ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ ภาษาบาลี อักษรไทย พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๒ อภิ. วิภงฺโค

     [๒๙๑]   กตเม   ธมฺมา   อกุสลา   ยสฺมึ  สมเย  อกุสลํ  จิตฺตํ
อุปฺปนฺนํ    โหติ    โสมนสฺสสหคตํ   ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ   รูปารมฺมณํ   วา
สทฺทารมฺมณํ   วา   คนฺธารมฺมณํ   วา  รสารมฺมณํ  วา  โผฏฺฐพฺพารมฺมณํ
วา  ธมฺมารมฺมณํ  วา  ยํ  ยํ  วา  ปนารพฺภ  ตสฺมึ สมเย อวิชฺชาปจฺจยา
สงฺขาโร      สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ     วิญฺญาณปจฺจยา     นามํ
นามปจฺจยา    ฉฏฺฐายตนํ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส    ผสฺสปจฺจยา
เวทนา      เวทนาปจฺจยา     ตณฺหา     ตณฺหาปจฺจยา     อุปาทานํ
อุปาทานปจฺจยา    ภโว    ภวปจฺจยา   ชาติ   ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ
เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๒๙๒]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี โมโห อกุสลมูลํ อยํ วุจฺจติ อวิชฺชา ฯ
     [๒๙๓]   ตตฺถ   กตโม   อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  ยา  เจตนา
สญฺเจตนา สญฺเจตยิตตฺตํ อยํ วุจฺจติ อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขาโร ฯ
     [๒๙๔]   ตตฺถ   กตมํ   สงฺขารปจฺจยา  วิญฺญาณํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ    หทยํ    ปณฺฑรํ    มโน    มนายตนํ    มนินฺทฺริยํ    วิญฺญาณํ
วิญฺญาณกฺขนฺโธ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ   วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ ฯ
     [๒๙๕]   ตตฺถ   กตมํ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธ อิทํ วุจฺจติ วิญฺญาณปจฺจยา นามํ ฯ
     [๒๙๖]   ตตฺถ   กตมํ   นามปจฺจยา  ฉฏฺฐายตนํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ    หทยํ    ปณฺฑรํ    มโน    มนายตนํ    มนินฺทฺริยํ    วิญฺญาณํ
วิญฺญาณกฺขนฺโธ    ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ   วุจฺจติ   นามปจฺจยา
ฉฏฺฐายตนํ ฯ
     [๒๙๗]   ตตฺถ   กตโม   ฉฏฺฐายตนปจฺจยา   ผสฺโส  โย  ผสฺโส
ผุสนา สมฺผุสนา สมฺผุสิตตฺตํ อยํ วุจฺจติ ฉฏฺฐายตนปจฺจยา ผสฺโส ฯ
     [๒๙๘]   ตตฺถ   กตมา  ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  ยํ  เจตสิกํ  สาตํ
เจตสิกํ   สุขํ   เจโตสมฺผสฺสชํ   สาตํ   สุขํ   เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา
สาตา สุขา เวทนา อยํ วุจฺจติ ผสฺสปจฺจยา เวทนา ฯ
     [๒๙๙]   ตตฺถ  กตมา  เวทนาปจฺจยา  ตณฺหา  โย ราโค สาราโค
อนุนโย   อนุโรโธ   นนฺที   นนฺทีราโค  จิตฺตสฺส  สาราโค  อยํ  วุจฺจติ
เวทนาปจฺจยา ตณฺหา ฯ
     [๓๐๐]   ตตฺถ   กตมํ   ตณฺหาปจฺจยา   อุปาทานํ   ยา   ทิฏฺฐิ
ทิฏฺฐิคตํ   ฯเปฯ  ติตฺถายตนํ  วิปริเยสคฺคาโห  อิทํ  วุจฺจติ  ตณฺหาปจฺจยา
อุปาทานํ ฯ
     [๓๐๑]   ตตฺถ  กตโม  อุปาทานปจฺจยา  ภโว  ฐเปตฺวา  อุปาทานํ
เวทนากฺขนฺโธ    สญฺญากฺขนฺโธ    สงฺขารกฺขนฺโธ   วิญฺญาณกฺขนฺโธ   อยํ
วุจฺจติ อุปาทานปจฺจยา ภโว ฯ
     [๓๐๒]   ตตฺถ   กตมา   ภวปจฺจยา   ชาติ  ยา  เตสํ  ธมฺมานํ
ชาติ    สญฺชาติ    นิพฺพตฺติ    อภินิพฺพตฺติ    ปาตุภาโว   อยํ   วุจฺจติ
ภวปจฺจยา ชาติ ฯ
     [๓๐๓]   ตตฺถ   กตมํ  ชาติปจฺจยา  ชรามรณํ  อตฺถิ  ชรา  อตฺถิ
มรณํ   ฯ   ตตฺถ   กตมา   ชรา   ยา  เตสํ  ธมฺมานํ  ชรา  ชีรณตา
อายุโน   สํหานิ   อยํ   วุจฺจติ   ชรา   ฯ   ตตฺถ   กตมํ  มรณํ  โย
เตสํ   ธมฺมานํ   ขโย   วโย   เภโท  ปริเภโท  อนิจฺจตา  อนฺตรธานํ
อิทํ   วุจฺจติ   มรณํ   ฯ  อิติ  อยญฺจ  ชรา  อิทญฺจ  มรณํ  อิทํ  วุจฺจติ
ชาติปจฺจยา ชรามรณํ ฯ
     [๓๐๔]   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส   ทุกฺขกฺขนฺธสฺส  สมุทโย  โหตีติ
เอวเมตสฺส   เกวลสฺส   ทุกฺขกฺขนฺธสฺส   สงฺคติ   โหติ  สมาคโม  โหติ
สโมธานํ   โหติ  ปาตุภาโว  โหติ  เตน  วุจฺจติ  เอวเมตสฺส  เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๐๕]   ตสฺมึ   สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามํ   นามปจฺจยา   ผสฺโส   ผสฺสปจฺจยา
เวทนา      เวทนาปจฺจยา     ตณฺหา     ตณฺหาปจฺจยา     อุปาทานํ
อุปาทานปจฺจยา    ภโว    ภวปจฺจยา   ชาติ   ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ
เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๐๖]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา    สงฺขาโร   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ
อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ   วุจฺจติ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  วิญฺญาณปจฺจยา
นามํ      เวทนากฺขนฺโธ     สญฺญากฺขนฺโธ     สงฺขารกฺขนฺโธ     อิทํ
วุจฺจติ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามํ    ฯ   นามปจฺจยา   ผสฺโสติ   ตตฺถ
กตมํ     นามํ    ฐเปตฺวา    ผสฺสํ    เวทนากฺขนฺโธ    สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ   วิญฺญาณกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ   นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตโม
นามปจฺจยา    ผสฺโส    โย   ผสฺโส   ผุสนา   สมฺผุสนา   สมฺผุสิตตฺตํ
อยํ   วุจฺจติ   นามปจฺจยา   ผสฺโส   ฯเปฯ  เตน  วุจฺจติ  เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๐๗]   ตสฺมึ   สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ     วิญฺญาณปจฺจยา     นามรูปํ    นามรูปปจฺจยา    ฉฏฺฐายตนํ
ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส    ผสฺสปจฺจยา    เวทนา    เวทนาปจฺจยา
ตณฺหา   ตณฺหาปจฺจยา   อุปาทานํ   อุปาทานปจฺจยา   ภโว   ภวปจฺจยา
ชาติ   ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส   ทุกฺขกฺขนฺธสฺส
สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๐๘]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี    โมโห   อกุสลมูลํ   อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชา   ฯ   ตตฺถ
กตโม  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  ยา  เจตนา  สญฺเจตนา  สญฺเจตยิตตฺตํ
อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ   วุจฺจติ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  วิญฺญาณปจฺจยา
นามรูปํ อตฺถิ นามํ อตฺถิ รูปํ ฯ
     {๓๐๘.๑}   ตตฺถ   กตมํ   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ   สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  จกฺขายตนสฺส
อุปจโย   โสตายตนสฺส   อุปจโย   ฆานายตนสฺส  อุปจโย  ชิวฺหายตนสฺส
อุปจโย   กายายตนสฺส   อุปจโย  ยํ  วา  ปนญฺญมฺปิ  อตฺถิ  รูปํ  จิตฺตชํ
จิตฺตเหตุกํ   จิตฺตสมุฏฺฐานํ   อิทํ   วุจฺจติ   รูปํ   ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ
อิทญฺจ   รูปํ   อิทํ   วุจฺจติ  วิญฺญาณปจฺจยา  นามรูปํ  ฯ  นามรูปปจฺจยา
ฉฏฺฐายตนนฺติ อตฺถิ นามํ อตฺถิ รูปํ ฯ
     {๓๐๘.๒}   ตตฺถ   กตมํ   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ   สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ  อิทํ  วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  ยํ  รูปํ นิสฺสาย
