พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลี อักษรไทย
 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๒ สุตฺต. ขุ. จูฬนิทฺเทโส

                                 ภทฺราวุธมาณวกปญฺหานิทฺเทโส
     [๔๑๓]        โอกญฺชหํ ตณฺหจฺฉิทํ อเนชํ (อิจฺจายสฺมา ภทฺราวุโธ)
                       นนฺทิญฺชหํ โอฆติณฺณํ วิมุตฺตํ
                       กปฺปญฺชหํ อภิยาเจ สุเมธํ
                       สุตฺวาน นาคสฺส อปนมิสฺสนฺติ อิโต ฯ
     [๔๑๔]   โอกญฺชหํ   ตณฺหจฺฉิทํ  อเนชนฺติ  โอกญฺชหนฺติ  รูปธาตุยา
โย  ฉนฺโท  โย  ราโค  ยา  นนฺทิ ยา ตณฺหา เย อุปายุปาทานา เจตโส
อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยา   เต   พุทฺธสฺส   ภควโต   ปหีนา  อุจฺฉินฺนมูลา
ตาลาวตฺถุกตา    อนภาวงฺคตา    อายตึอนุปฺปาทธมฺมา   ตสฺมา   พุทฺโธ
โอกญฺชโห     ฯ     เวทนาธาตุยา    สญฺญาธาตุยา    สงฺขารธาตุยา
วิญฺญาณธาตุยา   โย   ฉนฺโท  โย  ราโค  ยา  นนฺทิ  ยา  ตณฺหา  เย
อุปายุปาทานา    เจตโส    อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยา    เต    พุทฺธสฺส
ภควโต     ปหีนา     อุจฺฉินฺนมูลา     ตาลาวตฺถุกตา    อนภาวงฺคตา
อายตึอนุปฺปาทธมฺมา    ตสฺมา    พุทฺโธ   โอกญฺชโห   ฯ   ตณฺหจฺฉิทนฺติ
ตณฺหาติ      รูปตณฺหา      สทฺทตณฺหา      คนฺธตณฺหา      รสตณฺหา
โผฏฺฐพฺพตณฺหา     ธมฺมตณฺหา     สา    ตณฺหา    พุทฺธสฺส    ภควโต
ฉินฺนา      อุจฺฉินฺนา      สมุจฺฉินฺนา      วูปสนฺตา     ปฏิปฺปสฺสทฺธา
อภพฺพุปฺปตฺติกา       ญาณคฺคินา       ทฑฺฒา      ตสฺมา      พุทฺโธ
ตณฺหจฺฉิโท    ฯ    อเนชนฺติ   เอชา   วุจฺจติ   ตณฺหา   โย   ราโค
สาราโค   ฯเปฯ   อภิชฺฌา   โลโภ  อกุสลมูลํ  ฯ  สา  เอชา  ตณฺหา
พุทฺธสฺส   ภควโต   ปหีนา   อุจฺฉินฺนมูลา   ตาลาวตฺถุกตา  อนภาวงฺคตา
อายตึอนุปฺปาทธมฺมา   ตสฺมา   พุทฺโธ   อเนโช   ฯ  เอชาย  ปหีนตฺตา
อเนโช   ฯ   ภควา  ลาเภปิ  น  อิญฺชติ  อลาเภปิ  น  อิญฺชติ  ยเสปิ
น   อิญฺชติ   อยเสปิ   น   อิญฺชติ   ปสํสายปิ   น   อิญฺชติ  นินฺทายปิ
น   อิญฺชติ   สุเขปิ   น   อิญฺชติ   ทุกฺเขปิ   น  อิญฺชติ  น  จลติ  น
เวธติ   น   ปเวธติ   น   สมฺปเวธติ   ๑-  ตสฺมา  พุทฺโธ  อเนโชติ
โอกญฺชหํ   ตณฺหจฺฉิทํ   อเนชํ   ฯ   อิจฺจายสฺมา   ภทฺราวุโธติ  อิจฺจาติ
ปทสนฺธิ     ฯเปฯ     ปทานุปุพฺพกเมตํ    อิจฺจาติ    ฯ    อายสฺมาติ
ปิยวจนํ     ครุวจนํ     สคารวสปฺปติสฺสาธิวจนเมตํ    อายสฺมาติ    ฯ
