พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ ภาษาบาลี อักษรไทย
 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๖ สุตฺต. ม. อุปริปณฺณาสกํ

                       สปฺปุริสสุตฺตํ
     [๑๗๘]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ  สมยํ  ภควา  สาวตฺถิยํ  วิหรติ
เชตวเน   อนาถปิณฺฑิกสฺส   อาราเม   ฯ   ตตฺร   โข   ภควา  ภิกฺขู
อามนฺเตสิ   ภิกฺขโวติ  ฯ  ภทนฺเตติ  เต  ภิกฺขู  ภควโต  ปจฺจสฺโสสุ ํ  ฯ
ภควา    เอตทโวจ    สปฺปุริสธมฺมญฺจ    โว    ภิกฺขเว   เทเสสฺสามิ
อสปฺปุริสธมฺมญฺจ    ตํ   สุณาถ   สาธุกํ   มนสิกโรถ   ภาสิสฺสามีติ   ฯ
เอวํ ภนฺเตติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุ ํ ฯ
     [๑๗๙]   ภควา  เอตทโวจ  กตโม  จ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริสธมฺโม ฯ
อิธ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริโส   อุจฺจากุลา   ปพฺพชิโต  โหติ  ฯ  โส  อิติ
ปฏิสญฺจิกฺขติ    อหํ    โขมฺหิ   อุจฺจากุลา   ปพฺพชิโต   อิเม   ปนญฺเญ
ภิกฺขู  น  อุจฺจากุลา  ปพฺพชิตาติ ฯ โส ตาย อุจฺจากุลีนตาย อตฺตานุกฺกํเสติ
ปรํ   วมฺเภติ  อยํ  ๑-  ภิกฺขเว  อสปฺปุริสธมฺโม  ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข
ภิกฺขเว    อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ   น   โข   อุจฺจากุลีนตาย   โลภธมฺมา
วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โทสธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ  โมหธมฺมา
วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โน   เจปิ  อุจฺจากุลา  ปพฺพชิโต  โหติ  โส
จ    โหติ    ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน   สามีจิปฏิปนฺโน   อนุธมฺมจารี   โส
ตตฺถ  ปุชฺโช  โส  ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ  โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ  กริตฺวา
ตาย   อุจฺจากุลีนตาย  เนวตฺตานุกฺกํเสติ  น  ปรํ  วมฺเภติ  อยํ  ภิกฺขเว
สปฺปุริสธมฺโม ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อยมฺปิ ฯ
     [๑๘๐]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  มหากุลา  ปพฺพชิโต โหติ
มหาโภคกุลา   ปพฺพชิโต   โหติ   อุฬารโภคกุลา   ปพฺพชิโต   โหติ  ฯ
โส    อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ    อหํ   โขมฺหิ   อุฬารโภคกุลา   ปพฺพชิโต
อิเม    ปนญฺเญ    น   อุฬารโภคกุลา   ปพฺพชิตาติ   ฯ   โส   ตาย
อุฬารโภคตาย    อตฺตานุกฺกํเสติ    ปรํ    วมฺเภติ    อยมฺปิ   ภิกฺขเว
อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ   สปฺปุริโส   จ   โข   ภิกฺขเว   อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ
น  โข  อุฬารโภคตาย  โลภธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ โทสธมฺมา วา
ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โมหธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โน   เจปิ
อุฬารโภคกุลา   ปพฺพชิโต   โหติ   โส   จ  โหติ  ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน
สามีจิปฏิปนฺโน  อนุธมฺมจารี  โส  ตตฺถ  ปุชฺโช  โส  ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ
โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ  กริตฺวา  ตาย  อุฬารโภคตาย  เนวตฺตานุกฺกํเสติ
น ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๑]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  ญาโต  โหติ  ยสสฺสี  ฯ
โส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ   ญาโต  ยสสฺสี  อิเม  ปนญฺเญ
ภิกฺขู  อปฺปญาตา  อปฺเปสกฺขาติ  ฯ โส เตน ญาตตฺเตน ๑- อตฺตานุกฺกํเสติ
ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว  อสปฺปุริสธมฺโม  ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข
ภิกฺขเว   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   น   โข   ญาตตฺเตน   โลภธมฺมา   วา
ปริกฺขยํ    คจฺฉนฺติ   โทสธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โมหธมฺมา
วา   ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ  โน  เจปิ  ญาโต  โหติ  ยสสฺสี  โส  จ  โหติ
ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน     สามีจิปฏิปนฺโน     อนุธมฺมจารี    โส    ตตฺถ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ญาเตน ฯ ม. ญตฺเตน ฯ
ปุชฺโช  โส  ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ โส ๑- เตน ญาตตฺเตน เนวตฺตานุกฺกํเสติ
น ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๒]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  ลาภี โหติ จีวรปิณฺฑปาต-
เสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานํ    ฯ    โส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ
อหํ    โขมฺหิ   ลาภี   จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานํ
อิเม   ปนญฺเญ   ภิกฺขู   น   ลาภิโน  จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจย-
เภสชฺชปริกฺขารานนฺติ   ฯ   โส   เตน   ลาเภน  อตฺตานุกฺกํเสติ  ปรํ
วมฺเภติ  อยมฺปิ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริสธมฺโม  ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข  ภิกฺขเว
อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   น  โข  ลาเภน  โลภธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ
โทสธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ  โมหธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ
โน    เจปิ    ลาภี    โหติ   จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺช-
ปริกฺขารานํ    โส   จ   โหติ   ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน   สามีจิปฏิปนฺโน
อนุธมฺมจารี  โส  ตตฺถ  ปุชฺโช  โส  ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ  โส ปฏิปทํเยว
อนฺตรํ  กริตฺวา  เตน  ลาเภน  เนวตฺตานุกฺกํเสติ  น  ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ
ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๓]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  พหุสฺสุโต  โหติ  ฯ  โส
อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ   พหุสฺสุโต   อิเม   ปนญฺเญ   ภิกฺขู
น  พหุสฺสุตาติ  ฯ  โส  เตน  พาหุสจฺเจน  อตฺตานุกฺกํเสติ  ปรํ  วมฺเภติ
อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข  ภิกฺขเว  อิติ
ปฏิสญฺจิกฺขติ    น    โข    พาหุสจฺเจน    โลภธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โส ปฏิปทํเยว อนฺตรํ กริตฺวา ฯ
คจฺฉนฺติ   โทสธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ  โมหธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ
คจฺฉนฺติ  โน  เจปิ  พหุสฺสุโต  โหติ  โส  จ  โหติ  ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน
สามีจิปฏิปนฺโน      อนุธมฺมจารี     โส     ตตฺถ     ปุชฺโช     โส
ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ  โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ  กริตฺวา  เตน  พาหุสจฺเจน
เนวตฺตานุกฺกํเสติ น ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๔]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  วินยธโร  โหติ  ฯ  โส
อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ   วินยธโร   อิเม   ปนญฺเญ   ภิกฺขู
น  วินยธราติ  ฯ  โส  เตน  วินยธรตฺเตน  อตฺตานุกฺกํเสติ  ปรํ วมฺเภติ
อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข  ภิกฺขเว  อิติ
ปฏิสญฺจิกฺขติ   น   โข  วินยธรตฺเตน  โลภธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ
โทสธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ  โมหธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ
โน  เจปิ  วินยธโร  โหติ โส จ โหติ ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน สามีจิปฏิปนฺโน
อนุธมฺมจารี    โส    ตตฺถ    ปุชฺโช    โส    ตตฺถ   ปาสํโสติ   ฯ
โส   ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ  กริตฺวา  เตน  วินยธรตฺเตน  เนวตฺตานุกฺกํเสติ
น ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๕]   ปุน   จปรํ   ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  ธมฺมกถิโก  โหติ  ฯ
โส    อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ   ธมฺมกถิโก   อิเม   ปนญฺเญ
ภิกฺขู   น   ธมฺมกถิกาติ   ฯ  โส  เตน  ธมฺมกถิกตฺเตน  อตฺตานุกฺกํเสติ
ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ   สปฺปุริโส   จ
โข   ภิกฺขเว   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   น  โข  ธมฺมกถิกตฺเตน  โลภธมฺมา
วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โทสธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ  โมหธมฺมา
วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โน   เจปิ  ธมฺมกถิโก  โหติ  โส  จ  โหติ
ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน     สามีจิปฏิปนฺโน     อนุธมฺมจารี    โส    ตตฺถ
ปุชฺโช   โส   ตตฺถ   ปาสํโสติ   ฯ   โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ  กริตฺวา
เตน   ธมฺมกถิกตฺเตน   เนวตฺตานุกฺกํเสติ   น   ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ
ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๖]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  อารญฺญโก  ๑-  โหติ ฯ
