พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๔ สุตฺต. ขุ. อปทานํ (๑)

     [๑]               |๑.๑| ตถาคตํ เชตวเน วสนฺตํ
                                  อปุจฺฉิ เวเทหมุนี นตงฺโค
                                  สพฺพญฺุพุทฺธา กิร นาม โหนฺติ
                                  ภวนฺติ เต เหตุหิ เกหิ ธีรา ๑- ฯ
                         |๑.๒| ตทาห สพฺพญฺุวโร มเหสี
                                  อานนฺทภทฺทํ มธุรสฺสเรน
                                  เย สพฺพพุทฺเธสุ กตาธิการา
                                  อลทฺธโมกฺขา ชินสาสเนสุ ฯ
                         |๑.๓| เตเนว สมฺโพธิมุเขน ธีรา
                                  อชฺฌาสเยนาปิ มหาพเลน
                                  ปญฺาย เตเชน สุติกฺขปญฺา
                                  สพฺพญฺุภาวํ อนุปาปุณนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ธีร ฯ
                 |๑.๔| อหมฺปิ ปุพฺพพุทฺเธสุ             พุทฺธตฺตํ อภิปตฺถยึ
                          ตึส ปารมิ สมฺปุณฺณา [๑]-    ธมฺมราชา อสงฺขิยา ฯ
                  |๑.๕| สมฺโพธึ พุทฺธเสฏฺานํ          สสงฺเฆ โลกนายเก
                           ทสงฺคุลี นมสฺสิตฺวา              สิรสา อภิวาทเย ๒- ฯ
                  |๑.๖| ยาวตา พุทฺธเขตฺเตสุ            รตนา วิชฺชนฺติสงฺขิยา
                           อากาสฏฺา จ ภุมฺมฏฺา      มนสา สพฺพมาหเร ๓- ฯ
                  |๑.๗| ตตฺถ รูปิยภูมิยํ                   ปาสาทํ มาปเย อหํ
                           เนกภุมฺมํ รตนมยํ ๔-          อุพฺพิทฺธํ นภมุคฺคตํ ฯ
                  |๑.๘| วิจิตฺตถมภํ สุกตํ                 สุวิภตฺตํ มหารหํ
                           กนกามยสงฺฆาฏํ ๕-           โกนฺตจฺฉตฺเตหิ มณฺฑิตํ ฯ
                  |๑.๙| ปมา เวฬุริยา ภูมิ             วิมลพฺภสมา สุภา
                           นฬินาชลชากิณฺณา ๖-       วรกญฺจนภูมิยา ฯ
                |๑.๑๐| ปหฏฺสาขาปวาฬ-            วณฺณา โลหิตกา สุภา ๗-
                            อินฺทโคปกวณฺณาภา         ภูมิ โอภาสตี ทิสา ฯ
                |๑.๑๑| สุวิภตฺตา ฆรมุขา               นิยฺยุหา ๘- สีหปญฺชรา
                           จตุโร เวทิกา ชาลา             คนฺธาเวฬา มโนรมา ฯ
                |๑.๑๒| นีลา ปีตา โลหิตกา            โอทาตา สุทฺธกาฬกา
                            กูฏาคารวรูเปตา               สตฺตรตนภูสิตา ฯ
                |๑.๑๓| โอโลกมยา ปทุมา            วาฬวิหงฺคโสภิตา
                            นกฺขตฺตตารกากิณฺณา      จนฺทสุริเยหิ ๙- มณฺฑิตา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม.   มนสาเยว หุตฺวาน           ธมฺมราชา อสงฺขิยา ฯ
