บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ | |
| |
[๑๓๕] เตน โข ปน สมเยน ภควโต กาโย โทสาภิสนฺโน โหติ ฯ อถโข ภควา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามนฺเตสิ โทสาภิสนฺโน โข อานนฺท ตถาคตสฺส กาโย อิจฺฉติ ตถาคโต วิเรจนํ ปาตุนฺติ ฯ อถโข อายสฺมา อานนฺโท เยน ชีวโก โกมารภจฺโจ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ชีวกํ โกมารภจฺจํ เอตทโวจ โทสาภิสนฺโน โข อาวุโส ชีวก ตถาคตสฺส กาโย อิจฺฉติ ตถาคโต วิเรจนํ ปาตุนฺติ ฯ เตนหิ ภนฺเต อานนฺท ภควโต กายํ กติปาหํ สิเนเหถาติ ฯ {๑๓๕.๑} อถโข อายสฺมา อานนฺโท ภควโต กายํ กติปาหํ สิเนเหตฺวา เยน ชีวโก โกมารภจฺโจ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ชีวกํ โกมารภจฺจํ เอตทโวจ สินิทฺโธ โข อาวุโส ชีวก ตถาคตสฺส กาโย ยสฺสทานิ กาลํ มญฺญสีติ ฯ อถโข ชีวกสฺส โกมารภจฺจสฺส เอตทโหสิ น โข เม ตํ ปฏิรูปํ โยหํ ภควโต โอฬาริกํ วิเรจนํ ทเทยฺยํ ๒- ยนฺนูนาหํ ๓- ตีณิ อุปฺปลหตฺถานิ นานาเภสชฺเชหิ ปริภาเวตฺวา ตถาคตสฺส อุปนาเมยฺยนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ ๒ ม. ยุ. ทเทยฺยนฺติ ฯ @๓ ม. ยุ. ยนฺนูนาหํ ฯเปฯ โกมารภจฺโจติ น ทิสฺสติ ฯ อถโข ชีวโก โกมารภจฺโจ ตีณิ อุปฺปลหตฺถานิ นานาเภสชฺเชหิ ปริภาเวตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํ อุปฺปลหตฺถํ ภควโต อุปนาเมสิ อิมํ ภนฺเต ภควา ปฐมํ อุปฺปลหตฺถํ อุปสิงฺฆตุ อิทํ ภควนฺตํ ทสกฺขตฺตุํ วิเรเจสฺสตีติ ทุติยํ อุปฺปลหตฺถํ ภควโต อุปนาเมสิ อิมํ ภนฺเต ภควา ทุติยํ อุปฺปลหตฺถํ อุปสิงฺฆตุ อิทํ ภควนฺตํ ทสกฺขตฺตุํ วิเรเจสฺสตีติ ตติยํ อุปฺปลหตฺถํ ภควโต อุปนาเมสิ อิมํ ภนฺเต ภควา ตติยํ อุปฺปลหตฺถํ อุปสิงฺฆตุ อิทํ ภควนฺตํ ทสกฺขตฺตุํ วิเรเจสฺสติ เอวํ ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ ภวิสฺสตีติ ฯ {๑๓๕.๒} อถโข ชีวโก โกมารภจฺโจ ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ ทตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ อถโข ชีวกสฺส โกมารภจฺจสฺส พหิทฺวารโกฏฺฐกา นิกฺขนฺตสฺส เอตทโหสิ มยา โข ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ ทินฺนํ โทสาภิสนฺโน ตถาคตสฺส กาโย น ภควนฺตํ สมตึสกฺขตฺตุํ วิเรเจสฺสติ เอกูนตึสกฺขตฺตุํ ภควนฺตํ วิเรเจสฺสติ อปิจ ภควา วิริตฺโต นหายิสฺสติ นหาตํ ภควนฺตํ สกึ วิเรเจสฺสติ เอวํ ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ ภวิสฺสตีติ ฯ {๑๓๕.๓} อถ โข ภควา ชีวกสฺส โกมารภจฺจสฺส เจตสา เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามนฺเตสิ อิธานนฺท ชีวกสฺส โกมารภจฺจสฺส พหิทฺวารโกฏฺฐกา นิกฺขนฺตสฺส เอตทโหสิ มยา โข ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ ทินฺนํ โทสาภิสนฺโน ตถาคตสฺส กาโย น ภควนฺตํ สมตึสกฺขตฺตุํ วิเรเจสฺสติ เอกูนตึสกฺขตฺตุํ ภควนฺตํ วิเรเจสฺสติ อปิจ ภควา วิริตฺโต นหายิสฺสติ นหาตํ ภควนฺตํ สกึ วิเรเจสฺสติ เอวํ ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ ภวิสฺสตีติ เตนหานนฺท อุณฺโหทกํ ปฏิยาเทหีติ ๑- ฯ เอวํ ภนฺเตติ โข อายสฺมา อานนฺโท ภควโต ปฏิสฺสุณิตฺวา อุโณฺหทกํ ปฏิยาเทสิ ฯ {๑๓๕.