โส    อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ   อารญฺญโก   อิเม   ปนญฺเญ
ภิกฺขู   น   อารญฺญกาติ   ฯ  โส  เตน  อารญฺญกตฺเตน  อตฺตานุกฺกํเสติ
ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว  อสปฺปุริสธมฺโม  ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข
ภิกฺขเว    อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ   น   โข   อารญฺญกตฺเตน   โลภธมฺมา
วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โทสธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ  โมหธมฺมา
วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โน   เจปิ  อารญฺญโก  โหติ  โส  จ  โหติ
ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน     สามีจิปฏิปนฺโน     อนุธมฺมจารี    โส    ตตฺถ
ปุชฺโช   โส   ตตฺถ   ปาสํโสติ   ฯ   โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ  กริตฺวา
เตน   อารญฺญกตฺเตน   เนวตฺตานุกฺกํเสติ   น   ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ
ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๗]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  ปํสุกูลิโก  โหติ  ฯ  โส
อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ   ปํสุกูลิโก   อิเม   ปนญฺเญ   ภิกฺขู
น   ปํสุกูลิกาติ   ฯ   โส   เตน   ปํสุกูลิกตฺเตน   อตฺตานุกฺกํเสติ  ปรํ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. อารญฺญิโก ฯ
วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ   สปฺปุริโส   จ   โข
ภิกฺขเว   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   น   โข   ปํสุกูลิกตฺเตน  โลภธมฺมา  วา
ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โทสธมฺมา   วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ  โมหธมฺมา  วา
ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ  โน เจปิ ปํสุกูลิโก โหติ โส จ โหติ ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน
สามีจิปฏิปนฺโน      อนุธมฺมจารี     โส     ตตฺถ     ปุชฺโช     โส
ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ  โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ  กริตฺวา  เตน ปํสุกูลิกตฺเตน
เนวตฺตานุกฺกํเสติ น ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๘]   ปุน   จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  ปิณฺฑปาติโก  โหติ  ฯ
โส   อติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ   ปิณฺฑปาติโก   อิเม   ปนญฺเญ
ภิกฺขู   น  ปิณฺฑปาติกาติ  ฯ  โส  เตน  ปิณฺฑปาติกตฺเตน  อตฺตานุกฺกํเสติ
ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ   สปฺปุริโส   จ
โข    ภิกฺขเว    อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ    น    โข    ปิณฺฑปาติกตฺเตน
โลภธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ  โทสธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ
โมหธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โน   เจปิ   ปิณฺฑปาติโก  โหติ
โส    จ    โหติ   ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน   สามีจิปฏิปนฺโน   อนุธมฺมจารี
โส   ตตฺถ   ปุชฺโช   โส  ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ  โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ
กริตฺวา   เตน   ปิณฺฑปาติกตฺเตน   เนวตฺตานุกฺกํเสติ   น  ปรํ  วมฺเภติ
อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๘๙]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  รุกฺขมูลิโก  โหติ  ฯ โส
อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ   รุกฺขมูลิโก   อิเม   ปนญฺเญ   ภิกฺขู
น   รุกฺขมูลิกาติ   ฯ   โส   เตน  รุกฺขมูลิกตฺเตน  อตฺตานุกฺกํเสติ  ปรํ
วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ   สปฺปุริโส   จ   โข
ภิกฺขเว   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   น   โข  รุกฺขมูลิกตฺเตน  โลภธมฺมา  วา
ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โทสธมฺมา   วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ  โมหธมฺมา  วา
ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โน   เจปิ   รุกฺขมูลิโก   โหติ   โส   จ   โหติ
ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน  สามีจิปฏิปนฺโน  อนุธมฺมจารี  โส  ตตฺถ  ปุชฺโช  โส
ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ  โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ  กริตฺวา เตน รุกฺขมูลิกตฺเตน
เนวตฺตานุกฺกํเสติ น ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๙๐]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  โสสานิโก  โหติ  ...
