ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๙ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๑ สุตฺต. ขุ. มหานิทฺเทโส

                                ทฺวาทสโม จูฬวิยูหสุตฺตนิทฺเทโส
     [๕๑๙]        สกํ สกํ ทิฏฺิปริพฺพสานา
                       วิคฺคยฺห นานา กุสลา วทนฺติ
                       โย เอวํ ชานาติ ส เวทิ ธมฺมํ
                       อิทํ ปฏิกฺโกสมเกวลี โส ฯ
     [๕๒๐]   สกํ   สกํ   ทิฏฺิปริพฺพสานาติ  สนฺเตเก  สมณพฺราหฺมณา
ทิฏฺิคติกา    เต    ทฺวาสฏฺิยา   ทิฏฺิคตานํ   อญฺตรญฺตรํ   ทิฏฺิคตํ
คเหตฺวา   อุคฺคเหตฺวา   คณฺหิตฺวา   ปรามสิตฺวา   อภินิวิสิตฺวา   สกาย
สกาย   ทิฏฺิยา   วสนฺติ   สํวสนฺติ   อาวสนฺติ   ปริวสนฺติ   ฯ   ยถา
อาคาริกา   วา   ฆเรสุ   วสนฺติ   สาปตฺติกา   วา  อาปตฺตีสุ  วสนฺติ
สกิเลสา   วา   กิเลเสสุ   วสนฺติ  เอวเมว  สนฺเตเก  สมณพฺราหฺมณา
ทิฏฺิคติกา    เต    ทฺวาสฏฺิยา   ทิฏฺิคตานํ   อญฺตรญฺตรํ   ทิฏฺิคตํ
คเหตฺวา     อุคฺคเหตฺวา     คณฺหิตฺวา     ปรามสิตฺวา    อภินิวิสิตฺวา
สกาย    สกาย    ทิฏฺิยา   วสนฺติ   สํวสนฺติ   อาวสนฺติ   ปริวสนฺตีติ
สกํ สกํ ทิฏฺิปริพฺพสานา ฯ
     [๕๒๑]   วิคฺคยฺห   นานา  กุสลา  วทนฺตีติ  วิคฺคยฺหาติ  คเหตฺวา
อุคฺคเหตฺวา   คณฺหิตฺวา   ปรามสิตฺวา   อภินิวิสิตฺวา  ฯ  นานา  วทนฺตีติ
นานา   วทนฺติ   วิวิธํ   วทนฺติ   อญฺโญฺ   วทนฺติ   ปุถุ   วทนฺติ  น
เอกํ    วทนฺติ   กเถนฺติ   ภณนฺติ   ทีปยนฺติ   โวหรนฺติ   ฯ   กุสลาติ
กุสลวาทา    ปณฺฑิตวาทา    ธีรวาทา    าณวาทา   ๑-   เหตุวาทา
ลกฺขณวาทา    การณวาทา    านวาทา   สกาย   ลทฺธิยาติ   วิคฺคยฺห
นานา กุสลา วทนฺติ ฯ
     [๕๒๒]   โย  เอวํ  ชานาติ  ส  เวทิ  ธมฺมนฺติ โย อิมํ ธมฺมํ ทิฏฺ
ปฏิปทํ   มคฺคํ   ชานาติ   โส   ธมฺมํ  เวทิ  อญฺาสิ  อปสฺสิ  ปฏิวิชฺฌีติ
โย เอวํ ชานาติ ส เวทิ ธมฺมํ ฯ
     [๕๒๓]   อิทํ  ปฏิกฺโกสมเกวลี  โสติ  โย  อิมํ  ธมฺมํ  ทิฏฺึ ปฏิปทํ
มคฺคํ   ปฏิกฺโกสติ   อเกวลี   โส   อสมตฺโต  อปริปุณฺโณ  หีโน  นิหีโน
โอมโก   ลามโก   ชตุกฺโก   ปริตฺโตติ   อิทํ  ปฏิกฺโกสมเกวลี  โส  ฯ
เตนาห โส นิมฺมิโต
                       สกํ สกํ ทิฏฺิปริพฺพสานา
                       วิคฺคยฺห นานา กุสลา วทนฺติ
                       โย เอวํ ชานาติ ส เวทิ ธมฺมํ
                       อิทํ ปฏิกฺโกสมเกวลี โสติ ฯ
     [๕๒๔]        เอวมฺปิ วิคฺคยฺห วิวาทยนฺติ ๒-
                       พาโล ปโร อกุสโลติ จาหุ
                       สจฺโจ นุ วาโท กตโม อิเมสํ
                       สพฺเพว หีเม กุสลาวทานา ฯ
     [๕๒๕]   เอวมฺปิ  วิคฺคยฺห  วิวาทยนฺตีติ  เอวํ คเหตฺวา อุคฺคเหตฺวา
คณฺหิตฺวา    ปรามสิตฺวา    อภินิวิสิตฺวา    วิวาทยนฺติ   กลหํ   กโรนฺติ
@เชิงอรรถ:  ม. ายวาทา ฯ สพฺพตฺถ เอวํ าตพฺพํ ฯ   ยุ. วิวาทิยนฺติ ฯ
@สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ
ภณฺฑนํ   กโรนฺติ   วิคฺคหํ   กโรนฺติ   วิวาทํ   กโรนฺติ  เมธคํ  กโรนฺติ
น   ตฺวํ   อิมํ   ธมฺมวินยํ   อาชานาสิ   ฯเปฯ  นิพฺเพเธหิ  วา  สเจ
ปโหสีติ เอวมฺปิ วิคฺคยฺห วิวาทยนฺติ ฯ
     [๕๒๖]   พาโล  ปโร  อกุสโลติ  จาหูติ  ปโร  พาโล หีโน นิหีโน
โอมโก   ลามโก   ชตุกฺโก   ปริตฺโต   อกุสโล   อวิทฺธา  อวิชฺชาคโต
อาณี    อวิภาวี    ทุปฺปญฺโติ    เอวมาหํสุ   เอวํ   กเถนฺติ   เอวํ
ภณนฺติ เอวํ ทีปยนฺติ เอวํ โวหรนฺตีติ พาโล ปโร อกุสโลติ จาหุ ฯ
     [๕๒๗]   สจฺโจ  นุ  วาโท  กตโม อิเมสนฺติ อิเมสํ สมณพฺราหฺมณานํ
วาโท  กตโม  สจฺโจ  ตจฺโฉ  ตโถ  ภูโต  ยาถาโว อวิปรีโตติ สจฺโจ นุ
วาโท กตโม อิเมสํ ฯ
     [๕๒๘]   สพฺเพว  หีเม  กุสลาวทานาติ  สพฺเพวิเม  สมณพฺราหฺมณา
กุสลวาทา     ปณฺฑิตวาทา     ธีรวาทา     าณวาทา     เหตุวาทา
ลกฺขณวาทา    การณวาทา    านวาทา   สกาย   ลทฺธิยาติ   สพฺเพว
หีเม กุสลาวทานา ฯ เตนาห โส นิมฺมิโต
                       เอวมฺปิ วิคฺคยฺห วิวาทยนฺติ
                       พาโล ปโร อกุสโลติ จาหุ
                       สจฺโจ นุ วาโท กตโม อิเมสํ
                       สพฺเพว หีเม กุสลาวทานาติ ฯ
     [๕๒๙]        ปรสฺส เว ๑- ธมฺมมนานุชานํ
                       พาโลมโก โหติ นิหีนปญฺโ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. เจ ฯ