@       อถ พุทฺธาปทานานิ           สุณาถ สุทฺธมานสา ฯ
@๒ ม. อภิวาทยึ ฯ ๓. ม. สพฺพมาหรึ ฯ ๔ ม. รตนามยํ ฯ ๕ ม. กนกมย- ฯ
@๖ ม. นฬินชลชากิณฺณา ฯ ๗ ม. ปวาฬสา ปวาฬวณฺณา กาจิ โลหิตกา สุภา ฯ
@๘ ม. นิยฺยูหา ฯ ๙ ม. จนฺทสูเรหิ ฯ
                |๑.๑๔| เหมชาเลน สญฺฉนฺนา         โสณฺณกึกิณิกายุตา
                            วาตเวเคน กุชฺชนฺติ             โสณฺณชาลา ๑- มโนรมา ฯ
                |๑.๑๕| มญฺเชฏฺกํ โลหิตกํ             ปีตกํ หริปญฺชรํ
                            นานารงฺเคหิ สํจิตฺตํ ๒-       อุสฺสิตทฺธชมาลินี ฯ
                |๑.๑๖| นานา ๓- พหูเนกสตา        ผลกา ๔- รชตามยา
                            มณิมยา โลหิตงฺกา            มสารคลฺลมยา ตถา ฯ
                            นานาสยนจิตฺติตา ๕-        สณฺหกาสิกสนฺถตา
                |๑.๑๗| กมฺพลา ทุกุลา จีนา           ปตฺตุณฺณา ปณฺฑุปาวุรา ฯ
                            วิวิธตฺถรณํ สพฺพํ               มนสา ปญฺเปมหํ
                |๑.๑๘| ตาสุ ตาเสฺวว ภูมีสุ             รตนกูฏลงฺกตา ฯ
                            มณิเวโรจนา อุกฺกา           ธารยนฺตา สุติฏฺเร
                |๑.๑๙| โสภนฺติ เอสิกา ถมฺภา        สุภา กญฺจนโตรณา ฯ
                            ชมฺโพนทา สารมยา          อโถ รชตมยาปิจ
                |๑.๒๐| เนกาสนฺธี สุวิภตฺตา           กวาฏคฺคลจิตฺติตา ฯ
                            อุภโต ปุณฺณฆฏาเนกา      ปทุมุปฺปลสํยุตา
                |๑.๒๑| อตีเต สพฺพพุทฺเธ จ            สสงฺเฆ โลกนายเก ฯ
                            ปกติวณฺณรูเปน                นิมฺมินิตฺวา สสาวเก
                |๑.๒๒| เตน ทฺวาเรน ปวีสิตฺวา        สพฺพพุทฺธา สสาวกา ฯ
                            สพฺพโสวณฺณมเย ปีเ       นิสินฺนา อริยมณฺฑลา
                |๑.๒๓| เย จ เอตรหิ อตฺถิ               พุทฺธา โลเก อนุตฺตรา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โสณฺณมาลา ฯ ๒ ม. สมฺปิตํ ฯ ๓ ม. น นํ ฯ ๔ ม. ผลิกา ฯ
@๕ ม. นานาสยนวิจิตฺตา ฯ
                              อตีตา ๑- วตฺตมานา จ    ภวนํ สพฺเพ สมารุหุ
                  |๑.๒๔| ปจฺเจกพุทฺเธเนกสเต        สยมฺภู อปราชิเต ฯ
                              อตีเต วตฺตมาเน จ          ภวนํ สพฺเพ สมารุหุ
                  |๑.๒๕| กปฺปรุกฺขา พหู อตฺถิ        เย ทิพฺพา เย จ มานุสา ฯ
                              สพฺพํ ทุสฺสํ สมาหนฺตฺวา  อจฺฉาเทมิ ติจีวรํ
                  |๑.๒๖| ขชฺชโภชฺชํ สายนิยํ           สมฺปนฺนํ ปานโภชนํ ฯ
                              มณิมเย สุเภ ปตฺเต         สมฺปูเรตฺวา อทาสหํ
                  |๑.๒๗| ทิพฺพวตฺถา สมาหุตฺวา     มฏฺา จีวรสํยุตา ฯ
                              มธุรา สกฺขรา เจว           เตลา จ มธุผาณิตา
