บาลี ข้อ 279-318 พระไตรปิฎกเล่มที่ 9

หน้าที่ ๒๒๖.

[๒๗๙] ตตฺร โปฏฺฐปาท เย เต สมณพฺราหฺมณา เอวมาหํสุ อเหตุ อปฺปจฺจยา ปุริสสฺส สญฺญา อุปฺปชฺชติปิ นิรุชฺฌติปีติ อาทิโต ว เนสํ อปรทฺธํ ฯ ตํ กิสฺส เหตุ ฯ สเหตุ หิ โปฏฺฐปาท สปฺปจฺจยา ปุริสสฺส สญฺญา อุปฺปชฺชติปิ นิรุชฺฌติปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา อุปฺปชฺชติปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา นิรุชฺฌติปิ {๒๗๙.๑} กา จ สิกฺขาติ ภควา อโวจ ฯ อิธ โปฏฺฐปาท ตถาคโต โลเก อุปฺปชฺชติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ฯเปฯ (ยถา สามญฺญผเล เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํ) ฯ เอวํ โข โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ สีลสมฺปนฺโน โหติ ฯเปฯ ตสฺสิเม ปญฺจ นีวรเณ ปหีเน อตฺตนิ สมนุปสฺสโต ปาโมชฺชํ ชายติ ปมุทิตสฺส ปีติ ชายติ ปีติมนสฺส กาโย ปสฺสมฺภติ ปสฺสทฺธกาโย สุขํ เวทยติ สุขิโน จิตฺตํ สมาธิยติ ฯ โส วิวิจฺเจว กาเมหิ วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ สวิตกฺกํ สวิจารํ วิเวกชํ ปีติสุขํ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ตสฺส ยา ปุริมา กามสญฺญา สา นิรุชฺฌติ วิเวกชปีติสุขสุขุมสจฺจสญฺญา ตสฺมึ สมเย โหติ วิเวกชปีติสุขสุขุมสจฺจสญฺญีเยว ตสฺมึ โหติ เอวํปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา อุปฺปชฺชติ สิกฺขา เอกา สญฺญา นิรุชฺฌติ อยํปิ สิกฺขาติ ภควา อโวจ ฯ [๒๘๐] ปุน จปรํ โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา อชฺฌตฺตํ สมฺปสาทนํ เจตโส เอโกทิภาวํ อวิตกฺกํ อวิจารํ สมาธิชํ ปีติสุขํ ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ตสฺส ยา ปุริมา วิเวกชปีติสุข- สุขุมสจฺจสญฺญา สา นิรุชฺฌติ สมาธิชปีติสุขสุขุมสจฺจสญฺญา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๗.

ตสฺมึ สมเย โหติ สมาธิชปีติสุขสุขุมสจฺจสญฺญีเยว ตสฺมึ สมเย โหติ เอวํปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา อุปฺปชฺชติ สิกฺขา เอกา สญฺญา นิรุชฺฌติ อยํปิ สิกฺขาติ ภควา อโวจ ฯ [๒๘๑] ปุน จปรํ โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ ปีติยา จ วิราคา อุเปกฺขโก จ วิหรติ สโต จ สมฺปชาโน สุขญฺจ กาเยน ปฏิสํเวเทติ ยํ ตํ อริยา อาจิกฺขนฺติ อุเปกฺขโก สติมา สุขวิหารีติ ตติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ตสฺส ยา ปุริมา สมาธิชปีติสุขสุขุมสจฺจสญฺญา สา นิรุชฺฌติ อุเปกฺขาสุขสุขุมสจฺจสญฺญา ตสฺมึ สมเย โหติ อุเปกฺขาสุขสุขุมสจฺจสญฺญีเยว ตสฺมึ สมเย โหติ เอวํปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา อุปฺปชฺชติ สิกฺขา เอกา สญฺญา นิรุชฺฌติ อยํปิ สิกฺขาติ ภควา อโวจ ฯ [๒๘๒] ปุน จปรํ โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ สุขสฺส จ ปหานา ทุกฺขสฺส จ ปหานา ปุพฺเพ ว โสมนสฺสโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมา อทุกฺขมสุขํ อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธึ จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ตสฺส ยา ปุริมา อุเปกฺขาสุขสุขุมสจฺจสญฺญา สา นิรุชฺฌติ อทุกฺขมสุขสุขุมสจฺจสญฺญา ตสฺมึ สมเย โหติ อทุกฺขมสุขสุขุมสจฺจสญฺญีเยว ตสฺมึ สมเย โหติ เอวํปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา อุปฺปชฺชติ สิกฺขา เอกา สญฺญา นิรุชฺฌติ อยํปิ สิกฺขาติ ภควา อโวจ ฯ [๒๘๓] ปุน จปรํ โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ สพฺพโส รูปสญฺญานํ สมติกฺกมา ปฏิฆสญฺญานํ อตฺถงฺคมา นานตฺตสญฺญานํ อมนสิการา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๘.

อนนฺโต อากาโสติ อากาสานญฺจายตนํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ตสฺส ยา ปุริมา รูปสญฺญา สา นิรุชฺฌติ อากาสานญฺจายตนสุขุมสจฺจสญฺญา ตสฺมึ สมเย โหติ อากาสานญฺจายตนสุขุมสจฺจสญฺญีเยว ตสฺมึ สมเย โหติ เอวํปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา อุปฺปชฺชติ สิกฺขา เอกา สญฺญา นิรุชฺฌติ อยํปิ สิกฺขาติ ภควา อโวจ ฯ [๒๘๔] ปุน จปรํ โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ สพฺพโส อากาสานญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม อนนฺตํ วิญฺญาณนฺติ วิญฺญาณญฺจายตนํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ตสฺส ยา ปุริมา อากาสานญฺจายตนสุขุมสจฺจสญฺญา สา นิรุชฺฌติ วิญฺญาณญฺจายตนสุขุมสจฺจสญฺญา ตสฺมึ สมเย โหติ วิญฺญาณญฺจายตนสุขุมสจฺจสญฺญีเยว ตสฺมึ สมเย โหติ เอวํปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา อุปฺปชฺชติ สิกฺขา เอกา สญฺญา นิรุชฺฌติ อยํปิ สิกฺขาติ ภควา อโวจ ฯ [๒๘๕] ปุน จปรํ โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ สพฺพโส วิญฺญาณญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม นตฺถิ กิญฺจีติ อากิญฺจญฺญายตนํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ ตสฺส ยา ปุริมา วิญฺญาณญฺจายตนสุขุมสจฺจสญฺญา สา นิรุชฺฌติ อากิญฺจญฺญายตนสุขุมสจฺจสญฺญา ตสฺมึ สมเย โหติ อากิญฺจญฺญายตนสุขุมสจฺจสญฺญีเยว ตสฺมึ สมเย โหติ เอวํปิ สิกฺขา เอกา สญฺญา อุปฺปชฺชติ สิกฺขา เอกา สญฺญา นิรุชฺฌติ อยํปิ สิกฺขาติ ภควา อโวจ ฯ [๒๘๖] ยถา โข โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ อิธ สกสญฺญี โหติ โส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๙.