                       สพฺเพว พาลา สุนิหีนปญฺา
                       สพฺเพวิเม ทิฏฺิปริพฺพสานา ฯ
     [๕๓๐]   ปรสฺส   เว   ธมฺมมนานุชานนฺติ   ปรสฺส   ธมฺมํ  ทิฏฺ
ปฏิปทํ     มคฺคํ     อนานุชานนฺโต    อนานุปสฺสนฺโต    อนานุมญฺนฺโต
อนานุโมทนฺโตติ ปรสฺส เว ธมฺมมนานุชานํ ฯ
     [๕๓๑]   พาโลมโก  โหติ  นิหีนปญฺโติ  ปโร  พาโล  โหติ  หีโน
นิหีโน   โอมโก   ลามโก   ชตุกฺโก   ปริตฺโต   หีนปญฺโ   นิหีนปญฺโ
โอมกปญฺโ        ลามกปญฺโ       ชตุกฺกปญฺโ       ปริตฺตปญฺโติ
พาโลมโก โหติ นิหีนปญฺโ ฯ
     [๕๓๒]   สพฺเพว  พาลา  สุนิหีนปญฺาติ  สพฺเพวิเม  สมณพฺราหฺมณา
พาลา   หีนา   นิหีนา   โอมกา   ลามกา   ชตุกฺกา  ปริตฺตา  สพฺเพว
หีนปญฺา     นิหีนปญฺา     โอมกปญฺา    ลามกปญฺา    ชตุกฺกปญฺา
ปริตฺตปญฺาติ สพฺเพว พาลา สุนิหีนปญฺา ฯ
     [๕๓๓]   สพฺเพวิเม  ทิฏฺิปริพฺพสานาติ  สพฺเพวิเม  สมณพฺราหฺมณา
ทิฏฺิคติกา    เต    ทฺวาสฏฺิยา   ทิฏฺิคตานํ   อญฺตรญฺตรํ   ทิฏฺิคตํ
คเหตฺวา   อุคฺคเหตฺวา   คณฺหิตฺวา   ปรามสิตฺวา   อภินิวิสิตฺวา   สกาย
สกาย   ทิฏฺิยา   วสนฺติ   สํวสนฺติ   อาวสนฺติ   ปริวสนฺติ   ฯ   ยถา
อาคาริกา   วา   ฆเรสุ   วสนฺติ   สาปตฺติกา   วา  อาปตฺตีสุ  วสนฺติ
สกิเลสา   วา   กิเลเสสุ  วสนฺติ  เอวเมว  สพฺเพวิเม  สมณพฺราหฺมณา
ทิฏฺิคติกา    เต    ทฺวาสฏฺิยา   ทิฏฺิคตานํ   อญฺตรญฺตรํ   ทิฏฺิคตํ
คเหตฺวา   อุคฺคเหตฺวา   คณฺหิตฺวา   ปรามสิตฺวา   อภินิวิสิตฺวา   สกาย
สกาย   ทิฏฺิยา   วสนฺติ   สํวสนฺติ   อาวสนฺติ   ปริวสนฺตีติ  สพฺเพวิเม
ทิฏฺิปริพฺพสานา ฯ เตนาห ภควา
                       ปรสฺส เว ธมฺมมนานุชานํ
                       พาโลมโก โหติ นิหีนปญฺโ
                       สพฺเพว พาลา สุนิหีนปญฺา
                       สพฺเพวิเม ทิฏฺิปริพฺพสานาติ ฯ
     [๕๓๔]        สนฺทิฏฺิยา เจ ปน วีวทาตา ๑-
                       สํสุทฺธปญฺา กุสลา มตีมา ๒-
                       น เตสํ โกจิ ปริหีนปญฺโ
                       ทิฏฺี หิ เตสํปิ ตถา สมตฺตา ฯ
     [๕๓๕]   สนฺทิฏฺิยา  เจ  ปน  วีวทาตาติ  สกาย  ทิฏฺิยา  สกาย
ขนฺติยา  สกาย  รุจิยา  สกาย  ลทฺธิยา  วีวทาตา  ๓-  ปริโยทาตา ๔-
อสงฺกิลิฏฺาติ สนฺทิฏฺิยา เจ ปน วีวทาตา ฯ
     [๕๓๖]   สํสุทฺธปญฺา     กุสลา     มตีมาติ     สุทฺธปญฺ
วิสุทฺธปญฺา     ปริสุทฺธปญฺา    โวทาตปญฺา    ปริโยทาตปญฺา    ฯ
อถวา    สุทฺธทสฺสนา    วิสุทฺธทสฺสนา   ปริสุทฺธทสฺสนา   โวทาตทสฺสนา
ปริโยทาตทสฺสนาติ    สํสุทฺธปญฺา    ฯ    กุสลาติ    กุสลา   ปณฺฑิตา
ปญฺวนฺโต   พุทฺธิมนฺโต   าณิโน   วิภาวิโน   เมธาวิโนติ  สํสุทฺธปญฺา
กุสลา    ฯ    มตีมาติ    มติมา    ปณฺฑิตา   ปญฺวนฺโต   พุทฺธิมนฺโต
@เชิงอรรถ:  ม. เจว น วีวทาตา ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ  ม. มุติมา ฯ
@ ม. อนวีวทาตา อโวทาตา ฯ  โป. อปริโยทาตา ฯ
าณิโน วิภาวิโน เมธาวิโนติ สํสุทฺธปญฺา กุสลา มตีมา ฯ
     [๕๓๗]   น   เตสํ   โกจิ  ปริหีนปญฺโติ  เตสํ  สมณพฺราหฺมณานํ
น     โกจิ     หีนปญฺโ    นิหีนปญฺโ    โอมกปญฺโ    ลามกปญฺโ
ชตุกฺกปญฺโ   ปริตฺตปญฺโ   [๑]-   ฯ   อถวา   สพฺเพว   อคฺคปญฺา
เสฏฺปญฺา       วิเสฏฺปญฺา       ปาโมกฺขปญฺา      อุตฺตมปญฺา
ปวรปญฺาติ น เตสํ โกจิ ปริหีนปญฺโ ฯ
     [๕๓๘]   ทิฏฺี  หิ  เตสํปิ  ตถา  สมตฺตาติ  เตสํ  สมณพฺราหฺมณานํ
ทิฏฺิ    ตถา   สมตฺตา   สมาทินฺนา   คหิตา   ปรามฏฺา   อภินิวิฏฺา
อชฺโฌสิตา    อธิมุตฺตาติ    ทิฏฺี    หิ   เตสํปิ   ตถา   สมตฺตา   ฯ
เตนาห ภควา
                       สนฺทิฏฺิยา เจ ปน วีวทาตา
                       สํสุทฺธปญฺา กุสลา มตีมา
                       น เตสํ โกจิ ปริหีนปญฺโ
                       ทิฏฺี หิ เตสํปิ ตถา สมตฺตาติ ฯ
     [๕๓๙]        น วาหเมตํ ตถิวนฺติ ๒- พฺรูมิ
                       ยมาหุ พาลา มิถุ อญฺมญฺ
                       สกํ สกํ ทิฏฺิมกํสุ สจฺจํ
                       ตสฺมา หิ พาโลติ ปรํ ทหนฺติ ฯ
     [๕๔๐]   น   วาหเมตํ   ตถิวนฺติ   พฺรูมีติ  นาติ  ปฏิกฺเขโป  ฯ
เอตนฺติ   ทฺวาสฏฺิทิฏฺิคตนฺติ   นาหํ   เอตํ   ตถํ   ตจฺฉํ  ภูตํ  ยาถาวํ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. อตฺถิ ฯ   ม. ตถิยนฺติ ฯ
อวิปรีตนฺติ   พฺรูมิ   อาจิกฺขามิ   เทเสมิ  ปญฺาเปมิ  ปฏฺเปมิ  วิวรามิ
