บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๐

๓ สุวณฺณสามชาตกํ [๔๘๒] |๔๘๒.๑| โก นุ มํ อุสุนา วิชฺฌิ ปมตฺตํ อุทหาริกํ ^๒- ขตฺติโย พฺราหฺมโณ เวสฺโส โก มํ วิทฺธา นิลียสิ ฯ |๔๘๒.๒| น เม มํสานิ ขชฺชานิ จมฺเมนตฺโถ น วิชฺชติ อถ เกน นุ วณฺเณน วิทฺเธยฺยํ มํ อมญฺญถ ฯ |๔๘๒.๓| โก วา ตฺวํ กสฺส วา ปุตฺโต กถํ ชาเนมุ ตํ มยํ ปุฏฺโฐ เม สมฺม อกฺขาหิ กึ มํ วิทฺธา นิลียสิ ฯ [๔๘๓] |๔๘๓.๑| ราชาหมสฺมิ กาสีนํ ปิลยกฺโขติ มํ วิทู โลภา รฏฺฐํ ปหิตฺวาน มิคเมสํ จรามหํ |๔๘๓.๒| อิสฺสตฺเถ จสฺมิ กุสโล ทฬฺหธมฺโมติ วิสฺสุโต นาโคปิ เม น มุญฺเจยฺย อาคโต อุสุปาตนํ ฯ |๔๘๓.๓| โก วา ตฺวํ กสฺส วา ปุตฺโต ^๓- กถํ ชาเนมุ ตํ มยํ ปิตุโน อตฺตโน จาปิ นามโคตฺตํ ปเวทย ฯ [๔๘๔] |๔๘๔.๑| เนสาทปุตฺโต ภทฺทนฺเต สาโม อิติ มํ ญาตโย อามนฺตยึสุ ชีวนฺตํ สฺวาชฺเชวงฺคโต ^๔- สเย |๔๘๔.๒| วิทฺโธสฺมิ ปุถุสลฺเลน สวิเสน ยถา มิโค สกมฺหิ โลหิเต ราช ปสฺส เสมิ ปริปฺลุโต @เชิงอรรถ: ^๑ ม. มุญฺชาเวสิกา ปวาฬฺหา ฯ ^๒ ม. อุทหารกํ ฯ ^๓ สี. ยุ. ตฺวํ จ กสฺส วา @ปุตฺโตสิ ฯ ^๔ ม. สฺวชฺเชวาหํ คโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๖.

|๔๘๔.๓| ปฏิวามคตํ สลฺลํ ปสฺส ถิมฺหามิ ^๑- โลหิตํ อาตุโร ตฺยานุปุจฺฉามิ กึ มํ วิทฺธา นิลียสิ |๔๘๔.๔| อชินมฺหิ หญฺญเต ทีปิ นาโค ทนฺเตหิ หญฺญเต อถ เกน นุ วณฺเณน วิทฺเธยฺยํ มํ อมญฺญถ ฯ [๔๘๕] มิโค อุปฏฺฐิโต อาสิ อาคโต อุสุปาตนํ ตํ ทิสฺวา อุพฺพิชฺชิ สาม เตน โกโธ มมาวิสิ ฯ [๔๘๖] |๔๘๖.๑| ยโต สรามิ อตฺตานํ ยโต ปตฺโตสฺมิ วิญฺญุตํ น มํ มิคา อุตฺราสนฺติ ^๒- อรญฺเญ สาปทานิปิ ฯ |๔๘๖.๒| ยโต นิธึ ปริหารึ ยโต ปตฺโตสฺมิ โยพฺพนํ น มํ มิคา อุตฺราสนฺติ อรญฺเญ สาปทานิปิ ฯ |๔๘๖.๓| ภีรู กึปุริสา ราช ปพฺพเต คนฺธมาทเน สมฺโมทมานา คจฺฉาม ปพฺพตานิ วนานิ จ อถ เกน นุ วณฺเณน อุตฺราสนฺติ มิคา มมํ ฯ [๔๘๗] |๔๘๗.๑| น ตํ ตส ^๓- มิโค สาม กินฺตาหํ อลิกํ ภเณ โกธโลภาภิภูตาหํ อุสุํ เต ตํ อวิสฺสชึ ^๔- ฯ |๔๘๗.๒| กุโต นุ สาม อาคมฺม กสฺส วา ปหิโต ตุวํ อุทหาโร นทึ คจฺฉ อาคโต มิคสมฺมตํ ฯ [๔๘๘] อนฺธา มาตาปิตา มยฺหํ เต ภรามิ พฺรหาวเน เตสาหํ อุทกหาโร อาคโต มิคสมฺมตํ ฯ [๔๘๙] |๔๘๙.๑| อตฺถิ เนสํ อุสามตฺตํ อถ สาหสฺส ชีวิตํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ธิมฺหามิ ฯ วิหามีติปิ ฯ ^๒ ม. อุตฺตสนฺติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ @^๓ น ตทฺทสา อิติปิ ฯ ^๔ ม. อวสฺสชึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๗.

