บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ | |
| |
จมฺเปยฺยกฺขนฺธกํ [๑๗๔] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา จมฺปายํ วิหรติ คคฺคราย โปกฺขรณิยา ตีเร ฯ เตน โข ปน สมเยน กาสีสุ ชนปเทสุ วาสภคาโม นาม โหติ ฯ ตตฺถ กสฺสปโคตฺโต นาม ภิกฺขุ อาวาสิโก โหติ ตนฺติพทฺโธ อุสฺสุกฺกํ อาปนฺโน กินฺติ อนาคตา จ เปสลา ภิกฺขู อาคจฺเฉยฺยุํ อาคตา จ เปสลา ภิกฺขู ผาสุํ ๑- วิหเรยฺยุํ อยญฺจ อาวาโส วุฑฺฒึ วิรุฬฺหึ เวปุลฺลํ อาปชฺเชยฺยาติ ฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู กาสีสุ จาริกํ จรมานา เยน วาสภคาโม ตทวสรึสุ ๒- ฯ อทฺทสา โข กสฺสปโคตฺโต ภิกฺขุ เต ภิกฺขู ทูรโต ว อาคจฺฉนฺเต ทิสฺวาน อาสนํ ปญฺญาเปสิ ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิ ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหสิ ปานีเยน อาปุจฺฉิ นหาเน อุสฺสุกฺกํ อกาสิ อุสฺสุกฺกํปิ อกาสิ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ ฯ {๑๗๔.๑} อถโข เตสํ อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ ภทฺทโก โข อยํ อาวุโส อาวาสิโก ภิกฺขุ นหาเน อุสฺสุกฺกํ กโรติ อุสฺสุกฺกํปิ กโรติ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ หนฺท มยํ อาวุโส อิเธว วาสภคาเม นิวาสํ กปฺเปมาติ ฯ อถโข เต อาคนฺตุกา ภิกฺขู ตตฺเถว วาสภคาเม นิวาสํ กปฺเปสุํ ฯ {๑๗๔.๒} อถโข กสฺสปโคตฺตสฺส ภิกฺขุโน เอตทโหสิ โย โข @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. ผาสุ ฯ ๒ ม. ยุ. ตทวสรุํ ฯ อิเมสํ อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ อาคนฺตุกกิลมโถ โส ปฏิปฺปสฺสทฺโธ เยปีเม โคจเร อปฺปกตญฺญุโน เตทานีเม โคจเร ปกตญฺญุโน ทุกฺกรํ โข ปน ปรกุเลสุ ยาวชีวํ อุสฺสุกฺกํ กาตุํ วิญฺญตฺติ จ มนุสฺสานํ อมนาปา ยนฺนูนาหํ น อุสฺสุกฺกํ กเรยฺยํ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมินฺติ ฯ โส น อุสฺสุกฺกํ อกาสิ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ ฯ อถโข เตสํ อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ ปุพฺเพ ขฺวายํ อาวุโส อาวาสิโก ภิกฺขุ นหาเน อุสฺสุกฺกํ กโรติ ๑- อุสฺสุกฺกํปิ กโรติ ๒- ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ โสทานายํ น อุสฺสุกฺกํ กโรติ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ ทุฏฺโฐทานายํ อาวุโส อาวาสิโก ภิกฺขุ หนฺท มยํ อาวุโส อิมํ ๓- อาวาสิกํ ภิกฺขุํ อุกฺขิปามาติ ฯ {๑๗๔.๓} อถโข เต อาคนฺตุกา ภิกฺขู สนฺนิปติตฺวา กสฺสปโคตฺตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจุํ ปุพฺเพ โข ตฺวํ อาวุโส นหาเน อุสฺสุกฺกํ กโรสิ อุสฺสุกฺกํปิ กโรสิ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ โสทานิ ตฺวํ น อุสฺสุกฺกํ กโรสิ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ อาปตฺตึ ตฺวํ อาวุโส อาปนฺโน ปสฺสเสตํ อาปตฺตินฺติ ฯ นตฺถิ เม อาวุโส อาปตฺติ ยมหํ ปสฺเสยฺยนฺติ ฯ อถโข เต อาคนฺตุกา ภิกฺขู กสฺสปโคตฺตํ ภิกฺขุํ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิปึสุ ฯ {๑๗๔.๔} อถโข กสฺสปโคตฺตสฺส ภิกฺขุโน เอตทโหสิ อหํ โข เอตํ น ชานามิ อาปตฺติ วา เอสา อนาปตฺติ วา อาปนฺโน จมฺหิ อนาปนฺโน วา อุกฺขิตฺโต @เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. ยุ. อกาสิ ฯ ๓ สี. ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น โหติ ฯ จมฺหิ อนุกฺขิตฺโต วา ธมฺมิเกน วา อธมฺมิเกน วา กุปฺเปน วา อกุปฺเปน วา ฐานารเหน วา อฏฺฐานารเหน วา ยนฺนูนาหํ จมฺปํ คนฺตฺวา ภควนฺตํ เอตมตฺถํ ปุจฺเฉยฺยนฺติ ฯ อถโข กสฺสปโคตฺโต ภิกฺขุ เสนาสนํ สํสาเมตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน จมฺปา เตน ปกฺกามิ อนุปุพฺเพน เยน จมฺปา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ อาจิณฺณํ โข ปเนตํ พุทฺธานํ ภควนฺตานํ อาคนฺตุเกหิ ภิกฺขูหิ สทฺธึ ปฏิสมฺโมทิตุํ ฯ {๑๗๔.๕} อถโข ภควา กสฺสปโคตฺตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจ กจฺจิ ภิกฺขุ ขมนียํ กจฺจิ ยาปนียํ กจฺจิสิ ๑- อปฺปกิลมเถน อทฺธานํ อาคโต กุโต จ ตฺวํ ภิกฺขุ อาคจฺฉสีติ ฯ ขมนียํ ภควา ยาปนียํ ภควา อปฺปกิลมเถน จาหํ ภนฺเต อทฺธานํ อาคโต อตฺถิ ภนฺเต กาสีสุ ชนปเทสุ วาสภคาโม นาม ตตฺถาหํ [๒]- อาวาสิโก ตนฺติพทฺโธ อุสฺสุกฺกํ อาปนฺโน กินฺติ อนาคตา จ เปสลา ภิกฺขู อาคจฺเฉยฺยุํ อาคตา จ เปสลา ภิกฺขู ผาสุํ วิหเรยฺยุํ อยญฺจ อาวาโส วุฑฺฒึ วิรุฬฺหึ เวปุลฺลํ อาปชฺเชยฺยาติ อถโข ภนฺเต สมฺพหุลา ภิกฺขู กาสีสุ จาริกํ จรมานา เยน วาสภคาโม ตทวสรึสุ ๓- อทฺทสํ โข อหํ ภนฺเต เต ภิกฺขู ทูรโต ว อาคจฺฉนฺเต ทิสฺวาน อาสนํ ปญฺญาเปสึ ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปึ ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหสึ ปานีเยน อาปุจฺฉึ นหาเน อุสฺสุกฺกํ อกาสึ อุสฺสุกฺกํปิ อกาสึ ยาคุยา ขาทนีเย @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. กจฺจิ ฯ ๒ ม. ยุ. ภควา ฯ ๓ ม. ยุ. ตทวสรุํ ฯ ภตฺตสฺมึ อถโข เตสํ ภนฺเต อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ ภทฺทโก โข อยํ อาวุโส อาวาสิโก ภิกฺขุ นหาเน อุสฺสุกฺกํ กโรติ อุสฺสุกฺกํปิ กโรติ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ หนฺท มยํ อาวุโส อิเธว วาสภคาเม นิวาสํ กปฺเปมาติ อถโข เต ภนฺเต อาคนฺตุกา ภิกฺขู ตตฺเถว วาสภคาเม นิวาสํ กปฺเปสุํ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต เอตทโหสิ โย โข อิเมสํ อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ อาคนฺตุกกิลมโถ โส ปฏิปฺปสฺสทฺโธ เยปีเม โคจเร อปฺปกตญฺญุโน เตทานีเม โคจเร ปกตญฺญุโน ทุกฺกรํ โข ปน ปรกุเลสุ ยาวชีวํ อุสฺสุกฺกํ กาตุํ วิญฺญตฺติ จ มนุสฺสานํ อมนาปา ยนฺนูนาหํ น อุสฺสุกฺกํ กเรยฺยํ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ ๑- โส โข อหํ ภนฺเต น อุสฺสุกฺกํ อกาสึ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมินฺติ ๒- อถโข เตสํ ภนฺเต อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ ปุพฺเพ ขฺวายํ อาวุโส อาวาสิโก ภิกฺขุ นหาเน อุสฺสุกฺกํ กโรติ อุสฺสุกฺกํปิ กโรติ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ โสทานายํ น อุสฺสุกฺกํ กโรติ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ ทุฏฺโฐทานายํ อาวุโส อาวาสิโก ภิกฺขุ หนฺท มยํ อาวุโส อิมํ ๓- อาวาสิกํ ภิกฺขุํ อุกฺขิปามาติ อถโข เต ภนฺเต อาคนฺตุกา ภิกฺขู สนฺนิปติตฺวา มํ เอตทโวจุํ ปุพฺเพ โข ตฺวํ อาวุโส นหาเน อุสฺสุกฺกํ กโรสิ อุสฺสุกฺกํปิ กโรสิ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ โสทานิ ตฺวํ น อุสฺสุกฺกํ กโรสิ ยาคุยา ขาทนีเย ภตฺตสฺมึ อาปตฺตึ ตฺวํ อาวุโส อาปนฺโน ปสฺสเสตํ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. ภตฺตสฺมินฺติ ฯ ๒ ม. ภตฺตสฺมึ ฯ ๓ โป. ม. อยํ ปาโฐ น โหติ ฯ อาปตฺตินฺติ นตฺถิ เม อาวุโส อาปตฺติ ยมหํ ปสฺเสยฺยนฺติ อถโข เต ภนฺเต อาคนฺตุกา ภิกฺขู มํ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺขิปึสุ ตสฺส มยฺหํ ภนฺเต เอตทโหสิ อหํ โข เอตํ น ชานามิ อาปตฺติ วา เอสา อนาปตฺติ วา อาปนฺโน จมฺหิ อนาปนฺโน วา อุกฺขิตฺโต จมฺหิ อนุกฺขิตฺโต วา ธมฺมิเกน วา อธมฺมิเกน วา กุปฺเปน วา อกุปฺเปน วา ฐานารเหน วา อฏฺฐานารเหน วา ยนฺนูนาหํ จมฺปํ คนฺตฺวา ภควนฺตํ เอตมตฺถํ ปุจฺเฉยฺยนฺติ ตโต อหํ ภควา อาคจฺฉามีติ ฯ {๑๗๔.๖} อนาปตฺติ เอสา ภิกฺขุ เนสา อาปตฺติ อนาปนฺโนสิ นสิ อาปนฺโน อนุกฺขิตฺโตสิ นสิ อุกฺขิตฺโต อธมฺมิเกนาสิ กมฺเมน อุกฺขิตฺโต กุปฺเปน อฏฺฐานารเหน คจฺฉ ตฺวํ ภิกฺขุ ตตฺเถว วาสภคาเม นิวาสํ กปฺเปหีติ ๑- ฯ เอวํ ภนฺเตติ โข กสฺสปโคตฺโต ภิกฺขุ ภควโต ปฏิสฺสุณิตฺวา อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา เยน วาสภคาโม เตน ปกฺกามิ ฯ {๑๗๔.๗} อถโข เตสํ อาคนฺตุกานํ ภิกฺขูนํ อหุเทว กุกฺกุจฺจํ อหุ วิปฺปฏิสาโร อลาภา วต โน น วต โน ลาภา ทุลฺลทฺธํ วต โน น วต โน สุลทฺธํ เย มยํ สุทฺธํ ภิกฺขุํ อนาปตฺติกํ อวตฺถุสฺมึ อการเณ อุกฺขิปิมฺหา หนฺท มยํ อาวุโส จมฺปํ คนฺตฺวา ภควโต สนฺติเก อจฺจยํ อจฺจยโต เทเสมาติ ฯ อถโข เต อาคนฺตุกา ภิกฺขู เสนาสนํ สํสาเมตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน จมฺปา เตน ปกฺกมึสุ @เชิงอรรถ: ๑ โป. กปฺเปสีติ ฯ อนุปุพฺเพน เยน จมฺปา เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ อาจิณฺณํ โข ปเนตํ พุทฺธานํ ภควนฺตานํ อาคนฺตุเกหิ ภิกฺขูหิ สทฺธึ ปฏิสมฺโมทิตุํ ฯ อถโข ภควา เต ภิกฺขู เอตทโวจ กจฺจิ ภิกฺขเว ขมนียํ กจฺจิ ยาปนียํ กจฺจิตฺถ ๑- อปฺปกิลมเถน อทฺธานํ อาคตา กุโต จ ตุเมฺห ภิกฺขเว อาคจฺฉถาติ ฯ ขมนียํ ภควา ยาปนียํ ภควา อปฺปกิลมเถน จ มยํ ภนฺเต อทฺธานํ อาคตา อตฺถิ ภนฺเต กาสีสุ ชนปเทสุ วาสภคาโม นาม ตโต มยํ ภควา อาคจฺฉามาติ ฯ ตุเมฺห ภิกฺขเว อาวาสิกํ ภิกฺขุํ อุกฺขิปิตฺถาติ ๒- ฯ {๑๗๔.๘} เอวํ ภนฺเตติ ฯ กิสฺมึ ภิกฺขเว วตฺถุสฺมึ กิสฺมึ ๓- การเณติ ฯ อวตฺถุสฺมึ ภควา อการเณติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา อนนุจฺฉวิกํ ๔- ภิกฺขเว ๕- อนนุโลมิกํ อปฺปฏิรูปํ อสฺสามณกํ อกปฺปิยํ อกรณียํ กถํ หิ นาม ตุเมฺห โมฆปุริสา สุทฺธํ ภิกฺขุํ อนาปตฺติกํ อวตฺถุสฺมึ อการเณ อุกฺขิปิสฺสถ เนตํ โมฆปุริสา อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ วิครหิตฺวา ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ น ภิกฺขเว สุทฺโธ ภิกฺขุ อนาปตฺติโก อวตฺถุสฺมึ อการเณ อุกฺขิปิตพฺโพ โย อุกฺขิเปยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ {๑๗๔.๙} อถโข เต ภิกฺขู อุฏฺฐายาสนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา ภควโต ปาเทสุ สิรสา นิปติตฺวา ภควนฺตํ เอตทโวจุํ อจฺจโย โน ภนฺเต อจฺจคมา ยถาพาเล @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. กจฺจิ ฯ ๒ โป. อุกฺขิปิตฺวาติ ฯ ๓ สี. ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น โหติ ฯ @๔ ยุ. อนุจฺฉวิยํ ฯ ๕ ม. โมฆปุริสา ฯ ยถามูเฬฺห ยถาอกุสเล เย มยํ สุทฺธํ ภิกฺขุํ อนาปตฺติกํ อวตฺถุสฺมึ อการเณ อุกฺขิปิมฺหา เตสํ โน ภนฺเต ภควา อจฺจยํ อจฺจยโต ปฏิคฺคณฺหาตุ อายตึ สํวรายาติ ฯ ตคฺฆ ตุเมฺห ภิกฺขเว อจฺจโย อจฺจคมา ยถาพาเล ยถามูเฬฺห ยถาอกุสเล เย ตุเมฺห สุทฺธํ ภิกฺขุํ อนาปตฺติกํ อวตฺถุสฺมึ อการเณ อุกฺขิปิตฺถ ยโต จ โข ตุเมฺห ภิกฺขเว อจฺจยํ อจฺจยโต ทิสฺวา ยถาธมฺมํ ปฏิกโรถ ตํ โว มยํ ปฏิคฺคณฺหาม วุฑฺฒิ เหสา ภิกฺขเว อริยสฺส วินเย โย อจฺจยํ อจฺจยโต ทิสฺวา ยถาธมฺมํ ปฏิกโรติ อายตึ สํวรํ อาปชฺชตีติ ฯ [๑๗๕] เตน โข ปน สมเยน จมฺปายํ ภิกฺขู เอวรูปานิ กมฺมานิ กโรนฺติ อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ ๑- กโรนฺติ อธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ ๒- กโรนฺติ ธมฺเมน วคฺคกมฺมํ กโรนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ กโรนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน สมคฺคกมฺมํ กโรนฺติ เอโกปิ เอกํ อุกฺขิปติ เอโกปิ เทฺว อุกฺขิปติ เอโกปิ สมฺพหุเล อุกฺขิปติ เอโกปิ สงฺฆํ อุกฺขิปติ เทฺวปิ เอกํ อุกฺขิปนฺติ เทฺวปิ เทฺว อุกฺขิปนฺติ เทฺวปิ สมฺพหุเล อุกฺขิปนฺติ เทฺวปิ สงฺฆํ อุกฺขิปนฺติ @เชิงอรรถ: ๑-๒ สพฺพตฺถ วคฺคกมฺมนฺติ จ สมคฺคกมฺมนฺติ จ ทิสุสนฺติ ฯ ตานิ ปน อุโปสถกฺขนฺธเก @ปาลิยา น สเมนฺติ ฯ ตตฺถ หิ จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว อุโปสถกมฺมานิ @อธมฺเมน วคฺคํ อุโปสถกมฺมนฺตฺยาทิกา ปาลิ ทิสฺสติ ฯ สมฺพหุลาปิ เอกํ อุกฺขิปนฺติ สมฺพหุลาปิ เทฺว อุกฺขิปนฺติ สมฺพหุลาปิ สมฺพหุเล อุกฺขิปนฺติ สมฺพหุลาปิ สงฺฆํ อุกฺขิปนฺติ สงฺโฆปิ สงฺฆํ อุกฺขิปติ ฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม จมฺปายํ ภิกฺขู เอวรูปานิ กมฺมานิ กริสฺสนฺติ อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ กริสฺสนฺติ ฯเปฯ สงฺโฆปิ สงฺฆํ อุกฺขิปิสฺสตีติ ฯ อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว จมฺปายํ ภิกฺขู เอวรูปานิ กมฺมานิ กโรนฺติ อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ กโรนฺติ ฯเปฯ สงฺโฆปิ สงฺฆํ อุกฺขิปตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ๑- ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา ฯเปฯ วิครหิตฺวา ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ฯ [๑๗๖] ธมฺเมน ๒- เจ ภิกฺขเว วคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ อธมฺเมน เจ ภิกฺขเว ๓- สมคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ธมฺเมน เจ ภิกฺขเว ๔- วคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ธมฺมปฏิรูปเกน เจ ภิกฺขเว ๕- วคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ธมฺมปฏิรูปเกน เจ ภิกฺขเว ๖- สมคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ เอโกปิ เอกํ อุกฺขิปติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ เอโกปิ เทฺว อุกฺขิปติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ เอโกปิ สมฺพหุเล อุกฺขิปติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ เอโกปิ สงฺฆํ อุกฺขิปติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ เทฺวปิ เอกํ อุกฺขิปนฺติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ เทฺวปิ เทฺว อุกฺขิปนฺติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ เทฺวปิ สมฺพหุเล อุกฺขิปนฺติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อิติสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ ๒ โป. ม. อธมฺเมน ฯ ๓-๔-๕-๖ ม. เจ ภิกฺขเวติ @น ทิสฺสติ ฯ เทฺวปิ สงฺฆํ อุกฺขิปนฺติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ สมฺพหุลาปิ เอกํ อุกฺขิปนฺติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ สมฺพหุลาปิ เทฺว อุกฺขิปนฺติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ สมฺพหุลาปิ สมฺพหุเล อุกฺขิปนฺติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ สมฺพหุลาปิ สงฺฆํ อุกฺขิปนฺติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ สงฺโฆปิ สงฺฆํ อุกฺขิปติ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ [๑๗๗] จตฺตารีมานิ ภิกฺขเว กมฺมานิ อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ อธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ ธมฺเมน วคฺคกมฺมํ ธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ ๑- ฯ ตตฺร ภิกฺขเว ยทิทํ ๒- อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ อิทํ ภิกฺขเว กมฺมํ อธมฺมตฺตา วคฺคตฺตา กุปฺปํ อฏฺฐานารหํ น ภิกฺขเว เอวรูปํ กมฺมํ กาตพฺพํ น จ มยา เอวรูปํ กมฺมํ อนุญฺญาตํ ฯ ตตฺร ภิกฺขเว ยทิทํ อธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ อิทํ ภิกฺขเว กมฺมํ อธมฺมตฺตา กุปฺปํ อฏฺฐานารหํ น ภิกฺขเว เอวรูปํ กมฺมํ กาตพฺพํ น จ มยา เอวรูปํ กมฺมํ อนุญฺญาตํ ฯ ตตฺร ภิกฺขเว ยทิทํ ธมฺเมน วคฺคกมฺมํ อิทํ ภิกฺขเว กมฺมํ วคฺคตฺตา กุปฺปํ อฏฺฐานารหํ น ภิกฺขเว เอวรูปํ กมฺมํ กาตพฺพํ น จ มยา เอวรูปํ กมฺมํ อนุญฺญาตํ ฯ ตตฺร ภิกฺขเว ยทิทํ ธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ อิทํ ภิกฺขเว กมฺมํ ธมฺมตฺตา สมคฺคตฺตา อกุปฺปํ ฐานารหํ เอวรูปํ ภิกฺขเว กมฺมํ กาตพฺพํ เอวรูปญฺจ มยา กมฺมํ อนุญฺญาตํ ฯ ตสฺมาติห ภิกฺขเว เอวรูปํ กมฺมํ กริสฺสาม ยทิทํ ธมฺเมน สมคฺคนฺติ @เชิงอรรถ: ๑ โป. สมคฺคกมฺมนฺติ ฯ ๒ สี. โป. ยุ. ยมิทํ ฯ เอวญฺหิ โว ภิกฺขเว สิกฺขิตพฺพนฺติ ฯ [๑๗๘] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู เอวรูปานิ กมฺมานิ กโรนฺติ อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ กโรนฺติ อธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ กโรนฺติ ธมฺเมน วคฺคกมฺมํ กโรนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ กโรนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน สมคฺคกมฺมํ กโรนฺติ ญตฺติวิปนฺนํปิ กมฺมํ กโรนฺติ อนุสฺสาวนสมฺปนฺนํ อนุสฺสาวนวิปนฺนํปิ กมฺมํ กโรนฺติ ญตฺติสมฺปนฺนํ ญตฺติวิปนฺนํปิ อนุสฺสาวนวิปนฺนํปิ กมฺมํ กโรนฺติ อญฺญตฺราปิ ธมฺมา กมฺมํ กโรนฺติ อญฺญตฺราปิ วินยา กมฺมํ กโรนฺติ อญฺญตฺราปิ สตฺถุ สาสนา กมฺมํ กโรนฺติ ปฏิกุฏฺฐกตํปิ กมฺมํ กโรนฺติ อธมฺมิกํ กุปฺปํ อฏฺฐานารหํ ฯ {๑๗๘.๑} เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู เอวรูปานิ กมฺมานิ กริสฺสนฺติ อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ กริสฺสนฺติ ฯเปฯ ปฏิกุฏฺฐกตํปิ กมฺมํ กริสฺสนฺติ อธมฺมิกํ กุปฺปํ อฏฺฐานารหนฺติ ฯ อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู เอวรูปานิ กมฺมานิ กโรนฺติ อธมฺเมน วคฺคกมฺมํ กโรนฺติ ฯเปฯ ปฏิกุฏฺฐกตํปิ กมฺมํ กโรนฺติ อธมฺมิกํ กุปฺปํ อฏฺฐานารหนฺติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา ฯเปฯ วิครหิตฺวา ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ฯ [๑๗๙] อธมฺเมน เจ ภิกฺขเว วคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ อธมฺเมน เจ ภิกฺขเว สมคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ธมฺเมน เจ ภิกฺขเว วคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ธมฺมปฏิรูปเกน เจ ภิกฺขเว วคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ธมฺมปฏิรูปเกน เจ ภิกฺขเว สมคฺคกมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ญตฺติวิปนฺนญฺเจ ภิกฺขเว กมฺมํ อนุสาวนสมฺปนฺนํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ อนุสาวนวิปนฺนญฺเจ ภิกฺขเว กมฺมํ ญตฺติสมฺปนฺนํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ญตฺติวิปนฺนญฺเจ ภิกฺขเว กมฺมํ อนุสฺสาวนวิปนฺนํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ อญฺญตฺราปิ ภิกฺขเว ธมฺมา กมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ อญฺญตฺราปิ ภิกฺขเว ๑- วินยา กมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ อญฺญตฺราปิ ภิกฺขเว สตฺถุ สาสนา กมฺมํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ ปฏิกุฏฺฐกตํ เจ ภิกฺขเว กมฺมํ อธมฺมิกํ กุปฺปํ อฏฺฐานารหํ อกมฺมํ น จ กรณียํ ฯ [๑๘๐] ฉยิมานิ ภิกฺขเว กมฺมานิ อธมฺมกมฺมํ วคฺคกมฺมํ สมคฺคกมฺมํ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ธมฺมปฏิรูปเกน สมคฺคกมฺมํ ธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ ฯ [๑๘๑] กตมญฺจ ภิกฺขเว อธมฺมกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม เอกาย ญตฺติยา กมฺมํ กโรติ น จ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ อธมฺมกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ทฺวีหิ ญตฺตีหิ กมฺมํ กโรติ น จ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ อธมฺมกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม เอกาย กมฺมวาจาย กมฺมํ กโรติ น จ ญตฺตึ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ ฐเปติ อธมฺมกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ กมฺมํ กโรติ น จ ญตฺตึ ฐเปติ อธมฺมกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม เอกาย ญตฺติยา กมฺมํ กโรติ น จ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ อธมฺมกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ทฺวีหิ ญตฺตีหิ ตีหิ ญตฺตีหิ จตูหิ ญตฺตีหิ กมฺมํ กโรติ น จ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ อธมฺมกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม เอกาย กมฺมวาจาย กมฺมํ กโรติ น จ ญตฺตึ ฐเปติ อธมฺมกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ตีหิ กมฺมวาจาหิ จตูหิ กมฺมวาจาหิ กมฺมํ กโรติ น จ ญตฺตึ ฐเปติ อธมฺมกมฺมํ ฯ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว อธมฺมกมฺมํ ฯ [๑๘๒] กตมญฺจ ภิกฺขเว วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อนาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อนาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อนาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อนาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อนาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อนาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ วคฺคกมฺมํ ฯ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว วคฺคกมฺมํ ฯ [๑๘๓] กตมญฺจ ภิกฺขเว สมคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา นปฺปฏิกฺโกสนฺติ สมคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา นปฺปฏิกฺโกสนฺติ สมคฺคกมฺมํ ฯ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว สมคฺคกมฺมํ ฯ [๑๘๔] กตมญฺจ ภิกฺขเว ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ ปจฺฉา ญตฺตึ ฐเปติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อนาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อนาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ ปจฺฉา ญตฺตึ ฐเปติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อนาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ ปจฺฉา ญตฺตึ ฐเปติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ ปจฺฉา ญตฺตึ ฐเปติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อนาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อนาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ ปจฺฉา ญตฺตึ ฐเปติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อนาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ ปจฺฉา ญตฺตึ ฐเปติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา ปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ฯ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว ธมฺมปฏิรูปเกน วคฺคกมฺมํ ฯ [๑๘๕] กตมญฺจ ภิกฺขเว ธมฺมปฏิรูปเกน สมคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ ปจฺฉา ญตฺตึ ฐเปติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา นปฺปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน สมคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ กมฺมวาจํ อนุสฺสาเวติ ปจฺฉา ญตฺตึ ฐเปติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา นปฺปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺมปฏิรูปเกน สมคฺคกมฺมํ ฯ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว ธมฺมปฏิรูปเกน สมคฺคกมฺมํ ฯ [๑๘๖] กตมญฺจ ภิกฺขเว ธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติทุติเย เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ ญตฺตึ ฐเปติ ปจฺฉา เอกาย กมฺมวาจาย กมฺมํ กโรติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา นปฺปฏิกฺโกสนฺติ ธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ ฯ ญตฺติจตุตฺเถ เจ ภิกฺขเว กมฺเม ปฐมํ ญตฺตึ ฐเปติ ปจฺฉา ตีหิ กมฺมวาจาหิ กมฺมํ กโรติ ยาวติกา ภิกฺขู กมฺมปฺปตฺตา เต อาคตา โหนฺติ ฉนฺทารหานํ ฉนฺโท อาหโฏ โหติ สมฺมุขีภูตา นปฺปฏิกฺโกสนฺติ ฯ ธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ ฯ อิทํ วุจฺจติ ภิกฺขเว ธมฺเมน สมคฺคกมฺมํ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๒๔๔-๒๕๘. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=5&A=5054&w=&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=5&A=5054&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=5&item=174&items=13 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=5&siri=50 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=174 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=5395 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=5395 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๕ https://84000.org/tipitaka/read/?index_5 https://84000.org/tipitaka/english/?index_5
|
บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]