[๖๒] อถโข อนาถปิณฺฑิโก คหปติ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ
นิสินฺนํ โข อนาถปิณฺฑิกํ คหปตึ ภควา เอตทโวจ จตฺตารีมานิ
คหปติ สุขานิ อธิคมนียานิ คิหินา กามโภคินา กาเลน กาลํ
สมเยน สมยํ อุปาทาย กตมานิ จตฺตาริ อตฺถิสุขํ โภคสุขํ
อนณสุขํ ๑- อนวชฺชสุขํ
{๖๒.๑} กตมญฺจ คหปติ อตฺถิสุขํ อิธ คหปติ กุลปุตฺตสฺส
โภคา โหนฺติ อุฏฺฐานวิริยาธิคตา พาหาพลปริจิตา เสทาวกฺขิตฺตา
ธมฺมิกา ธมฺมลทฺธา โส โภคา เม อตฺถิ อุฏฺฐานวิริยาธิคตา
พาหาพลปริจิตา เสทาวกฺขิตฺตา ธมฺมิกา ธมฺมลทฺธาติ อธิคจฺฉติ
สุขํ อธิคจฺฉติ โสมนสฺสํ อิทํ วุจฺจติ คหปติ อตฺถิสุขํ ฯ
{๖๒.๒} กตมญฺจ คหปติ โภคสุขํ อิธ คหปติ กุลปุตฺโต
อุฏฺฐานวิริยาธิคเตหิ โภเคหิ พาหาพลปริจิเตหิ เสทาวกฺขิตฺเตหิ
ธมฺมิเกหิ ธมฺมลทฺเธหิ โภเค ๒- จ ๓- ภุญฺชติ ปุญฺญานิ จ กโรติ
โส อุฏฺฐานวิริยาธิคเตหิ โภเคหิ พาหาพลปริจิเตหิ เสทาวกฺขิตฺเตหิ
ธมฺมิเกหิ ธมฺมลทฺเธหิ โภเค จ ภุญฺชามิ ปุญฺญานิ จ กโรมีติ
อธิคจฺฉติ สุขํ อธิคจฺฉติ โสมนสฺสํ อิทํ วุจฺจติ คหปติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อาณญฺญสุขํ ฯ ๒-๓ ม. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ
โภคสุขํ ฯ
{๖๒.๓} กตมญฺจ คหปติ อนณสุขํ อิธ คหปติ กุลปุตฺโต น
กสฺสจิ กิญฺจิ ธาเรติ อปฺปํ วา พหุํ วา โส น กสฺสจิ กิญฺจิ
ธาเรมิ อปฺปํ วา พหุํ วาติ อธิคจฺฉติ สุขํ อธิคจฺฉติ โสมนสฺสํ
อิทํ วุจฺจติ คหปติ อนณสุขํ ฯ
{๖๒.๔} กตมญฺจ คหปติ อนวชฺชสุขํ อิธ คหปติ อริยสาวโก
อนวชฺเชน กายกมฺเมน สมนฺนาคโต โหติ อนวชฺเชน วจีกมฺเมน
สมนฺนาคโต โหติ อนวชฺเชน มโนกมฺเมน สมนฺนาคโต โหติ โส
อนวชฺเชนมฺหิ กายกมฺเมน สมนฺนาคโต อนวชฺเชน วจีกมฺเมน
สมนฺนาคโต อนวชฺเชน มโนกมฺเมน สมนฺนาคโตติ อธิคจฺฉติ สุขํ
อธิคจฺฉติ โสมนสฺสํ อิทํ วุจฺจติ คหปติ อนวชฺชสุขํ ฯ อิมานิ โข
คหปติ จตฺตาริ สุขานิ อธิคมนียานิ คิหินา กามโภคินา กาเลน
กาลํ สมเยน สมยํ อุปาทายาติ ฯ
อนณํ สุขํ ญตฺวาน อโถ อตฺถิสุขํ สเร
ภุญฺชํ โภคํ สุขํ มจฺโจ อโถ ปญฺญา วิปสฺสติ
วิปสฺสมาโน ชานาติ อุโภ ภาเค สุเมธโส
อนวชฺชสุขสฺเสตํ กลํ นาคฺฆติ โสฬสินฺติ ฯ
[๖๓] สพฺรหฺมกานิ ภิกฺขเว ตานิ กุลานิ เยสํ ปุตฺตานํ มาตาปิตโร
อชฺฌาคาเร ปูชิตา โหนฺติ สปุพฺพาจริยกานิ ภิกฺขเว ตานิ กุลานิ
เยสํ ปุตฺตานํ มาตาปิตโร อชฺฌาคาเร ปูชิตา โหนฺติ สปุพฺพเทวานิ ๑-
ภิกฺขเว ตานิ กุลานิ เยสํ ปุตฺตานํ มาตาปิตโร อชฺฌาคาเร
ปูชิตา โหนฺติ สาหุเนยฺยกานิ ภิกฺขเว ตานิ กุลานิ เยสํ ปุตฺตานํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สปุพฺพเทวตานิ ฯ
มาตาปิตโร อชฺฌาคาเร ปูชิตา โหนฺติ พฺรหฺมาติ ภิกฺขเว มาตาปิตูนํ
เอตํ อธิวจนํ ปุพฺพาจริยาติ ภิกฺขเว มาตาปิตูนํ เอตํ อธิวจนํ
ปุพฺพเทวาติ ๑- ภิกฺขเว มาตาปิตูนํ เอตํ อธิวจนํ อาหุเนยฺยาติ ภิกฺขเว
มาตาปิตูนํ เอตํ อธิวจนํ ตํ กิสฺส เหตุ พหุการา ภิกฺขเว มาตาปิตโร
ปุตฺตานํ อาปาทกา โปสกา อิมสฺส โลกสฺส ทสฺเสตาโรติ ฯ
พฺรหฺมาติ มาตาปิตโร ปุพฺพาจริยาติ วุจฺจเร
อาหุเนยฺยา จ ปุตฺตานํ ปชาย อนุกมฺปกา ฯ
ตสฺมา หิ เน นมสฺเสยฺย สกฺกเรยฺยาถ ๒- ปณฺฑิโต
อนฺเนน อโถ ปาเนน วตฺเถน สยเนน จ
อุจฺฉาทเนน นฺหาปเนน ปาทานํ โธวเนน จ
ตาย นํ ปาริจริยาย มาตาปิตูสุ ปณฺฑิตา
อิเธว นํ ปสํสนฺติ เปจฺจ สคฺเค ปโมทตีติ ฯ
[๖๔] จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล ยถาภตํ
นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเย กตเมหิ จตูหิ ปาณาติปาตี โหติ อทินฺนาทายี
โหติ กาเมสุ มิจฺฉาจารี โหติ มุสาวาที โหติ อิเมหิ
