บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒ - พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๒

ทุติยสิกฺขาปทํ [๗๓๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อจิรวติยา นทิยา นฺหายติ ฯ อญฺญตโรปิ พฺราหฺมโณ ปญฺจสตานํ ถวิกํ ถเล นิกฺขิปิตฺวา อจิรวติยา นทิยา นฺหายิตฺวา ^๑- วิสฺสริตฺวา อคมาสิ ฯ อถโข โส ภิกฺขุ ตสฺสายํ พฺราหฺมณสฺส ถวิกา มา ^[๒]- นสฺสีติ อคฺคเหสิ ฯ อถโข โส พฺราหฺมโณ สริตฺวา ตุริโต อาธาวิตฺวา ตํ ภิกฺขุ ํ เอตทโวจ อปิ เม โภ ถวิกํ ปสฺเสยฺยาสีติ ฯ หนฺท พฺราหฺมณาติ อทาสิ ฯ {๗๓๘.๑} อถโข ตสฺส พฺราหฺมณสฺส เอตทโหสิ เกน นุ โข อหํ อุปาเยน อิมสฺส ภิกฺขุโน ปุณฺณปตฺตํ น ทเทยฺยนฺติ ฯ น เม โภ ปญฺจสตานิ สหสฺสํ เมติ ปลิพุทฺธิตฺวา มุญฺจิ ฯ อถโข โส ภิกฺขุ อารามํ คนฺตฺวา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุ รตนํ อุคฺคเหสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ตฺวํ ภิกฺขุ รตนํ อุคฺคเหสีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ตฺวํ โมฆปุริส รตนํ อุคฺคเหสฺสสิ เนตํ โมฆปุริส อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. นฺหายนฺโต ฯ ^๒ ม. อิธ ฯ อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ {๗๓๘.๒} โย ปน ภิกฺขุ รตนํ วา รตนสมฺมตํ วา อุคฺคเณฺหยฺย วา อุคฺคณฺหาเปยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ {๗๓๘.๓} เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติ ฯ [๗๓๙] เตน โข ปน สมเยน สาวตฺถิยา อุสฺสโว โหติ ฯ มนุสฺสา อลงฺกตปฏิยตฺตา อุยฺยานํ คจฺฉนฺติ ฯ วิสาขาปิ มิคารมาตา อลงฺกตปฏิยตฺตา อุยฺยานํ คมิสฺสามีติ คามโต นิกฺขมิตฺวา กฺยาหํ กริสฺสามิ อุยฺยานํ คนฺตฺวา ยนฺนูนาหํ ภควนฺตํ ปยิรุปาเสยฺยนฺติ อาภรณํ โอมุญฺจิตฺวา อุตฺตราสงฺเคน ภณฺฑิกํ พนฺธิตฺวา ทาสิยา อทาสิ หนฺท เช อิมํ ภณฺฑิกํ คณฺหาหีติ ฯ อถโข วิสาขา มิคารมาตา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ {๗๓๙.๑} เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข วิสาขํ มิคารมาตรํ ภควา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ ฯ อถโข วิสาขา มิคารมาตา ภควตา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิตา สมาทปิตา สมุตฺเตชิตา สมฺปหํสิตา อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ อถโข สา ทาสี ตํ ภณฺฑิกํ วิสฺสริตฺวา อคมาสิ ฯ ภิกฺขู ปสฺสิตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุ ํ ฯ เตนหิ ภิกฺขเว อุคฺคเหตฺวา นิกฺขิปถาติ ฯ อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อนุชานามิ ภิกฺขเว รตนํ วา รตนสมฺมตํ วา อชฺฌาราเม อุคฺคเหตฺวา วา อุคฺคหาเปตฺวา วา นิกฺขิปิตุ ํ ยสฺส ภวิสฺสติ โส หริสฺสตีติ ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ {๗๓๙.