อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๒๒.

กามาวจรรูปาวจรวิปากํ ปวตฺเต สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส จ, ปฏิสนฺธิยํ กฏตฺตารูปสฺสาปิ นิสฺสยปจฺจโย โหติ. อรูปาวจรวิปากํ สมฺปยุตฺต- ธมฺมานญฺเว. ^๑- โลกุตฺตรวิปากํ ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺาน- รูปสฺส จ, จตุโวกาเร อรูปานญฺเว ^๒- นิสฺสยปจฺจโย โหติ. กามาวจรอรูปาวจรกิริยา ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตกานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส จ นิสฺสยปจฺจโย โหติ, จตุโวกาเร อรูปานญฺเว. รูปาวจรกิริยา ปญฺจโวกาเร ^๓- สมฺปยุตฺตกานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส จ เอกนฺเตน นิสฺสยปจฺจโย โหติ. จตุสมุฏฺานิกรูปสฺส จ กมฺมสมุฏฺานรูเป เอกํ มหาภูตํ ติณฺณํ, ตีณิ เอกสฺส, เทฺว ทฺวินฺนํ มหาภูตานํ, มหาภูตา อุปาทารูปานํ, วตฺถุรูปํ ปญฺจโวการภเว จตุภูมิกกุสลสฺส, อกุสลสฺส, เปตฺวา อรูปวิปากญฺเจว เทฺว ปญฺจวิญฺาณานิ จ เสสเตภูมิกวิปากสฺส, เตภูมิกกิริยสฺสาติ อิเมสํ จตุนฺนํ ธมฺมราสีนํ นิสฺสย- ปจฺจโย โหติ. จกฺขฺวายตนาทีนิ ปญฺจ สสมฺปยุตฺตานํ จกฺขุวิญฺาณาทีนํ นิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ. ^๔- อุตุจิตฺตาหารสมุฏฺาเนสุ ปน มหาภูตา มหาภูตานญฺเจว อุปาทารูปสฺส จ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยติ เอวเมตฺถ ปจฺจยุปฺปนฺนโตปิ วิญฺาตพฺโพ วินิจฺฉโยติ. นิสฺสยปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. ---------- ๙. อุปนิสฺสยปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา [๙] อุปนิสฺสยปจฺจยนิทฺเทเส ปุริมา ปุริมาติ อนนฺตรูปนิสฺสเย สมนนฺตราตีตา ลพฺภนฺติ, อารมฺมณูปนิสฺสยปกตูปนิสฺสเยสุ นานาวีถิวเสน ปุริมตรา. เต ตโยปิ ราสโย กุสลปเทน ^๕- กุสลปเท ลพฺภนฺติ, กุสเลน ปน อกุสเล @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สมฺปยุตฺตกฺขนฺธานํเยว โหติ ^๒ ฉ.ม. อรูปสฺเสว @^๓ ฉ.ม. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ ^๔ ฉ.ม. นิสฺสยปจฺจโย โหติ ^๕ ฉ.ม. กุสลวเสน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๒๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=422&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=9519&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=9519&pagebreak=1#p422