มโนวิญฺญาณธาตุ  วตฺตติ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ
รูปํ   อิทํ   วุจฺจติ  นามรูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  นามรูปปจฺจยา  ฉฏฺฐายตนํ
ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ  ฯเปฯ  ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ  อิทํ  วุจฺจติ
นามรูปปจฺจยา   ฉฏฺฐายตนํ   ฯ  ตตฺถ  กตโม  ฉฏฺฐายตนปจฺจยา  ผสฺโส
โย  ผสฺโส  ผุสนา  สมฺผุสนา  สมฺผุสิตตฺตํ  อยํ  วุจฺจติ  ฉฏฺฐายตนปจฺจยา
ผสฺโส   ฯเปฯ   เตน   วุจฺจติ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส  ทุกฺขกฺขนฺธสฺส
สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๐๙]   ตสฺมึ   สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ     วิญฺญาณปจฺจยา     นามรูปํ     นามรูปปจฺจยา    สฬายตนํ
สฬายตนปจฺจยา     ผสฺโส    ผสฺสปจฺจยา    เวทนา    เวทนาปจฺจยา
ตณฺหา      ตณฺหาปจฺจยา      อุปาทานํ     อุปาทานปจฺจยา     ภโว
ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๑๐]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา    สงฺขาโร   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ
อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ   วุจฺจติ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  วิญฺญาณปจฺจยา
นามรูปํ   อตฺถิ  นามํ  อตฺถิ  รูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  นามํ  เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ    สงฺขารกฺขนฺโธ    อิทํ    วุจฺจติ    นามํ    ฯ   ตตฺถ
กตมํ     รูปํ     จกฺขายตนสฺส     อุปจโย    ฯเปฯ    กายายตนสฺส
อุปจโย    ยํ    วา    ปนญฺญมฺปิ    อตฺถิ   รูปํ   จิตฺตชํ   จิตฺตเหตุกํ
จิตฺตสมุฏฺฐานํ   อิทํ   วุจฺจติ   รูปํ   ฯ   อิติ   อิทญฺจ   นามํ   อิทญฺจ
รูปํ    อิทํ    วุจฺจติ    วิญฺญาณปจฺจยา   นามรูปํ   ฯ   นามรูปปจฺจยา
สฬายตนนฺติ    อตฺถิ    นามํ   อตฺถิ   รูปํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   นามํ
เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธ อิทํ วุจฺจติ นามํ ฯ
     {๓๑๐.๑}   ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  จตฺตาโร  จ  มหาภูตา  ยญฺจ  รูปํ
นิสฺสาย   มโนวิญฺญาณธาตุ   วตฺตติ   อิทํ   วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ
นามํ  อิทญฺจ  รูปํ  อิทํ  วุจฺจติ  นามรูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  นามรูปปจฺจยา
สฬายตนํ   จกฺขายตนํ   โสตายตนํ   ฆานายตนํ   ชิวฺหายตนํ  กายายตนํ
มนายตนํ   อิทํ   วุจฺจติ   นามรูปปจฺจยา   สฬายตนํ   ฯ  ตตฺถ  กตโม
สฬายตนปจฺจยา   ผสฺโส   โย   ผสฺโส   ผุสนา   สมฺผุสนา  สมฺผุสิตตฺตํ
อยํ   วุจฺจติ  สฬายตนปจฺจยา  ผสฺโส  ฯเปฯ  เตน  วุจฺจติ  เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
                                   ปจฺจยจตุกฺกํ ฯ
     [๓๑๑]   ตสฺมึ   สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาเหตุโก
สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ     สงฺขารเหตุกํ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามํ
วิญฺญาณเหตุกํ   นามปจฺจยา   ฉฏฺฐายตนํ   นามเหตุกํ   ฉฏฺฐายตนปจฺจยา
ผสฺโส     ฉฏฺฐายตนเหตุโก     ผสฺสปจฺจยา    เวทนา    ผสฺสเหตุกา
เวทนาปจฺจยา    ตณฺหา    เวทนาเหตุกา    ตณฺหาปจฺจยา    อุปาทานํ
ตณฺหาเหตุกํ   อุปาทานปจฺจยา   ภโว   ภวปจฺจยา   ชาติ   ชาติปจฺจยา
ชรามรณํ เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๑๒]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   อวิชฺชาเหตุโก   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา
สญฺเจตยิตตฺตํ   อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาเหตุโก  ฯ
ตตฺถ   กตมํ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   สงฺขารเหตุกํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ  วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ สงฺขารเหตุกํ ฯ
     {๓๑๒.๑}   ตตฺถ   กตมํ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ   วิญฺญาณเหตุกํ
เวทนากฺขนฺโธ     สญฺญากฺขนฺโธ     สงฺขารกฺขนฺโธ     อิทํ     วุจฺจติ
วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ   วิญฺญาณเหตุกํ    ฯ   ตตฺถ   กตมํ  นามปจฺจยา
ฉฏฺฐายตนํ    นามเหตุกํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา
มโนวิญฺญาณธาตุ      อิทํ      วุจฺจติ      นามปจฺจยา     ฉฏฺฐายตนํ
นามเหตุกํ     ฯ     ตตฺถ     กตโม     ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส
ฉฏฺฐายตนเหตุโก    โย    ผสฺโส    ผุสนา    สมฺผุสนา    สมฺผุสิตตฺตํ
อยํ วุจฺจติ ฉฏฺฐายตนปจฺจยา ผสฺโส ฉฏฺฐายตนเหตุโก ฯ
     {๓๑๒.๒}   ตตฺถ   กตมา  ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  ผสฺสเหตุกา  ยํ
เจตสิกํ   สาตํ   เจตสิกํ   สุขํ   เจโตสมฺผสฺสชํ   สาตํ   สุขํ  เวทยิตํ
เจโตสมฺผสฺสชา   สาตา   สุขา   เวทนา   อยํ   วุจฺจติ   ผสฺสปจฺจยา
เวทนา    ผสฺสเหตุกา    ฯ   ตตฺถ   กตมา   เวทนาปจฺจยา   ตณฺหา
เวทนาเหตุกา   โย   ราโค   สาราโค   ฯเปฯ   จิตฺตสฺส   สาราโค
อยํ   วุจฺจติ   เวทนาปจฺจยา   ตณฺหา   เวทนาเหตุกา  ฯ  ตตฺถ  กตมํ
ตณฺหาปจฺจยา   อุปาทานํ   ตณฺหาเหตุกํ   ยา   ทิฏฺฐิ  ทิฏฺฐิคตํ  ทิฏฺฐิคหนํ
ทิฏฺฐิกนฺตาโร    ทิฏฺฐิวิสูกายิกํ    ทิฏฺฐิวิปฺผนฺทิตํ    ทิฏฺฐิสญฺโญชนํ   คาโห
ปฏิคฺคาโห    อภินิเวโส   ปรามาโส   กุมฺมคฺโค   มิจฺฉาปโถ   มิจฺฉตฺตํ
ติตฺถายตนํ    วิปริเยสคฺคาโห   อิทํ   วุจฺจติ   ตณฺหาปจฺจยา   อุปาทานํ
ตณฺหาเหตุกํ   ฯเปฯ  เตน  วุจฺจติ  เอวเมตสฺส  เกวลสฺส  ทุกฺขกฺขนฺธสฺส
สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๑๓]   ตสฺมึ   สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาเหตุโก
สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ     สงฺขารเหตุกํ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามํ
วิญฺญาณเหตุกํ     นามปจฺจยา     ผสฺโส    นามเหตุโก    ผสฺสปจฺจยา
เวทนา     ผสฺสเหตุกา     เวทนาปจฺจยา    ตณฺหา    เวทนาเหตุกา
ตณฺหาปจฺจยา     อุปาทานํ     ตณฺหาเหตุกํ    อุปาทานปจฺจยา    ภโว
ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๑๔]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   อวิชฺชาเหตุโก   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา
สญฺเจตยิตตฺตํ   อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาเหตุโก  ฯ
ตตฺถ   กตมํ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   สงฺขารเหตุกํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ  วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ    สงฺขารเหตุกํ    ฯ    ตตฺถ   กตมํ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ
วิญฺญาณเหตุกํ    เวทนากฺขนฺโธ    สญฺญากฺขนฺโธ    สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ
วุจฺจติ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ   วิญฺญาณเหตุกํ   ฯ  นามปจฺจยา  ผสฺโส
นามเหตุโกติ   ตตฺถ   กตมํ   นามํ   ฐเปตฺวา   ผสฺสํ   เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ   สงฺขารกฺขนฺโธ   วิญฺญาณกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ  นามํ  ฯ
ตตฺถ   กตโม   นามปจฺจยา   ผสฺโส   นามเหตุโก  โย  ผสฺโส  ผุสนา
สมฺผุสนา   สมฺผุสิตตฺตํ  อยํ  วุจฺจติ  นามปจฺจยา  ผสฺโส  นามเหตุโก  ฯ
ฯเปฯ เตน วุจฺจติ เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๑๕]   ตสฺมึ   สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาเหตุโก
สงฺขารปจฺจยา    วิญฺญาณํ    สงฺขารเหตุกํ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามรูปํ
วิญฺญาณเหตุกํ       นามรูปปจฺจยา       ฉฏฺฐายตนํ      นามรูปเหตุกํ
ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส    ฉฏฺฐายตนเหตุโก   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา
ผสฺสเหตุกา    เวทนาปจฺจยา    ตณฺหา   เวทนาเหตุกา   ตณฺหาปจฺจยา
อุปาทานํ    ตณฺหาเหตุกํ    อุปาทานปจฺจยา   ภโว   ภวปจฺจยา   ชาติ
ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส  ทุกฺขกฺขนฺธสฺส  สมุทโย
โหติ ฯ
     [๓๑๖]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   อวิชฺชาเหตุโก   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา
สญฺเจตยิตตฺตํ   อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาเหตุโก  ฯ
ตตฺถ   กตมํ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   สงฺขารเหตุกํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ  วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ    สงฺขารเหตุกํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามรูปํ
วิญฺญาณเหตุกํ  อตฺถิ  นามํ  อตฺถิ  รูปํ  ฯ  ตตฺถ กตมํ นามํ เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธ อิทํ วุจฺจติ นามํ  ฯ
     {๓๑๖.๑}   ตตฺถ กตมํ รูปํ จกฺขายตนสฺส อุปจโย ฯเปฯ กายายตนสฺส
อุปจโย  ยํ  วา  ปนญฺญมฺปิ  อตฺถิ  รูปํ จิตฺตชํ จิตฺตเหตุกํ จิตฺตสมุฏฺฐานํ อิทํ
วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ  รูปํ อิทํ วุจฺจติ วิญฺญาณปจฺจยา
นามรูปํ   วิญฺญาณเหตุกํ   ฯ  นามรูปปจฺจยา  ฉฏฺฐายตนํ  นามรูปเหตุกนฺติ
อตฺถิ  นามํ  อตฺถิ  รูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ นามํ เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ  อิทํ  วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  ยํ  รูปํ นิสฺสาย
มโนวิญฺญาณธาตุ  วตฺตติ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ
รูปํ อิทํ วุจฺจติ นามรูปํ ฯ
     {๓๑๖.๒}   ตตฺถ  กตมํ  นามรูปปจฺจยา  ฉฏฺฐายตนํ  นามรูปเหตุกํ
ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ  ฯเปฯ  ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ  อิทํ  วุจฺจติ
นามรูปปจฺจยา     ฉฏฺฐายตนํ    นามรูปเหตุกํ    ฯ    ตตฺถ    กตโม
ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส    ฉฏฺฐายตนเหตุโก   โย   ผสฺโส   ผุสนา
สมฺผุสนา    สมฺผุสิตตฺตํ    อยํ    วุจฺจติ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส
ฉฏฺฐายตนเหตุโก    ฯเปฯ    เตน    วุจฺจติ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๑๗]   ตสฺมึ   สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาเหตุโก
สงฺขารปจฺจยา    วิญฺญาณํ    สงฺขารเหตุกํ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามรูปํ
วิญฺญาณเหตุกํ       นามรูปปจฺจยา       สฬายตนํ       นามรูปเหตุกํ
สฬายตนปจฺจยา    ผสฺโส    สฬายตนเหตุโก    ผสฺสปจฺจยา    เวทนา
ผสฺสเหตุกา    เวทนาปจฺจยา    ตณฺหา   เวทนาเหตุกา   ตณฺหาปจฺจยา
อุปาทานํ    ตณฺหาเหตุกํ    อุปาทานปจฺจยา   ภโว   ภวปจฺจยา   ชาติ
ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส  ทุกฺขกฺขนฺธสฺส  สมุทโย
โหติ ฯ
     [๓๑๘]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   อวิชฺชาเหตุโก   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา
สญฺเจตยิตตฺตํ   อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาเหตุโก  ฯ
ตตฺถ   กตมํ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   สงฺขารเหตุกํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ  วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ    สงฺขารเหตุกํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามรูปํ
วิญฺญาณเหตุกํ อตฺถิ นามํ อตฺถิ รูปํ ฯ
     {๓๑๘.๑}   ตตฺถ   กตมํ   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ   สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  จกฺขายตนสฺส
อุปจโย   ฯเปฯ   กายายตนสฺส   อุปจโย   ยํ   วา   ปนญฺญมฺปิ  อตฺถิ
รูปํ   จิตฺตชํ   จิตฺตเหตุกํ   จิตฺตสมุฏฺฐานํ   อิทํ   วุจฺจติ   รูปํ  ฯ  อิติ
อิทญฺจ   นามํ   อิทญฺจ   รูปํ   อิทํ   วุจฺจติ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามรูปํ
วิญฺญาณเหตุกํ     ฯ     นามรูปปจฺจยา    สฬายตนํ    นามรูปเหตุกนฺติ
อตฺถิ   นามํ   อตฺถิ   รูปํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ   สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ   นามํ   ฯ   ตตฺถ  กตมํ
รูปํ   จตฺตาโร   จ   มหาภูตา   ยญฺจ   รูปํ  นิสฺสาย  มโนวิญฺญาณธาตุ
วตฺตติ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ  รูปํ  อิทํ วุจฺจติ
นามรูปํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   นามรูปปจฺจยา   สฬายตนํ   นามรูปเหตุกํ
จกฺขายตนํ   ฯเปฯ   มนายตนํ   อิทํ   วุจฺจติ  นามรูปปจฺจยา  สฬายตนํ
นามรูปเหตุกํ  ฯ  ตตฺถ  กตโม  สฬายตนปจฺจยา  ผสฺโส  สฬายตนเหตุโก
โย   ผสฺโส  ผุสนา  สมฺผุสนา  สมฺผุสิตตฺตํ  อยํ  วุจฺจติ  สฬายตนปจฺจยา
ผสฺโส   สฬายตนเหตุโก   ฯเปฯ   เตน  วุจฺจติ  เอวเมตสฺส  เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
                                     เหตุจตุกฺกํ ฯ
     [๓๑๙]   ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต
สงฺขารปจฺจยา    วิญฺญาณํ    สงฺขารสมฺปยุตฺตํ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามํ
วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ       นามปจฺจยา       ฉฏฺฐายตนํ      นามสมฺปยุตฺตํ
ฉฏฺฐายตนปจฺจยา   ผสฺโส   ฉฏฺฐายตนสมฺปยุตฺโต   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา
ผสฺสสมฺปยุตฺตา       เวทนาปจฺจยา      ตณฺหา      เวทนาสมฺปยุตฺตา
ตณฺหาปจฺจยา       อุปาทานํ      ตณฺหาสมฺปยุตฺตํ      อุปาทานปจฺจยา
ภโว    ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา    ชรามรณํ    เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๒๐]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต   ยา  เจตนา  สญฺเจตนา
สญฺเจตยิตตฺตํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต ฯ
ตตฺถ    กตมํ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   สงฺขารสมฺปยุตฺตํ   ยํ   จิตฺตํ