ตโต อมุตฺร ตโต อมุตฺร อนุปุพฺเพน สญฺญคฺคํ ผุสติ ตสฺส สญฺญคฺเค ฐิตสฺส เอวํ โหติ เจตยมานสฺส เม ปาปิโย อเจตยมานสฺส เม เสยฺโย อหญฺเจว โข ปน เจเตยฺยํ อภิสํขเรยฺยํ อิมา จ เม สญฺญา นิรุชฺเฌยฺยุํ อญฺญา จ โอฬาริกา สญฺญา อุปฺปชฺเชยฺยุํ ยนฺนูนาหํ น เจว เจเตยฺยํ น จ อภิสํขเรยฺยนฺติ ฯ โส น เจว เจเตติ น จ อภิสํขโรติ ตสฺส อเจตยโต อนภิสํขรโต ตา เจว สญฺญา นิรุชฺฌนฺติ อญฺญา จ โอฬาริกา สญฺญา น อุปฺปชฺชนฺติ โส นิโรธํ ผุสติ ฯ เอวํ โข โปฏฺฐปาท อนุปุพฺพาภิสญฺญานิโรธ- สมฺปชานสมาปตฺติ โหติ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ โปฏฺฐปาท อปิ นุ โข เต อิโต ปุพฺเพ เอวรูปา อนุปุพฺพาภิสญฺญานิโรธสมฺปชานสมาปตฺติ สุตปุพฺพาติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต เอวํ โข อหํ ภนฺเต ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ ^๑- อาชานามีติ ฯ {๒๘๖.๑} ยโต โข โปฏฺฐปาท ภิกฺขุ สกสญฺญี โหติ โส ตโต อมุตฺร ตโต อมุตฺร อนุปุพฺเพน สญฺญคฺคํ ผุสติ ตสฺส สญฺญคฺเค ฐิตสฺส เอวํ โหติ เจตยมานสฺส เม ปาปิโย อเจตยมานสฺส เม เสยฺโย อหญฺเจว โข ปน เจเตยฺยํ อภิสํขเรยฺยํ อิมา จ เม สญฺญา นิรุชฺเฌยฺยุํ อญฺญา จ โอฬาริกา สญฺญา อุปฺปชฺเชยฺยุํ ยนฺนูนาหํ น เจว เจเตยฺยํ น จ อภิสํขเรยฺยนฺติ ฯ โส น เจว เจเตติ น จ อภิสํขโรติ ตสฺส อเจตยโต อนภิสํขรโต ตา เจว สญฺญา นิรุชฺฌนฺติ อญฺญา จ โอฬาริกา สญฺญา น @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ภควโต ภาสิตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๐.

อุปฺปชฺชนฺติ โส นิโรธํ ผุสติ ฯ เอวํ โข โปฏฺฐปาท อนุปุพฺพาภิสญฺญา- นิโรธสมฺปชานสมาปตฺติ โหตีติ ฯ [๒๘๗] เอวํ โปฏฺฐปาทาติ ฯ เอกญฺเจว นุ โข ภนฺเต ภควา สญฺญคฺคํ ปญฺญเปติ อุทาหุ ปุถูปิ สญฺญคฺเค ปญฺญเปตีติ ฯ เอกํปิ โข โปฏฺฐปาท อหํ สญฺญคฺคํ ปญฺญเปมิ ปุถูปิ สญฺญคฺเค ปญฺญเปมีติ ฯ ยถากถํ ปน ภนฺเต ภควา เอกํปิ สญฺญคฺคํ ปญฺญเปติ ปุถูปิ สญฺญคฺเค ปญฺญเปตีติ ฯ ยถา ยถา โข โปฏฺฐปาท นิโรธํ ผุสติ ตถา ตถา อหํ สญฺญคฺคํ ปญฺญเปมิ เอวํ โข อหํ โปฏฺฐปาท เอกํปิ สญฺญคฺคํ ปญฺญเปมิ ปุถูปิ สญฺญคฺเค ปญฺญเปมีติ ฯ [๒๘๘] สญฺญา นุ โข ภนฺเต ปฐมํ อุปฺปชฺชติ ปจฺฉา ญาณํ อุทาหุ ญาณํ ปฐมํ อุปฺปชฺชติ ปจฺฉา สญฺญา อุทาหุ สญฺญา จ ญาณํ จ อปุพฺพํ อจริมํ อุปฺปชฺชนฺตีติ ฯ สญฺญา โข โปฏฺฐปาท ปฐมํ อุปฺปชฺชติ ปจฺฉา ญาณํ สญฺญุปฺปาทา จ ปน ญาณุปฺปาโท โหติ โส เอวํ ปชานาติ อิทปฺปจฺจยา กิร เม ญาณํ อุทปาทีติ ฯ อิมินา จ โข เอตํ โปฏฺฐปาท ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา สญฺญา ปฐมํ อุปฺปชฺชติ ปจฺฉา ญาณํ สญฺญุปฺปาทา จ ปน ญาณุปฺปาโท โหตีติ ฯ [๒๘๙] สญฺญา นุ โข ภนฺเต ปุริสสฺส อตฺตา อุทาหุ อญฺญา สญฺญา อญฺโญ อตฺตาติ ฯ กึ ปน ตฺวํ โปฏฺฐปาท อตฺตานํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๑.

ปจฺเจสีติ ฯ โอฬาริกํ โข อหํ ภนฺเต อตฺตานํ ปจฺเจมิ รูปึ จาตุมฺมหาภูติกํ กวลีการภกฺขนฺติ ฯ โอฬาริโก จ หิ เต โปฏฺฐปาท อตฺตา อภวิสฺส รูปี จาตุมฺมหาภูติโก กวลีการภกฺโข ฯ เอวํ สนฺตํ โข เต โปฏฺฐปาท อญฺญา จ สญฺญา อภวิสฺส อญฺโญ อตฺตา ฯ ตทิมินาเปตํ โปฏฺฐปาท ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา จ อญฺญา สญฺญา ภวิสฺสติ อญฺโญ อตฺตา ฯ ติฏฺฐเตว อยํ โปฏฺฐปาท โอฬาริโก อตฺตา รูปี จาตุมฺมหาภูติโก กวลีการภกฺโข อถ อิมสฺส ปุริสสฺส อญฺญา ว สญฺญา อุปฺปชฺชติ อญฺญา ว สญฺญา นิรุชฺฌติ อิมินา โข เอตํ โปฏฺฐปาท ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา อญฺญา ว สญฺญา ภวิสฺสติ อญฺโญ อตฺตาติ ฯ [๒๙๐] มโนมยํ โข อหํ ภนฺเต อตฺตานํ ปจฺเจมิ สพฺพงฺคปจฺจงฺคํ อหีนินฺทฺริยนฺติ ฯ มโนมโย จ หิ เต โปฏฺฐปาท อตฺตา อภวิสฺส สพฺพงฺคปจฺจงฺคี อหีนินฺทฺริโย ฯ เอวํ สนฺตํปิ โข เต โปฏฺฐปาท อญฺญา จ สญฺญา ภวิสฺสติ อญฺโญ อตฺตา ฯ ตทิมินาเปตํ โปฏฺฐปาท ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา อญฺญา ว สญฺญา ภวิสฺสติ อญฺโญ อตฺตา ฯ ติฏฺฐเตว สายํ จ โปฏฺฐปาท มโนมโย อตฺตา สพฺพงฺคปจฺจงฺคี อหีนินฺทฺริโย ฯ อถโข อิมสฺส ปุริสสฺส อญฺญา ว สญฺญา อุปฺปชฺชติ อญฺญา สญฺญา นิรุชฺฌติ ฯ อิมินาปิ โข เอตํ โปฏฺฐปาท ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา อญฺญา จ สญฺญา ภวิสฺสติ อญฺโญ อตฺตาติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๒.

