ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๐ สุตฺต. ขุ. ชาตกํ (๒): ปญฺญาส-มหานิปาตชาตกํ

                                       ๕ มหาสุตโสมชาตกํ
     [๓๑๕]        กสฺมา ตุวํ รสก เอทิสานิ
                       กโรสิ กมฺมานิ สุทารุณานิ
                       หนาสิ อิตฺถี ปุริเส จ มุโฬฺห
                       มํสสฺส เหตุ อาทู ธนสฺส การณา ฯ
     [๓๑๖]        น อตฺตเหตุ น ธนสฺส การณา
                       น ปุตฺตทารสฺส สหายญาตินํ
                       ภตฺตา จ เม ภควา ภูมิปาโล
                       โส ขาทติ มํสํ ภทนฺเต เอทิสํ ฯ
     [๓๑๗]        สเจ ตุวํ ภตฺตุรตฺเถ ปยุตฺโต
                       กโรสิ กมฺมานิ สุทารุณานิ
                       ปาโตว อนฺเตปุรํ ปาปุณิตฺวา
                       ลเปยฺยาสิ เม ราชิโน สมฺมุเข ตํ ฯ
     [๓๑๘]        ตถา กริสฺสามิ อหํ ภทนฺเต
                       ยถา ตุวํ ๑- ภาสสิ กาฬหตฺถิ
                       ปาโตว อนฺเตปุรํ ปาปุณิตฺวา
@เชิงอรรถ:  สี. ยเมว ตฺวํ ฯ
                       วกฺขามิ เต ราชิโน สมฺมุเข ตํ ฯ
     [๓๑๙]        |๓๑๙.๑|   ตโต รตฺยา วิวสเน ๑- สุริยสฺสุคฺคมนํ ๒- ปติ
                       กาโฬ รสกมาทาย            ราชานํ อุปสงฺกมิ
                       อุปสงฺกมิตฺวา ๓- ราชานํ   อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ
                       |๓๑๙.๒|   สจฺจํ กิร มหาราช             รสโก เปสิโต ตยา
                       หนติ อิตฺถีปุริเส               ตุวํ มํสานิ ขาทสิ ฯ
     [๓๒๐]        เอวเมว ตถา กาฬ                    รสโก เปสิโต มยา
                       มม อตฺถํ กโรนฺตสฺส                 กิเมตํ ปริภาสสิ ฯ
     [๓๒๑]        |๓๒๑.๑|   อานนฺโท สพฺพมจฺฉานํ  ขาทิตฺวา รสคิทฺธิมา
                       ปริกฺขีณาย ปริสาย         อตฺตานํ ขาทิยา มโต ฯ
                       |๓๒๑.๒|   เอวํ ปมตฺโต รสคารเว รโต ๔-
                       พาโล ยที อายติ นาวพุชฺฌสิ
                       วิธมฺม ปุตฺเต จชิ ญาตเก จ
                       ปริวตฺติย อตฺตานญฺเญว ๕- ขาทติ ฯ
                       |๓๒๑.๓|   อิทํ เต สุตฺวาน วิเคตุ ๖- ฉนฺโท
                       มา ภกฺขยิ ๗- ราช มนุสฺสมํสํ
                       มา ตฺวํ อิมํ เกวลํ วาริโชว
                       ทฺวิปทาธิป สุญฺญมกาสิ รฏฺฐํ ฯ
     [๓๒๒]        สุชาโต นาม นาเมน                 โอรโส ตสฺส อตฺรโช
                       ชมฺพูเปสึ อลทฺธาน                   มโต โส ตสฺส สงฺขเย
@เชิงอรรถ:  ม. วิวสาเน ฯ   ม. สูริยุคฺคมนํ ฯ   ม. อุปสงฺกมฺม ฯ   ม. รตฺโต ฯ
@ สี. ยุ. อตฺตานเมว ฯ     สี. ยุ. วิเหตุ ฯ   สี. ยุ. มา ภกฺขสี ฯ
                       เอวเมว อหํ กาฬ                   ภุตฺวา ภกฺขํ รสุตฺตมํ
                       อลทฺธา มานุสํ มํสํ                 มญฺเญ เหสฺสามิ ๑- ชีวิตํ ฯ
     [๓๒๓]        มาณว อภิรูโปสิ                   กุเล ชาโตสิ โสตฺถิเย
                       น ตฺวํ อรหสิ ตาต                  อภกฺขํ ภกฺขเยตเว ฯ
     [๓๒๔]        รสานญฺญตรํ เอตํ                 กสฺมา มํ ตฺวํ นิวารเย
                       โสหํ ตตฺถ คมิสฺสามิ                ยตฺถ ลจฺฉามิ เอทิสํ ฯ
                       โสวาหํ นิปฺปติสฺสามิ               น เต วจฺฉามิ สนฺติเก
                       อสฺส เม ทสฺสเนน ตฺวํ              นาภินนฺทสิ พฺราหฺมณ ฯ
     [๓๒๕]        อทฺธา อญฺเญปิ ทายาเท        ปุตฺเต ลจฺฉาม มาณว
                       ตฺวญฺจ ชมฺม วินสฺสสฺสุ            ยตฺถ ปตฺตํ น ตํ สุเณ ฯ
     [๓๒๖]        เอวเมว ตุวํ ราช                    ทิปทินฺท สุโณหิ เม
                       ปพฺพาชิสฺสนฺติ ๒- ตํ รฏฺฐา      โสณฺฑํ มาณวกํ ยถา ฯ
     [๓๒๗]        |๓๒๗.๑|   สุชาโต นาม นาเมน    ภาวิตตฺตาน สาวโก
