ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒ สุตฺต. ที. มหาวคฺโค

                              ชนวสภสุตฺตํ
     [๑๘๗]  เอวมฺเม  สุตํ  ฯ  เอกํ  สมยํ  ภควา นาทิเก ๑- วิหรติ
คิญฺชกาวสเถ   ฯ   เตน   โข   ปน   สมเยน  ภควา  ปริโต  ปริโต
ชนปเทสุ    ปริจารเก    อพฺภตีเต   กาลกเต   อุปปตฺตีสุ   พฺยากโรติ
กาสีโกสเลสุ  วชฺชีมลฺเลสุ  เจติวํเสสุ ๒- กุรุปญฺจาเลสุ มจฺฉสุรเสเนสุ ๓-
อสุ    อมุตฺร    อุปปนฺโน    อสุ    อมุตฺร   อุปปนฺโน   ปโรปญฺญาสา
นาทิกิยา   ๔-  ปริจารกา  อพฺภตีตา  กาลกตา  ปญฺจนฺนํ  โอรมฺภาคิยานํ
สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา  โอปปาติกา  ตตฺถ  ปรินิพฺพายิโน  อนาวตฺติธมฺมา
ตสฺมา    โลกา    สาธิกา   นวุติ   นาทิกิยา   ปริจารกา   อพฺภตีตา
กาลกตา    ติณฺณํ   สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา   ราคโทสโมหานํ   ตนุตฺตา
สกทาคามิโน   สกิเทว   อิมํ   โลกํ   อาคนฺตฺวา  ทุกฺขสฺสนฺตํ  กริสฺสนฺติ
สาติเรกานิ   ปญฺจสตานิ   นาทิกิยา   ปริจารกา   อพฺภตีตา   กาลกตา
ติณฺณํ    สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา   โสตาปนฺนา   อวินิปาตธมฺมา   นิยตา
สมฺโพธิปรายนาติ ฯ
     [๑๘๘]  อสฺโสสุํ  โข  นาทิกิยา ปริจารกา ภควา กิร ปริโต ปริโต
ชนปเทสุ    ปริจารเก    อพฺภตีเต   กาลกเต   อุปปตฺตีสุ   พฺยากโรติ
กาสีโกสเลสุ  วชฺชีมลฺเลสุ  เจติวํเสสุ  กุรุปญฺจาเลสุ  มจฺฉสุรเสเนสุ  อสุ
อมุตฺร   อุปปนฺโน   อสุ   อมุตฺร   อุปปนฺโน   ปโรปญฺญาสา   นาทิกิยา
ปริจารกา   อพฺภตีตา   กาลกตา   ปญฺจนฺนํ  โอรมฺภาคิยานํ  สญฺโญชนานํ
@เชิงอรรถ:  ม. นาติเก ฯ  ม. เจติยวํเสสุ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ม. มชฺฌ ... ฯ
@อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ม. ทาติกิยา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
ปริกฺขยา   โอปปาติกา   ตตฺถ   ปรินิพฺพายิโน   อนาวตฺติธมฺมา   ตสฺมา
โลกา   สาธิกา   นวุติ   นาทิกิยา   ปริจารกา   อพฺภตีตา   กาลกตา
ติณฺณํ   สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา   ราคโทสโมหานํ  ตนุตฺตา  สกทาคามิโน
สกิเทว   อิมํ   โลกํ   อาคนฺตฺวา   ทุกฺขสฺสนฺตํ   กริสฺสนฺติ  สาติเรกานิ
ปญฺจสตานิ    นาทิกิยา    ปริจารกา    อพฺภตีตา    กาลกตา    ติณฺณํ
สญฺโญชนานํ ปริกฺขยา โสตาปนฺนา อวินิปาตธมฺมา นิยตา สมฺโพธิปรายนาติ ฯ
เตน    จ    นาทิกิยา    ปริจารกา    อตฺตมนา    อเหสุํ   ปมุทิตา
ปีติโสมนสฺสชาตา ภควโต ปญฺหาเวยฺยากรณํ ๑- สุตฺวา ฯ
     [๑๘๙]   อสฺโสสิ   โข  อายสฺมา  อานนฺโท  ภควา  กิร  ปริโต
ปริโต   ชนปเทสุ  ปริจารเก  อพฺภตีเต  กาลกเต  อุปปตฺตีสุ  พฺยากโรติ
กาสีโกสเลสุ   วชฺชีมลฺเลสุ   เจติวํเสสุ   กุรุปญฺจาเลสุ   มจฺฉสุรเสเนสุ
อสุ    อมุตฺร    อุปปนฺโน    อสุ    อมุตฺร   อุปปนฺโน   ปโรปญฺญาสา
นาทิกิยา   ปริจารกา   อพฺภตีตา   กาลกตา   ปญฺจนฺนํ   โอรมฺภาคิยานํ
สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา  โอปปาติกา  ตตฺถ  ปรินิพฺพายิโน  อนาวตฺติธมฺมา
ตสฺมา    โลกา    สาธิกา   นวุติ   นาทิกิยา   ปริจารกา   อพฺภตีตา
กาลกตา    ติณฺณํ   สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา   ราคโทสโมหานํ   ตนุตฺตา
สกทาคามิโน   สกิเทว   อิมํ   โลกํ   อาคนฺตฺวา  ทุกฺขสฺสนฺตํ  กริสฺสนฺติ
สาติเรกานิ   ปญฺจสตานิ   นาทิกิยา   ปริจารกา   อพฺภตีตา   กาลกตา
ติณฺณํ    สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา   โสตาปนฺนา   อวินิปาตธมฺมา   นิยตา
สมฺโพธิปรายนาติ   เตน   จ   นาทิกิยา   ปริจารกา  อตฺตมนา  อเหสุํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปญฺหเวยฺยากรณํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
ปมุทิตา ปีติโสมนสฺสชาตา ภควโต ปญฺหาเวยฺยากรณํ สุตฺวาติ ฯ
     {๑๘๙.๑}   อถโข  อายสฺมโต  อานนฺทสฺส  เอตทโหสิ  อิเม  โข
ปนาปิ  อเหสุํ  มาคธิกา  ๑-  ปริจารกา  พหู  เจว รตฺตญฺญู จ อพฺภตีตา
กาลกตา    สุญฺญา    มญฺเญ    องฺคมคธา    มาคธิเกหิ   ปริจารเกหิ
อพฺภตีเตหิ  กาลกเตหิ  เตน  โข  ปนาปิ  อเหสุํ  พุทฺเธ  ปสนฺนา ธมฺเม
ปสนฺนา  สงฺเฆ  ปสนฺนา  สีเลสุ  ปริปูรีการิโน ๒- เต อพฺภตีตา กาลกตา
ภควตา   อพฺยากตา   เตสํปิสฺส  สาธุ  เวยฺยากรณํ  พหุชโน   ปสีเทยฺย
ตโต  คจฺเฉยฺย  สุคตึ  อยํ  โข  ปนาปิ  อโหสิ  ราชา  มาคโธ เสนิโย
พิมฺพิสาโร  ธมฺมิโก  ธมฺมราชา  หิโต  พฺราหฺมณคหปติกานํ  เนคมานญฺเจว
ชานปทานญฺจ อปิสฺสุทํ มนุสฺสา กิตฺติยมานรูปา วิหรนฺติ
     {๑๘๙.๒}  เอวํ  โส  โน ธมฺมิโก ธมฺมราชา สุขาเปตฺวา กาลกโต
เอวํ   มยํ  ตสฺส  ธมฺมิกสฺส  ธมฺมรญฺโญ  วิชิเต  ผาสุกํ  ๓-  วิหริมฺหาติ
โส  โข  ปนาปิ  อโหสิ  พุทฺเธ  ปสนฺโน  ธมฺเม  ปสนฺโน สงฺเฆ ปสนฺโน
สีเลสุ   ปริปูรีการี   อปิสฺสุทํ   มนุสฺสา   เอวมาหํสุ  ยาว  มรณกาลาปิ
ราชา  มาคโธ  เสนิโย  พิมฺพิสาโร  ภควนฺตํ  กิตฺติยมานรูโป  กาลกโตติ
