สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส ชาตกํ
ทุติโย ภาโค
---------
ปญฺญาสนิปาตํ
๑ นฬินิกาชาตกํ
[๑] อุทฺทยฺหเต ๑- ชนปโท รฏฺฐญฺจาปิ วินสฺสติ
เอหิ นฬินิเก คจฺฉ ตํ เม พฺราหฺมณมานย ฯ
[๒] นาหํ ทุกฺขกฺขมา ราช นาหํ อทฺธานโกวิทา
กถํ อหํ คมิสฺสามิ วนํ กุญฺชรเสวิตํ ฯ
[๓] |๓.๑| ผีตํ ชนปทํ คนฺตฺวา หตฺถินา จ รเถน จ
ทารุสงฺฆาฏยาเนน เอวํ คจฺฉ นฬินิเก ฯ
|๓.๒| หตฺถี อสฺสา รถา ๒- ปตฺตี คจฺเฉวาทาย ขตฺติเย
ตเวว วณฺณรูเปน วสํ ตมานยิสฺสสิ ฯ
[๔] |๔.๑| กทลิทฺธชปญฺญาโณ อาภุชิปริวาริโต
เอโส ปทิสฺสติ รมฺโม อิสิสิงฺคสฺส อสฺสโม ฯ
|๔.๒| เอโส อคฺคิสฺส สงฺขาโต เอโส ธูโม ปทิสฺสติ
มญฺเญ โน อคฺคึ หาเปติ อิสิสิงฺโค มหิทฺธิโก ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. อุฑฺฑยฺหเต ฯ ๒ ม. หตฺถิอสฺสรเถ ฯ
[๕] |๕.๑| ตญฺจ ทิสฺวาน อายนฺตึ อามุตฺตมณิกุณฺฑลํ
อิสิสิงฺโค ปาวิสิ ภีโต อสฺสมํ ปณฺณฉาทนํ ฯ
|๕.๒| อสฺสมสฺส จ สา ทฺวาเร เคณฺฑุเกนสฺส กีฬติ
วิทํสยนฺตี องฺคานิ คุยฺหํ ปกาสิตานิ จ ฯ
|๕.๓| ตญฺจ ทิสฺวาน กีฬนฺตึ ปณฺณสาลคโต ชฏี
อสฺสมา นิกฺขมิตฺวาน อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ
[๖] อมฺโภ โก นาม โส รุกฺโข ยสฺส เตวํ คตํ ผลํ
ทูเรปิ ขิตฺตํ ปจฺเจติ น ตํ โอหาย คจฺฉติ ฯ
[๗] อสฺสมสฺส มม พฺรหฺเม สมีเป คนฺธมาทเน
พหโว ๑- ตาทิสา รุกฺขา ยสฺส เตวํ คตํ ผลํ
ทูเรปิ ขิตฺตํ ปจฺเจติ น มํ โอหาย คจฺฉติ ฯ
[๘] เอตุ ภวํ อสฺสมิมํ อเทตุ
ปชฺชญฺจ ภกฺขญฺจ ปฏิจฺฉ ทมฺมิ
อิทมาสนํ อตฺร ภวํ นิสีทตุ
อิโต ภวํ มูลผลานิ ภุญฺชตุ ๒- ฯ
[๙] กินฺเต อิทํ อูรูนมนฺตรสฺมึ
สุปิจฺฉิตํ กณฺหริวปฺปกาสติ
อกฺขาหิ เม ปุจฺฉิโต เอตมตฺถํ
โกเส นุ เต อุตฺตมงฺคํ ปวิฏฺฐํ ฯ
[๑๐] |๑๐.๑| อหํ วเน มูลผเลสนํ จรํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ปพฺพเต ฯ ๒ สี. ขาทตุ ฯ
อสาทยึ อจฺฉํ สุโฆรรูปํ
โส มํ ปติตฺวา สหสชฺฌปฺปตฺโต
ปนุชฺช มํ อพฺพุหิ อุตฺตมงฺคํ ฯ
|๑๐.๒| สฺวายํ วโณ ขชฺชติ กณฺฑุวายติ
สพฺพญฺจ กาลํ น ลภามิ สาตํ
