|
|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ | |
|
| |
|
|
![อ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย](go4.gif)
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๓ สุตฺต. ที. ปาฏิกวคฺโค
อคฺคญฺสุตฺตํ [๕๑] เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ ปุพฺพาราเม มิคารมาตุปาสาเท ฯ เตน โข ปน สมเยน วาเสฏฺภารทฺวาชา ภิกฺขูสุ ปริวสนฺติ ภิกฺขุภาวํ อากงฺขมานา ฯ อถโข ภควา สายณฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺิโต ปาสาทา โอโรหิตฺวา ปาสาทปจฺฉายายํ อพฺโภกาเส จงฺกมติ ฯ {๕๑.๑} อทฺทสา โข วาเสฏฺโ ภควนฺตํ สายณฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺิตํ ปาสาทา โอโรหิตฺวา ปาสาทปจฺฉายายํ อพฺโภกาเส จงฺกมนฺตํ ทิสฺวาน ภารทฺวาชํ อามนฺเตสิ อยํ อาวุโส ภารทฺวาช ภควา สายณฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺิโต ปาสาทา โอโรหิตฺวา ปาสาทปจฺฉายายํ อพฺโภกาเส จงฺกมติ อายามาวุโส ภารทฺวาช เยน ภควา เตนุปสงฺกมิสฺสาม อปฺเปวนาม ลเภยฺยาม ภควโต สมฺมุขา ๑- ธมฺมึ กถํ สวนายาติ ฯ เอวมาวุโสติ โข ภารทฺวาโช วาเสฏฺสฺส ปจฺจสฺโสสิ ฯ {๕๑.๒} อถโข วาเสฏฺภารทฺวาชา เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ภควนฺตํ จงฺกมนฺตํ อนุจงฺกมึสุ ฯ อถโข ภควา วาเสฏฺ อามนฺเตสิ ตุเมฺห ขฺวตฺถ วาเสฏฺา ๒- พฺราหฺมณชจฺจา พฺราหฺมณกุลีนา พฺราหฺมณกุลา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา กจฺจิ โว วาเสฏฺา ๓- พฺราหฺมณา น อกฺโกสนฺติ น ปริภาสนฺตีติ ฯ ตคฺฆ โน ภนฺเต พฺราหฺมณา อกฺโกสนฺติ ปริภาสนฺติ อตฺตรูปาย @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สนฺติกา ฯ ๒-๓ ม. ยุ. วาเสฏฺ ฯ ปริภาสาย ปริปุณฺณาย โน อปริปุณฺณายาติ ฯ ยถากถํ ปน โว วาเสฏฺา พฺราหฺมณา อกฺโกสนฺติ ปริภาสนฺติ อตฺตรูปาย ปริภาสาย ปริปุณฺณาย โน อปริปุณฺณายาติ ฯ พฺราหฺมณา ภนฺเต เอวมาหํสุ พฺราหฺมโณ ว เสฏฺโ วณฺโณ หีนา อญฺเ วณฺณา พฺราหฺมโณ ว สุกฺโก วณฺโณ กณฺหา อญฺเ วณฺณา พฺราหฺมณา ว สุชฺฌนฺติ โน อพฺราหฺมณา พฺราหฺมณา ๑- พฺรหฺมุโน ปุตฺตา โอรสา มุขโต ชาตา พฺรหฺมชา พฺรหฺมนิมฺมิตา พฺรหฺมทายาทา เต ตุเมฺห เสฏฺ วณฺณํ หิตฺวา หีนมตฺถวณฺณํ อชฺฌุปคตา ยทิทํ มุณฺฑเก สมณเก อิพฺเภ กเณฺห พนฺธุปาทา ปจฺเจติ ๒- ตยิทํ น สาธุ ตยิทํ นปฺปฏิรูปํ ยํ ตุเมฺห เสฏฺ วณฺณํ หิตฺวา หีนมตฺถวณฺณํ อชฺฌุปคตา ยทิทํ มุณฺฑเก สมณเก อิพฺเภ กเณฺห พนฺธุปาทา ปจฺเจติ ฯ เอวํ โข โน ภนฺเต พฺราหฺมณา อกฺโกสนฺติ ปริภาสนฺติ อตฺตรูปาย ปริภาสาย ปริปุณฺณาย โน อปริปุณฺณายาติ ฯ {๕๑.๓} ตคฺฆ โว วาเสฏฺา พฺราหฺมณา โปราณํ อสรนฺตา เอวมาหํสุ พฺราหฺมโณ ว เสฏฺโ วณฺโณ หีนา อญฺเ วณฺณา พฺราหฺมโณ ว สุกฺโก วณฺโณ กณฺหา อญฺเ วณฺณา พฺราหฺมณา ว สุชฺฌนฺติ โน อพฺราหฺมณา พฺราหฺมณา ๑- พฺรหฺมุโน ปุตฺตา โอรสา มุขโต ชาตา พฺรหฺมชา พฺรหฺมนิมฺมิตา พฺรหฺมทายาทาติ ฯ ทิสฺสนฺติ โข ปน วาเสฏฺา พฺราหฺมณานํ พฺราหฺมณิโย อุตุนิโยปิ คพฺภินิโยปิ วิชายมานาปิ ปายมานาปิ เต จ พฺราหฺมณา โยนิชา ว สมานา @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. พฺราหฺมณา ว ฯ เอวมุปริ ฯ ๒ ม. ยุ. พนฺธุปาทาปจฺเจ ฯ เอวมาหํสุ พฺราหฺมโณ ว เสฏฺโ วณฺโณ ฯเปฯ พฺรหฺมทายาทาติ ฯ เต จ ๑- พฺรหฺมานญฺเจว อพฺภาจิกฺขนฺติ มุสา จ ภาสนฺติ พหุญฺจ อปุญฺ ปสวนฺติ ฯ [๕๒] จตฺตาโรเม วาเสฏฺา วณฺณา ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา สุทฺทา ฯ ขตฺติโยปิ โข วาเสฏฺา อิเธกจฺโจ ปาณาติปาตี โหติ อทินฺนาทายี กาเมสุ มิจฺฉาจารี มุสาวาที ปิสุณวาโจ ๒- ผรุสวาโจ สมฺผปฺปลาปี อภิชฺฌาลุ พฺยาปนฺนจิตฺโต มิจฺฉาทิฏฺี ฯ อิติ โข วาเสฏฺา เยเม ธมฺมา อกุสลา อกุสลสงฺขาตา สาวชฺชา สาวชฺชสงฺขาตา อเสวิตพฺพา อเสวิตพฺพสงฺขาตา นาลมริยา นาลมริยสงฺขาตา กณฺหา กณฺหวิปากา วิญฺุครหิตา ฯ ขตฺติเยปิ เต อิเธกจฺเจ สนฺทิสฺสนฺติ ฯ พฺราหฺมโณปิ โข วาเสฏฺา ฯเปฯ เวสฺโสปิ โข วาเสฏฺา ฯเปฯ สุทฺโทปิ โข วาเสฏฺา อิเธกจฺโจ ปาณาติปาตี โหติ อทินฺนาทายี ฯเปฯ มิจฺฉาทิฏฺี ฯ อิติ โข วาเสฏฺา เยเม ธมฺมา อกุสลา อกุสลสงฺขาตา ฯเปฯ กณฺหา กณฺหวิปากา วิญฺุครหิตา สุทฺเทปิ เต อิเธกจฺเจ สนฺทิสฺสนฺติ ฯ [๕๓] ขตฺติโยปิ โข วาเสฏฺา อิเธกจฺโจ ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ อทินฺนาทานา ปฏิวิรโต กาเมสุ มิจฺฉาจารา ปฏิวิรโต มุสาวาทา ปฏิวิรโต ปิสุณาย วาจาย ปฏิวิรโต ผรุสาย วาจาย ปฏิวิรโต สมฺผปฺปลาปา ปฏิวิรโต อนภิชฺฌาลุ อพฺยาปนฺนจิตฺโต สมฺมาทิฏฺี ฯ อิติ โข วาเสฏฺา เยเม ธมฺมา กุสลา กุสลสงฺขาตา @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ ๒ ยุ. ปิสุณาวาโจ ผรุสาวาโจ ฯ อนวชฺชา อนวชฺชสงฺขาตา เสวิตพฺพา เสวิตพฺพสงฺขาตา อลมริยา อลมริยสงฺขาตา สุกฺกา สุกฺกวิปากา วิญฺุปสตฺถา ฯ ขตฺติเยปิ เต อิเธกจฺเจ สนฺทิสฺสนฺติ ฯ พฺราหฺมโณปิ โข วาเสฏฺา ฯ เวสฺโสปิ โข วาเสฏฺา ฯ สุทฺโทปิ โข วาเสฏฺา อิเธกจฺโจ ปาณาติปาตา ปฏิวิรโต โหติ ฯเปฯ อนภิชฺฌาลุ อพฺยาปนฺนจิตฺโต สมฺมาทิฏฺี ฯ อิติ โข วาเสฏฺา เยเม ธมฺมา กุสลา กุสลสงฺขาตา อนวชฺชา อนวชฺชสงฺขาตา เสวิตพฺพา เสวิตพฺพสงฺขาตา อลมริยา อลมริยสงฺขาตา สุกฺกา สุกฺกวิปากา วิญฺุปสตฺถา ฯ สุทฺเทปิ เต อิเธกจฺเจ สนฺทิสฺสนฺติ ฯ {๕๓.๑} อิเมสุ โข วาเสฏฺา จตูสุ วณฺเณสุ เอวํ อุภยโพฺยกิณฺเณสุ ๑- วตฺตมาเนสุ กณฺหสุกฺเกสุ ธมฺเมสุ วิญฺุวิครหิเตสุ เจว วิญฺุปสตฺเถสุ จ ยเทตฺถ พฺราหฺมณา เอวมาหํสุ พฺราหฺมโณ ว เสฏฺโ วณฺโณ หีนา อญฺเ วณฺณา พฺราหฺมโณ ว สุกฺโก วณฺโณ กณฺหา อญฺเ วณฺณา พฺราหฺมณา ว สุชฺฌนฺติ โน อพฺราหฺมณา พฺราหฺมณา พฺรหฺมุโน ปุตฺตา โอรสา มุขโต ชาตา พฺรหฺมชา พฺรหฺมนิมฺมิตา พฺรหฺมทายาทาติ ฯ ตนฺเตสํ วิญฺู นานุชานนฺติ ฯ ตํ กิสฺส เหตุ ฯ อิเมสํ หิ วาเสฏฺา จตุนฺนํ วณฺณานํ โย โหติ ภิกฺขุ อรหํ ขีณาสโว วุสิตวา กตกรณีโย โอหิตภาโร อนุปฺปตฺตสทตฺโถ ปริกฺขีณกวสญฺโชโน สมฺมทญฺา- วิมุตฺโต โส เนสํ อคฺคมกฺขายติ ธมฺเมเนว โน อธมฺเมน ฯ ธมฺโม หิ วาเสฏฺา เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุภยโอกิณฺเณสุ ฯ ตทมินาเปตํ วาเสฏฺา ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา ธมฺโม ๑- เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ [๕๔] ชานาติ โข วาเสฏฺา ราชา ปเสนทิ โกสโล สมโณ โคตโม อนุตฺตโร ๒- สกฺยกุลา ปพฺพชิโตติ ฯ สกฺยา โข ปน วาเสฏฺา รญฺโ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส อนนฺตรา ๓- อนุยนฺตา ภวนฺติ ฯ กโรนฺติ โข วาเสฏฺา สกฺยา รญฺเ ปเสนทิมฺหิ โกสเล นิปจฺจการํ อภิวาทนํ ปจฺจุฏฺานํ อญฺชลิกมฺมํ สามีจิกมฺมํ ฯ อิติ โข วาเสฏฺา ยํ กโรนฺติ สกฺยา รญฺเ ปเสนทิมฺหิ โกสเล นิปจฺจการํ อภิวาทนํ ปจฺจุฏฺานํ อญฺชลิกมฺมํ สามีจิกมฺมํ กโรติ ตํ ราชา ปเสนทิ โกสโล ตถาคเต นิปจฺจการํ อภิวาทนํ ปจฺจุฏฺานํ อญฺชลิกมฺมํ สามีจิกมฺมํ นนุ สุชาโต สมโณ โคตโม ทุชฺชาโตหมสฺมิ พลวา สมโณ โคตโม ทุพฺพโลหมสฺมิ ปาสาทิโก สมโณ โคตโม ทุพฺพณฺโณหมสฺมิ มเหสกฺโข สมโณ โคตโม อปฺเปสกฺโขหมสฺมีติ อถโข นํ ธมฺมํเยว สกฺกโรนฺโต ธมฺมํ ครุกโรนฺโต ธมฺมํ มาเนนฺโต ธมฺมํ ปูเชนฺโต ธมฺมํ อปจยมาโน ฯ เอวํ ราชา ปเสนทิ โกสโล ตถาคเต นิปจฺจการํ กโรติ อภิวาทนํ ปจฺจุฏฺานํ อญฺชลิกมฺมํ สามีจิกมฺมํ ฯ อิมินา ๔- โข เอวํ ๕- วาเสฏฺา ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ยถา ธมฺโม เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ [๕๕] ตุเมฺห ขฺวตฺถ วาเสฏฺา นานาชจฺจา นานานามา นานาโคตฺตา นานากุลา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา เก ตุเมฺหติ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ธมฺโม ว ฯ ๒ ม. อนนฺตรา ฯ ๓ ม. ยุ. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ ฯ @๔ ม. อิมินาปิ ฯ ๕ ม. ยุ. เอตํ วาเสฏฺ ฯ ปุฏฺา สมานา สมณา สกฺยปุตฺติยามฺหาติ ปฏิชานาถาติ ๑- ฯ ยสฺส โข ปนสฺส วาเสฏฺา ตถาคเต สทฺธา นิวิฏฺา มูลชาตา ปติฏฺิตา ทฬฺหา อสํหาริยา ๒- สมเณน วา พฺราหฺมเณน วา เทเวน วา มาเรน วา พฺรหฺมุนา วา เกนจิ วา โลกสฺมึ ตสฺเสตํ กลฺลํ วาจาย ภควโตมฺหิ ปุตฺโต โอรโส มุขโต ชาโต ธมฺมโช ธมฺมนิมฺมิโต ธมฺมทายาโทติ ฯ ตํ กิสฺส เหตุ ฯ ตถาคตสฺส เหตํ วาเสฏฺา อธิวจนํ ธมฺมกาโย อิติปิ พฺรหฺมกาโย อิติปิ ธมฺมภูโต อิติปิ พฺรหฺมภูโต อิติปิ ฯ [๕๖] โหติ โข โส วาเสฏฺา สมโย ยํ กทาจิ กรหจิ ทีฆสฺส อทฺธุโน อจฺจเยน อยํ โลโก สํวฏฺฏติ สํวฏฺฏมาเน โลเก เยภุยฺเยน สตฺตา อาภสฺสรสํวตฺตนิกา โหนฺติ เต ตตฺถ [๒]- มโนมยา ปีติภกฺขา สยํปภา อนฺตลิกฺขจรา สุภฏฺายิโน จิรํ ทีฆมทฺธานํ ติฏฺนฺติ ฯ โหติ โข โส วาเสฏฺา สมโย ยํ กทาจิ กรหจิ ทีฆสฺส อทฺธุโน อจฺจเยน อยํ โลโก วิวฏฺฏติ วิวฏฺฏมาเน โลเก เยภุยฺเยน สตฺตา อาภสฺสรกายา จวิตฺวา อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉนฺติ เต จ โหนฺติ มโนมยา ปีติภกฺขา สยํปภา อนฺตลิกฺขจรา สุภฏฺายิโน จิรํ ทีฆมทฺธานํ ติฏฺนฺติ ฯ {๕๖.