พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๔ สุตฺต. ขุ. อปทานํ (๑)

                                          ทุติยํ เสลตฺเถราปทานํ (๓๙๒)
     [๓๙๔]   |๓๙๔.๒๑๒| นคเร หํสวติยา      วีถิสามิ อโหสหํ
                           มม ญาตี สมาเนตฺวา    อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ
       |๓๙๔.๒๑๓| พุทฺโธ โลเก สมุปฺปนฺโน  ปุญฺญกฺเขตฺโต อนุตฺตโร
                           อาสิ ๒- โส สพฺพโลกสฺส  อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห ฯ
       |๓๙๔.๒๑๔| ขตฺติยา เนคมา เจว        มหาสาลา จ พฺราหฺมณา
                           ปสนฺนจิตฺตา สุมนา       ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เวปุลฺลชวนปญฺโญ ฯ ๒ ยุ. อาธาโร สพฺพโลกสฺส ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๙๘.
       |๓๙๔.๒๑๕| หตฺถาโรหา อนีกตฺถา     รถิกา ปตฺติการกา
                           ปสนฺนจิตฺตา สุมนา      ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๑๖| อุคฺคา จ ราชปุตฺตา จ     เวสิยานา จ พฺราหฺมณา
                           ปสนฺนจิตฺตา สุมนา      ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๑๗| อาฬาริกา จ สูทา ๑- จ  นฺหาปกา มาลการกา
                           ปสนฺนจิตฺตา สุมนา      ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๑๘| รชกา เปสการา จ          ตุนฺนวายา จ นฺหาปิกา
                           ปสนฺนจิตฺตา สุมนา      ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๑๙| อุสุการา ภมการา          จมฺมการา จ ตจฺฉกา
                           ปสนฺนจิตฺตา สุมนา      ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๒๐| กมฺมารา โสณฺณการา จ ติปุโลหกรา ตถา
                           ปสนฺนจิตฺตา สุมนา      ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๒๑| ภตกา เจลกา ๒- เจว     ทาสกมฺมกรา พหู
                           ยถา สเกน ถาเมน        ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๒๒| อุทหารา กฏฺฐหารา       กสิกา ๓- ติณหารกา
                           ยถา สเกน ถาเมน        ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๒๓| ปุปฺผิกา มาลิกา เจว      ปณฺณิกา ผลหารกา
                           ยถา สเกน ถาเมน        ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
       |๓๙๔.๒๒๔| คณิกา กุมฺภทาสี จ        ปูวิกา มจฺฉิกาปิจ ๔-
                           ยถา สเกน ถาเมน        ปูคธมฺมํ อกํสุ เต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กปฺปกา ฯ ๒ ยุ. คีตกา ฯ ๓ ม. กสฺสกา ฯ ๔ ยุ. มจฺฉกายิกา ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๙๙.
       |๓๙๔.๒๒๕| เอเต ๑- สพฺเพ สมาคนฺตฺวา คณพนฺธาว ๒- เอกโต
                           อธิการํ กริสฺสาม          ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร ฯ
       |๓๙๔.๒๒๖| เต เม สุตฺวาน วจนํ        คณํ พนฺธึสุ ตาวเท
                           อุปฏฺฐานสาลํ สุกตํ       ภิกฺขุสงฺฆสฺส การยุํ ฯ
       |๓๙๔.๒๒๗| นิฏฺฐาเปตฺวาน ตํ สาลํ    อุทคฺโค ตุฏฺฐมานโส
                           ปเรโต เตหิ สพฺเพหิ       สมฺพุทฺธํ อุปสงฺกมึ ฯ
       |๓๙๔.๒๒๘| อุปสงฺกมฺม สมฺพุทฺธํ       โลกนาถํ นราสภํ
                           วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท  อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ
       |๓๙๔.๒๒๙| อิเม ตีณิสตา วีร            ปุริสา เอกโต คณา
                           อุปฏฺฐานสาลํ สุกตํ       นิยฺยาเทนฺติ ตว ๓- มุนิ ฯ
       |๓๙๔.๒๓๐| ภิกฺขุสงฺฆสฺส ปุรโต         สมฺปฏิจฺฉตุ จกฺขุมา
                           ติณฺณํ สตานํ ปุรโต       อิมา คาถา อภาสถ ฯ
       |๓๙๔.๒๓๑| ติสตาปิ จ เชฏฺโฐ จ        อนุวตฺตึสุ เอกโต
                           สมฺปตฺตี ๔- หิ กริตฺวาน สพฺเพ อนุภวิสฺสถ ฯ
       |๓๙๔.๒๓๒| ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต ๕-  สีติภาวมนุตฺตรํ
                           อชรํ อมรํ ๖- เขมํ          นิพฺพานํ ปสฺสยิสฺสถ ๗- ฯ
       |๓๙๔.๒๓๓| เอวํ พุทฺโธ วิยากาสิ       สพฺพญฺญูตมนุตฺตโร ๘-
                           พุทฺธสฺส วจนํ สุตฺวา      โสมนสฺสมฺปเวทยึ ฯ
       |๓๙๔.๒๓๔| ตึสกปฺปสหสฺสานิ          เทวโลเก รมึ อหํ
                           เทวาธิโป ปญฺจสตํ        เทวรชฺชมการยึ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เอถ ฯ ๒ ม. ยุ. คณํ พนฺธาม ฯ ๓ ม. ยุ. ตวํ ฯ ๔ ม. ยุ. สมฺปตฺตึ ฯ
@๕ ม. ยุ. ภเว สมฺปตฺเต ฯ ๖ ม. อมตํ สนฺตํ ฯ ยุ. อมรํ สนฺตึ ฯ
@๗ ม. ผสฺสยิสฺสถ ฯ ยุ. ผุสฺสยิสฺสถ ฯ ๘ ม. ยุ. สพฺพญฺญู สมณุตฺตโร ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๐.