ปโห ภวํ กณฺฑุมิมํ วิเนตุํ
กุรุตํ ภวํ ยาจิโต พฺราหฺมณตฺถํ ฯ
[๑๑] คมฺภีรรูโป เต วโณ สโลหิโต
อปูติโก ปนฺนคนฺโธ ๑- มหา จ
กโรมิ เต กิญฺจิ กสายโยคํ
ยถา ภวํ ปรมสุขี ภเวยฺย ฯ
[๑๒] น มนฺตโยคา น กสายโยคา
น โอสธา พฺรหฺมจาริ กมนฺติ
ฆฏฺเฏ มุทุเกน องฺเคน ๒- วิเนหิ กณฺฑุํ ๓-
ยถา อหํ ปรมสุขี ภเวยฺยํ ฯ
[๑๓] อิโต นุ โภโต กตเมน อสฺสโม
กจฺจิ ภวํ อภิรมสิ อรญฺเญ
กจฺจิ นุ เต มูลผลํ ปหูตํ
กจฺจิ ภวนฺตํ น วิหึสนฺติ วาฬา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ปกฺกคนฺโธ ฯ ม. วณคนฺโธ ฯ ๒ สี. ยํ เต มุทุ เตน ฯ ๓ ยุ. กณฺฑูกํ ฯ
[๑๔] |๑๔.๑| อิโต อุชุํ อุตฺตรายํ ทิสายํ
เขมา นที หิมวนฺตา ปภาติ
ตสฺสา ตีเร อสฺสโม มยฺห รมฺโม
อโห ภวํ อสฺสมํ มยฺห ปสฺเส ฯ
|๑๔.๒| อมฺพา จ สาลา ติลกา ๑- จ ชมฺพุโย
อุทฺทาลกา ปาฏลิโย จ ผุลฺลา
สมนฺตโต กึปุริสาภิคีตํ
อโห ภวํ อสฺสมํ มยฺห ปสฺเส ฯ
|๑๔.๓| ตาลา จ มูลา จ ผลา จ เมตฺถ
วณฺเณน คนฺเธน อุเปตรูปํ
ตํ ภูมิภาเคหิ อุเปตรูปํ
อโห ภวํ อสฺสมํ มยฺห ปสฺเส ฯ
|๑๔.๔| ผลา จ มูลา จ ปหูตเมตฺถ
วณฺเณน คนฺเธน รเสนุเปตา
อายนฺติ จ ลุทฺทกา ตํ ปเทสํ
มา เม ตโต มูลผลํ อหาสุํ ฯ
[๑๕] ปิตา มม มูลผเลสนํ คโต
อิทานิ อาคจฺฉติ สายกาเล
อุโภว คจฺฉามเส อสฺสมนฺตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ติณฺฑุกาติปิ ฯ
ยาว ปิตา มูลผลโต เอตุ ฯ
[๑๖] อญฺเญ พหู อิสโย สาธุรูปา
ราชีสโย อนุมคฺเค วสนฺติ
เตเยว ปุจฺเฉสิ มมสฺสมนฺตํ
เต ตํ นยิสฺสนฺติ มมํ สกาเส ฯ
[๑๗] |๑๗.๑| น เต กฏฺฐานิ ภินฺนานิ น เต อุทกมาภตํ
อคฺคิปิ เต น หาปิโต กินฺนุ มนฺโทว ฌายสิ ฯ
|๑๗.๒| ภินฺนานิ กฏฺฐานิ หุโต จ อคฺคิ
ตปนีปิ เต สมิตา พฺรหฺมจารี
ปีฐญฺจ มยฺหํ อุทกญฺจ โหติ
รมสิ ตุวํ พฺรหฺมภูโต ปุรตฺถา ฯ
|๑๗.๓| อภินฺนกฏฺโฐสิ อนาภโตทโก
อหาสิตคฺคีสิ อสิทฺธโภชโน
น เม ตุวํ อาลปสิ มมชฺช
นฏฺฐํ นุ กึ เจตสิกญฺจ ทุกฺขํ ฯ
[๑๘] |๑๘.๑| อิธาคมา ชฏิโล พฺรหฺมจารี
สุทสฺสเนยฺโย สุตนู วิเนติ
เนวาติทีโฆ น ปนาติรสฺโส
สุกณฺหกณฺหจฺฉทเนหิ โภโต ฯ