โส    อพฺภตีโต    กาลกโต   ภควตา   อพฺยากโต   ตสฺสปิสฺส   สาธุ
เวยฺยากรณํ  พหุชโน  ปสีเทยฺย  ตโต  คจฺเฉยฺย  สุคตึ  ภควโต  โข ปน
สมฺโพธิ  มาคเธสุ  ยตฺถ  โข  ปน  ภควโต  สมฺโพธิ  มาคเธสุ กถํ ตตฺร
@เชิงอรรถ:  มาคธกาติปิ ปาโฐ ฯ  ม. ยุ. ปริปูรการิโน ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
@ ม. ยุ. ผาสุ ฯ
ภควา    มาคธิเก   ปริจารเก   อพฺภตีเต   กาลกเต   อุปปตฺตีสุ   น
พฺยากเรยฺย   ภควา   เจ   โข   ปน  มาคธิเก  ปริจารเก  อพฺภตีเต
กาลกเต   อุปปตฺตีสุ  น  พฺยากเรยฺย  นินฺนมนา  ๑-  เตนสฺสุ  มาคธิกา
ปริจารกา    เยน    โข   ปนสฺสุ   นินฺนมนา   มาคธิกา   ปริจารกา
กถนฺเต ภควา น พฺยากเรยฺยาติ ฯ
     {๑๘๙.๓}   อิทมายสฺมา  อานนฺโท  มาคธิเก  ปริจารเก  อารพฺภ
เอโก  รโห  อนุวิจินฺเตตฺวา  รตฺติยา  ปจฺจูสสมยํ  ปจฺจุฏฺฐาย เยน ภควา
เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควนฺตํ  อภิวาเทตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทิ  ฯ
เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข  อายสฺมา  อานนฺโท  ภควนฺตํ เอตทโวจ สุตํ เมตํ
ภนฺเต  ภควา  กิร  ปริโต  ปริโต ชนปเทสุ ปริจารเก อพฺภตีเต กาลกเต
อุปปตฺตีสุ  พฺยากโรติ  กาสีโกสเลสุ  วชฺชีมลฺเลสุ  เจติวํเสสุ กุรุปญฺจาเลสุ
มจฺฉสุรเสเนสุ  อสุ  อมุตฺร  อุปปนฺโน  อสุ  อมุตฺร อุปปนฺโน ปโรปญฺญาสา
นาทิกิยา   ปริจารกา   อพฺภตีตา   กาลกตา   ปญฺจนฺนํ   โอรมฺภาคิยานํ
สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา  โอปปาติกา  ตตฺถ  ปรินิพฺพายิโน  อนาวตฺติธมฺมา
ตสฺมา  โลกา  สาธิกา  นวุติ นาทิกิยา ปริจารกา อพฺภตีตา กาลกตา ติณฺณํ
สญฺโญชนานํ  ปริกฺขยา  ราคโทสโมหานํ  ตนุตฺตา สกทาคามิโน สกิเทว อิมํ
โลกํ    อาคนฺตฺวา    ทุกฺขสฺสนฺตํ   กริสฺสนฺติ   สาติเรกานิ   ปญฺจสตานิ
นาทิกิยา   ปริจารกา  อพฺภตีตา  กาลกตา  ติณฺณํ  สญฺโญชนานํ  ปริกฺขยา
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. ทีนมานา ฯ ม. ทีนมนา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
โสตาปนฺนา    อวินิปาตธมฺมา    นิยตา   สมฺโพธิปรายนาติ   เตน   จ
นาทิกิยา   ปริจารกา   อตฺตมนา   อเหสุํ   ปมุทิตา   ปีติโสมนสฺสชาตา
ภควโต    ปญฺหาเวยฺยากรณํ    สุตฺวา    อิเม   โข   ปนาปิ   ภนฺเต
อเหสุํ   มาคธิกา   ปริจารกา   พหู   เจว   รตฺตญฺญู   จ   อพฺภตีตา
กาลกตา    สุญฺญา    มญฺเญ    องฺคมคธา    มาคธิเกหิ   ปริจารเกหิ
อพฺภตีเตหิ   กาลกเตหิ   เตน   โข   ปนาปิ   ภนฺเต   อเหสุํ  พุทฺเธ
ปสนฺนา    ธมฺเม   ปสนฺนา   สงฺเฆ   ปสนฺนา   สีเลสุ   ปริปูรีการิโน
เต    อพฺภตีตา    กาลกตา   ภควตา   อพฺยากตา   เตสํปิสฺส   สาธุ
เวยฺยากรณํ พหุชโน ปสีเทยฺย ตโต คจฺเฉยฺย สุคตึ
     {๑๘๙.๔}  อยํ  โข  ปนาปิ  ภนฺเต  อโหสิ ราชา มาคโธ เสนิโย
พิมฺพิสาโร     ธมฺมิโก     ธมฺมราชา     หิโต     พฺราหฺมณคหปติกานํ
เนคมานญฺเจว    ชานปทานญฺจ    อปิสฺสุทํ    มนุสฺสา    กิตฺติยมานรูปา
วิหรนฺติ   เอวํ   โน   โส  ธมฺมิโก  ธมฺมราชา  สุขาเปตฺวา  กาลกโต
เอวํ   มยํ   ตสฺส   ธมฺมิกสฺส   ธมฺมรญฺโญ   วิชิเต  ผาสุกํ  วิหริมฺหาติ
โส  โข  ปนาปิ  ภนฺเต  อโหสิ  พุทฺเธ  ปสนฺโน  ธมฺเม  ปสนฺโน สงฺเฆ
ปสนฺโน    สีเลสุ   ปริปูรีการี   อปิสฺสุทํ   มนุสฺสา   เอวมาหํสุ   ยาว
มรณกาลาปิ  ราชา  มาคโธ  เสนิโย  พิมฺพิสาโร  ภควนฺตํ กิตฺติยมานรูโป
กาลกโตติ   โส   อพฺภตีโต   กาลกโต   ภควตา  อพฺยากโต  ตสฺสปิสฺส
สาธุ    เวยฺยากรณํ    พหุชโน    ปสีเทยฺย   ตโต   คจฺเฉยฺย   สุคตึ
ภควโต    โข    ปน    ภนฺเต    สมฺโพธิ    มาคเธสุ   ยตฺถ   โข
ปน   ภนฺเต   ภควโต  สมฺโพธิ  มาคเธสุ  กถํ  ตตฺร  ภควา  มาคธิเก
ปริจารเก   อพฺภตีเต   กาลกเต   อุปปตฺตีสุ   น   พฺยากเรยฺย  ภควา
เจ   โข   ปน   ภนฺเต   มาคธิเก   ปริจารเก   อพฺภตีเต  กาลกเต
อุปปตฺตีสุ   น   พฺยากเรยฺย   นินฺนมนา   เตนสฺสุ  มาคธิกา  ปริจารกา
เยน   โข   ปนสฺสุ   นินฺนมนา  มาคธิกา  ปริจารกา  กถํ  เต  ภควา
น   พฺยากเรยฺยาติ   ฯ   อิทมายสฺมา   อานนฺโท  มาคธิเก  ปริจารเก
อารพฺภ   ภควโต   สมฺมุขา   ปริกถํ   กตฺวา   อุฏฺฐายาสนา   ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ
     [๑๙๐]   อถโข   ภควา   อจิรปกฺกนฺเต   อายสฺมนฺเต  อานนฺเท
ปุพฺพณฺหสมยํ    นิวาเสตฺวา    ปตฺตจีวรํ    อาทาย    นาทิกํ   ปิณฺฑาย
ปาวิสิ    นาทิเก   ปิณฺฑาย   จริตฺวา   ปจฺฉาภตฺตํ   ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต
ปาเท   ปกฺขาเลตฺวา   คิญฺชกาวสถํ   ปวิสิตฺวา   มาคธิเก   ปริจารเก
อารพฺภ  อฏฺฐิกตฺวา  ๑-  มนสิกตฺวา  สพฺพํ  ๒-  เจตโส  สมนฺนาหริตฺวา
ปญฺญตฺเต    อาสเน    นิสีทิ    คตึ   เนสํ   ชานิสฺสามิ   อภิสมฺปรายํ
ยํคติกา   เต   ภวนฺโต   ยํอภิสมฺปรายาติ   ฯ   อทฺทสา   โข  ภควา
มาคธิเก  ปริจารเก  ยํคติกา  เต  ภวนฺโต  ยํอภิสมฺปรายา ๓- ฯ อถโข
ภควา   สายณฺหสมยํ   ปฏิสลฺลานา   วุฏฺฐิโต   คิญฺชกาวสถา  นิกฺขมิตฺวา