๒} โย ปน ภิกฺขุ รตนํ วา รตนสมฺมตํ วา อญฺญตฺร อชฺฌารามา อุคฺคเณฺหยฺย วา อุคฺคณฺหาเปยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ {๗๓๙.๓} เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ โหติ ฯ [๗๔๐] เตน โข ปน สมเยน กาสีสุ ชนปเทสุ ^๑- อนาถปิณฺฑิกสฺส คหปติสฺส กมฺมนฺตคาโม โหติ ฯ เตน จ คหปตินา อนฺเตวาสี อาณตฺโต โหติ สเจ ภทฺทนฺตา อาคจฺฉนฺติ ภตฺตํ กเรยฺยาสีติ ฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู กาสีสุ ชนปเทสุ จาริกํ จรมานา เยน อนาถปิณฺฑิกสฺส คหปติสฺส กมฺมนฺตคาโม เตนุปสงฺกมึสุ ฯ อทฺทสา โข โส ปุริโส เต ภิกฺขู ทูรโต ว อาคจฺฉนฺเต ทิสฺวาน เยน เต ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู อภิวาเทตฺวา เอตทโวจ อธิวาเสนฺตุ ภนฺเต อยฺยา สฺวาตนาย คหปติโน ภตฺตนฺติ ฯ อธิวาเสสุ ํ โข เต ภิกฺขู ตุณฺหีภาเวน ฯ อถโข โส ปุริโส ตสฺสา รตฺติยา อจฺจเยน ปณีตํ ขาทนียํ โภชนียํ ปฏิยาทาเปตฺวา กาลํ อาโรจาเปตฺวา องฺคุลิมุทฺทิกํ โอมุญฺจิตฺวา เต ภิกฺขู ภตฺเตน ปริวิสิตฺวา อยฺยา ภุญฺชิตฺวา คจฺฉนฺตุ อหํปิ กมฺมนฺตํ คมิสฺสามีติ องฺคุลิมุทฺทิกํ วิสฺสริตฺวา อคมาสิ ฯ ภิกฺขู ปสฺสิตฺวา สเจ มยํ คมิสฺสาม นสฺสิสฺสตายํ องฺคุลิมุทฺทิกาติ ตตฺเถว อจฺฉึสุ ฯ อถโข โส ปุริโส กมฺมนฺตา อาคจฺฉนฺโต เต ภิกฺขู ปสฺสิตฺวา เอตทโวจ กิสฺส ภนฺเต อยฺยา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ชนปเท ฯ เอวมุปริปิ ฯ อิเธว อจฺฉนฺตีติ ฯ อถโข เต ภิกฺขู ตสฺส ปุริสสฺส เอตมตฺถํ อาโรเจตฺวา สาวตฺถึ คนฺตฺวา ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุ ํ ฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุ ํ ฯ อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อนุชานามิ ภิกฺขเว รตนํ วา รตนสมฺมตํ วา อชฺฌาราเม วา อชฺฌาวสเถ วา อุคฺคเหตฺวา วา อุคฺคหาเปตฺวา วา นิกฺขิปิตุ ํ ยสฺส ภวิสฺสติ โส หริสฺสตีติ ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ {๗๔๐.