|๑๘.๒| อมสฺสุชาโต อปุราณวณฺณี
อาธารรูปญฺจ ปนสฺส กณฺเฐ
เทฺว ยมา ๑- คณฺฑา อุเร สุชาตา ๒-
สุวณฺณติณฺฑุสนฺนิภา ๓- ปภสฺสรา ฯ
|๑๘.๓| มุขญฺจ ตสฺส ภุสทสฺสเนยฺยํ
กณฺเณสุ ลมฺพนฺติ จ กุญฺจิตคฺคา
เต โชตเร จรโต มาณวสฺส
สุตฺตญฺจ ยํ สํยมานํ ชฏานํ
|๑๘.๔| อญฺญา จ ตสฺส สํยมานิ จตสฺโส
นีลา ปีตา โลหิตกา จ เสตา
ตา สํสเร จรโต มาณวสฺส
ติริฏิสงฺฆาริว ปาวุสมฺหิ ฯ
|๑๘.๕| น เมขลํ มุญฺชมยํ ธาเรติ
น สนฺถเร โน ปน ปพฺพชสฺส
ตา โชตเร ชงฺฆนนฺตเร ๔- วิลคฺคา
สเตริตา ๕- วิชฺชุริวนฺตลิกฺเข ฯ
|๑๘.๖| อขิลกานิ จ อวณฺฏกานิ
เหฏฺฐา นภฺยา กฏิสโมหิตานิ
อฆฏฺฏิตา นิจฺจกีฬํ กโรนฺติ
หนฺตาต กึ รุกฺขผลานิ ตานิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. เทฺวปสฺส ฯ ยุ. ทฺวาสฺส ฯ ๒ ม. อุเรสุ ชาตา ฯ ๓ ม. สุวณฺณตินฺทุกนิภา ฯ
@ย. โสวณฺณปิณฺฑูปนิภา ฯ ๔ ม. ชฆนนฺตเร ฯ ๕ ม. สเตรตา ฯ
|๑๘.๗| ชฏา จ ตสฺส ภุสทสฺสเนยฺยา
ปโรสตํ เวลฺลิตคฺคา สุคนฺธา
เทฺวธาสิโร สาธุวิภตฺตรูโป
อโห นุโข มยฺห ตถา ชฏาสฺสุ ฯ
|๑๘.๘| ยทา จ โส ปกิรติ ตา ชฏาโย
วณฺเณน คนฺเธน อุเปตรูปา
นีลุปฺปลํ วาตสเมริตํว
ตเถว สํวายติ ๑- ปนสฺสโม อยํ ฯ
|๑๘.๙| ปงฺโก จ ตสฺส ภุสทสฺสเนยฺโย
เนตาทิโส ยาทิโส มยฺห กาโย ๒-
โส วายติ เอริโต มาลุเตน
วนํ ยถา อคฺคคิมฺเห สุผุลฺลํ ฯ
|๑๘.๑๐| นิหนฺติ โส รุกฺขผลํ ปฐพฺยา
สุจิตฺตรูปํ รุจิรํ ทสฺสเนยฺยํ
ขิตฺตญฺจ ตสฺส ปุนเรติ หตฺถํ
หนฺตาต กึ รุกฺขผลํ นุโข ตํ ฯ
|๑๘.๑๑| ทนฺตา จ ตสฺส ภุสทสฺสเนยฺยา
สุทฺธา สมา สงฺขวรูปปนฺนา
มโน ปสาเทนฺติ วิวริยมานา
น หิ ๓- นูน โส สากมขาทิ เตหิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สํวาติ ฯ ๒ ม. มยฺหํ กาเย ฯ ๓ สี. ยุ. สพฺพตฺถ น ห... ฯ
|๑๘.๑๒| อกกฺกสํ อคฺคฬิตํ มุหุํ มุทุํ
อุชุํ อนุทฺธตํ อจปลมสฺส ภาสิตํ
รุทํ มนุญฺญํ กรวีกสุสฺสรํ
หทยงฺคมํ รญฺชยเตว เม มโน ฯ
|๑๘.๑๓| พินฺทุสฺสโร นาติวิสฺสฏฺฐวาโกฺย ๑-
น นูน สชฺฌายมติปฺปยุตฺโต
อิจฺฉามิ โข ๒- ตํ ปุนเทว ทฏฺฐุํ
มิตฺตญฺหิ ๓- เม มาณวาหุ ๔- ปุรตฺถา ฯ