       |๓๙๔.๒๓๕| สหสฺสกฺขตฺตุํ ราชา จ      จกฺกวตฺติ อโหสหํ
                           ปเทสรชฺชํ ๑- วิปุลํ        คณนาโต ๒- อสงฺขยํ ฯ
       |๓๙๔.๒๓๖| อิธ มานุสเก รชฺเช ๓-     ปริสา โหนฺติ พนฺธวา
                           ปจฺฉิเม ภวสมฺปตฺเต      วาเสฏฺโฐ นาม พฺราหฺมโณ ฯ
       |๓๙๔.๒๓๗| อสีติโกฏินิจฺจโย            ตสฺส ปุตฺโต อโหสหํ
                           เสโล อิติ มม นามํ        ฉฬงฺเค ปารมึ คโต ฯ
       |๓๙๔.๒๓๘| ชงฺฆาวิหารํ วิจรํ            สสิสฺเสหิ ปุรกฺขโต
                           ชฏาภารภริตํปิ ๔-        เกนิยํ นาม ตาปสํ ฯ
       |๓๙๔.๒๓๙| ปฏิยตฺตาหุตึ ทิสฺวา       อิทํ วจนมพฺรวึ
                           อาวาโห วา วิวาโห วา   ราชา วา เต นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๔๐| อาหุตึ ยิฏฺฐุกาโมหํ        พฺราหฺมเณ เทวสมฺมเต
                           น นิมนฺเตมิ ราชานํ       อาหุติ เม น วิชฺชติ ฯ
       |๓๙๔.๒๔๑| น จตฺถิ มยฺหมาวาโห     วิวาโห เม น วิชฺชติ
                           สกฺยานํ นนฺทิชนโน       เสฏฺโฐ โลเก สเทวเก ฯ
       |๓๙๔.๒๔๒| สพฺพโลกหิตตฺถาสิ ๕-    สพฺพสตฺตสุขาวโห
                           โส เม นิมนฺติโต อชฺช     ตสฺเสตํ ปฏิยาทนํ ฯ
       |๓๙๔.๒๔๓| ตมฺพรุสกวณฺณาโภ        อปฺปเมยฺโย อนูปโม
                           รูเปนาสทิโส พุทฺโธ       สฺวาตนาย นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๔๔| อุกฺกามุขปหฏฺโฐ ๖- จ ๗-   ขทิรงฺคารสนฺนิโภ
                         วิชฺชูปโม มหาวีโร            โส เม นาโถ ๘- นิมนฺติโต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เทวรชฺชํ กโรนฺตสฺส ฯ ๒ ม. ยุ. มหาเทวา อวนฺทิสุํ ฯ ๓ ม. รชฺชํ ฯ
@๔ ม. ชฏาภาริกภริตํ ฯ ยุ. ชฏาภารภริตํ ฯ ๕ ม. ยุ. สพฺพโลกหิตตฺถาย ฯ
@๖ ยุ. อุกฺกามุขปหโต ว ฯ ๗ ม. ว ฯ ๘ ม. ยุ. พุทฺโธ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๑.
       |๓๙๔.๒๔๕| ปพฺพตคฺเค ยถา อคฺคิ     ปุณฺณมาเยว จนฺทิมา
                            นฬคฺคิวณฺณสงฺกาโส    โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๔๖| อสมฺภีโต ภยาตีโต         ภวนฺตกรโณ มุนิ
                            สีหูปโม มหาวีโร          โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๔๗| กุสโล พุทฺธธมฺเมสุ         อปฺปสโยฺห ปเรหิ โส
                            นาคูปโม มหาวีโร        โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๔๘| สทฺธมฺมปารกุสโล          พุทฺธนาโค อสาทิโส
                            อุสภูปโม มหาวีโร        โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๔๙| อนนฺตวณฺโณ อมิตยโส   วิจิตฺตสพฺพลกฺขโณ
                            สกฺกูปโม มหาวีโร        โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๐| วสี คณี ปตาปี จ            เตชสี จ ทุราสโท
                            พฺรหฺมูปโม มหาวีโร      โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๑| มหคฺคธมฺโม ๑- ทสพโล พลาติพลปารคู ๒-
                            ธรณูปโม มหาวีโร        โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๒| สีลธีติสมากิณฺโณ          ธมฺมวิญฺญาณโขภิโต
                            อุทธูปโม มหาวีโร        โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๓| ทุราสโท ทุปฺปสโห         อจโล อุคฺคโต พฺรหฺมา ๓-
                            เนรูปโม มหาวีโร          โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๔| อนนฺตญาโณ อสโม ๔-  อตุโล อคฺคตํ คโต
                            คคนูปโม มหาวีโร        โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
                                           ปนฺนรสมํ ภาณวารํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปตฺตธมฺโม ฯ ยุ. มหนฺตธมฺโม ฯ ๒ ม. ยุ. พลาติพลปารโค ฯ
@๓ ยุ. พฺรหา ฯ ๔ ม. ยุ. อสมสโม ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๒.
       |๓๙๔.๒๕๕| ปติฏฺฐา ภยภีตานํ          ตาโณ สรณคามินํ
                            อสฺสาสโก มหาวีโร       โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๖| อาสโย พุทฺธิมนฺตานํ      ปุญฺญกฺเขตฺตํ สุเขสินํ
                            รตนากโร มหาวีโร        โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๗| อสฺสาสโก เทวกโร          สามญฺญผลทายโก
                            เมฆูปโม มหาวีโร         โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๘| โลเก ๑- สมุสฺสิโต วีโร     สพฺพตมวิโนทโน
                            สุริยูปโม มหาวีโร         โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๕๙| อารมฺมณวิมุตฺตีสุ           สภาวทสฺสโก มุนิ
                            จนฺทูปโม มหาวีโร        โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๖๐| พุทฺโธ สมุสฺสิโต โลเก      ลกฺขเณหิ อลงฺกโต
                            อปฺปเมยฺโย มหาวีโร     โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๖๑| ยสฺส ญาณํ อปฺปเมยฺยํ    สีลํ ยสฺส อนูปมํ
                            วิมุตฺติ อสทิสา ยสฺส      โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๖๒| ยสฺส ธีติ อสทิสา            ถาโม ยสฺส อจินฺติโย
                            ยสฺส ปรกฺกโม เสฏฺโฐ    โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๖๓| ราโค โทโส จ โมโห จ      วิสา สพฺเพ สมูหตา
                            อคทูปโม ๒- มหาวีโร    โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
       |๓๙๔.๒๖๔| กิเลสพฺยาธิ พหุทุกฺขา     โอสถีว ๓- วิโนทโก
                            วิชฺชูปโม ๔- มหาวีโร     โส เม พุทฺโธ นิมนฺติโต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โลกจกฺขุ มหาเตโช ฯ ๒ ยุ. อครูปโม ฯ ๓ ม. สพฺพตมวิโนทโน ฯ
@ยุ. สพฺพนฺตมวิโนทโก ฯ ๔ ม. เวชฺชูปโม ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๓.
