บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ThaiVersion PaliThai PaliRoman |
Kukkurovādasuttaṃ [84] Evamme sutaṃ ekaṃ samayaṃ bhagavā koliyesu viharati haliddavasanaṃ nāma koliyānaṃ nigamo . atha kho puṇṇo ca koliyaputto govattiko acelo ca seniyo kukkuravattiko yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā puṇṇo koliyaputto govattiko bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . acelo pana seniyo kukkuravattiko bhagavatā saddhiṃ sammodi sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vītisāretvā kukkurova palikuṇṭhitvā 1- ekamantaṃ nisīdi . ekamanataṃ nisinno kho puṇṇo koliyaputto govattiko bhagavantaṃ etadavoca ayaṃ bhante acelo seniyo kukkuravattiko dukkarakārako chamāyaṃ 2- nikkhittaṃ bhojanaṃ 3- bhuñjati tassa taṃ kukkuravattaṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ tassa kā gati ko abhisamparāyoti . Alaṃ puṇṇa tiṭṭhatetaṃ mā maṃ etaṃ pucchīti. {84.1} Dutiyampikho puṇṇo koliyaputto govattiko bhagavantaṃ etadavoca ayaṃ bhante acelo seniyo kukkuravattiko dukkarakārako chamāyaṃ nikkhittaṃ bhojanaṃ bhuñjati tassa taṃ kukkuravattaṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ tassa kā gati ko abhisamparāyoti . alaṃ puṇṇa tiṭṭhatetaṃ mā maṃ etaṃ pucchīti tatiyampi kho puṇṇo koliyaputto govattiko bhagavantaṃ etadavoca @Footnote: 1 Sī. Yu. palikujjitvā . 2 Ma. chamānikkhittaṃ . 3 Yu. ayaṃ pāṭho natthi. Ayaṃ bhante acelo seniyo kukkuravattiko dukkarakārako chamāyaṃ nikkhittaṃ bhojanaṃ bhuñjati tassa taṃ kukkuravattaṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ tassa kā gati ko abhisamparāyoti. [85] Addhā kho te ahaṃ puṇṇa na labhāmi alaṃ puṇṇa tiṭṭhatetaṃ mā maṃ etaṃ pucchīti apica te ahaṃ byākarissāmi idha puṇṇa ekacco kukkuravattaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kukkurasīlaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kukkuracittaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kukkurākappaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ so kukkuravattaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kukkurasīlaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kukkuracittaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kukkurākappaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā kukkurānaṃ sahabyataṃ upapajjati sace kho panassa evaṃ diṭṭhi hoti imināhaṃ sīlena vā vattena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vāti sāssa 1- hoti micchādiṭṭhi micchādiṭṭhissa kho ahaṃ puṇṇa dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā iti kho puṇṇa sampajjamānaṃ kukkuravattaṃ kukkurānaṃ sahabyataṃ upaneti vipajjamānaṃ nirayanti . evaṃ vutte acelo seniyo kukkuravattiko parodi assūni pavattesi. [86] Atha kho bhagavā puṇṇaṃ koliyaputtaṃ govattikaṃ etadavoca @Footnote: 1 Ma. sāyaṃ. Etaṃ kho te ahaṃ puṇṇa nālatthaṃ alaṃ puṇṇa tiṭṭhatetaṃ mā maṃ etaṃ pucchīti 1- . nāhaṃ bhante etaṃ rodāmi yaṃ maṃ bhagavā evamāha apica me idaṃ bhante kukkuravattaṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ ayaṃ bhante puṇṇo koliyaputto govattiko tassa taṃ govattaṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ tassa kā gati ko abhisamparāyoti . alaṃ seniya tiṭṭhatetaṃ mā maṃ etaṃ pucchīti . dutiyampi kho acelo seniyo .pe. Tatiyampi kho acelo seniyo kukkuravattiko bhagavantaṃ etadavoca ayaṃ bhante puṇṇo koliyaputto govattiko tassa taṃ govattaṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ tassa kā gati ko abhisamparāyoti. {86.1} Addhā kho te ahaṃ seniya na labhāmi alaṃ seniya tiṭṭhatetaṃ mā maṃ etaṃ pucchīti apica te ahaṃ byākarissāmi idha seniya ekacco govattaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ gosīlaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ gocittaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ gavākappaṃ bhāveti paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ so govattaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ gosīlaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ gocittaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ gavākappaṃ bhāvetvā paripuṇṇaṃ abbokiṇṇaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā gunnaṃ sahabyataṃ upapajjati sace kho panassa evaṃ diṭṭhi hoti imināhaṃ sīlena vā vattena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro @Footnote: 1 Ma. pucchāti. Vāti sāssa hoti micchādiṭṭhi micchādiṭṭhissa kho ahaṃ seniya dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā iti kho seniya sampajjamānaṃ govattaṃ gunnaṃ sahabyataṃ upaneti vipajjamānaṃ nirayanti . evaṃ vutte puṇṇo koliyaputto govattiko parodi assūni pavattesi. [87] Atha kho bhagavā acelaṃ seniyaṃ kukkuravattikaṃ etadavoca etaṃ kho te ahaṃ seniya nālatthaṃ alaṃ seniya tiṭṭhatetaṃ mā maṃ etaṃ pucchīti . nāhaṃ bhante etaṃ rodāmi yaṃ maṃ bhagavā evamāha apica me idaṃ bhante govattaṃ dīgharattaṃ samattaṃ samādinnaṃ evaṃ pasanno ahaṃ bhante bhagavati pahoti bhagavā tathā dhammaṃ desetuṃ yathā ahañcevimaṃ govattaṃ pajaheyyaṃ ayañca acelo seniyo kukkuravattiko taṃ kukkuravattaṃ pajaheyyāti . tenahi puṇṇa suṇāhi sādhukaṃ manasikarohi bhāsissāmīti . evaṃ bhanteti kho puṇṇo koliyaputto govattiko bhagavato paccassosi. [88] Bhagavā etadavoca cattārīmāni puṇṇa kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditāni katamāni cattāri atthi puṇṇa kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ atthi puṇṇa kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ atthi puṇṇa kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ atthi puṇṇa kammaṃ akaṇhaṃ asukkaṃ akaṇha asukkavipākaṃ 1- kammakkhayāya @Footnote: 1 Sī. Yu. etthanutare kammanti pāṭho dissati. Saṃvattatīti 1-. {88.1} Katamañca puṇṇa kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ idha puṇṇa ekacco sabyāpajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti sabyāpajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti sabyāpajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti so sabyāpajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyāpajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyāpajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyāpajjhaṃ lokaṃ upapajjati tamenaṃ sabyāpajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyāpajjhā phassā phusanti so sabyāpajjhehi phassehi phuṭṭho samāno sabyāpajjhaṃ vedanaṃ vedeti ekantadukkhaṃ seyyathāpi sattā nerayikāti 1- iti kho puṇṇa bhūtā bhūtassa upapatti hoti yaṃ karoti tena upapajjati upapannametaṃ phassā phusanti evampāhaṃ puṇṇa kammadāyādā sattāti vadāmi idaṃ vuccati puṇṇa kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ. {88.2} Katamañca puṇṇa kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ idha puṇṇa ekacco abyāpajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti abyāpajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti abyāpajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti so abyāpajjhaṃ kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā abyāpajjhaṃ vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā abyāpajjhaṃ manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā abyāpajjhaṃ lokaṃ upapajjati tamenaṃ abyāpajjhaṃ lokaṃ upapannaṃ samānaṃ abyāpajjhā phassā phusanti so abyāpajjhehi phassehi phuṭṭho samāno abyāpajjhaṃ vedanaṃ vedeti ekantasukhaṃ seyyathāpi devā subhakiṇhā iti kho @Footnote: 1 Ma. Yu. itisaddo natthi. Puṇṇa bhūtā bhūtassa upapatti hoti yaṃ karoti tena upapajjati upapannametaṃ phassā phusanti evampāhaṃ puṇṇa kammadāyādā sattāti vadāmi idaṃ vuccati 1- kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ. {88.3} Katamañca puṇṇa kammaṃ kaṇha sukkaṃ kaṇha sukkavipākaṃ idha puṇṇa ekacco sabyāpajjhampi abyāpajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti sabyāpajjhampi abyāpajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti sabyāpajjhampi abyāpajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti so sabyāpajjhampi abyāpajjhampi kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyāpajjhampi abyāpajjhampi vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyāpajjhampi abyāpajjhampi manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharitvā sabyāpajjhampi abyāpajjhampi lokaṃ upapajjati tamenaṃ sabyāpajjhampi abyāpajjhampi lokaṃ upapannaṃ samānaṃ sabyāpajjhāpi abyāpajjhāpi phassā phusanti so sabyāpajjhehipi abyāpajjhehipi phassehi phuṭṭho samāno sabyāpajjhampi abyāpajjhampi vedanaṃ vedeti vokiṇṇaṃ sukhadukkhaṃ seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā iti kho puṇṇa bhūtā bhūtassa upapatti hoti yaṃ karoti tena upapajjati upapannametaṃ 2- phassā phusanti evampāhaṃ puṇṇa kammadāyādā sattāti vadāmi idaṃ vuccati puṇṇa kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ. {88.4} Katamañca puṇṇa kammaṃ akaṇhaṃ asukkaṃ akaṇha- asukkavipākaṃ [3]- kammakkhayāya saṃvattati tatra puṇṇa @Footnote: 1 Ma. Yu. puṇṇa . 2 Ma. uppannametaṃ. Yu. upapannamenaṃ . 3 Sī. Yu. kammaṃ. Yamidaṃ kammaṃ kaṇhaṃ kaṇhavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā yamidaṃ kammaṃ sukkaṃ sukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā yamidaṃ kammaṃ kaṇhasukkaṃ kaṇhasukkavipākaṃ tassa pahānāya yā cetanā idaṃ vuccati puṇṇa kammaṃ akaṇhaṃ asukkaṃ akaṇhaasukkavipākaṃ kammakkhayāya saṃvattati 1- . imāni kho puṇṇa cattāri kammāni mayā sayaṃ abhiññā sacchikatvā paveditānīti. [89] Evaṃ vutte puṇṇo koliyaputto govattiko bhagavantaṃ etadavoca abhikkantaṃ bhante abhikkantaṃ bhante seyyathāpi bhante nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya cakkhumanto rūpāni dakkhantīti evameva bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito esāhaṃ bhante bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṅgatanti. {89.1} Acelo 2- seniyo kukkuravattiko bhagavantaṃ etadavoca abhikkantaṃ bhante abhikkantaṃ bhante seyyathāpi bhante nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya cakkhumanto rūpāni dakkhantīti evameva bhotā gotamena 3- anekapariyāyena dhammo pakāsito esāhaṃ bhante bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca labheyyāhaṃ bhante bhagavato santike pabbajjaṃ labheyyaṃ upasampadanti . yo kho @Footnote: 1 Ma. saṃvattatīti . 2 Ma. Yu. acelo pana . 3 Yu. evamevaṃ bhagavatā. Seniya aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ ākaṅkhati upasampadaṃ so cattāro māse parivasati catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya apica mettha puggalavemattatā viditāti. [90] Sace kho 1- bhante aññatitthiyapubbā imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhantā pabbajjaṃ ākaṅkhantā upasampadaṃ 2- cattāro māse parivasanti catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya ahaṃ cattāri vassāni parivasissāmi catunnaṃ 3- vassānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti 4- upasampādenti 5- bhikkhubhāvāyāti . alattha kho acelo seniyo kukkuravattiko bhagavato santike pabbajjaṃ alattha upasampadaṃ . Acirūpasampanno kho panāyasmā seniyo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti abbhaññāsi. Aññataro ca 6- kho panāyasmā seniyo arahataṃ ahosīti. Kukkurovādasuttaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ. ----------- @Footnote: 1 Ma. Yu. khoti natthi . 2 Ma. te . 3 Yu. maṃ . 