โข ภิกฺขเว จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต
เอวํ นิรเยติ ฯ
ปาณาติปาโต อทินฺนาทานํ มุสาวาโท จ วุจฺจติ
ปรทารคมนญฺจาปิ นปฺปสํสนฺติ ปณฺฑิตาติ ฯ
[๖๕] จตฺตาโรเม ภิกฺขเว ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมึ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ปุพฺพเทวตาติ ฯ ๒ ม. สกฺกเรยฺย จ ฯ
กตเม จตฺตาโร รูปปฺปมาโณ รูปปฺปสนฺโน โฆสปฺปมาโณ โฆสปฺปสนฺโน
ลูขปฺปมาโณ ลูขปฺปสนฺโน ธมฺมปฺปมาโณ ธมฺมปฺปสนฺโน
อิเม โข ภิกฺขเว จตฺตาโร ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมินฺติ ฯ
เย ๑- จ รูเปน ปามึสุ เย จ โฆเสน อนฺวคู
ฉนฺทราควสูเปตา น ๒- เต ชานนฺติ ตญฺชนํ
อชฺฌตฺตญฺจ น ชานาติ พหิทฺธา จ น ปสฺสติ
สมนฺตาวรโณ พาโล ส เว โฆเสน วุยฺหติ ฯ
อชฺฌตฺตญฺจ น ชานาติ พหิทฺธา จ วิปสฺสติ
พหิทฺธา ผลทสฺสาวี โสปิ โฆเสน วุยฺหติ ฯ
อชฺฌตฺตญฺจ ปชานาติ พหิทฺธา จ วิปสฺสติ
(เอวํ) วินีวรณทสฺสาวี น โส โฆเสน วุยฺหตีติ ฯ
[๖๖] จตฺตาโรเม ภิกฺขเว ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมึ
กตเม จตฺตาโร สราโค สโทโส สโมโห สมาโน อิเม โข
ภิกฺขเว จตฺตาโร ปุคฺคลา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมินฺติ ฯ
สารตฺตา รชนีเยสุ ปิยรูปาภินนฺทิโน
โมเหน อธมสตฺตา ๓- พทฺธา วฑฺเฒนฺติ พนฺธนํ ฯ
ราคชํ โทสชญฺจาปิ โมหชํ วาปิ อวิทฺทสู ๔-
กโรนฺติ อกุสลํ กมฺมํ สวิฆาตํ ทุกฺขุทฺทยํ ๕-
อวิชฺชานิวุตา โปสา อนฺธภูตา อจกฺขุกา
ยถา ธมฺมา ตถา สนฺตา น ตสฺเสวนฺติ มญฺญเรติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เย จ รูเป ปมาณึสุ ฯ ๒ ม. นาภิชานนฺติ เต ชนา ฯ ๓ โป. ม. อาวุตา
@สตฺตา ฯ ๔ ม. จาปวิทฺทสู ฯ ๕ ม. ทุกฺขุทฺรยํ ฯ
[๖๗] เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส
อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน สาวตฺถิยํ อญฺญตโร
ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ กาลกโต โหติ ฯ อถโข สมฺพหุลา ภิกฺขู เยน
ภควา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ
นิสีทึสุ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ อิธ
ภนฺเต สาวตฺถิยํ อญฺญตโร ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ กาลกโตติ ฯ
{๖๗.๑} นห ๑- นูน โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ
เมตฺเตน จิตฺเตน ผริ สเจ หิ โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ
เมตฺเตน จิตฺเตน ผเรยฺย น หิ โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ กาลํ
กเรยฺย กตมานิ จตฺตาริ [๒]- วิรูปกฺขํ อหิราชกุลํ เอราปถํ อหิราชกุลํ
ฉพฺยาปุตฺตํ อหิราชกุลํ กณฺหาโคตมกํ อหิราชกุลํ นห นูน โส ภิกฺขเว
ภิกฺขุ อิมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน จิตฺเตน ผริ สเจ หิ โส
ภิกฺขเว ภิกฺขุ อิมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน จิตฺเตน ผเรยฺย
น หิ โส ภิกฺขเว ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ กาลํ กเรยฺย อนุชานามิ
ภิกฺขเว อิมานิ จตฺตาริ อหิราชกุลานิ เมตฺเตน จิตฺเตน ผริตุํ
อตฺตคุตฺติยา อตฺตรกฺขาย อตฺตปริตฺตายาติ ฯ
วิรูปกฺเขหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ เอราปเถหิ เม
ฉพฺยาปุตฺเตหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ กณฺหาโคตมเกหิ จ
อปาทเกหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ ทิปาทเกหิ เม
จตุปฺปเทหิ เม เมตฺตํ เมตฺตํ พหุปฺปเทหิ เม ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นหิ นูน ฯ ๒ โป. ยุ. อหิราชกุลานิ ฯ