วิภชามิ อุตฺตานีกโรมิ ปกาเสมีติ น วาหเมตํ ตถิวนฺติ พฺรูมิ ฯ
     [๕๔๑]   ยมาหุ   พาลา   มิถุ   อญฺมญฺนฺติ  มิถูติ  เทฺว  ชนา
เทฺว   กลหการกา   เทฺว   ภณฺฑนการกา   เทฺว   ภสฺสการกา   เทฺว
วิวาทการกา  เทฺว  อธิกรณการกา  เทฺว  วาทิโน เทฺว สลฺลาปกา ๑- ฯ
เต   อญฺมญฺ   พาโล   หีโน   นิหีโน   โอมโก   ลามโก   ชตุกฺโก
ปริตฺโตติ   เอวมาหํสุ   เอวํ   กเถนฺติ   เอวํ   ภณนฺติ  เอวํ  ทีปยนฺติ
เอวํ โวหรนฺตีติ ยมาหุ พาลา มิถุ อญฺมญฺ ฯ
     [๕๔๒]   สกํ   สกํ  ทิฏฺิมกํสุ  สจฺจนฺติ  สสฺสโต  โลโก  อิทเมว
สจฺจํ    โมฆมญฺนฺติ    สกํ    สกํ   ทิฏฺิมกํสุ   สจฺจํ   ฯ   อสสฺสโต
โลโก   อิทเมว   สจฺจํ   โมฆมญฺนฺติ   ฯเปฯ   เนว   โหติ   น  น
โหติ    ตถาคโต    ปรมฺมรณา    อิทเมว   สจฺจํ   โมฆมญฺนฺติ   สกํ
สกํ ทิฏฺิมกํสุ สจฺจํ ฯ
     [๕๔๓]   ตสฺมา   หิ   พาโลติ   ปรํ   ทหนฺตีติ  ตสฺมาติ  ตสฺมา
ตํการณา   ตํเหตุ   ตปฺปจฺจยา   ตํนิทานา   ปรํ   พาโล  หีโน  นิหีโน
โอมโก    ลามโก    ชตุกฺโก   ปริตฺโตติ   ทหนฺติ   ปสฺสนฺติ   ทกฺขนฺติ
โอโลเกนฺติ    นิชฺฌายนฺติ   อุปปริกฺขนฺตีติ   ตสฺมา   หิ   พาโลติ   ปรํ
ทหนฺติ ฯ เตนาห ภควา
                       น วาหเมตํ ตถิวนฺติ พฺรูมิ
                       ยมาหุ พาลา มิถุ อญฺมญฺ
@เชิงอรรถ:  ม. สลฺลปกา ฯ
                       สกํ สกํ ทิฏฺิมกํสุ สจฺจํ
                       ตสฺมา หิ พาโลติ ปรํ ทหนฺตีติ ฯ
     [๕๔๔]        ยมาหุ สจฺจํ ตถิวนฺติ เอเก
                       ตมาหุ อญฺเปิ ตุจฺฉํ มุสาติ
                       เอวมฺปิ วิคฺคยฺห วิวาทยนฺติ
                       กสฺมา น เอกํ สมณา วทนฺติ ฯ
     [๕๔๕]   ยมาหุ  สจฺจํ  ตถิวนฺติ  เอเกติ  ยํ  ธมฺมํ  ทิฏฺึ  ปฏิปทํ
มคฺคํ    เอเก    สมณพฺราหฺมณา   อิทํ   สจฺจํ   ตจฺฉํ   ภูตํ   ยาถาวํ
อวิปรีตนฺติ   เอวมาหํสุ   เอวํ   กเถนฺติ   เอวํ  ภณนฺติ  เอวํ  ทีปยนฺติ
เอวํ โวหรนฺตีติ ยมาหุ สจฺจํ ตถิวนฺติ เอเก ฯ
     [๕๔๖]   ตมาหุ   อญฺเปิ   ตุจฺฉํ   มุสาตีติ  ตเมว  ธมฺมํ  ทิฏฺ
ปฏิปทํ    มคฺคํ   เอเก   สมณพฺราหฺมณา   เอตํ   ตุจฺฉํ   เอตํ   มุสา
เอตํ   อภูตํ  เอตํ  อลิกํ  เอตํ  อยาถาวนฺติ  เอวมาหํสุ  เอวํ  กเถนฺติ
เอวํ   ภณนฺติ   เอวํ   ทีปยนฺติ   เอวํ   โวหรนฺตีติ   ตมาหุ   อญฺเปิ
ตุจฺฉํ มุสาติ ฯ
     [๕๔๗]   เอวมฺปิ  วิคฺคยฺห  วิวาทยนฺตีติ  เอวํ คเหตฺวา อุคฺคเหตฺวา
คณฺหิตฺวา    ปรามสิตฺวา    อภินิวิสิตฺวา    วิวาทยนฺติ   กลหํ   กโรนฺติ
ภณฺฑนํ   กโรนฺติ   วิคฺคหํ   กโรนฺติ   วิวาทํ   กโรนฺติ  เมธคํ  กโรนฺติ
น  ตฺวํ  อิมํ  ธมฺมวินยํ  อาชานาสิ  ฯเปฯ  นิพฺเพเธหิ  วา สเจ ปโหสีติ
เอวมฺปิ วิคฺคยฺห วิวาทยนฺติ ฯ
     [๕๔๘]   กสฺมา   น   เอกํ   สมณา   วทนฺตีติ  กสฺมาติ  กสฺมา
กึการณา     กึเหตุ    กึปจฺจยา    กึนิทานา    กึสมุทยา    กึชาติกา
กึปภวา   น   เอกํ   วทนฺติ   นานา   วทนฺติ  วิวิธํ  วทนฺติ  อญฺโญฺ
วทนฺติ    ปุถุ    วทนฺติ    กเถนฺติ    ภณนฺติ    ทีปยนฺติ    โวหรนฺตีติ
กสฺมา น เอกํ สมณา วทนฺติ ฯ เตนาห โส นิมฺมิโต
                       ยมาหุ สจฺจํ ตถิวนฺติ เอเก
                       ตมาหุ อญฺเปิ ตุจฺฉํ มุสาติ
                       เอวมฺปิ วิคฺคยฺห วิวาทยนฺติ
                       กสฺมา น เอกํ สมณา วทนฺตีติ ฯ
     [๕๔๙]        เอกํ หิ สจฺจํ น ทุตียมตฺถิ
                       ยสฺมึ ปชา โน วิวเท ปชานํ
                       นานา เต สจฺจานิ สยํ ถุนนฺติ
                       ตสฺมา น เอกํ สมณา วทนฺติ ฯ
     [๕๕๐]   เอกํ   หิ   สจฺจํ   น  ทุตียมตฺถีติ  เอกํ  สจฺจํ  วุจฺจติ
ทุกฺขนิโรโธ   นิพฺพานํ   โย   โส  สพฺพสงฺขารสมโถ  สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค
ตณฺหกฺขโย    วิราโค   นิโรโธ   นิพฺพานํ   ฯ   อถวา   เอกํ   สจฺจํ
วุจฺจติ    มคฺคสจฺจํ    นิยฺยานสจฺจํ   ทุกฺขนิโรธคามินี   ปฏิปทา   อริโย
อฏฺงฺคิโก      มคฺโค     เสยฺยถีทํ     สมฺมาทิฏฺิ     สมฺมาสงฺกปฺโป
สมฺมาวาจา      สมฺมากมฺมนฺโต      สมฺมาอาชีโว      สมฺมาวายาโม
สมฺมาสติ สมฺมาสมาธีติ เอกํ หิ สจฺจํ น ทุตียมตฺถิ ฯ
     [๕๕๑]   ยสฺมึ  ปชา  โน  วิวเท  ปชานนฺติ ยสฺมินฺติ ยมฺหิ สจฺเจ ฯ
ปชาติ   สตฺตาธิวจนํ   ฯ   ปชา   ยํ   สจฺจํ   ปชานนฺตา  อาชานนฺตา
วิชานนฺตา   ปฏิวิชานนฺตา   ปฏิวิชฺฌนฺตา   น   กลหํ   กเรยฺย  ๑-  น
