อรรถกถาเล่มที่ ๔๘ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปฏิสํ.อ.๒ (สทฺธมฺม.๒)
หน้าที่ ๓๗๐.

ชาติวิรหิตตฺตา อนุปฺปนฺนํ. อมตนฺติ ภงฺคาภาวโต มรณวิรหิตํ. มรณมฺปิ หิ
นปุํสกภาววจนวเสน "มตนฺ"ติ วุจฺจติ.
     [๓๙] เอวมิมาย ปฏิปาฏิยา วุตฺตาสุ อาการเภทภินฺนาสุ จตฺตาลีสาย
อนุปสฺสนาสุ สภาวสงฺคหวเสน ตีสุเยว อนุปสฺสนาสุ เอกสงฺคหํ กโรนฺโต อนิจฺจโตติ
อนิจฺจานุปสฺสนาติอาทิมาห. ตาสุ ยถานุรูปํ อนิจฺจทุกฺขานตฺตตฺเต โยชนา กาตพฺพา.
อวสาเน ปเนตา วิสุํ วิสุํ คณนวเสน ทสฺสิตา. คณนาสุ จ คณนปฏิปาฏิวเสน
ปฐมํ อนตฺตานุปสฺสนา คณิตาติ. ๑- ตตฺถ ปญฺจวีสตีติ "ปรโต ริตฺตโต ตุจฺฉโต
สุญฺญโต อนตฺตโต"ติ เอเกกสฺมึ ขนฺเธ ปญฺจ ปญฺจ กตฺวา ปญฺจสุ ขนฺเธสุ ปญฺจวีสติ
อนตฺตานุปสฺสนา. ปญฺญาสาติ "อนิจฺจโต ปโลกโต จลโต ปภงฺคุโต อทฺธุวโต
วิปริณามธมฺมโต อสารกโต วิภวโต สงฺขตโต มรณธมฺมโต"ติ เอเกกสฺมึ ขนฺเธ
ทส ทส กตฺวา ปญฺจสุ ขนฺเธสุ ปญฺญาสํ อนิจฺจานุปสฺสนา. สตํ ปญฺจวีสติ
เจวาติ เสสา "ทุกฺขโต โรคโต"ติอาทโย เอเกกสฺมึ ขนฺเธ ปญฺจวีสติ ปญฺจวีสติ
กตฺวา ปญฺจสุ ขนฺเธสุ ปญฺจวีสติสตํ ทุกฺขานุปสฺสนา. ยานิ ทุกฺเข ปวุจฺจเรติ ยา
อนุปสฺสนา ทุกฺเข ขนฺธปญฺจเก คณนวเสน ปวุจฺจนฺติ, ตา สตํ ปญฺจวีสติ เจวาติ
สมฺพนฺโธ เวทิตพฺโพ. "ยานี"ติ เจตฺถ ลิงฺควิปลฺลาโส ทฏฺฐพฺโพติ.
                      วิปสฺสนากถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                       ------------------
                        ๑๐. มาติกากถาวณฺณนา
     [๔๐] อิทานิ มหาเถโร วิปสฺสนากถานนฺตรํ สกเล ปฏิสมฺภิทามคฺเค
นิทฺทิฏฺเฐ สมถวิปสฺสนามคฺคนิพฺพานธมฺเม อาการนานตฺตวเสน นานาปริยาเยหิ
โถเมตุกาโม นิจฺฉาโตติอาทีนิ เอกูนวีสติ มาติกาปทานิ อุทฺทิสิตฺวา เตสํ
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อิติ-สทฺโท น ทิสฺสติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๘ หน้าที่ ๓๗๐.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=48&page=370&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=48&A=8361&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=48&A=8361&modeTY=2&pagebreak=1#p370