บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ | |
| |
สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส จูฬนิทฺเทโส ------------ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ปารายนวคฺโค วตฺถุคาถา [๑] โกสลานํ ปุรา รมฺมา อคมา ทกฺขิณาปถํ อากิญฺจญฺญํ ปตฺถยาโน พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู ฯ [๒] โส อสฺสกสฺส วิสเย มุฬกสฺส ๑- สมาสเน วสี ๒- โคธาวรีกูเล อุญฺเฉน จ ผเลน จ ฯ [๓] ตสฺเสว อุปนิสฺสาย คาโม จ วิปุโล อหุ ตโต ชาเตน อาเยน มหายญฺญํ อกปฺปยิ ฯ [๔] มหายญฺญํ ยชิตฺวาน ปุน ปาวิสิ อสฺสมํ ตสฺมึ ปฏิปวิฏฺฐมฺหิ อญฺโญ อาคญฺฉิ พฺราหฺมโณ ฯ [๕] อุคฺฆฏฺฏปาโท ตสิโต ปงฺกทนฺโต รชสฺสิโร @เชิงอรรถ: ๑ ม. มฬกสฺส ฯ ยุ. อฬกสฺส ฯ ๒ ม. วสิ ฯ โส จ นํ อุปสงฺกมฺม สตานิ ปญฺจ ยาจติ ฯ [๖] ตเมนํ พาวรี ทิสฺวา อาสเนน นิมนฺตยิ สุขญฺจ กุสลํ ปุจฺฉิ อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ [๗] ยํ โข มมํ เทยฺยธมฺมํ สพฺพํ วิสชฺชิตํ มยา อนุชานาหิ เม พฺรหฺเม นตฺถิ ปญฺจ สตานิ เม ฯ [๘] สเจ เม ยาจมานสฺส ภวํ นานุปฺปทสฺสติ สตฺตเม ทิวเส ตุยฺหํ มุทฺธา ผลตุ สตฺตธา ฯ [๙] อภิสงฺขริตฺวา กุหโก เภรวํ โส อกิตฺตยิ ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา พาวรี ทุกฺขิโต อหุ ฯ [๑๐] อุสฺสุสฺสติ อนาหาโร โสกสลฺลสมปฺปิโต อโถปิ เอวํจิตฺตสฺส ชหาเน ๑- น รมตี มโน ฯ [๑๑] อุตฺรสฺตํ ทุกฺขิตํ ทิสฺวา เทวตา อตฺถกามินี พาวรึ อุปสงฺกมฺม อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ [๑๒] น โส มุทฺธํ ปชานาติ กุหโก โส ธนตฺถิโก มุทฺธนิ มุทฺธาธิปาเต ๒- วา ญาณํ ตสฺส น วิชฺชติ ฯ [๑๓] ปโหตี ๓- จรหิ ชานาติ ตมฺเม อกฺขาหิ ปุจฺฉิตา มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ ตํ สุโณม วโจ ตว ฯ [๑๔] อหมฺเปตํ น ชานามิ ญาณมฺเมตฺถ ๔- น วิชฺชติ มุทฺธํ มุทฺธาธิปาโต ๕- จ ชินานํ เหต ทสฺสนํ ๖- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ฌาเน ฯ ๒ ม. มุทฺธปาเต ฯ ๓ ม. ยุ. โภตี ฯ ๔ ม. ญาณํ เมตฺถ ฯ @๕ ม. มุทฺธาธิปาเต จ ฯ ๖ ม. เหตฺถ ทสฺสนํ ฯ [๑๕] อถ โก จรหิ ชานาติ อสฺมึ ปฐวิมณฺฑเล ๑- มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ ตมฺเม อกฺขาหิ เทวเต ฯ [๑๖] ปุรา กปิลวตฺถุมฺหา นิกฺขนฺโต โลกนายโก อปจฺโจ โอกฺกากราชสฺส สกฺยปุตฺโต ปภงฺกโร ฯ [๑๗] โส หิ พฺราหฺมณ สมฺพุทฺโธ สพฺพธมฺมาน ปารคู สพฺพาภิญฺญาพลปฺปตฺโต สพฺพธมฺเมสุ จกฺขุมา สพฺพธมฺมกฺขยํ ๒- ปตฺโต วิมุตฺโต อุปธิกฺขเย ฯ [๑๘] พุทฺโธ โส ภควา โลเก ธมฺมํ เทเสติ จกฺขุมา ตํ ตฺวํ คนฺตฺวาน ปุจฺฉสฺสุ โส เต ตํ พฺยากริสฺสติ ฯ [๑๙] สมฺพุทฺโธติ วโจ สุตฺวา อุทคฺโค พาวรี อหุ โสกสฺส ตนุโก อาสิ ปีติญฺจ วิปุลํ ลภิ ฯ [๒๐] โส พาวรี อตฺตมโน อุทคฺโค ตํ เทวตํ ปุจฺฉติ เวทชาโต กตมมฺหิ คาเม นิคมมฺหิ วา ปน กตมมฺหิ วา ชนปเท โลกนาโถ ยตฺถ คนฺตฺวา นมสฺเสมุ ๓- สมฺพุทฺธํ ทิปทุตฺตมํ ๔- ฯ [๒๑] สาวตฺถิยํ โกสลมนฺทิเร ชิโน ปหูตปญฺโญ วรภูริเมธโส โส สกฺยปุตฺโต วิธุโร อนาสโว @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปถวิมณฺฑเล ฯ สี. ปุถวิมณฺฑเล ฯ ๒ ม. สพฺพกมฺมกฺขยํ ฯ @๓ ม. ปสฺเสมุ ฯ ๔ ม. สพฺพตฺถ ทฺวิปทุตฺตมํ ฯ มุทฺธาธิปาตสฺส วิทู นราสโภ ฯ [๒๒] ตโต อามนฺตยี สิสฺเส พฺราหฺมเณ มนฺตปารเค ๑- เอถ มาณวา อกฺขิสฺสํ สุโณถ วจนํ มม ฯ [๒๓] ยสฺเสโส ทุลฺลโภ โลเก ปาตุภาโว อภิณฺหโส สฺวาชฺช โลกมฺหิ อุปฺปนฺโน สมฺพุทฺโธ อิติ วิสฺสุโต ขิปฺปํ คนฺตฺวาน สาวตฺถึ ปสฺสโวฺห ทิปทุตฺตมํ ฯ [๒๔] กถํ จรหิ ชาเนมุ ทิสฺวา พุทฺโธติ พฺราหฺมณ อชานตํ โน ปพฺรูหิ ยถา ชาเนมุ ตํ มยํ ฯ [๒๕] อาคตานิ หิ มนฺเตสุ มหาปุริสลกฺขณา ทฺวตฺตึสา จ พฺยาขฺยาตา ๒- สมตฺตา อนุปุพฺพโส ฯ [๒๖] ยสฺเสเต โหนฺติ คตฺเตสุ มหาปุริสลกฺขณา ทุเวว ๓- ตสฺส คติโย ตติยา หิ น วิชฺชติ ฯ [๒๗] สเจ อคารํ อาวสติ วิเชยฺย ปฐวึ อิมํ อทณฺเฑน อสตฺเถน ธมฺเมนมนุสาสติ ๔- ฯ [๒๘] สเจ จ โส ปพฺพชติ อคารา อนคาริยํ วิวฏจฺฉโท ๕- สมฺพุทฺโธ อรหา ภวติ อนุตฺตโร ฯ [๒๙] ชาตึ โคตฺตญฺจ ลกฺขณํ มนฺเต สิสฺเส ปุนาปเร มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ มนสาเยว ปุจฺฉถ ฯ [๓๐] อนาวรณทสฺสาวี ยทิ พุทฺโธ ภวิสฺสติ มนสา ปุจฺฉิเต ปเญฺห