บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ฉบับภาษาไทย บาลีอักษรไทย บาลีอักษรโรมัน |
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๐ สุตฺต. ขุ. ชาตกํ (๒): ปญฺญาส-มหานิปาตชาตกํ
อสีตินิปาตํ ๑ จุลฺลหํสชาตกํ [๑๖๓] สุมุข อนุปจินนฺตา ปกฺกมนฺติ วิหงฺคมา คจฺฉ ตุวํปิ มา กงฺขิ นตฺถิ พนฺเธ ๑- สหายตา ฯ [๑๖๔] |๑๖๔.๑| คจฺเฉ วาหํ น วา คจฺเฉ น เตน อมโร สิยํ สุขิตนฺตํ อุปาสิตฺวา ทุกฺขิตนฺตํ กถํ ชเห ฯ |๑๖๔.๒| มรณํ วา ตยา สทฺธึ ชีวิตํ วา ตยา วินา ตเทว มรณํ เสยฺโย ยญฺเจ ชีเว ตยา วินา ฯ |๑๖๔.๓| เนส ธมฺโม มหาราช ยนฺตํ เอวํ คตํ ชเห ยา คติ ตุยฺหํ สา มยฺหํ รุจฺจเต วิหคาธิป ฯ [๑๖๕] |๑๖๕.๑| กา นุ ปาเสน พนฺธสฺส ๒- คติ อญฺา มหานสา สา กถํ เจตยานสฺส มุตฺตสฺส ตว รุจฺจติ ฯ |๑๖๕.๒| กํ วา ตฺวํ ปสฺสเส อตฺถํ มม ตุยฺหญฺจ ปกฺขิม าตีนํวาวสิฏฺานํ อุภินฺนํ ชีวิตกฺขเย ฯ |๑๖๕.๓| ยนฺน กญฺจนเทฺวปิจฺฉ ๓- อนฺเธน ตมสา กตํ ตาทิเส สญฺจชํ ปาณํ กิมตฺถมภิโชตเย ๔- ฯ [๑๖๖] |๑๖๖.๑| กถํ นุ ปตตํ เสฏฺ ธมฺเม อตฺถํ น พุชฺฌสิ ธมฺโม อปจิโต สนฺโต อตฺถํ ทสฺเสติ ปาณินํ ฯ |๑๖๖.๒| โสหํ ธมฺมํ อเปกฺขาโน ธมฺมา จตฺถํ สมุฏฺิตํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พทฺเธ ฯ ๒ ม. พทฺธสฺส ฯ ๓ ม. กญฺจนเทปิญฺฉ ฯ ๔ ม. กมตฺถ ... ฯ ภตฺติญฺจ ตยิ สมฺปสฺสํ นาวกงฺขามิ ชีวิตํ ฯ |๑๖๖.๓| อทฺธา เอโส สตํ ธมฺโม โย มิตฺโต มิตฺตมาปเท น จเช ชีวิตสฺสาปิ เหตุ ธมฺมมนุสฺสรํ ฯ [๑๖๗] |๑๖๗.๑| สฺวายํ ธมฺโม จ เต จิณฺโณ ภตฺติ จ วิทิตา มยิ กามํ กรสฺสุ มเยฺหตํ คจฺเฉวานุมโต มยา ฯ |๑๖๗.๒| อปิเตฺววํ คเต กาเล ยํ ขณฺฑํ ๑- าตินํ มยา ตยา ตํ พุทฺธิสมฺปนฺน ๒- อสฺส ปรมสํวุตํ ฯ [๑๖๘] |๑๖๘.๑| อิจฺเจวํ มนฺตยนฺตานํ อริยานํ อริยวุตฺตินํ ปจฺจทิสฺสถ เนสาโท อาตุรานมิวนฺตโก ฯ |๑๖๘.๒| เต สตฺตุมภิสญฺจิกฺข ทีฆรตฺตํ หิตา ทิชา ตุณฺหี มาสิตฺถ อุภโย น สญฺจเลสุมาสนา ฯ |๑๖๘.