พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๗ สุตฺต. ขุ. ขุทฺทกปาฐ-ธมฺมปทคาถา-อุทานํ-อิติวุตฺตก-สุตฺตนิปาตา

                            สุตฺตนิปาเต จตุตฺถสฺส อฏฺฐกวคฺคสฺส
                                   ปณฺณรสมํ อตฺตทณฺฑสุตฺตํ
     [๔๒๒]   |๔๒๒.๑๓๖๓| ๑๕ อตฺตทณฺฑา ภยํ ชาตํ  ชนํ ปสฺสถ เมธคํ
                          สํเวคํ กิตฺตยิสฺสามิ         ยถา สํวิชิตํ มยา ฯ
     |๔๒๒.๑๓๖๔| ผนฺทมานํ ปชํ ทิสฺวา        มจฺเฉ อปฺโปทเก ยถา
                          อญฺญมญฺเญหิ พฺยารุทฺเธ  ทิสฺวา มํ ภยมาสิวิ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๖๕| สมนฺตมสาโร โลโก         ทิสา สพฺพา สเมริตา
                          อิจฺฉํ ภวนมตฺตโน          นาทฺทสาสึ อโนสิตํ
     |๔๒๒.๑๓๖๖| โอสาเน เตฺวว พฺยารุทฺเธ  ทิสฺวา เม อรตี อหุ
                          อเถตฺถ สลฺลมทฺทกฺขึ      ทุทฺทสํ หทยนิสฺสิตํ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๖๗| เยน สลฺเลน โอติณฺโณ     ทิสา สพฺพา วิธาวติ
                          ตเมว สลฺลํ อพฺพุยฺห       น ธาวติ น สีทติ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๖๘| ตตฺถ สิกฺขานุคียนฺติ           ...............
                          (ยานิ โลเก คธิตานิ)      น เตสุ ปสุโต สิยา
                          นิพฺพิชฺช สพฺพโส กาเม   สิกฺเข นิพฺพานมตฺตโน ฯ
     |๔๒๒.๑๓๖๙| สจฺโจ สิยา อปฺปคพฺโภ     อมาโย ริตฺตเปสุโณ
                          อกฺโกธโน โลภปาปกํ ๑-    เววิจฺฉํ วิตเร มุนิ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๐| นิทฺทํ ตนฺทึ สเห ถีนํ        ปมาเทน น สํวเส
                          อติมาเน น ติฏฺเฐยฺย      นิพฺพานมนโส นโร ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๑| โมสวชฺเชน นิยฺเยถ          รูเป เสฺนหํ น กุพฺพเย
                          มานญฺจ ปริชาเนยฺย      สาหสา วิรโต จเร ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๒| ปุราณํ นาภินนฺเทยฺย       นเว ขนฺติมกุพฺพเย
                          หิยฺยมาเน น โสเจยฺย     อากาสํ น สิโต สิยา ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๓| เคธํ พฺรูมิ มโหโฆติ         อาชวํ พฺรูมิ ชปฺปนํ
                          อารมฺมณํ ปกปฺปนํ        กามปงฺโก ทุรจฺจโย ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๔| สจฺจา อโวกฺกมฺม มุนิ      ถเล ติฏฺฐติ พฺราหฺมโณ
                          สพฺพโส ปฏินิสฺสชฺช       ส เว สนฺโตติ วุจฺจติ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๕| ส เว วิทฺวา ๒- ส เวทคู     ญตฺวา ธมฺมํ อนิสฺสิโต
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โลภปาปํ ฯ ๒ โป. วิทฺธา ฯ
                          สมฺมา โส โลเก อิริยาโน  น ปิเหตีธ กสฺสจิ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๖| โยธ กาเม อจฺจุตฺตริ ๑-    สงฺคํ โลเก ทุรจฺจยํ
                          น โส โสจติ นาชฺเฌติ     ฉินฺนโสโต อพนฺธโน ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๗| ยํ ปุพฺเพ ตํ วิโสเสหิ         ปจฺฉา เต มาหุ กิญฺจนํ