ภณฺฑนํ  กเรยฺย  น  วิคฺคหํ  กเรยฺย  น  วิวาทํ กเรยฺย น เมธคํ กเรยฺย
กลหํ  ภณฺฑนํ  วิคฺคหํ  วิวาทํ  เมธคํ  ปชเหยฺย  วิโนเทยฺย  พฺยนฺตีกเรยฺย
อนภาวงฺคเมยฺยาติ ยสฺมึ ปชา โน วิวเท ปชานํ ฯ
     [๕๕๒]   นานา  เต  สจฺจานิ  สยํ  ถุนนฺตีติ  นานา  เต  สจฺจานิ
สยํ   ถุนนฺติ   วทนฺติ   กเถนฺติ   ภณนฺติ   ทีปยนฺติ   โวหรนฺติ  สสฺสโต
โลโก   อิทเมว   สจฺจํ   โมฆมญฺนฺติ   สยํ   ถุนนฺติ   วทนฺติ  กเถนฺติ
ภณนฺติ   ทีปยนฺติ   โวหรนฺติ   อสสฺสโต   โลโก   ฯเปฯ   เนว  โหติ
น   น   โหติ   ตถาคโต   ปรมฺมรณา   อิทเมว   สจฺจํ   โมฆมญฺนฺติ
สยํ   ถุนนฺติ   วทนฺติ   กเถนฺติ   ภณนฺติ   ทีปยนฺติ   โวหรนฺตีติ  นานา
เต สจฺจานิ สยํ ถุนนฺติ ฯ
     [๕๕๓]   ตสฺมา   น   เอกํ   สมณา   วทนฺตีติ  ตสฺมาติ  ตสฺมา
ตํการณา   ตํเหตุ   ตปฺปจฺจยา   ตํนิทานา   น   เอกํ   วทนฺติ  นานา
วทนฺติ    วิวิธํ    วทนฺติ   อญฺโญฺ   วทนฺติ   ปุถุ   วทนฺติ   กเถนฺติ
ภณนฺติ   ทีปยนฺติ   โวหรนฺตีติ   ตสฺมา   น   เอกํ   สมณา  วทนฺติ  ฯ
เตนาห ภควา
                       เอกํ หิ สจฺจํ น ทุตียมตฺถิ
                       ยสฺมึ ปชา โน วิวเท ปชานํ
@เชิงอรรถ:  ม. กเรยยุํ .. อนภาวงฺคเมยฺยุํ ฯ
                       นานา เต สจฺจานิ สยํ ถุนนฺติ
                       ตสฺมา น เอกํ สมณา วทนฺตีติ ฯ
     [๕๕๔]        กสฺมา นุ สจฺจานิ วทนฺติ นานา
                       ปวาทิยาเส กุสลาวทานา
                       สจฺจานิ สุตฺตานิ พหูนิ นานา
                       อุทาหุ เต ตกฺกมนุสฺสรนฺติ ฯ
     [๕๕๕]   กสฺมา   นุ   สจฺจานิ  วทนฺติ  นานาติ  กสฺมาติ  กสฺมา
กึการณา   กึเหตุ  กึปจฺจยา  กึนิทานา  สจฺจานิ  นานา  วทนฺติ  วิวิธานิ
วทนฺติ    อญฺโญฺานิ    วทนฺติ    ปุถูนิ    วทนฺติ    กเถนฺติ   ภณนฺติ
ทีปยนฺติ โวหรนฺตีติ กสฺมา นุ สจฺจานิ วทนฺติ นานา ฯ
     [๕๕๖]   ปวาทิยาเส      กุสลาวทานาติ      ปวาทิยาเสติ
วิปฺปวทนฺตีติปิ   ปวาทิยาเส   ฯ   อถวา   สกํ   สกํ  ทิฏฺิคตํ  ปวทนฺติ
กเถนฺติ    ภณนฺติ    ทีปยนฺติ    โวหรนฺติ   สสฺสโต   โลโก   อิทเมว
สจฺจํ     โมฆมญฺนฺติ     ปวทนฺติ     กเถนฺติ     ภณนฺติ     ทีปยนฺติ
โวหรนฺติ  อสสฺสโต  โลโก  ฯเปฯ  เนว  โหติ  น  น  โหติ  ตถาคโต
ปรมฺมรณา   อิทเมว   สจฺจํ   โมฆมญฺนฺติ   ปวทนฺติ   กเถนฺติ   ภณนฺติ
ทีปยนฺติ    โวหรนฺติ    ฯ    กุสลาวทานาติ   กุสลวาทา   ปณฺฑิตวาทา
ธีรวาทา     าณวาทา     เหตุวาทา     ลกฺขณวาทา    การณวาทา
านวาทา สกาย ลทฺธิยาติ ปวาทิยาเส กุสลาวทานา ฯ
     [๕๕๗]   สจฺจานิ  สุตฺตานิ  พหูนิ  นานาติ  สจฺจานิ  สุตานิ  พหูนิ
นานานิ    วิวิธานิ    อญฺโญฺานิ   ปุถูนีติ   สจฺจานิ   สุตฺตานิ   พหูนิ
นานา ฯ
     [๕๕๘]   อุทาหุ  เต  ตกฺกมนุสฺสรนฺตีติ  อุทาหุ  ตกฺเกน  วิตกฺเกน
สงฺกปฺเปน   ยายนฺติ   นิยฺยนฺติ   วุยฺหนฺติ   สํหริยนฺตีติ   เอวมฺปิ  อุทาหุ
เต    ตกฺกมนุสฺสรนฺติ   ฯ   อถวา   ตกฺกปริยาหฏํ   วีมํสานุจริตํ   สยํ
ปฏิภาณํ    วทนฺติ    กเถนฺติ   ภณนฺติ   ทีปยนฺติ   โวหรนฺตีติ   เอวมฺปิ
อุทาหุ เต ตกฺกมนุสฺสรนฺติ ฯ เตนาห โส นิมฺมิโต
                       กสฺมา นุ สจฺจานิ วทนฺติ นานา
                       ปวาทิยาเส กุสลาวทานา
                       สจฺจานิ สุตฺตานิ พหูนิ นานา
                       อุทาหุ เต ตกฺกมนุสฺสรนฺตีติ ฯ
     [๕๕๙]        นเหว สจฺจานิ พหูนิ นานา
                       อญฺตฺร สญฺาย นิจฺจานิ โลเก
                       ตกฺกญฺจ ทิฏฺีสุ ปกปฺปยิตฺวา
                       สจฺจํ มุสาตี ทฺวยธมฺมมาหุ ฯ
     [๕๖๐]   นเหว  สจฺจานิ  พหูนิ  นานาติ  นเหว  สจฺจานิ  พหุกานิ
นานานิ วิวิธานิ อญฺโญฺานิ ปุถูนีติ นเหว สจฺจานิ พหูนิ นานา ฯ
     [๕๖๑]   อญฺตฺร   สญฺาย   นิจฺจานิ  โลเกติ  อญฺตฺร  สญฺาย
นิจฺจคฺคาหา    เอกญฺเว    สจฺจํ    โลเก   กถิยติ   ภณิยติ   ทีปิยติ
โวหริยติ    ทุกฺขนิโรโธ    นิพฺพานํ    โย    โส    สพฺพสงฺขารสมโถ
สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค    ตณฺหกฺขโย    วิราโค    นิโรโธ    นิพฺพานํ   ฯ
อถวา   เอกํ   สจฺจํ   วุจฺจติ   มคฺคสจฺจํ  นิยฺยานสจฺจํ  ทุกฺขนิโรธคามินี
ปฏิปทา   อริโย   อฏฺงฺคิโก   มคฺโค   เสยฺยถีทํ   สมฺมาทิฏฺิ   ฯเปฯ
สมฺมาสมาธีติ อญฺตฺร สญฺาย นิจฺจานิ โลเก ฯ