๑} เอโกทกีกูตํ โข ปน วาเสฏฺา เตน สมเยน โหติ อนฺธกาโร อนฺธการติมิสา น จนฺทิมสุริยา ปญฺายนฺติ น นกฺขตฺตานิ ตารกรูปานิ ปญฺายนฺติ น รตฺตินฺทิวา ปญฺายนฺติ น มาสทฺธมาสา ปญฺายนฺติ น อุตุสํวจฺฉรา @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิติสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ ๒ ยุ. อสํหาริกา ฯ ๓ ม. ยุ. โหนฺติ ฯ ปญฺายนฺติ น อิตฺถีปุริสา ๑- ปญฺายนฺติ ฯ สตฺตา สตฺตาเตฺวว สงฺขฺยํ คจฺฉนฺติ ฯ อถโข เตสํ วาเสฏฺา สตฺตานํ กทาจิ กรหจิ ทีฆสฺส อทฺธุโน อจฺจเยน รสปวี อุทกสฺมึ สมนฺตานิ ๒- เสยฺยถาปิ นาม ปยตตฺตสฺส นิพฺพายมานสฺส อุปริ สนฺตานกํ โหติ เอวเมวํ ๓- ปาตุรโหติ สา อโหสิ วณฺณสมฺปนฺนา คนฺธสมฺปนฺนา รสสมฺปนฺนา เสยฺยถาปิ นาม สมฺปนฺนา วา สปฺปิ สมฺปนฺนํ วา นวนีตํ เอวํวณฺณา อโหสิ เสยฺยถาปิ นาม ขุทฺทมธุํ อเนฬกํ เอวมสฺสาทา อโหสิ ฯ {๕๖.๒} อถโข วาเสฏฺา อญฺตโร สตฺโต โลลชาติโก อมฺโภ กิเมวิทํ ภวิสฺสตีติ รสปวึ องฺคุลิยา สายิ ตสฺส รสปวึ องฺคุลิยา สายโต อจฺฉาเทสิ ตณฺหาปสฺส ๔- โอกฺกมิ ฯ อญฺเปิ ๕- โข วาเสฏฺา สตฺตา ตสฺส สตฺตสฺส ทิฏฺานุคตึ อาปชฺชมานา รสปวึ องฺคุลิยา สายึสุ ฯ เตสํ รสปวึ องฺคุลิยา สายตํ อจฺฉาเทติ ตณฺหา จ เนสํ โอกฺกมิ ฯ {๕๖.๓} อถโข เต วาเสฏฺา สตฺตา รสปวึ หตฺเถหิ อาลุปฺปการกํ อุปกฺกมึสุ ปริภุญฺชิตุํ ฯ ยโต โข วาเสฏฺา สตฺตา รสปวึ หตฺเถหิ อาลุปฺปการกํ อุปกฺกมึสุ ปริภุญฺชิตุํ อถ เตสํ สตฺตานํ สยํปภา อนฺตรธายิ ฯ สยํปภาย อนฺตรหิตาย จนฺทิมสุริยา ปาตุรเหสุํ จนฺทิมสุริเยสุ ปาตุภูเตสุ นกฺขตฺตานิ ตารกรูปานิ ปาตุรเหสุํ นกฺขตฺเตสุ ตารกรูเปสุ ปาตุภูเตสุ รตฺตินฺทิวา ปญฺายึสุ รตฺตินฺทิเวสุ ปญฺายมาเนสุ มาสทฺธมาสา ปญฺายึสุ มาสทฺธมาเสสุ ปญฺายมาเนสุ อุตุสํวจฺฉรา ปญฺายึสุ เอตฺตาวตา @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิตฺถิปุมา ฯ ๒ ม. ยุ. สมตานิ ฯ ๓ ม. เอวเมว ฯ เอวมุปริ ฯ @๔ ม. ยุ. ตณฺหา จสฺส ฯ ๕ ยุ. อญฺตเรปิ ฯ โข วาเสฏฺา อยํ โลโก ปุน วิวฏฺโฏ โหติ ฯ [๕๗] อถโข เต วาเสฏฺา สตฺตา รสปวึ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา ๑- จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺสุ ฯ ยถา ยถา โข เต วาเสฏฺา สตฺตา รสปวึ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺสุ ตถา ตถา เตสํ สตฺตานํ ขรตฺตญฺเจว กายสฺมึ โอกฺกมิ วณฺณเววณฺณตา จ ปญฺายิตฺถ ฯ เอกิทํ สตฺตา วณฺณวนฺโต โหนฺติ เอกิทํ สตฺตา ทุพฺพณฺณา ฯ ตตฺถ เย เต สตฺตา วณฺณวนฺโต เต ทุพฺพณฺเณ สตฺเต อติมญฺนฺติ มยเมเตหิ วณฺณวนฺตตรา อเมฺหเหเต ทุพฺพณฺณตราติ ฯ เตสํ วณฺณาติมานปจฺจยา มานาติมานชาติกานํ รสปวี อนฺตรธายิ ฯ รสปวิยา อนฺตรหิตาย สนฺนิปตึสุ สนฺนิปติตฺวา อนุตฺถุนึสุ อโห รสํ อโห รสนฺติ ฯ ตเทตรหิปิ มนุสฺสา กิญฺจิเทว สุรสํ ๒- ลภิตฺวา เอวมาหํสุ อโห รสํ อโห รสนฺติ ฯ ตเทว โปราณํ อคฺคญฺ อกฺขรํ อนุสฺสรนฺติ ๓- น เตฺววสฺส อตฺถํ อาชานนฺติ ฯ [๕๘] อถโข เตสํ วาเสฏฺา สตฺตานํ รสปวิยา อนฺตรหิตาย ภูมิปปฺปฏิโก ๔- ปาตุรโหสิ ฯ เสยฺยถาปิ นาม อหิจฺฉตฺตโก เอวเมวํ ปาตุรโหสิ ฯ โส อโหสิ วณฺณสมฺปนฺโน คนฺธสมฺปนฺโน รสสมฺปนฺโน เสยฺยถาปิ นาม สมฺปนฺนา วา สปฺปิ สมฺปนฺนํ วา นวนีตํ เอวํวณฺโณ อโหสิ เสยฺยถาปิ นาม ขุทฺทมธุํ อเนฬกํ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตทหารา ฯ ๒ ยุ. สาธุรสํ ฯ ๓ ยุ. อนุปตนฺติ ฯ เอวมุปริ ฯ @๔ ม. ยุ. ภูมิปปฺปฏโก ฯ เอวมสฺสาโท อโหสิ ฯ {๕๘.๑} อถโข เต วาเสฏฺา สตฺตา ภูมิปปฺปฏิกํ อุปกฺกมึสุ ปริภุญฺชิตุํ เต [๑]- ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺสุ ฯ ยถา ยถา โข เต วาเสฏฺา สตฺตา ภูมิปปฺปฏิกํ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺสุ ตถา ตถา เตสํ สตฺตานํ ภิยฺโยโส มตฺตาย ขรตฺตญฺเจว กายสฺมึ โอกฺกมิ วณฺณเววณฺณตา จ ปญฺายิตฺถ ฯ เอกิทํ สตฺตา วณฺณวนฺโต โหนฺติ เอกิทํ สตฺตา ทุพฺพณฺณา ฯ ตตฺถ เย เต สตฺตา วณฺณวนฺโต เต ทุพฺพณฺเณ สตฺเต อติมญฺนฺติ มยเมเตหิ วณฺณวนฺตตรา อเมฺหเหเต ทุพฺพณฺณตราติ ฯ เตสํ วณฺณาติมาน- ปจฺจยา มานาติมานชาติกานํ ภูมิปปฺปฏิโก อนฺตรธายิ ฯ {๕๘.๒} ภูมิปปฺปฏิเก อนฺตรหิเต ปทาลตา ปาตุรโหสิ ฯ เสยฺยถาปิ นาม กลมฺพกา ๒- เอวเมวํ ปาตุรโหสิ ฯ สา อโหสิ วณฺณสมฺปนฺนา คนฺธสมฺปนฺนา รสสมฺปนฺนา เสยฺยถาปิ นาม สมฺปนฺนา วา สปฺปิ สมฺปนฺนํ วา นวนีตํ เอวํวณฺณา อโหสิ เสยฺยถาปิ นาม ขุทฺทมธุํ อเนฬกํ เอวมสฺสาทา อโหสิ ฯ อถโข เต วาเสฏฺา สตฺตา ปทาลตํ อุปกฺกมึสุ ปริภุญฺชิตุํ เต ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺสุ ฯ ยถา ยถา โข เต วาเสฏฺา สตฺตา ปทาลตํ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺสุ ตถา ตถา เตสํ สตฺตานํ ภิยฺโยโส มตฺตาย ขรตฺตญฺเจว กายสฺมึ โอกฺกมิ วณฺณเววณฺณตา จ ปญฺายิตฺถ ฯ เอกิทํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตํ ฯ ๒ ม. ยุ. กลมฺพุกา ฯ สตฺตา วณฺณวนฺโต โหนฺติ เอกิทํ สตฺตา ทุพฺพณฺณา ฯ ตตฺถ เย เต สตฺตา วณฺณวนฺโต เต ทุพฺพณฺเณ สตฺเต อติมญฺนฺติ มยเมเตหิ วณฺณวนฺตตรา อเมฺหเหเต ทุพฺพณฺณตราติ ฯ เตสํ วณฺณาติมานปจฺจยา มานาติมานชาติกานํ ปทาลตา อนฺตรธายิ ฯ {๕๘.๓} ปทาลตาย อนฺตรหิตาย สนฺนิปตึสุ สนฺนิปติตฺวา อนุตฺถุนึสุ อหุ วต โน อหายิ วต โน ปทาลตาติ ฯ ตเทตรหิ มนุสฺสา เกนจิเทว ทุกฺขธมฺเมน ผุฏฺา เอวมาหํสุ อหุ วต โน อหายิ วต โนติ ฯ ตเทว โปราณํ อคฺคญฺ อกฺขรํ อนุสฺสรนฺติ น เตฺววสฺส อตฺถํ อาชานนฺติ ฯ [๕๙] อถโข เตสํ วาเสฏฺา สตฺตานํ ปทาลตาย อนฺตรหิตาย อกฏฺปาโก สาลิ ปาตุรโหสิ อกโณ อถุโส สุทฺโธ ๑- สุคนฺโธ ตณฺฑุลปฺผโล ฯ ยนฺตํ สายํ สายมาสาย อาหรนฺติ ปาโต ตํ โหติ ปกฺกํ ปฏิวิรุฬฺหํ ยนฺตํ ปาโต ปาตราสาย อาหรนฺติ สายํ ตํ โหติ ปกฺกํ ปฏิวิรุฬฺหํ นาปทานํ ปญฺายติ ฯ อถโข [๒]- วาเสฏฺา สตฺตา อกฏฺปากํ สาลึ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺสุ ฯ {๕๙.๑} ยถา ยถา โข เต วาเสฏฺา สตฺตา อกฏฺปากํ สาลึ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺสุ ตถา ตถา เตสํ สตฺตานํ ภิยฺโยโส มตฺตาย ขรตฺตญฺเจว กายสฺมึ โอกฺกมิ วณฺณเววณฺณตา จ ปญฺายิตฺถ ฯ อิตฺถิยา จ อิตฺถีลิงฺคํ ปาตุรโหสิ ปุริสสฺส ปุริสลิงฺคํ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ ฯ ๒ เต ฯ อิตฺถี จ สุทํ ๑- อติเวลํ ปุริสํ ๒- อุปนิชฺฌายติ ปุริโส จ อิตฺถึ ฯ เตสํ อติเวลํ อญฺมญฺ อุปนิชฺฌายนฺตานํ สาราโค อุทปาทิ ปริฬาโห กายสฺมึ โอกฺกมิ ฯ เต ปริฬาหปจฺจยา เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวึสุ ฯ {๕๙.๒} เย โข ปน เต วาเสฏฺา เตน สมเยน สตฺตา ปสฺสนฺติ เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺเต อญฺเ ปํสุํ ขิปนฺติ อญฺเ เสฏฺึ ขิปนฺติ อญฺเ โคมยํ ขิปนฺติ นสฺส วสลิ ๓- นสฺส วสลีติ ๓- ฯ กถญฺหิ นาม สตฺโต สตฺตสฺส เอวรูปํ กริสฺสตีติ ฯ ตเทตรหิปิ มนุสฺสา เอกจฺเจสุ ชนปเทสุ วธนิยา ๔- นิพฺพุยฺหมานาย อญฺเ ปํสุํ ขิปนฺติ อญฺเ เสฏฺึ ขิปนฺติ อญฺเ โคมยํ ขิปนฺติ ฯ ตเทว โปราณํ อคฺคญฺ อกฺขรํ อนุสฺสรนฺติ น เตฺววสฺส อตฺถํ อาชานนฺติ ฯ [๖๐] อธมฺมสมฺมตํ ตํ ๕- โข ปน วาเสฏฺา เตน สมเยน โหติ ตเทตรหิ ธมฺมสมฺมตํ ฯ เย โข ปน เต ๖- วาเสฏฺา เตน สมเยน สตฺตา เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺติ เตมาสํปิ เทฺวมาสํปิ น ลภนฺติ คามํ วา นิคมํ วา ปวิสิตุํ ฯ ยโต โข วาเสฏฺา เต สตฺตา ตสฺมึ อสทฺธมฺเม อติเวลํ ปาตพฺยตํ อาปชฺชึสุ อถ อคารานิ อุปกฺกมึสุ กาตุํ ตสฺเสว อสทฺธมฺมสฺส ปฏิจฺฉาทนตฺถํ ฯ อถโข วาเสฏฺา อญฺตรสฺส สตฺตสฺส อลสชาติกสฺส เอตทโหสิ อมฺโภ กิเมวาหํ วิหญฺามิ สาลึ อาหรนฺโต สายํ สายมาสาย ปาโต ปาตราสาย ยนฺนูนาหํ สาลึ อาหเรยฺยํ สกิเทว สายํ ปาตราสายาติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. อยํ น ทิสฺสติ ฯ ๒ ม. ปุริสํ อติเวลํ ฯ ๓ ม. ยุ. อสุจิ ฯ @๔ ม. ยุ. วธุยา ฯ ๕-๖ ม. ยุ. อยํ น ทิสฺสติ ฯ {๖๐.