       |๓๙๔.๒๖๕| พุทฺโธติ โฆสํ ๑- วเทสิ    โฆโส เม โส สุทุลฺลโภ
                          พุทฺโธติ ๒- โฆสนํ สุตฺวา ปีติ เม อุปปชฺชถ ฯ
       |๓๙๔.๒๖๖| อพฺภนฺตรํ อคณฺหนฺตํ      ปีติ เม พหิ นิจฺฉเร
                           โสหํ ปีติมโน สนฺโต       อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ
       |๓๙๔.๒๖๗| กหํ นุ โข โส ภควา         โลกเชฏฺโฐ นราสโภ
                            ตตฺถ คนฺตฺวา นมสฺสิสฺสํ สามญฺญผลทายกํ ฯ
       |๓๙๔.๒๖๘| ปคฺคยฺห ทกฺขิณํ พาหุํ     เวทชาโต กตญฺชลี
                          อาจิกฺข ๓- เม ธมฺมราชํ   โสกสลฺลวิโนทนํ ฯ
       |๓๙๔.๒๖๙| อุเทนฺตํว มหาเมฆํ          นีลํ อญฺชนสนฺนิภํ
                            สาครํ วิย ทิสฺสนฺตํ        ปสฺสเสตํ มหาวนํ ฯ
       |๓๙๔.๒๗๐| เอตฺถ โส วสเต พุทฺโธ     อทนฺตทมโก มุนิ
                            วินยนฺโต จ เวเนยฺเย      โพเธนฺโต โพธิปกฺขิเย ฯ
       |๓๙๔.๒๗๑| ปิปาสิโตว อุทกํ             โภชนํว ชิคจฺฉโต ๔-
                            คาวี ยถา วจฺฉคิทฺธา     เอวาหํ วิจินึ ชินํ ฯ
       |๓๙๔.๒๗๒| อาจารอุปจารญฺญู         ธมฺมานุจฺฉวิสํวรํ
                            สิกฺขาเปสึ สเก สิสฺเส     คจฺฉนฺเต ๕- ชินสนฺติกํ ฯ
       |๓๙๔.๒๗๓| ทุราสทา ภควนฺโต          สีหาว เอกจาริโน
                            ปาเท ปาทํ นิกฺขิปนฺตา  อาคจฺเฉยฺยาถ มาณวา ฯ
       |๓๙๔.๒๗๔| อาสิวิโส ยถา โฆโร         มิคราชาว เกสรี
                            มตฺโตว กุญฺชโร ทนฺโต ๖-   เอวํ พุทฺธา ทุราสทา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โภ ยํ ฯ ๒ ม. ยุ. พุทฺโธ พุทฺโธติ สุตฺวาน ฯ ๓ ม. อาจิกฺขิ ฯ
@๔ ม. ยุ. ชิคจฺฉิโต ฯ ๕ ยุ. คจฺฉนฺโต ฯ ๖ ม. ยุ. ทนฺตี ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๔.
       |๓๙๔.๒๗๕| อุกฺกาสิตญฺจ ขิปิตํ         อชฺฌุเปกฺขาย มาณวา
                            ปาเท ปาทํ นิกฺขิปนฺตา อุเปถ พุทฺธสนฺติกํ ฯ
       |๓๙๔.๒๗๖| ปฏิสลฺลานครุกา           อปฺปสทฺทา ทุราสทา
                            ทุรูปสงฺกมา พุทฺธา       ครู โหนฺติ สเทวเก ฯ
       |๓๙๔.๒๗๗| ยมหํ ๑- ปญฺหํ ปุจฺฉามิ   ปฏิสมฺโมทยามิ ๒- วา
                            อปฺปสทฺทา ตทา โหถ   มุนีภูตาว ติฏฺฐถ ฯ
       |๓๙๔.๒๗๘| ยํ โส เทเสสิ สทฺธมฺมํ ๓- เขมํ นิพฺพานปตฺติยา
                            ตเมวตฺถํ นิสาเมถ         สทฺธมฺมสฺสวนํ สุภํ ฯ
       |๓๙๔.๒๗๙| อุปสงฺกมฺม สมฺพุทฺธํ       สมฺโมทึ มุนินา อหํ
                            ตํ กถํ วีติสาเรตฺวา        ลกฺขเณ อุปธารยึ ฯ
       |๓๙๔.๒๘๐| ลกฺขเณ เทฺว น ทกฺขามิ ๔-  ปสฺสามิ ตึสลกฺขเณ
                            โกโสหิตวตฺถุํ ๕- คุยฺหํ   อิทฺธิยา ทสฺสยิ มุนิ ฯ
       |๓๙๔.๒๘๑| ชิวฺหํ นินฺนามยิตฺวา จ ๖- กณฺณโสเต จ นาสิเก
                            ปฏิมสฺส ๗- นลาตนฺตํ   เกวลํ ฉาทยิ ชิโน ฯ
       |๓๙๔.๒๘๒| ตสฺสาหํ ลกฺขเณ ทิสฺวา   ปริปุณฺเณ สพฺยญฺชเน
                            พุทฺโธติ นิฏฺฐํ คนฺตฺวาน สห สิสฺเสหิ ปพฺพชึ ฯ
       |๓๙๔.๒๘๓| สเตหิ ตีหิ สหิโต            ปพฺพชึ อนคาริยํ
                            อฑฺฒมาเส อสมฺปตฺเต สพฺเพ ปตฺตมฺห นิพฺพุตึ ฯ
       |๓๙๔.๒๘๔| เอกโต กมฺมํ กตฺวาน      ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร
                            เอกโต สํสริตฺวาน        เอกโต วินิวฏฺฏยุํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยทาหํ ฯ ยุ. ยาวาหํ ฯ ๒ ยุ. ปฏิสมฺโมทิยามิ วา ฯ ๓ ม. สมฺพุทฺโธ ฯ
@๔ ม. จ กงฺขามิ ฯ ยุ. ว กงฺขามิ ฯ ๕ ม. ยุ. โกโสหิตวตฺถคุยฺหํ ฯ
@๖ ม. นินฺนามยิตฺวาน ฯ ๗ ม. ปฏิมสิ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๕.
