[๓๓๓] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ
ปุพฺพาราเม มิคารมาตุ ปาสาเท ฯ อถ โข อายสฺมา อานนฺโท
สายณฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺิโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺโน โข อายสฺมา อานนฺโท ภควนฺตํ เอตทโวจ เอกมิทํ
ภนฺเต สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ นครกํ นาม สกฺยานํ นิคโม
ตตฺถ เม ภนฺเต ภควโต สมฺมุขา สุตํ สมฺมุขา ปฏิคฺคหิตํ สุญฺตา
วิหาเรนาหํ อานนฺท เอตรหิ พหุลํ วิหรามีติ กจฺจิ เมตํ ภนฺเต
สุสฺสุตํ สุคหิตํ สุมนสิกตํ สุปธาริตนฺติ ฯ
[๓๓๔] ตคฺฆ เต เอตํ อานนฺท สุสฺสุตํ สุคหิตํ สุมนสิกตํ
สุปธาริตํ ๑- ฯ ปุพฺเพ จาหํ ๒- อานนฺท เอตรหิ จ สุญฺตาวิหาเรน
พหุลํ วิหรามิ ฯ เสยฺยถาปิ อานนฺท อยํ มิคารมาตุ ปาสาโท
สุญฺโ หตฺถิ ควาสฺสวลเวน สุญฺโ ชาตรูปรชเตน สุญฺโ
อิตฺถีปุริสสนฺนิปาเตน ฯ อตฺถิ เจวิทํ อสุญฺตํ ยทิทํ ภิกฺขุสงฺฆํ ปฏิจฺจ
เอกตฺตํ เอวเมว โข อานนฺท ภิกฺขุ อมนสิกริตฺวา คามสญฺ
อมนสิกริตฺวา มนุสฺสสญฺ อรญฺสญฺ ปฏิจฺจ มนสิกโรติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สูปธาริตํ ฯ ๒ ม. ปาหํ ฯ
เอกตฺตํ ฯ ตสฺส อรญฺสญฺาย จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ
อธิมุจฺจติ ๑- ฯ โส เอวํ ปชานาติ เย อสฺสุ ทรถา คามสญฺ
ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ เย อสฺสุ ทรถา มนุสฺสสญฺ ปฏิจฺจ เตธ
น สนฺติ อตฺถิ เจวายํ ทรถมตฺตา ยทิทํ อรญฺสญฺ ปฏิจฺจ
เอกตฺตนฺติ ฯ โส สุญฺมิทํ สญฺาคตํ คามสญฺายาติ ปชานาติ
สุญฺมิทํ สญฺาคตํ มนุสฺสสญฺายาติ ปชานาติ ฯ อตฺถิ เจวิทํ
อสุญฺตํ ยทิทํ อรญฺสญฺ ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ อิติ ยํ หิ
โข ตตฺถ น โหติ เตน ตํ สุญฺ สมนุปสฺสติ ยํ ปน ตตฺถ
อวสิฏฺ โหติ ตํ สนฺตํ อิทมตฺถีติ ปชานาติ ฯ เอวมฺปิสฺส เอสา
อานนฺท ยถาภุจฺจา อวิปลฺลตฺถา ปริสุทฺธา สุญฺตาวกฺกนฺติ ภวติ ฯ
[๓๓๕] ปุน จปรํ อานนฺท ภิกฺขุ อมนสิกริตฺวา มนุสฺสสญฺ
อมนสิกริตฺวา อรญฺสญฺ ปวีสญฺ ปฏิจฺจ มนสิกโรติ เอกตฺตํ ฯ
ตสฺส ปวีสญฺาย จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ อธิมุจฺจติ ฯ
เสยฺยถาปิ อานนฺท อาสภจมฺมํ ๒- สงฺกุสเตน สุวิหตํ วิคตวลิกํ
เอวเมว โข อานนฺท ภิกฺขุ ยํ อิมิสฺสา ปวิยา อุกฺกุลวิกุลํ นทีวิทุคฺคํ
ขาณุกณฺฏกธานํ ๓- ปพฺพตวิสมํ ตํ สพฺพํ อมนสิกริตฺวา ปวีสญฺ
ปฏิจฺจ มนสิกโรติ เอกตฺตํ ฯ ตสฺส ปวีสญฺา จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ
ปสีทติ สนฺติฏฺติ อธิมุจฺจติ ฯ โส เอวํ ปชานาติ เย อสฺสุ
ทรถา มนุสฺสสญฺ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ เย อสฺสุ ทรถา