[๒๙๑] อรูปึ โข อหํ ภนฺเต อตฺตานํ ปจฺเจมิ สญฺญามยนฺติ ฯ อรูปี จ หิ เต โปฏฺฐปาท อตฺตา ภวิสฺสติ สญฺญามโย ฯ เอวํ สนฺตํปิ โข เต โปฏฺฐปาท อญฺญา ว สญฺญา ภวิสฺสติ อญฺโญ อตฺตา ฯ ตทิมินาเปตํ โปฏฺฐปาท ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา อญฺญา ว สญฺญา ภวิสฺสติ อญฺโญ อตฺตา ฯ ติฏฺฐเตว สายํ โปฏฺฐปาท อรูปี อตฺตา สญฺญามโย อถ อิมสฺส ปุริสสฺส อญฺญา ว สญฺญา อุปฺปชฺชติ อญฺญา ว สญฺญา นิรุชฺฌติ ฯ อิมินาปิ โข เอตํ โปฏฺฐปาท ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา อญฺญา ว สญฺญา ภวิสฺสติ อญฺโญ อตฺตาติ ฯ [๒๙๒] สกฺกา จ ปเนตํ ภนฺเต มยา ญาตุํ สญฺญา ปุริสสฺส อตฺตาติ วา อญฺญา จ สญฺญา อญฺโญ จ อตฺตาติ วาติ ฯ ทุชฺชานํ โข เอตํ โปฏฺฐปาท ตยา อญฺญทิฏฺฐิเกน อญฺญขนฺติเกน อญฺญรุจิเกน อญฺญตฺถ อาโยเคน อญฺญตฺถาจริยเกน สญฺญา ปุริสสฺส อตฺตาติ วา อญฺญา จ สญฺญา อญฺโญ จ อตฺตาติ วาติ ฯ สเจ ตํ ภนฺเต มยา ทุชฺชานํ อญฺญทิฏฺฐิเกน อญฺญขนฺติเกน อญฺญรุจิเกน อญฺญตฺถ อาโยเคน อญฺญตฺถาจริยเกน สญฺญา ปุริสสฺส อตฺตาติ วา อญฺญา จ สญฺญา อญฺโญ จ อตฺตาติ วา ฯ กึ ปน ภนฺเต สสฺสโต โลโก อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ ฯ เอตํปิ โข โปฏฺฐปาท มยา อพฺยากตํ สสฺสโต โลโก อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ ฯ กึ ปน ภนฺเต อสสฺสโต โลโก อิทเมว สจฺจํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๓.

โมฆมญฺญนฺติ ฯ เอตํปิ โข โปฏฺฐปาท มยา อพฺยากตํ อสสฺสโต โลโก อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ ฯ กึ ปน ภนฺเต อนฺตวา โลโก ฯเปฯ อนนฺตวา โลโก ฯ ตํ ชีวํ ตํ สรีรํ ฯ อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรํ ฯ โหติ ตถาคโต ปรมฺมรณา ฯ น โหติ ตถาคโต ปรมฺมรณา ฯ โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรมฺมรณา ฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรมฺมรณา อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ ฯ เอตํปิ โข โปฏฺฐปาท มยา อพฺยากตํ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรมฺมรณา อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ ฯ กสฺมา ปเนตํ ภนฺเต ภควตา อพฺยากตนฺติ ฯ น เหตํ โปฏฺฐปาท อตฺถสญฺหิตํ น ธมฺมสญฺหิตํ น อาทิพฺรหฺมจริยกํ น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตติ ตสฺมาตํ มยา อพฺยากตนฺติ ฯ [๒๙๓] กึ ปน ภนฺเต ภควตา พฺยากตนฺติ ฯ อิทํ ทุกฺขนฺติ โข โปฏฺฐปาท มยา พฺยากตํ อยํ ทุกฺขสมุทโยติ โข โปฏฺฐปาท มยา พฺยากตํ อยํ ทุกฺขนิโรโธติ โข โปฏฺฐปาท มยา พฺยากตํ อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทาติ โข โปฏฺฐปาท มยา พฺยากตนฺติ ฯ กสฺมา ปเนตํ ภนฺเต ภควตา พฺยากตนฺติ ฯ เอตํ หิ โปฏฺฐปาท อตฺถสญฺหิตํ เอตํ ธมฺมสญฺหิตํ เอตํ อาทิพฺรหฺมจริยกํ นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ ตสฺมา เหตํ มยา พฺยากตนฺติ ฯ เอวเมตํ ภควา เอวเมตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๔.

สุคต ยสฺสทานิ ภนฺเต ภควา กาลํ มญฺญตีติ ฯ อถโข ภควา อุฏฺฐายาสนา ปกฺกามิ ฯ [๒๙๔] อถโข เต ปริพฺพาชกา อจิรปกฺกนฺตสฺส ภควโต โปฏฺฐปาทํ ปริพฺพาชกํ สมนฺตโต วาจาย สนฺนิปโตทเกน สญฺชมฺภริมกํสุ เอวเมว ปนายํ ภวํ โปฏฺฐปาโท ยญฺญเทว สมโณ โคตโม ภาสติ ตนฺตเทวสฺส อพฺภนุโมทติ เอวเมตํ ภควา เอวเมตํ สุคตาติ น โข ปน มยํ กิญฺจิ สมณสฺส โคตมสฺส เอกํสิกํ ธมฺมํ เทสิตํ อาชานาม สสฺสโต โลโกติ วา อสสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรมฺมรณาติ วาติ ฯ [๒๙๕] เอวํ วุตฺเต โปฏฺฐปาโท ปริพฺพาชโก เต ปริพฺพาชเก เอตทโวจ อหํปิ โข โภ น กิญฺจิ สมณสฺส โคตมสฺส เอกํสิกํ ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรมฺมรณาติ วา อปิจ สมโณ โคตโม ภูตํ ตจฺฉํ ตถํ ปฏิปทํ ปญฺญเปติ ธมฺมฏฺฐิตตํ ธมฺมนิยามตํ ภูตํ โข ปน ตจฺฉํ ตถํ ปฏิปทํ ปญฺญเปนฺตสฺส ธมฺมฏฺฐิตตํ ธมฺมนิยามตํ กถํ หิ นาม มาทิโส วิญฺญู ปุริโส สมณสฺส โคตมสฺส สุภาสิตํ สุภาสิตโต น อพฺภนุโมเทยฺยาติ ฯ [๒๙๖] อถโข ทฺวีหตีหสฺส อจฺจเยน จิตฺโต จ หตฺถิสาริปุตฺโต โปฏฺฐปาโท จ ปริพฺพาชโก เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา จิตฺโต หตฺถิสาริปุตฺโต ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๕.

