ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๐ สุตฺต. ขุ. ชาตกํ (๒): ปญฺญาส-มหานิปาตชาตกํ

                                            ๕ มโหสธชาตกํ ๓-
     [๖๐๐]        |๖๐๐.๑|   ปญฺจาโล สพฺพเสนาย  พฺรหฺมทตฺโตยมาคโต ฯ
                       สายํ ปญฺจาลิยา เสนา    อปฺปเมยฺยา มโหสธ ฯ
                       |๖๐๐.๒|   วิทฺธิมตี ๔- ปตฺติมตี        สพฺพสงฺคามโกวิทา
                       โอหารินี สทฺทวตี            เภรีสงฺขปฺปโพธนา ฯ
                       |๖๐๐.๓|   โลหวิชฺชา อลงฺการา        ธชินี วามโรหินี
                       สิปฺปิเยหิ สุสมฺปนฺนา      สูเรหิ สุปฺปติฏฺฐิตา ฯ
                       |๖๐๐.๔|   ทเสตฺถ ปณฺฑิตา อาหุ     ภูริปญฺญา รโหคตา ๕-
                       มาตา เอกาทสี รญฺโญ     ปญฺจาลิยํ ปสาสติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. อาเวณิกํ ฯ   ยุ. ปฏิทํสยิ ฯ    ม. อุมงฺคชาตกํ ฯ   ม. วีถิมตี ฯ
@สี. ยุ. ปิฏฺฐิมตี ฯ     ม. รโหคมา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๔.

|๖๐๐.๕| อเถตฺเถกสตํ ขตฺยา อนุยนฺตา ยสสฺสิโน อจฺฉินฺนรฏฺฐา พฺยถิตา ปญฺจาลีนํ ๑- วสํ คตา ฯ |๖๐๐.๖| ยํ วทา ตกฺกรา รญฺโญ อกามา ปิยภาณิโน ปญฺจาลมนุยายนฺติ อกามา วสิโน คตา ฯ |๖๐๐.๗| ตาย เสนาย มิถิลา ติสนฺธิปริวาริตา ราชธานี วิเทหานํ สมนฺตา ปริชญฺญติ ฯ |๖๐๐.๘| อุทฺธํ ตารกชาตาว สมนฺตา ปริวาริตา มโหสธ วิชานาหิ กถํ โมกฺโข ภวิสฺสติ ฯ [๖๐๑] ปาเท เทว ปสาเรหิ ภุญฺช กาเม รมสฺสุ จ หิตฺวา ปญฺจาลิยํ เสนํ พฺรหฺมทตฺโต ปลายติ ๒- ฯ [๖๐๒] |๖๐๒.๑| ราชา สนฺถวกาโม เต รตนานิ ปเวจฺฉติ อาคจฺฉนฺตุ อิโต ทูตา มญฺชุกา ปิยภาณิโน ฯ |๖๐๒.๒| ภาสนฺตุ มุทุกา วาจา ยา วาจา ปฏินนฺทิตา ปญฺจาโล จ วิเทโห จ ๓- อุโภ เอกา ภวนฺตุ เต ฯ [๖๐๓] กถนฺนุ เกวฏฺฏ มโหสเธน สมาคโม อาสิ ตทิงฺฆ พฺรูหิ กจฺจิ เต ปฏินิชฺฌตฺโต กจฺจิ ตุฏฺโฐ มโหสโธ ฯ [๖๐๔] อนริยรูโป ปุริโส ชนินฺท อสมฺโมทโก ถทฺโธ อสพฺภิรูโป ยถา มูโค จ พธิโร จ น กิญฺจิตฺถํ อภาสถ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ปญฺจาลิยํ ฯ ม. ปลายิติ ฯ สี. ยุ. ปญฺจาลา จ วิเทหา จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๕.

[๖๐๕] อทฺธา อิทํ มนฺตปทํ สุทุทฺทสํ อตฺโถ สุทฺโธ นรวีเรน ทิฏฺโฐ ตถา หิ กาโย มม สมฺปเวธติ หิตฺวา สยํ โก ปรหตฺถเมสฺสติ ฯ [๖๐๖] ฉนฺนญฺหิ เอกาว มตี สเมติ เย ปณฺฑิตา อุตฺตมภูริปญฺญา ยานํ อยานํ อถวาปิ ฐานํ มโหสธ ตฺวํปิ มตึ กโรหิ ฯ [๖๐๗] |๖๐๗.๑| ชานาสิ โข ราช มหานุภาโว มหพฺพโล จูฬนีพฺรหฺมทตฺโต ราชา จ ตํ อิจฺฉติ มารณตฺถํ มิคํ ยถา โอกจเรน ลุทฺโท ฯ |๖๐๗.๒| ยถาปิ มจฺโฉ พลิสํ วงฺกํ มํเสน ฉาทิตํ อามคิทฺโธ น ชานาติ มจฺโฉ มรณมตฺตโน ฯ เอวเมว ตุวํ ราช จูฬเนยฺยสฺส ธีตรํ |๖๐๗.๓| กามคิทฺโธ น ชานาสิ มจฺโฉว มรณมตฺตโน ฯ สเจ คจฺฉสิ ปญฺจาลํ ขิปฺปมตฺตํ ชหิสฺสสิ มิคํ ปนฺถานุปนฺนํว มหนฺตํ ภยเมสฺสสิ ฯ [๖๐๘] มยเมว พาลามฺหเส เอลมูคา เย อุตฺตมตฺถานิ ตยี ลปิมฺหา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๖.