                       อจฺฉรํ กามยนฺโตว        น โส ภุญฺชิ น โส ปิวิ ฯ
                       |๓๒๗.๒|   กุสคฺเคนุทกมาทาย ๓-   สมุทฺเท อุทกํ มิเน
                       เอวํ มานุสิกา กามา  ทิพฺพกามาน สนฺติเก ฯ
                       |๓๒๗.๓|   เอวเมว อหํ กาฬ       ภุตฺวา ภกฺขํ รสุตฺตมํ
                       อลทฺธา มานุสํ มํสํ    มญฺเญ เหสฺสามิ ๕- ชีวิตํ ฯ
     [๓๒๘]        |๓๒๘.๑|   ยถาปิ เต ธตรฏฺฐา  หํสา เวหายสงฺคมา
                       อยุตฺตปริโภเคน ๔-  สพฺเพ อพฺภตฺถตํ คตา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑-๕ ม. หิสฺสามิ ฯ   ม. ปพฺพาเชสฺสนฺติ ฯ   สี. ยุ. กุสคฺเค อุทกมาทาย ฯ
@ ม. อภุตฺตปริโภเคน ฯ
                       |๓๒๘.๒|   เอวเมว ตุวํ ราช        ทิปทินฺท สุโณหิ เม
                       อภกฺขํ ราช ภกฺเขสิ    ตสฺมา ปพฺพาชิสฺสนฺติ ๑- ตํ ฯ
     [๓๒๙]        ติฏฺฐาหีติ มยา วุตฺโต     โส ตฺวํ คจฺฉสิ ปมฺมุโข
                       อฏฺฐิโต ตฺวํ ฐิโตมฺหีติ      ลปสิ พฺรหฺมจารินิ
                       อิทํ เต สมณายุตฺตํ         อสิญฺจ เม มญฺญสิ กงฺขปตฺตํ ๒- ฯ
     [๓๓๐]        |๓๓๐.๑|   ฐิโตหมสฺมิ สธมฺเมสุ ราช
                       น นามโคตฺตํ ปริวตฺตยามิ
                       โจรญฺจ โลเก อฐิตํ วทนฺติ
                       อาปายิกํ เนรยิกํ อิโต จุตํ ฯ
                       |๓๓๐.๒|   สเจ ตฺวํ สทฺทหสิ ๓- ราช    สุตํ คณฺหาหิ ขตฺติยํ ๔-
                       เตน ยญฺญํ ยชิตฺวาน           เอวํ สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ
     [๓๓๑]        กิสฺมึ นุ รฏฺเฐ ตว ชาติภูมิ
                       อถ เกน อตฺเถน อิธานุปตฺโต
                       อกฺขาหิ เม พฺราหฺมณ เอตมตฺถํ
                       กิมิจฺฉสิ เทมิ ตยชฺช ปตฺถิตํ ฯ
     [๓๓๒]        คาถา จตสฺโส ธรณีมหิสฺสร
                       สุคมฺภีรตฺถวรา สาครูปมา
                       ตเวว อตฺถาย อิธาคโตสฺมิ
                       สุโณหิ คาถา ปรมตฺถสญฺหิตา ฯ
     [๓๓๓]        |๓๓๓.๑|   น เว รุทนฺติ มติมนฺโต สปญฺญา
@เชิงอรรถ:  ม. ปพฺพาชยนฺติ ฯ   ม. กงฺกปตฺตํ ฯ   สี. ยุ. สเจปิ สหสิ ฯ  ๔. ม. ขตฺติย ฯ
                       พหุสฺสุตา เย พหุฐานจินฺติโน
                       ทีปํ หิ เอตํ ปรมํ นรานํ
                       ยํ ปณฺฑิตา โสกนุทา ภวนฺติ ฯ
                       |๓๓๓.๒|   อตฺตาน ญาตี อุทาหุ ปุตฺตทารํ
                       ธญฺญํ ธนํ รชตํ ชาตรูปํ
                       กิเมว ตฺวํ สุตโสมานุตปฺเป
                       โกรพฺยเสฏฺฐ วจนํ สุโณม เต ฯ
     [๓๓๔]        |๓๓๔.๑|   น จาหมตฺตานมนุตฺถุนามิ
                       น ปุตฺตทารํ น ธนํ น รฏฺฐํ
                       สตญฺจ ธมฺโม จริโต ปุราโณ
                       ตํ สงฺครํ ๑- พฺราหฺมณสฺสานุตปฺเป ฯ
                       |๓๓๔.๒|   กโต มยา สงฺคโร พฺราหฺมเณน
                       รฏฺเฐ สเก อิสฺสริเย ฐิเตน
                       ตํ สงฺครํ พฺราหฺมณสมฺปทาย
                       สจฺจานุรกฺขี ปุนราวชิสฺสํ ฯ
     [๓๓๕]        |๓๓๕.๑|   น วาหเมตํ อภิสทฺทหามิ
                       สุขี นโร มจฺจุมุขา ปมุตฺโต
                       อมิตฺตหตฺถํ ปุนราวเชยฺย
                       โกรพฺยเสฏฺฐ น หิ มํ อุเปสิ ฯ
                       |๓๓๕.๒|   มุตฺโต ตุวํ โปริสาทสฺส หตฺถา
@เชิงอรรถ:  ม. สงฺกรํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
                       คนฺตฺวา สกํ มนฺทิรํ กามกามี
                       มธุรํ ปิยํ ชีวิตํ ลทฺธ ราช
                       กุโต ตุวํ เอหิสิ เม สกาสํ ฯ
     [๓๓๖]        |๓๓๖.๑|   มตํ วเรยฺย ปริสุทฺธสีโล
                       น ชีวิตํ ครหิโต ปาปธมฺโม