วิหารจฺฉายายํ ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิ ฯ
     [๑๙๑]   อถโข   อายสฺมา  อานนฺโท  เยน  ภควา  เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา   ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทิ  ฯ  เอกมนฺตํ
@เชิงอรรถ:  อฏฺฐึกตฺวา ฯ  สพฺพเจตโส ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ม. ยํอภิสมฺปรายาติ ฯ
นิสินฺโน  โข  อายสฺมา  อานนฺโท  ภควนฺตํ  เอตทโวจ อุปสนฺตปติสฺโส ๑-
ภนฺเต     ภควา     ภาติริว    ภควโต    มุขวณฺโณ    วิปฺปสนฺนตฺตา
อินฺทฺริยานํ  สนฺเตน  นูนชฺช  ภนฺเต  ภควา  วิหาเรน  วิหาสีติ  ฯ ยเทว
โข   เม  ตฺวํ  อานนฺท  มาคธิเก  ปริจารเก  อารพฺภ  สมฺมุขา  ปริกถํ
กตฺวา   อุฏฺฐายาสนา   ปกฺกนฺโต   ตเทวาหํ  นาทิเก  ปิณฺฑาย  จริตฺวา
ปจฺฉาภตฺตํ    ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต    ปาเท   ปกฺขาเลตฺวา   คิญฺชกาวสถํ
ปวิสิตฺวา    มาคธิเก    ปริจารเก   อารพฺภ   อฏฺฐิกตฺวา   มนสิกตฺวา
สพฺพํ   เจตโส   สมนฺนาหริตฺวา   ปญฺญตฺเต   อาสเน  นิสีทึ  คตึ  เนสํ
ชานิสฺสามิ    อภิสมฺปรายํ    ยํคติกา   เต   ภวนฺโต   ยํอภิสมฺปรายาติ
อทฺทสํ   โข  อหํ  อานนฺท  มาคธิเก  ปริจารเก  ยํคติกา  เต  ภวนฺโต
ยํอภิสมฺปรายา
     {๑๙๑.๑}   อถโข   อานนฺท  อนฺตรหิโต  ยกฺโข  สทฺทมนุสฺสาเวสิ
ชนวสโภ   อหํ   ภควา   ชนวสโภ   อหํ   สุคตาติ   อภิชานาสิ   โน
ตฺวํ   อานนฺท   อิโต   ปุพฺเพ   เอวรูปํ   นามเธยฺยํ   สุตํ  ๒-  ยทิทํ
ชนวสโภติ   ฯ   น   โข   อหํ   ภนฺเต   อภิชานามิ   อิโต   ปุพฺเพ
เอวรูปํ   นามเธยฺยํ   สุตํ   ๓-   ยทิทํ  ชนวสโภติ  อปิจ  เม  ภนฺเต
โลมานิ    หฏฺฐานิ    ชนวสโภติ    นามเธยฺยํ   สุตฺวา   ตสฺส   มยฺหํ
ภนฺเต   เอตทโหสิ   น   หิ   นูน  ๔-  โส  โอรโก  ยกฺโข  ภวิสฺสติ
ยทิทํ  ๕-  เอวรูปํ  นามเธยฺยํ  สุปญฺญตฺตํ  ๖- ยทิทํ ชนวสโภติ ฯ อนฺตรา
โข   อานนฺท   สทฺทสฺส   ปาตุภาโว  อุฬารวณฺโณ  เม  ยกฺโข  สมฺมุเข
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. อุปสนฺตปฺปทิสฺโส ฯ ม. อุปสนฺตปทิสฺโส ฯ ๒-๓ ยุ. สุตฺวา ฯ
@ สี. นห นูน ฯ  ยุ. ยสฺสิทํ ฯ  ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
ปาตุรโหสิ    ทุติยมฺปิ    สทฺทมนุสฺสาเวสิ    พิมฺพิสาโร    อหํ   ภควา
พิมฺพิสาโร   อหํ   สุคต   อิทํ   สตฺตมํ   โข  อหํ  ภนฺเต  เวสฺสวณสฺส
มหาราชสฺส    สหพฺยตํ    อุปปชฺชามิ    โส   อิโต   จุโต   มนุสฺเสสุ
ราชา ภวิตุํ ปโหมิ ๑-
     [๑๙๒] อิโต สตฺต ตโต สตฺต       สํสรามิ ๒- จตุทฺทส
               นิวาสมภิชานามิ            ยตฺถ เม วุสิตํ ปุเร ฯ
     {๑๙๒.๑}  ทีฆรตฺตํ  โข  อหํ ภนฺเต อวินิปาโต อวินิปาตํ สญฺชานามิ
อาสา  จ  ปน  เม  สนฺติฏฺฐติ  สกทาคามิตายาติ ฯ อจฺฉริยมิทํ อายสฺมโต
ชนวสภสฺส    ยกฺขสฺส    อพฺภูตมิทํ    อายสฺมโต   ชนวสภสฺส   ยกฺขสฺส
ทีฆรตฺตํ โข อหํ ภนฺเต อวินิปาโต อวินิปาตํ สญฺชานามีติ ปเวเทสิ ๓- อาสา
จ  ปน  เม  สนฺติฏฺฐติ  สกทาคามิตายาติ  ปเวเทสิ กุโตนิทานํ ปนายสฺมา
ชนวสโภ  ยกฺโข  เอวรูปํ  อุฬารวิเสสาธิคมํ  สญฺชานาตีติ  ฯ  น อญฺญตฺร
ภควา  ตว  สาสนา  น  อญฺญตฺร  สุคต  ตว  สาสนา ยทคฺเค อหํ ภนฺเต
ภควติ  เอกนฺตโต  ๔-  อภิปฺปสนฺโน ตทคฺเค อหํ ภนฺเต ทีฆรตฺตํ อวินิปาโต
อวินิปาตํ   สญฺชานามิ   อาสา   จ  ปน  เม  สนฺติฏฺฐติ  สกทาคามิตาย
อิธาหํ  ภนฺเต  เวสฺสวเณน  มหาราเชน  เปสิโต  วิรูฬฺหกสฺส มหาราชสฺส
สนฺติเก    เกนจิเทว    กรณีเยน    อทฺทสํ    ภควนฺตํ   อนฺตรามคฺเค
@เชิงอรรถ:  สี. ตโต จุโต มนุสฺสา ราชา อมนุสฺสา ราชา ทิวิ โหมิ ฯ ม. ยุ. โส ตโต
@จุโต มนุสฺสราชา ภวิตุํ ปโหมิ ฯ  ม. ยุ. สํสารานิ ฯ  ม. ยุ. จ วเทสิ ฯ
@อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  สี. ยุ. เอกนฺตคโต ฯ ม. เอกนฺติคโต ฯ
คิญฺชกาวสถํ    ปวิสิตฺวา   มาคธิเก   ปริจารเก   อารพฺภ   อฏฺฐิกตฺวา
มนสิกตฺวา    สพฺพํ    เจตโส    สมนฺนาหริตฺวา   นิสินฺนํ   คตึ   เนสํ
ชานิสฺสามิ    อภิสมฺปรายํ    ยํคติกา   เต   ภวนฺโต   ยํอภิสมฺปรายาติ
อนจฺฉริยํ   โข   ปเนตํ   ภนฺเต   ยํ   เวสฺสวณสฺส  มหาราชสฺส  ตสฺสํ
ปริสายํ    ภาสโต    สมฺมุขา    ปฏิคฺคหิตํ    ยํคติกา   เต   ภวนฺโต
ยํอภิสมฺปรายาติ    ตสฺส    มยฺหํ    ภนฺเต    เอตทโหสิ    ภควนฺตญฺจ
ทกฺขามิ  อิทญฺจ  ภควโต  อาโรเจสฺสามีติ  อิเม  โข  เม  ภนฺเต  เทฺว
ปจฺจยา ภควนฺตํ ทสฺสนาย อุปสงฺกมิตุํ
     {๑๙๒.๒}   ปุริมานิ   ภนฺเต   ทิวสานิ   ปุริมตรานิ  ตทหุโปสเถ
ปณฺณรเส    วสฺสูปนายิกาย    ปุณฺณมาย    รตฺติยา    เกวลกปฺปา   จ
เทวา   ตาวตึสา   สุธมฺมายํ   สภายํ   สนฺนิสินฺนา   โหนฺติ  สนฺนิปติตา
มหตี  จ  ทิพฺพปริสา  สมนฺตโต  นิสินฺนา  โหนฺติ จตฺตาโร จ มหาราชาโน
จตุทฺทิสา   นิสินฺนา   โหนฺติ   ปุรตฺถิมาย   ทิสาย  ธตรฏฺโฐ  มหาราชา
ปจฺฉิมาภิมุโข  นิสินฺโน  โหติ  เทเวหิ  ๑-  ปุรกฺขตฺวา  ทกฺขิณาย  ทิสาย
วิรูฬฺหโก   มหาราชา  อุตฺตราภิมุโข  นิสินฺโน  โหติ  เทเวหิ  ปุรกฺขตฺวา