กิเมว ตฺวํ นงฺคลโกฏิวฑฺโฒ อตฺถานิ ชานาสิ ยถาปิ อญฺเญ ฯ [๖๐๙] อิมํ คเล คเหตฺวาน นาเสถ วิชิตา มม โย เม รตนลาภสฺส อนฺตรายาย ภาสติ ฯ [๖๑๐] |๖๑๐.๑| ตโต จ โส อปกฺกมฺม เวเทหสฺส อุปนฺติกา อถ อามนฺตยี ทูตํ มาธุรํ ๑- สุวปณฺฑิตํ ฯ |๖๑๐.๒| เอหิ สมฺม หริตปกฺข เวยฺยาวจฺจํ กโรหิ เม อตฺถิ ปญฺจาลราชสฺส สาลิกา สยนปาลิกา ฯ |๖๑๐.๓| ตํ สนฺถเวน ๒- ปุจฺฉสฺสุ สา หิ สพฺพสฺส โกวิทา สา เนสํ สพฺพํ ชานาติ รญฺโญ จ โกสิยสฺส จ ฯ |๖๑๐.๔| อาโมติ โส ปฏิสุตฺวา มาธุโร ๓- สุวปณฺฑิโต อคมาสิ หริตปกฺโข สาลิกาย อุปนฺติกํ ฯ |๖๑๐.๕| ตโต จ โข โส คนฺตฺวาน มาธุโร สุวปณฺฑิโต อถ อามนฺตยี สุฆรํ สาลิกํ มญฺชุภาณิกํ ฯ |๖๑๐.๖| กจฺจิ เต สุฆเร ขมนียํ กจฺจิ เวเส ๔- อนามยํ กจฺจิ เต มธุนา ลาชํ ลพฺภเต สุฆเร ตุวํ ฯ |๖๑๐.๗| กุสลญฺเจว เม สมฺม อโถ สมฺม อนามยํ อโถ เม มธุนา ลาชา ลพฺภเต สุวปณฺฑิต ฯ |๖๑๐.๘| กุโต นุ สมฺม อาคมฺม กสฺส วา ปหิโต ตุวํ @เชิงอรรถ: ม. มาธรํ ฯ ยุ. มาฐรํ ฯ ปตฺถเรนาติปิ ปาโฐ ฯ ม. พนฺธเนน ฯ @ ม. มาธโร ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ม. เวสฺเส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๗.

น จ เมสิ อิโต ปุพฺเพ ทิฏฺโฐ วา ยทิ วา สุโต ฯ [๖๑๑] |๖๑๑.๑| อโหสึ สิวิราชสฺส ปาสาเท สยนปาลโก ตโต โส ธมฺมิโก ราชา พนฺเธ โมเจติ พนฺธนา ฯ |๖๑๑.๒| ตสฺส เมกา ทุติยาสิ สาลิกา มญฺชุภาณิกา ตํ ตตฺถ อวธิ เสโน เปกฺขโต สุฆเร มม ฯ |๖๑๑.๓| ตสฺสา กามา หิ สมฺมตฺโต อาคโตสฺมิ ตวนฺติเก สเจ กเรยุ ๑- โอกาสํ อุภเยว วเสมฺหเส ๒- ฯ [๖๑๒] สุโว จ สุวึ กาเมยฺย สาลิโก ปน สาลิกํ สุวสฺส สาลิกาเยว สํวาโส โหติ กีทิโส ฯ [๖๑๓] |๖๑๓.๑| โย ยํ กาเม ๓- กามยติ อปิ จณฺฑาลิกามปิ สพฺโพ หิ สทิโส โหติ นตฺถิ กาเม อสาทิโส ฯ |๖๑๓.๒| อตฺถิ ชมฺพาวตี ๔- นาม มาตา สิวิสฺส ราชิโน สา ปิยา วาสุเทวสฺส กณฺหสฺส จ มเหสิยา ๕- ฯ |๖๑๓.๓| รตนวตี ๖- กึปุริสี สาปิ วจฺฉํ อกามยิ มนุสฺโส มิคิยา สทฺธึ นตฺถิ กาเม อสาทิโส ฯ |๖๑๓.๔| หนฺท โขหํ คมิสฺสามิ สาลิเก มญฺชุภาณิเก ปจฺจกฺขานุปทํ เหตํ อติมญฺญสิ นูน มํ ฯ [๖๑๔] น สิรี ตรมานสฺส มาธุร สุวปณฺฑิต อิเธว ตาว อจฺฉสฺสุ ยาว ราชาน ทกฺขสิ โสสฺสิ สทฺทํ มุทิงฺคานํ อานุภาวญฺจ ราชิโน ฯ @เชิงอรรถ: ม. กเรยฺย ฯ ม. วสาเมฺห ฯ สี. ยุ. ยํ ยํ กามี ฯ ม. ชมฺปาวตี ฯ @ ม. กณฺหสฺส มเหสี ปิยา ฯ ม. รฏฺฐวตี ฯ สี. ยุ. รถวตี ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๘.

[๖๑๕] โย นุ ขฺวายํ ติพฺโพ สทฺโท ติโรชนปเท สุโต ธีตา ปญฺจาลราชสฺส โอสธี วิย วณฺณินี ตํ ทสฺสติ วิเทหานํ โส วิวาโห ภวิสฺสติ ฯ [๖๑๖] |๖๑๖.๑| เอทิโส เต ๑- อมิตฺตานํ วิวาโห โหตุ มาธุร ยถา ปญฺจาลราชสฺส เวเทเหน ภวิสฺสติ ฯ |๖๑๖.๒| อานยิตฺวาน เวเทหํ ปญฺจาลานํ รเถสโภ ตโต นํ ฆาตยิสฺสติ นาสฺส สขิ ภวิสฺสติ ฯ [๖๑๗] หนฺท โข มํ อนุชานาหิ รตฺติโย สตฺตมตฺติโย ยาวาหํ สิวิราชสฺส อาโรเจมิ มเหสิโน ลทฺโธ จ เม อาวสโถ สาลิกาย อุปนฺติกา ฯ [๖๑๘] หนฺท โข ตํ อนุชานามิ รตฺติโย สตฺตมตฺติโย สเจ ตฺวํ สตฺตรตฺเตน นาคจฺฉสิ มมนฺติกํ มญฺเญ โอกนฺตสนฺตํ ๒- มํ มตาย อาคมิสฺสสิ ฯ [๖๑๙] ตโต จ โข โส คนฺตฺวาน มาธุโร สุวปณฺฑิโต มโหสธสฺส อกฺขาสิ สาลิกาย วจนํ อิทํ ฯ [๖๒๐] ยสฺเสว ฆเร ภุญฺเชยฺย โภคํ ตสฺเสว อตฺถํ ปุริโส จเรยฺย ฯ [๖๒๑] |๖๒๑.๑| หนฺทาหํ คจฺฉามิ ปุเร ชนินฺท ปญฺจาลราชสฺส ปุรํ สุรมฺมํ นิเวสนานิ มาเปตุํ เวเทหสฺส ยสสฺสิโน ฯ @เชิงอรรถ: ม. มา ฯ ม. โอกฺกนฺตสตฺตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๙.