                       น หิ ตํ นรํ ตายเต ๑- ทุคฺคตีภิ
                       ยสฺสาปิ เหตุ อลิกํ ภเณยฺย ฯ
                       |๓๓๖.๒|   สเจปิ วาโต คิริมาวเหยฺย
                       จนฺโท จ สุริโย จ ฉมา ปเตยฺยุํ
                       สพฺพา จ นชฺโช ปฏิโสตํ วเชยฺยุํ
                       น เตฺววาหํ ราช มุสา ภเณยฺยํ ฯ
     [๓๓๗]        นภํ ผเลยฺย อุทธิ วิสุสฺเส ๒-
                       สํวตฺเตยฺย ๓- ภูตธรา วสุนฺธรา
                       สิลุจฺจโย เมรุ สมูลมุปฺปเตยฺย ๔-
                       น เตฺววาหํ ราช มุสา ภเณยฺยํ ฯ
     [๓๓๘]        อสิญฺจ สตฺติญฺจ ปรามสามิ
                       สปถํปิ เต สมฺม อหํ กโรมิ
                       ตยา ปมุตฺโต อนโณ ภวิตฺวา
                       สจฺจานุรกฺขี ปุนราวชิสฺสํ ฯ
     [๓๓๙]        โย เต กโต สงฺคโร พฺราหฺมเณน
@เชิงอรรถ:  ม. ตายติ ฯ   ม. อุทธีปิ สุสฺเส ฯ   ม. สํวฏฺฏเย ฯ   ม. -มุปฺปเต ฯ
                       รฏฺเฐ สเก อิสฺสริเย ฐิเตน
                       ตํ สงฺครํ พฺราหฺมณสมฺปทาย
                       สจฺจานุรกฺขี ปุนราวชสฺสุ ฯ
     [๓๔๐]        โย เม กโต สงฺคโร พฺราหฺมเณน
                       รฏฺเฐ สเก อิสฺสริเย ฐิเตน
                       ตํ สงฺครํ พฺราหฺมณสมฺปทาย
                       สจฺจานุรกฺขี ปุนราวชิสฺสํ ฯ
     [๓๔๑]        มุตฺโต จ โส โปริสาทสฺส หตฺถา
                       คนฺตฺวาน ตํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจ
                       สุโณมิ ๑- คาถาโย สตารหาโย
                       ยา เม สุตา อสฺสุ หิตาย พฺรหฺเม ฯ
     [๓๔๒]        |๓๔๒.๑|   สกิเทว สุตโสม        สพฺภิ โหติ ๒- สมาคโม
                       สา นํ สงฺคติ ปาเลติ    นาสพฺภิ พหุ สงฺคโม ฯ
                       |๓๔๒.๒|   สพฺภิเรว สมาเสถ          สพฺภิ กุพฺเพถ สนฺถวํ
                       สตํ สทฺธมฺมมญฺญาย     เสยฺโย โหติ น ปาปิโย ฯ
                       |๓๔๒.๓|   ชีรนฺติ เว ราชรถา สุจิตฺตา
                       อโถ สรีรมฺปิ ชรํ อุเปติ
                       สตญฺจ ธมฺโม น ชรํ อุเปติ
                       สนฺโต หเว สพฺภิ ปเวทยนฺติ ฯ
                       |๓๔๒.๔|   นภญฺจ ทูเร ปฐวี จ ทูเร
@เชิงอรรถ:  ม. สุโณม ฯ   ยุ. โหตุ ฯ
                       ปารํ สมุทฺทสฺส ตทาหุ ทูเร
                       ตโต หเว ทูรตรํ วทนฺติ
                       สตญฺจ ธมฺโม อสตญฺจ ราช ฯ
     [๓๔๓]        สาหสฺสิยา ๑- อิมา คาถา    นยิมา ๒- คาถา สตารหา
                       จตฺตาริ ตฺวํ สหสฺสานิ          ขิปฺปํ คณฺหาหิ พฺราหฺมณ ฯ
     [๓๔๔]        อาสีติยา นาวุติยา จ คาถา
                       สตารหา จาปิ ภเวยฺยุ ๓- คาถา
                       ปจฺจตฺตเมว สุตโสม ชานาหิ
                       สาหสฺสิยา นาม กา อตฺถิ คาถา ฯ
     [๓๔๕]        |๓๔๕.๑|   อิจฺฉามิ โวหํ สุตวุฑฺฒิมตฺตโน
                       สนฺโต มมํ สปฺปุริสา ภเชยฺยุํ
                       อหํ สวนฺตีหิ มโหทธีว
                       น หิ ตาต ตปฺปามิ สุภาสิเตน ฯ
                       |๓๔๕.๒|   อคฺคิ ยถา ติณกฏฺฐํ ทหนฺโต
                       น ตปฺปติ สาคโรว นทีหิ
                       เอวํปิ เต ปณฺฑิตา ราชเสฏฺฐ
                       สุตฺวา น ตปฺปนฺติ สุภาสิเตน ฯ
                       |๓๔๕.๓|   สกสฺส ทาสสฺส ยทา สุโณมิ
                       คาถํ อหํ อตฺถวตึ ๔- ชนินฺท
                       ตเมว สกฺกจฺจ นิสามยามิ
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. สหสฺสิโย ฯ   ม. นหิมา คาถา ฯ   ม. ภเวยฺย ฯ   สี. ยุ. คาถา อหํ
@อตฺถวตี ฯ
                       น หิ ตาต ธมฺเมสุ มมตฺถิ ติตฺติ ฯ
     [๓๔๖]        อิทนฺเต รฏฺฐํ สธนํ สโยคฺคํ
                       สกายุรํ สพฺพกามูปปนฺนํ
