อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๓๒๒.

พฺยญฺชยตีติ พฺยญฺชนํ, "สงฺขตมภิสงฺขโรนฺตีติ โข ภิกฺขเว ตสฺมา สงฺขาราติ วุจฺจนฺตี"ติ ^๑- เอวํ วิตฺถาเรตฺวา สเหตุกํ กตฺวา วุจฺจมานตฺตา นิรุตฺติ, อภิลปียติ เอเตน อตฺโถติ อภิลาโปติ วุจฺจติ. นามญฺจ นาเมตํ จตุพฺพิธํ สามญฺนามํ คุณนามํ กิตฺติมนามํ โอปปาติก- นามนฺติ. ตตฺถ ปมกปฺปิเกสุ มหาชเนน สมฺมนฺนิตฺวา ปิตตฺตา "มหาสมฺมโต"ติ รญฺโ นามํ สามญฺนามํ นาม. ยํ สนฺธาย วุตฺตํ "มหาชนสมฺมโตติ โข วาเสฏฺ `มหาสมฺมโต มหาสมฺมโต'เตฺวว ปมํ อกฺขรํ อุปนิพฺพตฺตนฺ"ติ. ธมฺมกถิโก ปํสุกูลิโก วินยธโร ติปิฏกธโร สทฺโธ สโต"ติ เอวรูปํ คุณโต อาคตนามํ คุณนามํ นาม. "ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ"ติอาทีนิปิ ^๒- ตถาคตสฺส อเนกานิ นามสตานิ คุณนามาเนว. เตน วุตฺตํ:- อสงฺเขฺยยฺยานิ นามานิ สคุเณน มเหสิโน คุเณหิ นามุทฺเทยฺยํ อปิ นามสหสฺสโตติ. ยํ ปน ชาตสฺส กุมารสฺส นามคฺคหณทิวเส ทกฺขิเณยฺยานํ สกฺการํ กตฺวา สมีเป ิตา าตกา กปฺเปตฺวา กปฺเปตฺวา "อยํ อสุโก นามา"ติ นามํ กโรนฺติ, อิทํ กิตฺติมนามํ นาม. ยา ปน ปุริมปญฺตฺติ อปรปญฺตฺติยํ ปตติ, ปุริมโวหาโร ปจฺฉิมโวหาเร ปตติ. เสยฺยถีทํ, ปุริมกปฺเปปิ จนฺโท จนฺโทเยว นาม, เอตรหิปิ จนฺโทเยว. อตีเต สูริโย, สมุทฺโท, ปวี, ปพฺพโตเยว นาม, เอตรหิปิ ปพฺพโต- เยวาติ, อิทํ โอปปาติกนามํ นาม. อิทํ จตุพฺพิธมฺปิ นามํ เอกํ นามเมว โหติ, ตํ โลกสงฺเกตมตฺตสิทฺธํ ปรมตฺถโต อวิชฺชมานํ. อญฺเ ปน "นามํ นาม อตฺถโชตโก สทฺโท"ติ วทนฺติ. พลโพชฺฌงฺคมคฺคงฺคานํ วุตฺตนยานุสาเรเนว อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ปฏิสมฺภิทาาณนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ สํ.ข. ๑๗/๗๙/๗๑ ^๒ ที.ปา. ๑๑/๑๓๑/๘๐

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๓๒๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=322&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=7189&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=7189&pagebreak=1#p322