ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
 ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
First itemPrevious itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 30 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 22 : Sutta. Khu. Cūḷaniddeso
               Solasamanavakapanhanigamaniddeso 1-
     [532]  Idamavoca  bhagava  magadhesu  viharanto  pasanake  cetiye
paricarikasolasannam   2-   brahmananam   ajjhittho   puttho  puttho  panham
byakasi.
     [533]  Idamavoca  bhagavati  imam  3-  parayanam  avoca. Bhagavati
garavadhivacanametam     .pe.    sacchika    pannatti    yadidam    bhagavati
idamavoca bhagava.
     [534]  Magadhesu  viharantoti  magadhanamake  janapade  .  viharantoti
viharanto   iriyanto   vattento   palento  yapento  yapento .
Pasanake   cetiyeti   pasanakacetiyam   vuccati   buddhasananti   magadhesu
viharanto pasanake cetiye.
     [535]   Paricarikasolasannam   brahmanananti   pingiyo  brahmano
bavarissa   brahmanassa   settho  setthavaro  paricariko  4-  pingiyena
te   solasati   evampi   paricarikasolasannam   brahmananam   .  athava
te  solasa  brahmana  buddhassa  bhagavato  settha  setthavara paricarika
siyunti 5- evampi paricarikasolasannam brahmananam.
     [536]   Ajjhittho   puttho   puttho  panham  byakasiti  ajjhittho
ajjhesito    .    puttho    putthoti    puttho    pucchito    yacito
@Footnote: 1 Ma. parayanatthutigathaniddesa. 2 Ma. paricarakasolasanam. Yu. parivarakasolasannam.
@3 Ma. idam. 4 Ma. paddho paddhacaro paricarako sisso. 5 Ma. paddha paddhacara
@paricaraka sissati.
Ajjhesito   pasadito   1-   .   panham   byakasiti   panham  byakasi
acikkhi   desesi   pannapesi   patthapesi   vivari   vibhaji   uttanimakasi
pakasesiti ajjhittho puttho puttho panham byakasi.
     [537]   Ekamekassa   cepi   panhassa  atthamannaya  dhammamannaya
dhammanudhammam     patipajjeyya     gaccheyyeva     jaramaranassa     param
paragamaniya     ime    dhammati    tasma    imassa    dhammapariyayassa
parayanantveva adhivacanam.
     [538]    Ekamekassa   cepi   panhassati   ekamekassa   cepi
ajitapanhassa    ekamekassa   cepi   tissametteyyapanhassa   ekamekassa
cepi      punnakapanhassa      ekamekassa     cepi     mettagupanhassa
ekamekassa   cepi   dhotakapanhassa   ekamekassa   cepi   upasivapanhassa
ekamekassa    cepi   nandapanhassa   ekamekassa   cepi   hemakapanhassa
ekamekassa      cepi      todeyyapanhassa     ekamekassa     cepi
kappapanhassa     ekamekassa     cepi    jatukannipanhassa    ekamekassa
cepi      bhadravudhapanhassa      ekamekassa     cepi     udayapanhassa
ekamekassa   cepi   posalapanhassa  ekamekassa  cepi  mogharajapanhassa
ekamekassa      cepi      pingiyapanhassati     ekamekassa     cepi
panhassa.
     [539]   Atthamannaya   dhammamannayati   sveva   panho   dhammo
visajjanam     atthoti     attham     annaya     janitva     tulayitva
@Footnote: 1 Ma. puttho puttho pucchito pucchito yacito yacito ajjhesito ajjhesito pasadito
@pasadito.
Tirayitva     vibhavayitva     vibhutam     katvati     atthamannaya   .
Dhammamannayati    dhammam    annaya    janitva    tulayitva   tirayitva
vibhavayitva vibhutam katvati dhammamannaya.
     [540]       Dhammanudhammam      patipajjeyyati      sammapatipadam
anulomapatipadam     apaccanikapatipadam     anvatthapatipadam     dhammanudhammapatipadam
patipajjeyyati dhammanudhammam patipajjeyya.
     [541]   Gaccheyyeva  jaramaranassa  paranti  jaramaranaparam  vuccati
amatam    nibbanam    yo    so   sabbasankharasamatho   sabbupadhipatinissaggo
tanhakkhayo   virago   nirodho   nibbanam   .  gaccheyyeva  jaramaranassa
paranti   param   gaccheyyeva   param  adhigaccheyya  param  phuseyya  param
sacchikareyyati gaccheyyeva jaramaranassa param.
     [542]   Paragamaniya   ime  dhammati  ime  dhamma  paragamaniya
param   papenti   param   sampapenti  param  samanupapenti  jaramaranassa
taranaya 1- samvattantiti paragamaniya ime dhamma.
     [543]  Tasma  imassa  dhammapariyayassati  [2]-  tasma tamkarana
tamhetu   tappaccaya   tamnidanati   tasma   .  imassa  dhammapariyayassati
imassa parayanassati tasma imassa dhammapariyayassa.
     [544]    Parayanantveva    adhivacananti   param   vuccati   amatam
nibbanam      yo     so     sabbasankharasamatho     sabbupadhipatinissaggo
tanhakkhayo   virago   nirodho   nibbanam   .   ayanam   vuccati  maggo
@Footnote: 1 Ma. taranaya. 2 Ma. tasmati.
Seyyathidam   sammaditthi  .pe.  sammasamadhi  .  adhivacananti  namam  sankha
samanna      pannatti      .pe.      abhilapoti     parayanantveva
adhivacanam 1-.
     [545] Ajito tissametteyyo         punnako atha mettagu
              dhotako upasivo ca                nando ca atha hemako
              todeyyakappa dubhayo          jatukanni ca pandito
              bhadravudho udayo ca              posalo capi brahmano
              mogharaja ca medhavi             pingiyo ca mahaisi
              ete buddham upaganchum           sampannacaranam isim
              pucchanta nipune panhe       buddhasettham upagamum.
     [546]  Ete  buddham  upaganchunti  eteti  [2]-  brahmana.
Buddhanti   yo   so   bhagava   sayambhu  anacariyako  pubbe  ananussutesu
dhammesu   samam   saccani   abhisambujjhi   tattha   ca   sabbannutam   patto
balesu   ca   vasibhavam   .   buddhoti   kenatthena   buddho  .  bujjhita
saccaniti   buddho   .   bodheta   pajayati   buddho  .  sabbannutaya
buddho   .   sabbadassavitaya   buddho   .   abhinneyyataya  buddho .
Vikasitaya  buddho  .  khinasavasankhatena  buddho  .  nirupakkilesasankhatena
buddho     .    ekantavitaragoti    buddho    .    ekantavitadosoti
buddho   .  ekantavitamohoti  buddho  .  ekantanikkilesoti  buddho .
Ekayanamaggam    gatoti   buddho   .   eko   anuttaram   sammasambodhim
@Footnote: 1 Ma. adhivacananti. 2 Ma. solasa parayaniya.
Abhisambuddhoti   buddho   .   abuddhivihatatta   buddhipatilabha   buddho .
Buddhoti   netam   namam  matara  katam  na  pitara  katam  na  bhatara  katam
na   bhaginiya   katam   na   mittamaccehi   katam  na  natisalohitehi  katam
na    samanabrahmanehi    katam    na   devatahi   katam   vimokkhantikametam
buddhanam     bhagavantanam     bodhiya    mule    saha    sabbannutananassa
patilabha   sacchika   pannatti   yadidam   buddhoti  buddham  .  ete  buddham
upaganchunti    ete    buddham    upagamimsu    upasankamimsu    payirupasimsu
paripucchimsu paripanhimsuti ete buddham upaganchum.
     [547]   Sampannacaranam   isinti  caranam  vuccati  silacaranipphatti .
Silasamvaropi    caranam    indriyasamvaropi    caranam    bhojane   mattannutapi
caranam   jagariyanuyogopi   caranam   sattapi   saddhamma   caranam   cattaripi
jhanani     caranam    .    sampannacarananti    sampannacaranam    setthacaranam
[1]-    Pamokkhacaranam    uttamacaranam    pavaracarananti   sampannacaranam  .
Isinti   isi   .   bhagava   mahantam   silakkhandham  esi  gavesi  pariyesiti
isi   .pe.   mahesakkhehi  va  sattehi  esito  gavesito  pariyesito
kaham   buddho   kaham   bhagava   kaham   devadevo   kaham  narasabhoti  isiti
sampannacaranam isim.
     [548]    Pucchanta    nipune   panheti   pucchantati   pucchanta
yacanta   ajjhesanta   pasadenta   .   nipune   panheti   gambhire
duddase  duranubodhe  sante  panite  atakkavacare  nipune  panditavedaniye
@Footnote: 1 Ma. visetthacaranam.
Panheti pucchanta nipune panhe.
     [549]  Buddhasettham  upagamunti  buddhati  yo  so  bhagava  .pe.
Sacchika    pannatti    yadidam   buddhoti   .   setthanti   aggam   settham
visettham    pamokkham    uttamam   pavaranti   buddhasettham   .   upagamunti
upagamimsu   upasankamimsu   payirupasimsu   paripucchimsu   paripanhimsuti  buddhasettham
upagamum. Tenetam vuccati
              ete buddham upaganchum           sampannacaranam isim
              pucchanta nipune panhe       buddhasettham upagamunti.
     [550] Tesam buddho byakasi           panham puttho yathatatham
               panhanam veyyakaranena      tosesi brahmane muni.
     [551]    Tesam    buddho    byakasiti    tesanti    solasannam
parayaniyanam   brahmananam   .   buddhoti   yo   so   bhagava  .pe.
Sacchika    pannatti   yadidam   buddhoti   .   byakasiti   tesam   buddho
byakasi    acikkhi    desesi    pannapesi   patthapesi   vivari   vibhaji
uttanimakasi pakasesiti tesam buddho byakasi.
     [552]    Panham    puttho   yathatathanti   panham   putthoti   panham
pucchito    yacito    ajjhesito    pasadito   .   yathatathanti   yatha
acikkhitabbam   tatha   acikkhi   yatha   desitabbam   tatha  desesi  yatha
pannapetabbam   tatha   pannapesi   yatha   patthapetabbam   tatha   patthapesi
yatha   vivaritabbam   tatha   vivari   yatha   vibhajitabbam   tatha  vibhaji  yatha
Uttanikatabbam    tatha    uttanimakasi    yatha    pakasetabbam   tatha
pakasesiti panham puttho yathatatham.
     [553]    Panhanam   veyyakaranenati   panhanam   veyyakaranena
acikkhanena    desanena   pannapanena   patthapanena   vivarena   vibhajanena
uttanikammena pakasanenati panhanam veyyakaranena.
     [554]   Tosesi  brahmane  muniti  tosesiti  tosesi  vitosesi
pasadesi    aradhesi   attamane   akasi   .   brahmaneti   solasa
parayaniye    brahmane    .    muniti   monam   vuccati   nanam   ya
panna    pajanana    .pe.    sangajalamaticca   so   muniti   tosesi
brahmane muni. Tenetam vuccati
         tesam buddho byakasi            panham puttho yathatatham
         panhanam veyyakaranena       tosesi brahmane muniti.
     [555] Te tosita cakkhumata       buddhenadiccabandhuna
              brahmacariyamacarimsu            varapannassa santike.
     [556]   Te   tosita   cakkhumatati   teti  solasa  parayaniya
brahmana   .   tositati   tosita   vitosita   pasadita  aradhita
attamana    katati   te   tosita   .   cakkhumatati   bhagava   pancahi
cakkhuhi    cakkhuma    mamsacakkhunapi    cakkhuma    dibbacakkhunapi   cakkhuma
pannacakkhunapi    cakkhuma    buddhacakkhunapi    cakkhuma    samantacakkhunapi
cakkhuma    .    katham   bhagava   mamsacakkhunapi   cakkhuma   .pe.   evam
Bhagava samantacakkhunapi cakkhumati te tosita cakkhumata.
     [557]  Buddhenadiccabandhunati  buddhenati  yo  so  bhagava .pe.
Sacchika    pannatti   yadidam   buddhoti   .   adiccabandhunati   adicco
vuccati    suriyo    .   so   gotamo   gottena   bhagavapi   gotamo
gottena    bhagava    suriyassa    gottanatako    gottabandhu    tasma
buddho adiccabandhuti buddhenadiccabandhuna.
     [558]  Brahmacariyamacarimsuti  brahmacariyam  vuccati  asaddhammasamapattiya
arati     virati    pativirati    veramani    viramanam    akiriya    akaranam
anajjhapatti   velaanatikkamo   setughato   .   apica  nippariyayavasena
brahmacariyam   vuccati   ariyo   atthangiko   maggo  seyyathidam  sammaditthi
sammasankappo      sammavaca      sammakammanto      sammaajivo
sammavayamo     sammasati     sammasamadhi    .    brahmacariyamacarimsuti
brahmacariyam [1]- acarimsu samadaya vattimsuti brahmacariyamacarimsu.
     [559]     Varapannassa    santiketi    varapannassa    aggapannassa
setthapannassa   [2]-   pamokkhapannassa   uttamapannassa  pavarapannassa .
Santiketi   santike  samanta  asanne  avidure  upakattheti  varapannassa
santike. Tenetam vuccati
              te tosita cakkhumata          buddhenadiccabandhuna
              brahmacariyamacarimsu               varapannassa santiketi.
     [560] Ekamekassa panhassa         yatha buddhena desitam
@Footnote: 1 Ma. carimsu. 2 Ma. visetthapannassa. evamidisesu thanesu.
              Tatha yo patipajjeyya         gacche param aparato.
     [561]    Ekamekassa    panhassati   ekamekassa   ajitapanhassa
ekamekassa   tissametteyyapanhassa  .pe.  ekamekassa  pingiyapanhassati
ekamekassa panhassa.
     [562]  Yatha  buddhena  desitanti  buddhenati yo so bhagava .pe.
Sacchika    pannatti   yadidam   buddhoti   .   yatha   buddhena   desitanti
yatha    buddhena    acikkhitam    desitam    pannapitam    patthapitam   vivaritam
vibhattam 1- uttanikatam pakasitanti yatha buddhena desitam.
     [563]   Tatha   yo   patipajjeyyati  sammapatipadam  anulomapatipadam
apaccanikapatipadam     anvatthapatipadam     dhammanudhammapatipadam    patipajjeyyati
tatha yo patipajjeyya.
     [564]   Gacche   param  aparatoti  param  vuccati  amatam  nibbanam
yo   so   sabbasankharasamatho   sabbupadhipatinissaggo   tanhakkhayo  virago
nirodho  nibbanam  .  aparam  vuccanti  kilesa  ca  khandha ca abhisankhara
ca  .  gacche  param  aparatoti aparato param gaccheyya param adhigaccheyya
param   phuseyya   2-  param  sacchikareyyati  gacche  param  aparato .
Tenetam vuccati
        ekamekassa panhassa     yatha buddhena desitam
        tatha yo patipajjeyya    gacche param aparatoti.
     [565] Apara param gaccheyya   bhavento maggamuttamam
@Footnote: 1 Ma. vibhajitam. 2 Ma. phasseyya. evamuparipi.
         Maggo so paragamanaya 1-    tasma parayanam iti.
     [566]   Apara   param   gaccheyyati  aparam  vuccanti  kilesa
ca   khandha   ca   abhisankhara   ca   .   param  vuccati  amatam  nibbanam
yo   so   sabbasankharasamatho   sabbupadhipatinissaggo   tanhakkhayo  virago
nirodho   nibbanam   .   apara   param   gaccheyyati   apara  param
gaccheyya   param   adhigaccheyya   param   phuseyya   param  sacchikareyyati
apara param gaccheyya.
     [567]   Bhavento   maggamuttamanti  magganti  2-  maggo  vuccati
ariyo     atthangiko     maggo     seyyathidam    sammaditthi    .pe.
Sammasamadhi   .   uttamanti   aggam   settham  visettham  pamokkham  uttamam
pavaranti    maggamuttamam    .    bhaventoti    bhavento   asevanto
bahulikarontoti bhavento maggamuttamam.
     [568]  Maggo  so  paragamanayati  maggo  pantho  patho  pajjo
anjasam  vatumayanam  nava  uttarasetu  [3]- pakullo [3]- sankamo 4-.
Paragamanayati     paragamanaya     parasampapanaya    parasamanupapanaya
jaramaranassa taranayati maggo so paragamanaya.
     [569]  Tasma  parayanam  ititi  [5]-  tasma  tamkarana  tamhetu
tappaccaya   tamnidana   .   param   vuccati   amatam   nibbanam  yo  so
sabbasankharasamatho    sabbupadhipatinissaggo   tanhakkhayo   virago   nirodho
nibbanam   .   ayanam   vuccati   maggo   .   ititi   padasandhi   .pe.
@Footnote: 1 Ma. param gamanaya. evamuparipi. 2 Ma. maggamuttamam vuccati ariyo atthangiko
@maggo. 3 Ma. ca. 4 Ma. bhisisankamo. 5 Ma. tasmati.
Padanupubbakametam ititi tasma parayanam iti. Tenetam vuccati
             apara param gaccheyya        bhavento maggamuttamam
             maggo so paragamanaya       tasma parayanam ititi.
     [570] Parayanamanugayissam (iccayasma pingiyo)
                     (yatha addakkhi tatha akkhasi)
                     vimalo bhurimedhaso
                     nikkamo nibbano nago
                     kissa hetu musa bhane.
     [571]   Parayanamanugayissanti  gitamanugayissam  kathitamanugayissam  1-
lapitamanugayissam      bhasitamanugayissanti      parayanamanugayissam     .
Iccayasma    pingayoti   iccati   padasandhi   .pe.   padanupubbakametam
iccati   .   ayasmati   piyavacanam  garuvacanam  sagaravasappatissadhivacanametam
ayasmati   .   pingiyoti   tassa   therassa   namam   sankha   samanna
pannatti    voharo   namam   namakammam   namadheyyam   nirutti   byanjanam
abhilapoti iccayasma pingiyo.
     [572]   Yatha   addakkhi   tatha  akkhasiti  yatha  addakkhi  tatha
akkhasi    acikkhi    desesi    pannapesi    patthapesi   vivari   vibhaji
uttanimakasi   pakasesi   sabbe   sankhara  aniccati  .pe.  yankinci
samudayadhammam   sabbantam   nirodhadhammanti   yatha   addakkhi   tatha   akkhasi
acikkhi   desesi   pannapesi   patthapesi   vivari   vibhaji   uttanimakasi
@Footnote: 1 Ma. kathitamanukathayissam bhanitamanubhanissam lapitamanulapissam bhasitamanubhasissanti.
Pakasesiti yatha addakkhi tatha akkhasi.
     [573]  Vimalo  bhurimedhasoti  vimaloti  rago malam doso malam moho
malam    kodho    malam   upanaho   malam   .pe.   sabbakusalabhisankhara
mala    .    te    mala   buddhassa   bhagavato   pahina   ucchinnamula
talavatthukata    anabhavangata   ayatim   anuppadadhamma   tasma   1-
buddho   amalo   vimalo  nimmalo  malapagato  malavippahino  malavippamutto
sabbamalavitivatto   .   bhuri   vuccati   pathavi   .   bhagava   imaya  2-
pathavisamaya    vipulaya   vitthataya   pannaya   samannagato   .   medha
vuccati   panna   ya   panna   pajanana   .pe.  amoho  dhammavicayo
sammaditthi   .   bhagava   imaya   medhaya  pannaya  upeto  samupeto
upagato    samupagato    upapanno   samupapanno   samannagato   tasma
buddho bhurimedhasoti vimalo bhurimedhaso.
     [574]   Nikkamo   nibbano  nagoti  kamati  uddanato  dve
kama  vatthukama  ca  kilesakama  ca  .pe.  ime  vuccanti vatthukama
.pe.   ime   vuccanti   kilesakama  .  buddhassa  bhagavato  vatthukama
parinnata    kilesakama    pahina    .   vatthukamanam   parinnatatta
kilesakamanam   pahinatta  bhagava  na  kame  kameti  [3]-  na  kame
pattheti  na  kame piheti na kame abhijappati. Ye kame kamenti [4]-
kame   patthenti  kame  pihayanti  kame  abhijappanti  te  kamakamino
ragaragino    sannasannino    .    bhagava    na    kame    kameti
@Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi. 2 Ma. taya. 3 Ma. na kame icchati. 4 Ma. kame
@icchanti. evamidisesu thanesu.
Na  kame  pattheti  na  kame  piheti  na  kame abhijappati tasma buddho
akamo    nikkamo   cattakamo   vantakamo   muttakamo   pahinakamo
patinissatthakamo     vitarago    vigatarago    cattarago    vantarago
muttarago   pahinarago   patinissattharago   nicchato   nibbuto  sitibhuto
sukhapatisamvedi     brahmabhutena     attana    viharatiti    nikkamo   .
Nibbanoti   rago  vanam  doso  vanam  moho  vanam  kodho  vanam  upanaho
vanam   .pe.   sabbakusalabhisankhara   vana   .   te   vana  buddhassa
bhagavato     pahina     ucchinnamula     talavatthukata    anabhavangata
ayatim   anuppadadhamma   tasma   buddho   avano   nibbano  vanapagato
vanavippahino   vanavippamutto   sabbavanavitivattoti   nibbano   .   nagoti
bhagava   agum   na   karotiti   nago   .  na  gacchatiti  nago  .  na
agacchatiti   nago   .pe.   evam   bhagava   na   agacchatiti  nagoti
nikkamo nibbano nago.
