อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปฏิสํ.อ.๑ (สทฺธมฺม.๑)
หน้าที่ ๒๙๕.

ตสฺมา อฏฺฐสมาปตฺติโคตฺรภู กุสลา โหนฺตี"ติ วทนฺติ. ตถา สงฺขารุเปกฺขายปิ
เวทิตพฺพํ.
     [๖๐] สามิสญฺจาติอาทีสุ วฏฺฏามิสโลกามิสกิเลสามิสานํ กิเลสามิเสน สามิสํ
สนิกนฺติกตฺตา. กินฺตํ? อฏฺฐวิธํ สมถโคตฺรภุญาณํ. วฏฺฏามิสนฺติ เจตฺถ เตภูมก-
วฏฺฏเมว. โลกามิสนฺติ ปญฺจกามคุณา. กิเลสามิสนฺติ กิเลสา เอว. นิรามิสนฺติ
ทสวิธํ วิปสฺสนาโคตฺรภุญาณํ อนิกนฺติกตฺตา. น หิ อริยา โคตฺรภุสฺมึ นิกนฺตึ
กโรนฺติ. โปตฺถเก "สามิสญฺเจ"ติ ลิขนฺติ, ตํ น สุนฺทรตรํ. เอวเมว ปณิหิตํ
อปฺปณิหิตํ สญฺญุตฺตญฺจ วิสญฺญุตฺตํ วุฏฺฐิตญฺจ อวุฏฺฐิตํ เวทิตพฺพํ. นิกนฺติ-
ปณิธิยา หิ ปณิหิตํ ปตฺถิตนฺติ อตฺโถ. ตทภาเวน อปฺปณิหิตํ. นิกนฺติสญฺโญเคเนว
สญฺญุตฺตํ. ตทภาเวน วิสญฺญุตฺตํ. วุฏฺฐิตนฺติ วิปสฺสนาโคตฺรภุญาณเมว. ตํ หิ
นิกนฺติจฺเฉทกตฺตา วุฏฺฐิตํ นาม. อิตรํ อวุฏฺฐิตํ. พหิทฺธา วุฏฺฐานตฺตา วา
วุฏฺฐิตํ. ผลโคตฺรภุปิ หิ นิพฺพานชฺฌาสยวเสน นิพฺพานาภิมุขีภูตตฺตา พหิทฺธา
สงฺขารนิมิตฺตา วุฏฺฐิตํ นามาติ เวทิตพฺพํ. เหฏฺฐาภิภวนวุฏฺฐานวิวฏฺฐานวาเรสุปิ
ผลโคตฺรภุ อชฺฌาสยวเสน นิพฺพานาภิมุขีภูตตฺตา อภิภุยฺยติ วุฏฺฐาติ วิวฏฺฏตีติ
เวทิตพฺพํ. ติณฺณํ วิโมกฺขานปจฺจยาติ ติณฺณํ โลกุตฺตรวิโมกฺขานํ สมถโคตฺรภุ
ปกตูปนิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปสฺสนาโคตฺรภุ อนนฺตรสมนฺตรูปนิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ.
ปญฺญายสฺส ปริจฺจิตาติ ปุพฺพภาคปญฺญาย ปริจิตา ปริจิณฺณา. กุสโล วิวฏฺเฏ
วุฏฺฐาเนติ อสมฺโมหวเสเนว วิวฏฺฏสงฺขาเต โคตฺรภุญาเณ กุสโล เฉโก, ปุพฺพภาคญาเณน
วา กุสโล. นานาทิฏฺฐีสุ น กมฺปตีติ สมุจฺเฉเทน ปหีนาสุ นานปฺปการาสุ ทิฏฺฐีสุ
น เวธตีติ.
                   โคตฺตรภุญาณนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๒๙๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=295&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=6589&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=6589&modeTY=2&pagebreak=1#p295