4-5 Ma. Yu. ...tu. @6 Yu. casaddo natthi. Abhayarājakumārasuttaṃ [91] Evamme sutaṃ ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe . atha kho abhayo rājakumāro yena nigantho nāṭaputto tenupasaṅkami upasaṅkamitvā niganthaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. [92] Ekamantaṃ nisinnaṃ kho abhayaṃ rājakumāraṃ nigantho nāṭaputto etadavoca ehi tvaṃ rājakumāra samaṇassa gotamassa vādaṃ āropehi evaṃ te kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchissati 1- abhayena rājakumārena samaṇassa gotamassa evaṃ mahiddhikassa evaṃ mahānubhāvassa vādo āropitoti. {92.1} Yathākathaṃ panāhaṃ bhante samaṇassa gotamassa evaṃ mahiddhikassa evaṃ mahānubhāvassa vādaṃ āropessāmīti . ehi tvaṃ rājakumāra yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ evaṃ vadehi bhāseyya nu kho bhante tathāgato taṃ vācaṃ yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti sace pana 2- te samaṇo gotamo evaṃ puṭṭho evaṃ byākaroti bhāseyya rājakumāra tathāgato taṃ vācaṃ yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti tamenaṃ tvaṃ evaṃ vadeyyāsi atha kiñcarahi te bhante puthujjanena nānākaraṇaṃ puthujjanopi hi taṃ vācaṃ bhāseyya yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti @Footnote: 1 Yu. abbhuggañchiti. Ma. ubbhuggacchati . 2 Yu. panasaddo natthi. Sace pana te samaṇo gotamo evaṃ puṭṭho evaṃ byākaroti na rājakumāra tathāgato taṃ vācaṃ bhāseyya yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti tamenaṃ tvaṃ evaṃ vadeyyāsi atha kiñcarahi te bhante devadatto byākato āpāyiko devadatto nerayiko devadatto kappaṭṭho devadatto atekiccho devadattoti tāya ca pana te vācāya devadatto kupito ahosi anattamanoti. {92.2} Imaṃ kho te rājakumāra samaṇo gotamo ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ puṭṭho samāno neva sakkhiti 1- uggilituṃ neva sakkhiti oggilituṃ seyyathāpi nāma purisassa ayasiṅghāṭakaṃ 2- kaṇṭhe vilaggaṃ so neva sakkuṇeyya uggilituṃ neva 3- sakkuṇeyya oggilituṃ evameva kho te rājakumāra samaṇo gotamo imaṃ ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ puṭṭho samāno neva sakkhiti uggilituṃ neva sakkhiti oggilitunti. {92.3} Evaṃ bhanteti kho abhayo rājakumāro niganthassa nāṭaputtassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā niganthaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā tenupasaṅkami upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . ekamantaṃ nisinnassa kho abhayassa rājakumārassa suriyaṃ oloketvā etadahosi akālo kho ajja bhagavato vādaṃ āropetuṃ svedānāhaṃ sake nivesane bhagavato vādaṃ āropessāmīti. Bhagavantaṃ etadavoca adhivāsetu me bhante bhagavā svātanāya attacatuttho bhattanti . adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena . @Footnote: 1 Ma. sakkhati. Yu. sakkhīti. ito paraṃ īdisapāṭhā evameva pākaṭā. @2 Yu. ayo.... 3 Ma. na.. Atha kho abhayo rājakumāro bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi 1- . atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena abhayassa rājakumārassa nivesanaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi . atha kho abhayo rājakumāro bhagavantaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi . Atha kho abhayo rājakumāro bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. [93] Ekamantaṃ nisinno kho abhayo rājakumāro bhagavantaṃ etadavoca bhāseyya nu kho bhante tathāgato taṃ vācaṃ yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti . na khvettha 2- rājakumāra ekaṃsenāti . ettha bhante anassuṃ niganthāti . kiṃ pana tvaṃ rājakumāra evaṃ vadesīti 3- . ettha bhante anassuṃ niganthāti idhāhaṃ bhante yena nigantho nāṭaputto tenupasaṅkamiṃ upasaṅkamitvā niganthaṃ nāṭaputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃ ekamantaṃ nisinnaṃ kho maṃ bhante nigantho nāṭaputto etadavoca ehi tvaṃ rājakumāra samaṇassa gotamassa vādaṃ āropehi evaṃ te kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchissati 4- abhayena rājakumārena samaṇassa gotamassa evaṃ mahiddhikassa evaṃ mahānubhāvassa vādo āropitoti {93.1} evaṃ vutte ahaṃ bhante niganthaṃ nāṭaputtaṃ etadavocaṃ yathākathaṃ @Footnote: 1 Ma. pakkami . 2 Yu. na khottha . 