อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๓๐๘.

สติยา สมนฺนาคโต ปุคฺคโล กายานุปสฺสี นาม. เวทนํ ปริคฺคณฺหิตฺวา. จิตฺตํ ปริคฺคณฺหิตฺวา. ธมฺเม ปริคฺคณฺหิตฺวา อาคตสฺส วิปสฺสนาสมฺปยุตฺตา สติ ธมฺมานุปสฺสนา นาม, ตาย สติยา สมนฺนาคโต ปุคฺคโล ธมฺมานุปสฺสี นาม. วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อริยมคฺคํ ปตฺตสฺส มคฺคกฺขเณ มคฺคสมฺปยุตฺตา สติ ธมฺมานุปสฺสนา นาม, ตาย สติยา สมนฺนาคโต ปุคฺคโล ธมฺมานุปสฺสี นาม. เอวนฺตาว เทสนา ปุคฺคเล ติฏฺติ. กาเย ปน สุภนฺติ วิปลฺลาสปฺปหานา กายปริคฺคาหิกา สติ มคฺเคน สมิชฺฌตีติ กายานุปสฺสนา นาม. เวทนาย สุขนฺติ วิปลฺลาสปฺปหานา เวทนาปริคฺคาหิกา สติ มคฺเคน สมิชฺฌตีติ เวทนานุปสฺสนา นาม. จิตฺเต นิจฺจนฺติ วิปลฺลาสปฺปหานา จิตฺตปริคฺคาหิกา สติ มคฺเคน สมิชฺฌตีติ จิตฺตานุปสฺสนา นาม. ธมฺเมสุ อตฺตาติ วิปลฺลาสปฺปหานา ธมฺมปริคฺคาหิกา สติ มคฺเคน สมิชฺฌตีติ ธมฺมานุปสฺสนา นาม. อิติ เอกาว มคฺคสมฺปยุตฺตา สติ จตุกิจฺจสาธนฏฺเน จตฺตาริ นามานิ ลภติ. เตน วุตฺตํ "โลกุตฺตรมคฺคกฺขเณ ปน เอกจิตฺเตเยว ลพฺภนฺตี"ติ. สุตฺตนฺตภาชนียวณฺณนา นิฏฺิตา. ---------- ๒. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา [๓๗๔] อภิธมฺมภาชนีเย โลกุตฺตรสติปฏฺานวเสน เทสนาย อารทฺธตฺตา ยถา กายาทิอารมฺมเณสุ โลกิยสติปฏฺาเนสุ ตนฺติ ปิตา, เอวํ อฏฺเปตฺวา สพฺพานิปิ กายานุปสฺสนาทีนิ สติปฏฺานานิ ธมฺมสงฺคณิยํ ^๑- วิภตฺตสฺส เทสนานยสฺส มุขมตฺตเมว ทสฺเสนฺเตน นิทฺทิฏฺานิ. ตตฺถ นยเภโท เวทิตพฺโพ. กถํ? กายานุปสฺสนาย ตาว โสตาปตฺติมคฺเค ฌานาภินิเวเส สุทฺธิกปฏิปทา สุทฺธิกสุญฺตา สุญฺตปฏิปทา สุทฺธิกอปฺปณิหิตํ อปฺปณิหิตปฏิปทาติ อิเมสุ ปญฺจสุ าเนสุ ทฺวินฺนํ ทฺวินฺนํ จตุกฺกปญฺจกนยานํ วเสน ทส นยา โหนฺติ, เอวํ เสเสสุปีติ วีสติยา อภินิเวเสสุ เทฺว นยสตานิ. ตานิ จตูหิ อธิปตีหิ จตุคุณิตานิ อฏฺ. อิติ สุทฺธิกานิ เทฺว สาธิปตีนิ ^๒- อฏฺาติ @เชิงอรรถ: ^๑ อภิ. ๓๔/๓๕๗,๕๒๘/๑๐๑,๑๔๕ ^๒ ม. สาธิปตีหิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๓๐๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=308&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=7306&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=7306&pagebreak=1#p308