ปจฺฉิมาย   ทิสาย   วิรูปกฺโข  มหาราชา  ปุรตฺถิมาภิมุโข  นิสินฺโน  โหติ
เทเวหิ  ปุรกฺขตฺวา  อุตฺตราย  ทิสาย  เวสฺสวโณ มหาราชา ทกฺขิณาภิมุโข
นิสินฺโน โหติ เทเวหิ ปุรกฺขตฺวา ยทา ภนฺเต เกวลกปฺปา จ เทวา ตาวตึสา
สุธมฺมายํ   สภายํ   นิสินฺนา   โหนฺติ   สนฺนิปติตา  มหตี  จ  ทิพฺพปริสา
สมนฺตโต   นิสินฺนา   โหนฺติ   จตฺตาโร   จ   มหาราชาโน   จตุทฺทิสา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. เทเว ปุรกฺขตฺวา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
นิสินฺนา   โหนฺติ   อิทํ   เนสํ   โหติ   อาสนสฺมึ  อถ  ปจฺฉา  อมฺหากํ
อาสนํ   โหติ   เย   เต   ภนฺเต  เทวา  ภควติ  พฺรหฺมจริยํ  จริตฺวา
อธุนูปปนฺนา   ตาวตึสกายํ   เต   อญฺเญ  เทเว  อติวิโรเจนฺติ  วณฺเณน
เจว  ยสสา  จ  เตน  สุทํ  ภนฺเต  เทวา  ตาวตึสา  อตฺตมนา  โหนฺติ
ปมุทิตา    ปีติโสมนสฺสชาตา   ทิพฺพา   วต   โภ   กายา   ปริปูเรนฺติ
หายนฺติ   อสุรกายาติ   อถโข   ภนฺเต   สกฺโก  เทวานมินฺโท  เทวานํ
ตาวตึสานํ สมฺปสาทํ วิทิตฺวา อิมาหิ คาถาหิ อนุโมทิ
     [๑๙๓]  โมทนฺติ วต โภ เทวา        ตาวตึสา สหินฺทกา
              ตถาคตํ นมสฺสนฺตา            ธมฺมสฺส จ สุธมฺมตํ ฯ
              นเว ๒- ว เทเว ปสฺสนฺตา     วณฺณวนฺเต ยสสฺสิโน ๓-
              สุคตสฺมึ พฺรหฺมจริยํ            จริตฺวาน อิธาคเต ฯ
              เต อญฺเญ อติโรจนฺติ          วณฺเณน ยสสายุนา
              สาวกา ภูริปญฺญสฺส            วิเสสุปคตา อิธ ฯ
              อิทํ ทิสฺวาน นนฺทนฺติ           ตาวตึสา สหินฺทกา
              ตถาคตํ นมสฺสนฺตา            ธมฺมสฺส จ สุธมฺมตนฺติ ฯ
     [๑๙๔]   เตน  สุทํ  ภนฺเต  เทวา  ตาวตึสา  ภิยฺโยโส  มตฺตาย
อตฺตมนา    โหนฺติ    ปมุทิตา   ปีติโสมนสฺสชาตา   ทิพฺพา   วต   โภ
กายา   ปริปูเรนฺติ   หายนฺติ   อสุรกายาติ   อถโข  ภนฺเต  เยนตฺเถน
เทวา   ตาวตึสา   สุธมฺมายํ   สภายํ   สนฺนิสินฺนา   โหนฺติ  สนฺนิปติตา
ตํ  อตฺถํ  จินฺตยิตฺวา  ตํ  อตฺถํ  มนฺตยิตฺวา  วุตฺตวจนาปิ  ตํ ๔- จตฺตาโร
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อติโรจนฺติ ฯ  ม. นเว เทเว จ ปสฺสนฺตา ฯ  ม. ยสสฺสิเน ฯ
@อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ม. วุตฺตวจนาปิตํ ฯ
มหาราชาโน  ตสฺมึ  อตฺเถ  โหนฺติ  ปจฺจนุสิฏฺฐวจนาปิ  ๑-  ตํ  จตฺตาโร
มหาราชาโน   ตสฺมึ   อตฺเถ   โหนฺติ   สเกสุ  สเกสุ  อาสเนสุ  ฐิตา
อวิปกฺกนฺตา ฯ
           เต วุตฺตวากฺยา ราชาโน       ปฏิคฺคยฺหานุสาสนึ
           วิปฺปสนฺนมนา สนฺตา          อฏฺฐํสุ สมฺหิ อาสเนติ ฯ
     [๑๙๕]   อถโข   ภนฺเต   อุตฺตราย   ทิสาย  อุฬาโร  อาโลโก
สญฺชายิ    โอภาโส   ปาตุรโหสิ   อติกฺกมฺเมว   เทวานํ   เทวานุภาวํ
อถ  ๒-  ภนฺเต  สกฺโก  เทวานมินฺโท  เทเว  ตาวตึเส อามนฺเตสิ ยถา
โข    มาริสา    นิมิตฺตา   ทิสฺสนฺติ   อาโลโก   สญฺชายติ   โอภาโส
ปาตุภวติ    พฺรหฺมา    ปาตุภวิสฺสติ    พฺรหฺมุโน    เหตํ    ปุพฺพนิมิตฺตํ
ปาตุภาวาย ยทิทํ อาโลโก สญฺชายติ โอภาโส ปาตุภวตีติ ฯ
           ยถา นิมิตฺตา ทิสฺสนฺติ            พฺรหฺมา ปาตุภวิสฺสติ
           พฺรหฺมุโน เหตํ ปุพฺพนิมิตฺตํ ๓-   โอภาโส วิปุโล มหาติ ฯ
     [๑๙๖]  อถ  ภนฺเต  เทวา  ตาวตึสา ยถาสเกสุ อาสเนสุ  นิสีทึสุ
โอภาสเมตํ    ญสฺสาม   ยํ   วิปาโก   ภวิสฺสติ   สจฺฉิกตฺวา   ว   นํ
คมิสฺสามาติ    ฯ    จตฺตาโรปิ   มหาราชาโน   ยถาสเกสุ   อาสเนสุ
นิสีทึสุ    โอภาสเมตํ    ญสฺสาม   ยํ   วิปาโก   ภวิสฺสติ   สจฺฉิกตฺวา
ว   นํ   คมิสฺสามาติ  ฯ  อิทํ  สุตฺวา  เทวา  ๔-  ตาวตึสา  เอกคฺคา
สมาปชฺชึสุ     โอภาสเมตํ     ญสฺสาม     ยํ     วิปาโก    ภวิสฺสติ
สจฺฉิกตฺวา   ว   นํ   คมิสฺสามาติ   ยทา  ภนฺเต  พฺรหฺมา  สนงฺกุมาโร
@เชิงอรรถ:  ม. ปจฺจนุสิฏฺฐวจนาปิตํ ฯ  ม. อถโข ฯ  ม. ยุ. นิมิตฺตํ ฯ  ม. อยํ
@ปาโฐ นตฺถิ ฯ
เทวานํ    ตาวตึสานํ   ปาตุภวติ   โอฬาริกํ   อตฺตภาวํ   อภินิมฺมินิตฺวา
ปาตุภวติ     โย     โข    ปน    ภนฺเต    พฺรหฺมุโน    ปกติวณฺโณ
อนภิสมฺภวนีโย     โส    เทวานํ    ตาวตึสานํ    จกฺขุปถสฺมึ    ยทา
ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   เทวานํ   ตาวตึสานํ   ปาตุภวติ   โส
อญฺเญ   เทเว   อติโรจติ   วณฺเณน   เจว   ยสสา   จ   เสยฺยถาปิ
ภนฺเต    โสวณฺณวิคฺคโห   มานุสํ   วิคฺคหํ   อติโรจติ   เอวเมว   โข
ภนฺเต   ยทา   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   เทวานํ   ตาวตึสานํ  ปาตุภวติ
โส   อญฺเญ   เทเว   อติโรจติ   วณฺเณน   เจว   ยสสา   จ  ยทา
ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   เทวานํ   ตาวตึสานํ   ปาตุภวติ    น
ตสฺสํ  ปริสายํ  โกจิ  เทโว  อภิวาเทติ  วา  ปจฺจุฏฺเฐติ  วา  อาสเนน
วา   นิมนฺเตติ   สพฺเพ   ว   ตุณฺหีภูตา   ปญฺชลิกา  ปลฺลงฺเก  นิสีทนฺติ
ยสฺสทานิ   เทวสฺส   อิจฺฉิสฺสติ   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   ตสฺส  เทวสฺส
