บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ThaiVersion PaliThai PaliRoman |
Suttantapiṭake aṅguttaranikāyassa tikanipāto ----- namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. Paṭhamapaṇṇāsako bālavaggo paṭhamo [440] 1 Evamme sutaṃ . ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme . tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca yānikānici bhikkhave bhayāni uppajjanti sabbāni tāni bālato uppajjanti no paṇḍitato yekeci upaddavā uppajjanti sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato yekeci upasaggā uppajjanti sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato . seyyathāpi bhikkhave naḷāgārā vā tiṇāgārā vā aggi mukko 1- kūṭāgārānipi dahati ullittāvalittāni nivātāni phusitaggaḷāni pihitavātapānāni evameva kho bhikkhave yānikānici bhayāni uppajjanti sabbāni tāni bālato uppajjanti no paṇḍitato yekeci upaddavā uppajjanti sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato yekeci upasaggā uppajjanti sabbe te bālato uppajjanti no paṇḍitato iti kho bhikkhave @Footnote: 1 Po. Ma. mutto. Sappaṭibhayo bālo appaṭibhayo paṇḍito saupaddavo bālo anupaddavo paṇḍito saupasaggo bālo anupasaggo paṇḍito natthi bhikkhave paṇḍitato bhayaṃ natthi paṇḍitato upaddavo natthi paṇḍitato upasaggo . tasmā tiha bhikkhave evaṃ sikkhitabbaṃ yehi tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo te tayo dhamme abhinivajjetvā yehi tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo te tayo dhamme samādāya vattissāmāti evañhi vo bhikkhave sikkhitabbanti. [441] 2 Kammalakkhaṇo bhikkhave bālo kammalakkhaṇo paṇḍito apadāne sobhati 1- paññā 2-. Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato bālo veditabbo katamehi tīhi kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo . Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo katamehi tīhi kāyasucaritena vacīsucaritena manosucaritena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo . tasmā tiha bhikkhave evaṃ sikkhitabbaṃ yehi tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo te tayo dhamme abhinivajjetvā yehi tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo te tayo dhamme samādāya vattissāmāti evañhi vo bhikkhave sikkhitabbanti. [442] 3 Tīṇīmāni bhikkhave bālassa bālalakkhaṇāni bālanimittāni @Footnote: 1 Ma. apadānasobhanī. 2 Ma. Yu. paññāti. Bālāpadānāni katamāni tīṇi idha bhikkhave bālo duccintitacintī ca hoti dubbhāsitabhāsī [1]- dukkatakammakārī [2]- no cetaṃ 3- bhikkhave bālo duccintitacintī ca abhavissa dubbhāsitabhāsī dukkatakammakārī kena naṃ paṇḍitā jāneyyuṃ bālo ayaṃ bhavaṃ asappurisoti yasmā ca kho bhikkhave bālo duccintitacintī ca hoti dubbhāsitabhāsī dukkatakammakārī tasmā naṃ paṇḍitā jānanti bālo ayaṃ bhavaṃ asappurisoti imāni kho bhikkhave tīṇi bālassa bālalakkhaṇāni bālanimittāni bālāpadānāni. {442.1} Tīṇīmāni bhikkhave paṇḍitassa paṇḍitalakkhaṇāni paṇḍitanimittāni paṇḍitāpadānāni katamāni tīṇi idha bhikkhave paṇḍito sucintitacintī ca hoti subhāsitabhāsī sukatakammakārī no cetaṃ 4- bhikkhave paṇḍito sucintitacintī ca abhavissa subhāsitabhāsī sukatakammakārī kena naṃ paṇḍitā jāneyyuṃ paṇḍito ayaṃ bhavaṃ sappurisoti yasmā ca kho bhikkhave paṇḍito sucintitacintī ca hoti subhāsitabhāsī sukatakammakārī tasmā naṃ paṇḍitā jānanti paṇḍito ayaṃ bhavaṃ sappurisoti imāni kho bhikkhave tīṇi paṇḍitassa paṇḍitalakkhaṇāni paṇḍitanimittāni paṇḍitāpadānāni . tasmā tiha bhikkhave evaṃ sikkhitabbaṃ yehi tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo te tayo dhamme abhinivajjetvā yehi tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo te tayo dhamme samādāya vattissāmāti evañhi vo bhikkhave sikkhitabbanti. @Footnote: 1-2 Po. Ma. ca. ito paraṃ īdisameva. 