       |๓๙๔.๒๘๕| โคปานสิโย ทตฺวาน       ปูคธมฺเม วสึ อหํ
                            เตน กมฺเมน สุกเตน     อฏฺฐ เหตู ลภามหํ ฯ
       |๓๙๔.๒๘๖| ทิสาสุ ปูชิโต โหมิ          โภคา จ อมิตา มม
                            ปติฏฺฐา โหมิ สพฺเพสํ    ตาโส มม น วิชฺชติ ฯ
       |๓๙๔.๒๘๗| พฺยาธโย ๑- เม น วิชฺชนฺติ  ทีฆายุํ ปาลยามิ จ
                            สุขุมจฺฉวิโก โหมิ          อาวาเส ปตฺติเต วสฺเส ๒- ฯ
       |๓๙๔.๒๘๘| อฏฺฐ โคปานสี ทตฺวา      ปูคธมฺเม วสึ อหํ
                            ปฏิสมฺภิทา อรหตฺตญฺจ เอตํ เม อปรฏฺฐมํ ฯ
       |๓๙๔.๒๘๙| สพฺพโวสิตโวสาโน         กตกิจฺโจ อนาสโว
                            อฏฺฐโคปานสี นาม       ตว ปุตฺโต มหามุนิ
       |๓๙๔.๒๙๐| ปญฺจ ถมฺภานิ ทตฺวาน    ปูคธมฺเม วสึ อหํ
                            เตน กมฺเมน สุกเตน     ปญฺจ เหตู ลภามหํ ฯ
       |๓๙๔.๒๙๑| อจโล โหมิ เมตฺตาย       อนูนโภความหํ ๓-
                            อาเทยฺยวจโน โหมิ       น ธํเสมิ ยถา อหํ ฯ
       |๓๙๔.๒๙๒| อภนฺตํ โหติ เม จิตฺตํ       อขิโล ๔- โหมิ กสฺสจิ
                            เตน กมฺเมน สุกเตน     วิมโล โหมิ สาสเน ฯ
       |๓๙๔.๒๙๓| สคารโว สปฺปติสฺโส        กตกิจฺโจ อนาสโว
                            สาวโก เต มหาวีร         ภิกฺขุ ตํ วนฺทเต มุนิ ฯ
       |๓๙๔.๒๙๔| กตฺวา สุกตปลฺลงฺกํ         สาลายํ ปญฺญเปสหํ
                            เตน กมฺเมน สุกเตน     ปญฺจ เหตู ลภามหํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. พฺยาธิโย ฯ ๒ ม. ยุ. วเส ฯ ๓ ม. อนูนงฺโค ภวามหํ ฯ ๔ ยุ. อจโล ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๖.
       |๓๙๔.๒๙๕| อุจฺเจ กุเล ปชายามิ ๑-  มหาโภโค ภวามหํ
                            สพฺพสมฺปตฺติโก โหมิ   มจฺเฉรํ เม น วิชฺชติ ฯ
       |๓๙๔.๒๙๖| คมเน ปตฺถิเต มยฺหํ       ปลฺลงฺโก อุปติฏฺฐติ
                            สห ปลฺลงฺกเสฏฺเฐน     คจฺฉามิ มม ปตฺถิตํ ฯ
       |๓๙๔.๒๙๗| เตน ปลฺลงฺกทาเนน       ตมํ สพฺพํ วิโนทยึ
                            สพฺพาภิญฺญาพลปฺปตฺโต       เถโร วนฺทติ ตํ มุเน ๒- ฯ
       |๓๙๔.๒๙๘| ปรกิจฺจตฺตกิจฺจานิ          สพฺพกิจฺจานิ สาธยึ
                            เตน กมฺเมน สุกเตน     ปาวิสึ อภยํ ปุรํ ฯ
       |๓๙๔.๒๙๙| ปรินิฏฺฐิตสาลสฺมึ           ปริโภคมทาสหํ
                            เตน กมฺเมน สุกเตน     เสฏฺฐตฺตํ อชฺฌุปาคโต ฯ
       |๓๙๔.๓๐๐| เยเกจิ ทมกา โลเก         หตฺถิอสฺเส ทเมนฺติ เต ๓-
                            กาเรตฺวา ๔- การณา นานา ทารุเณน ทเมนฺติ เต ฯ
       |๓๙๔.๓๐๑| นเหว ๕- ตฺวํ มหาวีร      ทเมสิ นรนาริโย
                            อทณฺเฑน อสตฺเถน     ทเมสิ อุตฺตเม ทเม ฯ
       |๓๙๔.๓๐๒| ทานสฺส วณฺเณ กิตฺเตนฺโต    เทสนากุสโล มุนิ
                            เอกปญฺหํ กเถนฺโต จ ๖-    โพเธสิ ติสเต มุนิ ฯ
       |๓๙๔.๓๐๓| ทนฺตา มยํ สารถินา       สุวิมุตฺตา อนาสวา
                            สพฺพาภิญฺญาพลปฺปตฺตา       นิพฺพุตา อุปธิกฺขเย ฯ
       |๓๙๔.๓๐๔| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป     ยํ ทานมททินฺตทา
                            อติกฺกนฺตา ภยา สพฺเพ  สาลทานสฺสิทํ ผลํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปชายิตฺวา ฯ ๒ ม. ยุ. มุนิ ฯ ๓ ม. เย ฯ ยุ. เม ฯ
@๔ ม. กริตฺวา ฯ ยุ. กเรตฺวา ฯ ๕ ม. นเหวํ ฯ ๖ ม. ยุ. ว ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๗.