                  |๑.๒๘| ตปฺปิตา ปรมนฺเนน          สพฺเพ อริยมณฺฑลา ฯ
                              รตนคพฺภํ ปวีสิตฺวา         เกสรีว คุหาสเย
                  |๑.๒๙| มหารหมฺหิ สยเน            สีหเสยฺยมกปฺปยุ ฯ
                              สมฺปชานา สมุฏฺาย       เสยฺเย ปลฺลงฺกมาภชุ
                  |๑.๓๐| โคจรํ สพฺพพุทฺธานํ          ฌานรติสมปฺปิตา ฯ
                              อญฺเ ธมฺมานิ เทเสนฺติ  อญฺเ กีฬนฺติ อิทฺธิยา
                  |๑.๓๑| อปฺปนายปิ กีฬนฺติ          อภิญฺาวสิภาวิตา ฯ
                              วิกุพฺพนา วิกุพฺพนฺติ       อเนกสตสหสฺสิโย
                  |๑.๓๒| พุทฺธาปิ พุทฺเธ ปุจฺฉนฺติ   วิสยํ สพฺพญฺุมาลยํ ฯ
                              คมฺภีรํ นิปุณํ านํ           ปญฺาย วินิพุชฺฌเร
                  |๑.๓๓| สาวกา พุทฺเธ ปุจฺฉนฺติ     พุทฺธา ปุจฺฉนฺติ สาวเก ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อตีเต ฯ ๒ สมาหรึ ฯ
                          อญฺมญฺญฺจ ปุจฺฉนฺติ ๑-   อญฺมญฺ พฺยากโรนฺติ เต
              |๑.๓๔| พุทฺธา ปจฺเจกพุทฺธา จ         สาวกา ปริจารกา ฯ
                          เอวํ รตีสุ รมมานา              ปาสาเทภิรมนฺติ เต
              |๑.๓๕| ฉตฺตาติฉตฺตา ติฏฺนฺติ         รตนาเวฬุสนฺนิภา ๒- ฯ
                          สุวณฺณชาลสํยุตฺตํ              รชตชาลขจิตํ ๓-
                          มุตฺตาชาลปริกฺขิตฺตํ ๔-       สพฺเพ ธาเรนฺตุ มตฺถเก ฯ
              |๑.๓๖| ภวนฺติ ๕- เจลวิตานา          โสณฺณตารกจิตฺติตา
                          วิจิตฺตา มลยวิตตา             สพฺเพ ธาเรนฺตุ มตฺถเก ฯ
              |๑.๓๗| วิตตา มลยทาเมหิ              คนฺธทาเมหิ โสภิตา
                          ทุสฺสทาเมหิ ปริกิณฺณา       รตนทามภูสิตา ฯ
              |๑.๓๘| ปุปฺผาภิกิณฺณา สุวิจิตฺตา     สุรภิคนฺธธูปิตา
                          คนฺธปญฺจางฺคุลงฺกตา          เหมจฺฉทนฉาทิตา ฯ
              |๑.๓๙| จตุทฺทิสา โปกฺขรญฺโ         ปทุมุปฺปลสนฺถตา
                          โสวณฺณรูเป ขายนฺตุ           ปทุมเรณุรชุคฺคตา ฯ
              |๑.๔๐| ปุปฺผนฺตุ ปาทปา สพฺเพ       ปาสาทสฺส สมนฺตโต
                          สยญฺจ ปุปฺผา มุญฺจิตฺวา      คนฺตฺวา ภวนโมกิรุ ฯ
              |๑.๔๑| สิขิโน ตตฺถ นจฺจนฺตุ            ทิพฺพา หํสา ปกุชฺชเร
                          กรวิกา จ คายนฺตุ              ทิชสงฺฆา สมนฺตโต ฯ
              |๑.๔๒| เภริโย สพฺพา วชฺชนฺตุ         วีณา สพฺพา รวนฺตุ ตา ๖-
                          สพฺพา สงฺคีติ วตฺตนฺตุ         ปาสาทสฺส สมนฺตโต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปุจฺฉิตฺวา ฯ ๒ ม. ฉตฺตา ติฏฺนฺตุ รตนา กาญฺจนาเวปนฺติกา ฯ ๓ ม.