มโน  มานสํ  ฯเปฯ  ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ  อิทํ  วุจฺจติ สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ     สงฺขารสมฺปยุตฺตํ     ฯ    ตตฺถ    กตมํ    วิญฺญาณปจฺจยา
นามํ   วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ   เวทนากฺขนฺโธ   สญฺญากฺขนฺโธ   สงฺขารกฺขนฺโธ
อิทํ วุจฺจติ วิญฺญาณปจฺจยา นามํ วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ ฯ
     {๓๒๐.๑}   ตตฺถ   กตมํ   นามปจฺจยา  ฉฏฺฐายตนํ  นามสมฺปยุตฺตํ
ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ  ฯเปฯ  ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ  อิทํ  วุจฺจติ
นามปจฺจยา  ฉฏฺฐายตนํ  นามสมฺปยุตฺตํ  ฯ  ตตฺถ  กตโม ฉฏฺฐายตนปจฺจยา
ผสฺโส   ฉฏฺฐายตนสมฺปยุตฺโต   โย  ผสฺโส  ผุสนา  สมฺผุสนา  สมฺผุสิตตฺตํ
อยํ    วุจฺจติ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส   ฉฏฺฐายตนสมฺปยุตฺโต   ฯ
ตตฺถ   กตมา   ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  ผสฺสสมฺปยุตฺตา  ยํ  เจตสิกํ  สาตํ
เจตสิกํ  สุขํ  เจโตสมฺผสฺสชํ  สาตํ  สุขํ  เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา สาตา
สุขา  เวทนา  อยํ  วุจฺจติ  ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  ผสฺสสมฺปยุตฺตา ฯ ตตฺถ
กตมา   เวทนาปจฺจยา  ตณฺหา  เวทนาสมฺปยุตฺตา  โย  ราโค  สาราโค
ฯเปฯ    จิตฺตสฺส    สาราโค   อยํ   วุจฺจติ   เวทนาปจฺจยา   ตณฺหา
เวทนาสมฺปยุตฺตา     ฯ    ตตฺถ    กตมํ    ตณฺหาปจฺจยา    อุปาทานํ
ตณฺหาสมฺปยุตฺตํ     ยา     ทิฏฺฐิ     ทิฏฺฐิคตํ     ฯเปฯ    ติตฺถายตนํ
วิปริเยสคฺคาโห      อิทํ      วุจฺจติ      ตณฺหาปจฺจยา     อุปาทานํ
ตณฺหาสมฺปยุตฺตํ    ฯเปฯ    เตน    วุจฺจติ    เอวเมตสฺส    เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๒๑]   ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต
สงฺขารปจฺจยา    วิญฺญาณํ    สงฺขารสมฺปยุตฺตํ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามํ
วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ    นามปจฺจยา    ผสฺโส   นามสมฺปยุตฺโต   ผสฺสปจฺจยา
เวทนา    ผสฺสสมฺปยุตฺตา    เวทนาปจฺจยา   ตณฺหา   เวทนาสมฺปยุตฺตา
ตณฺหาปจฺจยา       อุปาทานํ      ตณฺหาสมฺปยุตฺตํ      อุปาทานปจฺจยา
ภโว   ภวปจฺจยา   ชาติ  ชาติปจฺจยา  ชรามรณํ  เอวเมตสฺส  เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๒๒]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต   ยา  เจตนา  สญฺเจตนา
สญฺเจตยิตตฺตํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต ฯ
ตตฺถ   กตมํ   สงฺขารปจฺจยา  วิญฺญาณํ  สงฺขารสมฺปยุตฺตํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ  วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ    สงฺขารสมฺปยุตฺตํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ
วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ     เวทนากฺขนฺโธ     สญฺญากฺขนฺโธ     สงฺขารกฺขนฺโธ
อิทํ     วุจฺจติ     วิญฺญาณปจฺจยา     นามํ     วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ    ฯ
นามปจฺจยา   ผสฺโส   นามสมฺปยุตฺโตติ   ตตฺถ   กตมํ   นามํ  ฐเปตฺวา
ผสฺสํ        เวทนากฺขนฺโธ        สญฺญากฺขนฺโธ       สงฺขารกฺขนฺโธ
วิญฺญาณกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ   นามํ   ฯ   ตตฺถ   กตโม  นามปจฺจยา
ผสฺโส     นามสมฺปยุตฺโต     โย     ผสฺโส     ผุสนา     สมฺผุสนา
สมฺผุสิตตฺตํ    อยํ    วุจฺจติ    นามปจฺจยา    ผสฺโส    นามสมฺปยุตฺโต
ฯเปฯ   เตน   วุจฺจติ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส  ทุกฺขกฺขนฺธสฺส  สมุทโย
โหตีติ ฯ
     [๓๒๓]   ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต
สงฺขารปจฺจยา       วิญฺญาณํ      สงฺขารสมฺปยุตฺตํ      วิญฺญาณปจฺจยา
นามรูปํ     วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ     นามํ     นามรูปปจฺจยา    ฉฏฺฐายตนํ
นามสมฺปยุตฺตํ      ฉฏฺฐายตนปจฺจยา     ผสฺโส     ฉฏฺฐายตนสมฺปยุตฺโต
ผสฺสปจฺจยา     เวทนา     ผสฺสสมฺปยุตฺตา    เวทนาปจฺจยา    ตณฺหา
เวทนาสมฺปยุตฺตา      ตณฺหาปจฺจยา      อุปาทานํ      ตณฺหาสมฺปยุตฺตํ
อุปาทานปจฺจยา    ภโว    ภวปจฺจยา   ชาติ   ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ
เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๒๔]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี    โมโห   อกุสลมูลํ   อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชา   ฯ   ตตฺถ
กตโม    อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต   ยา   เจตนา
สญฺเจตนา    สญฺเจตยิตตฺตํ    อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร
อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต     ฯ    ตตฺถ    กตมํ    สงฺขารปจฺจยา    วิญฺญาณํ
สงฺขารสมฺปยุตฺตํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน  มานสํ  ฯเปฯ  ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ    วุจฺจติ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   สงฺขารสมฺปยุตฺตํ   ฯ   ตตฺถ
กตมํ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามรูปํ    วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ    นามํ    อตฺถิ
นามํ   อตฺถิ   รูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  นามํ  เวทนากฺขนฺโธ  สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ อิทํ วุจฺจติ นามํ ฯ
     {๓๒๔.๑}   ตตฺถ กตมํ รูปํ จกฺขายตนสฺส อุปจโย ฯเปฯ กายายตนสฺส
อุปจโย  ยํ  วา  ปนญฺญมฺปิ  อตฺถิ  รูปํ  จิตฺตชํ  จิตฺตเหตุกํ  จิตฺตสมุฏฺฐานํ
อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ อิทญฺจ นามํ อิทญฺจ รูปํ อิทํ วุจฺจติ วิญฺญาณปจฺจยา
นามรูปํ    วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ    นามํ    ฯ   นามรูปปจฺจยา   ฉฏฺฐายตนํ
นามสมฺปยุตฺตนฺติ   อตฺถิ   นามํ   อตฺถิ   รูปํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ  นามํ
เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธ อิทํ วุจฺจติ นามํ ฯ
     {๓๒๔.๒}   ตตฺถ   กตมํ  รูปํ  ยํ  รูปํ  นิสฺสาย  มโนวิญฺญาณธาตุ
วตฺตติ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ  รูปํ  อิทํ วุจฺจติ
นามรูปํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   นามรูปปจฺจยา   ฉฏฺฐายตนํ  นามสมฺปยุตฺตํ
ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ  ฯเปฯ  ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ  อิทํ  วุจฺจติ
นามรูปปจฺจยา     ฉฏฺฐายตนํ    นามสมฺปยุตฺตํ    ฯ    ตตฺถ    กตโม
ฉฏฺฐายตนปจฺจยา   ผสฺโส   ฉฏฺฐายตนสมฺปยุตฺโต   โย   ผสฺโส   ผุสนา
สมฺผุสนา    สมฺผุสิตตฺตํ    อยํ    วุจฺจติ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส
ฉฏฺฐายตนสมฺปยุตฺโต    ฯเปฯ   เตน   วุจฺจติ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๒๕]   ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต
สงฺขารปจฺจยา       วิญฺญาณํ      สงฺขารสมฺปยุตฺตํ      วิญฺญาณปจฺจยา