๓| ธตรฏฺเ จ ทิสฺวาน สมุฑฺเฑนฺเต ตโต ตโต อภิกฺกมถ เวเคน ทิชสตฺตุ ทิชาธิเป ฯ |๑๖๘.๔| โส จ เวเคนภิกฺกมฺม อาสชฺช ปรเม ทิเช ปจฺจกมฺปิตฺถ ๓- เนสาโท พนฺธา อิติ วิจินฺตยํ ฯ |๑๖๘.๕| เอกญฺจ พนฺธมาสีนํ อพนฺธญฺจ ปุนาปรํ อาสชฺช พนฺธมาสีนํ เปกฺขมานมทีนวํ ฯ |๑๖๘.๖| ตโต โส วิมโตเยว ปณฺฑเร อชฺฌภาสถ ปวฑฺฒกาเย อาสีเน ทิชสงฺฆคณาธิเป ฯ |๑๖๘.๗| ยนฺนุ ปาเสน มหตา พนฺโธ น กุรุเต ทิสํ @เชิงอรรถ: ๑ สี. พทฺธํ ฯ ยุ. พนฺธํ ฯ ๒ ม. พุทฺธิสมฺปนฺนํ ฯ ๓ ม. ปจฺจกมิตฺถ ฯ อถ กสฺมา อพนฺโธ ตฺวํ พลี ปกฺขี น คจฺฉสิ ฯ |๑๖๘.๘| กึ นุ ตฺยายํ ทิโช โหติ มุตฺโต พนฺธํ อุปาสสิ โอหาย สกุณา ยนฺติ กึ เอโก อวหียสิ ฯ [๑๖๙] ราชา เม โส ทิชามิตฺต สขา ปาณสโม จ เม เนว นํ วิชหิสฺสามิ ยาว กาลปริยายํ ๑- ฯ [๑๗๐] กถํ ปนายํ วิหงฺโค นาทฺทส ปาสโมฑฺฑิตํ ปทํ เหตํ มหนฺตานํ โพทฺธุมรหนฺติ อาปทํ ฯ [๑๗๑] ยทา ปราภโว โหติ โปโส ชีวิตสงฺขเย อถ ชาลญฺจ ปาสญฺจ อาสชฺชาปิ น พุชฺฌติ ฯ [๑๗๒] อปิ เตฺวว มหาปญฺ ปาสา พหุวิธา กตา คุยฺหมาสชฺช ๒- พชฺฌนฺติ อเถวํ ชีวิตกฺขเย ฯ [๑๗๓] อปิ นายํ ตยา สทฺธึ สํวาสสฺส ๓- สุขุทฺรโย อปิ โน อนุมญฺาสิ อปิ โน ชีวิตํ ทเท ฯ [๑๗๔] น เจว เม ตฺวํ พนฺโธสิ นปิ อิจฺฉามิ เต วธํ กามํ ขิปฺปมิโต คนฺตฺวา ชีว ตฺวํ อนิโฆ จิรํ ฯ [๑๗๕] |๑๗๕.๑| เนวาหเมตมิจฺฉามิ อญฺเตฺรตสฺส ชีวิตา สเจ เอเกน ตุฏฺโสิ มุญฺเจตํ มญฺจ ภกฺขย ฯ |๑๗๕.๒| อาโรหปริณาเหน ตุลฺยสฺมา วยสา อุโภ น เต ลาเภน ชินตฺถิ ๔- เอเตน นิมินา ตุวํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ กาลปริสฺสยนฺติปิ ฯ ๒ สี. ยุ. คูฬฺหมาสชฺช ฯ ๓ สี. ยุ. สมฺภาสสฺส ฯ @๔ ม. ชีวตฺถิ ฯ โอนตาติปิ ฯ |๑๗๕.๓| ตทิงฺฆ สมเปกฺขสฺสุ ๑- โหตุ คิทฺธิ ตวสฺมสุ ๒- มํ ปุพฺเพ พนฺธปาเสน ปจฺฉา มุญฺจ ทิชาธิปํ ฯ |๑๗๕.๔| ตาวเทว จ เต ลาโภ กตสฺส ๓- ยาจนาย จ มิตฺติ จ ธตรฏฺเหิ ยาว ชีวาย เต สิยา ฯ [๑๗๖] |๑๗๖.