                          มชฺเฌ เจ โน คเหสฺสสิ    อุปสนฺโต จริสฺสสิ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๘| สพฺพโส นามรูปสฺมึ         ยสฺส นตฺถิ มมายิตํ
                          อสตา จ น โสจติ           ส เว โลเก น ชิยฺยติ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๗๙| ยสฺส นตฺถิ อิทํ เมติ          ปเรสํ จาปิ ๒- กิญฺจนํ
                          มมตฺตํ โส อสํวินฺทํ         นตฺถิ เมติ น โสจติ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๘๐| อนุฏฺฐุริ ๓- อนนุคิทฺโธ    อเนโช สพฺพธิ สโม
                          ตมานิสํสํ ปพฺรูมิ            ปุจฺฉิโต อวิกปฺปินํ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๘๑| อเนชสฺส วิชานโต           นตฺถิ กาจิ นิสงฺขติ ๔-
                          วิรโต โส วิยารมฺภา        เขมํ ปสฺสติ สพฺพธิ ฯ
     |๔๒๒.๑๓๘๒| น สเมสุ น โอเมสุ           น อุสฺเสสุ วทเต มุนิ
                          สนฺโต โส วีตมจฺฉโร       นาเทติ น นิรสฺสตีติ ภควาติ ฯ
                              อตฺตทณฺฑสุตฺตํ ปณฺณรสมํ ฯ
                                               ----------
@เชิงอรรถ: ๑ โป. อจฺจตฺตริ ฯ ยุ. อจฺจตริ ฯ  ๒ ยุ. วาปิ ฯ  ๓ โป. อนุฏฺฐริ ฯ ยุ.
@อนิฏฺฐุริ ฯ  ๔ โป. กาจินิ สงฺขิติ ฯ
                         สุตฺตนิปาเต จตุตฺถสฺส อฏฺฐกวคฺคสฺส
                              โสฬสมํ สารีปุตฺตสุตฺตํ
     [๔๒๓]   |๔๒๓.๑๓๘๓| ๑๖ นเม ทิฏฺโฐ อิโต ปุพฺเพ  (อิจฺจายสฺมา สารีปุตฺโต)
                          น สุโต อุท กสฺสจิ
                          เอวํ วคฺคุวโท สตฺถา        ตุสิตา คณิมาคโต ฯ
     |๔๒๓.๑๓๘๔| สเทวกสฺส โลกสฺส           ยถา ทิสฺสติ จกฺขุมา
                          สพฺพนฺตมํ วิโนเทตฺวา     เอโกว รติมชฺฌคา ฯ
     |๔๒๓.๑๓๘๕| ตํ พุทฺธํ อสิตํ ตาทึ           อกุหํ คณิมาคตํ
                          พหุนฺนมิธ พทฺธานํ         อตฺถี ปเญฺหน อาคมํ
     |๔๒๓.๑๓๘๖| ภิกฺขุโน วิชิคุจฺฉโต           ภชโต ริตฺตมาสนํ
                          รุกฺขมูลํ สุสานํ วา          ปพฺพตานํ คุหาสุ วา
     |๔๒๓.๑๓๘๗| อุจฺจาวเจสุ สยเนสุ          คีวนฺโต ตตฺถ เภรวา
                          เยหิ ภิกฺขุ น เวเธยฺย       นิคฺโฆเส สยนาสเน ฯ
     |๔๒๓.๑๓๘๘| กตี ปริสฺสยา โลเก           คจฺฉโต อคตํ ทิสํ
                          เย ภิกฺขุ อภิสมฺภเว         ปนฺตมฺหิ สยนาสเน ฯ
     |๔๒๓.๑๓๘๙| กฺยาสฺส พฺยปถโย อสฺสุ    กฺยสฺสสฺสุ อิธ โคจรา
                          กานิ สีลพฺพตานสฺส ๑-  ปหิตตฺตสฺส ภิกฺขุโน
     |๔๒๓.๑๓๙๐| กํ โส สิกฺขํ สมาทาย        เอโกทิ นิปโก สโต
                          กมฺมาโร รชตสฺเสว         นิทฺธเม มลมตฺตโน ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. สีลพฺพานาสฺสุ ฯ
     |๔๒๓.๑๓๙๑| วิชิคุจฺฉมานสฺส ยทิทํ ผาสุ (สารีปุตฺตาติ ภควา)
                          ริตฺตาสนํ สยนํ เสวโต เจ
                          สมฺโพธิกามสฺส ยถานุธมฺมํ
                          ตนฺเต ปวกฺขามิ ยถา ปชานํ ฯ
     |๔๒๓.๑๓๙๒| ปญฺจนฺน ๑- ธีโร ภยานํ น ภาเย
                          ภิกฺขุ สโต ส ปริยนฺตจารี
                          ฑํสาธิปาตานํ สิรึสปานํ