|๖๒๑.๒| นิเวสนานิ มาเปตฺวา เวเทหสฺส ยสสฺสิโน ยทา เต ปหิเณยฺยามิ ตทา เอยฺยาสิ ขตฺติย ฯ [๖๒๒] |๖๒๒.๑| ตโต จ ปายาสิ ปุเร มโหสโธ ปญฺจาลราชสฺส ปุรํ สุรมฺมํ นิเวสนานิ มาเปตุํ เวเทหสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๖๒๒.๒| นิเวสนานิ มาเปตฺวา เวเทหสฺส ยสสฺสิโน อถสฺส ปาหิณิ ทูตํ เวเทหํ มิถิลคฺคหํ เอหิทานิ มหาราช มาปิตํ เต นิเวสนํ ฯ [๖๒๓] ตโต จ ราชา ปายาสิ เสนาย จตุรงฺคิยา อนนฺตวาหนํ ทฏฺฐุํ ผีตํ กปฺปิลิยํ ๑- ปุรํ ฯ [๖๒๔] |๖๒๔.๑| ตโต จ โข โส คนฺตฺวาน พฺรหฺมทตฺตสฺส ปาหิณิ อาคโตสฺมิ มหาราช ตว ปาทานิ วนฺทิตุํ ฯ |๖๒๔.๒| ททาหิทานิ ภริยํ นารึ สพฺพงฺคโสภนึ สุวณฺเณน ปฏิจฺฉนฺนํ ทาสีคณปุรกฺขิตํ ฯ [๖๒๕] สฺวาคตนฺเตปิ ๒- เวเทห อโถ เต อทุราคตํ นกฺขตฺตญฺเญว ปริปุจฺฉ อหํ กญฺญํ ททามิ เต สุวณฺเณน ปฏิจฺฉนฺนํ ทาสีคณปุรกฺขิตํ ฯ [๖๒๖] |๖๒๖.๑| ตโต จ ราชา เวเทโห นกฺขตฺตํ ปริปุจฺฉติ ๓- นกฺขตฺตํ ปริปุจฺฉิตฺวา พฺรหฺมทตฺตสฺส ปาหิณิ ฯ |๖๒๖.๒| ททาหิทานิ เม ภริยํ นารึ สพฺพงฺคโสภนึ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. กมฺปิลฺลิยํ ฯ ม. -เตว ฯ ยุ. เตน ฯ ม. ปริปุจฺฉถ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๐.

สุวณฺเณน ปฏิจฺฉนฺนํ ทาสีคณปุรกฺขิตํ ฯ [๖๒๗] ททามิทานิ เต ภริยํ นารึ สพฺพงฺคโสภนึ สุวณฺเณน ปฏิจฺฉนฺนํ ทาสีคณปุรกฺขิตํ ฯ [๖๒๘] หตฺถี อสฺสา รถา ปตฺติ เสนา ติฏฺฐนฺติ จมฺมิกา อุกฺกา ปทิตฺตา ฌายนฺติ กินฺนุ มญฺญนฺติ ปณฺฑิตา ฯ [๖๒๙] หตฺถี อสฺสา รถา ปตฺติ เสนา ติฏฺฐนฺติ จมฺมิกา อุกฺกา ปทิตฺตา ฌายนฺติ กินฺนุ กาหนฺติ ปณฺฑิต ฯ [๖๓๐] รกฺขติ ตํ มหาราช จูฬเนยฺโย มหพฺพโล ปทุฏฺโฐ เต พฺรหฺมทตฺโต ๑- ปาโต ตํ ฆาตยิสฺสติ ฯ [๖๓๑] |๖๓๑.๑| อุพฺเพธติ เม หทยํ มุขญฺจ ปริสุสฺสติ นิพฺพุตึ นาธิคจฺฉามิ อคฺคิทฒฺโฒว อาตเป ฯ |๖๓๑.๒| กมฺมารานํ ยถา อุกฺกา อนฺโต ฌายติ โน พหิ เอวมฺปิ หทยํ มยฺหํ อนฺโต ฌายติ โน พหิ ฯ [๖๓๒] |๖๓๒.๑| ปมตฺโต มนฺตนาตีโต ภินฺนมนฺโตสิ ขตฺติย อิทานิ โข ตํ ตายนฺตุ ปณฺฑิตา มนฺติโน ชนา ฯ |๖๓๒.๒| อกตฺวามจฺจสฺส วจนํ อตฺถกามหิเตสิโน อตฺตปีติรโต ราช มิโค กูเฏว โอหิโต ฯ |๖๓๒.๓| ยถาปิ มจฺโฉ พลิสํ วงฺกํ มํเสน ฉาทิตํ อามคิทฺโธ น ชานาติ มจฺโฉ มรณมตฺตโน ฯ เอวเมว ตุวํ ราช จูฬเนยฺยสฺส ธีตรํ @เชิงอรรถ: ม. ปทุฏฺโฐ พฺรหฺมทตฺเตน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๑.

กามคิทฺโธ น ชานาสิ มจฺโฉว มรณมตฺตโน ฯ |๖๓๒.๔| สเจ คจฺฉสิ ปญฺจาลํ ขิปฺปมตฺตํ ชหิสฺสสิ มิคํ ปนฺถานุปนฺนํว มหนฺตํ ภยเมสฺสสิ ฯ |๖๓๒.๕| อนริยรูโป ปุริโส ชนินฺท อหีว อุจฺจงฺกคโต ฑเสยฺย น เตน มิตฺตึ กยิราถ ธีโร ทุกฺโข หเว กาปุริเสน สงฺคโม ฯ |๖๓๒.๖| ยํ เตฺวว ๑- ชญฺญา ปุริโส ๒- ชนินฺท สีลวายํ พหุสฺสุโต เตเนว มิตฺตึ กยิราถ ธีโร สุโข หเว สปฺปุริเสหิ สงฺคโม ฯ [๖๓๓] |๖๓๓.๑| พาโล ตุวํ เอลมูโคสิ ราช โย อุตฺตมตฺถานิ มยี ลปิตฺโถ กิเมวหํ นงฺคลโกฏิวฑฺโฒ อตฺถานิ ชานิสฺสํ ๓- ยถาปิ อญฺเญ ฯ |๖๓๓.๒| อิมํ คเล คเหตฺวาน นาเสถ วิชิตา มม โย เม รตนลาภสฺส อนฺตรายาย ภาสติ ฯ [๖๓๔] |๖๓๔.๑| มโหสธ อตีเตน นานุวิชฺฌนฺติ ปณฺฑิตา กึ มํ อสฺสํว สมฺพนฺธํ ปโตเทเนว วิชฺฌสิ ฯ |๖๓๔.๒| สเจ ปสฺสสิ โมกฺขํ ๔- เม เขมํ วา ปน ปสฺสสิ @เชิงอรรถ: ม. ยเทว ฯ ม. ปุริสํ ฯ ม. ชานามิ ฯ ม. โมกฺขํ วา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๒.