๑| ปสฺสนฺตุ โน มหาสงฺฆา ตยา มุตฺตํ อิโต คตํ มิตฺตามจฺจา จ ภจฺจา จ ปุตฺตทารา จ พนฺธวา ฯ |๑๗๖.๒| น จ เต ตาทิสา มิตฺตา พหูนํ อิธ วิชฺชเร ยถา ตฺวํ ธตรฏฺสฺส ปาณสาธารโณ สขา ฯ |๑๗๖.๓| โส เต สหายํ มุญฺจามิ โหติ ราชา ตวานุโค กามํ ขิปฺปมิโต คนฺตฺวา าติมชฺเฌ วิโรจถ ฯ [๑๗๗] |๑๗๗.๑| โส ปตีโต ปมุตฺเตน ภตฺตุนา ภตฺตุคารโว อชฺฌภาสถ วงฺกงฺโค วาจํ กณฺณสุขํ ภณํ |๑๗๗.๒| เอวํ ลุทฺทก นนฺทสฺสุ สห สพฺเพหิ าติภิ ยถาหมชฺช นนฺทามิ มุตฺตํ ทิสฺวา ทิชาธิปํ ฯ [๑๗๘] |๑๗๘.๑| เอหิ ตํ อนุสิกฺขามิ ยถา ตฺวมปิ ลจฺฉเส ลาภํ ตวายํ ธตรฏฺโ ปาปํ กิญฺจิ น ทกฺขติ ฯ |๑๗๘.๒| ขิปฺปมนฺเตปุรํ คนฺตฺวา ๔- รญฺโ ทสฺเสหิ โน อุโภ อพนฺเธ ปกตีภูเต กาเช อุภยโต ิเต ฯ |๑๗๘.๓| ธตรฏฺา มหาราช หํสาธิปติโน อิเม @เชิงอรรถ: ๑ สี. ย. สมเวกฺขสฺสุ ฯ ๒ ม. ตวมฺหสุ ฯ ๓ ม. กตาสฺส ฯ ๔ ม. เนตฺวา ฯ อยํ หิ ราชา หํสานํ อยํ เสนาปตีตโร ฯ |๑๗๘.๔| อสํสยํ อิมํ ทิสฺวา หํสราชํ นราธิโป ปตีโต สุมโน วิตฺโต พหุํ ทสฺสติ เต ธนํ ฯ [๑๗๙] |๑๗๙.๑| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา กมฺมุนา อุปปาทยิ ขิปฺปมนฺเตปุรํ คนฺตฺวา รญฺโ หํเส อทสฺสยิ อพนฺเธ ปกตีภูเต กาเช อุภยโต ิเต ฯ |๑๗๙.๒| ธตรฏฺา มหาราช หํสาธิปติโน อิเม อยํ หิ ราชา หํสานํ อยํ เสนาปตีตโร ฯ [๑๘๐] กถํ ปนิเม วิหงฺคา ตว หตฺถตฺถมาคตา ๑- กถํ ลุทฺโท มหนฺตานํ อิสฺสเร อิธ อชฺฌคา ฯ [๑๘๑] |๑๘๑.๑| วิหิตา สนฺติเม ปาสา ปลฺลเลสุ ชนาธิป ยํ ยทายตนํ มญฺเ ทิชานํ ปาณโรธนํ ฯ |๑๘๑.๒| ตาทิสํ ปาสมาสชฺช หํสราชา อพชฺฌถ ตํ อพนฺโธ อุปาสีโน มมายํ อชฺฌภาสถ ฯ |๑๘๑.๓| สุทุกฺกรํ อนริเยหิ ทหเต ภาวมุตฺตมํ ภตฺตุรตฺเถ ปรกฺกนฺโต ธมฺมยุตฺโต วิหงฺคโม ฯ |๑๘๑.๔| อตฺตโนยํ ๒- จชิตฺวาน ชีวิตํ ชีวิตารโห อนุตฺถุนนฺโต อาสีโน ภตฺตุ ยาจิตฺถ ชีวิตํ ฯ |๑๘๑.