มา มํ อปาทโก หึสิ มา มํ หึสิ ทิปาทโก
มา มํ จตุปฺปโท หึสิ มา มํ หึสิ พหุปฺปโท ฯ
สพฺเพ สตฺตา สพฺเพ ปาณา สพฺเพ ภูตา จ เกวลา
สพฺเพ ภทฺรานิ ปสฺสนฺตุ มา กิญฺจิ ๑- ปาปมาคมา ฯ
อปฺปมาโณ พุทฺโธ อปฺปมาโณ ธมฺโม อปฺปมาโณ สงฺโฆ ปมาณวนฺตานิ
สิรึสปานิ ๒- อหิ วิจฺฉิกา สตปที อุณฺณานาภี สรพู มูสิกา
กตา เม รกฺขา กตา เม ปริตฺตา ปฏิกฺกมนฺตุ ภูตานิ โสหํ
นโม ภควโต นโม สตฺตนฺนํ สมฺมาสมฺพุทฺธานนฺติ ฯ
[๖๘] เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต
อจิรปกฺกนฺเต เทวทตฺเต ฯ ตตฺร โข ภควา เทวทตฺตํ อารพฺภ ภิกฺขู
อามนฺเตสิ อตฺตวธาย ภิกฺขเว เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ
ปราภวาย ภิกฺขเว เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ เสยฺยถาปิ
ภิกฺขเว กทลี อตฺตวธาย ผลํ เทติ ปราภวาย ผลํ เทติ เอวเมว
โข ภิกฺขเว อตฺตวธาย เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ
ปราภวาย เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ เสยฺยถาปิ
ภิกฺขเว เวฬุ อตฺตวธาย ผลํ เทติ ปราภวาย ผลํ เทติ เอวเมว โข
ภิกฺขเว อตฺตวธาย เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ ปราภวาย
เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว นโฬ
อตฺตวธาย ผลํ เทติ ปราภวาย ผลํ เทติ เอวเมว โข ภิกฺขเว
อตฺตวธาย เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ ปราภวาย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กญฺจิ ฯ ๒ ม. สรึสปานิ ฯ
เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว อสฺสตรี
อตฺตวธาย คพฺภํ คณฺหาติ ปราภวาย คพฺภํ คณฺหาติ เอวเมว
โข ภิกฺขเว อตฺตวธาย เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทิ
ปราภวาย เทวทตฺตสฺส ลาภสกฺการสิโลโก อุทปาทีติ ฯ
ผลํ เว กทลึ หนฺติ ผลํ เวฬุํ ผลํ นฬํ
สกฺกาโร กาปุริสํ หนฺติ คพฺโภ อสฺสตรึ ยถาติ ฯ
[๖๙] จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว ปธานานิ กตมานิ จตฺตาริ สํวรปฺปธานํ
ปหานปฺปธานํ ภาวนาปฺปธานํ อนุรกฺขนาปฺปธานํ ฯ กตมญฺจ
ภิกฺขเว สํวรปฺปธานํ อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ
อกุสลานํ ธมฺมานํ อนุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วิริยํ อารภติ
จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว สํวรปฺปธานํ ฯ
{๖๙.๑} กตมญฺจ ภิกฺขเว ปหานปฺปธานํ อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ
อุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย ฉนฺทํ ชเนติ
วายมติ วิริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว
ปหานปฺปธานํ ฯ
{๖๙.๒} กตมญฺจ ภิกฺขเว ภาวนาปฺปธานํ อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ
อนุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ อุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ
วิริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว
ภาวนาปฺปธานํ ฯ
{๖๙.๓} กตมญฺจ ภิกฺขเว อนุรกฺขนาปฺปธานํ อิธ ภิกฺขเว
ภิกฺขุ อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ฐิติยา อสมฺโมสาย
ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ
วายมติ วิริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ
อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว อนุรกฺขนาปฺปธานํ ฯ อิมานิ โข ภิกฺขเว
จตฺตาริ ปธานานีติ ฯ
สํวโร จ ปหานญฺจ ภาวนา อนุรกฺขนา
เอเต ปธานา จตฺตาโร เทสิตาทิจฺจพนฺธุนา