     [๕๖๒]   ตกฺกญฺจ    ทิฏฺีสุ    ปกปฺปยิตฺวา    สจฺจํ    มุสาตี
ทฺวยธมฺมมาหูติ    ตกฺกํ    วิตกฺกํ    สงฺกปฺปํ   ตกฺกยิตฺวา   วิตกฺกยิตฺวา
สงฺกปฺปยิตฺวา     ทิฏฺิคตานิ     ชเนนฺติ     สญฺชเนนฺติ    นิพฺพตฺเตนฺติ
อภินิพฺพตฺเตนฺติ    ทิฏฺิคตานิ    ชเนตฺวา    สญฺชเนตฺวา   นิพฺพตฺเตตฺวา
อภินิพฺพตฺเตตฺวา   มยฺหํ   สจฺจํ  ตุยฺหํ  มุสาติ  เอวมาหํสุ  เอวํ  กเถนฺติ
เอวํ   ภณนฺติ   เอวํ   ทีปยนฺติ   เอวํ   โวหรนฺตีติ   ตกฺกญฺจ   ทิฏฺีสุ
ปกปฺปยิตฺวา สจฺจํ มุสาตี ทฺวยธมฺมมาหุ ฯ เตนาห ภควา
                       นเหว สจฺจานิ พหูนิ นานา
                       อญฺตฺร สญฺาย นิจฺจานิ โลเก
                       ตกฺกญฺจ ทิฏฺีสุ ปกปฺปยิตฺวา
                       สจฺจํ มุสาตี ทฺวยธมฺมมาหูติ ฯ
     [๕๖๓]        ทิฏฺเ สุเต สีลวเต มุเต วา
                       เอเต จ นิสฺสาย วิมานทสฺสี
                       วินิจฺฉเย ตฺวา ปหสฺสมาโน ๑-
                       พาโล ปโร อกุสโลติ จาห ฯ
@เชิงอรรถ:  สี. สหสฺสมาโน ฯ
     [๕๖๔]   ทิฏฺเ   สุเต  สีลวเต  มุเต  วา  เอเต  จ  นิสฺสาย
วิมานทสฺสีติ   ทิฏฺ   วา   ทิฏฺสุทฺธึ  ๑-  วา  สุตํ  วา  สุตสุทฺธึ  วา
สีลํ  วา  สีลสุทฺธึ  วา  วตฺตํ  วา  วตฺตสุทฺธึ  วา  มุตํ  วา มุตสุทฺธึ วา
นิสฺสาย     อุปนิสฺสาย     คณฺหิตฺวา     ปรามสิตฺวา     อภินิวิสิตฺวาติ
ทิฏฺเ   สุเต  สีลวเต  มุเต  วา  ฯ  เอเต  จ  นิสฺสาย  วิมานทสฺสีติ
น    สมฺมาเนตีติปิ    วิมานทสฺสี    ฯ   อถวา   โทมนสฺสํ   ชเนตีติปิ
วิมานทสฺสีติ   ทิฏฺเ   สุเต   สีลวเต   มุเต  วา  เอเต  จ  นิสฺสาย
วิมานทสฺสี ฯ
     [๕๖๕]   วินิจฺฉเย   ตฺวา   ปหสฺสมาโนติ   วินิจฺฉยา   วุจฺจนฺติ
ทฺวาสฏฺี    ทิฏฺิคตานิ    วินิจฺฉิตทิฏฺิยา    ๒-   ตฺวา   ปติฏฺหิตฺวา
คณฺหิตฺวา     ปรามสิตฺวา    อภินิวิสิตฺวาติ    วินิจฺฉเย    ตฺวา    ฯ
ปหสฺสมาโนติ     ตุฏฺโ     โหติ     หฏฺโ     ปหฏฺโ    อตฺตมโน
ปริปุณฺณสงฺกปฺโป    ฯ    อถวา    ทนฺตวิทํสกํ   หสฺสมาโนติ   วินิจฺฉเย
ตฺวา ปหสฺสมาโน ฯ
     [๕๖๖]   พาโล   ปโร   อกุสโลติ  จาหาติ  ปโร  พาโล  หีโน
นิหีโน    โอมโก    ลามโก    ชตุกฺโก   ปริตฺโต   อกุสโล   อวิทฺธา
อวิชฺชาคโต   อาณี   อวิภาวี   ทุปฺปญฺโติ   เอวมาห   เอวํ   กเถติ
เอวํ   ภณติ   เอวํ   ทีปยติ   เอวํ  โวหรตีติ  พาโล  ปโร  อกุสโลติ
จาห ฯ เตนาห ภควา
@เชิงอรรถ:  โป. ยุ. ทิฏฺิสุทฺธึ ฯ  ม. ทิฏฺิวินิจฺฉเย วินิจฺฉยทิฏฺิยา ฯ
                       ทิฏฺเ สุเต สีลวเต มุเต วา
                       เอเต จ นิสฺสาย วิมานทสฺสี
                       วินิจฺฉเย ตฺวา ปหสฺสมาโน
                       พาโล ปโร อกุสโลติ จาหาติ ฯ
     [๕๖๗]        เยเนว พาโลติ ปรํ ทหาติ
                       เตนาตุมานํ กุสโลติ จาห
                       สยมตฺตนา โส กุสโลวทาโน ๑-
                       อญฺ วิมาเนติ ตเถว ปาวา ฯ
     [๕๖๘]   เยเนว   พาโลติ   ปรํ  ทหาตีติ  เยน  เหตุนา  เยน
ปจฺจเยน   เยน   การเณน   เยน   ปภเวน   ปรํ   พาลโต   หีนโต
นิหีนโต    โอมกโต   ลามกโต   ชตุกฺกโต   ปริตฺตโต   ทหติ   ปสฺสติ
ทกฺขติ   โอโลเกติ   นิชฺฌายติ   อุปปริกฺขตีติ   เยเนว   พาโลติ   ปรํ
ทหาติ ฯ
     [๕๖๙]   เตนาตุมานํ  กุสโลติ  จาหาติ  อาตุมา  วุจฺจติ  อตฺตา ฯ
โสปิ  เตเนว  เหตุนา  เตน  ปจฺจเยน  เตน  การเณน  เตน  ปภเวน
อตฺตานํ   อาห   อหมสฺมิ   กุสโล   ปณฺฑิโต   ปญฺวา   พุทฺธิมา  าณี
วิภาวี เมธาวีติ เตนาตุมานํ กุสโลติ จาห ฯ
     [๕๗๐]   สยมตฺตนา  โส  กุสโลวทาโนติ  สยํ  อตฺตานํ  กุสลวาโท
ปณฺฑิตวาโท   ธีรวาโท  าณวาโท  เหตุวาโท  ลกฺขณวาโท  การณวาโท
านวาโท สกาย ลทฺธิยาติ สยมตฺตนา โส กุสโลวทาโน ฯ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. กุสลาวทาโน ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
     [๕๗๑]   อญฺ   วิมาเนติ   ตเถว   ปาวาติ   น  สมฺมาเนตีติปิ
อญฺ   วิมาเนติ   ฯ   อถวา  โทมนสฺสํ  ชเนตีติปิ  อญฺ  วิมาเนติ  ฯ
ตเถว   ปาวาติ   ตเถว   ตํ   ทิฏฺิคตํ   ปาวทติ   อิติปายํ   ปุคฺคโล
มิจฺฉาทิฏฺิโก   วิปรีตทสฺสโนติ   อญฺ   วิมาเนติ   ตเถว   ปาวา   ฯ
เตนาห ภควา
                       เยเนว พาโลติ ปรํ ทหาติ
                       เตนาตุมานํ กุสโลติ จาห
                       สยมตฺตนา โส กุสโลวทาโน