     [575]  Kissa  hetu  musa  bhaneti  kissa  hetuti kissa hetu [1]-
kimkarana  [2]-  kimpaccayati  kissa  hetu . [3]- Musa bhaneti mosavajjam
bhaneyya    musavadam   bhaneyya   anariyavadam   bhaneyya   .   idhekacco
sabhaggato   va   parisaggato   va  natimajjhagato  va  pugamajjhagato  va
rajakulamajjhagato  va  abhinito  sakkhiputtho  ehi  bho 4- purisa yam janasi
tam   vadehiti   ajanam   aha  janamiti  janam  va  aha  na  janamiti
apassam    va   aha   passamiti   passam   va   aha   na   passamiti
@Footnote: 1 Ma. kimhetu. 2 Ma. kimnidana. 3 Ma. musa bhaneti musa bhaneyya katheyya
@dipeyya vohareyya. 4 Ma. ehambho.
Iti   attahetu  va  parahetu  va  amisakincikkhahetu  va  sampajanamusa
bhanati 1- idam vuccati mosavajjam.
     {575.1}   Apica  tihakarehi  musavado  hoti  pubbevassa  hoti
musa   bhanissanti   bhanantassa   hoti   musa   bhanamiti   bhanitassa   hoti
musa   maya   bhanitanti  imehi  tihakarehi  musavado  hoti  .  apica
catuhakarehi   musavado   hoti   pubbevassa   hoti   musa  bhanissanti
.pe.    pancahakarehi   chahakarehi   sattahakarehi   atthahakarehi
musavado   hoti   pubbevassa   hoti  musa  bhanissanti  bhanantassa  hoti
musa   bhanamiti   bhanitassa   hoti   musa  maya  bhanitanti  vinidhaya  ditthim
vinidhaya    khantim    vinidhaya    rucim   vinidhaya   sannam   vinidhaya   bhavam
imehi  atthahakarehi  musavado  hoti  .  kissa  hetu  musa  bhaneyya
katheyya    dipeyya    vohareyyati   kissa   hetu   musa   bhane  .
Tenaha pingiyatthero
                parayanamanugayissam (iccayasma pingiyo)
                (yatha addakkhi tatha akkhasi)
                vimalo bhurimedhaso
                nikkamo nibbano nago
                kissa hetu musa bhaneti.
     [576] Pahinamalamohassa            manamakkhappahayino
               handaham kittayissami     giram vannupasanhitam.
@Footnote: 1 Ma. bhasati.
     [577]   Pahinamalamohassati   malati   rago   malam   doso  malam
moho   malam   mano   malam   ditthi   malam   kileso   malam  sabbaduccaritam
malam   [1]-   .   mohati  dukkhe  ananam  .pe.  avijjalangi  moho
akusalamulam   ayam  vuccati  moho  .  malanca  moho  ca  buddhassa  bhagavato
pahina     ucchinnamula     talavatthukata     anabhavangata     ayatim
anuppadadhamma tasma buddho pahinamalamohoti pahinamalamohassa.
     [578]    Manamakkhappahayinoti    manati    ekavidhena   mano
yo   2-   cittassa   unnati  3-  .  duvidhena  mano  attukkamsanamano
paravambhanamano     .    tividhena    mano    seyyohamasmiti    mano
sadisohamasmiti   mano   hinohamasmiti   mano   .   catubbidhena   mano
labhena  manam  janeti  yasena  manam  janeti  pasamsaya  manam janeti sukhena
manam   janeti   .   pancavidhena   mano  labhimhi  manapikanam  rupananti
manam    janeti    labhimhi    manapikanam    saddanam   gandhanam   rasanam
photthabbananti manam janeti.
     {578.1}  Chabbidhena  mano cakkhusampadaya manam janeti sotasampadaya
ghanasampadaya    jivhasampadaya    kayasampadaya    manosampadaya   manam
janeti  .  sattavidhena  mano  mano  atimano  manatimano  omano
avamano  asmimano  micchamano  .  atthavidhena  mano  labhena  manam
janeti  alabhena  omanam  janeti  yasena  manam  janeti  ayasena omanam
janeti   pasamsaya   manam  janeti  nindaya  omanam  janeti  sukhena  manam
@Footnote: 1 Ma. sabbabhavagamikammam malam. 2 Ma. ya. 3 Ma. unnati. evamuparipi.
Janeti   dukkhena   omanam   janeti   .   navavidhena   mano  seyyassa
seyyohamasmiti    mano   seyyassa   sadisohamasmiti   mano   seyyassa
hinohamasmiti    mano    sadisassa    seyyohamasmiti    mano   sadisassa
sadisohamasmiti     mano    sadisassa    hinohamasmiti    mano    hinassa
seyyohamasmiti    mano    hinassa    sadisohamasmiti    mano    hinassa
hinohamasmiti mano.
     {578.2}  Dasavidhena  mano  idhekacco  manam  janeti jatiya va
gottena   va   kolaputtikena   va  vannapokkharataya  va  dhanena  va
ajjhenena  va  kammayatanena  va  sippayatanena  va  vijjatthanena 1-
va   sutena   va  patibhanena  va  annatarannatarena  va  vatthuna  yo
evarupo   mano   mannana   mannitattam   unnati   unnalo   2-  dhajo
sampaggaho  ketukamyata  cittassa  ayam  vuccati  mano . Makkhati [3]-
makkho  makkhayana  makkhayitattam  [4]-  nitthuriyakammam  ayam vuccati makkho.
Buddhassa  bhagavato  mano  ca  makkho  ca pahina ucchinnamula talavatthukata
anabhavangata   ayatim   anuppadadhamma  tasma  buddho  manamakkhappahayiti
manamakkhappahayino.
     [579]     Handaham     kittayissami     giram     vannupasanhitanti
handahanti     padasandhi     .pe.    padanupubbakametam    handati   .
Kittayissamiti   vannena   upetam   samupetam   upagatam  samupagatam  upapannam
samupapannam   samannagatam   giram   vacam   byapatham  odiranam  5-  kittayissami
desissami    pannapessami    patthapessami    vivarissami    vibhajissami
@Footnote: 1 Ma. vijjatthanena. 2 Ma. unnamo. 3 Ma. yo. 4 Ma. nitthuriyam.
@5 Ma. udiranam.
Uttanikarissami     pakasissamiti     handaham     kittayissami     giram
vannupasanhitam. Tenaha pingiyatthero 1-
          pahinamalamohassa                manamakkhappahayino
          handaham kittayissami        giram vannupasanhitanti.
     [580] Tamonudo buddho samantacakkhu
                     lokantagu sabbabhavativatto
                     anasavo sabbadukkhappahino
                     saccavhayo brahmupasito me.
     [581]   Tamonudo   buddho  samantacakkhuti  tamonudoti  bhagava  2-
ragatamam   dosatamam   mohatamam   manatamam   ditthitamam   kilesatamam  duccaritatamam
andhakaranam     acakkhukaranam     ananakaranam    pannanirodhikam    vighatapakkhikam
anibbanasamvattanikam    nudi    panudi    jahi   3-   vinodayi   byantimakasi
anabhavangamesiti   tamonudo   2-  .  buddhoti  yo  so  bhagava  .pe.
Sacchika    pannatti    yadidam    buddhoti   .   samantacakkhuti   samantacakkhu
vuccati     sabbannutananam    .pe.    tathagato    tena    samantacakkhuti
tamonudo buddho samantacakkhu.
     [582]   Lokantagu   sabbabhavativattoti   lokati   eko  loko
bhavaloko   .   dve   loka   sampatti  4-  ca  bhavaloko  vipatti  ca
bhavaloko   .   tayo   loka   tisso   vedana  .  cattaro  loka
cattaro    ahara    .    panca   loka   pancupadanakkhandha  .
@Footnote: 1 Ma. thero pingiyo. evamuparipi. 2 Ma. ayam patho natthi. 3 Ma. pajahi.
@4 Ma. bhavaloko ca sambhavaloko ca sampattibhavaloko ca sampattisambhavaloko ca
@vipattibhavaloko ca vipattisambhavaloko ca.
Cha   loka   cha   ajjhattikani   ayatanani   .   satta   loka  satta
vinnanatthitiyo   .   attha   loka   attha  lokadhamma  .  nava  loka
nava   sattavasa  .  dasa  loka  dasa  upakkilesa  1-  .  ekadasa
loka  ekadasa  kamabhava  2-  .  dvadasa  loka  dvadasayatanani.
Attharasa    loka    attharasa    dhatuyo    .   lokantaguti   bhagava
lokassa    antagato    antappatto    kotigato   kotippatto   .pe.
Nibbanagato    nibbanappatto    so   vutthavaso   cinnacarano   .pe.
Jatijaramaranasamsaro     natthi    tassa    punabbhavoti    lokantagu   .
Sabbabhavativattoti   bhavati   dve   bhava   kammabhavo  ca  patisandhiko  ca
punabbhavo   .   katamo  kammabhavo  .  punnabhisankharo  apunnabhisankharo
anenjabhisankharo     ayam    kammabhavo    .    katamo    patisandhiko
punabbhavo    .    patisandhika    rupa    vedana    sanna   sankhara
vinnanam    ayam    patisandhiko    punabbhavo    .    bhagava   kammabhavanca
patisandhikanca    punabbhavam   ativatto   atikkanto   vitivattoti   lokantagu
sabbabhavativatto.
     [583]    Anasavo    sabbadukkhappahinoti   anasavoti   cattaro
asava  kamasavo  bhavasavo  ditthasavo  avijjasavo  .  te  asava
buddhassa   bhagavato   pahina   ucchinnamula   talavatthukata  anabhavangata
ayatim   anuppadadhamma   tasma  buddho  anasavo  .  sabbadukkhappahinoti
sabbam   tassa   patisandhikam   jatidukkham   jaradukkham   byadhidukkham   maranadukkham
@Footnote: 1 Ma. ayatanani. 2 Ma. ime patha natthi.
Sokaparidevadukkhadomanassupayasadukkham     .pe.    ditthibyasanadukkham    pahinam
samucchinnam    patippassaddham    abhabbuppattikam    nanaggina   daddham   tasma
buddho sabbadukkhappahinoti anasavo sabbadukkhappahino.
     [584]   Saccavhayo   brahmupasito   meti   saccavhayoti  [1]-
saccasadisavhayo  .  vipassi  bhagava  sikhi  bhagava  vessabhu  bhagava kakusandho
bhagava   konagamano   bhagava  kassapo  bhagava  [2]-  buddha  bhagavanto
sadisanama  saccasadisavhaya  3-  .  bhagava  4-  sakyamuni  tesam  buddhanam
bhagavantanam  sadisanamo  saccasadisavhayoti  5-  tasma  buddho saccavhayo.