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วิมุจฺจติ ฯ ๒ ยุ. อุสภจมฺมํ ฯ ๓ ยุ. ขาณุกณฺฏกาธารนฺติ ทิสฺสติ ฯ
@สี. ขาณุกนฺตกธรนฺติ ทิสฺสติ ฯ
อรญฺสญฺ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ อตฺถิ เจวายํ ทรถมตฺตา ยทิทํ
ปวีสญฺ ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ โส สุญฺมิทํ สญฺาคตํ
มนุสฺสสญฺายาติ ปชานาติ สุญฺมิทํ สญฺาคตํ อรญฺสญฺายาติ
ปชานาติ ฯ อตฺถิ เจวิทํ อสุญฺตํ ยทิทํ ปวีสญฺ
ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ อิติ ยํ หิ โข ตตฺถ น โหติ เตน
ตํ สุญฺ สมนุปสฺสติ ยํ ปน ตตฺถ อวสิฏฺ โหติ ตํ สนฺตํ
อิทมตฺถีติ ปชานาติ ฯ เอวมฺปิสฺส เอสา อานนฺท ยถาภุจฺจา
อวิปลฺลตฺถา ปริสุทฺธา สุญฺตาวกฺกนฺติ ภวติ ฯ
[๓๓๖] ปุน จปรํ อานนฺท ภิกฺขุ อมนสิกริตฺวา อรญฺสญฺ
อมนสิกริตฺวา ปวีสญฺ อากาสานญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ
มนสิกโรติ เอกตฺตํ ฯ ตสฺส อากาสานญฺจายตนสญฺาย จิตฺตํ
ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ อธิมุจฺจติ ฯ โส เอวํ ปชานาติ
เย อสฺสุ ทรถา อรญฺสญฺ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ เย อสฺสุ
ทรถา ปวีสญฺ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ อตฺถิ เจวายํ ทรถมตฺตา
ยทิทํ อากาสานญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ โส
สุญฺมิทํ สญฺาคตํ อรญฺสญฺายาติ ปชานาติ สุญฺมิทํ
สญฺาคตํ ปวีสญฺายาติ ปชานาติ ฯ อตฺถิ เจวิทํ อสุญฺตํ
ยทิทํ อากาสานญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ อิติ ยํ หิ
โข ตตฺถ น โหติ เตน ตํ สุญฺ สมนุปสฺสติ ยํ ปน ตตฺถ
อวสิฏฺ โหติ ตํ สนฺตํ อิทมตฺถีติ ปชานาติ ฯ เอวมฺปิสฺส เอสา
อานนฺท ยถาภุจฺจา อวิปลฺลตฺถา ปริสุทฺธา สุญฺตาวกฺกนฺติ ภวติ ฯ
[๓๓๗] ปุน จปรํ อานนฺท ภิกฺขุ อมนสิกริตฺวา ปวีสญฺ
อมนสิกริตฺวา อากาสานญฺจายตนสญฺ วิญฺาณญฺจายตนสญฺ
ปฏิจฺจ มนสิกโรติ เอกตฺตํ ฯ ตสฺส วิญฺาณญฺจายตนสญฺาย
จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ อธิมุจฺจติ ฯ โส เอวํ ปชานาติ
เย อสฺสุ ทรถา ปวีสญฺ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ เย อสฺสุ ทรถา
อากาสานญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ อตฺถิ เจวายํ
ทรถมตฺตา ยทิทํ วิญฺาณญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ
โส สุญฺมิทํ สญฺาคตํ ปวีสญฺายาติ ปชานาติ สุญฺมิทํ
สญฺาคตํ อากาสานญฺจายตนสญฺายาติ ปชานาติ ฯ อตฺถิ เจวิทํ
อสุญฺตํ ยทิทํ วิญฺาณญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ
อิติ ยํ หิ โข ตตฺถ น โหติ เตน ตํ สุญฺ สมนุปสฺสติ
ยํ ปน ตตฺถ อวสิฏฺ โหติ ตํ สนฺตํ อิทมตฺถีติ ปชานาติ ฯ