เตเนว มํ อนุสาส กึ อตีเตน วิชฺฌสิ ฯ [๖๓๕] |๖๓๕.๑| อตีตํ มานุสํ กมฺมํ ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ น ตํ สกฺโกมิ โมเจตุํ ตฺวํ ปชานสฺสุ ๑- ขตฺติย ฯ |๖๓๕.๒| สนฺติ เวหายสา นาคา อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน เตปิ อาทาย คจฺเฉยฺยุํ ยสฺส โหนฺติ ตถาวิธา ฯ |๖๓๕.๓| สนฺติ เวหายสา อสฺสา อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน เตปิ อาทาย คจฺเฉยฺยุํ ยสฺส โหนฺติ ตถาวิธา ฯ |๖๓๕.๔| สนฺติ เวหายสา ปกฺขี อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน เตปิ อาทาย คจฺเฉยฺยุํ ยสฺส โหนฺติ ตถาวิธา ฯ |๖๓๕.๕| สนฺติ เวหายสา ยกฺขา อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน เตปิ อาทาย คจฺเฉยฺยุํ ยสฺส โหนฺติ ตถาวิธา ฯ |๖๓๕.๖| อตีตํ มานุสํ กมฺมํ ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ น ตํ สกฺโกมิ โมเจตุํ อนฺตลิกฺเขน ขตฺติย ฯ [๖๓๖] |๖๓๖.๑| อตีรทสฺสี ปุริโส มหนฺเต อุทกณฺณเว ยตฺถ โส ลภเต คาธํ ตตฺถ โส วินฺทเต สุขํ ฯ |๖๓๖.๒| เอวํ อมฺหญฺจ รญฺโญ จ ตฺวํ ปติฏฺฐา มโหสธ ตฺวํ โนสิ มนฺตีนํ เสฏฺโฐ อเมฺห ทุกฺขา ปโมจย ฯ [๖๓๗] อตีตํ มานุสํ กมฺมํ ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ น ตํ สกฺโกมิ โมเจตุํ ตฺวํ ปชานสฺสุ เสนก ฯ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. ตฺวมฺปิ ชานสฺสุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๓.

[๖๓๘] สุโณหิ เมตํ วจนํ ปสฺสเสนํ มหพฺภยํ เสนกทานิ ปุจฺฉามิ กึ กิจฺจํ อิธ มญฺญสิ ฯ [๖๓๙] อคฺคึ วา ทฺวารโต เทม คณฺหามเส วิกนฺตนํ ๑- อญฺญมญฺญํ วธิตฺวาน ขิปฺปํ หิสฺสาม ชีวิตํ มา โน ราชา พฺรหฺมทตฺโต จิรํ ทุกฺเขน มารยิ ฯ [๖๔๐] สุโณหิ เมตํ วจนํ ปสฺสเสนํ มหพฺภยํ ปุกฺกุสทานิ ปุจฺฉามิ กึ กิจฺจํ อิธ มญฺญสิ ฯ [๖๔๑] วิสํ ขาทิตฺวา มิยฺยาม ขิปฺปํ หิสฺสาม ชีวิตํ มา โน ราชา พฺรหฺมทตฺโต จิรํ ทุกฺเขน มารยิ ฯ [๖๔๒] สุโณหิ เมตํ วจนํ ปสฺสเสนํ มหพฺภยํ กามินฺททานิ ปุจฺฉามิ กึ กิจฺจํ อิธ มญฺญสิ ฯ [๖๔๓] รชฺชุยา พชฺฌ มิยฺยาม ปปาตา ปปเตมเส ๒- มา โน ราชา พฺรหฺมทตฺโต จิรํ ทุกฺเขน มารยิ ฯ [๖๔๔] สุโณหิ เมตํ วจนํ ปสฺสเสนํ มหพฺภยํ เทวินฺททานิ ปุจฺฉามิ กึ กิจฺจํ อิธ มญฺญสิ ฯ [๖๔๕] อคฺคึ วา ทฺวารโต เทม คณฺหามเส วิกนฺตนํ อญฺญมญฺญํ วธิตฺวาน ขิปฺปํ หิสฺสาม ชีวิตํ น โน สกฺโกติ โมเจตุํ สุเขเนว มโหสโธ ฯ [๖๔๖] |๖๔๖.๑| ยถา กทลิโน สารํ อเนฺวสํ นาธิคจฺฉติ เอวํ อเนฺวสมานา นํ ปญฺหํ นาชฺฌคมามเส ฯ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. วิกตฺตนํ ฯ ม. ปปตามเส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๔.

|๖๔๖.๒| ยถา สิมฺพลิโน สารํ อเนฺวสํ นาธิคจฺฉติ เอวํ อเนฺวสมานา นํ ปญฺหํ นาชฺฌคมามเส ฯ |๖๔๖.๓| อเทเส วต โน วุฏฺฐํ กุญฺชรานํวนูทเก สกาเส ทุมฺมนุสฺสานํ พาลานํ อวิชานตํ |๖๔๖.๔| อุพฺเพธติ เม หทยํ มุขญฺจ ปริสุสฺสติ นิพฺพุตึ นาธิคจฺฉามิ อคฺคิทฑฺโฒว อาตเป ฯ |๖๔๖.๕| กมฺมารานํ ยถา อุกฺกา อนฺโต ฌายติ โน พหิ เอวมฺปิ หทยํ มยฺหํ อนฺโต ฌายติ โน พหิ ฯ [๖๔๗] |๖๔๗.๑| ตโต โส ปณฺฑิโต ธีโร อตฺถทสฺสี มโหสโธ เวเทหํ ทุกฺขิตํ ทิสฺวา อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ |๖๔๗.๒| มา ตฺวํ ภายิ มหาราช มา ตฺวํ ภายิ รเถสภ อหนฺตํ โมจยิสฺสามิ ราหุคฺคหิตํว จนฺทิมํ ฯ |๖๔๗.๓| มา ตฺวํ ภายิ มหาราช มา ตฺวํ ภายิ รเถสภ อหนฺตํ โมจยิสฺสามิ ราหุคฺคหิตํว สุริยํ ฯ |๖๔๗.๔| มา ตฺวํ ภายิ มหาราช มา ตฺวํ ภายิ รเถสภ อหนฺตํ โมจยิสฺสามิ ปงฺเก สนฺนํว กุญฺชรํ ฯ |๖๔๗.๕| มา ตฺวํ ภายิ มหาราช มา ตฺวํ ภายิ รเถสภ อหนฺตํ โมจยิสฺสามิ เปฬพนฺธํว ปนฺนคํ ฯ |๖๔๗.๖| มา ตฺวํ ภายิ มหาราช มา ตฺวํ ภายิ รเถสภ อหนฺตํ โมจยิสฺสามิ ปกฺขึ พนฺธํว ปญฺชเร ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๕.