๑} อถโข โส วาเสฏฺา สตฺโต สาลึ อาหาสิ สกิเทว สายํ ปาตราสายาติ ๑- ฯ อถโข วาเสฏฺา อญฺตโร สตฺโต เยน โส สตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ สตฺตํ เอตทโวจ เอหิ โภ สตฺต สาลาหารํ คมิสฺสามาติ ฯ อลํ โภ สตฺต อาหโฏ เม สาลิ สกิเทว สายํ ปาตราสายาติ ฯ {๖๐.๒} อถโข โส วาเสฏฺา สตฺโต ตสฺส สตฺตสฺส ทิฏฺานุคตึ อาปชฺชมาโน สาลึ อาหาสิ สกิเทว ทฺวีหาย ๒- เอวํปิ กิร โภ สาธูติ ฯ {๖๐.๓} อถโข วาเสฏฺา อญฺตโร สตฺโต เยน โส สตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ สตฺตํ เอตทโวจ เอหิ โภ สตฺต สาลาหารํ คมิสฺสามาติ ฯ อลํ โภ สตฺต อาหโฏ เม สาลิ สกิเทว สายํ ปาตราสายาติ ๑- ฯ {๖๐.๔} อถโข โส วาเสฏฺา สตฺโต ตสฺส สตฺตสฺส ทิฏฺานุคตึ อาปชฺชมาโน สาลึ อาหาสิ สกิเทว จตูหาย เอวํ ๓- กิร โภ สาธูติ ฯ อถโข วาเสฏฺา อญฺตโร สตฺโต เยน โส สตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ สตฺตํ เอตทโวจ เอหิ โภ สตฺต สาลาหารํ คมิสฺสามาติ ฯ อลํ โภ สตฺต อาหโฏ เม สาลิ สกิเทว จตูหายาติ ฯ {๖๐.๕} อถโข โส วาเสฏฺา สตฺโต ตสฺส สตฺตสฺส ทิฏฺานุคตึ อาปชฺชมาโน สาลึ อาหาสิ สกิเทว อฏฺาหาย เอวํ ๓- กิร โภ สาธูติ ฯ {๖๐.๖} ยโต โข เต วาเสฏฺา สตฺตา สนฺนิธิการกํ สาลึ อุปกฺกมึสุ ปริภุญฺชิตุํ ฯ อถโข วาเสฏฺา ๔- กโณ ตณฺฑุลํ ปริโยนทฺธิ ๕- ถุโสปิ ตณฺฑุลํ ปริโยนทฺธิ ๕- ลุนํปิ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อิติสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ ๒ ม. ยุ. ทฺวีหายาติ ฯ ๓ ม. ยุ. เอวํปิ ฯ @๔ ม. ยุ. อยํ น ทิสฺสติ ฯ ๕ ม. ยุ. ปริโยนนฺธิ ฯ นปฺปฏิวิรุฬฺหํ อปทานํ ปญฺายิตฺถ สณฺฑสณฺฑา สาลโย ๑- อฏฺสุ ฯ [๖๑] อถโข เต วาเสฏฺา สตฺตา สนฺนิปตึสุ สนฺนิปติตฺวา อนุตฺถนึสุ ปาปกา วต โภ ธมฺมา สตฺเตสุ ปาตุภูตา มยํ หิ ปุพฺเพ มโนมยา อหุมฺหา ปีติภกฺขา สยํปภา อนฺตลิกฺขจรา สุภฏฺายิโน จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺมฺหา เตสํ โน อมฺหากํ กทาจิ กรหจิ จิรํ ๒- ทีฆสฺส อทฺธุโน อจฺจเยน รสปวี อุทกสฺมึ สมนฺตานิ สา อโหสิ วณฺณสมฺปนฺนา คนฺธสมฺปนฺนา รสสมฺปนฺนา เต มยํ รสปวึ หตฺเถหิ อาลุปฺปการกํ อุปกฺกมิมฺหา ๓- ปริภุญฺชิตุํ เตสนฺโน รสปวึ หตฺเถหิ อาลุปฺปการกํ อุปกฺกมตํ ปริภุญฺชิตุํ สยํปภา อนฺตรธายิ สยํปภาย ๔- อนฺตรหิตาย จนฺทิมสุริยา ปาตุรเหสุํ ๕- จนฺทิมสุริเยสุ ปาตุภูเตสุ นกฺขตฺตานิ ตารกรูปานิ ปาตุรเหสุํ ๕- นกฺขตฺเตสุ ตารกรูเปสุ ปาตุภูเตสุ รตฺตินฺทิวา ปญฺายึสุ รตฺตินฺทิเวสุ ปญฺายมาเนสุ มาสทฺธมาสา ปญฺายึสุ มาสทฺธมาเสสุ ปญฺายมาเนสุ อุตุสํวจฺฉรา ปญฺายึสุ เต มยํ รสปวึ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺมฺหา เตสํ โน ปาปกานํเยว อกุสลานํ ธมฺมานํ ปาตุภาวา รสปวี อนฺตรธายิ รสปวิยา อนฺตรหิตาย ภูมิปปฺปฏิโก ปาตุรโหสิ โส อโหสิ วณฺณสมฺปนฺโน คนฺธสมฺปนฺโน รสสมฺปนฺโน เต มยํ ภูมิปปฺปฏิกํ อุปกฺกมิมฺหา ๓- ปริภุญฺชิตุํ เต มยํ ตํ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺมฺหา เตสํ โน ปาปกานํเยว อกุสลานํ ธมฺมานํ @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สาลิโย ฯ ๒ ม. ยุ. อยํ น ทิสฺสติ ฯ ๓ ม. ยุ. อุปกฺกมิมฺห ฯ @๔ ม. ตาย ฯ ๕ ยุ. ปาตุรหํสุ ฯ ปาตุภาวา ภูมิปปฺปฏิโก อนฺตรธายิ ภูมิปปฺปฏิเก อนฺตรหิเต ปทาลตา ปาตุรโหสิ สา อโหสิ วณฺณสมฺปนฺนา คนฺธสมฺปนฺนา รสสมฺปนฺนา เต มยํ ปทาลตํ อุปกฺกมิมฺหา ปริภุญฺชิตุํ เต มยํ ตํ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺมฺหา เตสํ โน ปาปกานํเยว อกุสลานํ ธมฺมานํ ปาตุภาวา ปทาลตา อนฺตรธายิ ปทาลตาย อนฺตรหิตาย อกฏฺปาโก สาลิ ปาตุรโหสิ อกโณ อถุโส สุทฺโธ สุคนฺโธ ตณฺฑุลปฺผโล ยนฺตํ สายํ สายมาสาย อาหราม ปาโต ตํ โหติ ปกฺกํ ปฏิวิรุฬฺหํ ยนฺตํ ปาโต ปาตราสาย อาหราม สายนฺตํ โหติ ปกฺกํ ปฏิวิรุฬฺหํ นาปทานํ ปญฺายิตฺถ เต มยํ อกฏฺปากํ สาลึ ปริภุญฺชนฺตา ตพฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺมฺหา เตสนฺโน ปาปกานํเยว อกุสลานํ ธมฺมานํ ปาตุภาวา กโณปิ ตณฺฑุลํ ปริโยนทฺธิ ถุโสปิ ตณฺฑุลํ ปริโยนทฺธิ ลูนํปิ นปฺปฏิวิรุฬฺหํ อปทานมฺปิ ปญฺายิตฺถ สณฺฑสณฺฑา สาลโย ิตา ยนฺนูน มยํ สาลึ วิภเชยฺยาม มริยาทํ เปยฺยามาติ ฯ อถโข [๑]- วาเสฏฺา สตฺตา สาลึ วิภชึสุ มริยาทํ เปสุํ ฯ [๖๒] อถโข วาเสฏฺา อญฺตโร สตฺโต โลลชาติโก สกํ ภาคํ ปริรกฺขนฺโต อญฺตรํ ภาคํ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา ปริภุญฺชิ ฯ ตเมนํ อคฺคเหสุํ คเหตฺวา เอตทโวจุํ ปาปกํ วต โภ สตฺต กโรสิ ยตฺร หิ นาม สกํ ภาคํ ปริรกฺขนฺโต อญฺตรํ ภาคํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เต ฯ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา ปริภุญฺชสิ มา โภ ๑- สตฺต ปุน ๒- เอวรูปมกาสีติ ฯ เอวํ โภติ โข วาเสฏฺา โส สตฺโต เตสํ สตฺตานํ ปจฺจสฺโสสิ ฯ ทุติยมฺปิ โข วาเสฏฺา โส สตฺโต ฯเปฯ ตติยมฺปิ โข วาเสฏฺา โส สตฺโต สกํ ภาคํ ปริรกฺขนฺโต อญฺตรํ ภาคํ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา ปริภุญฺชิ ฯ ตเมนํ อคฺคเหสุํ คเหตฺวา ๓- เอตทโวจุํ ปาปกํ วต โภ สตฺต กโรสิ ยตฺร หิ นาม สกํ ภาคํ ปริรกฺขนฺโต อญฺตรํ ภาคํ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา ปริภุญฺชิ ๔- มา โภ ๑- สตฺต ปุนปิ เอวรูปํ อกาสีติ ฯ อญฺเ ปาณินา ปหรึสุ อญฺเ เลฑฺฑุนา ปหรึสุ อญฺเ ทณฺเฑน ปหรึสุ ฯ ตทคฺเค โข ปน วาเสฏฺา อทินฺนาทานํ ปญฺายติ ครหา ปญฺายติ มุสาวาโท ปญฺายติ ทณฺฑาทานํ ปญฺายติ ฯ {๖๒.๑} อถโข เสฏฺสตฺตา สนฺนิปตึสุ สนฺนิปติตฺวา อนุตฺถนึสุ ปาปกา วต โภ ธมฺมา สตฺเตสุ ปาตุภูตา ยตฺร หิ นาม อทินฺนาทานํ ปญฺายิสฺสติ ครหา ปญฺายิสฺสติ มุสาวาโท ปญฺายิสฺสติ ทณฺฑาทานํ ปญฺายิสฺสติ ยนฺนูน มยํ เอกํ สตฺตํ สมฺมนฺเนยฺยาม โย ๕- โน สมฺมาขียิตพฺพํ ขีเยยฺย สมฺมาครหิตพฺพํ ครเหยฺย สมฺมาปพฺพาเชตพฺพํ ปพฺพาเชยฺย มยํ ปนสฺส สาลีนํ ภาคํ อนุปทสฺสามาติ ฯ {๖๒.๒} อถโข เต วาเสฏฺา สตฺตา โย เนสํ สตฺโต อภิรูปตโร จ ทสฺสนียตโร จ ปาสาทิกตโร จ มเหสกฺขตโร จ ตํ สตฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจุํ เอหิ โภ สตฺต สมฺมาขียิตพฺพํ ขียิ สมฺมาครหิตพฺพํ ครหิ สมฺมาปพฺพาเชตพฺพํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. มาสฺสุ โภ ฯ ๒ ม. ยุ. ปุนปิ ฯ ๓ ยุ. อคฺคเหตฺวา ฯ @๔ ม. ยุ. ปริภุญฺชสิ ฯ ๕. ยุ. โส ฯ ปพฺพาเชหิ มยํ ปน โว สาลีนํ ภาคํ อนุปทสฺสามาติ ฯ เอวํ โภติ โข โส วาเสฏฺา สตฺโต เตสํ สตฺตานํ ปฏิสฺสุตฺวา สมฺมาขียิตพฺพํ ขียิ สมฺมาครหิตพฺพํ ครหิ สมฺมาปพฺพาเชตพฺพํ ปพฺพาเชสิ ฯ เต ปนสฺส สาลีนํ ภาคํ อนุปทํสุ ฯ [๖๓] มหาชนสมฺมโตติ โข วาเสฏฺา มหาสมฺมโตเตฺวว ปมํ อกฺขรํ อุปนิพฺพตฺตํ ฯ เขตฺตานํ อธิปตีติ โข วาเสฏฺา ขตฺติโย ขตฺติโยเตฺวว ทุติยํ อกฺขรํ อุปนิพฺพตฺตํ ฯ ธมฺเมน ปเรสํ ๑- รญฺเชตีติ โข วาเสฏฺา ราชา ราชาเตฺวว ตติยํ อกฺขรํ อุปนิพฺพตฺตํ ฯ อิติ โข วาเสฏฺา เอวเมวสฺส ๒- ขตฺติยมณฺฑลสฺส โปราเณน อคฺคญฺเน อกฺขเรน อภินิพฺพตฺติ อโหสิ ฯ เตสํเยว สตฺตานํ อญฺเสํ ๓- สทิสานํเยว โน อสทิสานํ ธมฺเมเนว โน อธมฺเมน ฯ ธมฺโม หิ วาเสฏฺา เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ [๖๔] อถโข เตสํ สตฺตานํเยว เอกจฺจานํ เอตทโหสิ ปาปกา วต โภ ธมฺมา สตฺเตสุ ปาตุภูตา ยตฺร หิ นาม อทินฺนาทานํ ปญฺายิสฺสติ ครหา ปญฺายิสฺสติ มุสาวาโท ปญฺายิสฺสติ ทณฺฑาทานํ ปญฺายิสฺสติ ปพฺพาชนํ ปญฺายิสฺสติ ยนฺนูน มยํ ปาปเก อกุสเล ธมฺเม วาเหยฺยามาติ ฯ เต ปาปเก อกุสเล ธมฺเม วาเหสุํ ฯ ปาปเก อกุสเล ธมฺเม วาเหนฺตีติ โข วาเสฏฺา พฺราหฺมณาเตฺวว ปมํ อกฺขรํ อุปนิพฺพตฺตํ ฯ เต อรญฺายตเน ปณฺณกุฏิโย จ กริตฺวา ปณฺณกุฏีสุ ฌายนฺติ ฯ วีตงฺคารา วีตธูมา @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปเร ฯ ๒ ม. ยุ. เอวเมตสฺส ฯ ๓ ม. ยุ. อนญฺเสํ ฯ ปณฺณมุสลา สายํ สายมาสาย ปาโต ปาตราสาย คามนิคม- ราชธานิโย โอสรนฺติ ฆาสเมสนา ฯ เต ฆาสํ ปฏิลภิตฺวา ปุนเทว อรญฺายตเน ปณฺณกุฏีสุ ฌายนฺติ ฯ ตเมนํ มนุสฺสา ทิสฺวา เอวมาหํสุ อิเม โข โภ สตฺตา อรญฺายตเน ปณฺณกุฏิโย กริตฺวา ปณฺณกุฏีสุ ฌายนฺติ วีตงฺคารา วีตธูมา ปณฺณมุสลา สายํ สายมาสาย ปาโต ปาตราสาย คามนิคมราชธานิโย โอสรนฺติ ฆาสเมสนา ฯ เต ฆาสมฺปฏิลภิตฺวา ปุนเทว อรญฺายตเน ปณฺณกุฏีสุ ฌายนฺติ ๑- ฯ เต โข ๒- วาเสฏฺา ฌายิกา ฌายิกาเตฺวว ทุติยํ อกฺขรํ อุปนิพฺพตฺตํ เตสํเยว โข วาเสฏฺา สตฺตานํ เอกจฺเจ สตฺตา อรญฺายตเน ปณฺณกุฏีสุ [๓]- ฌานํ อนภิสมฺภุนมานา คามสามนฺตํ นิคมสามนฺตํ โอสริตฺวา คณฺเ กโรนฺตา อาคจฺฉนฺติ ฯ {๖๔.