เอวมฺปิสฺส เอสา อานนฺท ยถาภุจฺจา อวิปลฺลตฺถา ปริสุทฺธา
สุญฺตาวกฺกนฺติ ภวติ ฯ
[๓๓๘] ปุน จปรํ อานนฺท ภิกฺขุ อมนสิกริตฺวา อากาสานญฺจายตนสญฺ
อมนสิกริตฺวา วิญฺาณญฺจายตนสญฺ อากิญฺจญฺายตนสญฺ
ปฏิจฺจ มนสิกโรติ เอกตฺตํ ฯ ตสฺส อากิญฺจญฺายตนสญฺาย
จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ อธิมุจฺจติ ฯ โส เอวํ
ปชานาติ เย อสฺสุ ทรถา อากาสานญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ เตธ
น สนฺติ เย อสฺสุ ทรถา วิญฺาณญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ เตธ
น สนฺติ อตฺถิ เจวายํ ทรถมตฺตา ยทิทํ อากิญฺจญฺายตนสญฺ
ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ โส สุญฺมิทํ สญฺาคตํ อากาสานญฺจายตนสญฺายาติ
ปชานาติ สุญฺมิทํ สญฺาคตํ วิญฺาณญฺจายตนสญฺายาติ
ปชานาติ ฯ อตฺถิ เจวิทํ อสุญฺตํ ยทิทํ
อากิญฺจญฺายตนสญฺ ปฏิจฺจ เอกตฺตนฺติ ฯ อิติ ยํ หิ โข
ตตฺถ น โหติ เตน ตํ สุญฺ สมนุปสฺสติ ยํ ปน ตตฺถ
อวสิฏฺ โหติ ตํ สนฺตํ อิทมตฺถีติ ปชานาติ ฯ เอวมฺปิสฺส เอสา
อานนฺท ยถาภุจฺจา อวิปลฺลตฺถา ปริสุทฺธา สุญฺตาวกฺกนฺติ ภวติ ฯ
[๓๓๙] ปุน จปรํ อานนฺท ภิกฺขุ อมนสิกริตฺวา วิญฺาณญฺจายตนสญฺ
อมนสิกริตฺวา อากิญฺจญฺายตนสญฺ เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺ
ปฏิจฺจ มนสิกโรติ เอกตฺตํ ฯ ตสฺส เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺาย
จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ อธิมุจฺจติ ฯ โส เอวํ ปชานาติ
เย อสฺสุ ทรถา วิญฺาณญฺจายตนสญฺ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ เย
อสฺสุ ทรถา อากิญฺจญฺายตนสญฺ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ อตฺถิ
เจวายํ ทรถมตฺตา ยทิทํ เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺ ปฏิจฺจ
เอกตฺตนฺติ ฯ โส สุญฺมิทํ สญฺาคตํ วิญฺาณญฺจายตนสญฺายาติ
ปชานาติ สุญฺมิทํ สญฺาคตํ อากิญฺจญฺายตนสญฺายาติ ปชานาติ ฯ
อตฺถิ เจวิทํ อสุญฺตํ ยทิทํ เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺ ปฏิจฺจ
เอกตฺตนฺติ ฯ อิติ ยํ หิ โข ตตฺถ น โหติ เตน ตํ สุญฺ
สมนุปสฺสติ ยํ ปน ตตฺถ อวสิฏฺ โหติ ตํ สนฺตํ อิทมตฺถีติ
ปชานาติ ฯ เอวมฺปิสฺส เอสา อานนฺท ยถาภุจฺจา อวิปลฺลตฺถา
ปริสุทฺธา สุญฺตาวกฺกนฺติ ภวติ ฯ
[๓๔๐] ปุน จปรํ อานนฺท ภิกฺขุ อมนสิกริตฺวา อากิญฺจญฺายตน-
สญฺ อมนสิกริตฺวา เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺ อนิมิตฺตํ
เจโตสมาธึ ปฏิจฺจ มนสิกโรติ เอกตฺตํ ฯ ตสฺส อนิมิตฺเต
เจโตสมาธิมฺหิ จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ อธิมุจฺจติ ฯ
โส เอวํ ปชานาติ เย อสฺสุ ทรถา อากิญฺจญฺายตนสญฺ ปฏิจฺจ