|๑๘.๑๔| สุสนฺธิ สพฺพตฺถ วิมฏฺฐิมํ วณํ
ปุถุ สุชาตํ ขรปตฺตสนฺนิภํ
เตเนว มํ อุตฺตริยาน มาณโว
วิวริย อูรํ ชฆเนน ปีฬยิ ฯ
|๑๘.๑๕| ตปนฺติ อาภนฺติ วิโรจเร จ
สเตริตา ๕- วิชฺชุริวนฺตลิกฺเข
พาหา มุทู อญฺชนโลมสทิสา
วิจิตฺรวฏฺฏงฺคุลิกสฺส โสภเร ฯ
|๑๘.๑๖| อกกฺกสงฺโค น จ ทีฆโลโม
นขสฺส ทีฆา อปิ โลหิตคฺคา
มุทูหิ พาหาหิ ปลิสฺสชนฺโต
กลฺยาณรูโป รมยํ อุปฏฺฐหิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นาติวิสฬวาโกฺย ฯ ๒ ม. โภ ฯ ๓ ม. มิตฺโต หิ ฯ ๔ ม. มาณโวหุ ฯ
@๕ ม. สเตรตา ฯ
|๑๘.๑๗| ทุมสฺส ตูลูปนิภา ปภสฺสรา
สุวณฺณกมฺพูตลวฏฺฏสุจฺฉวี
หตฺถา มุทู เตหิ มํ สํผุสิตฺวา
อิโต คโต เตน มํ ทหนฺติ ตาต ฯ
|๑๘.๑๘| น นูน โส ขาริวิธํ อหาสิ
น นูน โส กฏฺฐานิ สยํ อภญฺชิ
น นูน โส หนฺติ ทุเม กุฐาริยา
นปิสฺส หตฺเถสุ ขิลานิ อตฺถิ ฯ
|๑๘.๑๙| อจฺโฉว โข ตสฺส วณํ อกาสิ
โส มํ พฺรวี สุขิตํ มํ กโรหิ
ตาหํ กรึ เตน มมาปิ ๑- โสขฺยํ
โส จ พฺรวี สุขิโตสฺมีติ พฺรหฺเม ฯ
|๑๘.๒๐| อยญฺจ เต มาลุวปณฺณสนฺถตา
วิกิณฺณรูปาว มยา จ เตน จ
กิลนฺตรูปา อุทเก รมิตฺวา
ปุนปฺปุนํ ปณฺณกุฏึ วชาม ฯ
|๑๘.๒๑| น มชฺช มนฺตา ปฏิภนฺติ ตาต
น อคฺคิหุตฺตํ นปิ ยญฺญ ตตฺร ๒-
น จาปิ เต มูลผลานิ ภุญฺเช
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มมาสิ ฯ ๒ สี. ยญฺญตนฺตฺรํ ฯ ม. ยญฺญตนฺตํ ฯ
ยาว น ปสฺสามิ ตํ พฺรหฺมจารึ ฯ
|๑๘.๒๒| อทฺธา ปชานาสิ ตุวํปิ ตาต
ยสฺสํ ทิสายํ ๑- วสเต พฺรหฺมจารี
ตํ มํ ทิสํ ปาปย ตาต ขิปฺปํ
มา เต อหํ อมริมสฺสมมฺหิ ฯ
|๑๘.๒๓| วิจิตฺรผุลฺลญฺหิ ๒- วนํ สุตํ มยา
ทิชาภิฆุฏฺฐํ ทิชสงฺฆเสวิตํ
ตํ มํ วนํ ปาปย ตาต ขิปฺปํ
ปุรา เต ปาณํ วิชหามิ อสฺสเม ฯ
[๑๙] |๑๙.๑| อิมสฺมาหํ โชติรเส วนมฺหิ
คนฺธพฺพเทวจฺฉรสงฺฆเสวิเต
อิสีนมาวาเส สนนฺตนมฺหิ
เนตาทิสํ อรตึ ปาปุเณถ ฯ
|๑๙.๒| ภวนฺติ มิตฺตานิ อโถ น โหนฺติ
ญาตีสุ มิตฺเตสุ กโรนฺติ เปมํ
อยญฺจ ชมฺโม กิสฺส ทิวา ๓- นิวิฏฺโฐ
โย เนว ชานาติ กุโตมฺหิ อาคโต ฯ
|๑๙.๓| สํวาเสน หิ มิตฺตานิ สนฺธิยนฺติ ปุนปฺปุนํ