เยหิ ภิกฺขุ อิธาตาปี ขยํ ทุกฺขสฺส ปาปุเณติ ฯ
[๗๐] ยสฺมึ ภิกฺขเว สมเย ราชาโน อธมฺมิกา โหนฺติ
ราชยุตฺตาปิ ตสฺมึ สมเย อธมฺมิกา โหนฺติ ราชยุตฺเตสุ ภิกฺขเว
อธมฺมิเกสุ พฺราหฺมณคหปติกาปิ ตสฺมึ สมเย อธมฺมิกา โหนฺติ
พฺราหฺมณคหปติเกสุ อธมฺมิเกสุ เนคมชานปทาปิ ตสฺมึ สมเย อธมฺมิกา
โหนฺติ เนคมชานปเทสุ อธมฺมิเกสุ วิสมํ จนฺทิมสุริยา ปริวตฺตนฺติ วิสมํ
จนฺทิมสุริเยสุ ปริวตฺตนฺเตสุ วิสมํ นกฺขตฺตานิ ตารกรูปานิ ปริวตฺตนฺติ
วิสมํ นกฺขตฺเตสุ ตารกรูเปสุ ปริวตฺตนฺเตสุ วิสมํ รนฺตินฺทิวา ปริวตฺตนฺติ
วิสมํ รตฺตินฺทิเวสุ ปริวตฺตนฺเตสุ วิสมํ มาสฑฺฒมาสา ปริวตฺตนฺติ
วิสมํ มาสฑฺฒมาเสสุ ปริวตฺตนฺเตสุ วิสมํ อุตุสํวจฺฉรา ปริวตฺตนฺติ
วิสมํ อุตุสํวจฺฉเรสุ ปริวตฺตนฺเตสุ วิสมํ วาตา วายนฺติ วิสมํ วาเตสุ
วายนฺเตสุ วิสมา อปญฺชสา ปริวตฺตนฺติ วิสเมสุ อปญฺชเสสุ
ปริวตฺตนฺเตสุ เทวตา ปริกุปิตา ภวนฺติ เทวตาสุ ปริกุปิตาสุ เทโว
น สมฺมา ธารํ อนุปฺปเวจฺฉติ เทเว น สมฺมา ธารํ อนุปฺปเวจฺฉนฺเต
วิสมปากีนิ ๑- สสฺสานิ ภวนฺติ วิสมปากีนิ ภิกฺขเว สสฺสานิ มนุสฺสา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วิสมปากานิ ฯ
ปริภุญฺชนฺตา อปฺปายุกา จ โหนฺติ ทุพฺพณฺณา จ ทุพฺพลา จ
พหฺวาพาธา จ ฯ
{๗๐.๑} ยสฺมึ ภิกฺขเว สมเย ราชาโน ธมฺมิกา โหนฺติ
ราชยุตฺตาปิ ตสฺมึ สมเย ธมฺมิกา โหนฺติ ราชยุตฺเตสุ ธมฺมิเกสุ
พฺราหฺมณคหปติกาปิ ตสฺมึ สมเย ธมฺมิกา โหนฺติ พฺราหฺมณ-
คหปติเกสุ ธมฺมิเกสุ เนคมชานปทาปิ ตสฺมึ สมเย ธมฺมิกา
โหนฺติ เนคมชานปเทสุ ธมฺมิเกสุ สมํ จนฺทิมสุริยา ปริวตฺตนฺติ สมํ
จนฺทิมสุริเยสุ ปริวตฺตนฺเตสุ สมํ นกฺขตฺตานิ ตารกรูปานิ ปริวตฺตนฺติ
สมํ นกฺขตฺเตสุ ตารกรูเปสุ ปริวตฺตนฺเตสุ สมํ รตฺตินฺทิวา ปริวตฺตนฺติ
สมํ รตฺตินฺทิเวสุ ปริวตฺตนฺเตสุ สมํ มาสฑฺฒมาสา ปริวตฺตนฺติ สมํ
มาสฑฺฒมาเสสุ ปริวตฺตนฺเตสุ สมํ อุตุสํวจฺฉรา ปริวตฺตนฺติ สมํ
อุตุสํวจฺฉเรสุ ปริวตฺตนฺเตสุ สมํ วาตา วายนฺติ สมํ วาเตสุ วายนฺเตสุ
สมา ๑- ปญฺชสา ปริวตฺตนฺติ สเมสุ ปญฺชเสสุ ปริวตฺตนฺเตสุ เทวตา
อปริกุปิตา ภวนฺติ เทวตาสุ อปริกุปิตาสุ เทโว สมฺมา ธารํ
อนุปฺปเวจฺฉติ เทเว สมฺมา ธารํ อนุปฺปเวจฺฉนฺเต สมปากีนิ
สสฺสานิ ภวนฺติ สมปากีนิ ภิกฺขเว สสฺสานิ มนุสฺสา ปริภุญฺชนฺตา
ทีฆายุกา จ โหนฺติ วณฺณวนฺโต จ พลวนฺโต จ อปฺปาพาธา จาติ ฯ
คุนฺนญฺเจ ตรมานานํ ชิมฺหํ คจฺฉติ ปุงฺคโว
สพฺพา ตา ชิมฺหํ คจฺฉนฺติ เนตฺเต ชิมฺหํ คเต สติ
เอวเมว มนุสฺเสสุ โย โหติ เสฏฺฐสมฺมโต
โส เจ อธมฺมํ จรติ ปเคว อิตรา ปชา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. สมํ ฯ
สพฺพํ รฏฺฐํ ทุกฺขํ เสติ ราชา เจ โหตฺยธมฺมิโก ฯ
คุนฺนญฺเจ ตรมานานํ อุชุํ คจฺฉติ ปุงฺคโว
สพฺพา ตา อุชุํ คจฺฉนฺติ เนตฺเต อุชุํ คเต สติ
เอวเมว มนุสฺเสสุ โย โหติ เสฏฺฐสมฺมโต
โส เจ ๑- ธมฺมํ จรติ ปเคว อิตรา ปชา
สพฺพํ รฏฺฐํ สุขํ เสติ ราชา เจ โหติ ธมฺมิโกติ ฯ
ปตฺตกมฺมวคฺโค ทุติโย ฯ
ตสฺสุทฺทานํ
ปตฺตกมฺมํ อนฺนนาโถ สพฺรหฺมนิรยา รูเปน ปญฺจมํ
สราคอหินา เทวทตฺโต ปธานํ ธมฺมิเกน จาติ ฯ
---------------
อปณฺณกวคฺโค ตติโย
[๗๑] จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อปณฺณกปฏิปทํ
ปฏิปนฺโน โหติ โยนิ จสฺส อารทฺธา โหติ อาสวานํ ขยาย
กตเมหิ จตูหิ อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ สีลวา โหติ พหุสฺสุโต โหติ
อารทฺธวิริโย โหติ ปญฺญวา โหติ อิเมหิ โข ภิกฺขเว จตูหิ
ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อปณฺณกปฏิปทํ ปฏิปนฺโน โหติ โยนิ
จสฺส อารทฺธา โหติ อาสวานํ ขยายาติ ฯ