๕| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา ปสาทมหมชฺฌคา ตโต นํ ปามุจึ ปาสา อนุญฺาสึ สุเขน จ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. หตฺถตฺตมาคตา ฯ ๒ ม. อตฺตนายํ ฯ |๑๘๑.๖| โส ปตีโต ปมุตฺเตน ภตฺตุนา ภตฺตุคารโว อชฺฌภาสถ วงฺกงฺโค วาจํ กณฺณสุขํ ภณํ ฯ |๑๘๑.๗| เอวํ ลุทฺทก นนฺทสฺสุ สห สพฺเพหิ าติภิ ยถาหมชฺช นนฺทามิ มุตฺตํ ทิสฺวา ทิชาธิปํ ฯ |๑๘๑.๘| เอหิ ตํ อนุสิกฺขามิ ยถา ตฺวมปิ ลจฺฉเส ลาภํ ตฺยายํ ๑- ธตรฏฺโ ปาปํ กิญฺจิ น ทกฺขติ ฯ |๑๘๑.๙| ขิปฺปมนฺเตปุรํ คนฺตฺวา ๒- รญฺโ ทสฺเสหิ โน อุโภ อพนฺเธ ปกตีภูเต กาเช อุภยโต ิเต ฯ |๑๘๑.๑๐| ธตรฏฺา มหาราช หํสาธิปติโน อิเม อยญฺหิ ราชา หํสานํ อยํ เสนาปตีตโร ฯ |๑๘๑.๑๑| อสํสยํ อิมํ ทิสฺวา หํสราชํ นราธิโป ปตีโต สุมโน วิตฺโต พหุํ ทสฺสติ เต ธนํ ฯ |๑๘๑.๑๒| เอวเมตสฺส วจนา อานีตาเม อุโภ มยา เอตฺเถว หิ อิเม อสฺสุ ๓- อุโภ อนุมตา มยา ฯ |๑๘๑.๑๓| โสยํ เอวงฺคโต ปกฺขี ทิโช ปรมธมฺมิโก มาทิสสฺส หิ ลุทฺทสฺส ชนเยยฺยาถ มทฺทวํ ฯ |๑๘๑.๑๔| อุปยานญฺจ เต เทว นาญฺ ปสฺสามิ เอทิสํ สพฺพสากุณิกคาเม ๔- ตํ ปสฺส มนุชาธิป ฯ [๑๘๒] |๑๘๒.๑| ทิสฺวา นิสินฺนํ ราชานํ ปีเ โสวณฺณเย สุเภ อชฺฌภาสถ วงฺกงฺโค วาจํ กณฺณสุขํ ภณํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ตวายํ ฯ ๒ ม. เนตฺวา ฯ ๓ ม. อาสุํ ฯ ๔ ม...กุณิกาคาเม ฯ |๑๘๒.๒| กจฺจิ นุ โภโต กุสลํ กจฺจิ โภโต อนามยํ กจฺจิ รฏฺมิทํ ผีตํ ธมฺเมน มนุสาสสิ ฯ [๑๘๓] กุสลญฺเจว เม หํส อโถ หํส อนามยํ อโถ รฏฺมิทํ ผีตํ ธมฺเมน มนุสาสหํ ฯ [๑๘๔] กจฺจิ นุ เต ๑- อมจฺเจสุ โทโส โกจิ น วิชฺชติ กจฺจิ จ เต ตวตฺเถสุ นาวกงฺขนฺติ ชีวิตํ ฯ [๑๘๕] อโถปิ เม อมจฺเจสุ โทโส โกจิ น วิชฺชติ อโถปิ เต มมตฺเถสุ นาวกงฺขนฺติ ชีวิตํ ฯ [๑๘๖] กจฺจิ เต สาทิสี ภริยา อสฺสวา ปิยภาณินี ปุตฺตรูปยสูเปตา ตว ฉนฺทวสานุคา ฯ [๑๘๗] อโถ เม สาทิสี ภริยา อสฺสวา ปิยภาณินี ปุตฺตรูปยสูเปตา มม ฉนฺทวสานุคา ฯ [๑๘๘] |๑๘๘.