                       กึ กามเหตุ ปริภาสเส ๑- มํ
                       คจฺฉามหํ โปริสาทสฺส ญนฺเต ๒- ฯ
     [๓๔๗]        อตฺตานุรกฺขาย ภวนฺติ เหเต
                       หตฺถาโรหา รถิกา ปตฺติกา จ
                       อสฺสาโรหา เย จ ธนุคฺคหาเส
                       เสนํ ปยุญฺชาม หนาม สตฺตุํ ฯ
     [๓๔๘]        สุทุกฺกรํ โปริสาโท อกาสิ
                       ชีวํ คเหตฺวาน อวสฺสชี มํ
                       ตํ ตาทิสํ ปุพฺพกิจฺจํ สรนฺโต
                       ทุพฺเภ อหํ ตสฺส กถํ ชนินฺท ฯ
     [๓๔๙]        วนฺทิตฺวา โส ปิตรํ มาตรญฺจ
                       อนุสาเสตฺวา เนคมญฺจ พลญฺจ
                       สจฺจวาที สจฺจานุรกฺขมาโน
                       อคมาสิ โส ยตฺถ โปริสาโท ฯ
     [๓๕๐]        กโต มยา สงฺคโร พฺราหฺมเณน
                       รฏฺเฐ สเก อิสฺสริเย ฐิเตน
                       ตํ สงฺครํ พฺราหฺมณสมฺปทาย
@เชิงอรรถ:  ม. ...สสิมํ ฯ    ม. ญตฺเต ฯ สี. ยุ. กนฺเต ฯ
                       สจฺจานุรกฺขี ปุนราคโตสฺมิ
                       ยชสฺสุ ยญฺญํ ขาท มํ โปริสาท ฯ
     [๓๕๑]        น หายเต ขาทิตุํ ๑- มยฺหํ ปจฺฉา
                        จิตกา อยํ ตาว สธูมกา ๒- จ
                       นิทฺธูมเก ปจิตํ สาธุ ปกฺกํ
                       สุโณม คาถาโย สตารหาโย ฯ
     [๓๕๒]        |๓๕๒.๑|   อธมฺมิโก ตฺวํ ปุริสาทกาสิ
                       รฏฺฐา จ ภฏฺโฐ อุทรสฺส เหตุ
                       ธมฺมญฺจิมา อภิวทนฺติ คาถา
                       ธมฺโม อธมฺโม จ กุหึ สเมติ ฯ
                       |๓๕๒.๒|   อธมฺมิกสฺส ลุทฺทสฺส          นิจฺจํ โลหิตปาณิโน
                       นตฺถิ สจฺจํ กุโต ธมฺโม       กึ สุเตน กริสฺสสิ ฯ
     [๓๕๓]        โย มํสเหตุ มิควํ จเรยฺย
                       โย วา หเน ปุริสมตฺตเหตุ
                       อุโภปิ เต เปจฺจ สมา ภวนฺติ
                       กสฺมา โน อธมฺมิกํ พฺรูสิ มํ ตฺวํ ฯ
     [๓๕๔]        ปญฺจ ปญฺจ น ขา ภกฺขา   ขตฺติเยน ปชานตา
                       อภกฺขํ ราช ภกฺเขสิ          ตสฺมา อธมฺมิโก ตุวํ ฯ
     [๓๕๕]        มุตฺโต ตุวํ โปริสาทสฺส หตฺถา
                       คนฺตฺวา สกํ มนฺทิรํ กามกามี
@เชิงอรรถ:  ม. ขาทิตํ ฯ   ม. สธูมิกาว ฯ
                       อมิตฺตหตฺถํ ปุนราคโตสิ
                       น ขตฺยธมฺเม กุสโลสิ ราช ฯ
     [๓๕๖]        เย ขตฺยธมฺเม กุสลา ภวนฺติ
                       ปาเยน เต เนรยิกา ภวนฺติ
                       ตสฺมา อหํ ขตฺยธมฺมํ ๑- ปหาย
                       สจฺจานุรกฺขี ปุนราคโตสฺมิ
                       ยชสฺสุ ยญฺญํ ขาท มํ โปริสาท ฯ
     [๓๕๗]        ปาสาทวาสา ปฐวีควสฺสา
                       กามิตฺถิโย กาสิกจนฺทนญฺจ
                       สพฺพํ ตหึ ลภสิ ๒- สามิตาย
                       สจฺเจน กึ ปสฺสติ อานิสํสํ ฯ
     [๓๕๘]        เยเกจิเม อตฺถิ รสา ปฐพฺยา
                       สจฺจํ เตสํ สาธุตรํ รสานํ
                       สจฺเจ ฐิตา สมณพฺราหฺมณา จ
                       ตรนฺติ ชาติมรณสฺส ปารํ ฯ
     [๓๕๙]        มุตฺโต ตุวํ โปริสาทสฺส หตฺถา
                       คนฺตฺวา สกํ มนฺทิรํ กามกามี
                       อมิตฺตหตฺถํ ปุนราคโตสิ
                       นหิ นูน เต มรณภยํ ชนินฺท
                       อลีนจิตฺโต จสิ ๓- สจฺจวาที ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ขตฺตธมฺมํ ฯ    ยุ. ลพฺภติ ฯ     ม. อสิ ฯ
     [๓๖๐]        |๓๖๐.๑|   กตา เม กลฺยาณา อเนกรูปา
                       ยญฺญา ยิฏฺฐา เย วิปุลา ปสตฺถา
                       วิโสธิโต ปรโลกสฺส มคฺโค
                       ธมฺเม ฐิโต โก มรณสฺส ภาเย ฯ
                       |๓๖๐.๒|   กตา เม กลฺยาณา อเนกรูปา