เตธ น สนฺติ เย อสฺสุ ทรถา เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺ
ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ อตฺถิ เจวายํ ทรถมตฺตา ยทิทํ อิมเมว กายํ
ปฏิจฺจ สฬายตนิกํ ชีวิตปจฺจยาติ ฯ โส สุญฺมิทํ สญฺาคตํ
อากิญฺจญฺายตนสญฺายาติ ปชานาติ สุญฺมิทํ สญฺาคตํ
เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺายาติ ปชานาติ ฯ อตฺถิ เจวิทํ
อสุญฺตํ ยทิทํ อิมเมว กายํ ปฏิจฺจ สฬายตนิกํ ชีวิตปจฺจยาติ ฯ
อิติ ยํ หิ โข ตตฺถ น โหติ เตน ตํ สุญฺ สมนุปสฺสติ ยํ ปน ตตฺถ
อวสิฏฺ โหติ ตํ สนฺตํ อิทมตฺถีติ ปชานาติ ฯ เอวมฺปิสฺส เอสา
อานนฺท ยถาภุจฺจา อวิปลฺลตฺถา ปริสุทฺธา สุญฺตาวกฺกนฺติ ภวติ ฯ
[๓๔๑] ปุน จปรํ อานนฺท ภิกฺขุ อมนสิกริตฺวา อากิญฺจญฺายตน-
สญฺ อมนสิกริตฺวา เนวสญฺานาสญฺายตนสญฺ อนิมิตฺตํ
เจโตสมาธึ ปฏิจฺจ มนสิกโรติ เอกตฺตํ ฯ ตสฺส อนิมิตฺเต
เจโตสมาธิมฺหิ จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ อธิมุจฺจติ ฯ
โส เอวํ ปชานาติ อยํ หิ โข อนิมิตฺโต เจโตสมาธิ อภิสงฺขโต
อภิสญฺเจตยิโต ฯ ยํ โข ปน กิญฺจิ อภิสงฺขตํ อภิสญฺเจตยิตํ
ตทนิจฺจํ นิโรธธมฺมนฺติ ปชานาติ ฯ ตสฺส เอวํ ชานโต เอวํ
ปสฺสโต กามาสวาปิ จิตฺตํ วิมุจฺจติ ภวาสวาปิ จิตฺตํ วิมุจฺจติ
อวิชฺชาสวาปิ จิตฺตํ วิมุจฺจติ วิมุตฺตสฺมึ วิมุตฺตมิติ าณํ โหติ
ขีณา ชาติ วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ กตํ กรณียํ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ
ปชานาติ ฯ โส เอวํ ปชานาติ เย อสฺสุ ทรถา กามาสวํ
ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ เย อสฺสุ ทรถา ภวาสวํ ปฏิจฺจ เตธ น
สนฺติ เย อสฺสุ ทรถา อวิชฺชาสวํ ปฏิจฺจ เตธ น สนฺติ อตฺถิ
เจวายํ ทรถมตฺตา ยทิทํ อิมเมว กายํ ปฏิจฺจ สฬายตนิกํ
ชีวิตปจฺจยาติ ฯ โส สุญฺมิทํ สญฺาคตํ กามาสเวนาติ ปชานาติ
สุญฺมิทํ สญฺาคตํ ภวาสเวนาติ ปชานาติ สุญฺมิทํ สญฺาคตํ
อวิชฺชาสเวนาติ ปชานาติ ฯ อตฺถิ เจวิทํ อสุญฺตํ ยทิทํ อิมเมว
กายํ ปฏิจฺจ สฬายตนิกํ ชีวิตปจฺจยาติ ฯ อิติ ยํ หิ โข ตตฺถ น
โหติ เตน ตํ สุญฺ สมนุปสฺสติ ยํ ปน ตตฺถ อวสิฏฺ โหติ ตํ
สนฺตํ อิทมตฺถีติ ปชานาติ ฯ เอวมฺปิสฺส เอสา อานนฺท ยถาภุจฺจา
อวิปลฺลตฺถา ปริสุทฺธา ปรมานุตฺตรา สุญฺตาวกฺกนฺติ ภวติ ฯ
[๓๔๒] เยปิ ๑- หิ เกจิ อานนฺท อตีตมทฺธานํ สมณา วา
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สพฺพตฺถ เย ฯ ปิสทฺโท นตฺถิ ฯ
พฺราหฺมณา วา ปริสุทฺธํ ปรมานุตฺตรํ สุญฺตํ อุปสมฺปชฺช วิหรึสุ
สพฺเพ เต อิมํเยว ปริสุทฺธํ ปรมานุตฺตรํ สุญฺตํ อุปสมฺปชฺช
วิหรึสุ ฯ เยปิ หิ เกจิ อานนฺท อนาคตมทฺธานํ สมณา วา