อุทกสฺส อลาเภน มญฺเญ อนฺธา มริสฺสเร ฯ |๔๘๙.๒| น เม อิทํ ตถา ทุกฺขํ ลพฺภา หิ ปุมุนา อิทํ ยญฺจ อมฺมํ น ปสฺสามิ ตํ เม ทุกฺขตรํ อิโต ฯ |๔๘๙.๓| น เม อิทํ ตถา ทุกฺขํ ลพฺภา หิ ปุมุนา อิทํ ยญฺจ ตาตํ น ปสฺสามิ ตํ เม ทุกฺขตรํ อิโต ฯ |๔๘๙.๔| สา นูน กปณา อมฺมา จิรํ รตฺตาย รุจฺฉติ อฑฺฒรตฺเตว รตฺเต วา นทีว อวสุสฺสติ ^๑- ฯ โส นูน กปโณ ตาโต จิรํ รตฺตาย รุจฺฉติ |๔๘๙.๕| อฑฺฒรตฺเตว รตฺเต วา นทีว อวสุสฺสติ ฯ อุฏฺฐานปาทจริยาย ^๒- ราช สมฺพาหนสฺส ^๓- จ สาม ตาต วิลปนฺตา หิณฺฑิสฺสนฺติ พฺรหาวเน ฯ |๔๘๙.๖| อิทมฺปิ ทุติยํ สลฺลํ กมฺเปติ หทยํ มม ยญฺจ อนฺเธ น ปสฺสามิ มญฺเญ หิสฺสามิ ชีวิตํ ฯ [๔๙๐] |๔๙๐.๑| มา พาฬฺหํ ปริเทเวสิ สาม กลฺยาณทสฺสน อหํ กมฺมกโร หุตฺวา ภริสฺสนฺเต พฺรหาวเน ฯ |๔๙๐.๒| อิสฺสตฺเถ จสฺมิ กุสโล ทฬฺหธมฺโมติ วิสฺสุโต อหํ กมฺมกโร หุตฺวา ภริสฺสนฺเต พฺรหาวเน ฯ |๔๙๐.๓| มิคานํ วิฆาสมนฺเวสํ วนมูลผลานิ จ อหํ กมฺมกโร หุตฺวา ภริสฺสนฺเต พฺรหาวเน ฯ |๔๙๐.๔| กตมนฺตํ วนํ สาม ยตฺถ มาตาปิตา ตว @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อวสุจฺฉติ ฯ ^๒ สี. ยุ. ปาริจริยาย ฯ ^๓ ม. ปาทสมฺพาหนสฺส จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๘.