|๖๔๗.๗| มา ตฺวํ ภายิ มหาราช มา ตฺวํ ภายิ รเถสภ อหนฺตํ โมจยิสฺสามิ มจฺเฉ ชาลคเตริว ฯ |๖๔๗.๘| มา ตฺวํ ภายิ มหาราช มา ตฺวํ ภายิ รเถสภ อหนฺตํ โมจยิสฺสามิ สโยคฺคพลวาหนํ ฯ |๖๔๗.๙| มา ตฺวํ ภายิ มหาราช มา ตฺวํ ภายิ รเถสภ ปญฺจาลํ พาหยิสฺสามิ กากเสนํว เลฑฺฑุนา ฯ |๖๔๗.๑๐| อาทู ปญฺญา กิมตฺถิยา อมจฺโจ วาปิ ตาทิโส โย ตํ สมฺพาธปกฺขนฺตํ ๑- ทุกฺขา น ปริโมจเย ฯ [๖๔๘] เอถ มาณวา อุฏฺเฐถ มุขํ โสเธถ สนฺธิโน เวเทโห สหมจฺเจหิ อุมฺมงฺเคน คมิสฺสติ ฯ [๖๔๙] ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา ปณฺฑิตสฺสานุสาริโน อุมฺมงฺคทฺวารํ วิวรึสุ ยนฺตยุตฺเต จ อคฺคเฬ ฯ [๖๕๐] ปุรโต เสนโก ยาติ ปจฺฉโต จ มโหสโธ มชฺเฌ จ ราชา เวเทโห อมจฺจปริวาริโต ฯ [๖๕๑] |๖๕๑.๑| อุมฺมงฺคา นิกฺขมิตฺวาน เวเทโห นาวมารุหิ อภิรุยฺหญฺจ ญตฺวาน อนุสาสิ มโหสโธ ฯ |๖๕๑.๒| อยํ เต สสฺสุโร เทว อยํ สสฺสุ ชนาธิป ยถา มาตุ ปฏิปตฺติ เอวํ เต โหตุ สสฺสุยา ฯ |๖๕๑.๓| ยถาปิ นิยโก ภาตา โสทริโย เอกมาตุโก เอวํ ปญฺจาลจนฺโท เต ทยิตพฺโพ รเถสภ ฯ @เชิงอรรถ: ม. สมฺพาธปกฺขนฺทํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๖.

|๖๕๑.๔| อยํ ปญฺจาลจนฺที เต ราชปุตฺตี อภิชฺฌิตา ๑- กามํ กโรหิ เต ตาย ภริยา เต รเถสภ ฯ [๖๕๒] อารุยฺห นาวํ ตรมาโน กึ นุ ตีรมฺหิ ติฏฺฐสิ กิจฺฉา มุตฺตมฺห ทุกฺขโต ยามทานิ มโหสธ ฯ [๖๕๓] |๖๕๓.๑| เนส ธมฺโม มหาราช โยหํ เสนาย นายโก เสนางฺคํ ปริหาเปตฺวา อตฺตานํ ปริโมจเย ฯ |๖๕๓.๒| นิเวสนมฺหิ เต เทว เสนางฺคํ ปริหาปิตํ ตํ ทินฺนํ พฺรหฺมทตฺเตน อานยิสฺสํ รเถสภ ฯ [๖๕๔] อปฺปเสโน มหาเสนํ กถํ นิคฺคยฺห ๒- ฐสฺสสิ ทุพฺพโล พลวนฺเตน วิหญฺญิสฺสสิ ปณฺฑิต ฯ [๖๕๕] อปฺปเสโนปิ เจ มนฺตี มหาเสนํ อมนฺตินํ ชานาติ ราชา ราชาโน อาทิจฺโจวุทยนฺตมํ ฯ [๖๕๖] สุสุขํ วต สํวาโส ปณฺฑิเตหีติ เสนก ปกฺขีว ปญฺชเร พนฺเธ มจฺเฉ ชาลคเตริว อมิตฺตหตฺถตฺถคเต ๓- โมจยิ โน มโหสโธ ฯ [๖๕๗] เอวเมว ๔- มหาราช ปณฺฑิตา หิ สุขาวหา ปกฺขีว ปญฺชเร พนฺเธ มจฺเฉ ชาลคเตริว อมิตฺตหตฺถตฺถคเต ๓- โมจยิ โน มโหสโธ ฯ [๖๕๘] |๖๕๘.๑| รกฺขิตฺวา กสิณํ รตฺตึ จูฬเนยฺโย มหพฺพโล อุเทนฺตํ อรุณุคฺคสฺมึ อุปการํ อุปาคมิ ฯ @เชิงอรรถ: ม. อภิจฺฉิตา ฯ ม. วิคฺคยฺห ฯ ม. อมิตฺตหตฺถตฺตคเต ฯ ม. เอวเมตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๗.

