บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ - พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๒

[๙๙] ทฺวาทสายตนานิ จกฺขายตนํ โสตายตนํ ฆานายตนํ ชิวฺหายตนํ กายายตนํ มนายตนํ รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺฐพฺพายตนํ ธมฺมายตนํ ฯ [๑๐๐] ตตฺถ กตมํ จกฺขายตนํ ยํ จกฺขุํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท ฯเปฯ ^๑- สุญฺโญ คาโมเปโส อิทํ วุจฺจติ @เชิงอรรถ: ^๑ [๕๑๖] ธมฺมสงฺคณิยํ โอโลเกตพฺพํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๖.

จกฺขายตนํ ฯ ตตฺถ กตมํ โสตายตนํ ฆานายตนํ ชิวฺหายตนํ กายายตนํ โย กาโย จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย ปสาโท ฯเปฯ สุญฺโญ คาโมเปโส อิทํ วุจฺจติ กายายตนํ ฯ ตตฺถ กตมํ มนายตนํ เอกวิเธน มนายตนํ ผสฺสสมฺปยุตฺตํ ฯ ทุวิเธน มนายตนํ อตฺถิ สเหตุกํ อตฺถิ อเหตุกํ ฯ ติวิเธน มนายตนํ อตฺถิ กุสลํ อตฺถิ อกุสลํ อตฺถิ อพฺยากตํ ฯเปฯ ^๑- เอวํ พหุวิเธน มนายตนํ อิทํ วุจฺจติ มนายตนํ ฯ ตตฺถ กตมํ รูปายตนํ ยํ รูปํ จตุนฺนํ มหาภูตานํ อุปาทาย วณฺณนิภา ฯเปฯ รูปธาตุเปสา อิทํ วุจฺจติ รูปายตนํ ฯ ตตฺถ กตมํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ โผฏฺฐพฺพายตนํ ปฐวีธาตุ ฯเปฯ โผฏฺฐพฺพธาตุเปสา อิทํ วุจฺจติ โผฏฺฐพฺพายตนํ ฯ {๑๐๐.๑} ตตฺถ กตมํ ธมฺมายตนํ เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธ ยญฺจ รูปํ อนิทสฺสนํ อปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ อสงฺขตา จ ธาตุ ฯ ตตฺถ กตโม เวทนากฺขนฺโธ เอกวิเธน เวทนากฺขนฺโธ ผสฺสสมฺปยุตฺโต ฯเปฯ เอวํ พหุวิเธน เวทนากฺขนฺโธ อยํ วุจฺจติ เวทนากฺขนฺโธ ฯ ตตฺถ กตโม สญฺญากฺขนฺโธ เอกวิเธน สญฺญากฺขนฺโธ ผสฺสสมฺปยุตฺโต ฯเปฯ เอวํ พหุวิเธน สญฺญากฺขนฺโธ อยํ วุจฺจติ สญฺญากฺขนฺโธ ฯ ตตฺถ กตโม สงฺขารกฺขนฺโธ เอกวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ จิตฺตสมฺปยุตฺโต ฯเปฯ เอวํ พหุวิเธน สงฺขารกฺขนฺโธ อยํ วุจฺจติ สงฺขารกฺขนฺโธ ฯ ตตฺถ @เชิงอรรถ: ^๑ [๗๔] ขนฺธวิภงฺเค โอโลเกตพฺพํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๗.

กตมํ รูปํ อนิทสฺสนํ อปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ อิตฺถินฺทฺริยํ ฯเปฯ กพฬิงฺกาโร อาหาโร อิทํ วุจฺจติ รูปํ อนิทสฺสนํ อปฺปฏิฆํ ธมฺมายตนปริยาปนฺนํ ฯ ตตฺถ กตมา อสงฺขตา ธาตุ ราคกฺขโย โทสกฺขโย โมหกฺขโย อยํ วุจฺจติ อสงฺขตา ธาตุ ฯ อิทํ วุจฺจติ ธมฺมายตนํ ฯ อภิธมฺมภาชนียํ ฯ