๔} อถโข ชีวโก โกมารภจฺโจ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ชีวโก โกมารภจฺโจ ภควนฺตํ เอตทโวจ วิริตฺโต ภนฺเต ภควาติ ฯ วิริตฺโตมฺหิ ชีวกาติ ฯ อิธ มยฺหํ ภนฺเต พหิทฺวารโกฏฺฐกา นิกฺขนฺตสฺส เอตทโหสิ มยา โข ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ ทินฺนํ โทสาภิสนฺโน ตถาคตสฺส กาโย น ภควนฺตํ สมตึสกฺขตฺตุํ วิเรเจสฺสติ เอกูนตึสกฺขตฺตุํ ภควนฺตํ วิเรเจสฺสติ อปิจ ภควา วิริตฺโต นหายิสฺสติ นหาตํ ภควนฺตํ สกึ วิเรเจสฺสติ เอวํ ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ ภวิสฺสตีติ นหายตุ ภนฺเต ภควา นหายตุ สุคโตติ ฯ อถโข ภควา อุโณฺหทกํ นหายิ นหาตํ ภควนฺตํ สกึ วิเรเจสิ เอวํ ภควโต สมตึสาย วิเรจนํ อโหสิ ฯ {๑๓๕.๕} อถโข ชีวโก โกมารภจฺโจ ภควนฺตํ เอตทโวจ ยาว ภนฺเต ภควโต กาโย ปกตตฺโต โหติ อลํ ยูสปิณฺฑเกนาติ ฯ อถโข ภควโต กาโย นจิรสฺเสว ปกตตฺโต อโหสิ ฯ อถโข ชีวโก โกมารภจฺโจ ตํ สิเวยฺยกํ ทุสฺสยุคํ อาทาย เยน ภควา @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปฏิยาเทถาติ ฯ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ชีวโก โกมารภจฺโจ ภควนฺตํ เอตทโวจ เอกาหํ ภนฺเต ภควนฺตํ วรํ ยาจามีติ ฯ อติกฺกนฺตวรา โข ชีวก ตถาคตาติ ฯ ยญฺจ ภนฺเต กปฺปติ ยญฺจ อนวชฺชนฺติ ฯ วเทหิ ชีวกาติ ฯ ภควา ภนฺเต ปํสุกูลิโก ภิกฺขุสงฺโฆ จ อิทํ เม ภนฺเต สิเวยฺยกํ ทุสฺสยุคํ รญฺญา ปชฺโชเตน ปหิตํ พหุนฺนํ ทุสฺสานํ พหุนฺนํ ทุสฺสยุคานํ พหุนฺนํ ทุสฺสยุคสตานํ พหุนฺนํ ทุสฺสยุคสหสฺสานํ พหุนฺนํ ทุสฺสยุคสตสหสฺสานํ อคฺคญฺจ เสฏฺฐญฺจ ปาโมกฺขญฺจ อุตฺตมญฺจ ปวรญฺจ ปฏิคฺคณฺหาตุ เม ภนฺเต ภควา สิเวยฺยกํ ทุสฺสยุคํ ภิกฺขุสงฺฆสฺส จ คหปติจีวรํ อนุชานาตูติ ฯ ปฏิคฺคเหสิ ภควา สิเวยฺยกํ ทุสฺสยุคํ ฯ {๑๓๕.๖} อถโข ภควา ชีวกํ โกมารภจฺจํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ ฯ อถโข ชีวโก โกมารภจฺโจ ภควตา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิโต สมาทปิโต สมุตฺเตชิโต สมฺปหํสิโต อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อนุชานามิ ภิกฺขเว คหปติจีวรํ โย อิจฺฉติ ปํสุกูลิโก โหตุ โย อิจฺฉติ คหปติจีวรํ สาทิยตุ อิตรีตเรน จาหํ ๑- ภิกฺขเว สนฺตุฏฺฐึ วณฺเณมีติ ฯ [๑๓๖] อสฺโสสุํ โข ราชคเห มนุสฺสา ภควตา กิร ภิกฺขูนํ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. อิตริตเรน ปาหํ ฯ คหปติ วรํ อนุญฺญาตนฺติ ฯ เต จ มนุสฺสา หฏฺฐา อเหสุํ อุทคฺคา อิทานิ โข มยํ ทานานิ ทสฺสาม ปุญฺญานิ กริสฺสาม ยโต ภควตา ภิกฺขูนํ คหปติจีวรํ อนุญฺญาตนฺติ ฯ เอกาเหเนว ราชคเห พหูนิ จีวรสหสฺสานิ อุปฺปชฺชึสุ ฯ อสฺโสสุํ โข ชานปทา มนุสฺสา ภควตา กิร ภิกฺขูนํ คหปติจีวรํ อนุญฺญาตนฺติ ฯ เต จ มนุสฺสา หฏฺฐา อเหสุํ อุทคฺคา อิทานิ โข มยํ ทานานิ ทสฺสาม ปุญฺญานิ กริสฺสาม ยโต ภควตา ภิกฺขูนํ คหปติจีวรํ อนุญฺญาตนฺติ ฯ เอกาเหเนว ชนปเทปิ พหูนิ จีวรสหสฺสานิ อุปฺปชฺชึสุ ฯ [๑๓๗] เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส ปาวาโร อุปฺปนฺโน โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปาวารนฺติ ฯ โกเสยฺยปาวาโร อุปฺปนฺโน โหติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว โกเสยฺยปาวารนฺติ ฯ โกชวํ อุปฺปนฺนํ โหติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว โกชวนฺติ ฯ ปฐมภาณวารํ นิฏฺฐิตํ ๑- ฯ [๑๓๘] เตน โข ปน สมเยน กาสีราชา ชีวกสฺส โกมารภจฺจสฺส อฑฺฒกาสิยํ ๒- กมฺพลํ ปาเหสิ อุปฑฺฒกาสีนํ อุปมานํ ๓- ฯ อถโข ชีวโก โกมารภจฺโจ ตํ อฑฺฒกาสิยํ กมฺพลํ อาทาย เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ชีวโก โกมารภจฺโจ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปฐมภาณวาโร นิฏฺฐิโต ฯ ๒ ม. ยุ. อฑฺฒกาสิกํ ฯ ๓ ม. ยุ. ขมมานํ ฯ ภควนฺตํ เอตทโวจ อยํ เม ภนฺเต อฑฺฒกาสิโย กมฺพโล กาสิรญฺญา ปหิโต อุปฑฺฒกาสีนํ อุปมาโน ๑- ปฏิคฺคณฺหาตุ เม ภนฺเต ภควา กมฺพลํ ยํ มม อสฺส ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขายาติ ฯ ปฏิคฺคเหสิ ภควา กมฺพลํ ฯ อถโข ภควา ชีวกํ โกมารภจฺจํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ ฯ อถโข ชีวโก โกมารภจฺโจ ภควตา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิโต สมาทปิโต สมุตฺเตชิโต สมฺปหํสิโต อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ๒- ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อนุชานามิ ภิกฺขเว กมฺพลนฺติ ฯ [๑๓๙] เตน โข ปน สมเยน สงฺฆสฺส อุจฺจาวจานิ จีวรานิ อุปฺปชฺชนฺติ ๓- ฯ อถโข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ กึ นุ โข ภควตา จีวรํ อนุญฺญาตํ กึ อนนุญฺญาตนฺติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ฉ จีวรานิ โขมํ กปฺปาสิกํ โกเสยฺยํ กมฺพลํ สาณํ ภงฺคนฺติ ฯ เตน โข ปน สมเยน เย เต ภิกฺขู คหปติจีวรํ สาทิยนฺติ เต กุกฺกุจฺจายนฺตา ปํสุกูลํ น สาทิยนฺติ เอกํเยว ภควตา จีวรํ อนุญฺญาตํ น เทฺวติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว คหปติจีวรํ สาทิยนฺเตน ปํสุกูลํปิ สาทิตุํ ๔- ตทุภเยน จาหํ ๕- ภิกฺขเว สนฺตุฏฺฐึ วณฺเณมีติ ฯ [๑๔๐] เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู โกสเลสุ @เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. คมมาโน ฯ ๒ ยุ. เอตสฺมึ ปกรเณติ ปาฐทฺวยํ นตฺถิ ฯ ๓ ม. @อุปฺปนฺนานิ โหนฺติ ฯ ๔ ม. สาทิยิตุํ ฯ ๕ โป. ม. ยุ. ปาหํ ฯ ชนปเทสุ อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนา โหนฺติ ฯ เอกจฺเจ ภิกฺขู สุสานํ โอกฺกมึสุ ปํสุกูลาย เอกจฺเจ ภิกฺขู นาคเมสุํ ฯ เย เต ภิกฺขู สุสานํ โอกฺกมึสุ ปํสุกูลาย เต ปํสุกูลานิ ลภึสุ ฯ เย เต ภิกฺขู นาคเมสุํ เต เอวมาหํสุ อมฺหากํปิ อาวุโส ภาคํ เทถาติ ฯ เต เอวมาหํสุ น มยํ อาวุโส ตุมฺหากํ ภาคํ ทสฺสาม กิสฺส ตุเมฺห นาคมิตฺถาติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว นาคเมนฺตานํ นากามา ภาคํ ทาตุนฺติ ฯ {๑๔๐.