อหนฺเต ตถา ภริสฺสํ ยถา เต อภรี ตุวํ ฯ [๔๙๑] อยํ เอกปที ราช โยยํ อุสฺสีสเก มม อิโต คนฺตฺวา อฑฺฒโฆสํ ^๑- ตตฺถ เนสํ อคารกํ ยตฺถ มาตาปิตา มยฺหํ เต ภรสฺสุ อิโต คโต ฯ [๔๙๒] |๔๙๒.๑| นโม เต กาสิราชตฺถุ นโม เต กาสิวฑฺฒน อนฺธา มาตาปิตา มยฺหํ เต ภรสฺสุ พฺรหาวเน ฯ |๔๙๒.๒| อญฺชลินฺเต ปคฺคณฺหามิ กาสิราช นมตฺถุ เต มาตรํ ปิตรํ มยฺหํ วุตฺโต วชฺชาสิ วนฺทนํ ฯ [๔๙๓] อิทํ วตฺวาน โส สาโม ยุวา กลฺยาณทสฺสโน มุจฺฉิโต วิสเวเคน วิสญฺญี สมปชฺชถ ฯ [๔๙๔] |๔๙๔.๑| ส ราชา ปริเทเวสิ พหุํ การุญฺญสญฺหิตํ อชรามโรหํ อาสึ อชฺเชตํ ญามิ โน ปุเร ฯ |๔๙๔.๒| สามํ กาลกตํ ทิสฺวา นตฺถิ มจฺจุสฺส นาคโม ยสฺสุ มํ ปฏิมนฺเตติ สวิเสน สมปฺปิโต ฯ |๔๙๔.๓| สฺวาชฺเชวงฺคเต กาเล น กิญฺจิมภิภาสติ นิรยํ นูน คจฺฉามิ เอตฺถ เม นตฺถิ สํสโย ฯ |๔๙๔.๔| ตทา หิ ปกตํ ปาปํ จิรํ รตฺตาย กิพฺพิสํ ภวนฺติ ตสฺส วตฺตาโร คาเม กิพฺพิสการโก อรญฺเญ นิมฺมนุสฺสมฺหิ โก มํ วตฺตุมรหติ ฯ |๔๙๔.๕| สารยนฺติ หิ กมฺมานิ คาเม สงฺคจฺฉ มาณวา @เชิงอรรถ: ^๑ อฑฺฒโสนฺติปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๙.

อรญฺเญ นิมฺมนุสฺสมฺหิ โก นุ มํ สารยิสฺสติ ฯ [๔๙๕] |๔๙๕.๑| สา เทวตา อนฺตรหิตา ปพฺพเต คนฺธมาทเน รญฺโญว อนุกมฺปาย อิมา คาถา อภาสถ ฯ |๔๙๕.๒| อาคุํ กิร มหาราช อกริ กมฺมทุกฺกฏํ อทูสกา ปิตาปุตฺตา ตโย เอกูสุนา หตา ฯ |๔๙๕.๓| เอหิ ตํ อนุสิกฺขามิ ยถา เต สุคตี สิยา ธมฺเมนนฺเธว เน โปส มญฺเญหํ สุคตี สิยา ^๑- ฯ [๔๙๖] ส ราชา ปริเทวิตฺวา พหุํ การุญฺญสญฺหิตํ อุทกกุมฺภมาทาย ปกฺกามิ ทกฺขิณามุโข ฯ [๔๙๗] |๔๙๗.๑| กสฺส นุ เอโส ปทสทฺโท มนุสฺสสฺเสว อาคโต เนโส สามสฺส นิคฺโฆโส โก นุ ตฺวมสิ มาริส ฯ |๔๙๗.๒| สนฺตํ หิ สาโม วชติ สนฺตํ ปาทานิ เนยติ เนโส สามสฺส นิคฺโฆโส โก นุ ตฺวมสิ มาริส ฯ [๔๙๘] |๔๙๘.๑| ราชาหมสฺมิ กาสีนํ ปิลยกฺโขติ มํ วิทู โลภา รฏฺฐํ ปหิตฺวาน มิคเมสํ จรามหํ ฯ |๔๙๘.๒| อิสฺสตฺเถ จสฺมิ กุสโล ทฬฺหธมฺโมติ วิสฺสุโต นาโคปิ เม น มุญฺเจยฺย อาคโต อุสุปาตนํ ฯ [๔๙๙] |๔๙๙.๑| สฺวาคตนฺเต มหาราช อโถ เต อทุราคตํ อิสฺสโรสิ อนุปฺปตฺโต ยํ อิธตฺถิ ปเวทย ฯ |๔๙๙.๒| ติณฺฑุกานิ ปิยาลานิ มธุเก กาสมาริโย @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ตยา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๐.