อพฺโภกาสิโก  โหติ  ...  เนสชฺชิโก  โหติ ... ยถาสนฺถติโก โหติ ...
เอกาสนิโก   โหติ  ฯ  โส  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อหํ  โขมฺหิ  เอกาสนิโก
อิเม   ปนญฺเญ  ภิกฺขู  น  เอกาสนิกาติ  ฯ  โส  เตน  เอกาสนิกตฺเตน
อตฺตานุกฺกํเสติ   ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ
สปฺปุริโส   จ  โข  ภิกฺขเว  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  น  โข  เอกาสนิกตฺเตน
โลภธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ  โทสธมฺมา  วา  ปริกฺขยํ  คจฺฉนฺติ
โมหธมฺมา   วา   ปริกฺขยํ   คจฺฉนฺติ   โน   เจปิ   เอกาสนิโก  โหติ
โส    จ    โหติ   ธมฺมานุธมฺมปฏิปนฺโน   สามีจิปฏิปนฺโน   อนุธมฺมจารี
โส   ตตฺถ   ปุชฺโช   โส  ตตฺถ  ปาสํโสติ  ฯ  โส  ปฏิปทํเยว  อนฺตรํ
กริตฺวา   เตน   เอกาสนิกตฺเตน   เนวตฺตานุกฺกํเสติ   น  ปรํ  วมฺเภติ
อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๙๑]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  วิวิจฺเจว  กาเมหิ วิวิจฺจ
อกุสเลหิ   ธมฺเมหิ   สวิตกฺกํ   สวิจารํ   วิเวกชํ   ปีติสุขํ  ปฐมํ  ฌานํ
อุปสมฺปชฺช    วิหรติ    ฯ    โส    อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   อหํ   โขมฺหิ
ปฐมชฺฌานสมาปตฺติยา   ลาภี  อิเม  ปนญฺเญ  ภิกฺขู  ปฐมชฺฌานสมาปตฺติยา
น   ลาภิโนติ   ฯ   โส   ตาย   ปฐมชฺฌานสมาปตฺติยา  อตฺตานุกฺกํเสติ
ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว  อสปฺปุริสธมฺโม  ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข
ภิกฺขเว   อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  ปฐมชฺฌานสมาปตฺติยาปิ  โข  อคมฺมยตา  ๑-
วุตฺตา  ภควตา  เยน  เยน  หิ  มญฺญนฺติ  ตโต  ตํ  โหติ  อญฺญถาติ  ฯ
โส    อคมฺมยตญฺเญว   อนฺตรํ   กริตฺวา   ตาย   ปฐมชฺฌานสมาปตฺติยา
เนวตฺตานุกฺกํเสติ น ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๙๒]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  วิตกฺกวิจารานํ  วูปสมา
อชฺฌตฺตํ   สมฺปสาทนํ   เจตโส   เอโกทิภาวํ  อวิตกฺกํ  อวิจารํ  สมาธิชํ
ปีติสุขํ   ทุติยํ  ฌานํ  ...  ตติยํ  ฌานํ  ...  จตุตฺถํ  ฌานํ  อุปสมฺปชฺช
วิหรติ   ฯ   โส  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อหํ  โขมฺหิ  จตุตฺถชฺฌานสมาปตฺติยา
ลาภี   อิเม   ปนญฺเญ   ภิกฺขู  จตุตฺถชฺฌานสมาปตฺติยา  น  ลาภิโนติ  ฯ
โส      ตาย      จตุตฺถชฺฌานสมาปตฺติยา     อตฺตานุกฺกํเสติ     ปรํ
วมฺเภติ    อยมฺปิ    ภิกฺขเว    อสปฺปุริสธมฺโม    ฯ    สปฺปุริโส   จ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อตมฺมยตาติ ทิสฺสติ ฯ  สี.  อกมฺมยทา อกมฺมยตาตี ทุวิเธน ทิสฺสติ ฯ
@ม. อตมฺมยาติ ทิสฺสติ ฯ
โข    ภิกฺขเว    อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ    จตุตฺถชฺฌานสมาปตฺติยาปิ   โข
อคมฺมยตา   วุตฺตา   ภควตา   เยน   เยน   หิ   มญฺญนฺติ   ตโต  ตํ
โหติ   อญฺญถาติ   ฯ   โส   อคมฺมยตญฺเญว   อนฺตรํ   กริตฺวา   ตาย