       |๓๙๔.๓๐๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ         มม พุทฺธสฺส สนฺติเก
                            ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
       |๓๙๔.๓๐๖| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ      ภวา สพฺเพ สมูหตา
                            นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา    วิหรามิ อนาสโว ฯ
       |๓๙๔.๓๐๗| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส         วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                            ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา     กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เสโล สปริโส ภควโต สนฺติเก อิมา
คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ
                                     เสลตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                                    ตติยํ สพฺพกิตฺติกตฺเถราปทานํ (๓๙๓)
     [๓๙๕]   |๓๙๕.๓๐๘| กณิการํว ชลิตํ       ทีปรุกฺขํว โชติตํ ๑-
                            โอสธึว วิโรจนฺตํ           วิชฺชูว คคเน ยถา ฯ
       |๓๙๕.๓๐๙| อสมฺภีตํ อนุตฺราสึ          มิคราชํว เกสรึ
                            ญาณาโลกํ ปกาเสนฺตํ  มทฺทนฺตํ ติตฺถิเย คเณ ฯ
       |๓๙๕.๓๑๐| อุทฺธรนฺตํ อิมํ โลกํ         ฉินฺทนฺตํ สพฺพสํสยํ
                            อสมฺภีตํ ๒- มิคราชํว    อทฺทสํ โลกนายกํ ฯ
       |๓๙๕.๓๑๑| ชฏาชินธโร อาสึ            พฺรหฺมา ๓- อุชุ ปตาปวา
                            วากจีรํ คเหตฺวาน         ปาทมูเล อปตฺถรึ ฯ
       |๓๙๕.๓๑๒| กาฬานุสาริยํ คยฺห        อนุลิมฺปึ ตถาคตํ
                            สมฺพุทฺธํ อุปลิมฺปิตฺวา   สนฺถวึ โลกนายกํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อุชฺชลํ ฯ ม. วิชฺชุตํ .. ฯ ยุ. วิชฺชุํ อพฺภฆเน ฯ ๒ ม. คชฺชนฺตํ .. ฯ
@ยุ. ลสนฺตํ .. ฯ ๓ ม. ยุ. พฺรหา ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๘.
       |๓๙๕.๓๑๓| สมุทฺธรสิมํ โลกํ            โอฆติณฺโณ มหามุนิ
                            ญาณาโลเกน โชเตสิ   ปวรํ ๑- ญาณมุตฺตมํ ฯ
       |๓๙๕.๓๑๔| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสิ        มทฺทเส ปรติตฺถิเย
                            อุสโภ ชิตสงฺคาโม ๒-   สมฺปกมฺเปสิ เมทนึ ฯ
       |๓๙๕.๓๑๕| มหาสมุทฺเท อุมฺมีว ๓-   เวลนฺตมฺหิ ปภิชฺชติ ๔-
                            ตเถว ตว ญาณสฺมึ       สพฺพทิฏฺฐิ ปภิชฺชติ ๕- ฯ
       |๓๙๕.๓๑๖| สุขุมจฺฉิกชาลานิ ๖-       สรมฺหิ สมฺปตานิ เต
                            อนฺโตชาลิคตา ปาณา  ปีฬิตา โหนฺติ ตาวเท ฯ
       |๓๙๕.๓๑๗| ตเถว ติตฺถิยา โลเก        มุฬฺหา ๗- สจฺจวินิสฺสิตา
                            อนฺโตญาณวเร ตุยฺหํ    ปริวตฺตนฺติ มาริส ฯ
       |๓๙๕.๓๑๘| ปติฏฺฐา ว วุยฺหตํ โอเฆ   ตฺวญฺหิ นาโถ อพนฺธุนํ
                            ภยฏฺฐิตานํ สรโณ ๘-   มุตฺตตฺถีนํ ปรายโน ๙- ฯ
       |๓๙๕.๓๑๙| เอกจฺจโร ๑๐- อสทิโส   เมตฺตากรุณสญฺญุโต
                            ปญฺญวา ๑๑- ยุตฺตจาโค จ   วสี ตาที คุณาลโย ฯ
       |๓๙๕.๓๒๐| ธีโร วิคตสมฺโมโห          อเนญฺโช อกถํกถี
                            ตุสฺสิโต ๑๒- วนฺตโทโสสิ    นิมฺมโล สํยโต สุจิ ฯ
       |๓๙๕.๓๒๑| สงฺคาตีโต ๑๓- คตมโท  เตวิชฺโชสิ ๑๔- ภวนฺตโค
                            สีมาติโค ธมฺมครุ         ตตตฺโถ หิตวปฺปโก ๑๕- ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วชิร .. ฯ ๒ ยุ. ชิตสงฺคาเม ฯ ๓ ม. อูมิโย ฯ ๔-๕ ม. ยุ. ปภิชฺชเร ฯ
@๖ ม. .. ชาเลน ฯ ยุ. ชาเลว ฯ ๗ ม. ปุถุปสณฺฑนิสฺสิตา ฯ ยุ. ผุฏา สจฺจ .. ฯ
@๘ ม. สรณํ ฯ ๙ ม. ปรายนํ ฯ ๑๐ ม. ยุ. เอกวีโร ฯ ๑๑ ม. .. สญฺจโย ฯ ยุ.
@เมตฺตาการุณาทิสญฺจโย ฯ ๑๒ ม. อสโม สุสโม สนฺโต วสี ตาที ชิตญฺชโย ฯ ยุ.