                       ยญฺญา ยิฏฺฐา เย วิปุลา ปสตฺถา
                       อนานุตปฺปํ ปรโลกํ คมิสฺสํ
                       ยชสฺสุ ยญฺญํ ขาท ๑- มํ โปริสาท ฯ
                       |๓๖๐.๓|   ปิตา จ มาตา จ อุปฏฺฐิตา เม
                       ธมฺเมน เม อิสฺสริยํ ปสตฺถํ
                       วิโสธิโต ปรโลกสฺส มคฺโค
                       ธมฺเม ฐิโต โก มรณสฺส ภาเย ฯ
                       |๓๖๐.๔|   ปิตา จ มาตา จ อุปฏฺฐิตา เม
                       ธมฺเมน เม อิสฺสริยํ ปสตฺถํ
                       อนานุตปฺปํ ปรโลกํ คมิสฺสํ
                       ยชสฺสุ ยญฺญํ ขาท มํ โปริสาท ฯ
                       |๓๖๐.๕|   ญาตีสุ มิตฺเตสุ กตูปกาโร ๒-
                       ธมฺเมน เม อิสฺสริยํ ปสตฺถํ
                       วิโสธิโต ปรโลกสฺส มคฺโค
                       ธมฺเม ฐิโต โก มรณสฺส ภาเย ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. อท ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ   ม. กตา เม การา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
                       |๓๖๐.๖|   ญาตีสุ มิตฺเตสุ กตูปกาโร
                       ธมฺเมน เม อิสฺสริยํ ปสตฺถํ
                       อนานุตปฺปํ ปรโลกํ คมิสฺสํ
                       ยชสฺสุ ยญฺญํ ขาท มํ โปริสาท ฯ
                       |๓๖๐.๗|   ทินฺนํ เม ทานํ พหุธา พหูนํ
                       สนฺตปฺปิตา สมณพฺราหฺมณา จ
                       วิโสธิโต ปรโลกสฺส มคฺโค
                       ธมฺเม ฐิโต โก มรณสฺส ภาเย ฯ
                       |๓๖๐.๘|   ทินฺนํ เม ทานํ พหุธา พหูนํ
                       สนฺตปฺปิตา สมณพฺราหฺมณา จ
                       อนานุตปฺปํ ปรโลกํ คมิสฺสํ
                       ยชสฺสุ ยญฺญํ ขาท มํ โปริสาท ฯ
     [๓๖๑]        วิสํ ปชานํ ปุริโส อเทยฺย
                       อาสีวิสํ ชลิตํ อุคฺคเตชํ
                       มุทฺธาปิ ตสฺส วิผเลยฺย ๑- สตฺตธา
                       โย ตาทิสํ สจฺจวาทึ อเทยฺย ฯ
     [๓๖๒]        สุตฺวา ธมฺมํ วิชานนฺติ     นรา กลฺยาณปาปกํ
                       อปิ คาถา สุณิตฺวาน      ธมฺเม เม รมเต มโน ฯ
     [๓๖๓]        |๓๖๓.๑|   สกิเทว มหาราช ๒-      สพฺภิ โหติ สมาคโม
                       สา นํ สงฺคติ ปาเลติ       นาสพฺภิ พหุ สงฺคโม ฯ
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. วิปเตยฺย ฯ   สี. ยุ. สุตโสม ฯ
                       |๓๖๓.๒|   สพฺภิเรว สมาเสถ         สพฺภิ กุพฺเพถ สนฺถวํ
                       สตํ สทฺธมฺมมญฺญาย    เสยฺโย โหติ น ปาปีโย ฯ
                       |๓๖๓.๓|   ชีรนฺติ เว ราชรถา สุจิตฺตา
                       อโถ สรีรํปิ ชรํ อุเปติ
                       สตญฺจ ธมฺโม น ชรํ อุเปติ
                       สนฺโต หเว สพฺภิ ปเวทยนฺติ ฯ
                       |๓๖๓.๔|   นภญฺจ ทูเร ปฐวี จ ทูเร
                       ปารํ สมุทฺทสฺส ตทาหุ ทูเร
                       ตโต หเว ทูรตรํ วทนฺติ
                       สตญฺจ ธมฺโม อสตญฺจ ราช ฯ
     [๓๖๔]        คาถา อิมา อตฺถวตี สุพฺยญฺชนา
                       สุภาสิตา ตุยฺห ชนินฺท สุตฺวา
                       อานนฺทิ วิตฺโต สุมโน ปตีโต
                       จตฺตาริ เต สมฺม วเร ททามิ ฯ
     [๓๖๕]        |๓๖๕.๑|   โย นตฺตโน มรณํ พุชฺฌเส ๒- ตุวํ
                       หิตาหิตํ วินิปาตญฺจ สคฺคํ
                       คิทฺโธ รเส ทุจฺจริเต นิวิฏฺโฐ
                       กึ ตฺวํ วรํ ทสฺสสิ ปาปธมฺม ฯ
                       |๓๖๕.๒|   อหญฺจ ตํ เทหิ วรนฺติ วชฺชํ
                       ตฺวญฺจาปิ ทตฺวาน อวากเรยฺย
@เชิงอรรถ:  ม. พุชฺฌสิ ฯ
                       สนฺทิฏฺฐิกํ กลหมิมํ วิวาทํ
                       โก ปณฺฑิโต ชานมุปพฺพเชยฺย ฯ