โปฏฺฐปาโท ปน ปริพฺพาชโก ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โปฏฺฐปาโท ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ ตทา มํ ภนฺเต เต ปริพฺพาชกา อจิรปกฺกนฺตสฺส ภควโต สมนฺตโต วาจาย สนฺนิปโตทเกน สญฺชมฺภริมกํสุ เอวเมว ปนายํ ภวํ โปฏฺฐปาโท ปริพฺพาชโก ยญฺญเทว สมโณ โคตโม ภาสติ ตนฺตเทวสฺส อพฺภนุโมทติ เอวเมตํ ภควา เอวเมตํ สุคตาติ น โข ปน มยํ กิญฺจิ สมณสฺส โคตมสฺส เอกํสิกํ ธมฺมํ เทสิตํ อาชานาม สสฺสโต โลโกติ วา อสสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วาติ เอวํ วุตฺตาหํ ภนฺเต เต ปริพฺพาชเก เอตทโวจํ อหํปิ โข โภ น กิญฺจิ สมณสฺส โคตมสฺส เอกํสิกํ ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา อปิจ สมโณ โคตโม ภูตํ ตจฺฉํ ตถํ ปฏิปทํ ปญฺญเปติ ธมฺมฏฺฐิตตํ ธมฺมนิยามตํ ภูตํ โข ปน ตจฺฉํ ตถํ ปฏิปทํ ปญฺญเปนฺตสฺส ธมฺมฏฺฐิตตํ ธมฺมนิยามตํ กถํ หิ นาม มาทิโส วิญฺญู ปุริโส สมณสฺส โคตมสฺส สุภาสิตํ สุภาสิตโต น อนุโมเทยฺยาติ ฯ [๒๙๗] สพฺเพเหว โข เอเต โปฏฺฐปาท ปริพฺพาชกา อนฺธา อจกฺขุกา ตฺวญฺเญว เนสํ เอโก จกฺขุมา ฯ เอกํสิกาปิ หิ โข โปฏฺฐปาท มยา ธมฺมา เทสิตา ปญฺญตฺตา ฯ อเนกํสิกาปิ หิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๖.

โข โปฏฺฐปาท มยา ธมฺมา เทสิตา ปญฺญตฺตา ฯ {๒๙๗.๑} กตเม จ โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิกา ธมฺมา เทสิตา ปญฺญตฺตา ฯ สสฺสโต โลโกติ โข โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ อสสฺสโต โลโกติ โข โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ อนฺตวา โลโกติ โข โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ อนนฺตวา โลโกติ โข โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ โข โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรนฺติ โข โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ โข โปฏฺฐปาท มยา ฯเปฯ น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ โข โปฏฺฐปาท มยา ฯเปฯ โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ โข โปฏฺฐปาท มยา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ โข โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ {๒๙๗.๒} กสฺมา เจเต โปฏฺฐปาท มยา อเนกํสิกา ธมฺมา เทสิตา ปญฺญตฺตา ฯ น เหเต โปฏฺฐปาท อตฺถสญฺหิตา น ธมฺมสญฺหิตา น อาทิพฺรหฺมจริยกา น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตนฺติ ตสฺมา เอเต มยา อเนกํสิกา ธมฺมา เทสิตา ปญฺญตฺตา ฯ [๒๙๘] กตเม จ โปฏฺฐปาท มยา เอกํสิกา ธมฺมา เทสิตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๗.

ปญฺญตฺตา ฯ อิทํ ทุกฺขนฺติ โข โปฏฺฐปาท มยา เอกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ อยํ ทุกฺขสมุทโยติ โข โปฏฺฐปาท มยา เอกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ อยํ ทุกฺขนิโรโธติ โข โปฏฺฐปาท มยา เอกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฏิปทาติ โข โปฏฺฐปาท มยา เอกํสิโก ธมฺโม เทสิโต ปญฺญตฺโต ฯ {๒๙๘.๑} กสฺมา เจเต โปฏฺฐปาท มยา เอกํสิกา ธมฺมา เทสิตา ปญฺญตฺตา ฯ เอเต โปฏฺฐปาท มยา อตฺถสญฺหิตา เอเต ธมฺมสญฺหิตา เอเต อาทิพฺรหฺมจริยกา เอเต นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตนฺติ ตสฺมา เอเต มยา เอกํสิกา ธมฺมา เทสิตา ปญฺญตฺตา ฯ [๒๙๙] สนฺติ โข โปฏฺฐปาท เอเต สมณพฺราหฺมณา เอวํวาทิโน เอวํทิฏฺฐิโน เอกนฺตสุขี อตฺตา โหติ อโรโค ปรมฺมรณาติ ตฺยาหํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วทามิ สจฺจํ กิร ตุเมฺห อายสฺมนฺโต เอวํวาทิโน เอวํทิฏฺฐิโน เอกนฺตสุขี อตฺตา โหติ อโรโค ปรมฺมรณาติ ฯ เต เจ เม เอวํ ปุฏฺฐา อามาติ ปฏิชานนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต เอกนฺตสุขํ โลกํ ชานํ ปสฺสํ วิหรถาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต เอกํ วา รตฺตึ เอกํ วา ทิวสํ อุปฑฺฒํ วา รตฺตึ อุปฑฺฒํ วา ทิวสํ เอกนฺตสุขึ อตฺตานํ สมฺปชานถาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๘.

อายสฺมนฺโต ชานาถ อยํ มคฺโค อยํ ปฏิปทา เอกนฺตสุขสฺส โลกสฺส สจฺฉิกิริยายาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ยา ตา เทวตา เอกนฺตสุขํ โลกํ อุปปนฺนา ตาสํ ภาสมานานํ สทฺทํ สุณาถ สุปฏิปนฺนตฺถ มาริสา อุชุปฏิปนฺนตฺถ มาริสา เอกนฺตสุขสฺส โลกสฺส สจฺฉิกิริยาย มยํปิ หิ มาริสา เอวํปฏิปนฺนา เอกนฺตสุขํ โลกํ อุปปนฺนาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ โปฏฺฐปาท นนุ เอวํ สนฺเต เตสํ สมณพฺราหฺมณานํ อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต เตสํ สมณพฺราหฺมณานํ อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ [๓๐๐] เสยฺยถาปิ โปฏฺฐปาท ปุริโส เอวํ วเทยฺย อหํ ยา อิมสฺมึ ชนปเท ชนปทกลฺยาณี ตํ อิจฺฉามิ ตํ กาเมมีติ ตเมนํ เอวํ วเทยฺยุํ อมฺโภ ปุริส ยํ ตฺวํ ชนปทกลฺยาณึ อิจฺฉสิ กาเมสิ ชานาสิ ตํ ชนปทกลฺยาณึ ขตฺติยึ วา พฺราหฺมณึ วา เวสฺสึ วา สุทฺทึ วาติ ฯ อิติ ปุฏฺโฐ โนติ วเทยฺย ตเมนํ เอวํ วเทยฺยุํ อมฺโภ ปุริส ยํ ตฺวํ ชนปทกลฺยาณึ อิจฺฉสิ กาเมสิ ชานาสิ ตํ ชนปทกลฺยาณึ เอวํนามา วา เอวํโคตฺตา วา ทีฆา วา รสฺสา วา มชฺฌิมา วา กณฺหา วา สามา วา มงฺคุรจฺฉวิ วาติ อสุกสฺมึ คาเม วา นิคเม วา นคเร วาติ ฯ อิติ ปุฏฺโฐ โนติ วเทยฺย ตเมนํ เอวํ วเทยฺยุํ อมฺโภ ปุริส ยํ ตฺวํ น ชานาสิ น ปสฺสสิ ตํ ตฺวํ อิจฺฉสิ กาเมสีติ ฯ อิติ ปุฏฺโฐ อามาติ วเทยฺย ฯ ตํ กึ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๙.