3 Ma. Yu. itisaddo natthi. @4 Ma. abbhuggacchati. Yu. abbhuggañchīti. Panāhaṃ bhante samaṇassa gotamassa evaṃ mahiddhikassa evaṃ mahānubhāvassa vādaṃ āropessāmīti ehi tvaṃ rājakumāra yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ evaṃ vadehi bhāseyya nu kho bhante tathāgato taṃ vācaṃ yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti sace te samaṇo gotamo evaṃ puṭṭho samāno 1- evaṃ byākaroti bhāseyya rājakumāra tathāgato taṃ vācaṃ yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti tamenaṃ tvaṃ evaṃ vadeyyāsi atha kiñcarahi te bhante puthujjanena nānākaraṇaṃ puthujjanopi hi taṃ vācaṃ bhāseyya yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti sace pana te samaṇo gotamo evaṃ puṭṭho {93.2} evaṃ byākaroti na rājakumāra tathāgato taṃ vācaṃ bhāseyya yā sā vācā paresaṃ appiyā amanāpāti tamenaṃ tvaṃ evaṃ vadeyyāsi atha kiñcarahi te bhante devadatto byākato āpāyiko devadatto nerayiko devadatto kappaṭṭho devadatto atekiccho devadattoti tāya ca pana te vācāya devadatto kupito ahosi anattamanoti imaṃ kho te rājakumāra samaṇo gotamo ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ puṭṭho samāno neva sakkhiti uggilituṃ neva sakkhiti oggilituṃ seyyathāpi nāma purisassa ayasiṅghāṭakaṃ kaṇṭhe vilaggaṃ so neva sakkuṇeyya uggilituṃ neva sakkuṇeyya oggilituṃ evameva kho te rājakumāra samaṇo gotamo imaṃ ubhatokoṭikaṃ pañhaṃ puṭṭho @Footnote: 1 Ma. Yu. samānoti natthi. Samāno neva sakkhiti uggilituṃ neva sakkhiti oggilitunti. [94] Tena kho pana samayena daharo 1- mando uttānaseyyako abhayassa rājakumārassa aṅke 2- nisinno hoti . atha kho bhagavā abhayaṃ rājakumāraṃ etadavoca taṃ kiṃ maññasi rājakumāra sacāyaṃ kumāro tuyhaṃ vā pamādamanvāya dhātiyā vā pamādamanvāya kaṭṭhaṃ vā kaṭhalaṃ vā mukhe āhareyya kinti taṃ 3- kareyyāsīti . Āhareyyassāhaṃ bhante 4- sacāhaṃ bhante na sakkuṇeyyaṃ ādikeneva āharituṃ 5- vāmena hatthena sīsaṃ pariggahetvā dakkhiṇena hatthena vaṅkaṅguliṃ katvā salohitampi āhareyyaṃ taṃ kissa hetu atthi hi 6- me bhante kumāre anukampāti. {94.1} Evameva kho rājakumāra yaṃ tathāgato vācaṃ 7- jānāti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasañhitaṃ sā ca paresaṃ appiyā amanāpā na taṃ tathāgato vācaṃ bhāsati yampi tathāgato vācaṃ jānāti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasañhitaṃ sā ca paresaṃ appiyā amanāpā tampi tathāgato vācaṃ na bhāsati yañca kho tathāgato vācaṃ jānāti bhūtaṃ tacchaṃ atthasañhitaṃ sā ca paresaṃ appiyā amanāpā tatra kālaññū tathāgato hoti tassā vācāya veyyākaraṇāya yaṃ tathāgato vācaṃ jānāti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasañhitaṃ sā ca paresaṃ piyā manāpā taṃ 8- tathāgato vācaṃ na bhāsati yampi tathāgato vācaṃ jānāti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasañhitaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. etthantare kumāroti atthi . 2 Ma. aṅge . 3 Ma. Yu. naṃ. @4 Ma. sace bhante na sakkuṇeyya . 5 Sī. Yu. āhattuṃ . 6 Yu. hisaddo natthi. @7 Ma. taṃ vācaṃ . 8 Ma. Yu. na taṃ. Sā ca paresaṃ piyā manāpā tampi tathāgato vācaṃ na bhāsati yañca kho tathāgato vācaṃ jānāti bhūtaṃ tacchaṃ atthasañhitaṃ sā ca paresaṃ piyā manāpā tatra kālaññū tathāgato hoti tassā vācāya byākaraṇāya 1- taṃ kissa hetu atthi hi 2- rājakumāra tathāgatassa sattesu anukampāti. [95] Ye me bhante khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi pañhaṃ abhisaṅkharitvā tathāgataṃ upasaṅkamitvā pucchanti pubbeva nu kho etaṃ bhante bhagavato cetaso parivitakkitaṃ hoti ye maṃ upasaṅkamitvā evaṃ pucchissanti tesāhaṃ evaṃ puṭṭho evaṃ byākarissāmīti udāhu ṭhānasovetaṃ tathāgataṃ paṭibhātīti 3- . tenahi rājakumāra taññevettha paṭipucchissāmi yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi taṃ kiṃ maññasi rājakumāra kusalo tvaṃ rathassa aṅgapaccaṅgānanti . evaṃ bhante kusalo ahaṃ rathassa aṅgapaccaṅgānanti. {95.1} Taṃ kiṃ maññasi rājakumāra ye taṃ upasaṅkamitvā evaṃ puccheyyuṃ kinnāmidaṃ rathassa aṅgapaccaṅganti pubbeva nukho te etaṃ cetaso 4- parivitakkitaṃ assa ye maṃ upasaṅkamitvā evaṃ pucchissanti tesāhaṃ evaṃ puṭṭho 5- evaṃ byākarissāmīti udāhu ṭhānasovetaṃ taṃ 6- paṭibhāseyyāti. Ahaṃ hi bhante rathiko saññāto kusalo rathassa aṅgapaccaṅgānaṃ sabbāni me rathassa aṅgapaccaṅgāni suviditāni ṭhānasovetaṃ maṃ @Footnote: 1 Yu. veyyākaraṇāya 2 Yu. hisaddo natthi . 