จตุตฺถชฺฌานสมาปตฺติยา     เนวตฺตานุกฺกํเสติ     น     ปรํ    วมฺเภติ
อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๙๓]   ปุน   จปรํ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริโส   [๑]-  รูปสญฺญานํ
สมติกฺกมา    ปฏิฆสญฺญานํ    อตฺถงฺคมา    นานตฺตสญฺญานํ   อมนสิการา
อนนฺโต  อากาโสติ  อากาสานญฺจายตนํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  ฯ  โส  อิติ
ปฏิสญฺจิกฺขติ     อหํ    โขมฺหิ    อากาสานญฺจายตนสมาปตฺติยา    ลาภี
อิเม   ปนญฺเญ   ภิกฺขู   อากาสานญฺจายตนสมาปตฺติยา  น  ลาภิโนติ  ฯ
โส   ตาย   อากาสานญฺจายตนสมาปตฺติยา  อตฺตานุกฺกํเสติ  ปรํ  วมฺเภติ
อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข  ภิกฺขเว  อิติ
ปฏิสญฺจิกฺขติ      อากาสานญฺจายตนสมาปตฺติยาปิ     โข     อคมฺมยตา
วุตฺตา  ภควตา  เยน  เยน  หิ  มญฺญนฺติ  ตโต  ตํ โหติ อญฺญถาติ ฯ โส
อคมฺมยตญฺเญว   อนฺตรํ   กริตฺวา   ตาย   อากาสานญฺจายตนสมาปตฺติยา
เนวตฺตานุกฺกํเสติ      น     ปรํ     วมฺเภติ     อยมฺปิ     ภิกฺขเว
สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๙๔]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส สพฺพโส อากาสานญฺจายตนํ
สมติกฺกมฺม    ๒-    อนนฺตํ   วิญฺญาณนฺติ   วิญฺญาณญฺจายตนํ   อุปสมฺปชฺช
วิหรติ  ฯ  โส  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อหํ  โขมฺหิ วิญฺญาณญฺจายตนสมาปตฺติยา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เอตฺถนฺตเร สพฺพโสติ ทิสฺสติ ฯ  ๒ ยุ. สมติกฺกมา ฯ
ลาภี     อิเม    ปนญฺเญ    ภิกฺขู    วิญฺญาณญฺจายตนสมาปตฺติยา    น
ลาภิโนติ   ฯ   โส   ตาย   วิญฺญาณญฺจายตนสมาปตฺติยา  อตฺตานุกฺกํเสติ
ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว  อสปฺปุริสธมฺโม  ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข
ภิกฺขเว     อิติ     ปฏิสญฺจิกฺขติ    วิญฺญาณญฺจายตนสมาปตฺติยาปิ    โข
อคมฺมยตา   วุตฺตา   ภควตา  เยน  เยน  หิ  มญฺญนฺติ  ตโต  ตํ  โหติ
อญฺญถาติ    ฯ    โส    อคมฺมยตญฺเญว    อนฺตรํ    กริตฺวา    ตาย
วิญฺญาณญฺจายตนสมาปตฺติยา       เนวตฺตานุกฺกํเสติ       น       ปรํ
วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๙๕]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  สพฺพโส  วิญฺญาณญฺจายตนํ
สมติกฺกมฺม   นตฺถิ   กิญฺจีติ   อากิญฺจญฺญายตนํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ฯ
โส    อิติ    ปฏิสญฺจิกฺขติ    อหํ   โขมฺหิ   อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติยา
ลาภี  อิเม  ปนญฺเญ  ภิกฺขู  อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติยา  น  ลาภิโนติ  ฯ
โส   ตาย   อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติยา   อตฺตานุกฺกํเสติ   ปรํ  วมฺเภติ
อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ  สปฺปุริโส  จ  โข  ภิกฺขเว  อิติ