@อยํ อุปฑฺฒคาถา นตฺถิ ฯ ๔ ม. มุตฺตาชาลปริกฺขิตฺตา ฯ ๕ ม. ภวนฺตุ ฯ
@๖ ม. รสนฺตุ ตา ฯ
              |๑.๔๓| ยาวตา พุทฺธเขตฺตมฺหิ          จกฺกวาฬา ๑- จมูปริ
                          มหนฺตา โชติสมฺปนฺนา        อจฺฉิทฺทา รตนามยา ฯ
              |๑.๔๔| ติฏฺนฺตุ โสณฺณปลฺลงฺกา     ทีปรุกฺขา ชลนฺตุ เต
                          ภวนฺตุ เอกปชฺโชตา            ทสสหสฺสปรมฺปรา ฯ
              |๑.๔๕| คณิกา ลาสิกา เจว              นจฺจนฺตุ อจฺฉราคณา
                          นานารงฺคา ปทิสฺสนฺตุ         ปาสาทสฺส สมนฺตโต ฯ
              |๑.๔๖| ทุมคฺเค ปพฺพตคฺเค วา         สิเนรุคิริมุทฺธเน
                          อุสฺสาเปมิ ธชํ สพฺพํ            วิจิตฺตํ ปญฺจวณฺณิกํ ฯ
              |๑.๔๗| นรา นาคา จ คนฺธพฺพา       สพฺเพ เทวา อุเปนฺตุ เต
                          นมสฺสนฺตา ปญฺชลิกา         ปาสาทํ ปริวารยุ ฯ
              |๑.๔๘| ยงฺกิญฺจิ กุสลํ กมฺมํ             กตฺตพฺพํ กิริยํ มม
                          กาเยน วาจามนสา            ติทเส สุคตํ กตํ ฯ
              |๑.๔๙| เย สตฺตา สญฺิโน อตฺถิ      เย จ สตฺตา อสญฺิโน
                          กตํ ปุญฺผลํ มยฺหํ            สพฺเพ ภาคี ภวนฺตุ เต ฯ
              |๑.๕๐| เย ๒- ตํ กตํ สุวิทิตํ             ทินฺนํ ปุญฺผลํ มยา
                          เย จ ตตฺถ น ชานนฺติ          เทวา คนฺตฺวา นิเวทยุ ฯ
              |๑.๕๑| สพฺเพ โลกมฺหิ เย สตฺตา      ชีวนฺตาหารเหตุกา
                          มนุญฺ โภชนํ สพฺเพ ๓-    ลภนฺตุ มม เจตสา ฯ
              |๑.๕๒| มนสา ทานํ มยา ทินฺนํ       มนสา ปสาทมาทยึ ๔-
                          ปูชิตฺวา ๕- สพฺพสมฺพุทฺธํ   ปจฺเจกานญฺจ ปูชยึ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. จกฺกวาเฬ ตโต ปเร ฯ ๒ ม. เยสํ ฯ ๓ ม. สพฺพํ ฯ ๔ ม. ปสาทมาวหึ ฯ
@๕ ม. ปูชิตา สพฺพสมฺพุทฺธา ปจฺเจกา ชินสาวกา ฯ
              |๑.๕๓| เตน กมฺเมน สุกเตน         เจตนาปณิธีหิ จ
                          ชเหตฺวา มานุสํ เทหํ         ตาวตึสํ อคญฺฉหํ ฯ
              |๑.๕๔| ทุเว ภเว ปชานามิ            เทวตฺตํ อถ มานุสํ
                          อญฺ คตึ น ชานามิ        มนสา ปตฺถนาผลํ ฯ
              |๑.๕๕| เทวานํ อธิโก โหมิ            ภวามิ มนุชาธิโป
                          รูปลกฺขณสมฺปนฺโน         ปญฺาย อสโม ภเว ฯ
              |๑.๕๖| โภชนํ วิวิธํ เสฏฺ              รตนญฺจ อนปฺปกํ
                          นานาวิธานิ วตฺถานิ         นภสา ขิปฺปํ อุเปนฺติ มํ ฯ
              |๑.๕๗| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ ๑- หตฺถํ ปสาเรมิ    ทิพฺพา ภกฺขา อุเปนฺติ มํ ฯ
              |๑.๕๘| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ          รตนา สพฺเพ อุเปนฺติ เม ฯ
              |๑.๕๙| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ         สพฺเพ คนฺธา อุเปนฺติ เม ฯ
              |๑.๖๐| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ         สพฺเพ ยานา อุเปนฺติ เม ฯ
              |๑.๖๑| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ         สพฺเพ มาลา อุเปนฺติ เม ฯ
              |๑.๖๒| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ          อลงฺการา อุเปนฺติ เม ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยํ ยํ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ
              |๑.๖๓| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ         สพฺพา กญฺา อุเปนฺติ เม ฯ
              |๑.๖๔| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ         มธุสกฺขรา อุเปนฺติ เม ฯ
              |๑.๖๕| ปพฺยา ปพฺพเต เจว        อากาเส อุทเก วเน
                          ยตฺถ หตฺถํ ปสาเรมิ         สพฺเพ ขชฺชา อุเปนฺติ เม ฯ
              |๑.๖๖| อธเน อทฺธิเก ชเน            ยาจเก จ ปถาวิโน