มญฺญสิ โปฏฺฐปาท นนุ เอวํ สนฺเต ตสฺส ปุริสสฺส อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต ตสฺส ปุริสสฺส อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ เอวเมว โข โปฏฺฐปาท เย เต สมณพฺราหฺมณา เอวํวาทิโน เอวํทิฏฺฐิโน เอกนฺตสุขี อตฺตา โหติ อโรโค ปรมฺมรณาติ ตฺยาหํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วทามิ สจฺจํ กิร ตุเมฺห อายสฺมนฺโต เอวํวาทิโน เอวํทิฏฺฐิโน เอกนฺตสุขี อตฺตา โหติ อโรโค ปรมฺมรณาติ ฯ เต เจ เม เอวํ ปุฏฺฐา อามาติ ปฏิชานนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต เอกนฺตสุขํ โลกํ ชานํ ปสฺสํ วิหรถาติ ฯ {๓๐๐.๑} อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต เอกํ วา รตฺตึ เอกํ วา ทิวสํ อุปฑฺฒํ วา รตฺตึ อุปฑฺฒํ วา ทิวสํ เอกนฺตสุขึ อตฺตานํ สมฺปชานถาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ชานาถ อยํ มคฺโค อยํ ปฏิปทา เอกนฺตสุขสฺส โลกสฺส สจฺฉิกิริยายาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ยา ตา เทวตา เอกนฺตสุขํ โลกํ อุปปนฺนา ตาสํ ภาสมานานํ สทฺทํ สุณาถ สุปฏิปนฺนตฺถ มาริสา อุชุปฏิปนฺนตฺถ มาริสา เอกนฺตสุขสฺส โลกสฺส สจฺฉิกิริยาย มยํปิ หิ มาริสา เอวํปฏิปนฺนา เอกนฺตสุขํ โลกํ อุปปนฺนาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ โปฏฺฐปาท นนุ เอวํ สนฺเต เตสํ สมณพฺราหฺมณานํ อปฺปาฏิหิริกตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๐.

ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต เตสํ สมณพฺราหฺมณานํ อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ [๓๐๑] เสยฺยถาปิ โปฏฺฐปาท ปุริโส จาตุมฺมหาปเถ นิสฺเสณึ กเรยฺย ปาสาทสฺส อาโรหนาย ตเมนํ เอวํ วเทยฺยุํ อมฺโภ ปุริส ยสฺส ตฺวํ ปาสาทสฺส อาโรหนาย นิสฺเสณึ กโรสิ ชานาสิ ตํ ปาสาทํ ปุรตฺถิมาย วา ทิสาย ทกฺขิณาย วา ทิสาย ปจฺฉิมาย วา ทิสาย อุตฺตราย วา ทิสาย อุจฺโจ วา นีโจ วา มชฺโฌ วาติ ฯ อิติ ปุฏฺโฐ โนติ วเทยฺย ตเมนํ เอวํ วเทยฺยุํ อมฺโภ ปุริส ยํ ตฺวํ น ชานาสิ น ปสฺสสิ ตสฺส ตฺวํ ปาสาทสฺส อาโรหนาย นิสฺเสณึ กโรสีติ ฯ อิติ ปุฏฺโฐ อามาติ วเทยฺย ฯ {๓๐๑.๑} ตํ กึ มญฺญสิ โปฏฺฐปาท นนุ เอวํ สนฺเต ตสฺส ปุริสสฺส อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต ตสฺส ปุริสสฺส อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ เอวเมว โข โปฏฺฐปาท เย เต สมณพฺราหฺมณา เอวํวาทิโน เอวํทิฏฺฐิโน เอกนฺตสุขี อตฺตา โหติ อโรโค ปรํ มรณาติ ตฺยาหํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วทามิ สจฺจํ กิร ตุเมฺห อายสฺมนฺโต เอวํวาทิโน เอวํทิฏฺฐิโน เอกนฺตสุขี อตฺตา โหติ อโรโค ปรํ มรณาติ ฯ เต เจ เม เอวํ ปุฏฺฐา อามาติ ปฏิชานนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต เอกนฺตสุขํ โลกํ ชานํ ปสฺสํ วิหรถาติ ฯ อิติ ปุฏฺโฐ โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๑.

เอกํ วา รตฺตึ เอกํ วา ทิวสํ อุปฑฺฒํ วา รตฺตึ อุปฑฺฒํ วา ทิวสํ เอกนฺตสุขึ อตฺตานํ สมฺปชานถาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ชานาถ อยํ มคฺโค อยํ ปฏิปทา เอกนฺตสุขสฺส โลกสฺส สจฺฉิกิริยายาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ อปิจ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ยา ตา เทวตา เอกนฺตสุขํ โลกํ อุปปนฺนา ตาสํ ภาสมานานํ สทฺทํ สุณาถ สุปฏิปนฺนตฺถ มาริสา อุชุปฏิปนฺนตฺถ มาริสา เอกนฺตสุขสฺส โลกสฺส สจฺฉิกิริยาย มยํปิ หิ มาริสา เอวํปฏิปนฺนา เอกนฺตสุขํ โลกํ อุปปนฺนาติ ฯ อิติ ปุฏฺฐา โนติ วทนฺติ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ โปฏฺฐปาท นนุ เอวํ สนฺเต เตสํ สมณพฺราหฺมณานํ อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต เตสํ สมณพฺราหฺมณานํ อปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ [๓๐๒] ตโย โขเม โปฏฺฐปาท อตฺตปฏิลาภา โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ อรูโป อตฺตปฏิลาโภ ฯ กตโม จ โปฏฺฐปาท โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ ฯ รูปี จาตุมฺมหาภูติโก กวลีการภกฺโข อยํ โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ ฯ กตโม มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ ฯ รูปี มโนมโย สพฺพงฺคปจฺจงฺคี อหีนินฺทฺริโย อยํ มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ ฯ กตโม อรูโป อตฺตปฏิลาโภ ฯ อรูปี สญฺญามโย อยํ อรูโป อตฺตปฏิลาโภ ฯ [๓๐๓] โอฬาริกสฺสปิ โข อหํ โปฏฺฐปาท อตฺตปฏิลาภสฺส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๒.

ปหานาย ธมฺมํ เทเสมิ ยถาปฏิปนฺนานํ โว สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสถาติ ฯ สิยา โข ปน เต โปฏฺฐปาท เอวมสฺส สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ ทุกฺโข จ วิหาโรติ ฯ น โข ปเนตํ โปฏฺฐปาท เอวํ ทฏฺฐพฺพํ สํกิเลสิกา เจว ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา จ ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ ปาโมชฺชญฺเจว ภวิสฺสติ ปีติ จ ปสฺสทฺธิ จ สติ จ สมฺปชญฺญญฺจ สุโข จ วิหาโร ฯ [๓๐๔] มโนมยสฺสปิ โข อหํ โปฏฺฐปาท อตฺตปฏิลาภสฺส ปหานาย ธมฺมํ เทเสมิ ยถาปฏิปนฺนานํ โว สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสถาติ ฯ สิยา โข ปน เต โปฏฺฐปาท เอวมสฺส สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ ทุกฺโข จ วิหาโรติ ฯ น โข ปเนตํ โปฏฺฐปาท เอวํ ทฏฺฐพฺพํ สํกิเลสิกา เจว ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา จ ธมฺมา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๓.

อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ (เปยฺยาโล) ปาโมชฺชญฺเจว ภวิสฺสติ ปีติ จ ปสฺสทฺธิ จ สติ จ สมฺปชญฺญญฺจ สุโข จ วิหาโร ฯ [๓๐๕] อรูปสฺสปิ โข อหํ โปฏฺฐปาท อตฺตปฏิลาภสฺส ปหานาย ธมฺมํ เทเสมิ ยถาปฏิปนฺนานํ โว สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสถาติ ฯ (เปยฺยาโล) ปามุชฺชญฺเจว ภวิสฺสติ ปีติ จ ปสฺสทฺธิ จ สติ จ สมฺปชญฺญญฺจ สุโข จ วิหาโร ฯ [๓๐๖] ปเร เจ โปฏฺฐปาท อเมฺห เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ กตโม ปน โส อาวุโส ^๑- โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ ยสฺส ตุเมฺห ปหานาย ธมฺมํ เทเสถ ยถาปฏิปนฺนานํ โว สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสถาติ ฯ เตสํ มยํ เอวํ ปุฏฺฐา เอวํ พฺยากเรยฺยาม อยํ วา โส อาวุโส โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ ยสฺส มยํ ปหานาย ธมฺมํ เทเสม ยถาปฏิปนฺนานํ โว สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสถาติ ฯ [๓๐๗] ปเร เจ โปฏฺฐปาท อเมฺห เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ กตโม ปน โส @เชิงอรรถ: ^๑ สี. กตมา ปนาวุโส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๔.

อาวุโส มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ ฯ (โสเยว เปยฺยาโล) กตโม ปน โส อรูโป อตฺตปฏิลาโภ ยสฺส ตุเมฺห ปหานาย ธมฺมํ เทเสถ ยถาปฏิปนฺนานํ โว สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ฯเปฯ อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสถาติ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ โปฏฺฐปาท นนุ เอวํ สนฺเต สปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต สปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ [๓๐๘] เสยฺยถาปิ โข โปฏฺฐปาท ปุริโส นิสฺเสณึ กเรยฺย ปาสาทสฺส อาโรหนาย ตสฺเสว ปาสาทสฺส เหฏฺฐา ตเมนํ เอวํ วเทยฺยุํ อมฺโภ ปุริส ยสฺส ตฺวํ ปาสาทสฺส อาโรหนาย นิสฺเสณึ กโรสิ ชานาสิ ตํ ปาสาทํ ปุรตฺถิมาย วา ทิสาย ทกฺขิณาย วา ทิสาย ปจฺฉิมาย วา ทิสาย อุตฺตราย วา ทิสาย อุจฺโจ วา นีโจ วา มชฺโฌ วาติ ฯ โส เจ เอวํ วเทยฺย อยํ วา โส อาวุโส ปาสาโท ยสฺสาหํ อาโรหนาย นิสฺเสณึ กโรมิ ตสฺเสว ปาสาทสฺส เหฏฺฐาติ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ โปฏฺฐปาท นนุ เอวํ สนฺเต ตสฺส ปุริสสฺส สปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต ตสฺส ปุริสสฺส สปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ เอวเมว โข โปฏฺฐปาท ปเร เจ อเมฺห เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ กตโม ปน โส อาวุโส โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ ฯเปฯ กตโม ปน โส อาวุโส มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ ฯ กตโม ปน โส อาวุโส อรูโป อตฺตปฏิลาโภ ยสฺส ตุเมฺห ปหานาย ธมฺมํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๕.

เทเสถ ยถาปฏิปนฺนานํ โว สํกิเลสิกา ธมฺมา ปหียิสฺสนฺติ โวทานิยา ธมฺมา อภิวฑฺฒิสฺสนฺติ ปญฺญาปาริปูรึ เวปุลฺลตฺตญฺจ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสถาติ ฯ เตสํ มยํ เอวํ ปุฏฺฐา เอวํ พฺยากเรยฺยาม อยํ วา โส อาวุโส อรูโป อตฺตปฏิลาโภ ยสฺส มยํ ปหานาย ฯเปฯ ตํ กึ มญฺญสิ โปฏฺฐปาท นนุ เอวํ สนฺเต สปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต สปฺปาฏิหิริกตํ ภาสิตํ สมฺปชฺชตีติ ฯ [๓๐๙] เอวํ วุตฺเต จิตฺโต หตฺถิสาริปุตฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ ยสฺมึ ภนฺเต สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ โหติ โมฆสฺส ตสฺมึ สมเย มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ โหติ โมโฆ อรูโป อตฺตปฏิลาโภ โหติ โอฬาริโกปสฺส อตฺตปฏิลาโภ ตสฺมึ สมเย สจฺโจ โหติ ยสฺมึ ภนฺเต สมเย มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ โหติ โมฆสฺส ตสฺมึ สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ โหติ โมโฆ อรูโป อตฺตปฏิลาโภ โหติ มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ ตสฺมึ สมเย สจฺโจ โหติ ยสฺมึ ภนฺเต สมเย อรูโป อตฺตปฏิลาโภ โหติ โมฆสฺส ตสฺมึ สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ โหติ โมโฆ มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ โหติ อรูโป อตฺตปฏิลาโภ ตสฺมึ สมเย สจฺโจ โหตีติ ฯ {๓๐๙.๑} ยสฺมึ จิตฺต สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย มโนมโย อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ ^๑- คจฺฉติ น จ อรูโป อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. สงฺขํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๖.

คจฺฉติ โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ ยสฺมึ จิตฺต สมเย มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ น จ อรูโป อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ มโนมโย อตฺตปฏิลาโภเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ ยสฺมึ จิตฺต สมเย อรูโป อตฺตปฏิลาโภ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ น จ มโนมโย อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ อรูโป อตฺตปฏิลาโภเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ [๓๑๐] สเจ ตํ จิตฺต เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ อโหสิ ตฺวํ อตีตมทฺธานํ น ตฺวํ น อโหสิ ภวิสฺสสิ ตฺวํ อนาคตมทฺธานํ น ตฺวํ น ภวิสฺสสิ อตฺถิ ตฺวํ เอตรหิ น ตฺวํ นตฺถีติ ฯ เอวํ ปุฏฺโฐ ตฺวํ จิตฺต กินฺติ พฺยากเรยฺยาสีติ ฯ สเจ มํ ภนฺเต เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ อโหสิ ตฺวํ อตีตมทฺธานํ น ตฺวํ น อโหสิ ภวิสฺสสิ ตฺวํ อนาคตมทฺธานํ น ตฺวํ น ภวิสฺสสิ อตฺถิ ตฺวํ เอตรหิ น ตฺวํ นตฺถีติ ฯ เอวํ ปุฏฺโฐ อหํ ภนฺเต เอวํ พฺยากเรยฺยํ อโหสาหํ อตีตมทฺธานํ นาหํ น อโหสึ ภวิสฺสามหํ อนาคตมทฺธานํ นาหํ น ภวิสฺสามิ อตฺถาหํ เอตรหิ นาหํ นตฺถีติ ฯ เอวํ ปุฏฺโฐ อหํ ภนฺเต เอวํ พฺยากเรยฺยนฺติ ฯ [๓๑๑] สเจ ปน ตํ จิตฺต เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ โย เต อโหสิ อตีโต อตฺตปฏิลาโภ โสเยว เต อตฺตปฏิลาโภ สจฺโจ โมโฆ อนาคโต โมโฆ ปจฺจุปฺปนฺโน โย เต ภวิสฺสติ อนาคโต อตฺตปฏิลาโภ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๗.