     [๓๖๖]        น ตํ วรํ อรหติ ชนฺตุ ทาตุํ
                       ยํ วาปิ ทตฺวาน อวากเรยฺย
                       วรสฺสุ สมฺม อวิกมฺปมาโน
                       ปาณํ จชิตฺวานปิ ทสฺสเมว ฯ
     [๓๖๗]        อริยสฺส อริเยน สเมติ สกฺขิ ๑-
                       ปญฺญสฺส ปญฺญาณวตา สเมติ
                       ปสฺเสยฺย ตํ วสฺสสตํ อโรคํ
                       เอตํ วรานํ ปฐมํ วรามิ ฯ
     [๓๖๘]        อริยสฺส อริเยน สเมติ สกฺขิ ๑-
                       ปญฺญสฺส ปญฺญาณวตา สเมติ
                       ปสฺเสสิ มํ วสฺสสตํ อโรคํ
                       เอวํ วรานํ ปฐมํ ททามิ ฯ
     [๓๖๙]        เย ขตฺติยาเส อิธ ภูมิปาลา
                       มุทฺธาภิสิตฺตา กตนามเธยฺยา
                       น ตาทิเส ภูมิปตี อเทสิ
                       เอตํ วรานํ ทุติยํ วรามิ ฯ
     [๓๗๐]        เย ขตฺติยาเส อิธ ภูมิปาลา
                       มุทฺธาภิสิตฺตา กตนามเธยฺยา
@เชิงอรรถ:  ม. สขฺยํ ฯ
                       น ตาทิเส ภูมิปตี อเทมิ
                       เอตํ วรานํ ทุติยํ ททามิ ฯ
     [๓๗๑]        ปโรสตํ ขตฺติยา เต คหีตา
                       ตลาวุตา อสฺสุมุขา รุทนฺตา
                       สเก เต รฏฺเฐ ปฏิปาทยาหิ
                       เอตํ วรานํ ตติยํ วรามิ ฯ
     [๓๗๒]        ปโรสตํ ขตฺติยา เม คหีตา
                       ตลาวุตา อสฺสุมุขา รุทนฺตา
                       สเก เต รฏฺเฐ ปฏิปาทยามิ ๑-
                       เอตํ วรานํ ตติยํ ททามิ ฯ
     [๓๗๓]        ฉิทฺทํ เต รฏฺฐํ พฺยถิตา ๒- ภยา หิ
                       ปุถู นรา เลณมนุปฺปวิฏฺฐา
                       มนุสฺสมํสํ วิรมาหิ ราช
                       เอตํ วรานํ จตุตฺถํ วรามิ ฯ
     [๓๗๔]        อทฺธา หิ โส ภกฺโข มมํ มนาโป
                       เอตสฺส เหตุมฺหิ วนํ ปวิฏฺโฐ
                       โสหํ กถํ เอตฺโต อุปารเมยฺยํ
                       อญฺญํ วรานํ จตุตฺถํ วรสฺสุ ฯ
     [๓๗๕]        น เว ปิยํ เมติ ชนินฺท ตาทิโส
                       อตฺตํ นิรงฺกตฺว ๓- ปิยานิ เสวติ
@เชิงอรรถ:  สี. สเกน รฏฺเฐ ปฏิปาทยามิ เต ฯ   สี. พฺยถิตํ ฯ ยุ. พฺยาธิตํ ฯ
@ ม. นิรงฺกจฺจ ฯ
                       อตฺตาว เสยฺโย ปรมาว ๑- เสยฺโย
                       ลพฺภา ปิยา โอจิตตฺเตน ปจฺฉา ฯ
     [๓๗๖]        ปิยํ เม มานุสํ มํสํ          สุตโสม วิชานหิ
                       นมฺหิ สกฺโก นิวาเรตุํ      อญฺญํ ตุวํ สมฺม วรํ วรสฺสุ ฯ
     [๓๗๗]        |๓๗๗.๑|   โย เว ปิยํ เมติ ปิยานุรกฺขี
                       อตฺตํ นิรงฺกตฺว ๒- ปิยานิ เสวติ
                       โสณฺโฑว ปิตฺวา วิสมิสฺสถาลํ ๓-
                       เตเนว โส โหติ ทุกฺขี ปรตฺถ ฯ
                       |๓๗๗.๒|   โย จีธ สงฺขาย ปิยานิ หิตฺวา
                       กิจฺเฉนปิ เสวติ อริยธมฺเม
                       ทุกฺขิโตว ปิตฺวาน ยโถสธานิ
                       เตเนว โส โหติ สุขี ปรตฺถ ฯ
     [๓๗๘]        โอหายหํ ปิตรํ มาตรญฺจ
                       มนาปิเก กามคุเณปิ ๔- ปญฺจ
                       เอตสฺส เหตุมฺหิ วนํ ปวิฏฺโฐ
                       ตนฺเต วรํ กินฺติมหํ ททามิ ฯ
     [๓๗๙]        น ปณฺฑิตา ทิคุณมาหุ วากฺยํ
                       สจฺจปฺปฏิญฺญาว ภวนฺติ สนฺโต
                       วรสฺสุ สมฺม อิติ มํ อโวจ
                       อิจฺจาพฺรวี ตฺวํ น หิ เต สเมติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. จ ฯ   ม. นิรงฺกจฺจ ฯ   ม. วิสมิสฺสปานํ ฯ   ม. มนาปิเย กามคุเณ จ ฯ
     [๓๘๐]        อปุญฺญลาภํ อยสํ อกิตฺตึ
                       ปาปํ พหุํ ทุจฺจริตํ กิเลสํ
                       มนุสฺสมํสสฺส ภโว ๑- อุปาคา
                       ตนฺเต วรํ กินฺติมหํ ทเทยฺยํ ฯ