วาจาย วิสฺสเชสฺสติ ๖- ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. มนฺตปารคู ฯ ๒ ม. ทฺวตฺตึสานิ จ พฺยากฺขาตา ฯ ๓ ม. เทฺวเยว ฯ @๔ ม. ธมฺเมน อนุสาสติ ฯ ๕ สี. วิวตฺตจฺฉทฺโท ฯ ม. วิวฏฺฏจฺฉโท ฯ @๖ ม. วิสชฺชิสฺสติ ฯ [๓๑] พาวริสฺส วโจ สุตฺวา สิสฺสา โสฬส พฺราหฺมณา อชิโต ติสฺสเมตฺเตยฺโย ปุณฺณโก อถ เมตฺตคู ฯ [๓๒] โธตโก อุปสีโว จ นนฺโท จ อถ เหมโก โตเทยฺยกปฺปา ทุภโย ชตุกณฺณี จ ปณฺฑิโต ฯ [๓๓] ภทฺราวุโธ อุทโย จ โปสาโล จาปิ พฺราหฺมโณ โมฆราชา จ เมธาวี ปิงฺคิโย จ มหาอิสิ ฯ [๓๔] ปจฺเจกคณิโน สพฺเพ สพฺพโลกสฺส วิสฺสุตา ฌายี ฌานรตา ธีรา ปุพฺพวาสนวาสิตา ฯ [๓๕] พาวรึ อภิวาเทตฺวา กตฺวา จ นํ ปทกฺขิณํ ชฏาชินธรา สพฺเพ ปกฺกามุํ อุตฺตรามุขา ฯ [๓๖] มุฬกสฺส ๑- ปติฏฺฐานํ ปุริมํ มาหิสฺสตึ ๒- ตทา อุชฺเชนิญฺจาปิ โคนทฺธํ เวทิสํ วนสวฺหยํ ฯ [๓๗] โกสมฺพิญฺจาปิ สาเกตํ สาวตฺถิญฺจ ปุรุตฺตมํ เสตพฺยํ กปิลวตฺถุํ กุสินารญฺจ มนฺทิรํ ฯ [๓๘] ปาวญฺจ โภคนครํ เวสาลึ มาคธํ ปุรํ ปาสาณกํ เจติยญฺจ รมณียํ มโนรมํ ฯ [๓๙] ตสิโต วุทกํ สีตํ มหาลาภํว วาณิโช ฉายํ ฆมฺมาภิตตฺโตว ตุริตา ปพฺพตมารุหุํ ฯ [๔๐] ภควา จ ๓- ตมฺหิ สมเย ภิกฺขุสงฺฆปุรกฺขโต ภิกฺขูนํ ธมฺมํ เทเสติ สีโหว นทตี วเน ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. มฬกสฺส ฯ ๒ ม. ปุรมาหิสฺสตึ ฯ ๓ ม. จสทฺโท นตฺถิ ฯ [๔๑] อชิโต อทฺทส สมฺพุทฺธํ ๑- วีตรํสึว ๒- ภาณุมํ จนฺทํ ยถา ปณฺณรเส ปาริปูรึ ๓- อุปาคตํ ฯ [๔๒] อถสฺส คตฺเต ทิสฺวาน ปริปูรญฺจ พฺยญฺชนํ เอกมนฺตํ ฐิโต หฏฺโฐ มโนปเญฺห อปุจฺฉถ ฯ [๔๓] อาทิสฺส ชมฺมนํ พฺรูหิ โคตฺตํ พฺรูหิ สลกฺขณํ มนฺเตสุ ปารมึ พฺรูหิ กติ วาเจติ พฺราหฺมโณ ฯ [๔๔] วีสํ วสฺสสตํ อายุ โส จ โคตฺเตน พาวรี ตีณสฺส ๔- ลกฺขณา คตฺเต ติณฺณํ เวทาน ปารคู ฯ [๔๕] ลกฺขเณ อิติหาเส จ สนิฆณฺฑุสเกฏุเภ ปญฺจสตานิ วาเจติ สธมฺเม ปารมึ คโต ฯ [๔๖] ลกฺขณานํ ปวิจยํ พาวริสฺส นรุตฺตม ตณฺหจฺฉิท ปกาเสหิ มา โน กงฺขายิตํ อหุ ฯ [๔๗] มุขํ ชิวฺหาย ฉาเทติ อุณฺณาสฺส ภมุกนฺตเร โกโสหิตํ วตฺถคุยฺหํ เอวํ ชานาหิ มาณว ฯ [๔๘] ปุจฺฉํ หิ กญฺจิ ๕- อสุณนฺโต