ผลานิ ขุทฺทกปฺปานิ ภุญฺช ราช วรํ วรํ ฯ |๔๙๙.๓| อิทมฺปิ ปานียํ สีตํ อาภตํ คิริคพฺภรา อิโต ^๑- ปิว มหาราช สเจ ตฺวํ อภิกงฺขสิ ฯ [๕๐๐] นาลํ อนฺธา วเน ทฏฺฐุํ โก นุ โว ผลมาหริ อนนฺธสฺเสวายํ สมฺมา นิวาโป มยฺห ขายติ ฯ [๕๐๑] |๕๐๑.๑| ทหโร ยุวา นาติพฺรหา สาโม กลฺยาณทสฺสโน ทีฆสฺส เกสา อสิตา อโถ สุนคฺคเวลฺลิตา ฯ |๕๐๑.๒| โส หเว ผลมาหริตฺวา อิโต อาทาย กมณฺฑลุํ นทึ คโต อุทหาโร มญฺเญ น ทูรมาคโต ฯ [๕๐๒] |๕๐๒.๑| อหนฺตํ อวธึ สามํ โย ตุยฺหํ ปริจารโก ยํ กุมารํ ปเวเทถ สามํ กลฺยาณทสฺสนํ ฯ |๕๐๒.๒| ทีฆสฺส เกสา อสิตา อโถ สุนคฺคเวลฺลิตา เตสุ โลหิตลิตฺเตสุ เสติ สาโม มยา หโต ฯ [๕๐๓] |๕๐๓.๑| เกน ทุกูล มนฺเตสิ หโต สาโมติ วาทินา หโต สาโมติ สุตฺวาน หทยํ เม ปเวธติ ฯ |๕๐๓.๒| อสฺสตฺถสฺเสว ตรุณํ ปวาลํ มาลุเตริตํ หโต สาโมติ สุตฺวาน หทยํ เม ปเวธติ ฯ [๕๐๔] ปาริเก กาสิราชายํ โส สามํ มิคสมฺมเต โกธสา อุสุนา วิชฺฌิ ตสฺส มา ปาปมิจฺฉิมฺหา ฯ [๕๐๕] กิจฺฉา ลทฺโธ ปิโย ปุตฺโต โย อนฺเธ อภรี วเน @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ตโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๑.

ตเมกปุตฺตฆาติมฺหิ กถํ จิตฺตํ น โกปเย ฯ [๕๐๖] กิจฺฉา ลทฺโธ ปิโย ปุตฺโต โย อนฺเธ อภรี วเน ตเมกปุตฺตฆาติมฺหิ อกฺโกธํ อาหุ ปณฺฑิตา ฯ [๕๐๗] |๕๐๗.๑| มา พาฬฺหํ ปริเทเวถ หโต สาโมติ วาทินา อหํ กมฺมกโร หุตฺวา ภริสฺสามิ พฺรหาวเน ฯ |๕๐๗.๒| อิสฺสตฺเถ จสฺมิ กุสโล ทฬฺหธมฺโมติ วิสฺสุโต อหํ กมฺมกโร หุตฺวา ภริสฺสามิ พฺรหาวเน ฯ |๕๐๗.๓| มิคานํ วิฆาสมเนฺวสํ วนมูลผลานิ จ อหํ กมฺมกโร หุตฺวา ภริสฺสามิ พฺรหาวเน ฯ [๕๐๘] เนส ธมฺโม มหาราช เนตํ อเมฺหสุ กปฺปติ ราชา ตฺวมสิ อมฺหากํ ปาเท วนฺทาม เต มยํ ฯ [๕๐๙] ธมฺมํ เนสาท ภณถ กตา อปจิตี ตยา ปิตา ตฺวมสิ อมฺหากํ มาตา ตฺวมสิ ปาริเก ฯ [๕๑๐] |๕๑๐.๑| นโม เต กาสิราชตฺถุ นโม เต กาสิวฑฺฒน อญฺชลินฺเต ปคฺคณฺหาม ยาว สามานุปาปย ฯ |๕๑๐.๒| ตสฺส ปาเท สมชฺชนฺตา ^๑- มุขญฺจ ภุชทสฺสนํ สํสุมฺภมานา อตฺตานํ กาลมาคมยามเส ฯ [๕๑๑] |๕๑๑.๑| พฺรหา วาฬมิคากิณฺณํ อากาสนฺตํว ทิสฺสติ ยตฺถ สาโม หโต เสติ จนฺโทว ปติโต ฉมา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สิ. ยุ. ปวฏฺฏนฺตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๒.