     [๓๘๑]        น ตํ วรํ อรหติ ชนฺตุ ทาตุํ
                       ยํ วาปิ ทตฺวา น อวากเรยฺย
                       วรสฺสุ สมฺม อวิกมฺปมาโน
                       ปาณํ จชิตฺวานปิ ทสฺสเมว ฯ
     [๓๘๒]        |๓๘๒.๑|   ปาณํ จชนฺติ สตาเนส ธมฺโม ๒-
                       สจฺจปฺปฏิญฺญาว ภวนฺติ สนฺโต
                       ทตฺวา วรํ ขิปฺปมวากโรหิ
                       เอเตน สมฺปชฺช สุราชเสฏฺฐ ฯ
                       |๓๘๒.๒|   จเช ธนํ ๓- องฺควรสฺส เหตุ
                       องฺคํ จเช ชีวิตํ รกฺขมาโน
                       องฺคํ ธนํ ชีวิตญฺจาปิ สพฺพํ
                       จเช นโร ธมฺมมนุสฺสรนฺโต ฯ
     [๓๘๓] ยสฺมา หิ ธมฺมํ ปุริโส วิชญฺญา
                       เย จสฺส กงฺขํ วินยนฺติ สนฺโต
                       ตญฺหิสฺส ทีปญฺจ ปรายนญฺจ
@เชิงอรรถ:  ม. กเต ฯ   ม. ปาณํ จชนฺติ สนฺโต นาปิ ธมฺมํ ฯ   สี. ธนํ จเช ฯ
                       น เตน เมตฺตึ ชิรเยถ ปญฺโญ ฯ
     [๓๘๔]        อทฺธา หิ โส ภกฺโข มม มนาโป
                       เอตสฺส เหตุมฺหิ วนํ ปวิฏฺโฐ
                       สเจ จ มํ ยาจสิ เอตมตฺถํ
                       เอตํปิ เต สมฺม วรํ ททามิ ฯ
     [๓๘๕]        สตฺถา จ เม โหสิ สขา จ เมสิ
                       วจนํปิ เต สมฺม อหํ อกาสึ
                       ตฺวํปิ เม สมฺม กโรหิ วากฺยํ
                       อุโภปิ คนฺตฺวาน ปโมจยาม ฯ
     [๓๘๖]        สตฺถา จ เต โหมิ สขา จ ตฺยมฺหิ
                       วจนํปิ เม สมฺม ตุวํ อกาสิ
                       อหํปิ เต สมฺม กโรมิ วากฺยํ
                       อุโภปิ คนฺตฺวาน ปโมจยาม ฯ
     [๓๘๗]        กมฺมาสปาเทน วิเหฐิตตฺถ
                       ตลาวุตา อสฺสุมุขา รุทนฺตา
                       น ชาตุ ทุพฺเภถ อิมสฺส รญฺโญ
                       สจฺจปฺปฏิญฺญํ เม ปฏิสุณาถ ฯ
     [๓๘๘]        กมฺมาสปาเทน วิเหฐิตมฺหา
                       ตลาวุตา อสฺสุมุขา รุทนฺตา
                       น ชาตุ ทุพฺเภม อิมสฺส รญฺโญ
                       สจฺจปฺปฏิญฺญํ เต ปฏิสุโณม ฯ
     [๓๘๙]        ยถา ปิตา วา อถวาปิ มาตา
                       อนุกมฺปกา อตฺถกามา ปชานํ
                       เอวมฺปิ ๑- โว โหตุ อยญฺจ ราชา
                       ตุเมฺห จ โว โหถ ยเถว ปุตฺตา ฯ
     [๓๙๐]        ยถา ปิตา วา อถวาปิ มาตา
                       อนุกมฺปกา อตฺถกามา ปชานํ
                       เอวมฺปิ ๑- โน โหตุ อยญฺจ ราชา
                       มยมฺปิ เหสฺสาม ยเถว ปุตฺตา ฯ
     [๓๙๑]        |๓๙๑.๑|   จตุปฺปทํ สกุณญฺจาปิ มํสํ
                       สูเทหิ รนฺธํ สุกตํ สุนิฏฺฐิตํ
                       สุธํว อินฺโท ปริภุญฺชิยาโน
                       หิตฺวา กเถโก รมสี อรญฺเญ ฯ
                       |๓๙๑.๒|   ตา ขตฺติยา เวลฺลิวิลากมชฺฌา
                       อลงฺกตา สมฺปริวารยิตฺวา
                       อินฺทํว เทเวสุ ปโมทยึสุ
                       หิตฺวา กเถโก รมสี อรญฺเญ ฯ
                       |๓๙๑.๓|   ตมฺพูปธาเน พหุโคณกมฺหิ
                       สุภมฺหิ ๒- สพฺพสฺสยนมฺหิลงฺกเต
                       สยนสฺส ๓- มชฺฌมฺหิ สุขํ สยิตฺวา
@เชิงอรรถ:  ม. เอวเมว ฯ   สี. ยุ. สุจิมฺหิ ฯ   ม. เสยฺยสฺส ฯ
                       หิตฺวา กเถโก รมสี อรญฺเญ ฯ
                       |๓๙๑.๔|   ปาณิสฺสรํ กุมฺภถูนํ นิสีเท ๑-
                       อโถปิ เว นิปฺปุริสํปิ ตูริยํ
                       พหุํ สุคีตญฺจ สุวาทิตญฺจ
                       หิตฺวา กเถโก รมสี อรญฺเญ ฯ
                       |๓๙๑.๕|   อุยฺยาน สมฺปนฺนปหูตมาลฺยํ
                       มิคาชินูเปตปุรํ ๒- สุรมฺมํ
                       หเยหิ นาเคหิ รเถหุเปตํ
                       หิตฺวา กเถโก รมสี อรญฺเญ ฯ