3-4 Ma. Yu. no cedaṃ. [443] 4 Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato bālo veditabbo katamehi tīhi accayaṃ accayato na passati accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ na paṭikkaroti parassa kho pana accayaṃ desentassa yathādhammaṃ na paṭiggaṇhāti imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo . tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo katamehi tīhi accayaṃ accayato passati accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikkaroti parassa kho pana accayaṃ desentassa yathādhammaṃ paṭiggaṇhāti imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabboti. [444] 5 Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato bālo veditabbo katamehi tīhi ayoniso pañhaṃ kattā hoti ayoniso pañhaṃ vissajjetā hoti parassa kho pana yoniso pañhaṃ vissajjitaṃ parimaṇḍalehi padabyañjanehi siliṭṭhehi upagatehi nābbhānumoditā 1- hoti imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo. Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo katamehi tīhi yoniso pañhaṃ kattā hoti yoniso pañhaṃ vissajjetā hoti parassa kho pana yoniso pañhaṃ vissajjitaṃ parimaṇḍalehi padabyañjanehi siliṭṭhehi upagatehi abbhānumoditā 2- hoti imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabboti. [445] 6 Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato bālo veditabbo @Footnote: 1 Ma. Yu. nābbhanumoditā. 2 Ma. Yu. abbhanumoditā. Katamehi tīhi akusalena kāyakammena akusalena vacīkammena akusalena manokammena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo . tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo katamehi tīhi kusalena kāyakammena kusalena vacīkammena kusalena manokammena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabboti. [446] 7 Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato bālo veditabbo katamehi tīhi sāvajjena kāyakammena sāvajjena vacīkammena sāvajjena manokammena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo . tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo katamehi tīhi anavajjena kāyakammena anavajjena vacīkammena anavajjena manokammena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabboti. [447] 8 Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato bālo veditabbo katamehi tīhi sabyāpajjhena 1- kāyakammena sabyāpajjhena vacīkammena sabyāpajjhena manokammena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo . tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo katamehi tīhi abyāpajjhena kāyakammena abyāpajjhena vacīkammena abyāpajjhena manokammena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo . tasmā tiha bhikkhave @Footnote: 1 Ma. sabyābajjhena. Evaṃ sikkhitabbaṃ yehi tīhi dhammehi samannāgato bālo veditabbo te tayo dhamme abhinivajjetvā yehi tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito veditabbo te tayo dhamme samādāya vattissāmāti evañhi vo bhikkhave sikkhitabbanti. [448] 9 Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato bālo abyatto asappuriso khataṃ upahataṃ attānaṃ pariharati sāvajjo ca hoti sānuvajjo [1]- viññūnaṃ bahuñca apuññaṃ pasavati katamehi tīhi kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato bālo abyatto asappuriso khataṃ upahataṃ attānaṃ pariharati sāvajjo ca hoti sānuvajjo viññūnaṃ bahuñca apuññaṃ pasavati . tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato paṇḍito byatto sappuriso akkhataṃ anupahataṃ attānaṃ pariharati anavajjo ca hoti ananuvajjo [2]- viññūnaṃ bahuñca puññaṃ pasavati katamehi tīhi kāyasucaritena