ภทฺราวุโธติ     ตสฺส     พฺราหฺมณสฺส    นามํ    ฯเปฯ    อภิลาโปติ
อิจฺจายสฺมา ภทฺราวุโธ ฯ
     [๔๑๕]   นนฺทิญฺชหํ    โอฆติณฺณํ    วิมุตฺตนฺติ    นนฺทิ    วุจฺจติ
ตณฺหา   โย   ราโค   สาราโค  ฯเปฯ  อภิชฺฌา  โลโภ  อกุสลมูลํ  ฯ
สา    นนฺทิ    ตณฺหา    พุทฺธสฺส    ภควโต    ปหีนา    อุจฺฉินฺนมูลา
ตาลาวตฺถุกตา    อนภาวงฺคตา    อายตึอนุปฺปาทธมฺมา   ตสฺมา   พุทฺโธ
นนฺทิญฺชโห    ฯ    โอฆติณฺณนฺติ    ภควา    กาโมฆํ   ติณฺโณ   ภโวฆํ
ติณฺโณ    ทิฏฺโฐฆํ    ติณฺโณ    อวิชฺโชฆํ    ติณฺโณ    สพฺพํ   สํสารปถํ
ติณฺโณ    อุตฺติณฺโณ    นิตฺติณฺโณ    อติกฺกนฺโต   สมติกฺกนฺโต   วีติวตฺโต
โส    วุฏฺฐวาโส    จิณฺณจรโณ    ฯเปฯ   ชาติชรามรณสํสาโร   นตฺถิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สมฺปเวธตีติ ฯ
ตสฺส    ปุนพฺภโวติ    นนฺทิญฺชหํ    โอฆติณฺณํ   ฯ   วิมุตฺตนฺติ   ภควโต
ราคา   จิตฺตํ   มุตฺตํ   วิมุตฺตํ   สุวิมุตฺตํ   โทสา  จิตฺตํ  มุตฺตํ  วิมุตฺตํ
สุวิมุตฺตํ   โมหา   จิตฺตํ   มุตฺตํ   วิมุตฺตํ   สุวิมุตฺตํ   โกธา   อุปนาหา
ฯเปฯ    สพฺพากุสลาภิสงฺขาเรหิ    จิตฺตํ    มุตฺตํ   วิมุตฺตํ   สุวิมุตฺตนฺติ
นนฺทิญฺชหํ โอฆติณฺณํ วิมุตฺตํ ฯ
     [๔๑๖]   กปฺปญฺชหํ   อภิยาเจ   สุเมธนฺติ  กปฺปาติ  เทฺว  กปฺปา
ตณฺหากปฺโป   จ   ทิฏฺฐิกปฺโป   จ   ฯเปฯ   อยํ   ตณฺหากปฺโป  ฯเปฯ
อยํ    ทิฏฺฐิกปฺโป    ฯ    พุทฺธสฺส    ภควโต    ตณฺหากปฺโป   ปหีโน
ทิฏฺฐิกปฺโป     ปฏินิสฺสฏฺโฐ    ตณฺหากปฺปสฺส    ปหีนตฺตา    ทิฏฺฐิกปฺปสฺส
ปฏินิสฺสฏฺฐตฺตา     พุทฺโธ    กปฺปญฺชโห    ฯ    อภิยาเจติ    ยาจามิ
อภิยาจามิ   อชฺเฌสามิ   สาทิยามิ   ปตฺถยามิ   ปิเหมิ   อภิชปฺปามิ  ฯ
สุเมธนฺติ   เมธา   วุจฺจติ   ปญฺญา   ยา   ปญฺญา   ปชานนา   ฯเปฯ
อโมโห   ธมฺมวิจโย   สมฺมาทิฏฺฐิ   ฯ  ภควา  อิมาย  เมธาย  ปญฺญาย
อุเปโต    สมุเปโต    อุปาคโต    สมุปาคโต   อุปปนฺโน   สมุปปนฺโน
สมนฺนาคโต     ตสฺมา    พุทฺโธ    สุเมโธติ    กปฺปญฺชหํ    อภิยาเจ
สุเมธํ ฯ
     [๔๑๗]   สุตฺวาน   นาคสฺส   อปนมิสฺสนฺติ   อิโตติ   นาคสฺสาติ
นาโค  ฯ  ภควา  อาคุํ  น  กโรตีติ  นาโค  ฯ  น  คจฺฉตีติ  นาโค ฯ
น   อาคจฺฉตีติ  นาโค  ฯเปฯ  เอวํ  ภควา  น  อาคจฺฉตีติ  นาโค  ฯ
สุตฺวาน   นาคสฺส   อปนมิสฺสนฺติ   อิโตติ   ตุยฺหํ   วจนํ  พฺยปถํ  เทสนํ
อนุสนฺธึ   สุตฺวา   สุณิตฺวา   อุคฺคเหตฺวา   อุปธารยิตฺวา   อุปลกฺขยิตฺวา
อิโต    อปนมิสฺสนฺติ    วชิสฺสนฺติ    ทิสาวิทิสํ    คมิสฺสนฺตีติ    สุตฺวาน
