อายตนะ ๑๒ เป็นต้น : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๘

อายตนยมก ปัณณัตติวาร [๒๗๙] อายตนะ ๑๒ คือ จักขายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชิวหายตนะ กายายตนะ รูปายตนะ สัททายตนะ คันธายตนะ รสายตนะ โผฏฐัพพายตนะ มนายตนะ ธัมมายตนะ. อุทเทสวาร [๒๘๐] จักขุคือจักขายตนะหรือ จักขายตนะคือจักขุหรือ. โสตะคือโสตายตนะหรือ โสตายตนะคือโสตะหรือ. ฆานะคือฆานายตนะหรือ ฆานายตนะคือฆานะหรือ. ชิวหาคือชิวหายตนะหรือ ชิวหายตนะคือชิวหาหรือ. กายคือกายายตนะหรือ กายายตนะคือกายหรือ รูปคือรูปายตนะหรือ รูปายตนะคือรูปหรือ. สัททะคือสัททายตนะหรือ สัททายตนะคือสัททะหรือ. คันธะคือคันธายตนะหรือ คันธายตนะคือคันธะหรือ. รสะคือรสายตนะหรือ รสายตนะคือรสะหรือ. โผฏฐัพพะคือโผฏฐัพพายตนะหรือ โผฏฐัพพายตนะคือโผฏฐัพพะหรือ. มโนคือมนายตนะหรือ มนายตนะคือมโนหรือ. ธัมมะคือธัมมายตนะหรือ ธัมมายตนะคือธัมมะหรือ. [๒๘๑] ไม่ใช่จักขุไม่ใช่จักขายตนะหรือ ไม่ใช่จักขายตนะไม่ใช่จักขุหรือ. ไม่ใช่โสตะไม่ใช่โสตายตนะหรือ ไม่ใช่โสตายตนะไม่ใช่โสตะหรือ. ไม่ใช่ฆานะไม่ใช่ฆานายตนะหรือ ไม่ใช่ฆานายตนะไม่ใช่ฆานะหรือ. ไม่ใช่ชิวหาไม่ใช่ชิวหายตนะหรือ ไม่ใช่ชิวหายตนะไม่ใช่ชิวหาหรือ. ไม่ใช่กายไม่ใช่กายายตนะหรือ ไม่ใช่กายายตนะไม่ใช่กายหรือ. ไม่ใช่รูปไม่ใช่รูปาตนะหรือ ไม่ใช่รูปายตนะไม่ใช่รูปหรือ. ไม่ใช่สัททะไม่ใช่สัททายตนะหรือ ไม่ใช่สัททายตนะไม่ใช่สัททะหรือ. ไม่ใช่คันธะไม่ใช่คันธายตนะหรือ ไม่ใช่คันธายตนะไม่ใช่คันธะหรือ. ไม่ใช่รสะไม่ใช่รสายตนะหรือ ไม่ใช่รสายตนะไม่ใช่รสะหรือ. ไม่ใช่โผฏฐัพพะไม่ใช่โผฏฐัพพายตนะหรือ ไม่ใช่โผฏฐัพพายตนะ ไม่ใช่โผฏฐัพพะหรือ. ไม่ใช่มโนไม่ใช่มนายตนะหรือ ไม่ใช่มนายตนะไม่ใช่มโนหรือ. ไม่ใช่ธัมมะไม่ใช่ธัมมายตนะหรือ ไม่ใช่ธัมมายตนะไม่ใช่ธัมมะหรือ. [๒๘๒] จักขุคือจักขายตนะหรือ อายตนะคือโสตายตนะหรือ. จักขุคือจักขายตนะหรือ อายตนะคือฆานายตนะหรือ. จักขุคือจักขายตนะหรือ อายตนะคือชิวหายตนะหรือ ฯลฯ อายตนะคือธัมมายตนะหรือ โสตะคือโสตายตนะหรือ อายตนะคือจักขายตนะหรือ. โสตะคือโสตายตนะหรือ อายตนะคือฆานายตนะหรือ ฯลฯ อายตนะคือธัมมายตนะหรือ. ฆานะคือฆานายตนะหรือ อายตนะคือธัมมายตนะหรือ ธัมมะคือธัมมายตนะหรือ อายตนะคือจักขายตนะหรือ. ธัมมะคือธัมมายตนะหรือ อายตนะคือโสตายตนะหรือ อายตนะคือมนายตนะหรือ (พึงผูกจักรนัย) [๒๘๓] ไม่ใช่จักขุไม่ใช่จักขายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่โสตายตนะหรือ. ไม่ใช่จักขุไม่ใช่จักขายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ฆานายตนะหรือ. ไม่ใช่จักขุไม่ใช่จักขายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ชิวหายตนะหรือ. ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ธัมมายตนะหรือ ไม่ใช่โสตะไม่ใช่โสตายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่จักขายตนะหรือ. ไม่ใช่โสตะไม่ใช่โสตายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ฆานายตนะหรือ. ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ธัมมายตนะหรือ. ไม่ใช่ฆานะไม่ใช่ฆานายตนะหรือ. ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ธัมมายตนะหรือ ฯลฯ ไม่ใช่ธัมมะไม่ใช่ธัมมายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่จักขายตนะหรือ. ไม่ใช่ธัมมะไม่ใช่ธัมมายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่โสตายตนะหรือ. ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่มนายตนะหรือ. (พึงผูกจักรนัย) [๒๘๔] จักขุคืออายตนะหรือ อายตนะคือจักขุหรือ. โสตะคืออายตนะหรือ อายตนะคือโสตะหรือ. ฆานะคืออายตนะหรือ อายตนะคือฆานะหรือ. ชิวหาคืออายตนะหรือ อายตนะคือชิวหาหรือ. กายคืออายตนะหรือ อายตนะคือกายหรือ. รูปคืออายตนะหรือ อายตนะคือรูปหรือ. สัททะคืออายตนะหรือ อายตนะคือสัททะหรือ. คันธะคืออายตนะหรือ อายตนะคือคันธะหรือ. รสะคืออายตนะหรือ อายตนะคือรสะหรือ. โผฏฐัพพะคืออายตนะหรือ อายตนะคือโผฏฐัพพะหรือ. มโนคืออายตนะหรือ อายตนะคือมโนหรือ. ธัมมะคืออายตนะหรือ อายตนะคือธัมมะหรือ. [๒๘๕] ไม่ใช่จักขุไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่จักขุหรือ. ไม่ใช่โสตะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่โสตะหรือ. ไม่ใช่ฆานะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ฆานะหรือ. ไม่ใช่ชิวหาไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ชิวหาหรือ. ไม่ใช่กายไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่กายหรือ. ไม่ใช่รูปไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่รูปหรือ. ไม่ใช่สัททะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่สัททะหรือ. ไม่ใช่คันธะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่คันธะหรือ. ไม่ใช่รสะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่รสะหรือ. ไม่ใช่โผฏฐัพพะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่โผฏฐัพพะหรือ. ไม่ใช่มโนไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่มโนหรือ. ไม่ใช่ธัมมะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ธัมมะหรือ. [๒๘๖] จักขุคืออายตนะหรือ อายตนะคือโสตะหรือ. จักขุคืออายตนะหรือ อายตนะคือธัมมะหรือ. โสตะคืออายตนะหรือ อายตนะคือจักขุหรือ. โสตะคืออายตนะหรือ อายตนะคือธัมมะหรือ. ฆานะคืออายตนะหรือ อายตนะคือจักขุหรือ. อายตนะคือธัมมะหรือ. ธัมมะคืออายตนะหรือ อายตนะคือจักขุหรือ. ธัมมะคืออายตนะหรือ อายตนะคือโสตะหรือ. อายตนะคือมโนหรือ (พึงผูกจักรนัย) [๒๘๗] ไม่ใช่จักขุไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่โสตะหรือ. ไม่ใช่จักขุไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ธัมมะหรือ. ไม่ใช่โสตะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่จักขุหรือ. ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ธัมมะหรือ. ไม่ใช่ฆานะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่จักขุหรือ. ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่ธัมมะหรือ ไม่ใช่ธัมมะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่จักขุหรือ. ไม่ใช่ธัมมะไม่ใช่อายตนะหรือ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่โสตะหรือ ฯลฯ ไม่ใช่อายตนะไม่ใช่มโนหรือ (พึงผูกจักรนัย). อุทเทสวาร จบ.

เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๘ บรรทัดที่ ๒๓๔๒-๒๔๓๙ หน้าที่ ๙๕-๙๙. http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=38&A=2342&Z=2439&pagebreak=0 http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=38&A=2342&pagebreak=0 ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2] อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=38&siri=12 ศึกษาอรรถกถาได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=38&i=279 พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=38&A=1732 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=7852 The Pali Tipitaka in Roman :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=38&A=1732 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=7852 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_38