vacīsucaritena manosucaritena imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato paṇḍito byatto sappuriso akkhataṃ anupahataṃ attānaṃ pariharati anavajjo ca hoti ananuvajjo viññūnaṃ bahuñca puññaṃ pasavatīti. [449] 10 Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato tayo male appahāya yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye katamehi tīhi dussīlo ca hoti dussīlyamalañcassa appahīnaṃ hoti issukī ca hoti issāmalañcassa @Footnote: 1-2 Po. Ma. ca. ito paraṃ īdisameva. Appahīnaṃ hoti maccharī ca hoti maccheramalañcassa appahīnaṃ hoti imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato ime tayo male appahāya yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye . tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato tayo male pahāya yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge katamehi tīhi sīlavā ca hoti dussīlyamalañcassa pahīnaṃ hoti anissukī ca hoti issāmalañcassa pahīnaṃ hoti amaccharī ca hoti maccheramalañcassa pahīnaṃ hoti imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato ime tayo male pahāya yathābhataṃ nikkhitto evaṃ saggeti. Bālavaggo paṭhamo. Tassuddānaṃ bhayalakkhaṇā 1- cintā ca accayañca ayoniso akusalañca sāvajjaṃ sabyāpajjhaṃ 2- khataṃ malanti. ---------- Rathakāravaggo dutiyo [450] 11 Tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato ñātako 3- bhikkhu bahujanāhitāya paṭipanno hoti bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ katamehi tīhi ananulomike kāyakamme samādapeti ananulomike vacīkamme samādapeti ananulomikesu dhammesu samādapeti imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato ñātako 4- bhikkhu bahujanāhitāya paṭipanno hoti bahujanāsukhāya bahuno @Footnote: 1 Ma. bhayaṃ lakkhaṇacintī ca. 2 Ma. sabyābajjhaṃ. 3-4 Ma. ñāto. Janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ . tīhi bhikkhave dhammehi samannāgato ñātako bhikkhu bahujanahitāya paṭipanno hoti bahujanasukhāya bahuno janassa atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ katamehi tīhi anulomike kāyakamme samādapeti anulomike vacīkamme samādapeti anulomikesu dhammesu samādapeti imehi kho bhikkhave tīhi dhammehi samannāgato ñātako bhikkhu bahujanahitāya paṭipanno hoti bahujanasukhāya bahuno janassa atthāya hitāya sukhāya devamanussānanti. [451] 12 Tīṇīmāni bhikkhave rañño khattiyassa muddhābhisittassa 1- yāvajīvaṃ saraṇīyāni 2- bhavanti katamāni tīṇi yasmiṃ bhikkhave padese rājā khattiyo muddhābhisitto jāto hoti idaṃ bhikkhave paṭhamaṃ rañño khattiyassa muddhābhisittassa yāvajīvaṃ saraṇīyaṃ 3- hoti . puna ca paraṃ bhikkhave yasmiṃ padese rājā khattiyo muddhābhisitto hoti idaṃ bhikkhave dutiyaṃ rañño khattiyassa muddhābhisittassa yāvajīvaṃ saraṇīyaṃ hoti . Puna ca paraṃ bhikkhave yasmiṃ padese rājā khattiyo muddhābhisitto saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati idaṃ bhikkhave tatiyaṃ rañño khattiyassa muddhābhisittassa yāvajīvaṃ saraṇīyaṃ hoti . Imāni kho bhikkhave tīṇi rañño khattiyassa muddhābhisittassa yāvajīvaṃ saraṇīyāni bhavanti. {451.1} Evameva kho bhikkhave tīṇimāni bhikkhussa yāvajīvaṃ saraṇīyāni bhavanti katamāni tīṇi yasmiṃ bhikkhave padese bhikkhu kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. muddhāvasittassa. ito paraṃ īdisameva . 