นาคสฺส อปนมิสฺสนฺติ อิโต ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       โอกญฺชหํ ตณฺหจฺฉิทํ อเนชํ (อิจฺจายสฺมา ภทฺราวุโธ)
                       นนฺทิญฺชหํ โอฆติณฺณํ วิมุตฺตํ
                       กปฺปญฺชหํ อภิยาเจ สุเมธํ
                       สุตฺวาน นาคสฺส อปนมิสฺสนฺติ อิโตติ ฯ
     [๔๑๘]        นานาชนา ชนปเทหิ สงฺคตา
                       ตว วีร วากฺยํ อภิกงฺขมานา
                       เตสํ ตุวํ สาธุ วิยากโรหิ
                       ตถา หิ เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ
     [๔๑๙]   นานาชนา   ชนปเทหิ   สงฺคตาติ  นานาชนาติ  ขตฺติยา
จ   พฺราหฺมณา   จ   เวสฺสา   จ   สุทฺทา  จ  คหฏฺฐา  จ  ปพฺพชิตา
จ  เทวา  จ  มนุสฺสา  จ  ฯ  ชนปเทหิ  สงฺคตาติ  องฺคา  จ มคธา จ
[๑]-  กาสิยา  จ  โกสลา  จ  วชฺชิยา  จ  มลฺลา  จ  เจติยมฺหา  จ
สาครมฺหา  ๒- จ [๓]- ปญฺจาลา จ [๔]- อวนฺติยา จ โยนา จ กมฺโพชา
จ    ฯ    สงฺคตาติ    สงฺคตา    สมาคตา   สโมหิตา   สนฺนิปติตาติ
นานาชนา ชนปเทหิ สงฺคตา ฯ
     [๔๒๐]   ตว   วีร   วากฺยํ   อภิกงฺขมานาติ   วีราติ  วีโร  ฯ
ภควา   วิริยวาติ   วีโร   ฯ   ปหูติ   วีโร   ฯ   วิสวีติ   วีโร  ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ กลิงฺคา จ ฯ ๒ ม. วํสา ฯ ๓ ม. กุรุมฺหา จ ฯ ๔ ม. มจฺฉา จ สุรเสนา จ
@อสฺสกา จ ฯ
อลมตฺโตติ วีโร ฯเปฯ วิคตโลมหํโสติ วีโร ฯ
                วิรโต อิธ สพฺพปาปเกหิ
                นิรยทุกฺขมติจฺจ วิริยวาโส
                โส วิริยวา ปธานวา
                วีโร ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาติ ฯ
ตว    วีร    วากฺยํ   อภิกงฺขมานาติ   ตุยฺหํ   วจนํ   พฺยปถํ   เทสนํ
อนุสนฺธึ    ฯ   อภิกงฺขมานาติ   กงฺขมานา   อภิกงฺขมานา   อิจฺฉมานา
สาทิยมานา    ปตฺถยมานา    ปิหยมานา    อภิชปฺปมานาติ   ตว   วีร
วากฺยํ อภิกงฺขมานา ฯ
     [๔๒๑]   เตสํ  ตุวํ  สาธุ  วิยากโรหีติ  เตสนฺติ  เตสํ  ขตฺติยานํ
พฺราหฺมณานํ    เวสฺสานํ    สุทฺทานํ    คหฏฺฐานํ   ปพฺพชิตานํ   เทวานํ
มนุสฺสานํ   ฯ   ตุวนฺติ   ภควนฺตํ   ภณติ   ฯ  สาธุ  วิยากโรหีติ  สาธุ
อาจิกฺขาหิ     เทเสหิ    ปญฺญเปหิ    ปฏฺฐเปหิ    วิวราหิ    วิภชาหิ
อุตฺตานีกโรหิ ปกาเสหีติ สาธุ วิยากโรหิ ฯ
     [๔๒๒]   ตถาหิ  เต  วิทิโต  เอส  ธมฺโมติ  ตถาหิ  เต  วิทิโต
ญาโต   ตุลิโต   ตีริโต   วิภาวิโต   วิภูโต   เอส   ธมฺโมติ   ตถาหิ
เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       นานาชนา ชนปเทหิ สงฺคตา