                          มนุสฺสผสฺสานํ จตุปฺปทานํ
     |๔๒๓.๑๓๙๓| ปรธมฺมิกานมฺปิ น สนฺตเสยฺย
                          ทิสฺวาปิ เตสํ พหุเภรวานิ
                          อถาปรานิ อภิสมฺภเวยฺย
                          ปริสฺสยานิ กุสลานุเอสี ฯ
     |๔๒๓.๑๓๙๔| อาตงฺกผสฺเสน ขุทาย ผุฏฺโฐ
                          สีตํ อจฺจุณฺหํ อธิวาสเยยฺย
                          โส เตหิ ผุฏฺโฐ พหุธา อโนโก
                          วิริยํ ปรกฺกมฺม ทฬฺหํ กเรยฺย ฯ
     |๔๒๓.๑๓๙๕| เถยฺยํ น กเรยฺย น มุสา ภเณยฺย
                          เมตฺตาย ผสฺเส ตสถาวรานิ
                          ยทาวิลตฺตํ มนโส วิชญฺญา
                          กณฺหสฺส ปกฺโขติ วิโนทเยยฺย ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ยุ. ปญฺจนฺนํ ฯ
     |๔๒๓.๑๓๙๖| โกธาติมานสฺส วสํ น คจฺเฉ
                          มูลมฺปิ เตสํ ปลิขญฺญ ติฏฺเฐ
                          อถปฺปิยํ วา ปน อปฺปิยํ วา
                          อทฺธา ภวนฺโต อภิสมฺภเวยฺย ฯ
     |๔๒๓.๑๓๙๗| ปญฺญํ ปุรกฺขตฺวา ๑- กลฺยาณปีติ
                          วิกฺขมฺภเย ตานิ ปริสฺสยานิ
                          อรตึ สเหถ สยนมฺหิ ปนฺเต
                          จตุโร สเหถ ปริเทวธมฺเม
     |๔๒๓.๑๓๙๘| กึสู อสิสฺสามิ กุวํ วา อสฺสิสฺสํ
                          ทุกฺขํ วต เสตฺถ ๒- กุวชฺชเสสฺสํ
                          เอเต วิตกฺเก ปริเทวเนยฺเย
                          วินเยถ เสกฺโข อนิเกตสารี ฯ
     |๔๒๓.๑๓๙๙| อนฺนญฺจ ลทฺธา วสนญฺจ กาเล
                          มตฺตํ โส ชญฺญา อิธ โตสนตฺถํ
                          โส เตสุ คุตฺโต ยตจาริ คาเม
                          รุสิโตปิ วาจํ ผรุสํ น วชฺชา ฯ
     |๔๒๓.๑๔๐๐| โอกฺขิตฺตจกฺขุ น จ ปาทโลโล
                          ฌานานุยุตฺโต พหุชาครสฺส
                          อุเปกฺขมารพฺภ สมาหิตตฺโต
                          ตกฺกาสยํ กุกฺกุจฺจิยูปฉินฺเท ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ปุรกฺขิตฺวา ฯ ๒ โป. ทุกฺขํ วสเยถ ฯ
     |๔๒๓.๑๔๐๑| จุทิโต วจีภิ สติมาภินนฺเท
                          สพฺรหฺมจารีสุ ขิลํ ปภินฺเท
                          วาจํ ปมุญฺเจ กุสลํ นาติเวลํ
                          ชนวาทธมฺมาย น เจตเยยฺย ฯ
     |๔๒๓.๑๔๐๒| อถาปรํ ปญฺจ รชานิ โลเก
                          เยสํ สติมา วินยาย สิกฺเข
                          รูเปสุ สทฺเทสุ อโถ รเสสุ
                          คนฺเธสุ ผสฺเสสุ สเหถ ราคํ ฯ
     |๔๒๓.๑๔๐๓| เอเตสุ ธมฺเมสุ วิเนยฺย ฉนฺทํ
                          ภิกฺขุ สติมา สุวิมุตฺตจิตฺโต
                          กาเลน โส สมฺมาธมฺมํ ปริวีมํสมาโน
                          เอโกทิภูโต วิหเน ตมํ โสติ ภควาติ ฯ
                              สารีปุตฺตสุตฺตํ  โสฬสมํ ฯ
                               อฏฺฐกวคฺโค จตุตฺโถ ฯ
                                        ตสฺสุทฺทานํ
           กามคุหญฺจ ทุฏฺฐา จ       สุทฺธญฺจ ปรมํ ชรา
           เมตฺเตยฺโย จ ปสูโร จ       มาคนฺที ปุรเภทนํ
           กลหํ เทฺว จ พฺยูหานิ        ปุนเรว ตุวฏฺฏกํ