ปลฺลงฺเก นิสีทิสฺสติ ๑-
     {๑๙๖.๑}  ยสฺส  โข  ปน  ภนฺเต  เทวสฺส  พฺรหฺมา  สนงฺกุมาโร
ปลฺลงฺเก   นิสีทติ   อุฬารํ  โส  ลภติ  เทโว  เวทปฏิลาภํ  อุฬารํ  โส
ลภติ   เทโว   โสมนสฺสปฏิลาภํ   เสยฺยถาปิ   ภนฺเต   ราชา  ขตฺติโย
มุทฺธาวสิตฺโต  อธุนาวสิตฺโต  ๒-  รชฺเชน  อุฬารํ  โส  ลภติ เวทปฏิลาภํ
อุฬารํ  โส  ลภติ  โสมนสฺสปฏิลาภํ  เอวเมว  โข  ภนฺเต  ยสฺส เทวสฺส
พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   ปลฺลงฺเก   นิสีทติ   อุฬารํ   โส  ลภติ  เทโว
เวทปฏิลาภํ     อุฬารํ     โส     ลภติ    เทโว    โสมนสฺสปฏิลาภํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. นิสีทิสฺสตีติ ฯ  อธุนาภิสิตฺโตติปิ ปาโฐ ฯ
อถ   ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร  โอฬาริกํ  อตฺตภาวํ  อภินิมฺมินิตฺวา
กุมารวณฺโณ   ๑-  หุตฺวา  ปญฺจสิโข  เทวานํ  ตาวตึสานํ  ปาตุรโหสิ โส
เวหาสํ   อพฺภุคฺคนฺตฺวา   อากาเส   อนฺตลิกฺเข   ปลฺลงฺเกน   นิสีทิ  ฯ
เสยฺยถาปิ   ภนฺเต   พลวา   ปุริโส  สุปจฺจตฺถเต  วา  ปลฺลงฺเก  สเม
วา   ภูมิภาเค   ปลฺลงฺเกน   นิสีเทยฺย  เอวเมว  โข  ภนฺเต  พฺรหฺมา
สนงฺกุมาโร  เวหาสํ  อพฺภุคฺคนฺตฺวา  อากาเส  อนฺตลิกฺเข  ปลฺลงฺเก  ๒-
นิสีทิตฺวา เทวานํ ตาวตึสานํ สมฺปสาทํ วิทิตฺวา อิมาหิ คาถาหิ อนุโมทิ
     [๑๙๗]  โมทนฺติ วต โภ เทวา       ตาวตึสา สหินฺทกา
             ตถาคตํ นมสฺสนฺตา             ธมฺมสฺส จ สุธมฺมตํ ฯ
             นเว ว เทเว ปสฺสนฺตา          วณฺณวนฺเต ยสสฺสิโน
             สุคตมฺหิ พฺรหฺมจริยํ             จริตฺวาน อิธาคเต ฯ
             เต อญฺเญ อติโรจนฺติ           วณฺเณน ยสสายุนา
             สาวกา ภูริปญฺญสฺส            วิเสสุปคตา อิธ ฯ
             อิทํ ทิสฺวาน นนฺทนฺติ            ตาวตึสา สหินฺทกา
             ตถาคตํ นมสฺสนฺตา             ธมฺมสฺส จ สุธมฺมตนฺติ ฯ
     [๑๙๘]  อิทมตฺถํ  ภนฺเต  พฺรหฺมา  สนงฺกุมาโร อภาสิตฺถ ฯ อิทมตฺถํ
ภนฺเต   พฺรหฺมุโน   สนงฺกุมารสฺส   ภาสโต   อฏฺฐงฺคสมนฺนาคโต   สโร
โหติ   วิสฺสฏฺโฐ   จ   วิญฺเญยฺโย   จ   มญฺชู   จ  สวนีโย  จ  พินฺทุ
จ  อวิสารี  จ  คมฺภีโร  จ  นินฺนาที  จ  ฯ  ยถาปริสํ  โข  ปน ภนฺเต
พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   สเรน   จ   วิญฺญาเปติ   น   จสฺส   พหิทฺธา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. กุมารวณฺณี ฯ  ม. ยุ. ปลฺลงฺเกน ฯ
ปริสาย    โฆโส    นิจฺฉรติ   ฯ   ยสฺส   โข   ปน   ภนฺเต   เอวํ
อฏฺฐงฺคสมนฺนาคโต สโร โหติ โส วุจฺจติ พฺรหฺมสฺสโรติ ฯ
     {๑๙๘.๑}  อถโข  ภนฺเต  พฺรหฺมา สนงฺกุมาโร เตตฺตึเส อตฺตภาเว
อภินิมฺมินิตฺวา   เทวานํ   ตาวตึสานํ   ๑-   ปจฺเจกปลฺลงฺเก   นิสีทิตฺวา
เทเว  ตาวตึเส  อามนฺเตสิ  ตํ  กึ  มญฺญนฺติ  โภนฺโต  เทวา  ตาวตึสา
ยาวญฺเจโส    ๒-    ภควา    พหุชนหิตาย    ปฏิปนฺโน   พหุชนสุขาย
โลกานุกมฺปาย  อตฺถาย  หิตาย  สุขาย  เทวมนุสฺสานํ  ฯ  เย  หิ  เกจิ
โภนฺโต   ๓-  พุทฺธํ  สรณํ  คตา  ธมฺมํ  สรณํ  คตา  สงฺฆํ  สรณํ  คตา
สีเลสุ   ปริปูรีการิโน   เต   กายสฺส  เภทา  ปรํ  มรณา  อปฺเปกจฺเจ
ปรินิมฺมิตวสวตฺตีนํ     เทวานํ     สหพฺยตํ    อุปปชฺชนฺติ    อปฺเปกจฺเจ
นิมฺมานรตีนํ    เทวานํ    สหพฺยตํ   อุปปชฺชนฺติ   อปฺเปกจฺเจ   ตุสิตานํ
เทวานํ   สหพฺยตํ   อุปปชฺชนฺติ   อปฺเปกจฺเจ  ยามานํ  เทวานํ  สหพฺยตํ
อุปปชฺชนฺติ    อปฺเปกจฺเจ   ตาวตึสานํ   เทวานํ   สหพฺยตํ   อุปปชฺชนฺติ
อปฺเปกจฺเจ   จาตุมฺมหาราชิกานํ   เทวานํ   สหพฺยตํ   อุปปชฺชนฺติ   เย
สพฺพนิหีนํ กายํ ปริปูเรนฺติ เต คนฺธพฺพกายํ ปริปูเรนฺตีติ ฯ
     [๑๙๙]  อิทมตฺถํ  ภนฺเต  พฺรหฺมา  สนงฺกุมาโร  อภาสิตฺถ  ๔-
อิทมตฺถํ   ภนฺเต   พฺรหฺมุโน   สนงฺกุมารสฺส  ภาสโต  โฆโสเยว  เทวา
มญฺญนฺติ ยฺวายํ มม ปลฺลงฺเก สฺวายํ เอโก จ ๕- ภาสตีติ ฯ
           เอกสฺมึ ภาสมานสฺมึ       สพฺเพ ภาสนฺติ นิมฺมิตา
           เอกสฺมึ ตุณฺหิมาสิเน       สพฺเพ ตุณฺหี ภวนฺติ เต ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปจฺเจกปลฺลงฺเกสุ ปลฺลงฺเกน ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ม. ยาวญฺจ โส ฯ
@ยุ. ยาว จ โส ฯ  ม. ยุ. โภ ฯ  ม. ภาสิตฺถ ฯ  ม. ยุ. เอโกว ฯ อิโต
@ปรํ อีทิสเมว ฯ
           ตทสฺสุ เทวา มญฺญนฺติ     ตาวตึสา สหินฺทกา
           ยฺวายํ มม ปลฺลงฺกสฺมึ      สฺวายํ เอโก จ ภาสตีติ ฯ
     [๒๐๐]  อถโข  ภนฺเต  พฺรหฺมา  สนงฺกุมาโร  เอกตฺเตน  อตฺตานํ
อุปสํหรติ   เอกตฺเตน   อตฺตานํ   อุปสํหริตฺวา   สกฺกสฺส  เทวานมินฺทสฺส
ปลฺลงฺเก นิสีทิตฺวา เทเว ตาวตึเส อามนฺเตสิ
     {๒๐๐.๑}   ตํ   กึ   มญฺญนฺติ   โภนฺโต  เทวา  ตาวตึสา  ยาว
สุปญฺญตฺตาปิเม    ๑-    เตน   ภควตา   ชานตา   ปสฺสตา   อรหตา
สมฺมาสมฺพุทฺเธน    จตฺตาโร    อิทฺธิปาทา   ๒-   อิทฺธิพหุลีกตาย   ๓-
อิทฺธิวิเสวิตาย   ๔-  อิทฺธิวิกุพฺพนตาย  กตเม  จตฺตาโร  อิธ  โภ  ภิกฺขุ
ฉนฺทสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ           อิทฺธิปาทํ          ภาเวติ
วิริยสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ   อิทฺธิปาทํ   ภาเวติ   จิตฺตสมาธิปธาน-
สงฺขารสมนฺนาคตํ   อิทฺธิปาทํ  ภาเวติ  วีมํสาสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ
อิทฺธิปาทํ  ภาเวติ  อิเม  โข  โภ  เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา
สมฺมาสมฺพุทฺเธน    จตฺตาโร    อิทฺธิปาทา    ปญฺญตฺตา   อิทฺธิพหุลีกตาย
อิทฺธิวิเสวิตาย อิทฺธิวิกุพฺพนตาย
     {๒๐๐.๒}  เยปิ  ๕- หิ เกจิ โภ อตีตมทฺธานํ สมณา วา พฺราหฺมณา
วา   อเนกวิหิตํ   อิทฺธิวิธํ  ปจฺจนุโภสุํ  สพฺเพ  เต  อิเมสญฺเญว  จตุนฺนํ
อิทฺธิปาทานํ  ภาวิตตฺตา  พหุลีกตตฺตา  เยปิ ๖- หิ เกจิ โภ อนาคตมทฺธานํ
สมณา   วา   พฺราหฺมณา   วา   อเนกวิหิตํ   อิทฺธิวิธํ   ปจฺจนุโภสฺสนฺติ
@เชิงอรรถ:  ม. สุปญฺญตฺตาจิเม ฯ ยุ. สุปญฺญตฺตาวิเม ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
@ ม. สุปญฺญตฺตา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  อิทฺธิปหุตายาติ ปาเฐน ภวิตพฺพํ ฯ
@ อิทฺธิอาเสวิตายาติ วา อิทฺธิวิสตายาติ วา ปาโฐ ฯ ม. ยุ. อิทฺธิวิสวิตาย ฯ
@อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ม. ยุ. เยหิ ฯ  ยุ. เยหิปิ ฯ
สพฺเพ   เต   อิเมสญฺเญว  จตุนฺนํ  อิทฺธิปาทานํ  ภาวิตตฺตา  พหุลีกตตฺตา
เยปิ   หิ  เกจิ  โภ  เอตรหิ  สมณา  วา  พฺราหฺมณา  วา  อเนกวิหิตํ
อิทฺธิวิธํ   ปจฺจนุโภนฺติ   สพฺเพ   เต   อิเมสญฺเญว  จตุนฺนํ  อิทฺธิปาทานํ
ภาวิตตฺตา   พหุลีกตตฺตา   ปสฺสนฺติ   โน   โภนฺโต   เทวา   ตาวตึสา
มมปีมํ   ๑-  เอวรูปํ  อิทฺธานุภาวนฺติ  ฯ  เอวํ  มหาพฺรเหฺมติ  ฯ  อหํปิ
โข   โภ   อิเมสํเยว   จตุนฺนํ   อิทฺธิปาทานํ   ภาวิตตฺตา  พหุลีกตตฺตา
เอวํมหิทฺธิโก เอวํมหานุภาโวติ ฯ
     [๒๐๑]  อิทมตฺถํ  ภนฺเต  พฺรหฺมา  สนงฺกุมาโร อภาสิตฺถ ฯ อิทมตฺถํ
ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   ภาสิตฺวา  เทเว  ตาวตึเส  อามนฺเตสิ
ตํ    กึ    มญฺญนฺติ    โภนฺโต   เทวา   ตาวตึสา   ยาวญฺจิทํ   เตน
ภควตา     ชานตา    ปสฺสตา    อรหตา    สมฺมาสมฺพุทฺเธน    ตโย
โอกาสาธิคมา อนุพุทฺธา สุขสฺสาธิคมาย ฯ กตเม ตโย ฯ
     [๒๐๒]   อิธ   โภ  เอกจฺโจ  สํสฏฺโฐ  วิหรติ  กาเมหิ  สํสฏฺโฐ
อกุสเลหิ   ธมฺเมหิ   ฯ   โส   อปเรน   สมเยน   อริยธมฺมํ   สุณาติ
โยนิโส   มนสิกโรติ   ธมฺมานุธมฺมํ   ปฏิปชฺชติ   ฯ  โส  อริยธมฺมสฺสวนํ
อาคมฺม   โยนิโส   มนสิการํ   ธมฺมานุธมฺมํ   ๒-   ปฏิปชฺชติ  อสํสฏฺโฐ
วิหรติ   กาเมหิ   อสํสฏฺโฐ   อกุสเลหิ   ธมฺเมหิ  ฯ  ตสฺส  อสํสฏฺฐสฺส
กาเมหิ    อสํสฏฺฐสฺส    อกุสเลหิ    ธมฺเมหิ   อุปฺปชฺชติ   สุขํ   สุขา
ภิยฺโย  โสมนสฺสํ  ฯ  เสยฺยถาปิ  โภ  ปมุทา  ๓-  ปาโมชฺชํ ๔- ชาเยถ
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. มมปิ นํ ฯ ม. มมปิมํ ฯ  ม. ยุ. ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปตฺตึ ฯ
@ ยุ. มุทา ปามุชฺชํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ปามุชฺชนฺตีติ วา ปาโฐ ฯ
เอวเมว   โข  โภ  อสํสฏฺฐสฺส  กาเมหิ  อสํสฏฺฐสฺส  อกุสเลหิ  ธมฺเมหิ
อุปฺปชฺชติ   สุขํ   สุขา   ภิยฺโย   โสมนสฺสํ   ฯ   อยํ  โข  โภ  เตน
ภควตา    ชานตา    ปสฺสตา    อรหตา    สมฺมาสมฺพุทฺเธน    ปฐโม
โอกาสาธิคโม อนุพุทฺโธ สุขสฺสาธิคมาย ฯ
     [๒๐๓]   ปุน   จปรํ  โภ  อิเธกจฺจสฺส  โอฬาริกา  กายสงฺขารา
อปฺปฏิปฺปสฺสทฺธา    โหนฺติ    โอฬาริกา   วจีสงฺขารา   อปฺปฏิปฺปสฺสทฺธา
โหนฺติ   โอฬาริกา   จิตฺตสงฺขารา   อปฺปฏิปฺปสฺสทฺธา   โหนฺติ   ฯ  โส
อปเรน   สมเยน   อริยธมฺมํ   สุณาติ  โยนิโส  มนสิกโรติ  ธมฺมานุธมฺมํ
ปฏิปชฺชติ    ฯ   ตสฺส   อริยธมฺมสฺสวนํ   อาคมฺม   โยนิโส   มนสิการํ
ธมฺมานุธมฺมํ     ปฏิปชฺชนฺตสฺส     ๑-     โอฬาริกา     กายสงฺขารา
ปฏิปฺปสฺสมฺภนฺติ    โอฬาริกา   วจีสงฺขารา   ปฏิปฺปสฺสมฺภนฺติ   โอฬาริกา
จิตฺตสงฺขารา   ปฏิปฺปสฺสมฺภนฺติ   ฯ   ตสฺส   โอฬาริกานํ  กายสงฺขารานํ
ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา   โอฬาริกานํ   วจีสงฺขารานํ  ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา  โอฬาริกานํ
จิตฺตสงฺขารานํ    ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา    อุปฺปชฺชติ    สุขํ    สุขา    ภิยฺโย
โสมนสฺสํ   ฯ   เสยฺยถาปิ   โภ   ปมุทา  ปาโมชฺชํ  ชาเยถ  เอวเมว
โข   โภ   โอฬาริกานํ   กายสงฺขารานํ   ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา   โอฬาริกานํ
วจีสงฺขารานํ      ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา      โอฬาริกานํ      จิตฺตสงฺขารานํ
ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา   อุปฺปชฺชติ   สุขํ   สุขา  ภิยฺโย  โสมนสฺสํ  ฯ  อยํ  โข
โภ    เตน   ภควตา   ชานตา   ปสฺสตา   อรหตา   สมฺมาสมฺพุทฺเธน
ทุติโย โอกาสาธิคโม อนุพุทฺโธ สุขสฺสาธิคมาย ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ธมฺมา ... ปฏิปตฺตึ ฯ