                       ตว วีร วากฺยํ อภิกงฺขมานา
                       เตสํ ตุวํ สาธุ วิยากโรหิ
                       ตถาหิ เต วิทิโต เอส ธมฺโมติ ฯ
     [๔๒๓]        อาทานตณฺหํ วินเยถ สพฺพํ (ภทฺราวุธาติ ภควา)
                       อุทฺธํ อโธ ติริยํ วาปิ มชฺเฌ
                       ยํ ยํ หิ โลกสฺมึ อุปาทิยนฺติ
                       เตเนว มาโร อนฺเวติ ชนฺตุํ ฯ
     [๔๒๔]   อาทานตณฺหํ   วินเยถ   สพฺพนฺติ   อาทานตณฺหา  วุจฺจติ
รูปตณฺหา    ฯ    กึการณา    อาทานตณฺหา    วุจฺจติ   รูปตณฺหา   ฯ
ตาย   รูปํ   อาทิยนฺติ   อุปาทิยนฺติ   คณฺหนฺติ   ปรามสนฺติ   อภินิวิสนฺติ
เวทนํ    สญฺญํ    สงฺขาเร   วิญฺญาณํ   คตึ   อุปปตฺตึ   ปฏิสนฺธึ   ภวํ
สํสารํ   วฏฺฏํ   อาทิยนฺติ   อุปาทิยนฺติ   คณฺหนฺติ  ปรามสนฺติ  อภินิวิสนฺติ
ตํการณา    อาทานตณฺหา   ๑-   วุจฺจติ   รูปตณฺหา   ฯ   อาทานตณฺหํ
วินเยถ   สพฺพนฺติ   สพฺพํ  อาทานตณฺหํ  วินเยถ  วิเนยฺย  ๒-  ปชเหยฺย
วิโนเทยฺย    พฺยนฺตีกเรยฺย   อนภาวงฺคเมยฺยาติ   อาทานตณฺหํ   วินเยถ
สพฺพํ   ฯ   ภทฺราวุธาติ   ภควาติ   ภทฺราวุธาติ   ภควา  ตํ  พฺราหฺมณํ
นาเมน   อาลปติ   ฯ   ภควาติ   คารวาธิวจนเมตํ   ฯเปฯ   สจฺฉิกา
ปญฺญตฺติ ยทิทํ ภควาติ ภทฺราวุธาติ ภควา ฯ
     [๔๒๕]   อุทฺธํ  อโธ  ติริยํ  ๓-  วาปิ  มชฺเฌติ อุทฺธนฺติ วุจฺจติ ๔-
อนาคตํ   ฯ   อโธติ   อตีตํ   ฯ  ติริยํ  วาปิ  มชฺเฌติ  ปจฺจุปฺปนฺนํ  ฯ
อุทฺธนฺติ   กุสลา   ธมฺมา   ฯ  อโธติ  อกุสลา  ธมฺมา  ฯ  ติริยํ  วาปิ
มชฺเฌติ   อพฺยากตา   ธมฺมา   ฯ   อุทฺธนฺติ   เทวโลโก   ฯ   อโธติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๒ ม. วินเยยฺย ปฏิวิเนยฺย ฯ ๓ ม. ติริยญฺจาปิ ฯ
@เอวมุปริปิ ฯ ๔ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
อปายโลโก   ฯ   ติริยํ   วาปิ   มชฺเฌติ   มนุสฺสโลโก   ฯ   อุทฺธนฺติ
สุขา   เวทนา   ฯ   อโธติ  ทุกฺขา  เวทนา  ฯ  ติริยํ  วาปิ  มชฺเฌติ
อทุกฺขมสุขา   เวทนา   ฯ  อุทฺธนฺติ  อรูปธาตุ  ฯ  อโธติ  กามธาตุ  ฯ
ติริยํ   วาปิ   มชฺเฌติ   รูปธาตุ   ฯ   อุทฺธนฺติ   อุทฺธํ   ปาทตลา  ฯ
อโธติ   อโธ   เกสมตฺถกา   ฯ   ติริยํ   วาปิ   มชฺเฌติ   เวมชฺเฌติ
อุทฺธํ อโธ ติริยํ วาปิ มชฺเฌ ฯ
     [๔๒๖]   ยํ  ยํ  หิ  โลกสฺมึ  อุปาทิยนฺตีติ ยํ ยํ หิ รูปคตํ เวทนาคตํ
สญฺญาคตํ    สงฺขารคตํ    วิญฺญาณคตํ   อาทิยนฺติ   อุปาทิยนฺติ   คณฺหนฺติ
ปรามสนฺติ  อภินิวิสนฺติ  ฯ  โลกสฺมินฺติ  อปายโลเก  ฯเปฯ อายตนโลเกติ
ยํ ยํ หิ โลกสฺมึ อุปาทิยนฺติ ฯ
     [๔๒๗]   เตเนว มาโร อนฺเวติ ชนฺตุนฺติ เตเนว กมฺมาภิสงฺขารวเสน
ปฏิสนฺธิโก  ขนฺธมาโร  ธาตุมาโร  อายตนมาโร  คติมาโร  อุปปตฺติมาโร
ปฏิสนฺธิมาโร   ภวมาโร   สํสารมาโร   วฏฺฏมาโร   อนฺเวติ  อนุคจฺฉติ
อนฺวายิโก  โหติ  ฯ  ชนฺตุนฺติ  สตฺตํ  นรํ  มานวํ  ๑-  โปสํ  ปุคฺคลํ ชีวํ
ชาตุํ   ๒-   ชนฺตุํ  อินฺทคุํ  มนุชนฺติ  เตเนว  มาโร  อนฺเวติ  ชนฺตุํ  ฯ
เตนาห ภควา
                       อาทานตณฺหํ วินเยถ สพฺพํ (ภทฺราวุธาติ ภควา)
                       อุทฺธํ อโธ ติริยํ วาปิ มชฺเฌ
                       ยํ ยํ หิ โลกสฺมึ อุปาทิยนฺติ
                       เตเนว มาโร อนฺเวติ ชนฺตุนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มาณวํ ฯ ๒ ม. ชาคุํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
     [๔๒๘]        ตสฺมา ปชานํ น อุปาทิเยถ
                       ภิกฺขุ สโต กิญฺจนํ สพฺพโลเก
                       อาทานสตฺเต อิติ เปกฺขมาโน
                       ปชํ อิมํ มจฺจุเธยฺเย วิสตฺตํ ฯ
     [๔๒๙]   ตสฺมา  ปชานํ  น  อุปาทิเยถาติ  ตสฺมา  ตํการณา ตํเหตุ
ตปฺปจฺจยา   ตํนิทานา   เอตํ   อาทีนวํ  สมฺปสฺสมาโน  อาทานตณฺหายาติ
ตสฺมา   ฯ   ปชานนฺติ   ชานนฺโต   ปชานนฺโต  อาชานนฺโต  วิชานนฺโต
ปฏิวิชานนฺโต   ปฏิวิชฺฌนฺโต  สพฺเพ  สงฺขารา  อนิจฺจาติ  ฯเปฯ  ยงฺกิญฺจิ
สมุทยธมฺมํ   สพฺพนฺตํ   นิโรธธมฺมนฺติ   ชานนฺโต  ปชานนฺโต  อาชานนฺโต
วิชานนฺโต   ปฏิวิชานนฺโต   ปฏิวิชฺฌนฺโต   ฯ   น   อุปาทิเยถาติ   รูปํ
นาทิเยยฺย  น  อุปาทิเยยฺย  น  คเณฺหยฺย  น  ปรามเสยฺย  นาภินิวิเสยฺย
เวทนํ   สญฺญํ   สงฺขาเร   วิญฺญาณํ  คตึ  อุปปตฺตึ  ปฏิสนฺธึ  ภวํ  สํสารํ
วฏฺฏํ   นาทิเยยฺย   น   อุปาทิเยยฺย   น   คเณฺหยฺย   น  ปรามเสยฺย
นาภินิวิเสยฺยาติ ตสฺมา ปชานํ น อุปาทิเยถ ฯ
     [๔๓๐]   ภิกฺขุ  สโต  กิญฺจนํ  สพฺพโลเกติ  ภิกฺขูติ  กลฺยาณปุถุชฺชโน
วา  ภิกฺขุ  เสกฺโข  วา  ภิกฺขูติ  ๑-  ภิกฺขุ ฯ สโตติ จตูหิ การเณหิ สโต
กาเย   กายานุปสฺสนาสติปฏฺฐานํ   ภาเวนฺโต  สโต  ฯเปฯ  โส  วุจฺจติ
สโตติ   ภิกฺขุ   สโต  ฯ  กิญฺจนนฺติ  กิญฺจิ  รูปคตํ  เวทนาคตํ  สญฺญาคตํ
สงฺขารคตํ วิญฺญาณคตํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เสกฺโข วา ภิกฺขุ ฯ
สพฺพโลเกติ     สพฺพอปายโลเก     สพฺพเทวโลเก     สพฺพมนุสฺสโลเก
สพฺพขนฺธโลเก    สพฺพอายตนโลเก    สพฺพธาตุโลเกติ    ภิกฺขุ    สโต
กิญฺจนํ สพฺพโลเก ฯ