           อตฺตทณฺฑวรํ สุตฺตํ          เตน สารีปุตฺเตน ๑- โสฬส
           อิติ เอตานิ สุตฺตานิ          สพฺพานฏฺฐกวคฺคิกาติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เถรปเญฺหน โสฬส ฯ
                          สุตฺตนิปาเต ปญฺจโม ปารายนวคฺโค
                                           วตฺถุกถา
     [๔๒๔]   |๔๒๔.๑๔๐๔| โกสลานํ ปุรา รมฺมา   อคฺคมา ทกฺขิณาปถํ
                          อาจิญฺญํ ปตฺถยาโน        พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู ฯ
     |๔๒๔.๑๔๐๕| โส อสฺสกสฺส วิสเย            มุฬกสฺส สมาสเน
                          วสี โคธาวรีกุเล               อุญฺเฉน จ ผเลน จ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๐๖| ตสฺเสว อุปนิสฺสาย            คาโม จ วิปุโล อหุ
                          ตโต ชาเตน อาเยน          มหายญฺญมกปฺปยิ
     |๔๒๔.๑๔๐๗| มหายญฺญํ ยชิตฺวาน         ปุน ปาวิสิ อสฺสมํ ฯ
                          ตสฺมึ ปติปวิฏฺฐมฺหิ          อญฺโญ อาคญฺฉิ พฺราหฺมโณ
     |๔๒๔.๑๔๐๘| อุคฺฆฏฺฏปาโท ตสิโต         ปงฺกทนฺโต รชสฺสิโร
                          โส จ นํ อุปสงฺกมฺม          สตานิ ปญฺจ ยาจติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๐๙| ตเมนํ พาวรี ทิสฺวา            อาสเนน นิมนฺตยิ
                          สุขญฺจ กุสลํ ปุจฺฉิ            อิทํ วจนมพฺรวิ
     |๔๒๔.๑๔๑๐| ยํ โข มมํ เทยฺยธมฺมํ         สพฺพํ วิสชฺชิตมฺมยา
                          อนุชานาหิ เม พฺรเหฺม      นตฺถิ ปญฺจ สตานิ เม ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๑| สเจ เม ยาจมานสฺส          ภวํ นานุปทสฺสติ
                          สตฺตเม ทิวเส ตุยฺหํ          มุทฺธา ผลตุ สตฺตธา ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๒| อภิสงฺขริตฺวา กุหโก          เภรวํ โส อกิตฺตยิ
                          ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา          พาวรี ทุกฺขิโต อหุ
     |๔๒๔.๑๔๑๓| อุสฺสุสฺสติ อนาหาโร          โสกสลฺลสมปฺปิโต
                          อโถปิ เอวํจิตฺตสฺส ๑-      ฌาเน น รมตี มโน ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๔| อุตฺรสตํ ทุกฺขิตํ ทิสฺวา        เทวตา อตฺถกามินี
                          พาวรึ อุปสงฺกมฺม            อิทํ วจนมพฺรวิ
     |๔๒๔.๑๔๑๕| น โส มุทฺธํ ปชานาติ         กุหโก โส ธนตฺถิโก
                          มุทฺธนิ มุทฺธาธิปาเต จ ๒- ญาณํ ตสฺส น วิชฺชติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๖| โภตี จรหิ ชานาติ             ตมฺเม อกฺขาหิ ปุจฺฉิตา
                          มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ      ตํ สุโณม วโจ ตว ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๗| อหมฺเปตํ ๓- น ชานามิ     ญาณเมตฺถ ๔- น วิชฺชติ
                          มุทฺธํ มุทฺธาธิปาโต จ       ชินานํ เหต ๕- ทสฺสนํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๘| อถ โก จรหิ ชานาติ          อสฺมึ ปฐวิมณฺฑเล
                          มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ      ตํ เม อกฺขาหิ เทวเต ฯ
