อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๓๙.

เอตฺถ จ ติสมุฏฺานิกกาโยติ อาหารสมุฏฺานสฺส อภาวโต พฺรหฺมปาริสชฺชาทีนํ กาโย เวทิตพฺโพ. กามาวจรรูปาวจรวิปากํ ปน ปวตฺเต จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส ปฏิสนฺธิยํ กฏตฺตารูปสฺส จ สหชาตวิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย โหติ. โลกุตฺตรวิปากํ จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺเสว. ติวิธมฺปิ ปเนตํ ปุเรชาตสฺส จตุสมุฏฺานิกติสมุฏฺานิก- กายสฺส ปจฺฉาชาตวิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. เตภูมิกมฺปิ กิริยํ จิตฺตสมุฏฺานสฺส สหชาตวิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย, ปุเรชาตสฺส จตุสมุฏฺานิกติสมุฏฺานิกกายสฺส ปจฺฉาชาตวิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. ฉธา ิเตสุ ปน รูเปสุ วตฺถุรูปํ ปฏิสนฺธิกฺขเณ กามาวจรรูปาวจรวิปากานํ สหชาตวิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย, ปวตฺเต อุปฺปชฺชมานานํ จตุภูมิกกุสลานํ อกุสลานํ ทฺวิปญฺจวิญฺาณวชฺชานํ เตภูมิกวิปากานํ เตภูมิกกิริยานญฺจ ปุเรชาตวิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโย. จกฺขฺวายตนาทีนิ จกฺขุ วิญฺาณาทีนํ ปุเรชาตวิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโยติ เอวเมตฺถ ปจฺจยุปฺปนฺนโตปิ วิญฺาตพฺโพ วินิจฺฉโยติ. วิปฺปยุตฺตปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. -------------- ๒๑. อตฺถิปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา [๒๑] อตฺถิปจฺจยนิทฺเทเส จตฺตาโร ขนฺธาติอาทีหิ สหชาตวเสน อตฺถิปจฺจโย นิทฺทิฏฺโ. จกฺขฺวายตนนฺติอาทีหิ ปุเรชาตวเสน. ยํ รูปํ นิสฺสายาติ เอตฺถ สหชาตปุเรชาตวเสน อตฺถิปจฺจโย นิทฺทิฏฺโ. เอวมยํ ปาลิ สหชาตานญฺเว อตฺถิปจฺจยวเสน อาคตา. ปญฺหาวาเร ปน สหชาตํ ปุเรชาตํ ปจฺฉาชาตํอาหารํอินฺทฺริยนฺติอิเมสํ วเสนอาคตตฺตา ปจฺฉาชาตอาหารินฺทฺริยวเสนาปิ อตฺถิปจฺจโย ลพฺภติ. อิธ ปน สาวเสสเทสนา กตาติ อยํ ตาเวตฺถ ปาลิวณฺณนา. อยํ ปน อตฺถิปจฺจโย นาม ทุวิโธ อญฺมญฺโต น อญฺมญฺโต. ตตฺถ อญฺมญฺ ติวิธํ อรูปํ อรูเปน, รูปํ รูเปน, รูปารูปํ รูปารูเปน.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๓๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=439&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=9912&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=9912&pagebreak=1#p439