นามรูปํ     วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ     นามํ     นามรูปปจฺจยา     สฬายตนํ
นามสมฺปยุตฺตํ   สฬายตนปจฺจยา   ผสฺโส  สฬายตนสมฺปยุตฺโต  ผสฺสปจฺจยา
เวทนา    ผสฺสสมฺปยุตฺตา    เวทนาปจฺจยา   ตณฺหา   เวทนาสมฺปยุตฺตา
ตณฺหาปจฺจยา       อุปาทานํ      ตณฺหาสมฺปยุตฺตํ      อุปาทานปจฺจยา
ภโว   ภวปจฺจยา   ชาติ  ชาติปจฺจยา  ชรามรณํ  เอวเมตสฺส  เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๒๖]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต   ยา  เจตนา  สญฺเจตนา
สญฺเจตยิตตฺตํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  อวิชฺชาสมฺปยุตฺโต ฯ
ตตฺถ    กตมํ   สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   สงฺขารสมฺปยุตฺตํ   ยํ   จิตฺตํ
มโน  มานสํ  ฯเปฯ  ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ  อิทํ  วุจฺจติ สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ สงฺขารสมฺปยุตฺตํ ฯ
     {๓๒๖.๑}   ตตฺถ  กตมํ  วิญฺญาณปจฺจยา  นามรูปํ  วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ
นามํ   อตฺถิ   นามํ   อตฺถิ  รูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  นามํ  เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ   สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ  วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ
จกฺขายตนสฺส  อุปจโย  ฯเปฯ  กายายตนสฺส  อุปจโย  ยํ  วา  ปนญฺญมฺปิ
อตฺถิ  รูปํ  จิตฺตชํ  จิตฺตเหตุกํ  จิตฺตสมุฏฺฐานํ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ
อิทญฺจ   นามํ   อิทญฺจ   รูปํ   อิทํ   วุจฺจติ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามรูปํ
วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ   นามํ   ฯ   นามรูปปจฺจยา  สฬายตนํ  นามสมฺปยุตฺตนฺติ
อตฺถิ นามํ อตฺถิ รูปํ ฯ
     {๓๒๖.๒}   ตตฺถ   กตมํ   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ   สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ  อิทํ  วุจฺจติ  นามํ  ฯ ตตฺถ กตมํ รูปํ จตฺตาโร จ มหาภูตา
ยญฺจ   รูปํ   นิสฺสาย   มโนวิญฺญาณธาตุ   วตฺตติ   อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ
อิติ   อิทญฺจ   นามํ   อิทญฺจ   รูปํ   อิทํ   วุจฺจติ   นามรูปํ  ฯ  ตตฺถ
กตมํ    นามรูปปจฺจยา   สฬายตนํ   นามสมฺปยุตฺตํ   จกฺขายตนํ   ฯเปฯ
มนายตนํ   อิทํ   วุจฺจติ   นามรูปปจฺจยา   สฬายตนํ   นามสมฺปยุตฺตํ  ฯ
ตตฺถ    กตโม    สฬายตนปจฺจยา    ผสฺโส   สฬายตนสมฺปยุตฺโต   โย
ผสฺโส   ผุสนา   สมฺผุสนา   สมฺผุสิตตฺตํ   อยํ   วุจฺจติ  สฬายตนปจฺจยา
ผสฺโส   สฬายตนสมฺปยุตฺโต  ฯเปฯ  เตน  วุจฺจติ  เอวเมตสฺส  เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
                                 สมฺปยุตฺตจตุกฺกํ ฯ
     [๓๒๗]   ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  สงฺขารปจฺจยาปิ
อวิชฺชา     สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ    วิญฺญาณปจฺจยาปิ    สงฺขาโร
วิญฺญาณปจฺจยา     นามํ     นามปจฺจยาปิ     วิญฺญาณํ     นามปจฺจยา
ฉฏฺฐายตนํ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยาปิ    นามํ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส
ผสฺสปจฺจยาปิ    ฉฏฺฐายตนํ    ผสฺสปจฺจยา    เวทนา   เวทนาปจฺจยาปิ
ผสฺโส   เวทนาปจฺจยา   ตณฺหา   ตณฺหาปจฺจยาปิ  เวทนา  ตณฺหาปจฺจยา
อุปาทานํ     อุปาทานปจฺจยาปิ     ตณฺหา     อุปาทานปจฺจยา    ภโว
ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๒๘]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี โมโห อกุสลมูลํ อยํ วุจฺจติ อวิชฺชา ฯ
     [๓๒๙]   ตตฺถ   กตโม   อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  ยา  เจตนา
สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ   อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  ฯ
ตตฺถ    กตมา    สงฺขารปจฺจยาปิ    อวิชฺชา   ยํ   อญฺญาณํ   อทสฺสนํ
ฯเปฯ   อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ   อยํ  วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยาปิ
อวิชฺชา ฯ
     [๓๓๐]   ตตฺถ   กตมํ   สงฺขารปจฺจยา  วิญฺญาณํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ  วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ   ฯ   ตตฺถ   กตโม   วิญฺญาณปจฺจยาปิ  สงฺขาโร  ยา  เจตนา
สญฺเจตนา สญฺเจตยิตตฺตํ อยํ วุจฺจติ วิญฺญาณปจฺจยาปิ สงฺขาโร ฯ
     [๓๓๑]   ตตฺถ   กตมํ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ     สงฺขารกฺขนฺโธ     อิทํ     วุจฺจติ     วิญฺญาณปจฺจยา
นามํ   ฯ   ตตฺถ  กตมํ  นามปจฺจยาปิ  วิญฺญาณํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน  มานสํ
ฯเปฯ ตชฺชา มโนวิญฺญาณธาตุ อิทํ วุจฺจติ นามปจฺจยาปิ วิญฺญาณํ ฯ
     [๓๓๒]   ตตฺถ   กตมํ   นามปจฺจยา  ฉฏฺฐายตนํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ   วุจฺจติ   นามปจฺจยา
ฉฏฺฐายตนํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ  ฉฏฺฐายตนปจฺจยาปิ  นามํ  เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ     สงฺขารกฺขนฺโธ    อิทํ    วุจฺจติ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยาปิ
นามํ ฯ
     [๓๓๓]   ตตฺถ   กตโม   ฉฏฺฐายตนปจฺจยา   ผสฺโส  โย  ผสฺโส
ผุสนา    สมฺผุสนา    สมฺผุสิตตฺตํ    อยํ    วุจฺจติ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยา
ผสฺโส   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   ผสฺสปจฺจยาปิ   ฉฏฺฐายตนํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโน  วิญฺญาณธาตุ  อิทํ  วุจฺจติ  ผสฺสปจฺจยาปิ
ฉฏฺฐายตนํ ฯ
     [๓๓๔]   ตตฺถ   กตมา  ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  ยํ  เจตสิกํ  สาตํ
เจตสิกํ   สุขํ   เจโตสมฺผสฺสชํ   สาตํ   สุขํ   เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา
สาตา   สุขา   เวทนา   อยํ   วุจฺจติ  ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  ฯ  ตตฺถ
กตโม    เวทนาปจฺจยาปิ    ผสฺโส   โย   ผสฺโส   ผุสนา   สมฺผุสนา
สมฺผุสิตตฺตํ อยํ วุจฺจติ เวทนาปจฺจยาปิ ผสฺโส ฯ
     [๓๓๕]   ตตฺถ  กตมา  เวทนาปจฺจยา  ตณฺหา  โย ราโค สาราโค
ฯเปฯ   จิตฺตสฺส   สาราโค   อยํ   วุจฺจติ   เวทนาปจฺจยา  ตณฺหา  ฯ
ตตฺถ   กตมา  ตณฺหาปจฺจยาปิ  เวทนา  ยํ  เจตสิกํ  สาตํ  เจตสิกํ  สุขํ
เจโตสมฺผสฺสชํ  สาตํ  สุขํ  เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา  สาตา สุขา เวทนา
อยํ วุจฺจติ ตณฺหาปจฺจยาปิ เวทนา ฯ
     [๓๓๖]   ตตฺถ  กตมํ  ตณฺหาปจฺจยา  อุปาทานํ  ยา  ทิฏฺฐิ  ทิฏฺฐิคตํ
ฯเปฯ    ติตฺถายตนํ    วิปริเยสคฺคาโห    อิทํ   วุจฺจติ   ตณฺหาปจฺจยา
อุปาทานํ  ฯ  ตตฺถ  กตมา  อุปาทานปจฺจยาปิ  ตณฺหา โย ราโค สาราโค
ฯเปฯ จิตฺตสฺส สาราโค อยํ วุจฺจติ อุปาทานปจฺจยาปิ ตณฺหา ฯ
     [๓๓๗]   ตตฺถ  กตโม  อุปาทานปจฺจยา  ภโว  ฐเปตฺวา  อุปาทานํ
เวทนากฺขนฺโธ    สญฺญากฺขนฺโธ    สงฺขารกฺขนฺโธ   วิญฺญาณกฺขนฺโธ   อยํ
วุจฺจติ อุปาทานปจฺจยา ภโว ฯ
     [๓๓๘]   ตตฺถ  กตมา  ภวปจฺจยา  ชาติ  ยา  เตสํ  ธมฺมานํ ชาติ
