อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๓๔๕.

เอวเมตฺถ จตูหิ วจีทุจฺจริเตหิ ตีหิ กายทุจฺจริเตหิ มิจฺฉาชีวโต จาติ เอเกกาว วิรติ อริยา อนาสวา โลกุตฺตรา มคฺคงฺคาติ วุตฺตา, กุโต เอตฺถ เจตนาพหุตฺตํ, กุโต ปญฺจงฺคิโก มคฺโค, อิทนฺเต สุตฺตํ อกามกสฺส โลกุตฺตรมคฺโค อฏฺงฺคิโกติ ทีเปติ. สเจ เอตฺตเกน สลฺลกฺเขติ, อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ สลฺลกฺเขติ, อญฺานิปิ การณานิ อาหริตฺวา สญฺาเปตพฺโพ. วุตฺตํ เหตํ ภควตา:- "ยสฺมึ โข สุภทฺท ธมฺมวินเย อริโย อฏฺงฺคิโก มคฺโค น อุปลพฺภติ, สมโณปิ ตตฺถ น อุปลพฺภติ ฯเปฯ อิมสฺมึ โข สุภทฺท ธมฺมวินเย อริโย อฏฺงฺคิโก มคฺโค อุปลพฺภติ, อิเธว สุภทฺท สมโณ ฯเปฯ สุญฺา ปรปฺปวาทา สมเณภิ อญฺเหี"ติ. ^๑- อญฺเสุปิ อเนเกสุ สุตฺตสเตสุ อฏฺงฺคิโกว มคฺโค อาคโต. กถาวตฺถุปกรเณปิ วุตฺตํ:- มคฺคานฏฺงฺคิโก ^๒- เสฏฺโ สจฺจานํ จตุโร ปทา วิราโค เสฏฺโ ธมฺมานํ ทฺวิปทานญฺจ จกฺขุมาติ อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ, อามนฺตา. เตน หิ อฏฺงฺคิโก มคฺโค"ติ. ^๓- สเจ ปน เอตฺตเกนาปิ สญฺตฺตึ น คจฺฉติ, คจฺฉ วิหารํ ปวิสิตฺวา ยาคุํ ปิวาหีติ อุยฺโยเชตพฺโพ. อุตฺตรึ ปน การณํ วกฺขตีติ อฏฺานเมตํ. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมว. นยา ปเนตฺถ คเณตพฺพา. อฏฺงฺคิกมคฺคสฺมิญฺหิ เอกโต ปุจฺฉิตฺวา เอกโต วิสฺสชฺชเน จตูสุ มคฺเคสุ จตฺตาริ นยสหสฺสานิ วิภตฺตานิ, ปญฺจงฺคิกมคฺเค เอกโต ปุจฺฉิตฺวา เอกโต วิสฺสชฺชเน จตฺตาริ, ปาฏิเยกฺกํ ปุจฺฉิตฺวา ปาฏิเยกฺกํ วิสฺสชฺชเน จตฺตาริ จตฺตารีติ ปญฺจสุ องฺเคสุ วีสติ. อิติ ปุริมานิ อฏฺ อิมานิ จ วีสตีติ สพฺพานิปิ มคฺควิภงฺเค อฏฺวีสติ นยสหสฺสานิ วิภตฺตานิ. ตานิ จ โข นิพฺพตฺติตโลกุตฺตรานิ กุสลาเนว, วิปาเก ปน กุสลโต ติคุณา นยา กาตพฺพาติ. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา นิฏฺิตา. ----------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ที.ม. ๑๐/๒๑๔/๑๓๒-๓ ^๒ ฉ.ม. มคฺคานํ อฏฺงฺคิโก ^๓ อภิ. ๓๗/๘๗๒/๔๙๖

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๓๔๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=345&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=8165&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=8165&pagebreak=1#p345