Brahmupasito   meti  so  bhagava  maya  asito  upasito  payirupasito
paripucchito     paripanhitoti    saccavhayo    brahmupasito    me   .
Tenaha pingiyatthero
                      tamonudo buddho samantacakkhu
                      lokantagu sabbabhavativatto
                      anasavo sabbadukkhappahino
                      saccavhayo brahmupasito meti.
     [585] Dijo yatha kubbanakam pahaya
                     bahupphalam kananam avaseyya
                     evamaham 6- appadasse pahaya
                     mahodadhim hamsarivajjhapatto 7-.
     [586]    Dijo    yatha    kubbanakam   pahaya   bahupphalam   kananam
@Footnote: 1 Ma. saccavhayo sadisanamo sadisavhayo. 2 Ma. te. 3 Ma. sadisavhaya.
@4 Ma. bhagavapi. 5 Ma. sadisavhayoti. 6 Ma. evamaham. 7 Ma. hamsoriva
@ajjhapatto. evamuparipi.
Avaseyyati  dijo  vuccati  pakkhi  .  kimkarana  dijo  vuccati  pakkhi .
Dvikkhattum   jayati   1-   dijo   matukucchimha   ca   andakosamha  ca
tamkarana   dijo   vuccati   pakkhiti   dijo  .  yatha  kubbanakam  pahayati
yatha  dijo  kubbanakam  rittavanakam  2-  appabhakkham  appodakam  pahaya jahitva
atikkamitva  [3]-  vitivattetva  annam  bahupphalam  bahubhakkham  bahurukkham  4-
mahantam  kananam  vanasandam  adhigaccheyya  vindeyya  patilabheyya  tasmim  [5]-
vanasande   vasam   kappeyyati   dijo   yatha  kubbanakam  pahaya  bahupphalam
kananam avaseyya.
     [587]   Evamaham   appadasse  pahaya  mahodadhim  hamsarivajjhapattoti
evanti    opammasampatipadanam    .   appadasse   pahayati   yo   ca
bavari   brahmano   ye   canne   tassa   acariya   buddham   bhagavantam
upadaya     appadassa     parittadassa     thokadassa    omakadassa
lamakadassa   jatukkadassa   .  te  brahmane  appadasse  parittadasse
thokadasse   omakadasse   lamakadasse   jatukkadasse   pahaya  pajahitva
atikkamitva  samatikkamitva  [6]- buddham bhagavantam [7]- aggadassam setthadassam
visetthadassam  [8]-  uttamadassam  pavaram 9- asamam asamasamam [10]- appatibhagam
appatipuggalam    devatidevam   narasabham   purisasiham   purisanagam   purisajannam
purisanisabham purisadhorayham dasabalam tadim 11- adhigacchim vindim patilabhim.
     {587.1}  Yathava  12-  hamso  mahantam  manusakatam  13-  va  saram
anotattam  va  daham  mahasamuddam  va  akkhobbham  14-  amitodakam  [15]-
adhigaccheyya vindeyya patilabheyya
@Footnote: 1 Ma. jayatiti. 2 Ma. parittavanakam appaphalam. 3 Ma. samatikkamitva. evamidisesu
@thanesu. 4 Ma. bahudakam. 5 Ma. ca. 6 Ma. vitivattetva. 7 Ma. appamanadassam.
@8 Ma. pamokkhadassam. 9 Ma. pavaradassam. 10 Ma. appatisamam.
@11 Ma. dasabaladharim. 12 Ma. yatha ca. 13 Ma. manasakam. 14 Ma. akkhobham.
@15 Ma. jalarasim.
Evameva   pingiyo  brahmano  1-  buddham  bhagavantam  akkhobbham  amitatejam
pabhinnananam       vivatacakkhum       pannapabhedakusalam       adhigatapatisambhidam
catuvesarajjappattam    suddhadhimuttam    setapaccattam    advayabhanim    tadim
tathapatinnam    aparittam    mahantam    gambhiram   appameyyam   duppariyogalham
bahuratanam   sagarasamam   chalangupekkhaya  samannagatam  atulam  vipulam  appameyyam
tam   tadisam   pavadatamaggavadinam   sinerumiva   2-  naganam  garulamiva  dijanam
sihamiva   miganam   udadhimiva   annavanam   jinapavaram   3-   adhigacchim   vindim
patilabhinti   evamaham   appadasse   pahaya   mahodadhim  hamsarivajjhapatto .
Tenaha pingiyatthero
                      dijo yatha kubbanakam pahaya
                      bahupphalam kananam avaseyya
                      evamaham appadasse pahaya
                      mahodadhim hamsarivajjhapattoti.
     [588] Ye me pubbe viyakamsu (huram gotamasasana)
                     iccasi iti bhavissati
                     sabbantam itihitiham
                     sabbantam takkavaddhanam.
     [589]  Ye  me  pubbe  viyakamsuti  yeti yo ca bavari brahmano
ye  canne  tassa  acariya  te  sakam  ditthim  sakam khantim sakam rucim sakam laddhim
sakam      ajjhasayam      sakam      adhippayam     byakamsu     acikkhimsu
@Footnote: 1 Ma. ime dve patha natthi. 2 Ma. pavadatam maggavadinam merumiva. 3 Ma. adhigacchim
@tam sattharam jinapavaram mahesinti.
Desayimsu     pannapimsu     patthapimsu     vivarimsu     vibhajimsu    uttanimakamsu
pakasesunti ye me pubbe viyakamsu.
     [590]  Huram  gotamasasanati  huram  gotamasasana  param gotamasasana
pure   gotamasasana   pathamataram   gotamasasana   buddhasasana  jinasasana
tathagatasasana devasasana 1- arahantasasanati huram gotamasasana.
     [591]  Iccasi  iti  bhavissatiti  evam  kira  asi  2-  evam  kira
bhavissatiti iccasi iti bhavissati.
     [592]   Sabbantam   itihitihanti   sabbam   tam   itihitiham   itikiraya
paramparaya    pitakasampadaya    takkahetu    nayahetu   akaraparivitakkena
ditthinijjhanakkhantiya    na    samam    sayamabhinnatam    na    attapaccakkham
dhammam [3]- kathayimsuti sabbantam itihitiham.
     [593]     Sabbantam     takkavaddhananti     sabbantam    takkavaddhanam
vitakkavaddhanam      sankappavaddhanam     kamavitakkavaddhanam     byapadavihimsa-
vitakkavaddhanam     nativitakkavaddhanam     janapadavitakkavaddhanam     amaravitakka-
vaddhanam       paranuddayatapatisamyuttavitakkavaddhanam       labhasakkarasiloka-
patisamyuttavitakkavaddhanam anavannattipatisamyuttavitakkavaddhananti
sabbantam takkavaddhanam. Tenaha pingiyatthero
                ye me pubbe viyakamsu (huram gotamasasana)
                iccasi iti bhavissati
@Footnote: 1 Ma. ayam patho natthi. 2 Ma. asi. 3 Ma. yam.
                      Sabbantam itihitiham
                   sabbantam takkavaddhananti.
     [594] Eko tamanudasino 1-         jutima so pabhankaro
              gotamo bhuripannano         gotamo bhurimedhaso.
     [595]  Eko  tamanudasinoti ekoti bhagava pabbajjasankhatena 2-
eko   adutiyatthena  eko  tanhapahanatthena  eko  ekantavitaragoti
eko        ekantavitadosoti        eko       ekantavitamohoti
eko    ekantanikkilesoti    eko   ekayanamaggam   gatoti   eko
eko anuttaram sammasambodhim abhisambuddhoti eko.
     {595.1}  Katham  bhagava  pabbajjasankhatena  2-  eko . Bhagava
daharova   samano  susukalakeso  3-  bhadrena  yobbannena  samannagato
pathamena  vayasa  akamakanam  matapitunam  assumukhanam  rodantanam vilapantanam
natisangham  pahaya  4-  sabbam  gharavasapalibodham  chinditva  puttadarapalibodham
chinditva     natipalibodham    chinditva    mittamaccapalibodham    chinditva
kesamassum   oharetva   kasayani  vatthani  acchadetva  agarasma
anagariyam   pabbajitva   akincanabhavam   upagantva   eko  carati  vicarati
iriyati  vatteti  paleti  yapeti  yapetiti evam bhagava pabbajjasankhatena
eko.
     {595.2} Katham bhagava adutiyatthena eko. So 4- evam pabbajito samano
[5]-   Arannavanapatthani   pantani   senasanani  patisevati  appasaddani
@Footnote: 1 Ma. tamonudasino. evamuparipi. 2 Ma. pabbajjasankhatena. 3 Ma. susukalakeso.
@4 Ma. ayam patho natthi. 5 Ma. eko.
Appanigghosani     vijanavatani     manussarahaseyyakani     patisallana-
saruppani   so  eko  gacchati  eko  titthati  eko  nisidati  eko
seyyam  kappeti  eko  gamam  pindaya  pavisati  eko  abhikkamati  eko
patikkamati   eko  raho  nisidati  eko  cankamam  adhitthati  eko  carati
vicarati   iriyati   vatteti   paleti   yapeti   yapetiti   evam  bhagava
adutiyatthena eko.
     {595.3}  Katham  bhagava  tanhapahanatthena eko. So evam eko
adutiyo   appamatto   atapi  pahitatto  viharanto  najja  neranjaraya
tire   bodhirukkhamule   mahapadhanam  padahanto  maram  sasenam  [1]-  namucim
pamattabandhum    vidhamitva   tanham   jalinim   saritam   2-   visattikam   pajahi
vinodesi byantimakasi anabhavangamesi.
         Tanhadutiyo puriso          dighamaddhana samsaram
         itthabhavannathabhavam       samsaram nativattati
         etamadinavam natva          tanha 3- dukkhassa sambhavam
         vitatanho anadano        sato bhikkhu paribbajeti.
Evam bhagava tanhapahanatthena eko.
     {595.4}  Katham  bhagava ekantavitaragoti eko. Ragassa pahinatta
ekantavitaragoti   eko   .   dosassa   pahinatta   ekantavitadosoti
eko   .   mohassa  pahinatta  ekantavitamohoti  eko  .  kilesanam
pahinatta ekantanikkilesoti eko.
@Footnote: 1 Ma. kanham. 2 Ma. visatam. 3 Ma. tanham. evamuparipi.
     {595.5}   Katham  bhagava ekayanamaggam gatoti eko. Ekayanamaggo
vuccanti cattaro satipatthana .pe. Ariyo atthangiko maggo.
                Ekayanam jatikhayantadassi
                maggam pajanati hitanukampi
                etena maggena tarimsu pubbe
                tarissanti ceva 1- taranti oghanti.
Evam bhagava ekayanamaggam gatoti eko.