พฺราหฺมณา วา ปริสุทฺธํ ปรมานุตฺตรํ สุญฺตํ อุปสมฺปชฺช
วิหริสฺสนฺติ สพฺเพ เต อิมํเยว ปริสุทฺธํ ปรมานุตฺตรํ สุญฺตํ
อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสนฺติ ฯ เยปิ หิ เกจิ อานนฺท เอตรหิ สมณา
วา พฺราหฺมณา วา ปริสุทฺธํ ปรมานุตฺตรํ สุญฺตํ อุปสมฺปชฺช
วิหรนฺติ สพฺเพ เต อิมํเยว ปริสุทฺธํ ปรมานุตฺตรํ สุญฺตํ
อุปสมฺปชฺช วิหรนฺติ ฯ ตสฺมาติห อานนฺท ปริสุทฺธํ ปรมานุตฺตรํ
สุญฺตํ อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสามาติ ๑- เอวญฺหิ โว อานนฺท
สิกฺขิตพฺพนฺติ ฯ
อิทมโวจ ภควา อตฺตมโน อายสฺมา อานนฺโท ภควโต
ภาสิตํ อภินนฺทีติ ฯ
จูฬสุญฺตสุตฺตํ นิฏฺิตํ ปมํ ฯ
-------
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วิหริสฺสามีติ ฯ
มหาสุญฺตสุตฺตํ
[๓๔๓] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ
กปิลวตฺถุสฺมึ นิโคฺรธาราเม ฯ อถ โข ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ
นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย กปิลวตฺถุํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ
กปิลวตฺถุสฺมึ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เยน
กาฬเขมกสฺส สกฺกสฺส วิหาโร เตนุปสงฺกมิ ทิวาวิหาราย ฯ เตน
โข ปน สมเยน กาฬเขมกสฺส สกฺกสฺส วิหาเร สมฺพหุลานิ
เสนาสนานิ ปญฺตฺตานิ โหนฺติ ฯ อทฺทสา โข ภควา กาฬเขมกสฺส
สกฺกสฺส วิหาเร สมฺพหุลานิ เสนาสนานิ ปญฺตฺตานิ ฯ ทิสฺวาน
ภควโต เอตทโหสิ สมฺพหุลานิ โข กาฬเขมกสฺส สกฺกสฺส วิหาเร
เสนาสนานิ ปญฺตฺตานิ สมฺพหุลา นุ โข อิธ ภิกฺขู วิหรนฺตีติ ฯ
[๓๔๔] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา อานนฺโท สมฺพหุเลหิ
ภิกฺขูหิ สทฺธึ ฆฏายสกฺกสฺส วิหาเร จีวรกมฺมํ กโรติ ฯ อถ โข
ภควา สายณฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺิโต เยน ฆฏายสกฺกสฺส
วิหาโร เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺตฺเต อาสเน นิสีทิ ฯ
นิสชฺช โข ภควา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามนฺเตสิ สมฺพหุลานิ โข
อานนฺท กาฬเขมกสฺส สกฺกสฺส วิหาเร เสนาสนานิ ปญฺตฺตานิ
สมฺพหุลา [๑]- เอตฺถ ภิกฺขู วิหรนฺตีติ ฯ สมฺพหุลานิ ภนฺเต
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร นุ โขติ อตฺถิ ฯ
กาฬเขมกสฺส สกฺกสฺส วิหาเร เสนาสนานิ ปญฺตฺตานิ สมฺพหุลา
ภิกฺขู เอตฺถ วิหรนฺติ จีวรกาลสมโย โน ภนฺเต วตฺตตีติ ฯ
[๓๔๕] น โข อานนฺท ภิกฺขุ โสภติ สงฺคณิการาโม สงฺคณิกรโต
สงฺคณิการามตํ อนุยุตฺโต คณาราโม คณรโต คณสมฺมุทิโต
โส วตานนฺท ภิกฺขุ สงฺคณิการาโม สงฺคณิกรโต สงฺคณิการามตํ
อนุยุตฺโต คณาราโม คณรโต คณสมฺมุทิโต ยนฺตํ เนกฺขมฺมสุขํ