[๗๒] จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อปณฺณกปฏิปทํ
ปฏิปนฺโน โหติ โยนิ จสฺส อารทฺธา โหติ อาสวานํ ขยาย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สเจ ฯ ยุ. เจว ฯ
กตเมหิ จตูหิ เนกฺขมฺมวิตกฺเกน อพฺยาปาทวิตกฺเกน อวิหึสาวิตกฺเกน
สมฺมาทิฏฺฐิยา อิเมหิ โข ภิกฺขเว จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ
อปณฺณกปฏิปทํ ปฏิปนฺโน โหติ โยนิ จสฺส อารทฺธา โหติ
อาสวานํ ขยายาติ ฯ
[๗๓] จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต อสปฺปุริโสติ
เวทิตพฺโพ กตเมหิ จตูหิ อิธ ภิกฺขเว อสปฺปุริโส โย โหติ
ปรสฺส อวณฺโณ ตํ อปุฏฺโฐปิ ปาตุกโรติ โก ปน วาโท ปุฏฺฐสฺส
ปุฏฺโฐ โข ปน ปญฺหาภินีโต อหาเปตฺวา อลมฺเพตฺวา ปริปูรํ วิตฺถาเรน
ปรสฺส อวณฺณํ ภาสิตา โหติ เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขเว อสปฺปุริโส
อยํ ภวนฺติ ฯ
{๗๓.๑} ปุน จปรํ ภิกฺขเว อสปฺปุริโส โย โหติ ปรสฺส วณฺโณ
ตํ ปุฏฺโฐปิ น ปาตุกโรติ โก ปน วาโท อปุฏฺฐสฺส ปุฏฺโฐ โข ปน
ปญฺหาภินีโต หาเปตฺวา ลมฺเพตฺวา อปริปูรํ อวิตฺถาเรน ปรสฺส
วณฺณํ ภาสิตา โหติ เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขเว อสปฺปุริโส อยํ ภวนฺติ ฯ
{๗๓.๒} ปุน จปรํ ภิกฺขเว อสปฺปุริโส โย โหติ อตฺตโน อวณฺโณ
ตํ ปุฏฺโฐปิ น ปาตุกโรติ โก ปน วาโท อปุฏฺฐสฺส ปุฏฺโฐ โข ปน
ปญฺหาภินีโต หาเปตฺวา ลมฺเพตฺวา อปริปูรํ อวิตฺถาเรน อตฺตโน
อวณฺณํ ภาสิตา โหติ เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขเว อสปฺปุริโส อยํ ภวนฺติ ฯ
{๗๓.๓} ปุน จปรํ ภิกฺขเว อสปฺปุริโส โย โหติ อตฺตโน
วณฺโณ ตํ อปุฏฺโฐปิ ปาตุกโรติ โก ปน วาโท ปุฏฺฐสฺส ปุฏฺโฐ
โข ปน ปญฺหาภินีโต อหาเปตฺวา อลมฺเพตฺวา ปริปูรํ วิตฺถาเรน
อตฺตโน วณฺณํ ภาสิตา โหติ เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขเว อสปฺปุริโส
อยํ ภวนฺติ ฯ อิเมหิ โข ภิกฺขเว จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต
อสปฺปุริโสติ ๑- เวทิตพฺโพ ฯ
{๗๓.๔} จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต สปฺปุริโสติ ๑-
เวทิตพฺโพ กตเมหิ จตูหิ อิธ ภิกฺขเว สปฺปุริโส โย โหติ ปรสฺส
อวณฺโณ ตํ ปุฏฺโฐปิ น ปาตุกโรติ โก ปน วาโท อปุฏฺฐสฺส ปุฏฺโฐ
โข ปน ปญฺหาภินีโต หาเปตฺวา ลมฺเพตฺวา อปริปูรํ อวิตฺถาเรน
ปรสฺส อวณฺณํ ภาสิตา โหติ เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขเว สปฺปุริโส
อยํ ภวนฺติ ฯ
{๗๓.๕} ปุน จปรํ ภิกฺขเว สปฺปุริโส โย โหติ ปรสฺส วณฺโณ
ตํ อปุฏฺโฐปิ ปาตุกโรติ โก ปน วาโท ปุฏฺฐสฺส ปุฏฺโฐ โข ปน
ปญฺหาภินีโต อหาเปตฺวา อลมฺเพตฺวา ปริปูรํ วิตฺถาเรน ปรสฺส
วณฺณํ ภาสิตา โหติ เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขเว สปฺปุริโส อยํ ภวนฺติ ฯ
{๗๓.๖} ปุน จปรํ ภิกฺขเว สปฺปุริโส โย โหติ อตฺตโน อวณฺโณ
ตํ อปุฏฺโฐปิ ปาตุกโรติ โก ปน วาโท ปุฏฺฐสฺส ปุฏฺโฐ โข ปน
ปญฺหาภินีโต อหาเปตฺวา อลมฺเพตฺวา ปริปูรํ วิตฺถาเรน อตฺตโน
อวณฺณํ ภาสิตา โหติ เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขเว สปฺปุริโส อยํ ภวนฺติ ฯ
{๗๓.๗} ปุน จปรํ ภิกฺขเว สปฺปุริโส โย โหติ อตฺตโน
วณฺโณ ตํ ปุฏฺโฐปิ น ปาตุกโรติ โก ปน วาโท อปุฏฺฐสฺส
ปุฏฺโฐ โข ปน ปญฺหาภินีโต หาเปตฺวา ลมฺเพตฺวา
อปริปูรํ อวิตฺถาเรน อตฺตโน วณฺณํ ภาสิตา โหติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ
เวทิตพฺพเมตํ ภิกฺขเว สปฺปุริโส อยํ ภวนฺติ ฯ อิเมหิ โข ภิกฺขเว
จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต สปฺปุริโสติ ๑- เวทิตพฺโพ ฯ