     {595.6}  Katham  bhagava  eko  anuttaram sammasambodhim abhisambuddhoti
eko   .   bodhi   vuccati   catusu   maggesu  nanam  panna  pannindriyam
pannabalam     .pe.     dhammavicayasambojjhango     vimamsa     vipassana
sammaditthi    .    bhagava    tena    bodhinanena   sabbe   sankhara
aniccati   bujjhi   .pe.   yankinci   samudayadhammam  sabbantam  nirodhadhammanti
bujjhi    .    athava    yam    bujjhitabbam    anubujjhitabbam    patibujjhitabbam
sambujjhitabbam    adhigantabbam    phusitabbam    sacchikatabbam    sabbantam   tena
bodhinanena    bujjhi    anubujjhi   patibujjhi   sambujjhi   adhigacchi   phusesi
sacchakasi  .  evam  bhagava  eko  anuttaram  sammasambodhim abhisambuddhoti
eko.
     {595.7}   Tamanudoti   bhagava  ragatamam  dosatamam  mohatamam  manatamam
ditthitamam    kilesatamam    duccaritatamam   andhakaranam   acakkhukaranam   ananakaranam
pannanirodhikam    vighatapakkhikam    anibbanasamvattanikam    nudi   panudi   pajahi
@Footnote: 1 Ma. ye ca. evamuparipi.
Vinodesi   byantimakasi   anabhavangamesi   .  asinoti  nisinno  bhagava
pasanake cetiyeti asino.
         Nagassa passe asinam          munim dukkhassa paragum
         savaka payirupasanti         tevijja maccuhayinoti.
Evam   bhagava   asino   .  athava  bhagava  sabbossukkapatippassaddhatta
asino    so   vutthavaso   cinnacarano   .pe.   jatijaramaranasamsaro
natthi    tassa    punabbhavoti    evampi    bhagava    asinoti   eko
tamanudasino.
     [596]  Jutima  so  pabhankaroti  jutimati  jutima  [1]-  pandito
pannava  buddhima  nani  vibhavi  medhavi . Pabhankaroti [2]- alokakaro
obhasakaro   dipankaro   [3]-  ujjotakaro  pajjotakaroti  jutima  so
pabhankaro.
     [597]     Gotamo     bhuripannanoti    gotamo    bhuripannano
nanapannano       pannadhajo       pannaketu       pannadhipateyyo
vicayabahulo   pavicayabahulo   okkhayanabahulo  samokkhayanadhammo  vibhutavihari
taccarito    tabbahulo    taggaruko   tanninno   tappono   tappabbharo
tadadhimutto tadadhipateyyo 4-.
         Dhajo rathassa pannanam            dhumo 5- pannanamaggino
         raja ratthassa pannanam       bhatta pannanamitthiyati.
Evameva     gotamo     bhuripannano     nanapannano     pannadhajo
@Footnote: 1 Ma. matima. 2 Ma. pabhankaro. 3 Ma. padipakaro. 4 Ma. tadadhipateyyo.
@evamuparipi. 5 Ma. dhumo.
Pannaketu   pannadhipateyyo   vicayabahulo   pavicayabahulo  okkhayanabahulo
samokkhayanadhammo   vibhutavihari   taccarito  tabbahulo  taggaruko  tanninno
tappono     tappabbharo     tadadhimutto    tadadhipateyyoti    gotamo
bhuripannano.
     [598]  Gotamo  bhurimedhasoti  bhuri vuccati pathavi. [1]- Pathavisamaya
vipulaya   vitthataya   pannaya   samannagato   .  medha  vuccati  panna
ya   panna   pajanana   .pe.   amoho   dhammavicayo  sammaditthi .
Bhagava    imaya    medhaya   pannaya   upeto   samupeto   upagato
samupagato    upapanno    samupapanno    samannagato    tasma   buddho
bhurimedhasoti 2- gotamo bhurimedhaso. Tenaha pingiyatthero
         eko tamanudasino               jutima so pabhankaro
         gotamo bhuripannano          gotamo bhurimedhasoti.
     [599] Yo me dhammamadesesi        sanditthikamakalikam
              tanhakkhayamanitikam            yassa natthi upama kvaci.
     [600]  Yo  me  dhammamadesesiti  yoti  yo  so  bhagava  sayambhu
anacariyako   pubbe   ananussutesu   dhammesu  samam  saccani  abhisambujjhi
tattha     ca     sabbannutam    patto    balesu    ca    vasibhavam   .
Dhammamadesesiti   dhammanti   adikalyanam   majjhekalyanam  pariyosanakalyanam
sattham      sabyanjanam      kevalaparipunnam      parisuddham      brahmacariyam
satipatthane   .pe.  ariyam  atthangikam  maggam  nibbananca  nibbanagamininca
@Footnote: 1 Ma. bhagava taya. evamidisesu thanesu. 2 Ma. sumedhasoti.
Patipadam      acikkhi     desesi     pannapesi     patthapesi     vivari
vibhaji uttanimakasi pakasesiti yo me dhammamadesesi.
     [601]    Sanditthikamakalikanti    sanditthikam   akalikam   ehipassikam
opanayikam   1-   paccattam  veditabbam  vinnuhiti  evam  sanditthikamakalikam .
Athava   yo   dittheva   dhamme   ariyam  atthangikam  maggam  bhaveti  tassa
maggassa   anantara   samanantara   adhigacchateva   phalam   vindati  patilabhatiti
evampi   sanditthikamakalikam   .   yatha   manussa   kalikam   dhanam  datva
anantara   na   labhanti   kalam   agamenti   nevayam   dhammo  .  yo
dittheva   dhamme   ariyam   atthangikam   maggam   bhaveti   tassa   maggassa
anantara   samanantara   adhigacchateva   phalam   vindati  patilabhati  na  parattha
na paraloke evam akalikanti sanditthikamakalikam.
     [602]    Tanhakkhayamanitikanti    tanhati    rupatanha   saddatanha
gandhatanha      rasatanha      photthabbatanha      dhammatanha     .
Tanhakkhayanti    tanhakkhayam    ragakkhayam    dosakkhayam   mohakkhayam   gatikkhayam
upapattikkhayam    patisandhikkhayam    bhavakkhayam    samsarakkhayam    vattakkhayam   .
Anitikanti   iti   vuccanti   kilesa  ca  khandha  ca  abhisankhara  ca .
Itippahanam     itivupasamo     itipatinissaggo    itipatippassaddhi    amatam
nibbananti tanhakkhayamanitikam.
     [603]   Yassa   natthi   upama   kvaciti  yassati  nibbanassa .
Natthi   upamati   upama   natthi   upanidha  natthi  sadisam  natthi  patibhago
@Footnote: 1 Ma. opaneyyikam. evamuparipi.
Natthi   [1]-   na  samvijjati  nupalabbhati  .  kvaciti  kvaci  kimhici  katthaci
ajjhattam    va   bahiddha   va   ajjhattabahiddha   vati   yassa   natthi
upama kvaci. Tenaha pingiyatthero
              yo me dhammamadesesi              sanditthikamakalikam
              tanhakkhayamanitikam                 yassa natthi upama kvaciti.
     [604] Kinnu tamha vippavasasi 2-     muhuttamapi pingiya
              gotama bhuripannana          gotama bhurimedhasa.
     [605]   Kinnu   tamha  vippavasasiti  kinnu  tamha  3-  buddhamha
vippavasasi apesi apagacchasi 4- vina hositi kinnu tamha vippavasasi.
     [606]  Muhuttamapi  pingiyati  muhuttampi  khanampi  layampi vassampi 5-
atthampiti   muhuttamapi   .   pingiyati   bavari   tam   nattaram   namena
alapati.
     [607]  Gotama  bhuripannanati  gotama  bhuripannana nanapannana
pannadhaja      pannaketumha      pannadhipateyyamha      vicayabahula
pavicayabahula     okkhayanabahula     samokkhayanadhamma    vibhutaviharimha
taccarita    tabbahula    taggaruka   tanninna   tappona   tappabbhara
tadadhimutta tadadhipateyyamhati gotama bhuripannana.
     [608]   Gotama   bhurimedhasati   bhuri   vuccati  pathavi  .  bhagava
@Footnote: 1 Ma. na sati. evamuparipi. 2 Ma. vippavasi. evamuparipi. 3 Ma. ayam patho
@natthi. 4 Ma. apagacchi. 5 Ma. vayampi addhampiti. evamuparipi.
Imaya 1- pathavisamaya vipulaya vitthataya pannaya samannagato.
     {608.1}  Medha  vuccati  panna ya panna pajanana .pe. Amoho
dhammavicayo   sammaditthi   .   bhagava  imaya  medhaya  pannaya  upeto
samupeto   upagato   samupagato   upapanno   samupapanno   samannagato
tasma   buddho   bhurimedhasoti   gotama   bhurimedhasa   .  tenaha  so
bavari 2- brahmano
               kinnu tamha vippavasasi          muhuttamapi pingiya
              gotama bhuripannana          gotama bhurimedhasati.
     [609] Yo te dhammamadesesi              sanditthikamakalikam
              tanhakkhayamanitikam                 yassa natthi upama kvaci.
     [610]  Yo  te  dhammamadesesiti  yoti  yo  so  bhagava  .pe.
Tattha   ca   sabbannutam   patto   balesu  ca  vasibhavam  .  dhammamadesesiti
dhammanti      adikalyanam      .pe.      nibbanagamininca     patipadam
acikkhi   desesi   pannapesi   patthapesi   vivari   vibhaji   uttanimakasi
pakasesiti yo te dhammamadesesi.
     [611]    Sanditthikamakalikanti    sanditthikam   akalikam   ehipassikam
opanayikam   paccattam   veditabbam   vinnuhiti   evam   sanditthikamakalikam  .
Athava   yo   dittheva   dhamme   ariyam  atthangikam  maggam  bhaveti  tassa
maggassa   anantara   samanantara   adhigacchateva   phalam   vindati  patilabhatiti
evampi   sanditthikamakalikam   .   [3]-   yatha   manussa   kalikam  dhanam
@Footnote: 1 Ma. taya. 2 Ma. ayam patho natthi. evamuparipi. 3 Ma. akalikanti.
Datva   anantara   na   labhanti   kalam  agamenti  nevayam  dhammo .
Yo   dittheva   dhamme   ariyam  atthangikam  maggam  bhaveti  tassa  maggassa
anantara   samanantara   adhigacchateva   phalam   vindati  patilabhati  na  parattha
na paraloke evam akalikanti sanditthikamakalikam.
     [612]    Tanhakkhayamanitikanti    tanhati    rupatanha   saddatanha
gandhatanha    rasatanha   photthabbatanha   dhammatanha   .   tanhakkhayanti
tanhakkhayam    ragakkhayam    dosakkhayam    mohakkhayam   gatikkhayam   upapattikkhayam
patisandhikkhayam     bhavakkhayam     samsarakkhayam    vattakkhayam    .    anitikanti
iti   vuccanti   kilesa  ca  khandha  ca  abhisankhara  ca  .  itippahanam
itivupasamo     itipatinissaggo     itipatippassaddhi    amatam    nibbananti
tanhakkhayamanitikam.