2-3 Ma. sāraṇīyāni @sāraṇīyaṃ. ito paraṃ īdisameva. Anagāriyaṃ pabbajito hoti idaṃ bhikkhave paṭhamaṃ bhikkhussa yāvajīvaṃ saraṇīyaṃ hoti . puna ca paraṃ bhikkhave yasmiṃ padese bhikkhu idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti idaṃ bhikkhave dutiyaṃ bhikkhussa yāvajīvaṃ saraṇīyaṃ hoti . puna ca paraṃ bhikkhave yasmiṃ padese bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati idaṃ bhikkhave tatiyaṃ bhikkhussa yāvajīvaṃ saraṇīyaṃ hoti . imāni kho bhikkhave tīṇi bhikkhussa yāvajīvaṃ saraṇīyāni bhavantīti. [452] 13 Tayome bhikkhave puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ katame tayo nirāso āsaṃso vigatāso . katamo ca bhikkhave puggalo nirāso idha bhikkhave ekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti caṇḍālakule vā veṇakule 1- vā nesādakule vā rathakārakule vā [2]- pukkusakule vā daḷidde appannapānabhojane kasiravuttike yattha kasirena ghāsacchādo labbhati so ca hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bahvābādho kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa so suṇāti itthannāmo kira khattiyo khattiyehi khattiyābhisekena abhisittoti tassa na evaṃ hoti kadāssu 3- nāma @Footnote: 1 Ma. venakule. 2 Po. kumbhakārakule vā. 3 Po. Ma. Yu. sabbattha kudāssu. Maṃpi khattiyā khattiyābhisekena abhisiñcissantīti ayaṃ vuccati bhikkhave puggalo nirāso. {452.1} Katamo ca bhikkhave puggalo āsaṃso idha bhikkhave rañño khattiyassa muddhābhisittassa jeṭṭho putto hoti abhisekena 1- anabhisitto macalappatto so suṇāti itthannāmo kira khattiyo khattiyehi khattiyābhisekena abhisittoti tassa evaṃ hoti kadāssu nāma maṃpi khattiyā khattiyābhisekena abhisiñcissantīti ayaṃ vuccati bhikkhave puggalo āsaṃso. {452.2} Katamo ca bhikkhave puggalo vigatāso idha bhikkhave rājā hoti khattiyo muddhābhisitto so suṇāti itthannāmo kira khattiyo khattiyehi khattiyābhisekena abhisittoti tassa na evaṃ hoti kadāssu nāma maṃpi khattiyā khattiyābhisekena abhisiñcissantīti taṃ kissa hetu yā hissa bhikkhave pubbe anabhisittassa abhisekāsā sāssa paṭippassaddhā ayaṃ vuccati bhikkhave puggalo vigatāso. {452.3} Ime kho bhikkhave tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ . evameva kho bhikkhave tayo puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsu katame tayo nirāso āsaṃso vigatāso katamo ca bhikkhave puggalo nirāso idha bhikkhave ekacco puggalo dussīlo hoti pāpadhammo asuci saṅkassarasamācāro paṭicchannakammanto assamaṇo samaṇapaṭiñño abrahmacārī brahmacāripaṭiñño antopūti avassuto kasambujāto so suṇāti itthannāmo kira bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. abhiseko. Paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatīti tassa na evaṃ hoti kadāssu nāma ahampi āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissāmīti ayaṃ vuccati bhikkhave puggalo nirāso. {452.4} Katamo ca bhikkhave puggalo āsaṃso idha bhikkhave bhikkhu sīlavā hoti kalyāṇadhammo so suṇāti itthannāmo kira bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatīti tassa evaṃ hoti kadāssu nāma ahampi āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissāmīti ayaṃ vuccati bhikkhave puggalo āsaṃso. {452.5} Katamo ca bhikkhave puggalo vigatāso idha bhikkhave bhikkhu arahaṃ hoti khīṇāsavo so suṇāti itthannāmo kira bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatīti tassa na evaṃ hoti kadāssu nāma ahampi āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissāmīti taṃ kissa hetu yā hissa bhikkhave pubbe avimuttassa vimuttāsā sāssa paṭippassaddhā ayaṃ vuccati bhikkhave puggalo vigatāso . ime kho bhikkhave tayo puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsūti. [453] 14 Yopi so bhikkhave rājā cakkavattī dhammiko dhammarājā sopi nāma 1- arājakaṃ cakkaṃ pavattetīti. Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca ko pana bhante rañño cakkavattissa dhammikassa dhammarañño rājāti . dhammo bhikkhūti bhagavā avoca idha bhikkhu rājā cakkavattī dhammiko dhammarājā dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garukaronto dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahati antojanasmiṃ. {453.1} Puna ca paraṃ bhikkhu rājā cakkavattī dhammiko dhammarājā dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garukaronto dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahati khattiyesu anuyantesu balakāyasmiṃ brāhmaṇagahapatikesu negamajānapadesu samaṇabrāhmaṇesu migapakkhīsu . sa kho so bhikkhu rājā cakkavattī dhammiko dhammarājā dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garukaronto dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahitvā antojanasmiṃ dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahitvā khattiyesu anuyantesu balakāyasmiṃ brāhmaṇagahapatikesu negamajānapadesu samaṇabrāhmaṇesu migapakkhīsu dhammeneva cakkaṃ pavatteti taṃ hoti cakkaṃ appaṭivattiyaṃ kenaci manussabhūtena paccatthikena pāṇinā . evameva kho bhikkhu tathāgato arahaṃ sammāsambuddho dhammiko dhammarājā dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garukaronto dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu @Footnote: 1 Po. sopi na rājakaṃ. Ma. sopi na arājakaṃ. Dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahati kāyakammasmiṃ evarūpaṃ kāyakammaṃ sevitabbaṃ evarūpaṃ kāyakammaṃ na sevitabbanti. {453.2} Puna ca paraṃ bhikkhu tathāgato arahaṃ sammāsambuddho dhammiko dhammarājā dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garukaronto dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahati vacīkammasmiṃ evarūpaṃ vacīkammaṃ sevitabbaṃ evarūpaṃ vacīkammaṃ na sevitabbanti. {453.3} Puna ca paraṃ bhikkhu tathāgato arahaṃ sammāsambuddho dhammiko dhammarājā dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garukaronto dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahati manokammasmiṃ evarūpaṃ manokammaṃ sevitabbaṃ evarūpaṃ manokammaṃ na sevitabbanti . sa kho so bhikkhu tathāgato arahaṃ sammāsambuddho dhammiko dhammarājā dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garukaronto dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahitvā kāyakammasmiṃ dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahitvā vacīkammasmiṃ dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahitvā manokammasmiṃ dhammeneva anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavatteti taṃ hoti cakkaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasminti. [454] 15 Ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye . tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti Te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ . bhagavā etadavoca bhūtapubbaṃ bhikkhave rājā ahosi pacetano 1- nāma athakho bhikkhave rājā pacetano rathakāraṃ āmantesi ito me samma rathakāra channaṃ māsānaṃ accayena saṅgāmo bhavissati sakkhasi 2- me samma rathakāra navaṃ cakkayugaṃ kātunti sakkomi devāti kho bhikkhave rathakāro rañño pacetanassa paccassosi athakho bhikkhave rathakāro chahi māsehi chārattūnehi ekaṃ cakkaṃ niṭṭhāpesi. {454.1} Athakho bhikkhave rājā pacetano rathakāraṃ āmantesi ito me samma rathakāra channaṃ divasānaṃ accayena saṅgāmo bhavissati niṭṭhitaṃ navaṃ cakkayuganti imehi kho deva chahi māsehi chārattūnehi ekaṃ cakkaṃ niṭṭhitanti sakkhasi 3- pana me samma rathakāra imehi chahi divasehi dutiyaṃ cakkaṃ niṭṭhāpetunti sakkomi devāti kho bhikkhave rathakāro rañño pacetanassa paccassosi athakho bhikkhave rathakāro chahi divasehi dutiyaṃ cakkaṃ niṭṭhāpetvā navaṃ cakkayugaṃ ādāya yena rājā pacetano tenupasaṅkami upasaṅkamitvā rājānaṃ pacetanaṃ etadavoca idante deva navaṃ cakkayugaṃ niṭṭhitanti . yañca te idaṃ samma rathakāra cakkaṃ chahi māsehi niṭṭhitaṃ chārattūnehi yañca te idaṃ cakkaṃ chahi divasehi niṭṭhitaṃ imesaṃ kiṃ nānākaraṇaṃ nesaṃ kiñci nānākaraṇaṃ passāmīti . Atthesaṃ deva nānākaraṇaṃ passatu devo nānākaraṇanti . athakho bhikkhave rathakāro yaṃ taṃ cakkaṃ chahi divasehi niṭṭhitaṃ taṃ pavattesi taṃ pavattitaṃ samānaṃ yāvatikā abhisaṅkhārassa gati tāvatikaṃ gantvā @Footnote: 1 Ma. sabbattha sacetano nāma . 