|๕๑๑.๒| พฺรหา วาฬมิคากิณฺณํ อากาสนฺตํว ทิสฺสติ ยตฺถ สาโม หโต เสติ สุริโยว ปติโต ฉมา ฯ |๕๑๑.๓| พฺรหา วาฬมิคากิณฺณํ อากาสนฺตํว ทิสฺสติ ยตฺถ สาโม หโต เสติ ปํสุนา ปริกุณฺฐิโต ^๑- ฯ |๕๑๑.๔| พฺรหา วาฬมิคากิณฺณํ อากาสนฺตํว ทิสฺสติ ยตฺถ สาโม หโต เสติ อิเธว วสถสฺสเม ฯ [๕๑๒] ยทิ ตตฺถ สหสฺสานิ สตานิ นหุตานิ ^๒- จ เนวมฺหากํ ภยํ โกจิ วเน วาเฬสุ วิชฺชติ ฯ [๕๑๓] ตโต อนฺธานมาทาย กาสิราชา พฺรหาวเน หตฺเถ คเหตฺวา ปกฺกามิ ยตฺถ สาโม หโต อหุ ฯ [๕๑๔] |๕๑๔.๑| ทิสฺวาน ปติตํ สามํ ปุตฺตกํ ปํสุกุณฺฐิตํ อปวิทฺธํ พฺรหารญฺเญ จนฺทํว ปติตํ ฉมา ฯ |๕๑๔.๒| ทิสฺวาน ปติตํ สามํ ปุตฺตกํ ปํสุกุณฺฐิตํ อปวิทฺธํ พฺรหารญฺเญ สุริยํว ปติตํ ฉมา ฯ |๕๑๔.๓| ทิสฺวาน ปติตํ สามํ ปุตฺตกํ ปํสุกุณฺฐิตํ อปวิทฺธํ พฺรหารญฺเญ กลูนํ ปริเทวยุํ ฯ |๕๑๔.๔| ทิสฺวาน ปติตํ สามํ ปุตฺตกํ ปํสุกุณฺฐิตํ พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ อธมฺโม กิร โภ อิติ ฯ |๕๑๔.๕| พาฬฺหํ โข ตฺวํ ปมตฺโตสิ สาม กลฺยาณทสฺสน โย อชฺเชวงฺคเต กาเล น กิญฺจิมภิภาสสิ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปติกุนฺถิโต ฯ ^๒ ม. นิยุตานิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๓.

|๕๑๔.๖| พาฬฺหํ โข ตฺวํ ปทิตฺโตสิ สาม กลฺยาณทสฺสน โย อชฺเชวงฺคเต กาเล น กิญฺจิมภิภาสสิ |๕๑๔.๗| พาฬฺหํ โข ตฺวํ ปกุทฺโธสิ สาม กลฺยาณทสฺสน โย อชฺเชวงฺคเต กาเล น กิญฺจิมภิภาสสิ ฯ |๕๑๔.๘| พาฬฺหํ โข ตฺวํ ปสุตฺโตสิ สาม กลฺยาณทสฺสน โย อชฺเชวงฺคเต กาเล น กิญฺจิมภิภาสสิ ฯ |๕๑๔.๙| พาฬฺหํ โข ตฺวํ วิมโนสิ สาม กลฺยาณทสฺสน โย อชฺเชวงฺคเต กาเล น กิญฺจิมภิภาสสิ ฯ |๕๑๔.๑๐| ชฏํ วลินํ ปํสุคตํ โกทานิ สณฺฐเปสฺสติ ^๑- สาโม อยํ กาลกโต อนฺธานํ ปริจาริโก ฯ |๕๑๔.๑๑| โก โน ^๒- สมฺมชฺชนาทาย สมฺมชฺชิสฺสติ อสฺสมํ สาโม อยํ กาลกโต อนฺธานํ ปริจาริโก ฯ |๕๑๔.๑๒| โกทานิ นฺหาปยิสฺสติ สีเตนุโณฺหทเกน จ สาโม อยํ กาลกโต อนฺธานํ ปริจาริโก ฯ |๕๑๔.๑๓| โกทานิ โภชยิสฺสติ วนมูลผลานิ จ สาโม อยํ กาลกโต อนฺธานํ ปริจาริโก ฯ [๕๑๕] |๕๑๕.๑| ทิสฺวาน ปติตํ สามํ ปุตฺตกํ ปํสุกุณฺฐิตํ อฏฺฏิตา ปุตฺตโสเกน มาตา สจฺจํ อภาสถ ฯ |๕๑๕.๒| เยน สจฺเจนยํ สาโม ธมฺมจารี ปุเร อหุ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สนฺตเปสฺสติ ฯ ^๒ ม. เม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๔.

|๕๑๕.๓| เยน สจฺเจนยํ สาโม พฺรหฺมจารี ปุเร อหุ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๕.๔| เยน สจฺเจนยํ สาโม สจฺจวาที ปุเร อหุ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๕.๕| เยน สจฺเจนยํ สาโม มาตาเปติภโร อหุ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๕.๖| เยน สจฺเจนยํ สาโม กุเล เชฏฺฐาปจายิโก เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๕.๗| เยน สจฺเจนยํ สาโม ปาณา ปิยตโร มม เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๕.๘| ยงฺกิญฺจิตฺถิ กตํ ปุญฺญํ มยฺหญฺเจว ปิตุจฺจ เต สพฺเพน เตน กุสเลน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ [๕๑๖] |๕๑๖.๑| ทิสฺวาน ปติตํ สามํ ปุตฺตกํ ปํสุกุณฺฐิตํ อฏฺฏิโต ปุตฺตโสเกน ปิตา สจฺจํ อภาสถ ฯ |๕๑๖.๒| เยน สจฺเจนยํ สาโม ธมฺมจารี ปุเร อหุ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๖.๓| เยน สจฺเจนยํ สาโม พฺรหฺมจารี ปุเร อหุ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๖.๔| เยน สจฺเจนยํ สาโม สจฺจวาที ปุเร อหุ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๕.

|๕๑๖.๕| เยน สจฺเจนยํ สาโม มาตาเปติภโร อหุ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๖.๖| เยน สจฺเจนยํ สาโม กุเล เชฏฺฐาปจายิโก เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๖.๗| เยน สจฺเจนยํ สาโม ปาณา ปิยตโร มม เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๖.๘| ยงฺกิญฺจิตฺถิ กตํ ปุญฺญํ มยฺหญฺเจว มาตุจฺจ เต สพฺเพน เตน กุสเลน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ [๕๑๗] |๕๑๗.๑| สา เทวตา อนฺตรหิตา ปพฺพเต คนฺธมาทเน สามสฺส อนุกมฺปาย อิมํ สจฺจํ อภาสถ ฯ |๕๑๗.๒| ปพฺพตฺยาหํ คนฺธมาทเน จิรํ รตฺตํ นิวาสินี ^๑- น เม ปิยตโร โกจิ อญฺโญ สาเมน วิชฺชติ เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๗.๓| สพฺเพ วนา คนฺธมยา ปพฺพเต คนฺธมาทเน เอเตน สจฺจวชฺเชน วิสํ สามสฺส หญฺญตุ ฯ |๕๑๗.๔| เตสํ ลาลปฺปมานานํ พหุํ การุญฺญสญฺหิตํ ขิปฺปํ สาโม สมุฏฺฐาสิ ยุวา กลฺยาณทสฺสโน ฯ [๕๑๘] สาโมหมสฺมิ ภทฺทํ โว โสตฺถินามฺหิ สมุฏฺฐิโต มา พาฬฺหํ ปริเทเวถ มญฺชุนาภิวเทถ มํ ฯ [๕๑๙] |๕๑๙.๑| สฺวาคตนฺเต มหาราช อโถ เต อทุราคตํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. จิรรตฺตนิวาสนี ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๖.