     |๔๒๔.๑๔๑๙| ปุรา กปิลวตฺถุมฺหา           นิกฺขนฺโต โลกนายโก
                          อปจฺโจ โอกฺกากราชสฺส    สกฺยปุตฺโต ปภงฺกโร ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๐| โส หิ พฺราหฺมณ สมฺพุทฺโธ  สพฺพธมฺมาน ปารคู
                          สพฺพาภิญฺญาพลปฺปตฺโต สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา
                          สพฺพกมฺมกฺขยํ ปตฺโต      วิมุตฺโต อุปธิกฺขเย ๖-
     |๔๒๔.๑๔๒๑| พุทฺโธ โส ภควา โลเก       ธมฺมํ เทเสสิ จกฺขุมา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. จินฺเตนฺตสฺส ฯ  ๒ โป. มุทฺธํ มุทฺธาธิปาเต วา ฯ  ๓ โป. อหเมตํ ฯ
@๔ โป. ยุ. ญาณมฺเปตฺถ ฯ  ๕ โป. เหตฺถ ฯ  ๖ ยุ. อุปธิสงฺขเย ฯ
                          ตํ ตฺวํ คนฺตฺวาน ปุจฺฉสฺสุ   โส เต ตํ พฺยากริสฺสติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๒| สมฺพุทฺโธติ วโจ สุตฺวา       อุทคฺโค พาวรี อหุ
                          โสกสฺส ตนุโก อาสิ         ปีติญฺจ วิปุลํ ลภิ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๓| โส พาวรี อตฺตมโน อุทคฺโค
                          ตํ เทวตํ ปุจฺฉติ เวทชาโต
                          กตมมฺหิ ๑- คาเม นิคมมฺหิ วา ปน
                          กตมมฺหิ วา ชนปเท โลกนาโถ
                          ยตฺถ คนฺตฺวา นมสฺเสมุ
                          สมฺพุทฺธํ ทิปทุตฺตมํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๔| สาวตฺถิยํ โกสลมนฺทิเร ชิโน
                          ปหูตปญฺโญ วรภูริเมธโส
                          โส สกฺยปุตฺโต วิธุโร อนาสโว
                          มุทฺธาธิปาตสฺส วิทู นราสโภ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๕| ตโต อามนฺตยิ สิสฺเส         พฺราหฺมเณ มนฺตปารเค ๒-
                          เอถ มาณวา อกฺขิสฺสํ       สุโณถ วจนํ มม
     |๔๒๔.๑๔๒๖| ยสฺเสโส ทุลฺลโภ โลเก       ปาตุภาโว อภิณฺหโส
                          สฺวาชฺช โลกมฺหิ อุปฺปนฺโน  สมฺพุทฺโธ อิติ วิสฺสุโต
                          ขิปฺปํ คนฺตฺวาน สาวตฺถึ    ปสฺสโวฺห ทิปทุตฺตมํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๗| กถํ จรหิ ชาเนมุ               ทิสฺวา พุทฺโธติ พฺราหฺมณ
                          อชานตํ โน ปพฺรูหิ           ยถา ชาเนมุ ตํ มยํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. กถมฺหิ ฯ  ๒ โป. มนฺตปารคู ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๘| อาคตานิ หิ มนฺเตสุ          มหาปุริสลกฺขณา
                          ทฺวตฺตึสา จ พฺยกฺขฺยาตา ๑- สมตฺตา อนุปุพฺพโส ฯ
     |๔๒๔.๑๔๒๙| ยสฺเสเต โหนฺติ คตฺเตสุ      มหาปุริสลกฺขณา
                          ทุเวว ตสฺส ๒- คติโย        ตติยา หิ น วิชฺชติ
     |๔๒๔.๑๔๓๐| สเจ อคารํ อาวสติ ๓-       วิเชยฺย ปฐวึ อิมํ
                          อทณฺเฑน อสตฺเถน         ธมฺเมน มนุสาสติ
     |๔๒๔.๑๔๓๑| สเจ จ โส ปพฺพชติ            อคารา อนคาริยํ
                          วิวฏจฺฉโท สมฺพุทฺโธ        อรหา ภวติ อนุตฺตโร ฯ
     |๔๒๔.๑๔๓๒| ชาติโคตฺตญฺจ ลกฺขณํ        มนฺเต สิสฺเส ปุนาปเร