๑} ตเมนํ มนุสฺสา ทิสฺวา เอวมาหํสุ อิเม โข ปน โภ สตฺตา อรญฺายตเน ปณฺณกุฏีสุ ฌานํ อนภิสมฺภุนมานา คามสามนฺตํ นิคมสามนฺตํ โอสริตฺวา คณฺเ กโรนฺตา คจฺฉนฺติ ๔- ฯ นทานิเม ฌายนฺติ นทานิเม ฌายนฺตีติ โข วาเสฏฺา อชฺฌายิกา อชฺฌายิกาเตฺวว ตติยํ อกฺขรํ อุปนิพฺพตฺตํ ฯ หีนสมฺมตํ โข ปน วาเสฏฺา เตน สมเยน โหติ ตเทตรหิ เสฏฺสมฺมตํ ฯ อิติ โข วาเสฏฺา เอวเมตสฺส พฺราหฺมณมณฺฑลสฺส โปราเณน อคฺคญฺเน อกฺขเรน อภินิพฺพตฺติ อโหสิ เตสํเยว สตฺตานํ อญฺเสํ สทิสานํเยว โน อสทิสานํ ธมฺเมเนว โน อธมฺเมน ฯ ธมฺโม หิ วาเสฏฺา เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ฌายนฺตีติ ฯ ๒ ม. ฌายนฺตีติ โข ฯ ๓ ม. ยุ. ตํ ฯ ๔ ม. อจฺฉนฺติ ฯ @ยุ. อจฺเฉนฺติ ฯ [๖๕] เตสํเยว โข วาเสฏฺา สตฺตานํ เอกจฺเจ สตฺตา เมถุนํ ธมฺมํ สมาทาย วิสุํ กมฺมนฺเต ๑- ปโยเชสุํ ฯ เมถุนํ ธมฺมํ สมาทาย วิสุํ กมฺมนฺเต ปโยเชนฺตีติ โข วาเสฏฺา เวสฺสา เวสฺสาเตฺวว อกฺขรํ นิพฺพตฺตํ ๒- ฯ อิติ โข วาเสฏฺา เอวเมตสฺส ฯ สงฺขิตฺตํ ๓- ฯ อิติ โข วาเสฏฺา เอวเมตสฺส สุทฺทมณฺฑลสฺส โปราเณน อคฺคญฺเน อกฺขเรน อภินิพฺพตฺติ อโหสิ เตสํเยว สตฺตานํ อญฺเสํ สทิสานํเยว โน อสทิสานํ ธมฺเมเนว โน อธมฺเมน ฯ ธมฺโม หิ วาเสฏฺา เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ [๖๖] อหุ โข โส วาเสฏฺา สมโย ยํ ขตฺติโยปิ สกํ ธมฺมํ ครหมาโน อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชติ สมโณ ภวิสฺสามีติ ฯ พฺราหฺมโณปิ ๔- วาเสฏฺา ฯเปฯ เวสฺโสปิ วาเสฏฺา ฯเปฯ สุทฺโทปิ โข [๕]- สกํ ธมฺมํ ครหมาโน อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชติ สมโณ ภวิสฺสามีติ ฯ อิเมหิ โข วาเสฏฺา จตูหิ มณฺฑเลหิ สมณมณฺฑลสฺส อภินิพฺพตฺติ อโหสิ เตสํเยว สตฺตานํ อญฺเสํ สทิสานํเยว โน อสทิสานํ ธมฺเมเนว โน อธมฺเมน ฯ ธมฺโม หิ วาเสฏฺา เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ [๖๗] ขตฺติโยปิ โข วาเสฏฺา กาเยน ทุจฺจริตญฺจริตฺวา วาจาย @เชิงอรรถ: ๑ ม. วิสุกมฺมนฺเต ฯ ยุ. วิสฺสุตกมฺมนฺเต ฯ ๒ ม. ยุ. อุปนิพฺพตฺตํ ฯ @๓ อยํ วิตฺถาโร ฯ เวสฺสมณฺฑลสฺส โปราเณน อคฺคญฺเน อกฺขเรน อภินิพฺพตฺติ อโหสิ @เตสํเยว สตฺตานํ อญฺเสํ สทิสานํเยว โน อสทิสานํ ธมฺเมเนว โน อธมฺเมน ฯ @ธมฺโม หิ วาเสฏฺา เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ เตสํเยว @โข วาเสฏฺา สตฺตานํ เย เต สตฺตา อวเสสา เต ลุทฺทาจารา ลุทฺทาจารา อเหสุํ ฯ @ลุทฺทาจารา ลุทฺทาจาราติ โข วาเสฏฺา สุทฺทา สุทฺทาเตฺวว อกฺขรํ อุปนิพฺพตฺตํ ฯ @๔ ม. พฺราหฺมโณปิ โข ฯ ยุ. พฺราหฺมโณปิ สกํ ธมฺมํ ฯเปฯ ๕ ม. วาเสฏฺา ฯ ทุจฺจริตญฺจริตฺวา มนสา ทุจฺจริตญฺจริตฺวา มิจฺฉาทิฏฺิโก มิจฺฉาทิฏฺิ- กมฺมสมาทาโน ๑- มิจฺฉาทิฏฺิกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคตึ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺชติ ฯ พฺราหฺมโณปิ โข วาเสฏฺา ฯเปฯ เวสฺโสปิ โข วาเสฏฺา ฯเปฯ สุทฺโทปิ โข วาเสฏฺา ฯเปฯ สมโณปิ โข วาเสฏฺา กาเยน ทุจฺจริตญฺจริตฺวา วาจาย ทุจฺจริตญฺจริตฺวา มนสา ทุจฺจริตญฺจริตฺวา มิจฺฉาทิฏฺิโก มิจฺฉาทิฏฺิกมฺมสมาทาโน มิจฺฉาทิฏฺิกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคตึ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺชติ ฯ [๖๘] ขตฺติโยปิ โข วาเสฏฺา กาเยน สุจริตญฺจริตฺวา วาจาย สุจริตญฺจริตฺวา มนสา สุจริตญฺจริตฺวา สมฺมาทิฏฺิโก สมฺมาทิฏฺิ- กมฺมสมาทาโน ๒- สมฺมาทิฏฺิกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคตึ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติ ฯ พฺราหฺมโณปิ โข วาเสฏฺา ฯเปฯ เวสฺโสปิ โข วาเสฏฺา ฯเปฯ สุทฺโทปิ โข วาเสฏฺา ฯเปฯ สมโณปิ โข วาเสฏฺา กาเยน สุจริตญฺจริตฺวา วาจาย สุจริตญฺจริตฺวา มนสา สุจริตญฺจริตฺวา สมฺมาทิฏฺิโก สมฺมาทิฏฺิกมฺมสมาทาโน สมฺมาทิฏฺิกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคตึ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติ ฯ [๖๙] ขตฺติโยปิ โข วาเสฏฺา กาเยน ทฺวยการี วาจาย ทฺวยการี มนสา ทฺวยการี วิมิสฺสทิฏฺิโก ๓- วิมิสฺสกมฺมสมาทาโน ๔- วิมิสฺสกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุขทุกฺขปฏิสํเวที โหติ ฯ พฺราหฺมโณปิ โข วาเสฏฺา กาเยน ทฺวยการี วาจาย @เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ ฯ ๒-๔ ยุ. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ ฯ ๓ ยุ. @วีติมิสฺสทิฏฺิโก ฯ ทฺวยการี มนสา ทฺวยการี วิมิสฺสทิฏฺิโก วิมิสฺสกมฺมสมาทาโน วิมิสฺสกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุขทุกฺขปฏิสํเวที โหติ ฯ เวสฺโสปิ โข วาเสฏฺา กาเยน ทฺวยการี วาจาย ทฺวยการี มนสา ทฺวยการี วิมิสฺสทิฏฺิโก วิมิสฺสกมฺมสมาทาโน วิมิสฺสกมฺม- สมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุขทุกฺขปฏิสํเวที โหติ ฯ สุทฺโทปิ โข วาเสฏฺา กาเยน ทฺวยการี วาจาย ทฺวยการี มนสา ทฺวยการี วิมิสฺสทิฏฺิโก วิมิสฺสกมฺมสมาทาโน วิมิสฺสกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุขทุกฺขปฏิสํเวที โหติ ฯ สมโณปิ โข วาเสฏฺา กาเยน ทฺวยการี วาจาย ทฺวยการี มนสา ทฺวยการี วิมิสฺสทิฏฺิโก วิมิสฺสกมฺมสมาทาโน วิมิสฺสกมฺม- สมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุขทุกฺขปฏิสํเวที โหติ ฯ [๗๐] ขตฺติโยปิ โข วาเสฏฺา กาเยน สํวุโต วาจาย สํวุโต มนสา สํวุโต สตฺตนฺนํ โพธิปกฺขิยานํ ธมฺมานํ ภาวนมนฺวาย ทิฏฺเเยว ๑- ธมฺเม ปรินิพฺพายติ ฯ พฺราหฺมโณปิ โข วาเสฏฺา กาเยน สํวุโต วาจาย สํวุโต มนสา สํวุโต สตฺตนฺนํ โพธิปกฺขิยานํ ธมฺมานํ ภาวนมนฺวาย ทิฏฺเเยว ธมฺเม ปรินิพฺพายติ ฯ เวสฺโสปิ โข วาเสฏฺา กาเยน สํวุโต วาจาย สํวุโต มนสา สํวุโต สตฺตนฺนํ โพธิปกฺขิยานํ ธมฺมานํ ภาวนมนฺวาย ทิฏฺเเยว ธมฺเม ปรินิพฺพายติ ฯ สุทฺโทปิ โข วาเสฏฺา กาเยน สํวุโต วาจาย @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ทิฏฺเว ฯ สํวุโต มนสา สํวุโต สตฺตนฺนํ โพธิปกฺขิยานํ ธมฺมานํ ภาวนมนฺวาย ทิฏฺเเยว ธมฺเม ปรินิพฺพายติ ฯ [๗๑] อิเมสํ หิ วาเสฏฺา จตุนฺนํ วณฺณานํ โย โหติ ภิกฺขุ อรหํ ขีณาสโว วุสิตวา กตกรณีโย โอหิตภาโร อนุปฺปตฺตสทตฺโถ ปริกฺขีณภวสญฺโชโน สมฺมทญฺาวิมุตฺโต โส เนสํ อคฺคมกฺขายติ ธมฺเมเนว โน อธมฺเมน ฯ ธมฺโม หิ วาเสฏฺา เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ทิฏฺเ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจ ฯ พฺรหฺมุนาปิ ๑- วาเสฏฺา สนงฺกุมาเรน คาถา ภาสิตา [๗๒] ขตฺติโย เสฏฺโ ชเนตสฺมึ ๒- เย โคตฺตปฏิสาริโน วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน โส เสฏฺโ เทวมานุเสติ ฯ สาปิ ๓- โข ปเนสา วาเสฏฺา พฺรหฺมุนา สนงฺกุมาเรน คาถา สุคีตา โน ทุคฺคีตา สุภาสิตา โน ทุพฺภาสิตา อตฺถสญฺหิตา โน อนตฺถสญฺหิตา อนุมตา มยา ฯ อหํปิ วาเสฏฺา เอวํ วทามิ ขตฺติโย เสฏฺโ ชเนตสฺมึ เย โคตฺตปฏิสาริโน วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน โส เสฏฺโ เทวมานุเสติ ฯ อิทมโวจ ภควา ฯ อตฺตมนา วาเสฏฺภารทฺวาชา ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติ ฯ อคฺคญฺสุตฺตํ นิฏฺิตํ จตุตฺถํ ฯ ------------- @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. พฺรหฺมุนาเปสา ฯ ๒ ยุ. ชเน ตสฺมึ ฯ ๓ ม. ยุ. สา ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๘๗-๑๐๗. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=11&A=1803&w=&modeTY=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=11&A=1803&modeTY=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=11&item=51&items=22 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=11&siri=4 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=51 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=6&A=1093 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=6&A=1093 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๑ https://84000.org/tipitaka/read/?index_11 https://84000.org/tipitaka/english/?index_11
![อ่านหน้า[ต่าง] แรก](go1.gif) ![อ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้ว](go2.gif)   ![อ่านหน้า[ต่าง] ถัดไป](go3.gif)  |
|
บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]