                       อญฺ วิมาเนติ ตเถว ปาวาติ ฯ
     [๕๗๒]        อตีสรํทิฏฺิยา ๑- โส สมตฺโต
                       มาเนน มตฺโต ปริปุณฺณมานี
                       สยเมว สามํ มนสาภิสิตฺโต
                       ทิฏฺี หิ สา ตสฺส ตถา สมตฺตา ฯ
     [๕๗๓]   อตีสรํทิฏฺิยา   โส   สมตฺโตติ  อติสารทิฏฺิโย  วุจฺจนฺติ
ทฺวาสฏฺี    ทิฏฺิคตานิ    ฯ    กึการณา    อติสารทิฏฺิโย    วุจฺจนฺติ
ทฺวาสฏฺี    ทิฏฺิคตานิ   ฯ   สพฺพา   ตา   ทิฏฺิโย   การณาติกฺกนฺตา
ลกฺขณาติกฺกนฺตา     หีนาติกฺกนฺตา    ๒-    ตํการณา    อติสารทิฏฺิโย
วุจฺจนฺติ   ทฺวาสฏฺี  ทิฏฺิคตานิ  ฯ  สพฺเพปิ  ติตฺถิยา  อติสารทิฏฺิยา  ฯ
กึการณา   สพฺเพปิ   ติตฺถิยา   อติสารทิฏฺิยา   ๓-  ฯ  เต  อญฺมญฺ
อติกฺกมิตฺวา     สมติกฺกมิตฺวา    วีติวตฺเตตฺวา    ทิฏฺิคตานิ    ชเนนฺติ
@เชิงอรรถ:  ม. อติสารทิฏฺิยา ฯ  ม. านาติกฺกนฺตา ฯ  ม. สพฺพาปิ
@ทิฏฺิโย อติสารทิฏฺิโย ฯ
สญฺชเนนฺติ     นิพฺพตฺเตนฺติ     อภินิพฺพตฺเตนฺติ     ตํการณา    สพฺเพปิ
ติตฺถิยา    อติสารทิฏฺิยา   ๑-   ฯ   โส   สมตฺโตติ   อติสารทิฏฺิยา
สมตฺโต ปริปุณฺโณ อโนโมติ อตีสรํทิฏฺิยา โส สมตฺโต ฯ
     [๕๗๔]   มาเนน    มตฺโต    ปริปุณฺณมานีติ   สกาย   ทิฏฺิยา
มาเนน   มตฺโต   ปมตฺโต   อุมฺมตฺโต   อธิมตฺโตติ  มาเนน  มตฺโต  ฯ
ปริปุณฺณมานีติ     ปริปุณฺณมานี     สมตฺตมานี    อโนมมานีติ    มาเนน
มตฺโต ปริปุณฺณมานี ฯ
     [๕๗๕]   สยเมว  สามํ  มนสาภิสิตฺโตติ  สยเมว  อตฺตานํ  จิตฺเตน
อภิสิญฺจติ    อหมสฺมิ    กุสโล    ปณฺฑิโต    ปญฺวา   พุทฺธิมา   าณี
วิภาวี เมธาวีติ สยเมว สามํ มนสาภิสิตฺโต ฯ
     [๕๗๖]   ทิฏฺี  หิ  สา  ตสฺส  ตถา  สมตฺตาติ  ตสฺส  สา  ทิฏฺ
ตถา     สมตฺตา     สมาทินฺนา    คหิตา    ปรามฏฺา    อภินิวิฏฺา
อชฺโฌสิตา   อธิมุตฺตาติ   ทิฏฺี   หิ   สา   ตสฺส   ตถา   สมตฺตา  ฯ
เตนาห ภควา
                       อตีสรํทิฏฺิยา โส สมตฺโต
                       มาเนน มตฺโต ปริปุณฺณมานี
                       สยเมว สามํ มนสาภิสิตฺโต
                       ทิฏฺี หิ สา ตสฺส ตถา สมตฺตาติ ฯ
     [๕๗๗]        ปรสฺส เจ หิ วจสา นิหีโน
                       ตุโม สหา โหติ นิหีนปญฺโ
@เชิงอรรถ:  ม. สพฺพาปิ ทิฏฺิโย วุจฺจนฺติ อติสารทิฏฺิโย ฯ
                       อถวา สยํ เวทคู โหติ ธีโร
                       น โกจิ พาโล สมเณสุ อตฺถิ ฯ
     [๕๗๘]   ปรสฺส   เจ  หิ  วจสา  นิหีโนติ  ปรสฺส  เจ  วาจาย
วจเนน   นินฺทิตการณา   ครหิตการณา   อุปวทิตการณา   ปโร   พาโล
โหติ   หีโน   นิหีโน   โอมโก   ลามโก   ชตุกฺโก   ปริตฺโตติ  ปรสฺส
เจ หิ วจสา นิหีโน ฯ
     [๕๗๙]   ตุโม  สหา  โหติ  นิหีนปญฺโติ  โสปิ  เตเนว  สห โหติ
หีนปญฺโ     นิหีนปญฺโ     โอมกปญฺโ    ลามกปญฺโ    ชตุกฺกปญฺโ
ปริตฺตปญฺโติ ตุโม สหา โหติ นิหีนปญฺโ ฯ
     [๕๘๐]   อถวา  สยํ  เวทคู  โหติ  ธีโรติ  ธีโร  ปณฺฑิโต ปญฺวา
พุทฺธิมา าณี วิภาวี เมธาวีติ อถวา สยํ เวทคู โหติ ธีโร ฯ
     [๕๘๑]   น   โกจิ   พาโล  สมเณสุ  อตฺถีติ  สมเณสุ  น  โกจิ
พาโล   หีโน   นิหีโน   โอมโก   ลามโก   ชตุกฺโก   ปริตฺโต   อตฺถิ
สพฺเพว    อคฺคปญฺา    เสฏฺปญฺา    วิเสฏฺปญฺา    ปาโมกฺขปญฺา
อุตฺตมปญฺา    ปวรปญฺาติ   น   โกจิ   พาโล   สมเณสุ   อตฺถิ   ฯ
เตนาห ภควา
                       ปรสฺส เจ หิ วจสา นิหีโน
                       ตุโม สหา โหติ นิหีนปญฺโ
                       อถวา สยํ เวทคู โหติ ธีโร
                       น โกจิ พาโล สมเณสุ อตฺถีติ ฯ
     [๕๘๒]        อญฺ อิโต ยาภิวทนฺติ ธมฺมํ
                       อปรทฺธา สุทฺธิมเกวลี เต ๑-
                       เอวมฺปิ ติตฺถฺยา ปุถุโส วทนฺติ
                       สนฺทิฏฺิราเคน หิ ตฺยาภิรตฺตา ฯ
     [๕๘๓]   อญฺ   อิโต   ยาภิวทนฺติ  ธมฺมํ  อปรทฺธา  สุทฺธิมเกวลี
เตติ   อิโต   อญฺ   ธมฺมํ   ทิฏฺึ   ปฏิปทํ  มคฺคํ  เย  อภิวทนฺติ  เต
สุทฺธิมคฺคํ    วิสุทฺธิมคฺคํ    ปริสุทฺธิมคฺคํ    โวทาตมคฺคํ    ปริโยทาตมคฺคํ
วิรทฺธา   อปรทฺธา   ขลิตา   คฬิตา   อญฺาย  อปรทฺธา  ๒-  อเกวลี
เต   อสมตฺตา   อปริปุณฺณา   เต   หีนา   นิหีนา   โอมกา   ลามกา
ชตุกฺกา    ปริตฺตาติ    อญฺ    อิโต    ยาภิวทนฺติ   ธมฺมํ   อปรทฺธา
สุทฺธิมเกวลี เต ฯ
     [๕๘๔]   เอวมฺปิ  ติตฺถฺยา  ปุถุโส  วทนฺตีติ  ติตฺถํ วุจฺจติ ทิฏฺิคตํ ฯ
