อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๓๔๕.

เอวเมตฺถ จตูหิ วจีทุจฺจริเตหิ ตีหิ กายทุจฺจริเตหิ มิจฺฉาชีวโต จาติ เอเกกาว วิรติ อริยา อนาสวา โลกุตฺตรา มคฺคงฺคาติ วุตฺตา, กุโต เอตฺถ เจตนาพหุตฺตํ, กุโต ปญฺจงฺคิโก มคฺโค, อิทนฺเต สุตฺตํ อกามกสฺส โลกุตฺตรมคฺโค อฏฺฐงฺคิโกติ ทีเปติ. สเจ เอตฺตเกน สลฺลกฺเขติ, อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ สลฺลกฺเขติ, อญฺญานิปิ การณานิ อาหริตฺวา สญฺญาเปตพฺโพ. วุตฺตํ เหตํ ภควตา:- "ยสฺมึ โข สุภทฺท ธมฺมวินเย อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค น อุปลพฺภติ, สมโณปิ ตตฺถ น อุปลพฺภติ ฯเปฯ อิมสฺมึ โข สุภทฺท ธมฺมวินเย อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค อุปลพฺภติ, อิเธว สุภทฺท สมโณ ฯเปฯ สุญฺญา ปรปฺปวาทา สมเณภิ อญฺเญหี"ติ. ^๑- อญฺเญสุปิ อเนเกสุ สุตฺตสเตสุ อฏฺฐงฺคิโกว มคฺโค อาคโต. กถาวตฺถุปกรเณปิ วุตฺตํ:- มคฺคานฏฺฐงฺคิโก ^๒- เสฏฺโฐ สจฺจานํ จตุโร ปทา วิราโค เสฏฺโฐ ธมฺมานํ ทฺวิปทานญฺจ จกฺขุมาติ อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ, อามนฺตา. เตน หิ อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค"ติ. ^๓- สเจ ปน เอตฺตเกนาปิ สญฺญตฺตึ น คจฺฉติ, คจฺฉ วิหารํ ปวิสิตฺวา ยาคุํ ปิวาหีติ อุยฺโยเชตพฺโพ. อุตฺตรึ ปน การณํ วกฺขตีติ อฏฺฐานเมตํ. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมว. นยา ปเนตฺถ คเณตพฺพา. อฏฺฐงฺคิกมคฺคสฺมิญฺหิ เอกโต ปุจฺฉิตฺวา เอกโต วิสฺสชฺชเน จตูสุ มคฺเคสุ จตฺตาริ นยสหสฺสานิ วิภตฺตานิ, ปญฺจงฺคิกมคฺเค เอกโต ปุจฺฉิตฺวา เอกโต วิสฺสชฺชเน จตฺตาริ, ปาฏิเยกฺกํ ปุจฺฉิตฺวา ปาฏิเยกฺกํ วิสฺสชฺชเน จตฺตาริ จตฺตารีติ ปญฺจสุ องฺเคสุ วีสติ. อิติ ปุริมานิ อฏฺฐ อิมานิ จ วีสตีติ สพฺพานิปิ มคฺควิภงฺเค อฏฺฐวีสติ นยสหสฺสานิ วิภตฺตานิ. ตานิ จ โข นิพฺพตฺติตโลกุตฺตรานิ กุสลาเนว, วิปาเก ปน กุสลโต ติคุณา นยา กาตพฺพาติ. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ที.ม. ๑๐/๒๑๔/๑๓๒-๓ ^๒ ฉ.ม. มคฺคานํ อฏฺฐงฺคิโก ^๓ อภิ. ๓๗/๘๗๒/๔๙๖

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๓๔๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=345&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=8165&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=8165&modeTY=2&pagebreak=1#p345