|๖๕๘.๒| อารุยฺห ปวรํ นาคํ พลวนฺตํ สฏฺฐิหายนํ ราชา อโวจ ปญฺจาโล จูฬเนยฺโย มหพฺพโล ฯ |๖๕๘.๓| สนฺนทฺโธ มณิจมฺเมน สรมาทาย ปาณินา เปสิเย อชฺฌภาสิตฺถ ปุถุคุมฺเพ สมาคเต ฯ |๖๕๘.๔| หตฺถาโรเห อนีกฏฺเฐ รถิเก ปตฺติการเก อุปาสนมฺหิ กตหตฺเถ วาลเวเธ สมาคเต ฯ [๖๕๙] |๖๕๙.๑| เปเสถ กุญฺชเร ทนฺตี พลวนฺเต สฏฺฐิหายเน มทฺทนฺตุ กุญฺชรา นครํ เวเทเหน สุมาปิตํ ฯ |๖๕๙.๒| วจฺฉทนฺตมุขา เสตา ติกฺขคฺคา อฏฺฐิเวธิโน ปนุณฺณา ธนุเวเคน สมฺปตนฺตุตรีตรา ฯ |๖๕๙.๓| มาณวา จมฺมิโน สูรา จิตฺตทณฺฑยุตาวุธา ปกฺขนฺทิโน มหานาคา หตฺถีนํ โหนฺตุ สมฺมุขา ฯ |๖๕๙.๔| สตฺติโย เตลโธตาโย อจฺฉิมนฺโต ๑- ปภสฺสรา วิชฺโชตมานา ติฏฺฐนฺตุ สตรํสีว ตารกา ฯ |๖๕๙.๕| อาวุธพลวนฺตานํ คุณิกายุรธารินํ เอตาทิสานํ โยธานํ สงฺคาเม อปลายินํ เวเทโห กุโต มุจฺจิสฺสติ สเจ ปกฺขีว กาหิติ ฯ |๖๕๙.๖| ตึส เม ปุริสนาวุโตฺย สพฺเพ เอเกกนิจฺจิตา ๒- เยสํ สมํ น ปสฺสามิ เกวลํ มหิมํ จรํ ฯ |๖๕๙.๗| นาคา จ กปฺปิตา ทนฺตี พลวนฺตา สฏฺฐิหายนา @เชิงอรรถ: สี. ม. อจฺฉิมนฺตี ฯ ม. อิจฺฉิมนฺตา ฯ ม. สพฺเพเวเกกนิจฺจิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๘.

เยสํ ขนฺเธสุ โสภนฺติ กุมารา จารุทสฺสนา ฯ |๖๕๙.๘| ปีตาลงฺการา ปีตวสนา ปีตุตฺตรนิวาสนา นาคกฺขนฺเธสุ โสภนฺติ เทวปุตฺตาว นนฺทเน ฯ |๖๕๙.๙| ปาฐีนวณฺณา เนตฺตึสา เตลโธตา ปภสฺสรา นิฏฺฐิตา นรวีเรหิ ๑- สมธารา สุนิสฺสิตา ฯ |๖๕๙.๑๐| เวลฺลาฬิโน วีตมลา สิกฺกายสมยา ทฬฺหา คหิตา พลวนฺเตหิ สุปฺปหารปฺปหาริภิ ฯ |๖๕๙.๑๑| สุวณฺณถรุสมฺปนฺนา โลหิตกญฺจูปธาริตา วิวตฺตมานา โสภนฺติ วิชฺชุวพฺภฆนนฺตเร ฯ |๖๕๙.๑๒| ปถกา จมฺมิโน ๒- สูรา อสิจมฺมสฺส โกวิทา ธนุคฺคหา สิกฺขิตรา ๓- นาคกฺขนฺธนิปาติโน ๔- ฯ |๖๕๙.๑๓| เอตาทิเสหิ ปริกฺขิตฺโต นตฺถิ โมกฺโข อิโต ตว ปภาวนฺเต น ปสฺสามิ เยน ตฺวํ มิถิลํ วเช ฯ [๖๖๐] |๖๖๐.๑| กินฺนุ สนฺตรมาโนว นาคํ เปเสสิ กุญฺชรํ ปหฏฺฐรูโป อาคมสิ ๕- ลทฺธตฺโถสฺมีติ ๖- มญฺญสิ ฯ |๖๖๐.๒| โอหเรตํ ธนุจาปํ ขุรปฺปํ ปฏิสํหร โอหเรตํ สุภํ จมฺมํ เวฬุริยมณิสนฺนิภํ ๗- ฯ [๖๖๑] ปสนฺนมุขวณฺโณสิ มิตปุพฺพญฺจ ๘- ภาสสิ โหติ โข มรณกาเล เอทิสี วณฺณสมฺปทา ฯ [๖๖๒] |๖๖๒.๑| โมฆนฺเต คชฺชิตํ ราช ภินฺนมนฺโตสิ ขตฺติย @เชิงอรรถ: ม. นรธีเรหิ ฯ สี. ยุ. ปตากา ฯ ม. ปฏากา จมฺมิโน ฯ สี. ยุ. @ถรุคฺคาหา สิกฺขิตาโร ฯ สี. ยุ. นาคขนฺธาติปาติโน ฯ ม. นาคขนฺเธ นิปาติโน ฯ @ ม. อาปตสิ ฯ ม. สิทฺธตฺโถสฺมีติ ฯ ม. -สนฺถตํ ฯ มิหิตปุพฺพํ อิติปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๙.

ทุคฺคโณฺห หิ ๑- ตยา ราชา ขลุงฺเกเนว สินฺธโว ฯ |๖๖๒.๒| ติณฺโณ หิยฺโย ราชา คงฺคํ สามจฺโจ สปริชฺชโน หํสราชํ ยถา ธงฺโก อนุชฺชวํ ปติสฺสติ ฯ [๖๖๓] |๖๖๓.๑| สิคาลา รตฺติภาเคน ผุลฺลํ ทิสฺวาน กึสุกํ มํสเปสีติ มญฺญนฺตา ปริพฺยูฬฺหา มิคาธมา ฯ |๖๖๓.๒| วีติวตฺตาสุ รตฺตีสุ อุคฺคตสฺมึ ทิวากเร ๒- กึสุกํ ผุลฺลิตํ ทิสฺวา อาสาฉินฺนา มิคาธมา ฯ |๖๖๓.๓| เอวเมว ตุวํ ราช เวเทหํ ปริวารย ๓- อาสจฺฉินฺโน คมิสฺสสิ สิคาลา กึสุกํ ยถา ฯ [๖๖๔] |๖๖๔.๑| อิมสฺส หตฺถปาเท จ กณฺณนาสญฺจ ฉินฺทถ โย เม อมิตฺตํ หตฺถคตํ เวเทหํ ปริโมจยิ ฯ |๖๖๔.๒| อิมํ มํสํว ปาตพฺยํ ๔- สูเล กตฺวา ปจนฺตุ นํ โย เม อมิตฺตํ หตฺถคตํ เวเทหํ ปริโมจยิ ฯ |๖๖๔.๓| ยถาปิ อุสภจมฺมํ ปฐพฺยา วิหนียติ ๕- สีหสฺส อโถ พฺยคฺฆสฺส โหติ สงฺกุสมาหตํ ฯ |๖๖๔.๔| เอวนฺตํ วิหนิตฺวาน เวธยิสฺสามิ สตฺติยา โย เม อมิตฺตํ หตฺถคตํ เวเทหํ ปริโมจยิ ฯ [๖๖๕] |๖๖๕.๑| สเจ เม หตฺถปาเท จ กณฺณนาสญฺจ เฉทสิ ๖- เอวํ ปญฺจาลจนฺทสฺส เวเทโห เฉทยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๒| สเจ เม หตฺถปาเท จ กณฺณนาสญฺจ เฉทสิ @เชิงอรรถ: ม. ทุคฺคโณฺหสิ ฯ ม. ทิวงฺกเร ฯ ม. ปริวาริย ฯ สี. ยุ. ปาตพฺพํ ฯ @ วิตนียติ อิติปิ ฯ ม. เฉจฺฉสิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๐.