@สุสีโล อสโม สนฺโต วสิตวิชิตญฺชโย ฯ ๑๓ ยุ. วุสิโต ฯ ๑๔ ยุ. สงฺคาติโค หตมโท ฯ
@๑๕ ม. หิตวพฺภุโต ฯ ยุ. หิตธมฺมโต ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐๙.
       |๓๙๕.๓๒๒| ตารโก ตฺวํ ยถา นาวา     นิธิวสฺสาสการโก
                            อสมฺภีโต ยถา สีโห      คชราชาว ทมฺมิโต ฯ
       |๓๙๕.๓๒๓| โถเมตฺวา ทสคาถาหิ      ปทุมุตฺตรํ มหามุนึ ๑-
                            วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท ตุณฺหี อฏฺฐาสหํ ตทา ฯ
       |๓๙๕.๓๒๔| ปทุมุตฺตโร โลกวิทู         อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห
                            ภิกฺขุสงฺเฆ ฐิโต สตฺถา   อิมา คาถา อภาสถ ฯ
       |๓๙๕.๓๒๕| โย เม สีลญฺจ ปญฺญญฺจ ๒-   ธมฺมญฺจาปิ ๓- ปกิตฺตยิ
                            ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ       สุณาถ มม ภาสโต ฯ
       |๓๙๕.๓๒๖| สฏฺฐี กปฺปสหสฺสานิ      เทวโลเก รมิสฺสติ
                            อญฺเญ เทเว อภิภวิตฺวา อิสฺสรํ การยิสฺสติ ฯ
       |๓๙๕.๓๒๗| โส ปจฺฉา ปพฺพชิตฺวาน   สุกฺกมูเลน โจทิโต
                            โคตมสฺส ภควโต         สาสเน ปพฺพชิสฺสติ ฯ
       |๓๙๕.๓๒๘| ปพฺพชิตฺวาน กาเยน      ปาปกมฺมํ วิวชฺชิย
                            สพฺพาสเว ปริญฺญาย   นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ
       |๓๙๕.๓๒๙| ยถา จ ๔- เมโฆ ถนยํ    ตปฺเปติ เมทนึ อิมํ
                            ตเถว ตฺวํ มหาวีร         ธมฺเมน ตปฺปยิ มมํ ฯ
       |๓๙๕.๓๓๐| สีลํ ปญฺญญฺจ ธมฺมญฺจ  ถวิตฺวา โลกนายกํ
                            ปตฺโตมฺหิ ปรมํ สนฺตํ     นิพฺพานํ ปทมจฺจุตํ ฯ
       |๓๙๕.๓๓๑| อโห นูน ส ภควา           จิรํ ติฏฺเฐยฺย จกฺขุมา
                            อญฺญาตญฺจ วิชาเนยฺยํ ปสฺเสยฺยํ อมตํ ปทํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มหายสํ ฯ ๒ ม. ยุ. ญาณญฺจ ฯ ๓ ม. สทฺธมฺมญฺจาปิ วณฺณยิ ฯ
@๔ ม. ยุ. ยถาปิ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๐.
       |๓๙๕.๓๓๒| อยํ เม ปจฺฉิมา ชาติ       ภวา สพฺเพ สมูหตา
                            สพฺพาสเว ปริญฺญาย   วิหรามิ อนาสโว ฯ
       |๓๙๕.๓๓๓| สตสหสฺเส อิโต กปฺเป    ยํ พุทฺธมภิโถมยึ ๑-
                            ทุคฺคตึ นาภิชานามิ      กิตฺตนาย อิทํ ผลํ ฯ
       |๓๙๕.๓๓๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ     ภวา สพฺเพ สมูหตา
                            สพฺพาสวา ปริกฺขีณา    นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ
       |๓๙๕.๓๓๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ        มม พุทฺธสฺส สนฺติเก
                            ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
       |๓๙๕.๓๓๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส        วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                            ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา    กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สพฺพกิตฺติโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                                 สพฺพกิตฺติกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
                                  จตุตฺถํ มธุทายกตฺเถราปทานํ (๓๙๔)
     [๓๙๖]   |๓๙๖.๓๓๗| สินฺธุยา นทิยา ตีเร สุกโต อสฺสโม มม
                            ตตฺถ วาเจมหํ สิสฺเส     อิติหาสํ สลกฺขณํ ฯ
       |๓๙๖.๓๓๘| ธมฺมกามา วินีตา เต      โสตุกามา สุสาสนํ
                            ฉฬงฺเค ปารมิปฺปตฺตา   สินฺธุกูเล วสนฺติ เต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. พุทฺธมภิปูชยึ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๑.
       |๓๙๖.๓๓๙| อุปฺปาทาคมเน เจว        ลกฺขเณสุ จ โกวิทา
                            อุตฺตมตฺถํ คเวสนฺตา     วสนฺติ ปวเน ตทา ฯ
       |๓๙๖.๓๔๐| สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ    โลเก อุปฺปชฺชิ ตาวเท
                            อมฺหากํ อนุกมฺปนฺโต   อุปคญฺฉิ วินายโก ฯ
       |๓๙๖.๓๔๑| อุปาคตํ มหาวีรํ             สุเมธํ โลกนายกํ
                            ติณสนฺถารกํ กตฺวา      โลกเชฏฺฐสฺสทาสหํ ฯ
       |๓๙๖.๓๔๒| ปวนาโต มธุํ คยฺห         พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ
                            สมฺพุทฺโธ ปริภุญฺชิตฺวา อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ
       |๓๙๖.๓๔๓| โย ๑- ตํ อทาสิ มธุํ เม    ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ
                            ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ       สุณาถ มม ภาสโต ฯ
       |๓๙๖.๓๔๔| อิมินา มธุทาเนน          ติณสนฺถารเกน จ
                            ตึสกปฺปสหสฺสานิ        เทวโลเก รมิสฺสติ ฯ
       |๓๙๖.๓๔๕| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ         โอกฺกากกุลสมฺภโว
                            โคตโม นาม นาเมน    สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ
       |๓๙๖.๓๔๖| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท    โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต
                            สพฺพาสเว ปริญฺญาย   นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ
       |๓๙๖.๓๔๗| เทวโลกา อิธาคนฺตฺวา    มาตุกุจฺฉิมฺหุปาคโต
                            มธุวสฺโส ปวสฺสิตฺถ      ฉาทยํ มธุนา มหึ ฯ
       |๓๙๖.๓๔๘| มม นิกฺขนฺตมตฺตมฺหิ      กุมฺภิยา จ สุทุตฺตรา
                            ตตฺราปิ มธุวสฺโส ๒- เม  วสฺสเต นิจฺจกาลิกํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ยํ ฯ ๒ มธุวสฺสํ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๒.