                          มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ      มนสา เยว ปุจฺฉถ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๓๓| อนาวรณทสฺสาวี              ยทิ พุทฺโธ ภวิสฺสติ
                          มนสา ปุจฺฉิเต ปเญฺห       วาจาย วิสชฺเชสฺสติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๓๔| พาวริสฺส วโจ สุตฺวา          สิสฺสา โสฬส พฺราหฺมณา
                          อชิโต ติสฺสเมตฺเตยฺโย      ปุณฺณโก อถ เมตฺตคู
     |๔๒๔.๑๔๓๕| โธตโก อุปสีโว จ              นนฺโท จ อถ เหมโก
                          โตเทยฺยกปฺปา ทุภโย       ชตุกณฺณี จ ปณฺฑิโต
     |๔๒๔.๑๔๓๖| ภทฺราวุโธ อุทโย จ            โปสาโล จาปิ พฺราหฺมโณ
                          โมฆราชา จ เมธาวี          ปิงฺคิโย จ มหาอิสิ
     |๔๒๔.๑๔๓๗| ปจฺเจกคณิโน สพฺเพ         สพฺพโลกสฺส วิสฺสุตา
                          ฌายี ฌานรตา ธีรา         ปุพฺพวาสนวาสิตา
@เชิงอรรถ: ๑ โป. พฺยาขาตา ฯ ยุ. วฺยาขฺยาตา ฯ ๒ โป. เทฺวเยวสฺส ฯ
@๓ ยุ. อชฺฌาวสติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๓๘| พาวรึ อภิวาเทตฺวา           กตฺวา จ นํ ปทกฺขิณํ
                          ชฏาชินธรา สพฺเพ           ปกฺกามุ ํ อุตฺตรามุขา
     |๔๒๔.๑๔๓๙| มุฬกสฺส ๑- ปติฏฺฐานํ       ปุรํ ๒- มาหิสฺสตึ ตทา
                          อุชฺเชนึ จาปิ โคนทฺธํ        เวทิสํ วนสวฺหยํ
     |๔๒๔.๑๔๔๐| โกสมฺพึ วาปิ สาเกตํ         สาวตฺถิญฺจ ปุรุตฺตมํ
                          เสตพฺยํ กปิลวตฺถุ ํ            กุสินารญฺจ มนฺทิรํ
     |๔๒๔.๑๔๔๑| ปาวญฺจ โภคนครํ             เวสาลึ มาคธํ ปุรํ
                          ปาสาณกํ เจติยญฺจ         รมณียํ มโนรมํ
     |๔๒๔.๑๔๔๒| ตสิโตว อุทกํ ๓- สีตํ         มหาลาภํว วาณิโช
                          ฉายํ ฆมฺมาภิตตฺโต จ      ตุริตา ปพฺพตมารุหุ ํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๓| ภควา จ ตมฺหิ สมเย         ภิกฺขุสงฺฆปุรกฺขโต
                          ภิกฺขูนํ ธมฺมํ เทเสติ          สีโหว นทตี วเน ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๔| อชิโต อทฺทส สมฺพุทฺธํ       วีตรํสึว ภาณุมํ
                          จนฺทํ ยถา ปณฺณรเส       ปาริปูรึ อุปาคตํ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๕| อถสฺส คตฺเต ทิสฺวาน        ปริปูรํ ๔- วิยญฺชนํ
                          เอกมนฺตํ ฐิโต หฏฺโฐ        มโนปเญฺห อปุจฺฉถ
     |๔๒๔.๑๔๔๖| อาทิสฺส ชมฺมนํ พฺรูหิ         โคตฺตํ พฺรูหิ สลกฺขณํ
                          มนฺเตสุ ปารมึ พฺรูหิ         กตี วาเจติ พฺราหฺมโณ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๗| วีสํ วสฺสสตํ อายุ               โส จ โคตฺเตน พาวรี
                          ตีณิสฺส ๕- ลกฺขณา คตฺเต   ติณฺณํ เวทานปารคู
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อฬกสฺส ฯ ๒ ยุ. ปุริมํ ... ฯ ๓ โป. ยุ. ตสิโตวุทกํ ฯ ๔ ยุ. ปุริปูรญฺจ ฯ
@๕ ยุ. ตีณสฺส ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๘| ลกฺขเณ อิติ หาเส จ          สนิฆณฺฑุสเกฏุเภ
                          ปญฺจ สตานิ วาเจติ         สทฺธมฺเม ปารมึ คโต ฯ
     |๔๒๔.๑๔๔๙| ลกฺขณานํ ปวิจยํ              พาวริสฺส นรุตฺตม