๑} เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู โกสเลสุ ชนปเทสุ อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนา โหนฺติ ฯ เอกจฺเจ ภิกฺขู สุสานํ โอกฺกมึสุ ปํสุกูลาย เอกจฺเจ ภิกฺขู อาคเมสุํ ฯ เย เต ภิกฺขู สุสานํ โอกฺกมึสุ ปํสุกูลาย เต ปํสุกูลานิ ลภึสุ ฯ เย เต ภิกฺขู อาคเมสุํ เต เอวมาหํสุ อมฺหากํปิ อาวุโส ภาคํ เทถาติ ฯ เต เอวมาหํสุ น มยํ อาวุโส ตุมฺหากํ ภาคํ ทสฺสาม กิสฺส ตุเมฺห น โอกฺกมิตฺถาติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อาคเมนฺตานํ อกามา ภาคํ ทาตุนฺติ ฯ {๑๔๐.๒} เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู โกสเลสุ ชนปเทสุ อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนา โหนฺติ ฯ เอกจฺเจ ภิกฺขู ปฐมํ สุสานํ โอกฺกมึสุ ปํสุกูลาย เอกจฺเจ ภิกฺขู ปจฺฉา โอกฺกมึสุ ฯ เย เต ภิกฺขู ปฐมํ สุสานํ โอกฺกมึสุ ปํสุกูลาย เต ปํสุกูลานิ ลภึสุ ฯ เย เต ภิกฺขู ปจฺฉา โอกฺกมึสุ เต น ลภึสุ ฯ เต เอวมาหํสุ อมฺหากํปิ อาวุโส ภาคํ เทถาติ ฯ เต เอวมาหํสุ น มยํ อาวุโส ตุมฺหากํ ภาคํ ทสฺสาม กิสฺส ตุเมฺห ปจฺฉา โอกฺกมิตฺถาติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปจฺฉา โอกฺกมนฺตานํ ๑- นากามา ภาคํ ทาตุนฺติ ฯ {๑๔๐.๓} เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู โกสเลสุ ชนปเทสุ อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนา โหนฺติ ฯ เต สทิสา สุสานํ โอกฺกมึสุ ปํสุกูลาย ฯ เอกจฺเจ ภิกฺขู ปํสุกูลานิ ลภึสุ เอกจฺเจ ภิกฺขู น ลภึสุ ฯ เย เต ภิกฺขู น ลภึสุ เต เอวมาหํสุ อมฺหากํปิ อาวุโส ภาคํ เทถาติ ฯ เต เอวมาหํสุ น มยํ อาวุโส ตุมฺหากํ ภาคํ ทสฺสาม กิสฺส ตุเมฺห น ลภิตฺถาติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว สทิสานํ โอกฺกมนฺตานํ อกามา ภาคํ ทาตุนฺติ ฯ {๑๔๐.๔} เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู โกสเลสุ ชนปเทสุ อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนา โหนฺติ ฯ เต กติกํ กตฺวา สุสานํ โอกฺกมึสุ ปํสุกูลาย ฯ เอกจฺเจ ภิกฺขู ปํสุกูลานิ ลภึสุ เอกจฺเจ ภิกฺขู น ลภึสุ ฯ เย เต ภิกฺขู น ลภึสุ เต เอวมาหํสุ อมฺหากํปิ อาวุโส ภาคํ เทถาติ ฯ เต เอวมาหํสุ น มยํ อาวุโส ตุมฺหากํ ภาคํ ทสฺสาม กิสฺส ตุเมฺห น ลภิตฺถาติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว กติกํ กตฺวา โอกฺกมนฺตานํ อกามา ภาคํ ทาตุนฺติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๑๘๘-๑๙๕. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=5&A=3878&w=&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=5&A=3878&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=5&item=135&items=6 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=5&siri=34 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=135 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=4630 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=4630 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๕ https://84000.org/tipitaka/read/?index_5 https://84000.org/tipitaka/english/?index_5
|
บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]