อรรถกถาเล่มที่ ๔๘ หน้าที่ ๑๔๓.

นาม โหตีติ อติวิย ยุชฺชตีติ. นิพฺพิทานุโลมาเณสุ วิย อาทิภูตํ มุญฺจิตุกมฺยตาาณํ อคฺคเหตฺวา "ปฏิสงฺขา สนฺติฏฺนา"ติ อนฺเต าณทฺวยคฺคหณํ มคฺคาณสงฺคหณตฺถํ. มุญฺจิตุกมฺยตาติ หิ วุตฺเต อนุโลมาณํ สงฺคยฺหติ, น มคฺคาณํ. มคฺคาณํ หิ มุญฺจิตุกมฺยตา นาม น โหติ. กิจฺจสิทฺธิยํ สนฺติฏฺนโต ปน สนฺติฏฺนา นาม โหติ. อฏฺกถายมฺปิ จ "ผุสนาติ อปฺปนา"ติ วุตฺตํ. อิทญฺจ มคฺคาณํ นิพฺพาเน อปฺปนาติ กตฺวา สนฺติฏฺนา นาม โหตีติ "สนฺติฏฺนา"ติ วจเนน มคฺคาณมฺปิ สงฺคยฺหติ. นิพฺพิทานุโลมาณานิปิ อตฺถโต นิพฺพิทาาณาเนว ^๑- โหนฺตีติ ตานิปิ นิพฺพิทาาเณหิ สงฺคเหตฺวา นิพฺพิทาปฏิปฺปสฺสทฺธิาณานีติ นิพฺพิทาคหณเมว กตํ, น นิพฺพิทานุโลมมคฺคหณํ. ตีสุปิ เจเตสุ าณฏฺกนิทฺเทเสสุ จตุตฺถสฺส ธมฺมานุปสฺสนาจตุกฺกสฺส วเสน วุตฺตานํ จตุนฺนํ วตฺถูนํ เอเกกสฺมึ อสฺสาสวเสน เอกํ, ปสฺสาสวเสน เอกนฺติ เทฺว เทฺว าณานีติ จตูสุ วตฺถูสุ อฏฺาณานิ โหนฺติ. วิมุตฺติสุขาณนิทฺเทเส ปหีนตฺตาติ ปหานํ ทสฺเสตฺวา ตสฺส ปหานสฺส สมุจฺเฉทปฺปหานตฺตํ ทสฺเสนฺโต สมุจฺฉินฺนตฺตาติ อาห. วิมุตฺติสุเข าณนฺติ ผลวิมุตฺติสุขสมฺปยุตฺตาณญฺจ ผลวิมุตฺติสุขารมฺมณปจฺจเวกฺขณาณญฺจ. อนุสฺสยวตฺถุสฺส กิเลสสฺส ปหาเนน ปริยุฏฺานทุจฺจริตวตฺถุปฺปหานํ โหตีติ ทสฺสนตฺถํ ปุน อนุสยานํ ปหานํ วุตฺตํ. เอกวีสติผลาณํ สนฺธาย ปหีนกิเลสคณนายปิ ^๒- าณคณนา กตา โหติ, ปจฺจเวกฺขณาณญฺจ สนฺธาย ปหีนกิเลสปจฺจเวกฺขณคณนาย ผลปจฺจเวกฺขณาณคณนา กตา โหตีติ. าณราสิฉกฺกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. สทฺธมฺมปฺปกาสินิยา ปฏิสมฺภิทามคฺคฏฺกถาย อานาปานสฺสติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. นิพฺพิทาาเณเนว ^๒ อิ. ปหานกิเลสคณนายปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๘ หน้าที่ ๑๔๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=48&page=143&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=48&A=3221&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=48&A=3221&pagebreak=1#p143