{๗๓.๘} เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว วธุกา ยญฺญเทว รตฺตึ วา ทิวสํ
วา อานีตา โหติ ตาวเทวสฺสา ติพฺพํ หิโรตฺตปฺปํ ปจฺจุปฏฺฐิตํ
โหติ สสฺสุยาปิ สสฺสุเรปิ สามิเกปิ อนฺตมโส ทาสกมฺมกรโปริเสสุ
สา อปเรน สมเยน สํวาสมนฺวาย [๒]- สสฺสุํปิ สสฺสุรํปิ สามิกํปิ
เอวมาห อเปถ กึ ปน ตุเมฺห ชานาถาติ เอวเมว โข ภิกฺขเว อิเธกจฺโจ
ภิกฺขุ ยญฺญเทว รตฺตึ วา ทิวสํ วา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต
โหติ ตาวเทวสฺส ติพฺพํ หิโรตฺตปฺปํ ปจฺจุปฏฺฐิตํ โหติ ภิกฺขูสุ
ภิกฺขุนีสุ อุปาสเกสุ อุปาสิกาสุ อนฺตมโส อารามิกสมณุทฺเทเสสุ
โส อปเรน สมเยน สํวาสมนฺวาย [๒]- อาจริยํปิ อุปชฺฌายํปิ
เอวมาห อเปถ กึ ปน ตุเมฺห ชานาถาติ ตสฺมา ติห ภิกฺขเว เอวํ
สิกฺขิตพฺพํ อธุนาคตวธุกสเมน ๓- เจตสา วิหริสฺสามาติ เอวญฺหิ
โว ภิกฺขเว สิกฺขิตพฺพนฺติ ฯ
[๗๔] จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว อคฺคานิ ๔- กตมานิ จตฺตาริ สีลคฺคํ ๕-
สมาธคฺคํ ปญฺญคฺคํ ๖- วิมุตฺตคฺคํ อิมานิ โข ภิกฺขเว จตฺตาริ อคฺคานีติ ฯ
[๗๕] จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว อคฺคานิ กตมานิ จตฺตาริ รูปคฺคํ
เวทนคฺคํ สญฺญคฺคํ ภวคฺคํ อิมานิ โข ภิกฺขเว จตฺตาริ อคฺคานีติ ฯ
[๗๖] เอกํ สมยํ ภควา กุสินารายํ วิหรติ อุปวตฺตเน มลฺลานํ
สาลวเน อนฺตเร ยมกสาลานํ ปรินิพฺพานสมเย ฯ ตตฺร โข ภควา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ ๒ ม. ยุ. วิสฺสาสมนฺวาย ฯ
@๓ ม. ยุ. อธุนาคตวธุกาสเมน ฯ ๔-๕ ยุ. องฺคานิ ... สีลงฺคํ ... องฺคานีติ ฯ
@๖ ม. ปญฺญาคฺคํ ฯ
ภิกฺขู อามนฺเตสิ ภิกฺขโวติ ฯ ภทนฺเตติ เต ภิกฺขู ภควโต
ปจฺจสฺโสสุํ ฯ ภควา เอตทโวจ สิยา โข ปน ภิกฺขเว เอกภิกฺขุสฺสปิ
กงฺขา วา วิมติ วา พุทฺเธ วา ธมฺเม วา สงฺเฆ วา มคฺเค วา
ปฏิปทาย วา ปุจฺฉถ ภิกฺขเว มา ปจฺฉาวิปฺปฏิสาริโน อหุวตฺถ
สมฺมุขีภูโต โน สตฺถา อโหสิ นาสกฺขิมฺหา ภควนฺตํ สมฺมุขา
ปฏิปุจฺฉิตุนฺติ เอวํ วุตฺเต เต ภิกฺขู ตุณฺหี อเหสุํ ฯ ทุติยมฺปิ โข
ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ... ตติยมฺปิ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ สิยา
โข ปน ภิกฺขเว เอกภิกฺขุสฺสปิ กงฺขา วา วิมติ วา พุทฺเธ วา ธมฺเม
วา สงฺเฆ วา มคฺเค วา ปฏิปทาย วา ปุจฺฉถ ภิกฺขเว มา
ปจฺฉาวิปฺปฏิสาริโน อหุวตฺถ สมฺมุขีภูโต โน สตฺถา อโหสิ นาสกฺขิมฺหา
ภควนฺตํ สมฺมุขา ปฏิปุจฺฉิตุนฺติ ตติยมฺปิ โข เต ภิกฺขู ตุณฺหี
อเหสุํ ฯ
{๗๖.๑} อถโข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ สิยา โข ปน ภิกฺขเว
สตฺถุ คารเวนปิ น ปุจฺเฉยฺยาถ สหายโกปิ ภิกฺขเว สหายกสฺส
อาโรเจตูติ เอวํ วุตฺเต เต ภิกฺขู ตุณฺหี อเหสุํ ฯ อถโข อายสฺมา
อานนฺโท ภควนฺตํ เอตทโวจ อจฺฉริยํ ภนฺเต อพฺภุตํ ภนฺเต เอวํ
ปสนฺโน อหํ ภนฺเต อิมสฺมึ ภิกฺขุสงฺเฆ นตฺถิ อิมสฺมึ ภิกฺขุสงฺเฆ
เอกภิกฺขุสฺสปิ กงฺขา วา วิมติ วา พุทฺเธ วา ธมฺเม วา สงฺเฆ วา
มคฺเค วา ปฏิปทาย วาติ ฯ ปสาทา โข ตฺวํ อานนฺท วเทสิ
ญาณเมเวตฺถ อานนฺท ตถาคตสฺส นตฺถิ อิมสฺมึ ภิกฺขุสงฺเฆ
เอกภิกฺขุสฺสปิ กงฺขา วา วิมติ วา พุทฺเธ วา ธมฺเม วา สงฺเฆ วา
มคฺเค วา ปฏิปทาย วาติ อิเมสํ หิ อานนฺท ปญฺจนฺนํ ภิกฺขุสตานํ
โย ปจฺฉิมโก ภิกฺขุ โส โสตาปนฺโน อวินิปาตธมฺโม นิยโต
สมฺโพธิปรายโนติ ฯ
[๗๗] จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว อจินฺเตยฺยานิ น จินฺเตตพฺพานิ ยานิ
จินฺเตนฺโต อุมฺมาทสฺส วิฆาตสฺส ภาคี อสฺส กตมานิ จตฺตาริ
พุทฺธานํ ภิกฺขเว พุทฺธวิสโย อจินฺเตยฺโย น จินฺเตตพฺโพ ยํ จินฺเตนฺโต
อุมฺมาทสฺส วิฆาตสฺส ภาคี อสฺส ฌายิสฺส ภิกฺขเว ฌานวิสโย
อจินฺเตยฺโย น จินฺเตตพฺโพ ยํ จินฺเตนฺโต อุมฺมาทสฺส วิฆาตสฺส
ภาคี อสฺส กมฺมวิปาโก ภิกฺขเว อจินฺเตยฺโย น จินฺเตตพฺโพ ยํ
จินฺเตนฺโต อุมฺมาทสฺส วิฆาตสฺส ภาคี อสฺส โลกจินฺตา ภิกฺขเว
อจินฺเตยฺยา น จินฺเตตพฺพา ยํ จินฺเตนฺโต อุมฺมาทสฺส วิฆาตสฺส
ภาคี อสฺส อิมานิ โข ภิกฺขเว จตฺตาริ อจินฺเตยฺยานิ น จินฺเตตพฺพานิ
ยานิ จินฺเตนฺโต อุมฺมาทสฺส วิฆาตสฺส ภาคี อสฺสาติ ฯ
[๗๘] จตสฺโส อิมา ภิกฺขเว ทกฺขิณาวิสุทฺธิโย กตมา จตสฺโส
อตฺถิ ภิกฺขเว ทกฺขิณา ทายกโต วิสุชฺฌติ โน ปฏิคฺคาหกโต อตฺถิ
ภิกฺขเว ทกฺขิณา ปฏิคฺคาหกโต วิสุชฺฌติ โน ทายกโต อตฺถิ
ภิกฺขเว ทกฺขิณา เนว ทายกโต วิสุชฺฌติ โน ปฏิคฺคาหกโต อตฺถิ
ภิกฺขเว ทกฺขิณา ทายกโต เจว วิสุชฺฌติ ปฏิคฺคาหกโต จ ฯ
{๗๘.๑} กถญฺจ ภิกฺขเว ทกฺขิณา ทายกโต วิสุชฺฌติ
โน ปฏิคฺคหกโต อิธ ภิกฺขเว ทายโก โหติ สีลวา
กลฺยาณธมฺโม ปฏิคฺคาหโก โหติ ทุสฺสีโล
ปาปธมฺโม เอวํ โข ภิกฺขเว ทกฺขิณา ทายกโต วิสุชฺฌติ โน
ปฏิคฺคาหกโต ฯ
{๗๘.๒} กถญฺจ ภิกฺขเว ทกฺขิณา ปฏิคฺคาหกโต วิสุชฺฌติ โน
ทายกโต อิธ ภิกฺขเว ทายโก โหติ ทุสฺสีโล ปาปธมฺโม ปฏิคฺคาหโก
โหติ สีลวา กลฺยาณธมฺโม เอวํ โข ภิกฺขเว ทกฺขิณา ปฏิคฺคาหกโต
วิสุชฺฌติ โน ทายกโต ฯ
{๗๘.๓} กถญฺจ ภิกฺขเว ทกฺขิณา เนว ทายกโต วิสุชฺฌติ
โน ปฏิคฺคาหกโต อิธ ภิกฺขเว ทายโก โหติ ทุสฺสีโล ปาปธมฺโม
ปฏิคฺคาหโกปิ โหติ ทุสฺสีโล ปาปธมฺโม เอวํ โข ภิกฺขเว ทกฺขิณา
เนว ทายกโต วิสุชฺฌติ โน ปฏิคฺคาหกโต ฯ กถญฺจ ภิกฺขเว
ทกฺขิณา ทายกโต เจว วิสุชฺฌติ ปฏิคฺคาหกโต จ อิธ ภิกฺขเว
ทายโก โหติ สีลวา กลฺยาณธมฺโม ปฏิคฺคาหโกปิ โหติ สีลวา
กลฺยาณธมฺโม เอวํ โข ภิกฺขเว ทกฺขิณา ทายกโต เจว วิสุชฺฌติ
ปฏิคฺคาหกโต จ ฯ อิมา โข ภิกฺขเว จตสฺโส ทกฺขิณาวิสุทฺธิโยติ ฯ
[๗๙] อถโข อายสฺมา สารีปุตฺโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ เอกมนฺตํ
นิสินฺโน โข อายสฺมา สารีปุตฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ โก นุ โข
ภนฺเต เหตุ โก ปจฺจโย เยน มิเธกจฺจสฺส ตาทิสาว วณิชฺชา
ปยุตฺตา เฉทคามินี โหติ โก ปน ภนฺเต เหตุ โก ปจฺจโย เยน
มิเธกจฺจสฺส ตาทิสาว วณิชฺชา ปยุตฺตา น ยถาธิปฺปายา โหติ โก
นุ โข ภนฺเต เหตุ โก ปจฺจโย เยน มิเธกจฺจสฺส ตาทิสาว วณิชฺชา
ปยุตฺตา ยถาธิปฺปายา โหติ โก ปน ภนฺเต เหตุ โก ปจฺจโย
เยน มิเธกจฺจสฺส ตาทิสาว วณิชฺชา ปยุตฺตา ปราธิปฺปายา โหตีติ ฯ
{๗๙.๑} อิธ สารีปุตฺต เอกจฺโจ สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา
อุปสงฺกมิตฺวา ปวาเรติ วท ๑- ภนฺเต ปจฺจเยนาติ โส เยน
ปวาเรติ ตํ น เทติ โส เจ ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ โส
ยญฺญเทว วณิชฺชํ ปโยเชติ สาสฺส โหติ เฉทคามินี ฯ
{๗๙.๒} อิธ ปน สารีปุตฺต เอกจฺโจ สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา
อุปสงฺกมิตฺวา ปวาเรติ วท ภนฺเต ปจฺจเยนาติ โส เยน ปวาเรติ
ตํ น ยถาธิปฺปายํ เทติ โส เจ ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ โส
ยญฺญเทว วณิชฺชํ ปโยเชติ สาสฺส โหติ น ยถาธิปฺปายา ฯ
{๗๙.๓} อิธ ปน สารีปุตฺต เอกจฺโจ สมณํ วา พฺราหฺมณํ
วา อุปสงฺกมิตฺวา ปวาเรติ วท ภนฺเต ปจฺจเยนาติ โส เยน
ปวาเรติ ตํ ยถาธิปฺปายํ เทติ โส เจ ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ
อาคจฺฉติ โส ยญฺญเทว วณิชฺชํ ปโยเชติ สาสฺส โหติ
ยถาธิปฺปายา ฯ
{๗๙.๔} อิธ ปน สารีปุตฺต เอกจฺโจ สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา
อุปสงฺกมิตฺวา ปวาเรติ วท ภนฺเต ปจฺจเยนาติ โส เยน ปวาเรติ