๑} โย ปน ภิกฺขุ รตนํ วา รตนสมฺมตํ วา อญฺญตฺร อชฺฌารามา วา อชฺฌาวสถา วา อุคฺคเณฺหยฺย วา อุคฺคณฺหาเปยฺย วา ปาจิตฺติยํ ฯ รตนํ วา ปน ภิกฺขุนา รตนสมฺมตํ วา อชฺฌาราเม วา อชฺฌาวสเถ วา อุคฺคเหตฺวา วา อุคฺคหาเปตฺวา วา นิกฺขิปิตพฺพํ ยสฺส ภวิสฺสติ โส หริสฺสตีติ ฯ อยํ ตตฺถ สามีจีติ ฯ [๗๔๑] โย ปนาติ โย ยาทิโส ฯเปฯ ภิกฺขูติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ ฯ รตนํ นาม มุตฺตา มณิ เวฬุริโย สงฺโข สิลา ปวาฬํ รชตํ ชาตรูปํ โลหิตงฺโก มสารคลฺลํ เอตํ รตนํ นาม ^๑- ฯ รตนสมฺมตํ นาม ยํ มนุสฺสานํ อุปโภคปริโภคํ เอตํ รตนสมฺมตํ นาม ฯ อญฺญตฺร อชฺฌารามา วา อชฺฌาวสถา วาติ ฐเปตฺวา อชฺฌารามํ อชฺฌาวสถํ ฯ อชฺฌาราโม นาม ปริกฺขิตฺตสฺส อารามสฺส อนฺโตอาราโม อปริกฺขิตฺตสฺส อุปจาโร ฯ อชฺฌาวสโถ นาม ปริกฺขิตฺตสฺส อาวสถสฺส @เชิงอรรถ: ^๑ ม. เอตํ รตนํ นามาติ อิทํ ปาฐตฺตยํ นตฺถิ ฯ อนฺโตอาวสโถ อปริกฺขิตฺตสฺส อุปจาโร ฯ อุคฺคเณฺหยฺยาติ อยํ คณฺหาติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุคฺคณฺหาเปยฺยาติ อญฺญํ คณฺหาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๗๔๒] รตนํ วา ปน ภิกฺขุนา รตนสมฺมตํ วา อชฺฌาราเม วา อชฺฌาวสเถ วา อุคฺคเหตฺวา วา อุคฺคหาเปตฺวา วา นิกฺขิปิตพฺพนฺติ รูเปน วา นิมิตฺเตน วา สญฺญาณํ กตฺวา นิกฺขิปิตฺวา อาจิกฺขิตพฺพํ ยสฺส ภณฺฑํ นฏฺฐํ โส อาคจฺฉตูติ ฯ สเจ ตตฺถ อาคจฺฉติ โส วตฺตพฺโพ อาวุโส กีทิสนฺเต ภณฺฑนฺติ ฯ สเจ รูเปน วา นิมิตฺเตน วา สมฺปาเทติ ทาตพฺพํ ฯ โน เจ สมฺปาเทติ วิจินาหิ อาวุโสติ วตฺตพฺโพ ฯ ตมฺหา อาวาสา ปกฺกมนฺเตน เย ตตฺถ โหนฺติ ภิกฺขู ปฏิรูปา เตสํ หตฺเถ นิกฺขิปิตฺวา ปกฺกมิตพฺพํ ฯ โน เจ โหนฺติ ภิกฺขู ปฏิรูปา เย ตตฺถ โหนฺติ คหปติกา ปฏิรูปา เตสํ หตฺเถ นิกฺขิปิตฺวา ปกฺกมิตพฺพํ ฯ อยํ ตตฺถ สามีจีติ อยํ ตตฺถ อนุธมฺมตา ฯ [๗๔๓] อนาปตฺติ รตนํ วา รตนสมฺมตํ วา อชฺฌาราเม วา อชฺฌาวสเถ วา อุคฺคเหตฺวา วา อุคฺคหาเปตฺวา วา นิกฺขิปติ ยสฺส ภวิสฺสติ โส หริสฺสตีติ รตนสมฺมตํ วิสฺสาสํ คณฺหาติ ตาวกาลิกํ คณฺหาติ ปํสุกูลสญฺญิสฺส อุมฺมตฺตกสฺส อาทิกมฺมิกสฺสาติ ฯ ทุติยสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ ฯ ---------

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๔๘๘-๔๙๒. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=8783&w=&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=8783&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=2&item=738&items=6 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=2&siri=120 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=738 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=10156 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=10156 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒ https://84000.org/tipitaka/read/?index_2 https://84000.org/tipitaka/english/?index_2