     [613]   Yassa   natthi   upama   kvaciti  yassati  nibbanassa .
Natthi   upamati   upama   natthi   upanidha  natthi  sadisam  natthi  patibhago
natthi   na   samvijjati   nupalabbhatiti   natthi   upama   .   kvaciti   kvaci
kimhici   katthaci   ajjhattam   va   bahiddha   va   ajjhattabahiddha  vati
yassa natthi upama kvaci. Tenaha so bavari brahmano
              yo te dhammamadesesi          sanditthikamakalikam
              tanhakkhayamanitikam             yassa natthi upama kvaciti.
     [614] Naham tamha vippavasami    muhuttamapi brahmana
              gotama bhuripannana     gotama bhurimedhasa.
     [615]   Naham   tamha  vippavasamiti  aham  1-  tamha  buddhamha
na  2-  vippavasami na 2- apemi na 2- apagacchami na 2- vina homiti naham
tamha vippavasami.
     [616]    Muhuttamapi    brahmanati   muhuttampi   khanampi   layampi
vassampi    atthampiti   muhuttamapi   .   brahmanati   garavena   matulam
alapati.
     [617]     Gotama     bhuripannanati    gotama    bhuripannana
nanapannana      pannadhaja     pannaketumha     pannadhipateyyamha
vicayabahula      pavicayabahula      okkhayanabahula     samokkhayanadhamma
vibhutaviharimha   taccarita   tabbahula   taggaruka   tanninna   tappona
tappabbhara tadadhimutta tadadhipateyyamhati gotama bhuripannana.
     [618]   Gotama   bhurimedhasati   bhuri   vuccati  pathavi  .  bhagava
imaya    pathavisamaya   vipulaya   vitthataya   pannaya   samannagato  .
Medha    vuccati   panna   ya   panna   pajanana   .pe.   amoho
dhammavicayo   sammaditthi   .   bhagava  imaya  medhaya  pannaya  upeto
samupeto   upagato   samupagato   upapanno   samupapanno   samannagato
tasma buddho bhurimedhasoti gotama bhurimedhasa. Tenaha pingiyatthero
               naham tamha vippavasami        muhuttamapi brahmana
              gotama bhuripannana         gotama bhurimedhasati.
     [619] Yo me dhammamadesesi             sanditthikamakalikam
@Footnote: 1 Ma. naham. 2 Ma. nasaddo natthi.
              Tanhakkhayamanitikam                 yassa natthi upama kvaci.
     [620]   Yo   me   dhammamadesesiti   yoti   yo   so  bhagava
sayambhu   anacariyako   pubbe   ananussutesu   dhammesu   samam   saccani
abhisambujjhi   tattha   ca   sabbannutam   patto   balesu   ca   vasibhavam .
Dhammamadesesiti   dhammanti   adikalyanam   majjhekalyanam  pariyosanakalyanam
sattham      sabyanjanam      kevalaparipunnam      parisuddham      brahmacariyam
cattaro   satipatthane   cattaro   sammappadhane  cattaro  iddhipade
pancindriyani    panca    balani   satta   bojjhange   ariyam   atthangikam
maggam    nibbananca    nibbanagamininca    patipadam    acikkhi    desesi
pannapesi    patthapesi   vivari   vibhaji   uttanimakasi   pakasesiti   yo
me dhammamadesesi.
     [621]    Sanditthikamakalikanti    sanditthikam   akalikam   ehipassikam
opanayikam   paccattam   veditabbam   vinnuhiti   evam   sanditthikamakalikam  .
Athava  yo  dittheva  dhamme  ariyam  atthangikam  maggam bhaveti tassa maggassa
anantara   samanantara   adhigacchateva   phalam   vindati   patilabhatiti  evampi
sanditthikamakalikam   .   yatha  manussa  kalikam  dhanam  datva  anantara  na
labhanti  kalam  agamenti  nevayam  dhammo  .  yo  dittheva  dhamme ariyam
atthangikam    maggam    bhaveti   tassa   maggassa   anantara   samanantara
adhigacchateva   phalam   vindati   patilabhati   na   parattha  na  paraloke  evam
akalikanti sanditthikamakalikam.
     [622]    Tanhakkhayamanitikanti    tanhati    rupatanha   saddatanha
gandhatanha    rasatanha   photthabbatanha   dhammatanha   .   tanhakkhayanti
tanhakkhayam    ragakkhayam    dosakkhayam    mohakkhayam   gatikkhayam   upapattikkhayam
patisandhikkhayam     bhavakkhayam     samsarakkhayam    vattakkhayam    .    anitikanti
iti   vuccanti   kilesa  ca  khandha  ca  abhisankhara  ca  .  itippahanam
itivupasamo     itipatinissaggo     itipatippassaddhi    amatam    nibbananti
tanhakkhayamanitikam.
     [623]   Yassa   natthi   upama   kvaciti  yassati  nibbanassa .
Natthi   upamati   upama   natthi   upanidha  natthi  sadisam  natthi  patibhago
natthi   na   samvijjati   nupalabbhatiti   natthi   upama   .   kavaciti   kvaci
kimhici   katthaci   ajjhattam   va   bahiddha   va   ajjhattabahiddha  vati
yassa natthi upama kvaci. Tenaha pingiyatthero
                yo me dhammamadesesi          sanditthikamakalikam
                tanhakkhayamanitikam             yassa natthi upama kvaciti.
     [624] Passami nam manasa cakkhunava
                     rattindivam brahmana appamatto
                     namassamano vivasami 1- rattim
                     teneva mannami avippavasam.
     [625]    Passami   nam   manasa   cakkhunavati   yatha   cakkhuma
puriso   alokeyya   2-   rupagatani  passeyya  dakkheyya  olokeyya
@Footnote: 1 Si. namassamanova vasemi. Ma. vivasemi. evamuparipi. 2 Ma. aloke.
Nijjhapeyya    upaparikkheyya    evamevaham    buddham   bhagavantam   manasa
passami    dakkhami   olokemi   nijjhapayami   upaparikkhamiti   passami
nam manasa cakkhunava.
     [626]    Rattindivam    brahmana   appamattoti   rattinca   diva
ca    [1]-   manasa   bhavento   appamattoti   rattindivam   brahmana
appamatto.
     [627]   Namassamano   vivasami   rattinti  namassamanoti  kayena
va   namassamano  vacaya  va  namassamano  cittena  va  namassamano
anvatthapatipattiya      va      namassamano      dhammanudhammapatipattiya
va   namassamano   sakkaramano  garukaramano  manayamano  pujayamano
rattindivam vasami 2- vitinamemiti namassamano vivasami rattim.
     [628]   Teneva   mannami   avippavasanti  taya  buddhanussatiya
bhavento   avippavasoti   tam   mannami   avippavutthoti   tam   mannami
janami   evam   janami   evam   ajanami   evam   vijanami  evam
pativijanamiti [3]- teneva mannami avippavasam. Tenaha pingiyatthero
                     passami nam manasa cakkhunava
                     rattindivam brahmana appamatto
                     namassamano vivasami rattim
                     teneva mannami avippavasanti.
     [629] Saddha ca piti ca mano sati ca
@Footnote: 1 Ma. buddhanussatim. 2 Ma. vivasemi atinamemi atikkamemiti. 3 Ma. evam
@pativijjhamiti. evamidisesu thanesu.
                     Namentime 1- gotamasasanamha
                     yam yam disam vajjati 2- bhuripanno
                     sa tena teneva natohamasmi.
     [630]  Saddha  ca  piti  ca  mano sati cati saddhati ya ca bhagavantam
arabbha     saddha    saddahana    okappana    abhippasado    saddha
saddhindriyam  saddhabalam  .  pititi  ya  ca  bhagavantam arabbha piti pamujjam 3-
modana    pamodana    vitti    odagyam    attamanata   atippasadanata
cittassa   .  manoti  yanca  bhagavantam  arabbha  cittam  mano  manasam  hadayam
pandaram     mano    manayatanam    manindriyam    vinnanam    vinnanakkhandho
tajja   manovinnanadhatu   .   satiti   ya   ca  bhagavantam  arabbha  sati
anussati .pe. Sammasatiti saddha ca piti ca mano sati ca.
     [631]   Namentime   gotamasasanamhati  ime  cattaro  dhamma
gotamasasana   buddhasasana   jinasasana   tathagatasasana  arahantasasana
namenti     nagacchanti    4-    na    vijahanti    na    vinasentiti
namentime gotamasasanamha.
     [632]  Yam  yam  disam  vajjati  bhuripannoti  yam  yam disanti puratthimam va
disam  pacchimam  va  disam  dakkhinam  va  disam  uttaram  va  disam  vajati  gacchati
kamati     atikkamati     .     bhuripannoti     bhuripanno     mahapanno
tikkhapanno          puthupanno         hasapanno         javanapanno
@Footnote: 1 Ma. napentime. evamuparipi. 2 Ma. vajati. evamuparipi. 3 Ma. sabbattha
@pamojjam. 4 Ma. na gacchanti.
Nibbedhikapannoti [1]- yam yam disam vajjati bhuripanno.
     [633]   Sa   tena   teneva   natohamasmiti   so  yena  buddho
tena   teneva   nato   tanninno   tappono   tappabbharo  tadadhimutto
tadadhipateyyoti    sa    tena    teneva    natohamasmi   .   tenaha
pingiyatthero
                     saddha ca piti ca mano sati ca
                     namentime gotamasasanamha
                     yam yam disam vajjati bhuripanno
                     sa tena teneva natohamasmiti.
     [634] Jinnassa me dubbalathamakassa
                     teneva kayo na paleti tattha
                     sankappayantaya vajami niccam
                     mano hi me brahmana tena yutto.
     [635]    Jinnassa    me   dubbalathamakassati   jinnassati   2-
jinnassa     vuddhassa     mahallakassa    addhagatassa    vayoanuppattassati
jinnassa    2-   .   dubbalathamakassati   dubbalathamakassa   appathamakassa
parittathamakassati jinnassa me dubbalathamakassa.
     [636]  Teneva  kayo  na  paleti  tatthati  kayo  yena buddho
tena  na  paleti  na  vajati  na  gacchati  nabhikkamatiti  3-  teneva kayo
na paleti tattha.
@Footnote: 1 Ma. bhuri vuccati pathavi. bhagava taya pathavisamaya pannaya vipulaya vitthataya
@samannagatoti. 2 Ma. idam pathadvayam natthi. 3 Ma. natikkamatiti. evamuparipi.