เสฺวว มิตฺโต ๔- อสงฺคนฺตุ อสํวาเสน ชีรติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ทิสํ ฯ ๒ สี.ยุ. วิจิตรปุปฺผํ ฯ ๓ สี. ริวา ฯ ม. วา ฯ ๔ ยุ. สา จ เมตฺติ ฯ
|๑๙.๔| สเจ ตุวํ ทกฺขสิ พฺรหฺมจารึ
สเจ ตุวํ สลฺลเป ๑- พฺรหฺมจารินา
สมฺปนฺนสสฺสํว มโหทเกน
ตโปคุณํ ขิปฺปมิมํ ปหสฺสสิ ฯ
|๑๙.๕| ปุนปิ เจ ทกฺขสิ พฺรหฺมจารึ
ปุนปิ เจ สลฺลเป ๒- พฺรหฺมจารินา
สมฺปนฺนสสฺสํว มโหทเกน
อุสฺมาคตํ ขิปฺปมิมํ ปหสฺสสิ ฯ
|๑๙.๖| ภูตานิ เหตานิ จรนฺติ ตาต
วิรูปรูเปน มนุสฺสโลเก
น ตานิ เสเวถ นโร สปญฺโญ
อาสชฺชนํ ๓- นสฺสติ พฺรหฺมจารีติ ฯ
นฬินิกาชาตกํ ปฐมํ ฯ
---------
อุมฺมาทนฺตีชาตกํ
[๒๐] |๒๐.๑| นิเวสนํ กสฺส นุทํ สุนนฺท
ปากาเรน ปณฺฑุมเยน คุตฺตํ
กา ทิสฺสติ อคฺคิสิขาว ทูเร
เวหายสํ ๔- ปพฺพตคฺเคว อจฺจิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. สลฺลปิ ฯ ๓ ม. อาสชฺช นํ ฯ ๔ สี. ยุ. เวหาสยํ ฯ
|๒๐.๒| ธีตา นฺวายํ กสฺส สุนนฺท โหติ
สุณิสา นฺวายํ กสฺส อโถปิ ภริยา
อกฺขาหิ เม ขิปฺปมิเธว ปุฏฺโฐ
อวาวตา ยทิ วา อตฺถิ ภตฺตา ฯ
[๒๑] |๒๑.๑| อหํ หิ ชานามิ ชนินฺท เอตํ
มตฺยา จ เปตฺยา จ อโถปิ อสฺสา
ตเวว โส ปุริโส ภูมิปาล
รตฺตินฺทิวํ อปฺปมตฺโต ตวตฺเถ ฯ
|๒๑.๒| อิทฺโธ จ ผีโต จ สุวฑฺฒิโต จ
อมจฺโจ จ เต อญฺญตโร ชนินฺท
ตทฺเสว สา ภริยา อภิปารกสฺส
อุมฺมาทนฺตีติ นามเธยฺเยน ราช ฯ
[๒๒] อมฺโภ อมฺโภ นามมิทํ อิมิสฺสา
มตฺยา จ เปตฺยา จ กตํ สุสาธุ
ตถาหิ มยฺหํ อวโลกยนฺตี
อุมฺมตฺตกํ อุมฺมาทนฺตี อกาสิ ฯ
[๒๓] |๒๓.๑| ยา ปุณฺณมาเส มิคมนฺทโลจนา
อุปาวิสี ปุณฺฑรีกตฺตจงฺคี
เทฺว ปุณฺณมาโย ตทหู อมญฺญึ
ทิสฺวาน ปาราวฏรตฺตวาสินึ ฯ
|๒๓.๒| อฬารปมฺเหหิ สุเภหิ วคฺคุภิ
ปโลภยนฺตี มํ ยทา อุทิกฺขติ
วิชมฺหมานา ๑- หรเตว เม มโน
ชาตา วเน กึปุริสีว ปพฺพเต ฯ
|๒๓.๓| ตทา หิ พฺรหตี สามา อามุตฺตมณิกุณฺฑลา
เอกจฺจวสนา นารี มิคี ภนฺตาวุทิกฺขติ ฯ
|๒๓.๔| กทาสฺสุ มํ ตมฺพนขา สุโลมา
พาหามุทู จนฺทนสารลิตฺตา
วฏฺฏงฺคุลี สนฺนตธีรกุตฺติยา
