บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๓

                                        ปญฺาวคฺเค สติปฏฺานกถา
                                         สาวตฺถีปริปุณฺณนิทานํ
     [๗๒๖]   ^[๒]-  จตฺตาโรเม  ภิกฺขเว  สติปฏฺานา กตเม จตฺตาโร
อิธ   ภิกฺขเว   ภิกฺขุ   กาเย  กายานุปสฺสี  วิหรติ  อาตาปี  สมฺปชาโน
สติมา   วิเนยฺย   โลเก   อภิชฺฌาโทมนสฺสํ   เวทนาสุ   ฯเปฯ  จิตฺเต
ธมฺเมสุ   ธมฺมานุปสฺสี   วิหรติ   อาตาปี   สมฺปชาโน   สติมา  วิเนยฺย
โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ อิเม โข ภิกฺขเว จตฺตาโร สติปฏฺานาติ ฯ
     [๗๒๗]   กถํ  กาเย  กายานุปสฺสี  วิหรติ  ฯ  อิเธกจฺโจ ปวีกายํ
อนิจฺจโต    อนุปสฺสติ    โน    นิจฺจโต    ทุกฺขโต    อนุปสฺสติ   โน
สุขโต   อนตฺตโต   อนุปสฺสติ   โน   อตฺตโต   นิพฺพินฺทติ   โน  นนฺทติ
วิรชฺชติ   โน   รชฺชติ   นิโรเธติ   โน   สมุเทติ   ปฏินิสฺสชฺชติ   โน
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. สงฺกิเลสสีสญฺจ ฯ ^๒ ม. สาวตฺถินิทานํ ฯ
อาทิยติ     อนิจฺจโต    อนุปสฺสนฺโต    นิจฺจสญฺ    ปชหติ    ทุกฺขโต
อนุปสฺสนฺโต    สุขสญฺ    ปชหติ    อนตฺตโต   อนุปสฺสนฺโต   อตฺตสญฺ
ปชหติ    นิพฺพินฺทนฺโต    นนฺทึ    ปชหติ    วิรชฺชนฺโต   ราคํ   ปชหติ
นิโรเธนฺโต    สมุทยํ    ปชหติ    ปฏินิสฺสชฺชนฺโต    อาทานํ    ปชหติ
อิเมหิ     สตฺตหากาเรหิ     กายํ    อนุปสฺสติ    กาโย    อุปฏฺานํ
โน   สติ   สติ  อุปฏฺานํ  เจว  สติ  จ  ตาย  สติยา  เตน  าเณน
ตํ    กายํ    อนุปสฺสตีติ    เตน    วุจฺจติ    กาเย   กายานุปสฺสนา
สติปฏฺานภาวนา ^๑- ฯ
     {๗๒๗.๑}   ภาวนาติ   จตสฺโส  ภาวนา  ตตฺถ  ชาตานํ  ธมฺมานํ
อนติวตฺตนฏฺเน     ภาวนา     อินฺทฺริยานํ    เอกรสฏฺเน    ภาวนา
ตทุปควิริยวาหนฏฺเน    ภาวนา   อาเสวนฏฺเน   ภาวนา   อิเธกจฺโจ
อาโปกายํ    เตโชกายํ   วาโยกายํ   เกสกายํ    โลมกายํ   ฉวิกายํ
จมฺมกายํ    มํสกายํ    ^[๒]-    นหารุกายํ   อฏฺิกายํ   อฏฺิมิญฺชกายํ
อนิจฺจโต   อนุปสฺสติ   โน   นิจฺจโต   ทุกฺขโต   อนุปสฺสติ  โน  สุขโต
อนตฺตโต    อนุปสฺสติ    โน    อตฺตโต    นิพฺพินฺทติ    โน    นนฺทติ
วิรชฺชติ   โน   รชฺชติ   นิโรเธติ    โน   สมุเทติ   ปฏินิสฺสชฺชติ  โน
อาทิยติ     อนิจฺจโต    อนุปสฺสนฺโต    นิจฺจสญฺ    ปชหติ    ทุกฺขโต
อนุปสฺสนฺโต      สุขสญฺ      ปชหติ      อนตฺตโต      อนุปสฺสนฺโต
อตฺตสญฺ     ปชหติ     นิพฺพินฺทนฺโต     นนฺทึ    ปชหติ    วิรชฺชนฺโต
ราคํ   ปชหติ   นิโรเธนฺโต   สมุทยํ   ปชหติ   ปฏินิสฺสชฺชนฺโต  อาทานํ
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. กายานุปสฺสนาสติปฏฺานา ฯ เอวมีทิเสสุ าเนสุ ฯ ^๒ ม. ยุ. รูธิรกายํ ฯ
