"โย เว กิเลสานิ ปหาย ปญฺจ
ปริปุณฺณเสโข อปริหานธมฺโม
เจโตวสิปฺปตฺโต สมาหิตินฺทฺริโย
ส เว ฐิตตฺโตติ นโร ปวุจฺจตี"ติ. ๑-
อนาคามิปุคฺคโล หิ เอกนฺตปริปุณฺณเสโข. ตํ สนฺธาย "เสขาย วิชฺชาย
ปตฺตพฺพนฺ"ติ อาห. มตฺตสฺส ปน เอกจิตฺตกฺขณิกตฺตา ตตฺถ ฐิตสฺส ปุจฺฉา
นาม นตฺถิ. อิมินา จ สุตฺเตน มคฺโคปิ พหุจิตฺตกฺขณิโก โหตูติ เจ. เอตํ
น พุทฺธวจนํ, วุตฺตกถาย ๒- จ อตฺโถ วิรุชฺฌติ. ตสฺมา อนาคามิผเล ฐตฺวา
อรหตฺตมคฺคสฺส วิปสฺสนํ กถาเปตีติ เวทิตพฺโพ. ยสฺมา ปนสฺส น เกวลํ
สุทฺธอรหตฺตสฺเสว อุปนิสฺสโย, ฉนฺนํปิ อภิญฺญานํ อุปนิสฺสโย อตฺถิ, ตสฺมา
ภควา "เอวมยํ สมเถ กมฺมํ กตฺวา ปญฺจ อภิญฺญา นิพฺพตฺเตสฺสติ, วิปสฺสนาย
กมฺมํ กตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิสฺสติ. เอวํ ฉฬภิญฺโญ มหาสาวโก ภวิสฺสตี"ติ
วิปสฺสนามคฺคํ ๓- อกเถตฺวา สมถวิปสฺสนา อาจิกฺขิ.
[๑๙๘] สติ สติ อายตเนติ สติ สติ การเณ. กึ เจตฺถ การณํ?
อภิญฺญา วา อภิญฺญาปาทกชฺฌานํ วา อวสาเน ปน อรหตฺตํ วา การณํ
อรหตฺตสฺส วิปสฺสนา วาติ เวทิตพฺพํ.
[๒๐๐] ปริจิณฺโณ เม ภควาติ สตฺต หิ เสขา ภควนฺตํ ปริจรนฺติ
นาม, ขีณาสเวน ภควา ปริจิณฺโณ โหติ. อิติ สงฺเขเปน อรหตฺตํ พฺยากโรนฺโต
เถโร เอวมาห. เต ปน ภิกฺขู ตํ อตฺถํ น ชานึสุ, อชานนฺตาว ตสฺส วจนํ
สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ภควโต อาโรเจสุ ํ. เทวตาติ เตสํ คุณานํ ลาภิเทวตา. เสสํ
สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ.
ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย
มหาวจฺฉโคตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
ตติยํ.
-------------
@เชิงอรรถ: ๑ องฺ. จตุกฺก. ๒๑/๕/๗ อนุโสตสุตฺต ๒ ฉ.ม. วุตฺตคาถาย ๓ ฉ.ม. วิปสฺสนามตฺตํ
เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้าที่ ๑๔๙.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=9&page=149&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=9&A=3741&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=9&A=3741&modeTY=2&pagebreak=1#p149