อิสฺสโรสิ อนุปฺปตฺโต ยํ อิธตฺถิ ปเวทย ฯ |๕๑๙.๒| ติณฺฑุกานิ ปิยาลานิ มธุเก กาสมาริโย ผลานิ ขุทฺทกปฺปานิ ภุญฺช ราช วรํ วรํ ฯ |๕๑๙.๓| อตฺถิ เม ปานียํ สีตํ อาภตํ คิริคพฺภรา ตโต ปิว มหาราช สเจ ตฺวํ อภิกงฺขสิ ฯ [๕๒๐] สมฺมุยฺหามิ ปมุยฺหามิ สพฺพา มุยฺหนฺติ เม ทิสา เปตนฺตํ สามมทฺทกฺขึ โก นุ ตฺวํ สาม ชีวสิ ฯ [๕๒๑] |๕๒๑.๑| อปิ ชีวํ มหาราช ปุริสํ คาฬฺหเวทนํ อุปนีตมนสงฺกปฺปํ ชีวนฺตํ มญฺญเต มตํ ฯ |๕๒๑.๒| อปิ ชีวํ มหาราช ปุริสํ คาฬฺหเวทนํ ตํ นิโรธคตํ สนฺตํ ชีวนฺตํ มญฺญเต มตํ ฯ [๕๒๒] |๕๒๒.๑| โย มาตรํ ปิตรํ วา มจฺโจ ธมฺเมน โปสติ เทวาปิ นํ ติกิจฺฉนฺติ มาตาเปติภรํ นรํ ฯ |๕๒๒.๒| โย มาตรํ ปิตรํ วา มจฺโจ ธมฺเมน โปสติ อิเธว นํ ปสํสนฺติ เปจฺจ สคฺเค ปโมทติ ฯ [๕๒๓] เอส ภิยฺโย ปมุยฺหามิ สพฺพา มุยฺหนฺติ เม ทิสา สรณํ ^[๑]- สาม คจฺฉามิ ตฺวญฺจ เม สรณํ ภว ฯ [๕๒๔] |๕๒๔.๑| ธมฺมญฺจร ^๒- มหาราช มาตาปิตูสุ ขตฺติย อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ตํ ฯ ^๒ ม. ธมฺมํ จร ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๗.

|๕๒๔.๒| ธมฺมญฺจร มหาราช ปุตฺตทาเรสุ ขตฺติย อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ |๕๒๔.๓| ธมฺมญฺจร มหาราช มิตฺตามจฺเจสุ ขตฺติย อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ |๕๒๔.๔| ธมฺมญฺจร มหาราช วาหเนสุ พเลสุ จ อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ |๕๒๔.๕| ธมฺมญฺจร มหาราช คาเมสุ นิคเมสุ จ อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ |๕๒๔.๖| ธมฺมญฺจร มหาราช รฏฺเฐสุ ชนปเทสุ จ อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ |๕๒๔.๗| ธมฺมญฺจร มหาราช สมเณ ^๑- พฺราหฺมเณสุ จ อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ |๕๒๔.๘| ธมฺมญฺจร มหาราช มิคปกฺขีสุ ขตฺติย อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ |๕๒๔.๙| ธมฺมญฺจร มหาราช ธมฺโม จิณฺโณ สุขาวโห อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ราช สคฺคํ คมิสฺสสิ ฯ |๕๒๔.๑๐| ธมฺมญฺจร มหาราช อินฺทา เทวา สพฺรหฺมกา สุจิณฺเณน ทิวํ ปตฺตา มา ธมฺมํ ราช ปามโทติ ฯ สุวณฺณสามชาตกํ ^๒- ตติยํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สมณพฺราหฺมเณสุ จ ฯ ^๒ สี. ยุ. สามชาตกํ ฯ