ปชหติ   อิเมหิ   สตฺตหิ   อากาเรหิ  กายํ  อนุปสฺสติ  กาโย  อุปฏฺานํ
โน  สติ  สติ  อุปฏฺานํ  เจว  สติ  จ  ตาย  สติยา  เตน  าเณน ตํ
กายํ    อนุปสฺสตีติ    ^๑-    เตน    วุจฺจติ   กาเย   กายานุปสฺสนา
สติปฏฺานภาวนา ฯ
     {๗๒๗.๒}   ภาวนาติ จตสฺโส ภาวนา ฯเปฯ อาเสวนฏฺเน ภาวนา
ฯเปฯ เอวํ กาเย กายานุปสฺสี วิหรติ ฯ
     [๗๒๘]   กถํ  เวทนาสุ  เวทนานุปสฺสี  วิหรติ  ฯ  อิเธกจฺโจ  สุขํ
เวทนํ    อนิจฺจโต    อนุปสฺสติ   โน   นิจฺจโต   ฯเปฯ   ปฏินิสฺสชฺชติ
โน    อาทิยติ    อนิจฺจโต   อนุปสฺสนฺโต   นิจฺจสญฺ   ปชหติ   ฯเปฯ
ปฏินิสฺสชฺชนฺโต    อาทานํ    ปชหติ    อิเมหิ   สตฺตหากาเรหิ   เวทนํ
อนุปสฺสติ    เวทนา    อุปฏฺานํ   โน   สติ   สติ   อุปฏฺานํ   เจว
สติ   จ   ตาย   สติยา   เตน  าเณน  ตํ  เวทนํ  อนุปสฺสตีติ  เตน
วุจฺจติ เวทนาสุ เวทนานุปสฺสนา สติปฏฺานภาวนา ฯ
     {๗๒๘.๑}   ภาวนาติ  จตสฺโส ภาวนา ฯเปฯ อาเสวนฏฺเน ภาวนา
ฯเปฯ  อิเธกจฺโจ  ทุกฺขํ  เวทนํ  ฯเปฯ  อทุกฺขมสุขํ  เวทนํ จกฺขุสมฺผสฺสชํ
เวทนํ       โสตสมฺผสฺสชํ      เวทนํ      ฆานสมฺผสฺสชํ      เวทนํ
ฯเปฯ    ปฏินิสฺสชฺชนฺโต    อาทานํ    ปชหติ   อิเมหิ   สตฺตหากาเรหิ
เวทนํ    อนุปสฺสติ   เวทนา   อุปฏฺานํ   โน   สติ   สติ   อุปฏฺานํ
เจว   สติ   จ   ตาย   สติยา  เตน  าเณน  ตํ  เวทนํ  อนุปสฺสตีติ
เตน วุจฺจติ เวทนาสุ เวทนานุปสฺสนา สติปฏฺานภาวนา ฯ
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. อิติสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ เอวมีทิเสสุ ปเทสุ ฯ
     {๗๒๘.๒}   ภาวนาติ   จตสฺโส  ภาวนา  ฯเปฯ  อาเสวนฏฺเน
ภาวนา ฯเปฯ เอวํ เวทนาสุ เวทนานุปสฺสี วิหรติ ฯ
     [๗๒๙]   กถํ  จิตฺเต  จิตฺตานุปสฺสี  วิหรติ  ฯ  อิเธกจฺโจ  สราคํ
จิตฺตํ    อนิจฺจโต    อนุปสฺสติ    โน   นิจฺจโต   ฯเปฯ   ปฏินิสฺสชฺชติ
โน    อาทิยติ    อนิจฺจโต   อนุปสฺสนฺโต   นิจฺจสญฺ   ปชหติ   ฯเปฯ
ปฏินิสฺสชฺชนฺโต    อาทานํ    ปชหติ    อิเมหิ    สตฺตหากาเรหิ   จิตฺตํ
อนุปสฺสติ   จิตฺตํ   อุปฏฺานํ   โน   สติ   สติ   อุปฏฺานํ   เจว  สติ
จ    ตาย   สติยา   เตน   าเณน   ตํ   จิตฺตํ   อนุปสฺสตีติ   เตน
วุจฺจติ จิตฺเต จิตฺตานุปสฺสนา สติปฏฺานภาวนา ฯ
     {๗๒๙.๑}    ภาวนาติ  จตสฺโส  ภาวนา  ฯเปฯ  อาเสวนฏฺเน
ภาวนา  ฯเปฯ  อิเธกจฺโจ  วีตราคํ  จิตฺตํ  สโทสํ  จิตฺตํ  วีตโทสํ  จิตฺตํ
สโมหํ    จิตฺตํ    วีตโมหํ    จิตฺตํ   สงฺขิตฺตํ   จิตฺตํ   วิกฺขิตฺตํ   จิตฺตํ
มหคฺคตํ     จิตฺตํ    อมหคฺคตํ    จิตฺตํ    สอุตฺตรํ    จิตฺตํ    อนุตฺตรํ
จิตฺตํ    สมาหิตํ    จิตฺตํ   อสมาหิตํ   จิตฺตํ   วิมุตฺตํ   จิตฺตํ   อวิมุตฺตํ
จิตฺตํ     จกฺขุวิญฺาณํ     โสตวิญฺาณํ     ฆานวิญฺาณํ    ชิวฺหาวิญฺาณํ
กายวิญฺาณํ         มโนวิญฺาณํ         อนิจฺจโต         อนุปสฺสติ
