อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๓๖.

อุปฺปชฺชติ, ตํ สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเว ฌานปจฺจเยน ปจฺจโยติ เอวเมตฺถ ปจฺจยุปฺปนฺนโตปิ วิญฺาตพฺโพ วินิจฺฉโยติ. ฌานปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------- ๑๘. มคฺคปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา [๑๘] มคฺคปจฺจยนิทฺเทเส มคฺคงฺคานีติ อเหตุกจิตฺตุปฺปาทวชฺเชสุ เสสจิตฺเตสุ อุปฺปนฺนานิ ปญฺา วิตกฺโก สมฺมาวาจากมฺมนฺตาชีวา วิริยํ สติ สมาธิ มิจฺฉาทิฏฺิ ^๑- มิจฺฉาสงฺกปฺโป มิจฺฉาวายาโม มิจฺฉาสมาธีติ ^๑- อิมานิ ทฺวาทสงฺคานิ. มคฺคสฺส ปน เหตุปจฺฉิมกตฺตา อเหตุกจิตฺเตสุ มคฺคงฺคานิ น อุทฺธฏานิ. ตํสมุฏฺานานนฺติ อิธาปิ กฏตฺตารูปํ สงฺคหิตเมว. วุตฺตเญฺหตํ ปญฺหาวาเร "ปฏิสนฺธิกฺขเณ วิปากาพฺยากตานิ มคฺคงฺคานิ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กฏตฺตา จ รูปานํ มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโย"ติ. อยํ ตาเวตฺถ ปาลิวณฺณนา. อยํ ปน มคฺคปจฺจโย ทฺวาทสนฺนํ มคฺคงฺคานํ วเสน ิโตปิ ชาติเภทโต กุสลาทิวเสน จตุธา, กุสลาทีนญฺจ กามาวจราทิภูมิเภทโต ทฺวาทสธา ภิชฺชตีติ เอวเมตฺถ นานปฺปการเภทโต วิญฺาตพฺโพ วินิจฺฉโย. เอวํ ภินฺเน ปเนตฺถ จตุภูมิกมฺปิ กุสลมคฺคงฺคํ ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส จ, เปตฺวา รูปาวจรํ อวเสสํ อรูเป สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเว มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโยติ สพฺพํ ฌานปจฺจเย วิย วิตฺถาริตนฺติ ^๒- เอวเมตฺถ ปจฺจยุปฺปนฺนโตปิ วิญฺาตพฺโพ วินิจฺฉโยติ. มคฺคปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. -------------- @เชิงอรรถ: ^๑-๑ ฉ.ม. มิจฺฉาวาจากมฺมนฺตาชีวาติ ^๒ ฉ.ม. วิตฺถาเรตพฺพนฺติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๓๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=436&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=9845&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=9845&pagebreak=1#p436