นารี อุปญฺญิสฺสติ สีสโต สุภา ฯ
|๒๓.๕| กทาสฺสุ มํ กาญฺจนชาลุรจฺฉทา
ธีตา ติรีฏิสฺส วิลากมชฺฌา ๒-
มุทูหิ พาหาหิ ปลิสฺสชิสฺสติ
พฺรหาวเน ชาตทุมํว มาลุวา ฯ
|๒๓.๖| กทาสฺสุ มํ ๓- ลาขารสรตฺตสุจฺฉวี
พินฺทุตฺถนี ปุณฺฑรีกตฺตจงฺคี
มุขํ มุเขน อุปนามยิสฺสติ
โสณฺโฑว โสณฺฑสฺส สุราย ถาลํ ฯ
|๒๓.๗| ยทาทฺทสํ ตํ ติฏฺฐนฺตึ สพฺพคตฺตํ ๔- มโนรมํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วิชฺมฺภมานา ฯ ๒ ม. วิลคฺคมชฺฌา ฯ ๓ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๔ ม. สพฺพภทฺทํ ฯ
ตโต สกสฺส จิตฺตสฺส นาวโพธามิ กญฺจิ นํ ฯ
|๒๓.๘| อุมฺมาทนฺตี มยา ทิฏฺฐา ๑- อามุตฺตมณิกุณฺฑลา
น สุปฺปามิ ทิวารตฺตึ สหสฺสํว ปราชิโต ฯ
|๒๓.๙| สกฺโก เจ ๒- เม วรํ ทชฺชา โส จ ลพฺเภถ เม วโร
เอกรตฺตํ ทฺวิรตฺตํ วา ภเวยฺย ๓- อภิปารโก
อุมฺมาทนฺตฺยา รมิตฺวาน สีวิราชา ตโต สิยา ๔- ฯ
[๒๔] ภูตานิ เม ภูตปตี นมสฺสโต
อาคมฺม ยกฺโข อิทเมตทพฺรวิ
รญฺโญ มโน อุมฺมาทนฺตฺยา นิวิฏฺโฐ
ททามิ เต ตํ ปริจารยสฺสุ ฯ
[๒๕] ปุญฺญา จ ธํเส ๕- อมโร น จมฺหิ
ชโน จ เม ปาปมิทญฺจ ชญฺญา
ภุโส จ ตฺยสฺส มนโส วิฆาโต
ทตฺวา ปิยํ อุมฺมาทนฺตึ อทิฏฺฐา ๖- ฯ
[๒๖] ชนินฺท นาญฺญตฺร ตยา มยา วา
สพฺพาปิ กมฺมสฺส กตสฺส ชญฺญา
ยนฺเต มยา อุมฺมาทนฺตี ปทินฺนา
ภุเสหิ ราชา วนถํ สชาหิ ฯ
[๒๗] |๒๗.๑| โย ปาปกํ กมฺม กรํ มนุสฺโส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อุมฺมาทนฺติมหํ ทิฏฺฐา ฯ ๒ สี. ยุ. จ ฯ ๓ ม. ภเวยฺยํ ฯ ๔ ม. สิยํ ฯ
@๕ ม. ยุ. ปุญฺญา วิธํเส ฯ ๖ ม. อทฏฺฐา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
โส มญฺญติ มายิทํ ๑- มญฺญึสุ อญฺเญ
ปสฺสนฺติ ภูตานิ กโรนฺตเมตํ
ยุตฺตา จ เย โหนฺติ นรา ปฐพฺยา ฯ
|๒๗.๒| อญฺโญ นุ เต โกจิ นโร ปฐพฺยา
สทฺเธยฺย ๒- โลกสฺมิ น เม ปิยาติ
ภุโส จ ตฺยสฺส มนโส วิฆาโต
ทตฺวา ปิยํ อุมฺมาทนฺตึ อทิฏฺฐา ฯ
[๒๘] อทฺธา ปิยา มยฺห ชนินฺท เอสา
น สา มมํ อปฺปิยา ภูมิปาล
คจฺเฉว ตฺวํ อุมฺมาทนฺตึ ภทฺทนฺเต ๓-
สีโหว เสลสฺส คุหํ อุเปติ ฯ