สุตฺวา ปเญฺห วิยากเต วิจินฺเตติ ชโน สพฺโพ เวทชาโต กตญฺชลิ ๖- ฯ [๔๙] โก นุ เทโวว ๗- พฺรหฺมา วา อินฺโท วาปิ สุชมฺปติ มนสา ปุจฺฉิเต ปเญฺห กเมตํ ปฏิภาสติ ฯ [๕๐] มุทฺธํ มุทฺธาธิปาตญฺจ พาวรี ปริปุจฺฉติ ตํ พฺยากโรหิ ภควา กงฺขํ วินย โน อิเส ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พุทฺธํ ฯ ๒ ม. ปีตรํสึว ฯ ๓ ม. ปริปูรํ ฯ ๔ ม. ตีณิสฺส ฯ @๕ ม. กิญฺจิ ฯ ๖ ม. กตญฺชลี ฯ ๗ ม. เทโว วา ฯ [๕๑] อวิชฺชา มุทฺธาติ ชานาหิ วิชฺชา มุทฺธาธิปาตินี สทฺธาสติสมาธีหิ ฉนฺทวิริเยน ๑- สํยุตา ฯ [๕๒] ตโต เวเทน มหตา สนฺถมฺภิตฺวาน ๒- มาณโว เอกํสํ อชินํ กตฺวา ปาเทสุ สิรสา ปติ ฯ [๕๓] พาวรี พฺราหฺมโณ โกโต สห สิสฺเสหิ มาริส อุทคฺคจิตฺโต สุมโน ปาเท วนฺทติ จกฺขุม ฯ [๕๔] สุขิโต พาวรี โหตุ สห สิสฺเสหิ พฺราหฺมโณ ตฺวญฺจาปิ สุขิโต โหหิ จิรํ ชีวาหิ มาณว ฯ [๕๕] พาวริสฺส จ ตุยฺหํ วา สพฺเพสํ สพฺพสํสยํ กตาวกาสา ปุจฺฉโวฺห ยงฺกิญฺจิ มนสิจฺฉถ ฯ [๕๖] สมฺพุทฺเธน กโตกาโส นิสีทิตฺวาน ปญฺชลิ ๓- อชิโต ปฐมํ ปญฺหํ ตตฺถ ปุจฺฉิ ตถาคตํ ฯ วตฺถุคาถา นิฏฺฐิตา ฯ [๔]- ------------- @เชิงอรรถ: ๑ ม. สพฺพตฺถ ฉนฺทวีริเยน ฯ ๒ ม. สนฺถมฺเภตฺวาน ฯ ๓ ม. ปญฺชลี ฯ เอวมุปริ ฯ @๔ ม. เอตฺถนฺตเร อชิตมาณวปุจฺฉาย ปฏฐาย ยาว ปรายนานุคีติคาถาปริโยสานา สพฺเพสํ @มาณวกานญฺเจว พุทฺธสฺสจ ปญฺหาปุจฺฉาวิสชฺชนํ อตฺถิ ฯ สฺยามโปฏฺฐเก ปเนตํ นตฺถิ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้าที่ ๑-๗. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=30&A=1&w=&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=30&A=1&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=30&item=1&items=56 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=30&siri=1 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=30&i=1 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐ https://84000.org/tipitaka/read/?index_30 https://84000.org/tipitaka/english/?index_30
|
บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]