3 Po. paṭibhāseyya . 4 Po. cetasā. @5 Yu. evaṃ puṭṭhoti dve pāṭhā natthi . 6 Ma. ayaṃ pāṭho natthi. Paṭibhāseyyāti . evameva kho rājakumāra ye te khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi pañhaṃ abhisaṅkharitvā tathāgataṃ upasaṅkamitvā pucchissanti 1- ṭhānasovetaṃ tathāgataṃ paṭibhāti taṃ kissa hetu sā hi rājakumāra tathāgatassa dhammadhātu supaṭividdhā 2- yassā dhammadhātuyā supaṭividdhattā ṭhānasovetaṃ tathāgataṃ paṭibhātīti. [96] Evaṃ vutte abhayo rājakumāro bhagavantaṃ etadavoca abhikkantaṃ bhante abhikkantaṃ bhante seyyathāpi bhante nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya paṭicchannaṃ vā vivareyya mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya cakkhumanto rūpāni dakkhantīti 3- evameva bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito esāhaṃ bhante bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṅgatanti. Abhayarājakumārasuttaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ. ------------ @Footnote: 1 Ma. Yu. pucchanti . 2 Ma. suppaṭividitā . 3 Yu. dakkhintīti @dissati. sabbattha īdisameva. Bahuvedaniyasuttaṃ [97] Evamme sutaṃ ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme . atha kho pañcakaṅgo thapati yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami upasaṅkamitvā āyasmantaṃ udāyiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. [98] Ekamantaṃ nisinno kho so 1- pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca kati nu kho bhante udāyi vedanā vuttā bhagavatāti . tisso kho gahapati vedanā vuttā bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā imā kho gahapati 2- tisso vedanā vuttā bhagavatāti . na kho bhante udāyi tisso vedanā vuttā bhagavatā dve vedanā vuttā bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā yāyaṃ bhante adukkhamasukhā vedanā santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatāti . dutiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca na kho gahapati dve vedanā vuttā bhagavatā tisso vedanā vuttā bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā imā kho gahapati tisso vedanā vuttā bhagavatāti. {98.1} Dutiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca na kho bhante udāyi tisso vedanā vuttā bhagavatā dve vedanā vuttā bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā yāyaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho natthi . 2 Ma. thapati. Bhante adukkhamasukhā vedanā santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatāti. {98.2} Tatiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca na kho gahapati dve vedanā vuttā bhagavatā tisso vedanā vuttā bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā imā kho gahapati tisso vedanā vuttā bhagavatāti . Tatiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca na kho bhante udāyi tisso vedanā vuttā bhagavatā dve vedanā vuttā bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā yāyaṃ bhante adukkhamasukhā vedanā santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatāti . neva kho asakkhi 1- āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ saññāpetuṃ na panāsakkhi pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ saññāpetuṃ. [99] Assosi kho āyasmā ānando āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ . atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako ahosi āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi. {99.1} Evaṃ vutte bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca santaññeva kho ānanda pariyāyaṃ pañcakaṅgo thapati udāyissa nābbhinumodi 2- @Footnote: 1 Ma. sakkhi . 