                          ตณฺหจฺฉิท ๑- ปกาเสหิ    มา โน กงฺขายิตํ อหุ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๐| มุขํ ชิวฺหาย ฉาเทติ           อุณฺณาสฺส ภมุกนฺตเร
                          โกโสหิตํ วตฺถคุยฺหํ          เอวํ ชานาหิ มาณว ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๑| ปุจฺฉํ หิ กญฺจิ ๒- อสุณนฺโต สุตฺวา ปเญฺห พฺยากเต
                          วิจินฺเตติ ชโน สพฺโพ        เวทชาโต กตญฺชลี
     |๔๒๔.๑๔๕๒| โก นุ เทโว วา พฺรหฺมา วา  อินฺโท วาปิ สุชมฺปติ
                          มนสา ปุจฺฉิเต ปเญฺห       กเมตํ ปฏิภาสติ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๓| มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ       พาวรี ปริปุจฺฉติ
                          ตํ พฺยากโรหิ ภควา          กงฺขํ วินย โน อิเส ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๔| อวิชฺชา มุทฺธาติ วิชานาหิ ๓- วิชฺชา มุทฺธาธิปาตนี
                          สทฺธาสติสมาธีหิ             ฉนฺทวิริเยน สํยุตา ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๕| ตโต เวเทน มหตา            สณฺฐมฺเภตฺวาน มาณโว
                          เอกํสํ อชินํ กตฺวา            ปาเทสุ สิรสา ปติ
     |๔๒๔.๑๔๕๖| พาวรี พฺราหฺมโณ โภโต     สห สิสฺเสหิ มาริส
                          อุทคฺคจิตฺโต สุมโน          ปาเท วนฺทติ จกฺขุม ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๗| สุขิโต พาวรี โหตุ              สห สิสฺเสหิ พฺราหฺมโณ
                          ตฺวํ วาปิ ๔- สุขิโต โหหิ     จิรํ ชีวาหิ มาณว ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ตํ ปุจฺฉํ ฯ ม. กงฺขจฺฉิท ฯ ๒ โป. ม. ยุ. ปุจฺฉญฺหิ กิญฺจิ ฯ
@๓ ม. ยุ. ชานาติ ฯ ๔ ม. ยุ. ตฺวญฺจาปิ ฯ
     |๔๒๔.๑๔๕๘| พาวริสฺส จ ตุยฺหํ วา      สพฺเพสํ สพฺพสํสยํ
                          กตาวกาสา ปุจฺฉโวฺห    ยงฺกิญฺจิ มนสิจฺฉถ
     |๔๒๔.๑๔๕๙| สมฺพุทฺเธน กโตกาโส     นิสีทิตฺวาน ปญฺชลี
                          อชิโต ปฐมํ ปญฺหํ         ตตฺถ ปุจฺฉิ ๑- ตถาคตนฺติ ฯ
                                      วตฺถุคาถา นิฏฺฐิตา ฯ
                                               --------------
         สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส ปฐมา อชิตปญฺหา
     [๔๒๕]   |๔๒๕.๑๔๖๐| ๑ เกนสฺสุ นิวุโต โลโก       (อิจฺจายสฺมา อชิโต)
                          เกนสฺสุ นปฺปกาสติ
                          กิสฺสาภิเลปนํ พฺรูสิ       กึสุ ตสฺส มหพฺภยํ ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๑| อวิชฺชาย นิวุโต โลโก     (อชิตาติ ภควา)
                          เววิจฺฉา (ปมาทา) นปฺปกาสติ
                          ชปฺปาภิเลปนํ พฺรูมิ       ทุกฺขมสฺส มหพฺภยํ ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๒| สวนฺติ สพฺพธิ โสตา       (อิจฺจายสฺมา อชิโต)
                          โสตานํ กึ นิวารณํ
                          โสตานํ สํวรํ พฺรูหิ         เกน โสตา ปิถิยฺยเร ๒- ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๓| ยานิ โสตานิ โลกสฺมึ     (อชิตาติ ภควา) สติ เตสํ นิวารณํ