ปวิเวกสุขํ อุปสมสุขํ สมฺโพธิสุขํ ๑- ตสฺส สุขสฺส นิกามลาภี ภวิสฺสติ
อกิจฺฉลาภี อกสิรลาภีติ เนตํ านํ วิชฺชติ ฯ โย จ โข โส
อานนฺท ภิกฺขุ เอโก คณสฺมา วูปกฏฺโ วิหรติ ตสฺเสตํ ภิกฺขุโน
ปาฏิกงฺขํ ยนฺตํ เนกฺขมฺมสุขํ ปวิเวกสุขํ อุปสมสุขํ สมฺโพธิสุขํ
ตสฺส สุขสฺส นิกามลาภี ภวิสฺสติ อกิจฺฉลาภี อกสิรลาภีติ
านเมตํ วิชฺชติ ฯ
{๓๔๕.๑} โส วตานนฺท ภิกฺขุ สงฺคณิการาโม สงฺคณิกรโต
สงฺคณิการามตํ อนุยุตฺโต คณาราโม คณรโต คณสมฺมุทิโต
สามายิกํ วา กนฺตํ เจโตวิมุตฺตึ อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ อสามายิกํ
วา อกุปฺปนฺติ เนตํ านํ วิชฺชติ ฯ โย จ โข โส อานนฺท ภิกฺขุ
เอโก คณสฺมา วูปกฏฺโ วิหรติ ตสฺเสตํ ภิกฺขุโน ปาฏิกงฺขํ
สามายิกํ วา กนฺตํ เจโตวิมุตฺตึ อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ อสามายิกํ
วา อกุปฺปนฺติ านเมตํ วิชฺชติ ฯ นาหํ อานนฺท เอกํ รูปํปิ สมนุปสฺสามิ
ยตฺถ รตฺตสฺส ยถาภิรตฺตสฺส รูปสฺส วิปริณามญฺถาภาวา น
อุปฺปชฺเชยฺยุํ โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. สํโพธสุขํ ฯ
[๓๔๖] อยํ โข ปนานนฺท วิหาโร ตตฺถ ตถาคเตน
อภิสมฺพุทฺโธ ยทิทํ สพฺพนิมิตฺตานํ อมนสิการา อชฺฌตฺตํ สุญฺตํ
อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ ตตฺถ เจ อานนฺท ตถาคตํ อิมินา วิหาเรน
วิหรนฺตํ ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตาโร ภิกฺขู ภิกฺขุนิโย อุปาสกา
อุปาสิกาโย ราชาโน ราชมหามตฺตา ติตฺถิยา ติตฺถิยสาวกา ตตฺรานนฺท
ตถาคโต วิเวกนินฺเนว จิตฺเตน วิเวกโปเณน วิเวกปพฺภาเรน
วูปกฏฺเน เนกฺขมฺมาภิรเตน พฺยนฺตีภูเตน สพฺพโส อาสวฏฺานิเยหิ
ธมฺเมหิ อญฺทตฺถุํ อุยฺโยชนิกปฏิสํยุตฺตํเยว ๑- กถํ กตฺตา โหติ ฯ
ตสฺมาติหานนฺท ภิกฺขุ เจปิ อากงฺเขยฺย อชฺฌตฺตํ สุญฺตํ
อุปสมฺปชฺช วิหเรยฺยนฺติ เตนานนฺท ภิกฺขุนา อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ
สณฺเปตพฺพํ สนฺนิสาเทตพฺพํ เอโกทิกาตพฺพํ สมาทหาตพฺพํ ฯ
[๓๔๗] กถญฺจานนฺท ภิกฺขุ อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สณฺเปติ
สนฺนิสาเทติ เอโกทิกโรติ สมาทหติ ฯ อิธานนฺท ภิกฺขุ วิวิจฺเจว
กาเมหิ วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ สวิตกฺกํ สวิจารํ วิเวกชํ ปีติสุขํ
ปมํ ฌานํ ... ทุติยํ ฌานํ ... ตติยํ ฌานํ ... จตุตฺถํ ฌานํ
อุปสมฺปชฺช วิหรติ ฯ เอวํ โข อานนฺท ภิกฺขุ อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ
สณฺเปติ สนฺนิสาเทติ เอโกทิกโรติ สมาทหติ ฯ โส อชฺฌตฺตํ
สุญฺตํ มนสิกโรติ ฯ ตสฺส อชฺฌตฺตํ สุญฺตํ มนสิกโรโต
อชฺฌตฺตํ สุญฺตาย จิตฺตํ น ปกฺขนฺทติ น ปสีทติ น สนฺติฏฺติ