     [637]    Sankappayantaya    vajami    niccanti    sankappagamanena
vitakkagamanena     nanagamanena    pannagamanena    buddhigamanena    vajami
gacchami abhikkamamiti sankappayantaya vajami niccam.
     [638]  Mano  hi  me  brahmana  tena  yuttoti  manoti  yam cittam
mano   manasam   hadayam   pandaram   mano   manayatanam   manindriyam   vinnanam
vinnanakkhandho      tajja      manovinnanadhatu      .     brahmana
tena  yuttoti  mano  mama  1-  yena  buddho tena yutto [2]- samyuttoti
mano hi me brahmana tena yutto. Tenaha pingiyatthero
                      jinnassa me dubbalathamakassa
                      teneva kayo na paleti tattha
                      sankappayantaya vajami niccam
                     mano hi me brahmana tena yuttoti.
     [639] Panke sayano pariphandamano
                     dipa dipam upallavim
                     athaddasasim sambuddham
                     oghatinnamanasavam.
     [640]    Panke   sayano   pariphandamanoti   panke   sayanoti
kamapanke    kamakaddame    kamakilese    kamabalise    kamaparilahe
kamapalibodhe  semano  avasemano  3-  parisemanoti panke sayano.
Pariphandamanoti       tanhaphandanaya      phandamano      ditthiphandanaya
@Footnote: 1 ayam patho natthi. 2 Ma. payutto. 3 Ma. sayamano vasamano avasamano
@parivasamanoti.
Phandamano    kilesaphandanaya    phandamano   payogaphandanaya   phandamano
vipakaphandanaya  phandamano  duccaritaphandanaya  1- phandamano ratto ragena
phandamano   duttho   dosena   phandamano   mulho  mohena  phandamano
vinibandho    manena    phandamano    paramattho   ditthiya   phandamano
vikkhepagato   uddhaccena  phandamano  anitthangato  vicikicchaya  phandamano
thamagato    anusayehi    phandamano    labhena   phandamano   alabhena
phandamano    yasena    phandamano    ayasena    phandamano    nindaya
phandamano   pasamsaya  phandamano  sukhena  phandamano  dukkhena  phandamano
jatiya   phandamano   jaraya  phandamano  byadhina  phandamano  maranena
phandamano sokaparidevadukkhadomanassupayasehi
     {640.1} phandamano nerayikena dukkhena phandamano tiracchanayonikena
dukkhena   phandamano  pittivisayikena  dukkhena  phandamano  manusakena  2-
dukkhena    gabbhokkantimulakena    dukkhena    gabbhatthitimulakena    dukkhena
gabbhavutthanamulakena    dukkhena    jatassupanibandhakena   dukkhena   jatassa
paradheyyakena   dukkhena   attupakkamena   dukkhena  parupakkamena  dukkhena
dukkhadukkhena    sankharadukkhena   viparinamadukkhena   cakkhurogena   dukkhena
sotarogena  dukkhena ghanarogena dukkhena jivharogena dukkhena kayarogena
dukkhena   sisarogena  dukkhena  kannarogena  dukkhena  mukharogena  dukkhena
dantarogena  dukkhena  kasena  sasena pinasena dahena jarena kucchirogena
mucchaya  pakkhandikaya  sulaya  visucikaya  kutthena gandena kilasena sosena
@Footnote: 1 Ma. manoduccaritaphandanaya. 2 Ma. manusikena.
Apamarena   dadduya   kanduya   kacchuya  rakhasaya  vitacchikaya  lohitena
pittena   madhumehena   amsaya  pilakaya  bhagandalaya  1-  pittasamutthanehi
abadhehi   semhasamutthanehi   abadhehi   vatasamutthanehi  abadhehi
sannipatikehi   abadhehi   utuparinamajehi   abadhehi  visamapariharajehi
abadhehi    opakkamikehi    abadhehi    kammavipakajehi   abadhehi
sitena    unhena    jighacchaya    pipasaya    uccarena    passavena
damsamakasavatatapasirimsapasamphassehi     matumaranena    dukkhena    pitumaranena
dukkhena  bhatumaranena  2-  dukkhena  bhaginimaranena  dukkhena 2- puttamaranena
dukkhena   dhitumaranena   dukkhena   natibyasanena   dukkhena   bhogabyasanena
dukkhena   rogabyasanena   dukkhena   silabyasanena   dukkhena  ditthibyasanena
dukkhena    phandamano    pariphandamano    pavedhamano   sampavedhamanoti
panke sayano pariphandamano.
     [641]  Dipa  dipam  upallavinti  sattharato  sattharam  dhammakkhanato
dhammakkhanam  ganato  ganam  ditthiya  ditthim  patipadato  3-  patipadam  maggato
maggam [4]- upallavim samupallavinti dipa dipam upallavim.
     [642]    Athaddasasim    sambuddhanti    athati   padasandhi   .pe.
Padanupubbakametam   athati   .   addasasinti   addasam   addakkhim   apassim
pativijjhim   .   sambuddhanti   yo   so  bhagava  .pe.  sacchika  pannatti
yadidam buddhoti athaddasasim sambuddham.
     [643]   Oghatinnanti   bhagava   kamogham   tinno  bhavogham  tinno
@Footnote: 1 Ma. bhagandalena. 2 Ma. ime patha natthi. 3 Ma. patipadaya. 4 Ma. pallavim.
Ditthogham    tinno    avijjogham   tinno   [1]-   uttinno   nittinno
atikkanto   samatikkanto   vitivatto  so  vutthavaso  cinnacarano  .pe.
Jatijaramaranasamsaro     natthi    tassa    punabbhavoti    oghatinnam   .
Anasavanti    cattaro    asava   kamasavo   bhavasavo   ditthavaso
avijjasavo   .   te   asava  buddhassa  bhagavato  pahina  ucchinnamula
talavatthukata   anabhavangata   ayatim   anuppadadhamma   tasma  buddho
anasavoti oghatinnamanasavam. Tenaha pingiyatthero
                     panke sayano pariphandamano
                     dipa dipam upallavim
                     athaddasasim sambuddham
                     oghatinnamanasavanti.
     [644] Yatha ahu vakkali muttasaddho
                     bhadravudho alavigotamo ca
                     evameva tvampi pamuncassu saddham
                     gamissasi (tvam) pingiya maccudheyyassa param.
     [645]   Yatha  ahu  vakkali  muttasaddho  bhadravudho  alavigotamo
cati   yatha   vakkali   muttasaddho   2-   saddhagaruko  saddhapubbangamo
saddhadhimutto   saddhadhipateyyo  arahattappatto  yatha  bhadravudho  [3]-
muttasaddho     4-     saddhagaruko    saddhapubbangamo    saddhadhimutto
saddhadhipateyyo  arahattappatto  yatha  alavigotamo [3]- muttasaddho 4-
@Footnote: 1 Ma. sabbasamsarapatham tinno. 2 Ma. vakkalitthero saddho. 3 Ma. thero.
@4 Ma. saddho.
Saddhagaruko      saddhapubbangamo     saddhadhimutto     saddhadhipateyyo
arahattappattoti     yatha    ahu    vakkali    muttasaddho    bhadravudho
alavigotamo ca.
     [646]  Evameva  tvampi  pamuncassu  saddhanti  evameva  tvam saddham
muncassu    pamuncassu    sampamuncassu    adhimuncassu   okappehi   sabbe
sankhara   aniccati  .pe.  yankinci  samudayadhammam  sabbantam  nirodhadhammanti
saddham    muncassu    pamuncassu    sampamuncassu   adhimuncassu   okappehiti
evameva tvampi pamuncassu saddham.
     [647]  Gamissasi (tvam) pingiya maccudheyyassa paranti maccudheyya 1-
vuccanti  kilesa  ca  khandha ca abhisankhara ca. Maccudheyyassa param vuccati
amatam    nibbanam    yo    so   sabbasankharasamatho   sabbupadhipatinissaggo
tanhakkhayo   virago   nirodho   nibbanam   .   gamissasi  (tvam)  pingiya
maccudheyyassa   paranti   tvam  param  gamissasi  [2]-  adhigamissasi  [2]-
phusissasi   [2]-   sacchikarissasiti   gamissasi  (tvam)  pingiya  maccudheyyassa
param. Tenaha bhagava
                yatha ahu vakkali muttasaddho
                bhadravudho alavigotamo ca
                evameva tvampi pamuncassu saddham
                gamissasi (tvam) pingiya maccudheyyassa paranti.
     [648] Esa bhiyyo pasidami          sutvana munino vaco
@Footnote: 1 Ma. maccudheyyam. 2 Ma. param.
                 Vivatacchado sambuddho         akhilo patibhanava 1-.
     [649]   Esa   bhiyyo  pasidamiti  esa  bhiyyo  pasidami  [2]-
saddahami  [2]-  adhimuccami  [2]-  okappemi sabbe sankhara aniccati
.pe.   yankinci   samudayadhammam   sabbantam   nirodhadhammanti  bhiyyo  pasidami
saddahami adhimuccami okappemiti esa bhiyyo pasidami.
     [650]   Sutvana   munino   vacoti   muniti   monam  vuccati  nanam
ya   panna   pajanana   .pe.  sangajalamaticca  so  muni  .  sutvana
munino   vacoti   tuyham   vacanam  byapatham  desanam  anusandhim  sutva  sunitva
uggahetva upadharayitva upalakkhayitvati sutvana munino vaco.
     [651]    Vivatacchado    sambuddhoti    chadananti   panca   chadanani
tanhachadanam    ditthichadanam    kilesachadanam    duccaritachadanam   avijjachadanam  .
Tani   chadanani   buddhassa   bhagavato   vivatani  viddhamsitani  samugghatitani
pahinani    samucchinnani    vupasantani   patippassaddhani   abhabbuppattikani
nanaggina   daddhani   tasma  buddho  vivatacchado  .  buddhoti  yo  so
bhagava .pe. Sacchika pannatti yadidam buddhoti vivatacchado sambuddho.
     [652]  Akhilo  patibhanavati akhiloti rago khilo doso khilo moho
khilo  kodho  khilo  upanaho  khilo  .pe. Sabbakusalabhisankhara khila.
Te   khila   buddhassa   bhagavato   pahina   ucchinnamula   talavatthukata
anabhavangata ayatim anuppadadhamma
@Footnote: 1 Ma. patibhanava. evamuparipi. 2 Ma. bhiyyo bhiyyo. evamidisesu thanesu.
Tasma    buddho    akhilo    .    patibhanavati   tayo   patibhanavanto
pariyattipatibhanava ca paripucchapatibhanava ca adhigamapatibhanava ca.
     {652.1}    Katamo   pariyattipatibhanava  .  idhekaccassa  buddhavacanam
pariyaputam  1-  hoti  suttam  geyyam  veyyakaranam  gatha  udanam itivuttakam
jatakam   abbhutadhammam   vedallam   tassa   pariyattim   nissaya  patibhati  ayam
pariyattipatibhanava.