โสเยว เต อตฺตปฏิลาโภ สจฺโจ โมโฆ อตีโต โมโฆ ปจฺจุปฺปนฺโน โย เต เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺโน อตฺตปฏิลาโภ โสเยว เต อตฺตปฏิลาโภ สจฺโจ โมโฆ อตีโต โมโฆ อนาคโตติ ฯ เอวํ ปุฏฺโฐ ตฺวํ จิตฺต กินฺติ พฺยากเรยฺยาสีติ ฯ {๓๑๑.๑} สเจ ปน มํ ภนฺเต เอวํ ปุจฺเฉยฺยุํ โย เต อโหสิ อตีโต อตฺตปฏิลาโภ โสเยว เต อตฺตปฏิลาโภ สจฺโจ โมโฆ อนาคโต โมโฆ ปจฺจุปฺปนฺโน โย เต ภวิสฺสติ อนาคโต อตฺตปฏิลาโภ โสเยว เต อตฺตปฏิลาโภ สจฺโจ โมโฆ อตีโต โมโฆ ปจฺจุปฺปนฺโน โย เต เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺโน อตฺตปฏิลาโภ โสเยว เต อตฺตปฏิลาโภ สจฺโจ โมโฆ อตีโต โมโฆ อนาคโตติ ฯ เอวํ ปุฏฺโฐ อหํ ภนฺเต เอวํ พฺยากเรยฺยํ โย จ เม อโหสิ อตีโต อตฺตปฏิลาโภ โสเยว เม อตฺตปฏิลาโภ ตสฺมึ สมเย สจฺโจ อโหสิ โมโฆ อนาคโต โมโฆ ปจฺจุปฺปนฺโน โย จ เม ภวิสฺสติ อนาคโต อตฺตปฏิลาโภ โสเยว เม อตฺตปฏิลาโภ ตสฺมึ สมเย สจฺโจ ภวิสฺสติ โมโฆ อตีโต โมโฆ ปจฺจุปฺปนฺโน โย จ เม เอตรหิ ปจฺจุปฺปนฺโน อตฺตปฏิลาโภ โสเยว เม อตฺตปฏิลาโภ สจฺโจ โมโฆ อตีโต โมโฆ อนาคโตติ ฯ เอวํ ปุฏฺโฐ อหํ ภนฺเต เอวํ พฺยากเรยฺยนฺติ ฯ [๓๑๒] เอวเมว โข จิตฺต ยสฺมึ สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย มโนมโย อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ น อรูโป อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ ยสฺมึ จิตฺต สมเย มโนมโย

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๘.

อตฺตปฏิลาโภ โหติ ฯเปฯ ยสฺมึ จิตฺต สมเย อรูโป อตฺตปฏิลาโภ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ น มโนมโย อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ อรูโป อตฺตปฏิลาโภเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ {๓๑๒.๑} เสยฺยถาปิ จิตฺต ควา ขีรํ ขีรมฺหา ทธิ ทธิมฺหา นวนีตํ นวนีตมฺหา สปฺปิ สปฺปิมฺหา สปฺปิมณฺโฑ ฯ ยสฺมึ สมเย ขีรํ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย ทธีติ สํขฺยํ คจฺฉติ น จ นวนีตนฺติ สํขฺยํ คจฺฉติ น จ สปฺปีติ สํขฺยํ คจฺฉติ น จ สปฺปิมณฺโฑติ สํขฺยํ คจฺฉติ ขีรํเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ ยสฺมึ สมเย ทธิ โหติ ฯ นวนีตํ โหติ ฯ สปฺปิ โหติ ฯ {๓๑๒.๒} สปฺปิมณฺโฑ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย ขีรนฺติ สํขฺยํ คจฺฉติ น ทธีติ สํขฺยํ คจฺฉติ น นวนีตนฺติ สํขฺยํ คจฺฉติ น สปฺปีติ สํขฺยํ คจฺฉติ สปฺปิมณฺโฑเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ เอวเมว โข จิตฺต ยสฺมึ สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย มโนมโย อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ น อรูโป อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ ยสฺมึ สมเย จิตฺต มโนมโย อตฺตปฏิลาโภ โหติ ฯเปฯ อรูโป อตฺตปฏิลาโภ โหติ เนว ตสฺมึ สมเย โอฬาริโก อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ น จ มโนมโย อตฺตปฏิลาโภติ สํขฺยํ คจฺฉติ อรูโป อตฺตปฏิลาโภเตฺวว ตสฺมึ สมเย สํขฺยํ คจฺฉติ ฯ อิมา โข จิตฺต โลกสมญฺญา โลกนิรุตฺติโย โลกโวหารา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๙.

โลกปญฺญตฺติโย ยาหิ ตถาคโต โวหรติ อปรามสนฺโตติ ฯ [๓๑๓] เอวํ วุตฺเต โปฏฺฐปาโท ปริพฺพาชโก ภควนฺตเมตทโวจ อภิกฺกนฺตํ ภนฺเต อภิกฺกนฺตํ ภนฺเต ฯเปฯ อุปาสกํ มํ ภควา ธาเรตุ อชฺชตคฺเค ปาณุเปตํ สรณงฺคตนฺติ ฯ {๓๑๓.๑} จิตฺโต ปน หตฺถิสาริปุตฺโต ภควนฺตเมตทโวจ อภิกฺกนฺตํ ภนฺเต อภิกฺกนฺตํ ภนฺเต เสยฺยถาปิ ภนฺเต ปฏิจฺฉนฺนํ ฯเปฯ จกฺขุมนฺโต รูปานิ ทกฺขนฺตีติ เอวเมว ภควตา อเนกปริยาเยน ธมฺโม ปกาสิโต เอสาหํ ภนฺเต ภควนฺตํ สรณํ คจฺฉามิ ธมฺมญฺจ ภิกฺขุสํฆญฺจ ลเภยฺยาหํ ภนฺเต ภควโต สนฺติเก ปพฺพชฺชํ ลเภยฺยํ อุปสมฺปทนฺติ ฯ อลตฺถ โข จิตฺโต หตฺถิสาริปุตฺโต ภควโต สนฺติเก ปพฺพชฺชํ อลตฺถ อุปสมฺปทํ ฯ อจิรูปสมฺปนฺโน โข อายสฺมา หตฺถิสาริปุตฺโต เอโก วูปกฏฺโฐ อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต วิหรนฺโต นจิรสฺเสว ยสฺสตฺถาย กุลปุตฺตา สมฺมเทว อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชนฺติ ตทนุตฺตรํ พฺรหฺมจริยปริโยสานํ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหาสิ ขีณา ชาติ วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ กตํ กรณียํ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ อพฺภญฺญาสิ ฯ อญฺญตโร โข อายสฺมา หตฺถิสาริปุตฺโต อรหตํ อโหสีติ ฯ โปฏฺฐปาทสุตฺตํ นวมํ นิฏฺฐิตํ ฯ ---------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๐.

สุภสุตฺตํ ทสมํ [๓๑๔] เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ อายสฺมา อานนฺโท สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺสาราเม อจิรปรินิพฺพุเต ภควติ ฯ [๓๑๕] เตน โข ปน สมเยน สุโภ มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต สาวตฺถิยํ ปฏิวสติ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ อถโข สุโภ มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต อญฺญตรํ มาณวกํ อามนฺเตสิ เอหิ ตฺวํ มาณวก เยน สมโณ อานนฺโท เตนุปสงฺกม อุปสงฺกมิตฺวา มม วจเนน สมณํ อานนฺทํ อปฺปาพาธํ อปฺปาตงฺกํ ลหุฏฺฐานํ พลํ ผาสุวิหารํ ปุจฺฉ สุโภ มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต ภวนฺตํ อานนฺทํ อปฺปาพาธํ อปฺปาตงฺกํ ลหุฏฺฐานํ พลํ ผาสุวิหารํ ปุจฺฉตีติ เอวญฺจ วเทหิ สาธุ กิร ภวํ อานนฺโท เยน สุภสฺส มาณวสฺส โตเทยฺยปุตฺตสฺส นิเวสนํ เตนุปสงฺกมตุ อนุกมฺปํ อุปาทายาติ ฯ {๓๑๕.๑} เอวํ โภติ โข โส มาณวโก สุภสฺส มาณวสฺส โตเทยฺยปุตฺตสฺส ปฏิสฺสุตฺวา เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา อานนฺเทน สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส มาณวโก อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจ สุโภ โข มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต ภวนฺตํ อานนฺทํ อปฺปาพาธํ อปฺปาตงฺกํ ลหุฏฺฐานํ พลํ ผาสุวิหารํ ปุจฺฉติ เอวญฺจ วเทติ สาธุ กิร ภวํ อานนฺโท เยน สุภสฺส มาณวสฺส โตเทยฺยปุตฺตสฺส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๑.