[๒๙] น ปีฬิตา อตฺตทุกฺเขน ธีรา
สุขปฺผลํ กมฺม ปริจฺจชนฺติ
สมฺโมหิตา วาปิ สุเขน มตฺตา
น ปาปกมฺมญฺจ สมาจรนฺติ ฯ
[๓๐] ตุวญฺหิ มาตา จ ปิตา จ มยฺหํ
ภตฺตา ปตี โปสโก เทวตา จ
ทาโส อหํ ตุยฺห สปุตฺตทาโร
ยถาสุขํ สีวิ ๔- กโรหิ กามํ ฯ
[๓๑] โย อิสฺสโรมฺหีติ กโรติ ปาปํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มายิท ฯ ๒ สี. ม. สทฺทเหยฺย ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๓ ม. ภทนฺเต ฯ
@๔ ม. สามิ ฯ
กตฺวา จ โส นุตฺตปเต ๑- ปเรสํ
น เตน โส ชีวติ ทีฆมายุํ ๒-
เทวาปิ ปาเปน สเมกฺขเร นํ ฯ
[๓๒] อญฺญาตกํ สามิเกหิ ปทินฺนํ
ธมฺเม ฐิตา เย ปฏิจฺฉนฺติ ทานํ
ปฏิจฺฉกา ทายกา จาปิ ตตฺถ
สุขปฺผลญฺเญว กโรนฺติ กมฺมํ ฯ
[๓๓] อญฺโญ นุ เต โกจิ นโร ปฐพฺยา
สทฺเธยฺย โลกสฺมิ น เม ปิยาติ
ภุโส จ ตฺยสฺส มนโส วิฆาโต
ทตฺวา ปิยํ อุมฺมาทนฺตึ อทิฏฺฐา ฯ
[๓๔] อทฺธา ปิยา มยฺห ชนินฺท เอสา
น สา มมํ อปฺปิยา ภูมิปาล
ยนฺเต มยา อุมฺมาทนฺตี ปทินฺนา
ภุเสหิ ราชา วนถํ สชาหิ ฯ
[๓๕] โย อตฺตทุกฺเขน ปรสฺส ทุกฺขํ
สุเขน วา อตฺตสุขํ ทหติ ๓-
ยเถวิทํ มยฺห ตถา ปเรสํ
โย เอวํ ปชานาติ ส เวทิ ธมฺมํ ฯ
[๓๖] อญฺโญ นุ เต โกจิ ปโร ปฐพฺยา
@เชิงอรรถ: ๑ นุตฺตสเตติปิ ฯ ๒ ม. ทีฆมายุ ฯ ๓ ม. ทหาติ ฯ
สทฺเธยฺย โลกสฺมิ น เม ปิยาติ
ภุโส จ ตฺยสฺส มนโส วิฆาโต
ทตฺวา ปิยํ อุมฺมาทนฺตึ อทิฏฺฐา ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๑-๑๗.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=1&items=36
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=1&items=36&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=28&item=1&items=36
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=28&item=1&items=36
ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=1
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_28
https://84000.org/tipitaka/english/?index_28
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