เอวํ ปญฺจาลจนฺทิยา เวเทโห เฉทยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๓| สเจ เม หตฺถปาเท จ กณฺณนาสญฺจ เฉทสิ เอวํ นนฺทาย เทวิยา เวเทโห เฉทยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๔| สเจ เม หตฺถปาเท จ กณฺณนาสญฺจ เฉทสิ เอวนฺเต ปุตฺตทารสฺส เวเทโห เฉทยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๕| สเจ มํสญฺจ ปาตพฺยํ สูเล กตฺวา ปจิสฺสสิ เอวํ ปญฺจาลจนฺทสฺส เวเทโห ปาจยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๖| สเจ มํสญฺจ ปาตพฺยํ สูเล กตฺวา ปจิสฺสสิ เอวํ ปญฺจาลจนฺทิยา เวเทโห ปาจยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๗| สเจ มํสญฺจ ปาตพฺยํ สูเล กตฺวา ปจิสฺสสิ เอวํ นนฺทาย เทวิยา เวเทโห ปาจยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๘| สเจ มํสญฺจ ปาตพฺยํ สูเล กตฺวา ปจิสฺสสิ เอวนฺเต ปุตฺตทารสฺส เวเทโห ปาจยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๙| สเจ มํ วิหนิตฺวาน ๑- เวธยิสฺสสิ สตฺติยา เอวํ ปญฺจาลจนฺทสฺส เวเทโห เวธยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๑๐| สเจ มํ วิหนิตฺวาน เวธยิสฺสสิ สตฺติยา เอวํ ปญฺจาลจนฺทิยา เวเทโห เวธยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๑๑| สเจ มํ วิหนิตฺวาน เวธยิสฺสสิ สตฺติยา เอวํ นนฺทาย เทวิยา เวเทโห เวธยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๑๒| สเจ มํ วิหนิตฺวาน เวธยิสฺสสิ สตฺติยา @เชิงอรรถ: ม. วิตนิตฺวาน ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๑.

เอวนฺเต ปุตฺตทารสฺส เวเทโห เวธยิสฺสติ ฯ |๖๖๕.๑๓| เอวํ โน มนฺติตํ รโห เวเทเหน มยา สห ยถา ๑- ปลสตํ จมฺมํ โกนฺติมนฺตาสุนิฏฺฐิตํ ๒- อุเปติ ตนุตาณาย สรานํ ปฏิหนฺตเว ฯ |๖๖๕.๑๔| สุขาวโห ทุกฺขนูโท เวเทหสฺส ยสสฺสิโน มตินฺเต ปฏิหญฺญามิ อุสุํ ปลสเตน วา ฯ [๖๖๖] อิงฺฆ ปสฺส มหาราช สุญฺญํ อนฺเตปุรํ ตว โอโรธา จ กุมารา จ ตว มาตา จ ขตฺติย อุมฺมงฺคา นีหริตฺวาน เวเทหสฺสุปนามิตา ฯ [๖๖๗] อิงฺฆ อนฺเตปุรํ มยฺหํ คนฺตฺวาน วิจินาถ นํ ยถา อิมสฺส วจนํ สจฺจํ วา ยทิ วา มุสา ฯ [๖๖๘] เอวเมตํ มหาราช ยถา อาห มโหสโธ สุญฺญํ อนฺเตปุรํ สพฺพํ กากปตนกํ ยถา ฯ [๖๖๙] |๖๖๙.๑| อิโต คตา มหาราช นารี สพฺพงฺคโสภนา โกสุมฺภผลกสุสฺโสณี ๓- หํสคคฺครภาณินี ฯ |๖๖๙.๒| อิโต นีตา มหาราช นารี สพฺพงฺคโสภนา โกเสยฺยวสนา สามา ชาตรูปสุเมขลา ฯ |๖๖๙.๓| สุรตฺตปาทา กลฺยาณี สุวณฺณมณิเมขลา ปาเรวตกฺขี สุตนู พิมฺโพฏฺฐา ตนุมชฺฌิมา ฯ |๖๖๙.๔| สุชาตา ภุชลฏฺฐีว เวทีว ๔- ตนุมชฺฌิมา @เชิงอรรถ: ม. ยถาปิ ฯ สี. ยุ. โกนฺตีมนฺตี สุนิฏฺฐิตํ ฯ ม. โกสมฺพผลก... ฯ @ ม. เวลฺลีว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๒.

ทีฆสฺสา เกสา อสิตา อีสกคฺคปเวลฺลิตา ฯ |๖๖๙.๕| สุชาตา มิคจฺฉาปีว เหมนฺตคฺคิสิขาริว นทีว คิริทุคฺเคสุ สญฺฉนฺนา ขุทฺทเวฬุภิ ฯ |๖๖๙.๖| นาคนาสูรุกลฺยาณี ปฐมา ๑- ติมฺพรุตฺถนี นาติทีฆา นาติรสฺสา นาโลมา นาติโลมกา ๒- ฯ |๖๖๙.๗| นนฺทาย นูน มรเณน นนฺทสิ สิริวาหน อหญฺจ นูน นนฺทา จ คจฺฉาม ยมสาธนํ ฯ [๖๗๐] ทิพฺพํ อธิยเส มายํ อกาสิ จกฺขุโมหนํ โย เม อมิตฺตํ หตฺถคตํ เวเทหํ ปริโมจยิ ฯ [๖๗๑] |๖๗๑.๑| อธิยนฺติ เว ๓- มหาราช ทิพฺพมายีธ ปณฺฑิตา เต โมจยนฺติ อตฺตานํ ปณฺฑิตา มนฺติโน ชนา ฯ |๖๗๑.๒| สนฺติ มาณวปุตฺตา เม กุสลา สนฺธิเฉทกา เยสํ กเตน มคฺเคน เวเทโห มิถิลํ คโต ฯ [๖๗๒] อิงฺฆ ปสฺส มหาราช อุมฺมงฺคํ สาธุมาปิตํ หตฺถีนํ อถ อสฺสานํ รถานํ อถ ปตฺตินํ อาโลกภูตํ ติฏฺฐนฺตํ อุมฺมงฺคํ สาธุนิฏฺฐิตํ ๔- ฯ [๖๗๓] ลาภา วต วิเทหานํ ยสฺสิเม เอทิสา ปณฺฑิตา ฆเร วสนฺติ วิชิเต ยถา ตฺวมสิ มโหสธ ฯ [๖๗๔] วุตฺติญฺจ ปริหารญฺจ ทิคุณํ ภตฺตเวตฺตนํ ททามิ วิปุเล โภเค ภุญฺช กาเม รมสฺสุ จ @เชิงอรรถ: ม. ปรมา ฯ ม. -โลมสา ฯ ม. อธียนฺติ ฯ ม. สาธุ มาปิตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๓.