สญฺชาติ นิพฺพตฺติ อภินิพฺพตฺติ ปาตุภาโว อยํ วุจฺจติ ภวปจฺจยา ชาติ ฯ
     [๓๓๙]   ตตฺถ   กตมํ  ชาติปจฺจยา  ชรามรณํ  อตฺถิ  ชรา  อตฺถิ
มรณํ  ฯ  ตตฺถ  กตมา  ชรา  ยา  เตสํ  ธมฺมานํ  ชรา ชีรณตา อายุโน
สํหานิ   อยํ   วุจฺจติ  ชรา  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  มรณํ  โย  เตสํ  ธมฺมานํ
ขโย  วโย  เภโท  ปริเภโท  อนิจฺจตา  อนฺตรธานํ  อิทํ  วุจฺจติ มรณํ ฯ
อิติ อยญฺจ ชรา อิทญฺจ มรณํ อิทํ วุจฺจติ ชาติปจฺจยา ชรามรณํ ฯ
     [๓๔๐]   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส   ทุกฺขกฺขนฺธสฺส  สมุทโย  โหตีติ
เอวเมตสฺส   เกวลสฺส   ทุกฺขกฺขนฺธสฺส   สงฺคติ   โหติ  สมาคโม  โหติ
สโมธานํ   โหติ  ปาตุภาโว  โหติ  เตน  วุจฺจติ  เอวเมตสฺส  เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๔๑]   ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  สงฺขารปจฺจยาปิ
อวิชฺชา     สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ    วิญฺญาณปจฺจยาปิ    สงฺขาโร
วิญฺญาณปจฺจยา    นามํ   นามปจฺจยาปิ   วิญฺญาณํ   นามปจฺจยา   ผสฺโส
ผสฺสปจฺจยาปิ   นามํ   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา   เวทนาปจฺจยาปิ   ผสฺโส
เวทนาปจฺจยา     ตณฺหา    ตณฺหาปจฺจยาปิ    เวทนา    ตณฺหาปจฺจยา
อุปาทานํ     อุปาทานปจฺจยาปิ     ตณฺหา     อุปาทานปจฺจยา    ภโว
ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๔๒]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   ยา  เจตนา  สญฺเจตนา  สญฺเจตยิตตฺตํ  อยํ
วุจฺจติ   อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   ฯ   ตตฺถ  กตมา  สงฺขารปจฺจยาปิ
อวิชฺชา   ยํ   อญฺญาณํ   อทสฺสนํ  ฯเปฯ  อวิชฺชาลงฺคี  โมโห  อกุสลมูลํ
อยํ   วุจฺจติ   สงฺขารปจฺจยาปิ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ วุจฺจติ สงฺขารปจฺจยา วิญฺญาณํ ฯ
     {๓๔๒.๑}   ตตฺถ  กตโม  วิญฺญาณปจฺจยาปิ  สงฺขาโร  ยา  เจตนา
สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ   อยํ   วุจฺจติ  วิญฺญาณปจฺจยาปิ  สงฺขาโร  ฯ
ตตฺถ    กตมํ    วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ   สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามํ   ฯ  ตตฺถ  กตมํ
นามปจฺจยาปิ    วิญฺญาณํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา
มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ   วุจฺจติ   นามปจฺจยาปิ  วิญฺญาณํ  ฯ  นามปจฺจยา
ผสฺโสติ  ตตฺถ  กตมํ  นามํ  ฐเปตฺวา  ผสฺสํ  เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ  วิญฺญาณกฺขนฺโธ  อิทํ วุจฺจติ นามํ ฯ ตตฺถ กตโม นามปจฺจยา
ผสฺโส  โย  ผสฺโส  ผุสนา  สมฺผุสนา  สมฺผุสิตตฺตํ  อยํ วุจฺจติ นามปจฺจยา
ผสฺโส  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  ผสฺสปจฺจยาปิ  นามํ  เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ     วิญฺญาณกฺขนฺโธ     อิทํ     วุจฺจติ     ผสฺสปจฺจยาปิ
นามํ   ฯเปฯ   เตน   วุจฺจติ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส   ทุกฺขกฺขนฺธสฺส
สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๔๓]   ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  สงฺขารปจฺจยาปิ
อวิชฺชา     สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ    วิญฺญาณปจฺจยาปิ    สงฺขาโร
วิญฺญาณปจฺจยา    นามรูปํ    นามรูปปจฺจยาปิ   วิญฺญาณํ   นามรูปปจฺจยา
ฉฏฺฐายตนํ      ฉฏฺฐายตนปจฺจยาปิ      นามรูปํ      ฉฏฺฐายตนปจฺจยา
ผสฺโส   ผสฺสปจฺจยาปิ  ฉฏฺฐายตนํ  ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  เวทนาปจฺจยาปิ
ผสฺโส      เวทนาปจฺจยา      ตณฺหา     ตณฺหาปจฺจยาปิ     เวทนา
ตณฺหาปจฺจยา    อุปาทานํ   อุปาทานปจฺจยาปิ   ตณฺหา   อุปาทานปจฺจยา
ภโว    ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา    ชรามรณํ    เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๔๔]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา    สงฺขาโร   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ
อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร  ตตฺถ  กตมา  สงฺขารปจฺจยาปิ
อวิชฺชา   ยํ   อญฺญาณํ   อทสฺสนํ  ฯเปฯ  อวิชฺชาลงฺคี  โมโห  อกุสลมูลํ
อยํ   วุจฺจติ   สงฺขารปจฺจยาปิ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ   วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา  วิญฺญาณํ  ฯ  ตตฺถ  กตโม  วิญฺญาณปจฺจยาปิ
สงฺขาโร    ยา    เจตนา   สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ   อยํ   วุจฺจติ
วิญฺญาณปจฺจยาปิ สงฺขาโร ฯ
     {๓๔๔.๑}   ตตฺถ  กตมํ  วิญฺญาณปจฺจยา  นามรูปํ  อตฺถิ  นามํ อตฺถิ
รูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  นามํ  เวทนากฺขนฺโธ  สญฺญากฺขนฺโธ  สงฺขารกฺขนฺโธ
อิทํ   วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  จกฺขายตนสฺส  อุปจโย  ฯเปฯ
กายายตนสฺส  อุปจโย  ยํ  วา  ปนญฺญมฺปิ  อตฺถิ  รูปํ  จิตฺตชํ  จิตฺตเหตุกํ
จิตฺตสมุฏฺฐานํ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ  รูปํ  อิทํ
วุจฺจติ    วิญฺญาณปจฺจยา    นามรูปํ   ฯ   นามรูปปจฺจยาปิ   วิญฺญาณนฺติ
อตฺถิ  นามํ  อตฺถิ  รูปํ  ตตฺถ  กตมํ  นามํ  เวทนากฺขนฺโธ  สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ อิทํ วุจฺจติ นามํ ฯ
     {๓๔๔.๒}   ตตฺถ   กตมํ  รูปํ  ยํ  รูปํ  นิสฺสาย  มโนวิญฺญาณธาตุ
วตฺตติ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ  รูปํ  อิทํ วุจฺจติ
นามรูปํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   นามรูปปจฺจยาปิ  วิญฺญาณํ  ยํ  จิตฺตํ  มโน
มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ  อิทํ  วุจฺจติ  นามรูปปจฺจยาปิ
วิญฺญาณํ   ฯ   นามรูปปจฺจยา  ฉฏฺฐายตนนฺติ  อตฺถิ  นามํ  อตฺถิ  รูปํ  ฯ
ตตฺถ   กตมํ   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ  สญฺญากฺขนฺโธ  สงฺขารกฺขนฺโธ  อิทํ
วุจฺจติ นามํ ฯ
     {๓๔๔.๓}   ตตฺถ   กตมํ  รูปํ  ยํ  รูปํ  นิสฺสาย  มโนวิญฺญาณธาตุ
วตฺตติ   อิทํ   วุจฺจติ   รูปํ   ฯ   อิติ  อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ  รูปํ  อิทํ
วุจฺจติ    นามรูปํ    ฯ    ตตฺถ    กตมํ   นามรูปปจฺจยา   ฉฏฺฐายตนํ
ยํ     จิตฺตํ    มโน    มานสํ    ฯเปฯ    ตชฺชา    มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ     วุจฺจติ    นามรูปปจฺจยา    ฉฏฺฐายตนํ    ฯ    ตตฺถ    กตมํ
ฉฏฺฐายตนปจฺจยาปิ    นามรูปํ   อตฺถิ   นามํ   อตฺถิ   รูปํ   ฯ   ตตฺถ
กตมํ     นามํ     เวทนากฺขนฺโธ     สญฺญากฺขนฺโธ     สงฺขารกฺขนฺโธ
อิทํ วุจฺจติ นามํ ฯ
     {๓๔๔.๔}   ตตฺถ กตมํ รูปํ จกฺขายตนสฺส อุปจโย ฯเปฯ กายายตนสฺส
อุปจโย  ยํ  วา  ปนญฺญมฺปิ  อตฺถิ  รูปํ  จิตฺตชํ  จิตฺตเหตุกํ  จิตฺตสมุฏฺฐานํ
อิทํ   วุจฺจติ   รูปํ   ฯ   อิติ   อิทญฺจ  นามํ  อิทญฺจ  รูปํ  อิทํ  วุจฺจติ
ฉฏฺฐายตนปจฺจยาปิ    นามรูปํ    ฯ   ตตฺถ   กตโม   ฉฏฺฐายตนปจฺจยา
ผสฺโส    โย   ผสฺโส   ผุสนา   สมฺผุสนา   สมฺผุสิตตฺตํ   อยํ   วุจฺจติ
ฉฏฺฐายตนปจฺจยา     ผสฺโส     ฯ     ตตฺถ    กตมํ    ผสฺสปจฺจยาปิ
ฉฏฺฐายตนํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ  ฯเปฯ  ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ  วุจฺจติ  ผสฺสปจฺจยาปิ  ฉฏฺฐายตนํ  ฯเปฯ  เตน  วุจฺจติ  เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
     [๓๔๕]   ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  สงฺขารปจฺจยาปิ
อวิชฺชา     สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ    วิญฺญาณปจฺจยาปิ    สงฺขาโร
วิญฺญาณปจฺจยา    นามรูปํ    นามรูปจฺจยาปิ    วิญฺญาณํ   นามรูปปจฺจยา
สฬายตนํ     สฬายตนปจฺจยาปิ    นามรูปํ    สฬายตนปจฺจยา    ผสฺโส
ผสฺสปจฺจยาปิ   สฬายตนํ   ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  เวทนาปจฺจยาปิ  ผสฺโส
เวทนาปจฺจยา     ตณฺหา    ตณฺหาปจฺจยาปิ    เวทนา    ตณฺหาปจฺจยา
อุปาทานํ     อุปาทานปจฺจยาปิ     ตณฺหา     อุปาทานปจฺจยา    ภโว
ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๔๖]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา    สงฺขาโร   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ
อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร  ฯ  ตตฺถ  กตมา  สงฺขารปจฺจยาปิ
อวิชฺชา   ยํ   อญฺญาณํ   อทสฺสนํ  ฯเปฯ  อวิชฺชาลงฺคี  โมโห  อกุสลมูลํ
อยํ   วุจฺจติ   สงฺขารปจฺจยาปิ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ   ยํ   จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา  มโนวิญฺญาณธาตุ
อิทํ   วุจฺจติ  สงฺขารปจฺจยา  วิญฺญาณํ  ฯ  ตตฺถ  กตโม  วิญฺญาณปจฺจยาปิ
สงฺขาโร    ยา    เจตนา   สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ   อยํ   วุจฺจติ
วิญฺญาณปจฺจยาปิ สงฺขาโร ฯ
     {๓๔๖.๑}   ตตฺถ   กตมํ   วิญฺญาณปจฺจยา   นามรูปํ  อตฺถิ  นามํ
อตฺถิ   รูปํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   นามํ   เวทนากฺขนฺโธ   สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  จกฺขายตนสฺส
อุปจโย  ฯเปฯ  กายายตนสฺส  อุปจโย  ยํ  วา ปนญฺญมฺปิ อตฺถิ รูปํ จิตฺตชํ
จิตฺตเหตุกํ  จิตฺตสมุฏฺฐานํ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ อิทญฺจ
รูปํ  อิทํ  วุจฺจติ  วิญฺญาณปจฺจยา  นามรูปํ  ฯ  นามรูปปจฺจยาปิ วิญฺญาณนฺติ
อตฺถิ  นามํ  อตฺถิ  รูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ นามํ เวทนากฺขนฺโธ สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ  อิทํ  วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  ยํ  รูปํ นิสฺสาย
มโนวิญฺญาณธาตุ  วตฺตติ  อิทํ  วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ อิทญฺจ นามํ อิทญฺจ รูปํ
อิทํ   วุจฺจติ   นามรูปํ   ฯ   ตตฺถ  กตมํ  นามรูปปจฺจยาปิ  วิญฺญาณํ  ยํ
จิตฺตํ   มโน   มานสํ   ฯเปฯ   ตชฺชา   มโนวิญฺญาณธาตุ   อิทํ  วุจฺจติ
นามรูปปจฺจยาปิ    วิญฺญาณํ    ฯ   นามรูปปจฺจยา   สฬายตนนฺติ   อตฺถิ
นามํ   อตฺถิ   รูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  นามํ  เวทนากฺขนฺโธ  สญฺญากฺขนฺโธ
สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ  นามํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  รูปํ  จตฺตาโร  จ
มหาภูตา    ยญฺจ    รูปํ    นิสฺสาย    มโนวิญฺญาณธาตุ   วตฺตติ   อิทํ
วุจฺจติ รูปํ ฯ อิติ อิทญฺจ นามํ อิทญฺจ รูปํ อิทํ วุจฺจติ นามรูปํ ฯ
     {๓๔๖.๒}   ตตฺถ  กตมํ  นามรูปปจฺจยา  สฬายตนํ จกฺขายตนํ ฯเปฯ
มนายตนํ   อิทํ   วุจฺจติ   นามรูปปจฺจยา   สฬายตนํ   ฯ   ตตฺถ  กตมํ
สฬายตนปจฺจยาปิ  นามรูปํ  อตฺถิ  นามํ  อตฺถิ  รูปํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ นามํ
เวทนากฺขนฺโธ   สญฺญากฺขนฺโธ   สงฺขารกฺขนฺโธ   อิทํ   วุจฺจติ  นามํ  ฯ
ตตฺถ   กตมํ  รูปํ  จกฺขายตนสฺส  อุปจโย  ฯเปฯ  กายายตนสฺส  อุปจโย
ยํ   วา   ปนญฺญมฺปิ   อตฺถิ  รูปํ  จิตฺตชํ  จิตฺตเหตุกํ  จิตฺตสมุฏฺฐานํ  อิทํ
วุจฺจติ  รูปํ  ฯ  อิติ  อิทญฺจ  นามํ อิทญฺจ รูปํ อิทํ วุจฺจติ สฬายตนปจฺจยาปิ
นามรูปํ   ฯ  ตตฺถ  กตโม  สฬายตนปจฺจยา  ผสฺโส  โย  ผสฺโส  ผุสนา
สมฺผุสนา   สมฺผุสิตตฺตํ   อยํ   วุจฺจติ  สฬายตนปจฺจยา  ผสฺโส  ฯ  ตตฺถ
กตมํ   ผสฺสปจฺจยาปิ   สฬายตนํ   จกฺขายตนํ   ฯเปฯ   มนายตนํ   อิทํ
วุจฺจติ   ผสฺสปจฺจยาปิ   สฬายตนํ   ฯเปฯ   เตน   วุจฺจติ  เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯ
                                   อญฺญมญฺญจตุกฺกํ ฯ
     [๓๔๗]   กตเม   ธมฺมา   อกุสลา   ยสฺมึ  สมเย  อกุสลํ  จิตฺตํ
อุปฺปนฺนํ     โหติ     โสมนสฺสสหคตํ    ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ    สสงฺขาเรน
ฯเปฯ    โสมนสฺสสหคตํ    ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ    ฯเปฯ    โสมนสฺสสหคตํ
ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ   สสงฺขาเรน  รูปารมฺมณํ  วา  ฯเปฯ  ธมฺมารมฺมณํ  วา
ยํ  ยํ  วา  ปนารพฺภ  ตสฺมึ สมเย อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขาโร สงฺขารปจฺจยา
วิญฺญาณํ      วิญฺญาณปจฺจยา      นามํ     นามปจฺจยา     ฉฏฺฐายตนํ
ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส    ผสฺสปจฺจยา    เวทนา    เวทนาปจฺจยา
ตณฺหา      ตณฺหาปจฺจยา     อธิโมกฺโข     อธิโมกฺขปจฺจยา     ภโว
ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ   เอวเมตสฺส   เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๔๘]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯ  ตตฺถ  กตโม
อวิชฺชาปจฺจยา    สงฺขาโร   ยา   เจตนา   สญฺเจตนา   สญฺเจตยิตตฺตํ
อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชาปจฺจยา   สงฺขาโร   ฯเปฯ  ตตฺถ  กตโม  ตณฺหา
ปจฺจยา   อธิโมกฺโข   โย  จิตฺตสฺส  อธิโมกฺโข  อธิมุจฺจนา  ตทธิมุตฺตตา
อยํ  วุจฺจติ  ตณฺหาปจฺจยา  อธิโมกฺโข  ฯ  ตตฺถ  กตโม  อธิโมกฺขปจฺจยา
ภโว   ฐเปตฺวา  อธิโมกฺขํ  เวทนากฺขนฺโธ  สญฺญากฺขนฺโธ  สงฺขารกฺขนฺโธ
วิญฺญาณกฺขนฺโธ   อยํ   วุจฺจติ   อธิโมกฺขปจฺจยา   ภโว   ฯเปฯ   เตน
วุจฺจติ เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯเปฯ
     [๓๔๙]   กตเม   ธมฺมา   อกุสลา   ยสฺมึ  สมเย  อกุสลํ  จิตฺตํ
อุปฺปนฺนํ    โหติ    อุเปกฺขาสหคตํ   ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ   รูปารมฺมณํ   วา
ฯเปฯ  ธมฺมารมฺมณํ  วา  ยํ  ยํ  วา ปนารพฺภ ตสฺมึ สมเย อวิชฺชาปจฺจยา
สงฺขาโร      สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ     วิญฺญาณปจฺจยา     นามํ
นามปจฺจยา    ฉฏฺฐายตนํ    ฉฏฺฐายตนปจฺจยา    ผสฺโส    ผสฺสปจฺจยา
เวทนา      เวทนาปจฺจยา     ตณฺหา     ตณฺหาปจฺจยา     อุปาทานํ
อุปาทานปจฺจยา    ภโว    ภวปจฺจยา   ชาติ   ชาติปจฺจยา   ชรามรณํ
เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๕๐]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ   อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชา  ฯเปฯ  ตตฺถ
กตมา   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา   ยํ   เจตสิกํ   เนว   สาตํ   นาสาตํ
เจโตสมฺผสฺสชํ    อทุกฺขมสุขํ    เวทยิตํ   เจโตสมฺผสฺสชา   อทุกฺขมสุขา