                          ททามิ ตํ ทานวรํ             สมฺโพธิวรปตฺติยา ฯ
              |๑.๖๗| นาเทนฺโต ปพฺพตํ เสลํ      คชฺเชนฺโต พหลํ คิรึ
                          สเทวกํ หาสยนฺโต           พุทฺโธ โลเก ภวามหํ ฯ
              |๑.๖๘| ทิสา ทสวิธา โลเก           ยายโต นตฺถิ อนฺตกํ
                          ตสฺมิญฺจ ทิสาภาคมฺหิ     พุทฺธเขตฺตา อสงฺขิยา ฯ
              |๑.๖๙| ปภา ปกิตฺติตา มยฺหํ        ยมกา รํสิวาหนา
                          เอตฺถนฺตเร รํสิชาลํ          อาโลโก วิปุโล ภเว ฯ
              |๑.๗๐| เอตฺตเก โลกธาตุมฺหิ        สพฺเพ ปสฺสนฺตุ มํ ชนา
                          สพฺเพว ๑- สุมนา โหนฺตุ  สพฺเพ มํ อนุวตฺตเร ฯ
              |๑.๗๑| วิสิฏฺมธุรนาเทน            อมตํ เภริมาหเร ๒-
                          เอตฺถนฺตเร ชนา สพฺเพ     สุณนฺตุ มธุรํ คิรํ ฯ
              |๑.๗๒| ธมฺมเมเฆน วสฺสนฺเต       สพฺเพ โหนฺตุ อนาสวา
                          เย ตตฺถ ปจฺฉิมกา สตฺตา  โสตาปนฺนา ภวนฺตุ เต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สพฺเพ มํ อนุวตฺตนฺตุ ยาว พฺรหฺมนิเวสนํ ฯ ๒ ม. เภริมาหนึ ฯ
              |๑.๗๓| ทตฺวา ทาตพฺพกํ ทานํ       สีลํ ปูเร ๑- อเสสโต
                          เนกฺขมฺมปารมึ คนฺตฺวา    ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ
              |๑.๗๔| ปณฺฑิเต ปริปุจฺฉิตฺวา        กตฺวา วิริยมุตฺตมํ
                          ขนฺติยา ปารมึ คนฺตฺวา     ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ
              |๑.๗๕| กตฺวา ทฬฺหมธิฏฺานํ        สจฺจปารมิ ปูรเย
                          เมตฺตาย ปารมึ คนฺตฺวา    ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ
              |๑.๗๖| ลาภาลาเภ สุขทุกฺเข        สมฺมานเน วิมานเน
                          สพฺพตฺถ สมโก หุตฺวา      ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ
              |๑.๗๗| โกสชฺชํ ภยโต ทิสฺวา         วิริยญฺจาปิ เขมโต
                          อารทฺธวิริยา โหถ            เอสา พุทฺธานุสาสนี ฯ
              |๑.๗๘| วิวาทํ ภยโต ทิสฺวา           อวิวาทญฺจ เขมโต
                          สมคฺคา สขิลา โหถ          เอสา พุทฺธานุสาสนี ฯ
              |๑.๗๙| ปมาทํ ภยโต ทิสฺวา          อปฺปมาทญฺจ เขมโต
                          ภาเวถฏฺงฺคิกํ มคฺคํ         เอสา พุทฺธานุสาสนี ฯ
              |๑.๘๐| สมาคตา พหู พุทฺธา         อรหนฺโต จ สพฺพโส
                          สมฺพุทฺเธ อรหนฺเต จ        วนฺทมานา นมสฺสถ ฯ
              |๑.๘๑| เอวํ อจินฺติยา พุทฺธา         พุทฺธธมฺมา อจินฺติยา
                          อจินฺติเยสุ ปสนฺนานํ        วิปาโก โหตฺยจินฺติโยติ ฯ
              อิตฺถํ สุทํ ภควา อตฺตโน พุทฺธจริตํ สมฺโพธยมาโน ๒-
พุทฺธาปทานิยํ นาม ธมฺมปริยายํ อภาสิตฺถาติ ฯ
                                         พุทฺธาปทานํ สมตฺตํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปูเรตฺวา ฯ ๒ ม. สมฺภาวยมาโน ฯ
                                       ทุติยํ ปจฺเจกพุทฺธาปทานํ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๑-๑๐.
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=32&item=1&items=1&mode=bracket
             อ่านโดยใช้เนื้อความเป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=32&item=1&items=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=32&item=1&items=1&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=32&item=1&items=1&mode=bracket
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=1
             The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=49&A=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=49&A=1
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒
http://84000.org/tipitaka/read/?index_32