                          โสตานํ สํวรํ พฺรูมิ         ปญฺญาเยเต ปิถิยฺยเร ๓- ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๔| ปญฺญา เจว สตี จ ๔-    (อิจฺจายสฺมา อชิโต) นามรูปญฺจ มาริส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. .. ปุจฺฉา ฯ  อิโต ปรํ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ  ๒-๓ ม. ปิธิยฺยเร ฯ
@๔ ม. สติยญฺจ ฯ
                          เอตมฺเม ปุฏฺโฐ ปพฺรูมิ   กตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๕| ยเมตํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ        อชิต ตํ วทามิ เต
                          ยตฺถ นามญฺจ รูปญฺจ    อเสสํ อุปรุชฺฌติ
                          วิญฺญาณสฺส นิโรเธน    เอตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๖| เย จ สงฺขาตธมฺมาเส      เย จ เสขา ปุถู อิธ
                          เตสํ เม นิปโก อิริยํ       ปุฏฺโฐ ปพฺรูหิ มาริส ฯ
     |๔๒๕.๑๔๖๗| กาเมสุ นาภิคิชฺเฌยฺย     มนสานาวิโล สิยา
                          กุสโล สพฺพธมฺมานํ      สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเชติ ฯ
                                      อชิตมาณวกปญฺหา ปฐมา ฯ
                                             ------------
                         สุตฺตนิปาเต ปญฺจมสฺส ปารายนวคฺคสฺส
                            ทุติยา ติสฺสเมตฺเตยฺยปญฺหา
     [๔๒๖]   |๔๒๖.๑๔๖๘| ๒ โกธ สนฺตุสิโต โลเก       (อิจฺจายสฺมา ติสฺสเมตฺเตยฺโย ๑-)
                          กสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตา
                          โก อุภนฺตมภิญฺญาย    มชฺเฌ มนฺตา น ลิมฺปติ
                          กํ พฺรูสิ มหาปุริโสติ      โก อิธ สิพฺพนิมจฺจคา ๒- ฯ
     |๔๒๖.๑๔๖๙| กาเมสุ พฺรหฺมจริยวา    (เมตฺเตยฺยาติ ภควา)
                          วีตตโณฺห สทา สโต
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ติสฺโส เมตฺเตยฺโย ฯ ๒ ม. สิพฺพินิมจฺจคา ฯ
                          สงฺขาย นิพฺพุโต ภิกฺขุ    ตสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตา
     |๔๒๖.๑๔๗๐| โส อุภนฺตมภิญฺญาย     มชฺเฌ มนฺตา น ลิมฺปติ
                          ตํ พฺรูมิ มหาปุริโสติ      โส อิธ สิพฺพนิมจฺจคาติ ฯ
                                      ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวกปญฺหา ทุติยา ฯ
                                                  -----------


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๕ หน้าที่ ๕๑๗-๕๓๒.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=25&item=422&items=5
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=25&item=422&items=5&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=25&item=422&items=5
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=25&item=422&items=5
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=422
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕
https://84000.org/tipitaka/read/?index_25
https://84000.org/tipitaka/english/?index_25