     [๒๐๔]   ปุน   จปรํ   โภ   อิเธกจฺโจ   อิทํ  กุสลนฺติ  ยถาภูตํ
นปฺปชานาติ   อิทํ   อกุสลนฺติ   ยถาภูตํ   นปฺปชานาติ   อิทํ  สาวชฺชนฺติ
ยถาภูตํ    นปฺปชานาติ    อิทํ    อนวชฺชนฺติ    ยถาภูตํ    นปฺปชานาติ
อิทํ    เสวิตพฺพนฺติ    ยถาภูตํ    นปฺปชานาติ   อิทํ   น   เสวิตพฺพนฺติ
ยถาภูตํ    นปฺปชานาติ    อิทํ    หีนนฺติ   ยถาภูตํ   นปฺปชานาติ   อิทํ
ปณีตนฺติ     ยถาภูตํ     นปฺปชานาติ     อิทํ     กณฺหสุกฺกสปฺปฏิภาคนฺติ
ยถาภูตํ นปฺปชานาติ ฯ
     {๒๐๔.๑}   โส   อปเรน   สมเยน   อริยธมฺมํ  สุณาติ  โยนิโส
มนสิกโรติ   ธมฺมานุธมฺมํ   ปฏิปชฺชติ   ฯ   โส  อริยธมฺมสฺสวนํ  อาคมฺม
โยนิโส   มนสิการํ   ธมฺมานุธมฺมํ  ปฏิปชฺชติ  ๑-  อิทํ  กุสลนฺติ  ยถาภูตํ
ปชานาติ   อิทํ   อกุสลนฺติ  ยถาภูตํ  ปชานาติ  อิทํ  สาวชฺชนฺติ  ยถาภูตํ
ปชานาติ    อิทํ   อนวชฺชนฺติ   ยถาภูตํ   ปชานาติ   อิทํ   เสวิตพฺพนฺติ
ยถาภูตํ      ปชานาติ      อิทํ      น     เสวิตพฺพนฺติ     ยถาภูตํ
ปชานาติ   อิทํ   หีนนฺติ   ยถาภูตํ   ปชานาติ   อิทํ   ปณีตนฺติ  ยถาภูตํ
ปชานาติ   อิทํ   กณฺหสุกฺกสปฺปฏิภาคนฺติ   ยถาภูตํ   ปชานาติ   ฯ  ตสฺส
เอวํ ชานโต เอวํ ปสฺสโต อวิชฺชา ปหียติ วิชฺชา อุปฺปชฺชติ ฯ
     {๒๐๔.๒}    ตสฺส    อวิชฺชาวิราคา    วิชฺชุปฺปาทา    อุปฺปชฺชติ
สุขํ  สุขา  ภิยฺโย  โสมนสฺสํ  ฯ  เสยฺยถาปิ  โภ ปมุทา ปาโมชฺชํ ชาเยถ
เอวเมว  โข  โภ  อวิชฺชาวิราคา  วิชฺชุปฺปาทา อุปฺปชฺชติ สุขํ สุขา ภิยฺโย
โสมนสฺสํ   ฯ  อยํ  โข  โภ  เตน  ภควตา  ชานตา  ปสฺสตา  อรหตา
สมฺมาสมฺพุทฺเธน   ตติโย   โอกาสาธิคโม   อนุพุทฺโธ  สุขสฺสาธิคมาย  ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ธมฺมา ... ปฏิปตฺตึ ฯ
อิเม  โข  โภ  เตน  ภควตา  ชานตา  ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน
ตโย โอกาสาธิคมา อนุพุทฺธา สุขสฺสาธิคมายาติ ฯ
     [๒๐๕]   อิทมตฺถํ   ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร  อภาสิตฺถ  ฯ
อิทมตฺถํ   ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   ภาสิตฺวา   เทเว  ตาวตึเส
อามนฺเตสิ    ตํ    กึ   มญฺญนฺติ   โภนฺโต   เทวา   ตาวตึสา   ยาว
สุปญฺญตฺตาปีเม  เตน  ภควตา  ชานตา  ปสฺสตา  อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน
จตฺตาโร     สติปฏฺฐานา     กุสลสฺสาธิคมาย     กตเม     จตฺตาโร
อิธ    โภ   ภิกฺขุ   อชฺฌตฺตํ   กาเย   กายานุปสฺสี   วิหรติ   อาตาปี
สมฺปชาโน   สติมา   วิเนยฺย   โลเก  อภิชฺฌาโทมนสฺสํ  อชฺฌตฺตํ  กาเย
กายานุปสฺสี วิหรนฺโต ตตฺถ สมฺมา สมาธิยติ สมฺมา วิปฺปสีทติ ฯ
     {๒๐๕.๑}   โส   ตตฺถ  สมฺมาสมาหิโต  สมฺมาวิปฺปสนฺโน  พหิทฺธา
ปรกาเย  ญาณทสฺสนํ  อภินิพฺพตฺเตติ  ฯ  อชฺฌตฺตํ  เวทนาสุ  เวทนานุปสฺสี
วิหรติ   อาตาปี   สมฺปชาโน   สติมา  วิเนยฺย  โลเก  อภิชฺฌาโทมนสฺสํ
อชฺฌตฺตํ   เวทนาสุ   เวทนานุปสฺสี   วิหรนฺโต   ตตฺถ  สมฺมา  สมาธิยติ
สมฺมา   วิปฺปสีทติ   ฯ   โส   ตตฺถ   สมฺมาสมาหิโต   สมฺมาวิปฺปสนฺโน
พหิทฺธา   ปรเวทนาสุ   ญาณทสฺสนํ   อภินิพฺพตฺเตติ   ฯ  อชฺฌตฺตํ  จิตฺเต
จิตฺตานุปสฺสี   วิหรติ   อาตาปี   สมฺปชาโน   สติมา   วิเนยฺย   โลเก
อภิชฺฌาโทมนสฺสํ    อชฺฌตฺตํ    จิตฺเต    จิตฺตานุปสฺสี   วิหรนฺโต   ตตฺถ
สมฺมา   สมาธิยติ   สมฺมา   วิปฺปสีทติ   ฯ   โส  ตตฺถ  สมฺมาสมาหิโต
สมฺมาวิปฺปสนฺโน    พหิทฺธา   ปรจิตฺเต   ญาณทสฺสนํ   อภินิพฺพตฺเตติ   ฯ
อชฺฌตฺตํ   ธมฺเมสุ   ธมฺมานุปสฺสี   วิหรติ   อาตาปี   สมฺปชาโน  สติมา
วิเนยฺย    โลเก    อภิชฺฌาโทมนสฺสํ   อชฺฌตฺตํ   ธมฺเมสุ   ธมฺมานุปสฺสี
วิหรนฺโต    ตตฺถ    สมฺมา   สมาธิยติ   สมฺมา   วิปฺปสีทติ   ฯ   โส
ตตฺถ     สมฺมาสมาหิโต     สมฺมาวิปฺปสนฺโน     พหิทฺธา    ปรธมฺเมสุ
ญาณทสฺสนํ   อภินิพฺพตฺเตติ   ฯ  อิเม  โข  โภ  เตน  ภควตา  ชานตา
ปสฺสตา   อรหตา   สมฺมาสมฺพุทฺเธน   จตฺตาโร   สติปฏฺฐานา  ปญฺญตฺตา
กุสลสฺสาธิคมายาติ ฯ
     [๒๐๖]   อิทมตฺถํ   ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร  อภาสิตฺถ  ฯ
อิทมตฺถํ   ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร   ภาสิตฺวา   เทเว  ตาวตึเส
อามนฺเตสิ    ตํ    กึ   มญฺญนฺติ   โภนฺโต   เทวา   ตาวตึสา   ยาว
สุปญฺญตฺตาปีเม     เตน     ภควตา    ชานตา    ปสฺสตา    อรหตา
สมฺมาสมฺพุทฺเธน   สตฺต   สมาธิปริกฺขารา  สมฺมาสมาธิสฺส  ภาวนาย  ๑-
สมฺมาสมาธิสฺส   ปาริปูริยา   กตเม   สตฺต   สมฺมาทิฏฺฐิ  สมฺมาสงฺกปฺโป
สมฺมาวาจา      สมฺมากมฺมนฺโต      สมฺมาอาชีโว      สมฺมาวายาโม
สมฺมาสติ ฯ
     {๒๐๖.๑}  ยา  โข  โภ  อิเมหิ  สตฺตหงฺเคหิ  จิตฺตสฺส เอกคฺคตา
ปริกฺขตา    อยํ    วุจฺจติ    โภ    อริโย    สมฺมาสมาธิ   สอุปนิโส
อิติปิ    สปริกฺขาโร    อิติปิ    สมฺมาทิฏฺฐิสฺส    โภ    สมฺมาสงฺกปฺโป
ปโหติ     สมฺมาสงฺกปฺปสฺส     สมฺมาวาจา     ปโหติ    สมฺมาวาจสฺส