ติตฺถฺยา   วุจฺจนฺติ   ทิฏฺิคติกา   ฯ   ปุถุทิฏฺิยา   ปุถุทิฏฺิคตานิ  วทนฺติ
กเถนฺติ ภณนฺติ ทีปยนฺติ โวหรนฺตีติ เอวมฺปิ ติตฺถฺยา ปุถุโส วทนฺติ ฯ
     [๕๘๕]   สนฺทิฏฺิราเคน  หิ  ตฺยาภิรตฺตาติ  สกาย  ทิฏฺิยา ราเคน
รตฺตา อภิรตฺตาติ สนฺทิฏฺิราเคน หิ ตฺยาภิรตฺตา ฯ เตนาห ภควา
                       อญฺ อิโต ยาภิวทนฺติ ธมฺมํ
                       อปรทฺธา สุทฺธิมเกวลี เต
@เชิงอรรถ:  ยุ. สุทฺธิมเกวลีโน ฯ  ายาปรทฺธาติปิ ปาโ
                       เอวมฺปิ ติตฺถฺยา ปุถุโส วทนฺติ
                       สนฺทิฏฺิราเคน หิ ตฺยาภิรตฺตาติ ฯ
     [๕๘๖]        อิเธว สุทฺธึ อิติ วาทยนฺติ
                       นาญฺเสุ ธมฺเมสุ วิสุทฺธิมาหุ
                       เอวมฺปิ ติตฺถฺยา ปุถุโส นิวิฏฺา
                       สกายเน ตตฺถ ทฬฺหํ วทานา ฯ
     [๕๘๗]   อิเธว  สุทฺธึ  อิติ  วาทยนฺตีติ  อิธ  สุทฺธึ  วิสุทฺธึ ปริสุทฺธึ
มุตฺตึ   วิมุตฺตึ   ปริมุตฺตึ   วทนฺติ   กเถนฺติ   ภณนฺติ  ทีปยนฺติ  โวหรนฺติ
สสฺสโต   โลโก   อิทเมว   สจฺจํ   โมฆมญฺนฺติ   อิธ   สุทฺธึ   วิสุทฺธึ
ปริสุทฺธึ   มุตฺตึ   วิมุตฺตึ   ปริมุตฺตึ   วทนฺติ   กเถนฺติ   ภณนฺติ  ทีปยนฺติ
โวหรนฺติ  อสสฺสโต  โลโก  ฯเปฯ  เนว  โหติ  น  น  โหติ  ตถาคโต
ปรมฺมรณา    อิทเมว    สจฺจํ    โมฆมญฺนฺติ    อิธ    สุทฺธึ   วิสุทฺธึ
ปริสุทฺธึ     มุตฺตึ    วิมุตฺตึ    ปริมุตฺตึ    วทนฺติ    กเถนฺติ    ภณนฺติ
ทีปยนฺติ โวหรนฺตีติ อิเธว สุทฺธึ อิติ วาทยนฺติ ฯ
     [๕๘๘]   นาญฺเสุ   ธมฺเมสุ   วิสุทฺธิมาหูติ   อตฺตโน   สตฺถารํ
ธมฺมกฺขานํ   คณํ   ทิฏฺึ   ปฏิปทํ   มคฺคํ   เปตฺวา   สพฺเพ  ปรวาเท
ขิปนฺติ    อุกฺขิปนฺติ   ปริกฺขิปนฺติ   โส   สตฺถา   น   สพฺพญฺู   ธมฺโม
น   สฺวากฺขาโต   คโณ   น   สุปฏิปนฺโน   ทิฏฺิ  น  ภทฺทิกา  ปฏิปทา
น    สุปญฺตฺตา    มคฺโค    น   นิยฺยานิโก   นตฺเถตฺถ   สุทฺธิ   วา
วิสุทฺธิ   วา   ปริสุทฺธิ   วา   มุตฺติ   วา   วิมุตฺติ  วา  ปริมุตฺติ  วา
น   ตตฺถ   ๑-  สุชฺฌนฺติ  วา  วิสุชฺฌนฺติ  วา  ปริสุชฺฌนฺติ  วา  มุจฺจนฺติ
วา   วิมุจฺจนฺติ   วา   ปริมุจฺจนฺติ  วา  หีนา  นิหีนา  โอมกา  ลามกา
ชตุกฺกา   ปริตฺตาติ   เอวมาหํสุ   เอวํ   กเถนฺติ   เอวํ  ภณนฺติ  เอวํ
ทีปยนฺติ เอวํ โวหรนฺตีติ นาญฺเสุ ธมฺเมสุ วิสุทฺธิมาหุ ฯ
     [๕๘๙]   เอวมฺปิ   ติตฺถฺยา   ปุถุโส   นิวิฏฺาติ   ติตฺถํ   วุจฺจติ
ทิฏฺิคตํ    ฯ    ติตฺถฺยา    วุจฺจนฺติ    ทิฏฺิคติกา    ฯ    ปุถุทิฏฺิยา
ปุถุทิฏฺิคเตสุ    นิวิฏฺา    ปติฏฺิตา    อลฺลีนา   อุปคตา   อชฺโฌสิตา
อธิมุตฺตาติ เอวมฺปิ ติตฺถฺยา ปุถุโส นิวิฏฺ๒- ฯ
     [๕๙๐]   สกายเน  ตตฺถ  ทฬฺหํ  วทานาติ  ธมฺโม  สกายนํ  ทิฏฺ
สกายนํ   ปฏิปทา   สกายนํ   มคฺโค  สกายนํ  ฯ  สกายเน  ทฬฺหวาทา
ถิรวาทา  พลิกวาทา  อวฏฺิตวาทาติ  สกายเน  ตตฺถ  ทฬฺหํ  วทานา  ฯ
เตนาห ภควา
                       อิเธว สุทฺธึ อิติ วาทยนฺติ
                       นาญฺเสุ ธมฺเมสุ วิสุทฺธิมาหุ
                       เอวมฺปิ ติตฺถฺยา ปุถุโส นิวิฏฺา
                       สกายเน ตตฺถ ทฬฺหํ วทานาติ ฯ
     [๕๙๑]        สกายเน วาปิ ทฬฺหํ วทาโน
                       กเมตฺถ พาโลติ ปรํ ทเหยฺย
                       สยเมว โส เมธคํ อาวเหยฺย
                       ปรํ วทํ พาลมสุทฺธิธมฺมํ ฯ
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ยุ. นตฺเถตฺถ ฯ   ยุ. นิวิฏฺาติ ฯ
     [๕๙๒]   สกายเน  วาปิ  ทฬฺหํ  วทาโนติ  ธมฺโม  สกายนํ  ทิฏฺ
สกายนํ   ปฏิปทา   สกายนํ   มคฺโค  สกายนํ  ฯ  สกายเน  ทฬฺหวาโท
ถิรวาโท พลิกวาโท อวฏฺิตวาโทติ สกายเน วาปิ ทฬฺหํ วทาโน ฯ
     [๕๙๓]   กเมตฺถ   พาโลติ   ปรํ   ทเหยฺยาติ  เอตฺถาติ  สกาย
ทิฏฺิยา   สกาย  ขนฺติยา  สกาย  รุจิยา  สกาย  ลทฺธิยา  ปรํ  พาลโต
หีนโต   นิหีนโต   โอมกโต  ลามกโต  ชตุกฺกโต  ปริตฺตโต  กํ  ทเหยฺย
กํ   ปสฺเสยฺย   กํ   ทกฺเขยฺย   กํ   โอโลเกยฺย   กํ  นิชฺฌาเยยฺย  กํ
อุปปริกฺเขยฺยาติ กเมตฺถ พาโลติ ปรํ ทเหยฺย ฯ
     [๕๙๔]   สยเมว  โส  เมธคํ  อาวเหยฺย ปรํ วทํ พาลมสุทฺธิธมฺมนฺติ
ปโร  พาโล  หีโน  นิหีโน  โอมโก  ลามโก ชตุกฺโก ปริตฺโต อสุทฺธิธมฺโม
อวิสุทฺธิธมฺโม   อปริสุทฺธิธมฺโม   อโวทาตธมฺโมติ   เอวํ   วทนฺโต  เอวํ