นิเวสนํ เตนุปสงฺกมตุ อนุกมฺปํ อุปาทายาติ ฯ [๓๑๖] เอวํ วุตฺเต อายสฺมา อานนฺโท ตํ มาณวกํ เอตทโวจ อกาโล โข มาณวก อตฺถิ เม อชฺช เภสชฺชมตฺตา ปีตา อปฺเปวนาม เสฺวปิ อุปสงฺกเมยฺยาม กาลญฺจ สมยญฺจ อุปาทายาติ ฯ เอวํ โภติ โข โส มาณวโก อายสฺมโต อานนฺทสฺส ปฏิสฺสุตฺวา อุฏฺฐายาสนา เยน สุโภ มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา สุภํ มาณวํ โตเทยฺยปุตฺตํ เอตทโวจ อโวจุมฺหา โข มยํ โภโต วจเนน ตํ ภวนฺตํ อานนฺทํ สุโภ มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต ภวนฺตํ อานนฺทํ อปฺปาพาธํ อปฺปาตงฺกํ ลหุฏฺฐานํ พลํ ผาสุวิหารํ ปุจฺฉติ เอวญฺจ วเทติ สาธุ กิร ภวํ อานนฺโท เยน สุภสฺส มาณวสฺส โตเทยฺยปุตฺตสฺส นิเวสนํ เตนุปสงฺกมตุ อนุกมฺปํ อุปาทายาติ เอวํ วุตฺเต โภ สมโณ อานนฺโท มํ เอตทโวจ อกาโล โข มาณวก อตฺถิ เม อชฺช เภสชฺชมตฺตา ปีตา อปฺเปวนาม เสฺวปิ อุปสงฺกเมยฺยาม กาลญฺจ สมยญฺจ อุปาทายาติ เอตฺตาวตาปิ โข โภ กตเมว เอตํ ยโต โข โส ภวํ อานนฺโท โอกาสมกาสิ สฺวาตนายปิ อุปสงฺกมนายาติ ฯ [๓๑๗] อถโข อายสฺมา อานนฺโท ตสฺสา รตฺติยา อจฺจเยน ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เจตเกน ภิกฺขุนา ปจฺฉาสมเณน เยน สุภสฺส มาณวสฺส โตเทยฺยปุตฺตสฺส นิเวสนํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิ ฯ อถโข

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๒.

สุโภ มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา อานนฺเทน สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข สุโภ มาณโว โตเทยฺยปุตฺโต อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจ ภวญฺหิ อานนฺโท ตสฺส โภโต โคตมสฺส ทีฆรตฺตํ อุปฏฺฐาโก สนฺติกาวจโร สมีปจารี ภวเมตํ อานนฺโท ชาเนยฺย เยสํ โส ภวํ โคตโม ธมฺมานํ วณฺณวาที อโหสิ ยตฺถ จ อิมํ ชนตํ สมาทเปสิ นิเวเสสิ ปติฏฺฐาเปสิ กตเมสานํ โข โภ อานนฺท ธมฺมานํ โส ภวํ โคตโม วณฺณวาที อโหสิ กตฺถ จ อิมํ ชนตํ สมาทเปสิ นิเวเสสิ ปติฏฺฐาเปสีติ ฯ {๓๑๗.๑} ติณฺณํ โข มาณวก ขนฺธานํ โส ภควา วณฺณวาที อโหสิ เอตฺถ จ อิมํ ชนตํ สมาทเปสิ นิเวเสสิ ปติฏฺฐาเปสิ กตเมสํ ติณฺณํ อริยสฺส สีลกฺขนฺธสฺส อริยสฺส สมาธิกฺขนฺธสฺส อริยสฺส ปญฺญากฺขนฺธสฺส อิเมสํ โข มาณวก ติณฺณํ ขนฺธานํ โส ภควา วณฺณวาที อโหสิ เอตฺถ จ อิมํ ชนตํ สมาทเปสิ นิเวเสสิ ปติฏฺฐาเปสีติ ฯ [๓๑๘] กตโม ปน โส โก อานนฺท อริโย สีลกฺขนฺโธ ยสฺส โส ภวํ โคตโม วณฺณวาที อโหสิ ยตฺถ จ อิมํ ชนตํ สมาทเปสิ นิเวเสสิ ปติฏฺฐาเปสีติ ฯ {๓๑๘.๑} อิธ มาณว ตถาคโต โลเก อุปฺปชฺชติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน ฯเปฯ โส อิมํ โลกํ สเทวกํ สมารกํ ฯเปฯ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสติ ฯ ตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๓.

ธมฺมํ สุณาติ คหปติ วา คหปติปุตฺโต วา อญฺญตรสฺมึ วา กุเล ปจฺฉาชาโต โส ตํ ธมฺมํ สุตฺวา ตถาคเต สทฺธํ ปฏิลภติ โส เตน สทฺธาปฏิลาเภน สมนฺนาคโต อิติปิ ปฏิสญฺจิกฺขติ สมฺพาโธ ฆราวาโส รชาปโถ อพฺโภกาโส ปพฺพชฺชา นยิทํ สุกรํ อคารํ อชฺฌาวสตา เอกนฺตปริปุณฺณํ เอกนฺตปริสุทฺธํ สํขลิขิตํ พฺรหฺมจริยํ จริตุํ ยนฺนูนาหํ เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพเชยฺยนฺติ ฯ โส อปเรน สมเยน อปฺปํ วา โภคกฺขนฺธํ ปหาย มหนฺตํ วา โภคกฺขนฺธํ ปหาย อปฺปํ วา ญาติปริวฏฺฏํ ปหาย มหนฺตํ วา ญาติปริวฏฺฏํ ปหาย เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชติ ฯ โส เอวํ ปพฺพชิโต สมาโน ปาติโมกฺขสํวรสํวุโต วิหรติ อาจารโคจรสมฺปนฺโน อนุมตฺเตสุ วชฺเชสุ ภยทสฺสาวี สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสุ กายกมฺมวจีกมฺเมน สมนฺนาคโต กุสเลน ปริสุทฺธาชีโว สีลสมฺปนฺโน อินฺทฺริเยสุ คุตฺตทฺวาโร สติสมฺปชญฺเญน สมนฺนาคโต สนฺตุฏฺโฐ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้าที่ ๒๒๖-๒๕๓. https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=9&item=279&items=40&pagebreak=1&modeTY=2 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=9&item=279&items=40&pagebreak=1&modeTY=2&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=9&item=279&items=40&pagebreak=1&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=9&item=279&items=40&pagebreak=1&modeTY=2 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=9&i=279 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๙ https://84000.org/tipitaka/read/?index_9 https://84000.org/tipitaka/english/?index_9