สมฺมากมฺมนฺโต     ปโหติ    สมฺมากมฺมนฺตสฺส    สมฺมาอาชีโว    ปโหติ
สมฺมาอาชีวสฺส    สมฺมาวายาโม    ปโหติ   สมฺมาวายามสฺส   สมฺมาสติ
@เชิงอรรถ:  ม. ปริภาวนาย ฯ
ปโหติ      สมฺมาสติสฺส     สมฺมาสมาธิ     ปโหติ     สมฺมาสมาธิสฺส
สมฺมาญาณํ     ปโหติ     สมฺมาญาณสฺส    สมฺมาวิมุตฺติ    ปโหติ    ฯ
ยญฺหิ    ตํ    โภ    สมฺมาวทมาโน   วเทยฺย   สฺวากฺขาโต   ภควตา
ธมฺโม    สนฺทิฏฺฐิโก    อกาลิโก    เอหิปสฺสิโก   โอปนยิโก   ปจฺจตฺตํ
เวทิตพฺโพ   วิญฺญูหีติ   ๑-   อปารุตา  เต  ๒-  อมตสฺส  ทฺวาราติ  ฯ
อิทเมว    ตํ    สมฺมาสมฺพุทฺเธ    อเวจฺจปฺปสาเทน   สมนฺนาคตํ   ๓-
สมฺมาวทมาโน  วเทยฺย  สฺวากฺขาโต  หิ  [๔]- ภควตา ธมฺโม สนฺทิฏฺฐิโก
อกาลิโก    เอหิปสฺสิโก    โอปนยิโก    ปจฺจตฺตํ   เวทิตพฺโพ   วิญฺญูหิ
อปารุตา เต อมตสฺส ทฺวาราติ ฯ
     {๒๐๖.๒}  เย  หิ  เกจิ  โภ พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทน สมนฺนาคตา
ธมฺเม    อเวจฺจปฺปสาเทน    สมนฺนาคตา    สงฺเฆ   อเวจฺจปฺปสาเทน
สมนฺนาคตา  อริยกนฺเตหิ  สีเลหิ  สมนฺนาคตา  ฯ  เย  จิเม โอปปาติกา
ธมฺเม   วินีตา   สาติเรกานิ   จตุวีสติสตสหสฺสานิ  มาคธิกา  ปริจารกา
อพฺภตีตา    กาลกตา    ติณฺณํ    สญฺโญชนานํ   ปริกฺขยา   โสตาปนฺนา
อวินิปาตธมฺมา  นิยตา  สมฺโพธิปรายนา  ฯ  อตฺถิ  เจเวตฺถ สกทาคามิโน
อถายํ  ๕-  อิตรา  ปชา  ปุญฺญภาคาติ มม ๖- โน สงฺขาตุํ [๗]- สกฺโกมิ
มุสาวาทสฺส โอตฺตปฺปนฺติ ฯ
     [๒๐๗]   อิทมตฺถํ   ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร  อภาสิตฺถ  ฯ
อิทมตฺถํ    ภนฺเต    พฺรหฺมุโน    สนงฺกุมารสฺส   ภาสโต   เวสฺสวณสฺส
มหาราชสฺส   เอวํ   เจตโส   ปริวิตกฺโก   อุทปาทิ  อจฺฉริยํ  วต  โภ
@เชิงอรรถ:  ม. วิญฺญูหิ ฯ  ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ  ม. ยุ.
@สมฺมาสมฺพุทฺเธ - สมนฺนาคตนฺติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ  ม. ยุ. โภ ฯ  ม. อตฺถายํ ฯ
@ ม. ยุ. เม มโน ฯ  ม. ยุ. โนปิ ฯ
อพฺภูตํ    วต    โภ   เอวรูโปปิ   นาม   อุฬาโร   สตฺถา   ภวิสฺสติ
เอวรูปํ    อุฬารํ    ธมฺมกฺขานํ    เอวรูปา    อุฬารา   วิเสสาธิคมา
ปญฺญายิสฺสนฺตีติ   ฯ   อถ   ภนฺเต   พฺรหฺมา   สนงฺกุมาโร  เวสฺสวณสฺส
มหาราชสฺส    เจตสา   เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย   เวสฺสวณํ   มหาราชานํ
เอตทโวจ   ตํ   กึ   มญฺญติ   ภวํ   เวสฺสวโณ   มหาราชา   อตีตมฺปิ
อทฺธานํ   เอวรูโป  อุฬาโร  สตฺถา  อโหสิ  เอวรูปํ  อุฬารํ  ธมฺมกฺขานํ
เอวรูปา    อุฬารา    วิเสสาธิคมา   ปญฺญายึสุ   อนาคตมฺปิ   อทฺธานํ
เอวรูโป    อุฬาโร   สตฺถา   ภวิสฺสติ   เอวรูปํ   อุฬารํ   ธมฺมกฺขานํ
เอวรูปา อุฬารา วิเสสาธิคมา ปญฺญายิสฺสนฺตีติ ฯ
     [๒๐๘]  อิทมตฺถํ  ภนฺเต  พฺรหฺมา  สนงฺกุมาโร  เทวานํ ตาวตึสานํ
อภาสิ   ฯ   อิทมตฺถํ   เวสฺสวโณ   มหาราชา  พฺรหฺมุโน  สนงฺกุมารสฺส
เทวานํ   ตาวตึสานํ   ภาสโต   สมฺมุขา   สุตํ  สมฺมุขา  ปฏิคฺคหิตํ  ๑-
สายํ  ปริสายํ  ๒-  อาโรเจสิ  ฯ  อิทมตฺถํ  ชนวสโภ ยกฺโข เวสฺสวณสฺส
มหาราชสฺส  สายํ  ปริสายํ  ภาสโต  สมฺมุขา  สุตํ  สมฺมุขา ปฏิคฺคหิตํ ๓-
ภควโต   อาโรเจสิ   ฯ  อิทมตฺถํ  ภควา  ชนวสภสฺส  ยกฺขสฺส  สมฺมุขา
สุตฺวา    สมฺมุขา    ปฏิคฺคเหตฺวา    สามญฺจ    อภิญฺญาย   อายสฺมโต
อานนฺทสฺส     อาโรเจสิ     ฯ     อิทมตฺถํ    อายสฺมา    อานนฺโท
ภควโต   สมฺมุขา   สุตฺวา   สมฺมุขา   ปฏิคฺคเหตฺวา  อาโรเจสิ  ภิกฺขูนํ
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. สุตฺวา สมฺมุขา ปฏิคฺคเหตฺวา ฯ  สี. ยุ. สปริสายํ ฯ ม. สยํ ปริสายํ ฯ
@ สี. ยุ. สุตฺวา สมฺมุขา ปฏิคฺคเหตฺวา ฯ
ภิกฺขุนีนํ   อุปาสกานํ   อุปาสิกานํ   ฯ   ตยิทํ   พฺรหฺมจริยํ   อิทฺธญฺเจว
ผีตญฺจ    วิตฺถาริกํ    ๑-    พหุชญฺญํ    ปุถุภูตํ   ยาว   เทวมนุสฺเสหิ
สุปฺปกาสิตนฺติ ฯ
                  ชนวสภสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ปญฺจมํ ฯ
                           -------------
@เชิงอรรถ:  ยุ. วิตฺถาริตํ ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๒๙-๒๕๑. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=10&A=4838&w=&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=10&A=4838&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=10&item=187&items=22              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=10&siri=5              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=187              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=5&A=6396              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=5&A=6396              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐ https://84000.org/tipitaka/read/?index_10 https://84000.org/tipitaka/english/?index_10

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]