กเถนฺโต  เอวํ  ภณนฺโต  เอวํ  ทีปยนฺโต  เอวํ  โวหรนฺโต สยเมว กลหํ
ภณฺฑนํ   วิคฺคหํ   วิวาทํ   เมธคํ   อาวเหยฺย   สมาวเหยฺย  อาหเรยฺย
สมาหเรยฺย    อากฑฺเฒยฺย    สมากฑฺเฒยฺย    คณฺเหยฺย    ปรามเสยฺย
อภินิวิเสยฺยาติ  สยเมว  โส  เมธคํ  อาวเหยฺย ปรํ วทํ พาลมสุทฺธิธมฺมํ ฯ
เตนาห ภควา
                       สกายเน วาปิ ทฬฺหํ วทาโน
                       กเมตฺถ พาโลติ ปรํ ทเหยฺย
                       สยเมว โส เมธคํ อาวเหยฺย
                       ปรํ วทํ พาลมสุทฺธิธมฺมนฺติ ฯ
     [๕๙๕]        วินิจฺฉเย ตฺวา สยํ ปมาย
                       อุทฺธํ โส ๑- โลกสฺมึ วิวาทเมติ
                       หิตฺวาน สพฺพานิ วินิจฺฉยานิ
                       น เมธคํ กูรุเต ๒- ชนฺตุ โลเก ฯ
     [๕๙๖]   วินิจฺฉเย   ตฺวา   สยํ   ปมายาติ  วินิจฺฉยา  วุจฺจนฺติ
ทฺวาสฏฺี   ทิฏฺิคตานิ   วินิจฺฉิตทิฏฺิยา   ตฺวา   ปติฏฺหิตฺวา  คณฺหิตฺวา
ปรามสิตฺวา   อภินิวิสิตฺวาติ   วินิจฺฉเย   ตฺวา  ฯ  สยํ  ปมายาติ  สยํ
ปมาย   ปมินิตฺวา   อยํ   สตฺถา   สพฺพญฺูติ   สยํ   ปมาย   ปมินิตฺวา
อยํ   ธมฺโม   สฺวากฺขาโต   อยํ  คโณ  สุปฏิปนฺโน  อยํ  ทิฏฺิ  ภทฺทิกา
อยํ   ปฏิปทา   สุปญฺตฺตา   อยํ   มคฺโค   นิยฺยานิโกติ   สยํ   ปมาย
ปมินิตฺวาติ วินิจฺฉเย ตฺวา สยํ ปมาย ฯ
     [๕๙๗]   อุทฺธํ โส โลกสฺมึ วิวาทเมตีติ อุทฺธํ [๓]- วุจฺจติ อนาคตํ ฯ
อตฺตโน    วาทํ   อุทฺธํ   เปตฺวา   สยเมว   กลหํ   ภณฺฑนํ   วิคฺคหํ
วิวาทํ   เมธคํ   เอติ  อุเปติ  อุปคจฺฉติ  คณฺหาติ  ปรามสติ  อภินิวิสตีติ
เอวมฺปิ   อุทฺธํ   โส   โลกสฺมึ   วิวาทเมติ  ฯ  อถวา  อญฺเน  อุทฺธํ
วาเทน   สทฺธึ   กลหํ   กโรติ   ภณฺฑนํ  กโรติ  วิคฺคหํ  กโรติ  วิวาทํ
กโรติ   เมธคํ   กโรติ   น   ตฺวํ   อิมํ  ธมฺมวินยํ  อาชานาสิ  ฯเปฯ
นิพฺเพเธหิ วา สเจ ปโหสีติ เอวมฺปิ อุทฺธํ โส โลกสฺมึ วิวาทเมติ ฯ
@เชิงอรรถ:  สพฺพตฺถ โปฏฺเกสุ ส อิติ ทิสฺสติ ฯ  ม. กุพฺพติ ฯ ยุ. กุรุเต ฯ  ม. โส ฯ
     [๕๙๘]   หิตฺวาน   สพฺพานิ   วินิจฺฉยานีติ   วินิจฺฉยา   วุจฺจนฺติ
ทฺวาสฏฺี    ทิฏฺิคตานิ    ฯ    สพฺพา   วินิจฺฉิตทิฏฺิโย   ๑-   หิตฺวา
จชิตฺวา   ปริจฺจชิตฺวา   ชหิตฺวา   ปชหิตฺวา   วิโนทิตฺวา   พฺยนฺตีกริตฺวา
อนภาวงฺคเมตฺวาติ หิตฺวาน สพฺพานิ วินิจฺฉยานิ ฯ
     [๕๙๙]   น  เมธคํ  กูรุเต  ชนฺตุ  โลเกติ  น  กลหํ  กโรติ  น
ภณฺฑนํ   กโรติ   น   วิคฺคหํ   กโรติ   น   วิวาทํ  กโรติ  น  เมธคํ
กโรติ   ฯ   วุตฺตํ  เหตํ  ภควตา  เอวํ  วิมุตฺตจิตฺโต  โข  อคฺคิเวสฺสน
ภิกฺขุ   น   เกนจิ   สํวทติ   น   เกนจิ   วิวทติ  ยญฺจ  โลเก  วุตฺตํ
เตน   จ   โวหรติ   อปรามสนฺติ   ฯ   ชนฺตูติ  สตฺโต  นโร  มานโว
โปโส   ปุคฺคโล   ชีโว   ชาตุ  ๒-  ชนฺตุ  อินฺทคู  มนุโช  ฯ  โลเกติ
อปายโลเก     มนุสฺสโลเก     เทวโลเก    ขนฺธโลเก    ธาตุโลเก
อายตนโลเกติ น เมธคํ กูรุเต ชนฺตุ โลเก ฯ เตนาห ภควา
                      วินิจฺฉเย ตฺวา สยํ ปมาย
                      อุทฺธํ โส โลกสฺมึ วิวาทเมติ
                      หิตฺวาน สพฺพานิ วินิจฺฉยานิ
                      น เมธคํ กูรุเต ชนฺตุ โลเกติ ฯ
                             ทฺวาทสโม จูฬวิยูหสุตฺตนิทฺเทโส นิฏฺิโต ฯ
                                         -------------------
@เชิงอรรถ:  ม. ทิฏฺิวินิจฺฉยา สพฺเพ วินิจฺฉเย ... ฯ  ม. ชาคุ ฯ ยุ. ชคู ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้าที่ ๓๔๓-๓๖๖. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=29&A=6869&w=&modeTY=1              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=29&A=6869&modeTY=1              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=29&item=519&items=81              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=29&siri=12              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=519              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=8358              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=8358              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๙ https://84000.org/tipitaka/read/?index_29 https://84000.org/tipitaka/english/?index_29

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]