       |๓๙๖.๓๔๙| อคารา อภินิกฺขมฺม        ปพฺพชึ อนคาริยํ
                            ลาภี อนฺนสฺส ปานสฺส  มธุทานสฺสิทํ ผลํ ฯ
       |๓๙๖.๓๕๐| สพฺพกามสมิทฺโธหํ        ภวิตฺวา เทวมานุเส
                            เตเนว มธุทาเนน         ปตฺโตมฺหิ อาสวกฺขยํ ฯ
       |๓๙๖.๓๕๑| วุฏฺฐมฺหิ เทเว จตุรงฺคุเล ติเณ
                            สุปุปฺผิเต ธรณีรุเห วปฺปเทเส ๑-
                            สุญฺเญ ฆเร มณฺฑปรุกฺขมูลเก
                            วสามิ นิจฺจํ สุขิโต อนาสโว ฯ
       |๓๙๖.๓๕๒| มชฺเฌ ๒- มยฺหํ ภวา อสฺสุ   เย ภเว สมติกฺกมึ
                            อชฺช เม อาสวา ขีณา    นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ
       |๓๙๖.๓๕๓| ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ          ยํ ทานมททึ ตทา
                            ทุคฺคตึ นาภิชานามิ      มธุทานสฺสิทํ ผลํ ฯ
       |๓๙๖.๓๕๔| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ     ภวา สพฺเพ สมูหตา
                            สพฺพาสวา ปริกฺขีณา    นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ
       |๓๙๖.๓๕๕| สฺวาคตํ วต เม อาสิ        มม พุทฺธสฺส สนฺติเก
                            ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
       |๓๙๖.๓๕๖| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส        วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                            ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา    กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มธุทายโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                                   มธุทายกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สญฺฉนฺเน ฯ ยุ. จ ฉปฺปเท ฯ ๒ ม. มชฺเฌ มหนฺเต หีเน จ ภเว สพฺเพ อติกฺกมึ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๓.
                                 ปญฺจมํ ปทุมกูฏาคาริกตฺเถราปทานํ (๓๙๕)
     [๓๙๗]   |๓๙๗.๓๕๗| ปิยทสฺสี นาม ภควา        สยมฺภู โลกนายโก
                            วิเวกกาโม สมฺพุทฺโธ    สมาธิกุสโล มุนิ ฯ
       |๓๙๗.๓๕๘| วนสณฺฑํ สโมคฺคยฺห      ปิยทสฺสี มหามุนิ
                            ปํสุกูลํ ปตฺถริตฺวา         นิสีทิ ปุริสุตฺตโม ฯ
       |๓๙๗.๓๕๙| มิคลุทฺโธ ปุเร อาสึ         อิริเน ๑- กานเน อหํ
                            ปสทํ มิคเมสนฺโต         อาหิณฺฑามิ อหํ ตทา ฯ
       |๓๙๗.๓๖๐| ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ    โอฆติณฺณํ อนาสวํ
                            ปุปฺผิตํ สาลราชํว         สตรํสีว อุคฺคตํ ฯ
       |๓๙๗.๓๖๑| ทิสฺวานาหํ เทวเทวํ        ปิยทสฺสึ มหายสํ
                            ชาตสฺสรํ สโมคฺคยฺห     ปทุมํ อาหรึ ตทา ฯ
       |๓๙๗.๓๖๒| อาหริตฺวาน ปทุมํ          สตปตฺตํ มโนรมํ
                            กูฏาคารํ กริตฺวาน        ฉาทยึ ปทุเมนหํ ฯ
       |๓๙๗.๓๖๓| อนุกมฺปโก การุณิโก      ปิยทสฺสี มหามุนิ
                            สตฺต รตฺตินฺทิเว พุทฺโธ  กูฏาคาเร วสี ชิโน ฯ
       |๓๙๗.๓๖๔| ปุราณํ ฉฑฺฑยิตฺวาน      นเวน ฉาทยึ อหํ
                            อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวาน    อฏฺฐาสึ ตาวเท อหํ ฯ
       |๓๙๗.๓๖๕| วุฏฺฐหิตฺวา สมาธิมฺหา    ปิยทสฺสี มหามุนิ
                            ทิสา ๒- อนุวิโลเกนฺโต นิสีทิ โลกนายโก ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อรญฺเญ ฯ ๒ ม. ทิสํ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๔.