ตํ ปราธิปฺปายํ เทติ โส เจ ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ โส
ยญฺญเทว วณิชฺชํ ปโยเชติ สาสฺส โหติ ปราธิปฺปายา ฯ
{๗๙.๕} อยํ โข สารีปุตฺต เหตุ อยํ ปจฺจโย เยน มิเธกจฺจสฺส
ตาทิสาว วณิชฺชา ปยุตฺตา เฉทคามินี โหติ อยํ ปน
สารีปุตฺต เหตุ อยํ ปจฺจโย เยน มิเธกจฺจสฺส ตาทิสาว
วณิชฺชา ปยุตฺตา น ยถาธิปฺปายา โหติ อยํ โข สารีปุตฺต
เหตุ อยํ ปจฺจโย เยน มิเธกจฺจสฺส ตาทิสาว
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วทตุ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
วณิชฺชา ปยุตฺตา ยถาธิปฺปายา โหติ อยํ ปน สารีปุตฺต
เหตุ อยํ ปจฺจโย เยน มิเธกจฺจสฺส ตาทิสาว วณิชฺชา
ปยุตฺตา ปราธิปฺปายา โหตีติ ฯ
[๘๐] เอกํ สมยํ ภควา โกสมฺพิยํ วิหรติ โฆสิตาราเม ฯ อถโข
อายสฺมา อานนฺโท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข
อายสฺมา อานนฺโท ภควนฺตํ เอตทโวจ โก นุ โข ภนฺเต เหตุ โก
ปจฺจโย เยน มาตุคาโม เนว สภายํ นิสีทติ น กมฺมนฺตํ ปโยเชติ
น กมฺโมชํ คจฺฉตีติ ฯ โกธโน อานนฺท มาตุคาโม อิสฺสุกี อานนฺท
มาตุคาโม มจฺฉรี อานนฺท มาตุคาโม ทุปฺปญฺโญ อานนฺท
มาตุคาโม อยํ โข อานนฺท เหตุ อยํ ปจฺจโย เยน มาตุคาโม
เนว สภายํ นิสีทติ น กมฺมนฺตํ ปโยเชติ น กมฺโมชํ คจฺฉตีติ ฯ
อปณฺณกวคฺโค ตติโย ฯ
ตสฺสุทฺทานํ
ปธานทิฏฺฐิสปฺปุริสวธุกา เทฺว จ โหนฺติ อคฺคานิ กุสินาราย
อจินฺติตํ ทกฺขิณาย วณิชฺชา กมฺโมเชน วคฺโคติ ฯ
-------------------
มจลวคฺโค จตุตฺโถ
[๘๑] จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต
เอวํ นิรเย กตเมหิ จตูหิ ปาณาติปาตี โหติ อทินฺนาทายี
โหติ กาเมสุ มิจฺฉาจารี โหติ มุสาวาที โหติ อิเมหิ โข
ภิกฺขเว จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเย ฯ
จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเค
กตเมหิ จตูหิ ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ อทินฺนาทานา
ปฏิวิรโต โหติ กาเมสุ มิจฺฉาจารา ปฏิวิรโต โหติ มุสาวาทา
ปฏิวิรโต โหติ อิเมหิ โข ภิกฺขเว จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต
ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเคติ ฯ
[๘๒] จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต
เอวํ นิรเย กตเมหิ จตูหิ มุสาวาที โหติ ปิสุณวาโจ โหติ
ผรุสวาโจ โหติ สมฺผปฺปลาปี โหติ อิเมหิ โข ภิกฺขเว จตูหิ
ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเย ฯ จตูหิ ภิกฺขเว
ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ สคฺเค กตเมหิ จตูหิ
มุสาวาทา ปฏิวิรโต โหติ ปิสุณาย วาจาย ปฏิวิรโต โหติ ผรุสาย
วาจาย ปฏิวิรโต โหติ สมฺผปฺปลาปา ปฏิวิรโต โหติ อิเมหิ
โข ภิกฺขเว จตูหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ
สคฺเคติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๑ หน้าที่ ๙๐-๑๐๘.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=21&item=62&items=21
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=21&item=62&items=21&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=21&item=62&items=21
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=21&item=62&items=21
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=62
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๑
https://84000.org/tipitaka/read/?index_21
https://84000.org/tipitaka/english/?index_21
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