โน    นิจฺจโต    ฯเปฯ    ปฏินิสฺสชฺชติ    โน    อาทิยติ   อนิจฺจโต
อนุปสฺสนฺโต      นิจฺจสญฺ      ปชหติ      ฯเปฯ     ปฏินิสฺสชฺชนฺโต
อาทานํ    ปชหติ    อิเมหิ   สตฺตหากาเรหิ   จิตฺตํ   อนุปสฺสติ   จิตฺตํ
อุปฏฺานํ   โน   สติ   สติ   อุปฏฺานํ   เจว   สติ  จ  ตาย  สติยา
เตน  าเณน  ตํ  จิตฺตํ  อนุปสฺสตีติ  เตน  วุจฺจติ  จิตฺเต จิตฺตานุปสฺสนา
สติปฏฺานภาวนา ฯ
     {๗๒๙.๒}   ภาวนาติ   จตสฺโส   ภาวนา  ฯเปฯ  อาเสวนฏฺเน
ภาวนา ฯเปฯ เอวํ จิตฺเต จิตฺตานุปสฺสี วิหรติ ฯ
     [๗๓๐]   กถํ  ธมฺเมสุ  ธมฺมานุปสฺสี  วิหรติ  ฯ อิเธกจฺโจ เปตฺวา
กายํ   เปตฺวา   เวทนํ  เปตฺวา  จิตฺตํ  ตทวเสเส  ธมฺเม  อนิจฺจโต
อนุปสฺสติ     โน    นิจฺจโต    ทุกฺขโต    อนุปสฺสติ    โน    สุขโต
อนตฺตโต    อนุปสฺสติ    โน    อตฺตโต    นิพฺพินฺทติ    โน    นนฺทติ
วิรชฺชติ   โน   รชฺชติ   นิโรเธติ   โน   สมุเทติ   ปฏินิสฺสชฺชติ   โน
อาทิยติ     อนิจฺจโต    อนุปสฺสนฺโต    นิจฺจสญฺ    ปชหติ    ทุกฺขโต
อนุปสฺสนฺโต    สุขสญฺ    ปชหติ    อนตฺตโต   อนุปสฺสนฺโต   อตฺตสญฺ
ปชหติ    นิพฺพินฺทนฺโต    นนฺทึ    ปชหติ    วิรชฺชนฺโต   ราคํ   ปชหติ
นิโรเธนฺโต    สมุทยํ    ปชหติ    ปฏินิสฺสชฺชนฺโต    อาทานํ    ปชหติ
อิเมหิ    สตฺตหากาเรหิ   ธมฺเม   อนุปสฺสติ   ธมฺมา   อุปฏฺานํ   โน
สติ   สติ   อุปฏฺานํ   เจว   สติ   จ   ตาย  สติยา  เตน  าเณน
เต    ธมฺเม    อนุปสฺสตีติ   เตน   วุจฺจติ   ธมฺเมสุ   ธมฺมานุปสฺสนา
สติปฏฺานภาวนา ฯ
     {๗๓๐.๑}   ภาวนาติ  จตสฺโส  ภาวนา  ตตฺถ  ชาตานํ  ธมฺมานํ
อนติวตฺตนฏฺเน     ภาวนา     อินฺทฺริยานํ    เอกรสฏฺเน    ภาวนา
ตทุปควิริยวาหนฏฺเน    ภาวนา    อาเสวนฏฺเน    ภาวนา    ฯเปฯ
เอวํ ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรตีติ ฯ
                                          สติปฏฺานกถา นิฏฺิตา ฯ
                                              ---------------
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้าที่ ๖๒๒-๖๒๗. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=12511&w=&modeTY=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=12511&modeTY=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=31&item=726&items=5 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=31&siri=87 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=726 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=48&A=8222 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=48&A=8222 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ https://84000.org/tipitaka/read/?index_31 https://84000.org/tipitaka/english/?index_31