ปฏิสญฺจิกฺขติ      อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติยาปิ      โข      อคมฺมยตา
วุตฺตา  ภควตา  เยน  เยน  หิ  มญฺญนฺติ  ตโต  ตํ  โหติ  อญฺญถาติ  ฯ
โส    อคมฺมยตญฺเญว    อนฺตรํ    กริตฺวา    ตาย   อากิญฺจญฺญายตน-
สมาปตฺติยา   เนวตฺตานุกฺกํเสติ   น   ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ  ภิกฺขเว
สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๙๖]   ปุน  จปรํ  ภิกฺขเว  อสปฺปุริโส  [๑]-  อากิญฺจญฺญายตนํ
@เชิงอรรถ: ๑ เอตฺถนฺตเร สพฺพโสติ ทิสฺสติ ฯ
สมติกฺกมฺม   เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ฯ  โส  อิติ
ปฏิสญฺจิกฺขติ      อหํ      โขมฺหิ     เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺติยา
ลาภี    อิเม   ปนญฺเญ   ภิกฺขู   เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺติยา   น
ลาภิโนติ     ฯ     โส     ตาย    เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺติยา
อตฺตานุกฺกํเสติ   ปรํ   วมฺเภติ   อยมฺปิ   ภิกฺขเว   อสปฺปุริสธมฺโม   ฯ
สปฺปุริโส   จ   โข  ภิกฺขเว  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  เนวสญฺญานาสญฺญายตน-
สมาปตฺติยาปิ   โข   อคมฺมยตา   วุตฺตา   ภควตา   เยน   เยน  หิ
มญฺญนฺติ   ตโต   ตํ   โหติ   อญฺญถาติ  ฯ  โส  อคมฺมยตญฺเญว  อนฺตรํ
กริตฺวา    ตาย    เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺติยา   เนวตฺตานุกฺกํเสติ
น ปรํ วมฺเภติ อยมฺปิ ภิกฺขเว สปฺปุริสธมฺโม ฯ
     [๑๙๗]   ปุน   จปรํ   ภิกฺขเว   สปฺปุริโส  สพฺพโส  เนวสญฺญา-
นาสญฺญายตนํ      สมติกฺกมฺม      สญฺญาเวทยิตนิโรธํ      อุปสมฺปชฺช
วิหรติ  ฯ  ปญฺญายปสฺส  ๑-   ทิสฺวา  อาสวา  ปริกฺขีณา  ๒-  โหนฺติ ฯ
อยํ   โข   ภิกฺขเว   ภิกฺขุ   น   กิญฺจิ  มญฺญติ  น  กุหิญฺจิ  มญฺญติ  น
เกนจิ มญฺญตีติ ฯ
     อิทมโวจ    ภควา    อตฺตมนา   เต   ภิกฺขู   ภควโต   ภาสิตํ
อภินนฺทุนฺติ ฯ
                  สปฺปุริสสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ตติยํ ฯ
                       ---------
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. ปญฺญายจสฺส ฯ  ๒ ยุ. ปริกฺขยาเปนฺติ ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๑๓๔-๑๔๔.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=2650&w=&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=2650&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=14&item=178&items=20
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=14&siri=13
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=178
             อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=1719
             The Pali Atthakatha in Roman :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=1719
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔
https://84000.org/tipitaka/read/?index_14
https://84000.org/tipitaka/english/?index_14