2 Ma. nābbhanumodi. Santaññeva ca pana pariyāyaṃ udāyī pañcakaṅgassa thapatissa nābbhinumodi dvepānanda vedanā vuttā mayā pariyāyena tissopi vedanā vuttā mayā pariyāyena catassopi 1- vedanā vuttā mayā pariyāyena pañcapi vedanā vuttā mayā pariyāyena chapi vedanā vuttā mayā pariyāyena aṭṭhārasapi vedanā vuttā mayā pariyāyena chattiṃsāpi vedanā vuttā mayā pariyāyena aṭṭhasatampi vedanā vuttā mayā pariyāyena evaṃ pariyāyadesito kho ānanda mayā dhammo evaṃ pariyāyadesite kho ānanda mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ na samanujānissanti na samanumaññissanti na samanumodissanti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharissantīti evaṃ pariyāyadesito kho ānanda mayā dhammo evaṃ pariyāyadesite kho ānanda mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ samanujānissanti samanumaññissanti samanumodissanti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharissanti. [100] Pañca kho ime ānanda kāmaguṇā katame pañca cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasañhitā rajanīyā sotaviññeyyā saddā ... ghānaviññeyyā gandhā ... Jivhāviññeyyā rasā ... kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā @Footnote: 1 Ma. catassopi vedanā vuttā mayā pariyāyenāti ime pāṭhā natthi. Manāpā piyarūpā kāmūpasañhitā rajanīyā ime kho ānanda pañca kāmaguṇā . yaṃ kho ānanda ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ idaṃ vuccati kāmasukhaṃ. [101] Yo kho ānanda evaṃ vadeyya etaparamaṃ sattā sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentīti idamassa nānujānāmi taṃ kissa hetu atthānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca . katamañcānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca idhānanda bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati idaṃ kho ānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. {101.1} Yo kho ānanda evaṃ vadeyya etaparamaṃ sattā sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentīti idamassa nānujānāmi taṃ kissa hetu atthānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca . Katamañcānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca idhānanda bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ .pe. tatiyaṃ jhānaṃ ... catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati idaṃ kho ānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca [1]-. {101.2} Katamañcānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca @Footnote: 1 Ma. etthantare "yo kho evaṃ vadeyya .pe. iti dissati. Yu. yo kho ānanda evaṃ @vadeyya .pe. iti dissati. ito parampi īdisaṭṭhāne pāṭhā evameva ñātabbā. Paṇītatarañca idhānanda bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ananto ākāsoti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati idaṃ kho ānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. {101.3} Katamañcānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca idhānanda bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma anantaṃ viññāṇanti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati idaṃ kho ānanda etamhā sukhā .pe. katamañcānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca idhānanda bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati idaṃ kho ānanda etamhā sukhā .pe. katamañcānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca idhānanda bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati idaṃ kho ānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. [102] Yo kho ānanda evaṃ vadeyya etaparamaṃ sattā sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentīti idamassa nānujānāmi taṃ kissa hetu atthānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca . Katamañcānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca idhānanda bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ Samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati idaṃ kho ānanda etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca . Ṭhānaṃ kho panetaṃ ānanda vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ saññāvedayitanirodhaṃ samaṇo gotamo āha tañca sukhasmiṃ paññapeti tayidaṃ kiṃsu tayidaṃ kathaṃsūti evaṃvādino ānanda aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā na kho āvuso bhagavā sukhaṃyeva vedanaṃ sandhāya sukhasmiṃ paññapeti apicāvuso yattha yattha sukhaṃ upalabbhati yahiṃ yahiṃ taṃ taṃ tathāgato sukhasmiṃ paññapetīti. Idamavoca bhagavā attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. Bahuvedaniyasuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ. ------------ Apaṇṇakasuttaṃ [103] Evamme sutaṃ ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikañcaramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena sālā nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari . assosuṃ kho sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā samaṇo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikañcaramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ sālaṃ anuppatto. {103.1} Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃkalyāṇo kittisaddo abbhuggato itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā 1- so imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti so dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotīti. {103.2} Atha kho sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu appekacce yena bhagavā tenañjalimpaṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu @Footnote: 1 Ma. bhagavāti. Appekacce bhagavato santike nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu. [104] Ekamantaṃ nisinne kho sāleyyake brāhmaṇagahapatike bhagavā etadavoca atthi pana vo gahapatayo koci manāpo satthā yasmiṃ vo ākāravatī saddhā paṭiladdhāti . natthi kho no bhante koci manāpo satthā yasmiṃ no ākāravatī saddhā paṭiladdhāti . Manāpaṃ vo gahapatayo satthāraṃ alabhantehi ayaṃ apaṇṇako dhammo samādāya vattitabbo apaṇṇako hi gahapatayo dhammo samatto samādinno so vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya . katamo ca gahapatayo apaṇṇako dhammo 1-. [105] Santi gahapatayo eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino natthi dinnaṃ natthi yiṭṭhaṃ natthi hutaṃ natthi sukaṭadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko natthi ayaṃ loko natthi paro loko natthi mātā natthi pitā natthi sattā opapātikā natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti tesaññeva kho gahapatayo samaṇabrāhmaṇānaṃ eke samaṇabrāhmaṇā ujuvipaccanīkavādā te evamāhaṃsu atthi dinnaṃ atthi yiṭṭhaṃ atthi hutaṃ atthi sukaṭadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko atthi ayaṃ loko atthi paro loko atthi mātā atthi pitā atthi @Footnote: 1 Ma. samādāYu...hitāya sukhāya. Sattā opapātikā atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti . taṃ kiṃ maññatha gahapatayo nanume samaṇabrāhmaṇā aññamaññaṃ 1- ujuvipaccanīkavādāti . Evaṃ bhante.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 13 page 79-102. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=13&item=84&items=22 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=13&item=84&items=22&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=13&item=84&items=22 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=13&item=84&items=22 Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=84 Contents of The Tipitaka Volume 13 https://84000.org/tipitaka/read/?index_13 https://84000.org/tipitaka/english/?index_13
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]