มา วิเทหํ ปจฺจคมา กึ วิเทโห กริสฺสติ ฯ [๖๗๕] |๖๗๕.๑| โย จเชถ มหาราช ภตฺตารํ ธนการณา อุภินฺนํ โหติ คารโยฺห อตฺตโน จ ปรสฺส จ ยาว ชีเวยฺย เวเทโห นาญฺญสฺส ปุริโส สิยํ ๑- ฯ |๖๗๕.๒| โย จเชถ มหาราช ภตฺตารํ ธนการณา อุภินฺนํ โหติ คารโยฺห อตฺตโน จ ปรสฺส จ ยาว ติฏฺเฐยฺย เวเทโห นาญฺญสฺส วิชิเต วเส ฯ [๖๗๖] ทมฺมิ นิกฺขสหสฺสนฺเต คามาสีติญฺจ กาสิสุ ทาสีสตานิ จตฺตาริ ทมฺมิ ภริยาสตญฺจ เต สพฺพํ เสนางฺคมาทาย โสตฺถึ คจฺฉ มโหสธ ฯ [๖๗๗] ยาว ททนฺตุ หตฺถีนํ อสฺสานํ ทิคุณํ วิธํ ตปฺเปนฺตุ อนฺนปาเนน รถิเก ปตฺติการเก ฯ [๖๗๘] หตฺถี อสฺเส รเถ ปตฺตี คจฺเฉวาทาย ปณฺฑิต ปสฺสตุ ตํ มหาราชา เวเทโห มิถิลํ คตํ ฯ [๖๗๙] หตฺถี อสฺสา รถา ปตฺตี เสนา สาทิสฺสเต มหา จตุรงฺคินี ภึสรูปา ๒- กินฺนุ มญฺญนฺติ ๓- ปณฺฑิตา ฯ [๖๘๐] อานนฺโท เต มหาราช อุตฺตโม ปฏิทิสฺสติ สพฺพํ เสนางฺคมาทาย โสตฺถิปฺปตฺโต มโหสโธ ฯ [๖๘๑] |๖๘๑.๑| ยถา เปตํ สุสานสฺมึ ฉฑฺเฑตฺวา จตุโร ชนา เอวํ กปฺปิลิเย ตฺยมฺหา ฉฑฺฑยิตฺวา อิธาคตา ฯ @เชิงอรรถ: ม. ปุริโส สิยา ฯ ม. ภีสรูปา ฯ ม. มญฺญสิ ปณฺฑิต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๔.

|๖๘๑.๒| อถ ตฺวํ เกน วณฺเณน เกน วา ปน เหตุนา เกน วา อตฺถชาเตน อตฺตานํ ปริโมจยิ ฯ [๖๘๒] |๖๘๒.๑| อตฺถํ อตฺเถน เวเทห มนฺตํ มนฺเตน ขตฺติย ปริวารยิสฺสํ ๑- ราชานํ ชมฺพูทีปํว สาคโร ฯ |๖๘๒.๒| ทินฺนํ นิกฺขสหสฺสํ เม คามาสีติญฺจ ๒- กาสิสุ ทาสีสตานิ จตฺตาริ ทินฺนํ ภริยาสตญฺจ เม สพฺพํ เสนางฺคมาทาย โสตฺถินามฺหิ อิธาคโต ฯ [๖๘๓] สุสุขํ วต สํวาโส ปณฺฑิเตหีติ เสนก ปกฺขีว ปญฺชเร พนฺเธ มจฺเฉ ชาลคเตริว อมิตฺตหตฺถตฺถคเต ๓- โมจยิ โน มโหสโธ ฯ [๖๘๔] เอวเมว มหาราช ปณฺฑิตา หิ สุขาวหา ปกฺขีว ปญฺชเร พนฺเธ มจฺเฉ ชาลคเตริว อมิตฺตหตฺถตฺถคเต ๓- โมจยิ โน มโหสโธ ฯ [๖๘๕] อาหญฺญนฺตุ สพฺพวีณา เภริโย เทนฺทิมานิ จ ธมนฺตุ มาคธา สงฺขา วคฺคู นทนฺตุ ทุนฺทุภี ฯ [๖๘๖] |๖๘๖.๑| โอโรธา จ กุมารา จ เวสิยานา จ พฺราหฺมณา พหุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปณฺฑิตสฺสาภิหารยุํ ฯ |๖๘๖.๒| หตฺถาโรหา อนีกฏฺฐา รถิกา ปตฺติการกา พหุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปณฺฑิตสฺสาภิหารยุํ ฯ |๖๘๖.๓| สมาคตา ชานปทา เนคมา จ สมาคตา @เชิงอรรถ: ม. ปริวารยึ ฯ ม. คามาสีติ จ ฯ ม. อมิตฺตหตฺถตฺตคเต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๕.

พหุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปณฺฑิตสฺสาภิหารยุํ ฯ |๖๘๖.๔| พหุชฺชโน ปสนฺโนสิ ทิสฺวา ปณฺฑิตมาคตํ ปณฺฑิตมฺหิ อนุปฺปตฺเต เจลุกฺเขโป ปวตฺตถาติ ๑- ฯ มโหสธชาตกํ ปญฺจมํ ฯ ---------

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๒๒๓-๒๔๕. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=4644&w=&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=4644&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=28&item=600&items=87              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=28&siri=17              ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=600              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=43&A=4561              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=43&A=4561              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ https://84000.org/tipitaka/read/?index_28 https://84000.org/tipitaka/english/?index_28

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]