     {652.2}   Katamo  paripucchapatibhanava. Idhekacco paripucchita hoti
atthe  ca  naye  ca  lakkhane  ca karane ca thanathane ca tassa paripuccham
nissaya patibhati ayam paripucchapatibhanava.
     {652.3}  Katamo  adhigamapatibhanava  .  idhekaccassa adhigata honti
cattaro   satipatthana   cattaro   sammappadhana  cattaro  iddhipada
pancindriyani   panca   balani   satta   bojjhanga   ariyo   atthangiko
maggo    cattaro    ariyamagga    cattari    samannaphalani   catasso
patisambhidayo   cha   abhinnayo   tassa   attho   nato  dhammo  nato
nirutti    nata   atthe   nate   attho   patibhati   dhamme   nate
dhammo    patibhati    niruttiya    nataya    nirutti   patibhati   imesu
tisu    nanam    patibhanapatisambhida    .   bhagava   imaya   patisambhidaya
upeto    samupeto    upagato    samupagato   upapanno   samupapanno
samannagato   tasma   buddho   patibhanava   .   yassa   pariyatti  natthi
paripuccha   natthi   adhigamo   natthi   kim   tassa   patibhayissatiti   akhilo
@Footnote: 1 Ma. pariyaputam. evamuparipi.
Patibhanava. Tenaha pingiyatthero
            esa bhiyyo pasidami            sutvana munino vaco
           vivatacchado sambuddho            akhilo patibhanavati.
     [653] Adhideve abhinnaya          sabbam vedi parovaram 1-
              panhanantakaro sattha     kankhinam patijanatam.
     [654]    Adhideve    abhinnayati    devati    tayo   deva
sammatideva ca upapattideva ca visuddhideva ca.
     {654.1} Katame sammatideva. [2]- Rajano ca rajakumara ca deviyo
ca ime sammatideva vuccanti.
     {654.2}  Katame  upapattideva . [3]- Catummaharajika deva
tavatimsa  deva  .pe.  brahmakayika  deva  ye ca deva tatrupari 4-
ime upapattideva vuccanti.
     {654.3}   Katame  visuddhideva  .  [5]- tathagatasavaka arahanto
khinasava ye ca paccekasambuddha ime visuddhideva vuccanti.
     {654.4}  Bhagava  sammatideve  adhidevati  abhinnaya upapattideve
adhidevati   abhinnaya   visuddhideve   adhidevati   abhinnaya   janitva
tulayitva tirayitva vibhavayitva vibhutam katvati adhideve abhinnaya.
     [655]   Sabbam   vedi  parovaranti  bhagava  attano  ca  paresanca
adhidevakare    dhamme   vedi   annasi   aphusi   pativijjhi   .   katame
@Footnote: 1 Ma. paroparam. evamuparipi. 2 Ma. sammutideva vuccanti. 3 Ma. upapattideva
@vuccanti. 4 Ma. taduttari. 5 Ma. visuddhideva vuccanti tathagata.
Attano    adhidevakara    dhamma    .   sammapatipada   anulomapatipada
apaccanikapatipada      dhammanudhammapatipada      silesu      paripurikarita
indriyesu    guttadvarata    bhojane    mattannuta    jagariyanuyogo
satisampajannam    cattaro    satipatthana    .pe.   ariyo   atthangiko
maggo   ime  vuccanti  attano  adhidevakara  dhamma  .  katame  paresam
adhidevakara   dhamma   .   sammapatipada   .pe.   ariyo   atthangiko
maggo   ime   vuccanti   paresam  adhidevakara  dhamma  .  evam  bhagava
attano   ca   paresanca   adhidevakare   dhamme   vedi   annasi  aphusi
pativijjhiti sabbam vedi parovaram.
     [656]    Panhanantakaro    satthati   bhagava   parayanikapanhanam
antakaro   pariyantakaro   paricchedakaro   parivatumakaro   parisapanhanam  1-
antakaro   pariyantakaro   paricchedakaro   parivatumakaro  pingiyapanhanam  2-
antakaro   pariyantakaro   paricchedakaro   parivatumakaro   2-  sakkapanhanam
amanussapanhanam    3-    bhikkhupanhanam    bhikkhunipanhanam    upasakapanhanam
upasikapanhanam      rajapanhanam     khattiyapanhanam     brahmanapanhanam
vessapanhanam   suddapanhanam  [4]-  brahmapanhanam  antakaro  pariyantakaro
paricchedakaro    parivatumakaroti    panhanantakaro   .   satthati   bhagava
satthavaho    .    yatha    satthavaho    satthe    kantaram   tareti
corakantaram     tareti     valakantaram     tareti    dubbhikkhakantaram
tareti   nirudakakantaram   tareti   uttareti   nittareti  5-  [6]-
@Footnote: 1 Ma. sabhiyapanhanam. 2 Ma. ime patha natthi. 3 Ma. suyamapanhanam.
@4 Ma. devapanhanam. 5 Ma. sabbattha nitthareti. 6 Ma. patareti. evamidisesu
@thanesu.
Khemantabhumim   sampapeti   evameva   bhagava  satthavaho  satte  kantaram
tareti jatijarabyadhimaranasokaparidevadukkhadomanassupayasakantaram
tareti    ragakantaram    tareti   dosamohamanaditthikilesaduccaritakantaram
tareti   ragagahanam   tareti   dosagahanam   tareti   mohagahanam  tareti
ditthikilesaduccaritagahanam    tareti    uttareti   nittareti   khemantabhumim
amatam  nibbanam  sampapetiti  evam  bhagava  satthavaho  .  athava  bhagava
neta   vineta   anuneta   sannapeta   1-  nijjhapeta  pekkhata
pasadetati  evampi  bhagava  satthavaho  .  athava  bhagava  anuppannassa
maggassa   uppadeta   asanjatassa   maggassa   sanjaneta  anakkhatassa
maggassa   akkhata   maggannu   maggavidu   maggakovido   magganuga   ca
pana   etarahi   savaka  viharanti  paccha  samannagatati  evampi  bhagava
satthavahoti panhanantakaro sattha.
     [657]   Kankhinam   patijanatanti   sakankha   agantva   nikkankha
sampajjanti   salekha  2-  agantva  nillekha  sampajjanti  sadvelhaka
agantva     nidvelhaka     sampajjanti    savecikiccha    agantva
nibbecikiccha  3-  sampajjanti  saraga  agantva  vitaraga  sampajjanti
sadosa    agantva    vitadosa    sampajjanti   samoha   agantva
vitamoha   sampajjanti   sakilesa   agantva   nikkilesa  sampajjantiti
kankhinam patijanatam. Tenaha pingiyatthero
@Footnote: 1 Ma. pannapeta. 2 Ma. sallekha. 3 Ma. nibbicikiccha.
         Adhideve abhinnaya               sabbam vedi parovaram
         panhanantakaro sattha         kankhinam patijanatanti.
     [658] Asamhiram 1- asankuppam        yassa natthi upama kvaci
                addha gamissami na mettha kankha
                evam mam dharehi adhimuttacittam.
     [659]   Asamhiram   asankuppanti   asamhiram   vuccati   amatam  nibbanam
yo   so   sabbasankharasamatho   sabbupadhipatinissaggo   tanhakkhayo  virago
nirodho   nibbanam   .   asamhiranti   ragena  dosena  mohena  kodhena
upanahena    makkhena    palasena    issaya    macchariyena    mayaya
satheyyena   thambhena  sarambhena  manena  atimanena  madena  pamadena
sabbakilesehi   sabbaduccaritehi   sabbaparilahehi   [2]-   sabbasantapehi
sabbakusalabhisankharehi  asamhariyam  [3]- niccam dhuvam sassatam aviparinamadhammanti
asamhiram    .    asankuppanti    asankuppam    vuccati    amatam    nibbanam
yo   so   sabbasankharasamatho   sabbupadhipatinissaggo   tanhakkhayo  virago
nirodho  nibbanam  .  yassa  4-  uppado  pannayati  vayo  natthi [5]-
tassa    annadatthu    6-    pannayati   nibbanam   niccam   dhuvam   sassatam
aviparinamadhammanti asamhiram asankuppam.
     [660]   Yassa   natthi   upama   kvaciti  yassati  nibbanassa .
Natthi   upamati   upama   natthi   upanidha  natthi  sadisam  natthi  patibhago
natthi   na   samvijjati   nupalabbhatiti   natthi  upama  7-  .  kvaciti  kvaci
@Footnote: 1 Ma. asamhiram. evamuparipi. 2 Ma. sabbasavehi sabbadarathehi. 3 Ma. nibbanam.
@4 Ma. nibbanassa .... 5 Ma. na. 6 Ma. annathattam. 7 Ma. ime dve
@patha natthi.
Kimhici   katthaci   ajjhattam   va   bahiddha   va   ajjhattabahiddha  vati
yassa natthi upama kvaci.
     [661]  Addha  gamissami  na  mettha  kankhati  [1]-  addha 2-
gamissamiti  addha  2-  gamissami  adhigamissami  phusayissami sacchikarissamiti
addha  gamissami  .  na  mettha  kankhati  ettha  3-  nibbane  kankha
natthi   vicikiccha   natthi   dvelhakam   natthi   samsayo  natthi  na  samvijjati
nupalabbhati      pahino      samucchinano      vupasanto     patippassaddho
abhabbuppattiko     nanaggina     daddhoti    addha    gamissami    na
mettha kankha.
     [662]   Evam   mam  dharehi  adhimuttacittanti  evam  mam  dharehiti
evam   mam   upalakkhehi   .   adhimuttacittanti   nibbananinnam  nibbanaponam
nibbanapabbharam  nibbanadhimuttanti  evam  mam  dharehi  adhimuttacittam  4-.
Tenaha pingiyatthero
         asamhiram asankuppam            yassa natthi upama kvaci
                addha gamissami na mettha kankha
                evam mam dharehi adhimuttacittanti.
                         [5]-
                  Parayanavaggo nitthito 6-.
                      ----------
@Footnote: 1 Ma. addhati ekamsavacanam nissamsayavacanam nikkankhavacanam advejjhavacanam advelhakavacanam
@niyogavacanam avipannakavacanam aviraddhavacanam avatthapanavacanametam addhati. 2 Ma. ayam
@patho natthi. 3 Ma. etthati. 4 Ma. adhimuttacittanti. 5 Ma.
@parayananugitigathaniddeso attharasamo. 6 Ma. samatto.



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 30 page 268-316. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=30&item=532&items=131              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=30&item=532&items=131&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=30&item=532&items=131              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=30&item=532&items=131              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=30&i=532              Contents of The Tipitaka Volume 30 https://84000.org/tipitaka/read/?index_30 https://84000.org/tipitaka/english/?index_30

First itemPrevious itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]