2-3 Po. Ma. sakkhissasi. Ciṅgulāyitvā bhūmiyaṃ papati yaṃ pana taṃ cakkaṃ chahi māsehi niṭṭhitaṃ chārattūnehi taṃ pavattesi taṃ pavattitaṃ samānaṃ yāvatikā abhisaṅkhārassa gati tāvatikaṃ gantvā akkhāhataṃ maññe aṭṭhāsi. {454.2} Ko nu kho samma rathakāra hetu ko paccayo yamidaṃ cakkaṃ chahi divasehi niṭṭhitaṃ taṃ pavattitaṃ samānaṃ yāvatikā abhisaṅkhārassa gati tāvatikaṃ gantvā ciṅgulāyitvā bhūmiyaṃ papati ko pana samma rathakāra hetu ko paccayo yamidaṃ cakkaṃ chahi māsehi niṭṭhitaṃ chārattūnehi taṃ pavattitaṃ samānaṃ yāvatikā abhisaṅkhārassa gati tāvatikaṃ gantvā akkhāhataṃ maññe aṭṭhāsīti . yamidaṃ deva cakkaṃ chahi divasehi niṭṭhitaṃ tassa nemipi savaṅkā sadosā sakasāvā ārāpi savaṅkā sadosā sakasāvā nābhipi savaṅkā sadosā sakasāvā taṃ nemiyāpi savaṅkattā sadosattā sakasāvattā ārānaṃpi savaṅkattā sadosattā sakasāvattā nābhiyāpi savaṅkattā sadosattā sakasāvattā pavattitaṃ samānaṃ yāvatikā abhisaṅkhārassa gati tāvatikaṃ gantvā ciṅgulāyitvā bhūmiyaṃ papati . yaṃ pana [1]- deva cakkaṃ chahi māsehi niṭṭhitaṃ chārattūnehi tassa nemipi avaṅkā adosā akasāvā ārāpi avaṅkā adosā akasāvā nābhipi avaṅkā adosā akasāvā taṃ nemiyāpi avaṅkattā adosattā akasāvattā ārānaṃpi avaṅkattā adosattā akasāvattā nābhiyāpi avaṅkattā adosattā akasāvattā pavattitaṃ samānaṃ yāvatikā abhisaṅkhārassa gati tāvatikaṃ gantvā akkhāhataṃ maññe aṭṭhāsīti . siyā kho pana bhikkhave tumhākaṃ evamassa añño nūna tena samayena @Footnote: 1 Ma. Yu. taṃ. So rathakāro ahosīti na kho panetaṃ bhikkhave evaṃ daṭṭhabbaṃ ahaṃ tena samayena so rathakāro ahosiṃ tadāhaṃ bhikkhave kusalo dāruvaṅkānaṃ dārudosānaṃ dārukasāvānaṃ etarahi kho panāhaṃ bhikkhave arahaṃ sammāsambuddho kusalo kāyavaṅkānaṃ kāyadosānaṃ kāyakasāvānaṃ kusalo vacīvaṅkānaṃ vacīdosānaṃ vacīkasāvānaṃ kusalo manovaṅkānaṃ manodosānaṃ manokasāvānaṃ . yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā kāyavaṅko appahīno kāyadoso kāyakasāvo vacīvaṅko appahīno vacīdoso vacīkasāvo manovaṅko appahīno manodoso manokasāvo evaṃ papatitā te bhikkhave imasmā dhammavinayā seyyathāpi taṃ cakkaṃ chahi divasehi niṭṭhitaṃ . yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā kāyavaṅko pahīno kāyadoso kāyakasāvo vacīvaṅko pahīno vacīdoso vacīkasāvo manovaṅko pahīno manodoso manokasāvo evaṃ patiṭṭhitā te bhikkhave imasmiṃ dhammavinaye seyyathāpi taṃ cakkaṃ chahi māsehi niṭṭhitaṃ chārattūnehi . tasmātiha bhikkhave evaṃ sikkhitabbaṃ kāyavaṅkaṃ pajahissāma kāyadosaṃ kāyakasāvaṃ vacīvaṅkaṃ pajahissāma vacīdosaṃ vacīkasāvaṃ manovaṅkaṃ pajahissāma manodosaṃ manokasāvanti evañhi vo bhikkhave sikkhitabbanti.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 20 page 127-142. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=20&item=440&items=15 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=20&item=440&items=15&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=20&item=440&items=15 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=20&item=440&items=15 Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=440 Contents of The Tipitaka Volume 20 https://84000.org/tipitaka/read/?index_20 https://84000.org/tipitaka/english/?index_20
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]