นาธิมุจฺจติ ๒- ฯ เอวํ สนฺตเมตํ อานนฺท ภิกฺขุ เอวํ ปชานาติ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อุยฺโยชิยปฏิสํยุตฺตํเยว ฯ ๒ ม. ยุ. น วิมุจฺจติ ฯ
อชฺฌตฺตํ สุญฺตํ โข เม มนสิกโรโต อชฺฌตฺตํ สุญฺตาย
จิตฺตํ น ปกฺขนฺทติ น ปสีทติ น สนฺติฏฺติ นาธิมุจฺจตีติ ฯ
อิติห ตตฺถ สมฺปชาโน โหติ ฯ โส พหิทฺธา สุญฺตํ มนสิกโรติ ฯ
โส อชฺฌตฺตพหิทฺธา สุญฺตํ มนสิกโรติ ฯ โส อาเนญฺชํ
มนสิกโรติ ฯ ตสฺส อาเนญฺชํ มนสิกโรโต อาเนญฺชาย จิตฺตํ น
ปกฺขนฺทติ น ปสีทติ น สนฺติฏฺติ นาธิมุจฺจติ ฯ เอวํ สนฺตเมตํ
อานนฺท ภิกฺขุ เอวํ ปชานาติ อาเนญฺชํ โข [๑]- มนสิกโรโต
อาเนญฺชาย จิตฺตํ น ปกฺขนฺทติ น ปสีทติ น สนฺติฏฺติ
นาธิมุจฺจตีติ ฯ อิติห ตตฺถ สมฺปชาโน โหติ ฯ
{๓๔๗.๑} เตนานนฺท ภิกฺขุนา ตสฺมึเยว ปุริมสฺมึ สมาธินิมิตฺเต
อชฺฌตฺตเมว จิตฺตํ สณฺเปตพฺพํ สนฺนิสาเทตพฺพํ เอโกทิกาตพฺพํ
สมาทหาตพฺพํ ฯ โส อชฺฌตฺตํ สุญฺตํ มนสิกโรติ ฯ ตสฺส อชฺฌตฺตํ
สุญฺตํ มนสิกโรโต อชฺฌตฺตํ สุญฺตาย จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ
สนฺติฏฺติ วิมุจฺจติ ฯ เอวํ สนฺตเมตํ อานนฺท ภิกฺขุ เอวํ ปชานาติ
อชฺฌตฺตํ สุญฺตํ โข เม มนสิกโรโต อชฺฌตฺตํ สุญฺตาย จิตฺตํ
ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ วิมุจฺจตีติ ฯ อิติห ตตฺถ สมฺปชาโน โหติ ฯ
โส พหิทฺธา สุญฺตํ มนสิกโรติ ฯ โส อชฺฌตฺตพหิทฺธา สุญฺตํ
มนสิกโรติ ฯ โส อาเนญฺชํ มนสิกโรติ ฯ ตสฺส อาเนญฺชํ มนสิกโรโต
อาเนญฺชาย ๒- จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ วิมุจฺจติ ฯ
เอวํ สนฺตเมตํ อานนฺท ภิกฺขุ เอวํ ปชานาติ อาเนญฺชํ โข
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร เมติ อตฺถิ ฯ
@๒ ยุ. อานญฺเชติ ทิสฺสติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
เม มนสิกโรโต อาเนญฺชาย จิตฺตํ ปกฺขนฺทติ ปสีทติ สนฺติฏฺติ
วิมุจฺจตีติ ฯ อิติห ตตฺถ สมฺปชาโน โหติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๒๒๖-๒๓๘.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=14&item=333&items=15&mode=bracket
อ่านโดยใช้เนื้อความเป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=14&item=333&items=15
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=14&item=333&items=15&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=14&item=333&items=15&mode=bracket
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=333
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔
https://84000.org/tipitaka/read/?index_14
https://84000.org/tipitaka/english/?index_14
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