๑| ภวนฺนุ ๒- กจฺจิ นุ มหา- สตฺตุหตฺถตฺถตํ ๓- คโต ทุกฺขมาปชฺช ๔- วิปุลํ ตสฺมึ ปมมาปเท ฯ |๑๘๘.๒| กจฺจิ ยนฺนาปติตฺวาน ทณฺเฑน สมโปถยิ เอวเมเตสํ ชมฺมานํ ปาติกํ ภวติ ตาวเท ฯ [๑๘๙] |๑๘๙.๑| เขมมาสิ มหาราช เอวมาปริยาสติ ๕- น จายํ กิญฺจิรสฺมาสุ สตฺตูว สมปชฺชถ ฯ |๑๘๙.๒| ปจฺจกมฺปิตฺถ ๖- เนสาโท ปุพฺเพว อชฺฌภาสถ ตทายํ สุมุโขเยว ปณฺฑิโต ปจฺจภาสถ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. กจฺจิ โภโต ฯ ๒ ม. ภวนฺตํ ฯ สี. ยุ. ภวํ ตุ ฯ ๓ ม. ...สตฺตุหตฺถตฺตํ ฯ @๔ ม. ทุกฺขมาปชฺชิ ฯ ๕ ม. เอวมาปทิยา สติ ฯ สี. ยุ. เอวมาปทิ สํสติ ฯ @๖ ม. ปจฺจกมิตฺถ ฯ |๑๘๙.๓| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา ปสาทมยมชฺฌคา ตโต มํ ปามุจิ ปาสา อนุญฺาสิ สุเขน จ ฯ |๑๘๙.๔| อิทญฺจ สุมุเขเนว เอตทตฺถาย จินฺติตํ โภโต สกาเส อาคมนํ เอตสฺส ธนมิจฺฉตา ฯ [๑๙๐] สฺวาคตญฺเจวิทํ ภวตํ ปตีโต จสฺมิ ทสฺสนา เอโส จาปิ พหุวิตฺตํ ลภตํ ยาวทิจฺฉติ ฯ [๑๙๑] สนฺตปฺปยิตฺวา เนสาทํ โภเคหิ มนุชาธิโป อชฺฌภาสถ วงฺกงฺโค ๑- วาจํ กณฺณสุขํ ภณํ ฯ [๑๙๒] |๑๙๒.๑| ยํ ขลุ ธมฺมมาธีนํ วโส วตฺตติ กิญฺจิ นํ ๒- สพฺพตฺถิสฺสริยํ ภวตํ ปสาสถ ยทิจฺฉถ ฯ |๑๙๒.๒| ทานตฺถํ อุปโภตฺตุํ วา ยญฺจญฺ อุปกปฺปติ เอตํ ททามิ โว วิตฺตํ อิสฺสริยํ วิสฺสชามิ โว ฯ [๑๙๓] ยถา จ มฺยายํ สุมุโข อชฺฌภาเสยฺย ปณฺฑิโต กามสา พุทฺธิสมฺปนฺโน ตมสฺส ๓- ปรมปฺปิยํ ฯ [๑๙๔] |๑๙๔.๑| อหํ ขลุ มหาราช นาคราชาริวนฺตรํ ปฏิวตฺตุํ น สกฺโกมิ น เม โส วินโย สิยา ฯ |๑๙๔.๒| อมฺหากญฺเจว โส ๔- เสฏฺโ ตฺวญฺจ อุตฺตมสตฺตโว ภูมิปาโล มนุสฺสินฺโท ปูชา พหูหิ เหตุภิ ฯ |๑๙๔.๓| เตสํ อุภินฺนํ ภณตํ วตฺตมาเน วินิจฺฉเย นนฺตรํ ๕- ปฏิวตฺตพฺพํ เปสฺเสน มนุชาธิป ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. วกุกงฺคํ ฯ ๒ ม. กิญฺจนํ ฯ ๓ ม. ตํ มฺยาสฺส ฯ ๔ สี. ยุ. โย ฯ @๕ สี. ยุ. นานฺตรํ ฯ [๑๙๕] |๑๙๕.