       |๓๙๗.๓๖๖| ตทา สุทสฺสโน นาม       อุปฏฺฐาโก มหิทฺธิโก
                            จิตฺตมญฺญาย พุทฺธสฺส ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ
       |๓๙๗.๓๖๗| อสีติยา สหสฺเสหิ          ภิกฺขูหิ ปริวาริโต
                            วนนฺเต สุขมาสีนํ         อุเปสิ โลกนายกํ ฯ
       |๓๙๗.๓๖๘| ยาวตา วนสณฺฑมฺหิ       อธิวตฺถา จ เทวตา
                            พุทฺธสฺส จิตฺตมญฺญาย สพฺเพ สนฺนิปตุํ ตทา ฯ
       |๓๙๗.๓๖๙| สมาคเตสุ ยกฺเขสุ          กุมฺภณฺเฑ สหรกฺขเส
                            ภิกฺขุสงฺเฆ จ สมฺปตฺเต  คาถา สพฺยาหรี ๑- ชิโน ฯ
       |๓๙๗.๓๗๐| โย มํ สตฺตาหํ ปูเชสิ       อาวาสญฺจ อกาสิ เม
                            ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ       สุณาถ มม ภาสโต ฯ
       |๓๙๗.๓๗๑| สุทุทฺทสํ สุนิปุณํ            คมฺภีรํ สุปฺปกาสิตํ
                            ญาเณน กิตฺตยิสฺสามิ   สุณาถ มม ภาสโต ฯ
       |๓๙๗.๓๗๒| จตุทฺทสานิ กปฺปานิ       เทวรชฺชํ กริสฺสติ
                            กูฏาคารํ พฺรหนฺตสฺส ๒- ปทุมปุปฺเผหิ ๓- ฉาทิตํ ฯ
       |๓๙๗.๓๗๓| อากาเส ธารยิสฺสนฺติ      ปุพฺพกมฺมสฺสิทํ ผลํ
                            จตุทฺทเส ๔- กปฺปสเต  โวกิณฺณํ สํสริสฺสติ ฯ
       |๓๙๗.๓๗๔| ตตฺถ ปุปฺผมยํ พฺยมฺหํ     อากาเส ธารยิสฺสติ
                            ยถา ปทุมปตฺตมฺหิ      โตยํ น อุปลิมฺปติ ฯ
       |๓๙๗.๓๗๕| ตเถวิมสฺส ญาณมฺหิ      กิเลสา โนปลิมฺปเร
                            มนสา วินิวฏฺเฏตฺวา     ปญฺจนีวรเณ อยํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปพฺยาหรี ฯ ยุ. มพฺยาหรี ฯ ๒ ม. มหนฺตสฺส ฯ ๓ ม. ปทฺมปุปฺเผหิ ฯ
@๔ ม. ยุ. จตุพฺพีเส ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๕.
       |๓๙๗.๓๗๖| จิตฺตํ ชเนตฺวา นิกฺขมฺเม   อคารา ปพฺพชิสฺสติ
                            ตโต ปุปฺผมยํ ๑- พฺยมฺหํ ธาเรนฺตํ นิกฺขมิสฺสติ ฯ
       |๓๙๗.๓๗๗| รุกฺขมูเล วสนฺตสฺส         นิปกสฺส สตีมโต
                            ตตฺถ ปุปฺผมยํ พฺยมฺหํ   มตฺถเก ธารยิสฺสติ ฯ
       |๓๙๗.๓๗๘| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ        ปจฺจยํ สยนาสนํ
                            ททิตฺวา ภิกฺขุสงฺฆสฺส    นิพฺพายิสฺสตินาสโว ฯ
       |๓๙๗.๓๗๙| กูฏาคาเรน จริเต ๒-      ปพฺพชฺชํ อภินิกฺขมิ ๓-
                            รุกฺขมูเล วสนฺตํปิ         กูฏาคารํ ธรียติ ฯ
       |๓๙๗.๓๘๐| จีวเร ปิณฺฑปาเต จ        เจตนา เม น วิชฺชติ
                            ปุญฺญกมฺเมน สํยุตฺโต  ลภามิ ปรินิฏฺฐิตํ ฯ
       |๓๙๗.๓๘๑| คณนาโต อสงฺเชยฺยา     กปฺปโกฏี พหู มม
                            ริตฺตกา เต อติกฺกนฺตา  สุมุตฺตา ๔- โลกนายกา ฯ
       |๓๙๗.๓๘๒| อฏฺฐารเส กปฺปสเต        ปิยทสฺสี วินายโก
                            ตมหํ ปยิรุปาสิตฺวา      อิมํ โยนึ ๕- อุปาคโต ฯ
       |๓๙๗.๓๘๓| ตมทฺทสามิ ๖- สมฺพุทฺธํ อโนมํ นาม จกฺขุมํ
                            ตมหํ อุปคนฺตฺวาน       ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ
       |๓๙๗.๓๘๔| ทุกฺขสฺสนฺตํ กโร พุทฺโธ   สทฺธมฺเม ๗- เทสยี ชิโน
                            ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน    ปตฺโตมฺหิ อจลํ ปทํ ฯ
       |๓๙๗.๓๘๕| โตสยิตฺวาน สมฺพุทฺธํ      โคตมํ สกฺยปุงฺควํ
                            สพฺพาสเว ปริญฺญาย   วิหรามิ อนาสโว ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตโต ปุปฺผมเย พฺยเมฺห ธาเรนฺเต นิกฺขมิสฺสติ ฯ ๒ ม. จรตา ฯ ยุ. จรณา ฯ
@๓ ม. ยุ. อภินิกฺขมึ ฯ ๔ ม. ปมุตฺตา ฯ ยุ. ปวุตฺตา โลกนายินา ฯ
@๕ โป. ฌานํ ฯ ๖ ม. อิธ ปสฺสามิ ฯ ๗ ม. ยุ. มคฺคํ ... ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑๖.
       |๓๙๗.๓๘๖| อฏฺฐารเส กปฺปสเต        ยํ พุทฺธมภิปูชยึ
                            ทุคฺคตึ นาภิชานามิ      พุทฺธปูชายิทํ ผลํ ฯ
       |๓๙๗.๓๘๗| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ     ภวา สพฺเพ สมูหตา
                            สพฺพาสวา ปริกฺขีณา    นตฺถิทานิ ปุนพฺภโว ฯ
       |๓๙๗.๓๘๘| สฺวาคตํ วต เม อาสิ        มม พุทฺธสฺส สนฺติเก
                            ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา ๑-  กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
       |๓๙๗.๓๘๙| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส        วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
                            ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา    กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
         อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปทุมกูฏาคาริโก เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
                              ปทุมกูฏาคาริกตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๔๙๗-๕๑๖.
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=32&item=394&items=4&pagebreak=1&modeTY=2
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=32&item=394&items=4&pagebreak=1&modeTY=2&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=32&item=394&items=4&pagebreak=1&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=32&item=394&items=4&pagebreak=1&modeTY=2
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=394
             The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=50&A=5330
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=50&A=5330
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒
http://84000.org/tipitaka/read/?index_32