     [๔๓๑]   อาทานสตฺเต  อิติ  เปกฺขมาโนติ  อาทานสตฺตา  วุจฺจนฺติ
เย    รูปํ   อาทิยนฺติ   อุปาทิยนฺติ   คณฺหนฺติ   ปรามสนฺติ   อภินิวิสนฺติ
เวทนํ   สญฺญํ   สงฺขาเร   วิญฺญาณํ  คตึ  อุปปตฺตึ  ปฏิสนฺธึ  ภวํ  สํสารํ
วฏฺฏํ    อาทิยนฺติ   อุปาทิยนฺติ   คณฺหนฺติ   ปรามสนฺติ   อภินิวิสนฺติ   ฯ
อิตีติ    ปทสนฺธิ   ฯเปฯ   ปทานุปุพฺพกเมตํ   อิตีติ   ฯ   เปกฺขมาโนติ
ทกฺขมาโน    ทิสฺสมาโน    ปสฺสมาโน    โอโลกยมาโน   นิชฺฌายมาโน
อุปปริกฺขมาโนติ อาทานสตฺเต อิติ เปกฺขมาโน ฯ
     [๔๓๒]   ปชํ  อิมํ  มจฺจุเธยฺเย  วิสตฺตนฺติ  ปชนฺติ  สตฺตาธิวจนํ  ฯ
มจฺจุเธยฺเยติ    มจฺจุเธยฺยา    วุจฺจนฺติ    กิเลสา    จ   ขนฺธา   จ
อภิสงฺขารา   จ   ฯ   ปชา   มจฺจุเธยฺเย   มารเธยฺเย   มรณเธยฺเย
วิสตฺตา   อาสตฺตา  ลคฺคา  ลคฺคิตา  ปลิพุทฺธา  ฯ  ยถา  ภิตฺติขิเล  วา
นาคทนฺเต   วา   ภณฺฑํ  [๑]-  วิสตฺตํ  อาสตฺตํ  ลคฺคํ  ลคฺคิตํ  ปลิพุทฺธํ
เอวเมว   ปชา  มจฺจุเธยฺเย  มารเธยฺเย  มรณเธยฺเย  [๒]-  วิสตฺตา
อาสตฺตา    ลคฺคา    ลคฺคิตา    ปลิพุทฺธาติ   ปชํ   อิมํ   มจฺจุเธยฺเย
วิสตฺตํ ฯ เตนาห ภควา
                       ตสฺมา ปชานํ น อุปาทิเยถ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สตฺตํ ฯ ๒ ม. สตฺตา ฯ
                       ภิกฺขุ สโต กิญฺจนํ สพฺพโลเก
                       อาทานสตฺเต อิติ เปกฺขมาโน
                       ปชํ อิมํ มจฺจุเธยฺเย วิสตฺตนฺติ ฯ
สห    คาถาปริโยสานา    ฯเปฯ    สตฺถา    เม    ภนฺเต   ภควา
สาวโกหมสฺมีติ ฯ
                          ภทฺราวุธมาณวกปญฺหานิทฺเทโส ทฺวาทสโม ฯ
                                          ------------------

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้าที่ ๑๙๗-๒๐๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=30&A=4095&w=&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=30&A=4095&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=30&item=413&items=20
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=30&siri=31
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=30&i=413
             อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=46&A=1138
             The Pali Atthakatha in Roman :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=46&A=1138
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_30
https://84000.org/tipitaka/english/?index_30