๑| ธมฺเมน กิร เนสาโท ปณฺฑิโต อณฺฑโช อิติ น เหว อกตตฺตสฺส นโย เอตาทิโส สิยา ฯ |๑๙๕.๒| เอวํ อคฺคปกติมา เอวํ อุตฺตมสตฺตโว ยาวตตฺถิ มยา ทิฏฺา นาญฺ ปสฺสามิ เอทิสํ ฯ |๑๙๕.๓| ตุฏฺโสฺมิ โว ปกติยา วากฺเยน มธุเรน จ เอโส จาปิ มมจฺฉนฺโท จิรํ ปสฺเสยฺย โว อุโภ ฯ [๑๙๖] |๑๙๖.๑| ยํ กิจฺจํ ปรเม มิตฺเต กตมสฺมาสุ ตํ ตยา ปตฺตา นิสฺสํสยํ ตฺยมฺหา ภตฺติรสฺมาสุ ยา ตว ฯ |๑๙๖.๒| อทุญฺจ นูน สุมหา- าติสงฺฆสฺสมนฺตรํ อทสฺสเนน อสฺมากํ ทุกฺขํ พหูสุ ปกฺขิสุ ฯ |๑๙๖.๓| เตสํ โสกวิฆาตาย ตยา อนุมตา มยํ ตํ ปทกฺขิณโต กตฺวา าตี ปสฺเสมุรินฺทม ฯ |๑๙๖.๔| อทฺธาหํ วิปุลํ ปีตึ ภวตํ วินฺทามิ ทสฺสนา เอโส วาปิ มหาอตฺโถ าติวิสฺสาสนา สิยา ฯ [๑๙๗] |๑๙๗.๑| อิทํ วตฺวา ธตรฏฺโ หํสราชา นราธิปํ อุตฺตมํ ชวมนฺวาย าติสงฺฆมุปาคมุํ ฯ |๑๙๗.๒| เต อโรเค อนุปฺปตฺเต ทิสฺวาน ปรเม ทิเช เกกาติมกรุํ หํสา ปุถุสทฺโท อชายถ ฯ |๑๙๗.๓| เต ปตีตา ปมุตฺเตน ภตฺตุนา ภตฺตุคารวา สมนฺตา ปริกรึสุ ๑- อณฺฑชา ลทฺธปจฺจยา ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปริกิรึสุ ฯ [๑๙๘] เอวํ มิตฺตวตํ อตฺถา สพฺเพ โหนฺติ ปทกฺขิณา หํสา ยถา ธตรฏฺา าติสงฺฆมุปาคมุนฺติ ฯ จุลฺลหํสชาตกํ ปมํ ฯ ---------
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๖๘-๗๗. https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=163&items=36 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=163&items=36&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=28&item=163&items=36 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=28&item=163&items=36 ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=163 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ https://84000.org/tipitaka/read/?index_28 https://84000.org/tipitaka/english/?index_28
|
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]