เวทนา   อยํ   วุจฺจติ   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา   ฯเปฯ   เตน  วุจฺจติ
เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯเปฯ
     [๓๕๑]   กตเม   ธมฺมา   อกุสลา   ยสฺมึ  สมเย  อกุสลํ  จิตฺตํ
อุปฺปนฺนํ     โหติ     อุเปกฺขาสหคตํ    ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ    สสงฺขาเรน
ฯเปฯ    อุเปกฺขาสหคตํ    ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ    ฯเปฯ    อุเปกฺขาสหคตํ
ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ   สสงฺขาเรน   รูปารมฺมณํ   วา   ฯเปฯ   ธมฺมารมฺมณํ
วา   ยํ   ยํ   วา   ปนารพฺภ  ตสฺมึ  สมเย  อวิชฺชาปจฺจยา  สงฺขาโร
สงฺขารปจฺจยา     วิญฺญาณํ     วิญฺญาณปจฺจยา     นามํ    นามปจฺจยา
ฉฏฺฐายตนํ     ฉฏฺฐายตนปจฺจยา     ผสฺโส     ผสฺสปจฺจยา    เวทนา
เวทนาปจฺจยา    ตณฺหา    ตณฺหาปจฺจยา   อธิโมกฺโข   อธิโมกฺขปจฺจยา
ภโว    ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา    ชรามรณํ    เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯเปฯ
     [๓๕๒]   กตเม   ธมฺมา   อกุสลา   ยสฺมึ  สมเย  อกุสลํ  จิตฺตํ
อุปฺปนฺนํ      โหติ      โทมนสฺสสหคตํ      ปฏิฆสมฺปยุตฺตํ      ฯเปฯ
โทมนสฺสสหคตํ     ปฏิฆสมฺปยุตฺตํ     สสงฺขาเรน     รูปารมฺมณํ    วา
ฯเปฯ   ธมฺมารมฺมณํ   วา   ยํ   ยํ   วา   ปนารพฺภ   ตสฺมึ   สมเย
อวิชฺชาปจฺจยา    สงฺขาโร    สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   วิญฺญาณปจฺจยา
นามํ      นามปจฺจยา     ฉฏฺฐายตนํ     ฉฏฺฐายตนปจฺจยา     ผสฺโส
ผสฺสปจฺจยา      เวทนา     เวทนาปจฺจยา     ปฏิฆํ     ปฏิฆปจฺจยา
อธิโมกฺโข    อธิโมกฺขปจฺจยา   ภโว   ภวปจฺจยา   ชาติ   ชาติปจฺจยา
ชรามรณํ เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๕๓]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ   อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชา  ฯเปฯ  ตตฺถ
กตมา   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา   ยํ   เจตสิกํ   อสาตํ   เจตสิกํ  ทุกฺขํ
เจโตสมฺผสฺสชํ   อสาตํ  ทุกฺขํ  เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา  อสาตา  ทุกฺขา
เวทนา  อยํ  วุจฺจติ  ผสฺสปจฺจยา  เวทนา  ฯ  ตตฺถ กตมํ เวทนาปจฺจยา
ปฏิฆํ    โย    จิตฺตสฺส    อาฆาโต    ปฏิฆาโต    ฯเปฯ    จณฺฑิกฺกํ
อสฺสุโรโป    อนตฺตมนตา    จิตฺตสฺส    อิทํ    วุจฺจติ   เวทนาปจฺจยา
ปฏิฆํ    ฯ   ตตฺถ   กตโม   ปฏิฆปจฺจยา   อธิโมกฺโข   โย   จิตฺตสฺส
อธิโมกฺโข    อธิมุจฺจนา    ตทธิมุตฺตตา    อยํ    วุจฺจติ   ปฏิฆปจฺจยา
อธิโมกฺโข  ฯ  ตตฺถ  กตโม  อธิโมกฺขปจฺจยา  ภโว  ฐเปตฺวา  อธิโมกฺขํ
เวทนากฺขนฺโธ    สญฺญากฺขนฺโธ    สงฺขารกฺขนฺโธ   วิญฺญาณกฺขนฺโธ   อยํ
วุจฺจติ   อธิโมกฺขปจฺจยา   ภโว   ฯเปฯ   เตน   วุจฺจติ   เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯเปฯ
     [๓๕๔]   กตเม   ธมฺมา   อกุสลา   ยสฺมึ  สมเย  อกุสลํ  จิตฺตํ
อุปฺปนฺนํ     โหติ     อุเปกฺขาสหคตํ    วิจิกิจฺฉาสมฺปยุตฺตํ    รูปารมฺมณํ
วา   ฯเปฯ   ธมฺมารมฺมณํ   วา   ยํ  ยํ  วา  ปนารพฺภ  ตสฺมึ  สมเย
อวิชฺชาปจฺจยา    สงฺขาโร    สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   วิญฺญาณปจฺจยา
นามํ      นามปจฺจยา     ฉฏฺฐายตนํ     ฉฏฺฐายตนปจฺจยา     ผสฺโส
ผสฺสปจฺจยา    เวทนา    เวทนาปจฺจยา    วิจิกิจฺฉา   วิจิกิจฺฉาปจฺจยา
ภโว    ภวปจฺจยา    ชาติ    ชาติปจฺจยา    ชรามรณํ    เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๕๕]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี   โมโห   อกุสลมูลํ   อยํ   วุจฺจติ   อวิชฺชา  ฯเปฯ  ตตฺถ
กตมา   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา   ยํ   เจตสิกํ   เนว   สาตํ   นาสาตํ
เจโตสมฺผสฺสชํ    อทุกฺขมสุขํ    เวทยิตํ   เจโตสมฺผสฺสชา   อทุกฺขมสุขา
เวทนา    อยํ    วุจฺจติ   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา   ฯ   ตตฺถ   กตมา
เวทนาปจฺจยา   วิจิกิจฺฉา   ยา   กงฺขา  กงฺขายนา  กงฺขายิตตฺตํ  วิมติ
วิจิกิจฺฉา   เทฺวฬฺหกํ   เทฺวธาปโถ   สํสโย   อเนกํสคาโห   อาสปฺปนา
ปริสปฺปนา    อปริโยคาหนา    ถมฺภิตตฺตํ   จิตฺตสฺส   มโนวิเลโข   อยํ
วุจฺจติ  เวทนาปจฺจยา  วิจิกิจฺฉา  ฯ  ตตฺถ  กตโม  วิจิกิจฺฉาปจฺจยา ภโว
ฐเปตฺวา    วิจิกิจฺฉํ    เวทนากฺขนฺโธ    สญฺญากฺขนฺโธ   สงฺขารกฺขนฺโธ
วิญฺญาณกฺขนฺโธ   อยํ   วุจฺจติ   วิจิกิจฺฉาปจฺจยา   ภโว   ฯเปฯ   เตน
วุจฺจติ เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯเปฯ
     [๓๕๖]   กตเม   ธมฺม   อกุสลา   ยสฺมึ   สมเย  อกุสลํ  จิตฺตํ
อุปฺปนฺนํ    โหติ    อุเปกฺขาสหคตํ   อุทฺธจฺจสมฺปยุตฺตํ   รูปารมฺมณํ   วา
ฯเปฯ   ธมฺมารมฺมณํ   วา   ยํ   ยํ   วา   ปนารพฺภ   ตสฺมึ   สมเย
อวิชฺชาปจฺจยา    สงฺขาโร    สงฺขารปจฺจยา   วิญฺญาณํ   วิญฺญาณปจฺจยา
นามํ      นามปจฺจยา     ฉฏฺฐายตนํ     ฉฏฺฐายตนปจฺจยา     ผสฺโส
ผสฺสปจฺจยา     เวทนา    เวทนาปจฺจยา    อุทฺธจฺจํ    อุทฺธจฺจปจฺจยา
อธิโมกฺโข    อธิโมกฺขปจฺจยา   ภโว   ภวปจฺจยา   ชาติ   ชาติปจฺจยา
ชรามรณํ เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
     [๓๕๗]   ตตฺถ   กตมา   อวิชฺชา   ยํ  อญฺญาณํ  อทสฺสนํ  ฯเปฯ
อวิชฺชาลงฺคี  โมโห  อกุสลมูลํ  อยํ  วุจฺจติ  อวิชฺชา  ฯเปฯ  ตตฺถ กตมา
ผสฺสปจฺจยา   เวทนา  ยํ  เจตสิกํ  เนว  สาตํ  นาสาตํ  เจโตสมฺผสฺสชํ
อทุกฺขมสุขํ     เวทยิตํ     เจโตสมฺผสฺสชา     อทุกฺขมสุขา    เวทนา
อยํ   วุจฺจติ   ผสฺสปจฺจยา   เวทนา   ฯ   ตตฺถ  กตมํ  เวทนาปจฺจยา
อุทฺธจฺจํ   ยํ   จิตฺตสฺส   อุทฺธจฺจํ  อวูปสโม  เจตโส  วิกฺเขโป  ภนฺตตฺตํ
จิตฺตสฺส   อิทํ   วุจฺจติ   เวทนาปจฺจยา   อุทฺธจฺจํ   ฯ   ตตฺถ   กตโม
อุทฺธจฺจปจฺจยา    อธิโมกฺโข    โย   จิตฺตสฺส   อธิโมกฺโข   อธิมุจฺจนา
ตทธิมุตฺตตา    อยํ    วุจฺจติ   อุทฺธจฺจปจฺจยา   อธิโมกฺโข   ฯ   ตตฺถ
กตโม   อธิโมกฺขปจฺจยา   ภโว   ฐเปตฺวา   อธิโมกฺขํ   เวทนากฺขนฺโธ
สญฺญากฺขนฺโธ     สงฺขารกฺขนฺโธ     วิญฺญาณกฺขนฺโธ     อยํ     วุจฺจติ
อธิโมกฺขปจฺจยา   ภโว   ฯเปฯ   เตน   วุจฺจติ  เอวเมตสฺส  เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตีติ ฯเปฯ
                                  อกุสลนิทฺเทโส ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้าที่ ๑๙๒-๒๒๕. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=3903&w=&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=3903&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=35&item=291&items=67              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=35&siri=23              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=291              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=5289              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=5289              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ https://84000.org/tipitaka/read/?index_35 https://84000.org/tipitaka/english/?index_35

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]