     [๓๙๒]        |๓๙๒.๑|   กาฬปกฺเข ยถา จนฺโท  หายเตว สุเว สุเว
                       กาฬปกฺขูปโม ราช       อสตํ โหติ สมาคโม ฯ
                       |๓๙๒.๒|   ยถาหํ รสกมาคมฺม       สูทํ กาปุริสาธมํ ๓-
                       อกาสึ ปาปกํ ธมฺมํ        เยน คจฺฉามิ ทุคฺคตึ ฯ
                       |๓๙๒.๓|   สุกฺกปกฺเข ยถา จนฺโท   วฑฺฒเตว สุเว สุเว
                       สุกฺกปกฺขูปโม ราช       สตํ โหติ สมาคโม ฯ
                       |๓๙๒.๔|   ยถาหํ ตุวมาคมฺม         สุตโสม วิชานหิ
                       กาหามิ กุสลํ กมฺมํ       เยน คจฺฉามิ สุคฺคตึ ฯ
                       |๓๙๒.๕|   ถเล ยถา วาริ ชนินฺท วุฏฺฐํ
                       อนทฺธเนยฺยํ น จิรฏฺฐิตีกํ
@เชิงอรรถ:  นิสฺสิเวติปิ ฯ   สี. ยุ. มิคาจิรูเปตปูรํ ฯ   สี. ยุ. สูทกํ ปุริสาธมํ ฯ
                       เอวํ เม โหติ อสตํ สมาคโม
                       อนทฺธเนยฺโย อุทกํ ถเลว ฯ
                       |๓๙๒.๖|   สเร ยถา วาริ ชนินฺท วุฏฺฐํ
                       จิรฏฺฐิตีกํ นรวีรเสฏฺฐ
                       เอวํปิ เม ๑- โหติ สตํ สมาคโม
                       จิรฏฺฐิตีโก อุทกํ สเรว ฯ
                       |๓๙๒.๗|   อพฺยายิโก โหติ สตํ สมาคโม
                       ยาวมฺปิ ติฏฺเฐยฺย ตเถว โหติ
                       ขิปฺปํ หิ เวติ อสตํ สมาคโม
                       ตสฺมา สตํ ธมฺโม อสพฺภิ อารกา ฯ
     [๓๙๓]        |๓๙๓.๑|   น โส ราชา โย อเชยฺยํ ชินาติ
                       น โส สขา โย สขารํ ชินาติ
                       น สา ภริยา ยา ปติโน น วิเภติ
                       น เต ปุตฺตา เย น ภรนฺติ ชิณฺณํ ฯ
                       |๓๙๓.๒|   น สา สภา ยตฺถ น สนฺติ สนฺโต
                       น เต สนฺโต เย น ภณนฺติ ธมฺมํ
                       ราคญฺจ โทสญฺจ ปหาย โมหํ
                       ธมฺมํ ภณนฺตาว ภวนฺติ สนฺโต ฯ
                       |๓๙๓.๓|   นาภาสมานํ ชานนฺติ     มิสฺสํ พาเลหิ ปณฺฑิตํ
                       ภาสมานญฺจ ชานนฺติ    เทเสนฺตํ อมตํปทํ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. เว ฯ
                       |๓๙๓.๔|   ภาสเย โชตเย ธมฺมํ      ปคฺคเณฺห อิสินํ ธชํ
                       สุภาสิตทฺธชา อิสโย     ธมฺโม หิ อิสินํ ธโชติ
                                       สุตโสมชาตกํ ปญฺจมํ ฯ
                                                ---------
                                              ตสฺสุทฺทานํ ฯ
                                    สุมุโข ปน หํสวโร จ มหา
                                    สุธโภชนิโก จ ปโร ปวโร
                                    สกุณาลทิชาธิปติวฺหยโน
                                    สุตโสมวรุตฺตมสวฺหยโน ฯ
                                    อสีตินิปาตํ นิฏฺฐิตํ ฯ
                                                ---------


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๑๓๐-๑๕๒. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=2687&w=&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=2687&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=28&item=315&items=79              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=28&siri=12              ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=315              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=42&A=8275              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=42&A=8275              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ https://84000.org/tipitaka/read/?index_28 https://84000.org/tipitaka/english/?index_28

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]