บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ThaiVersion PaliThai PaliRoman |
[926] Tattha katamāni tīṇi akusalamūlāni lobho doso moho. Tattha katamo lobho yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandī nandīrāgo cittassa sārāgo icchā mucchā ajjhosānaṃ gedho paligedho saṅgo paṅko ejā māyā janikā sañjananī sibbinī jālinī saritā visattikā suttaṃ visaṭā āyūhanī dutiyā paṇidhi bhavanetti vanaṃ vanatho santhavo sineho apekkhā paṭibandhu āsā āsiṃsanā āsiṃsitattaṃ rūpāsā saddāsā gandhāsā rasāsā phoṭṭhabbāsā lābhāsā dhanāsā puttāsā jīvitāsā jappā pajappā abhijappā jappā jappanā jappitattaṃ loluppaṃ loluppāyanā loluppāyitattaṃ puñcikatā sādhukamyatā adhammarāgo visamalobho nikanti nikāmanā patthanā pihanā sampatthanā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā ogho yogo gantho upādānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ chādanaṃ bandhanaṃ upakkileso Kileso anusayo pariyuṭṭhānaṃ latā vevicchaṃ dukkhamūlaṃ dukkhanidānaṃ dukkhappabhavo mārapāso mārabalisaṃ māravisayo taṇhānadī taṇhājālaṃ taṇhāgaddulaṃ taṇhāsamuddo abhijjhā lobho akusalamūlaṃ ayaṃ vuccati lobho. {926.1} Tattha katamo doso anatthaṃ me acarīti āghāto jāyati anatthaṃ me caratīti āghāto jāyati anatthaṃ me carissatīti āghāto jāyati piyassa me manāpassa anatthaṃ acari anatthaṃ carati anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari atthaṃ carati atthaṃ carissatīti āghāto jāyati aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati yo evarūpo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dūsanā dūsitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ assuropo anattamanatā cittassa ayaṃ vuccati doso. {926.2} Tattha katamo moho dukkhe aññāṇaṃ dukkhasamudaye aññāṇaṃ dukkhanirodhe aññāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ pubbante aññāṇaṃ aparante aññāṇaṃ pubbantāparante aññāṇaṃ idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃ yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ .pe. avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ ayaṃ vuccati moho. Imāni tīṇi akusalamūlāni. [927] Tattha katame tayo akusalavitakkā kāmavitakko byāpādavitakko vihiṃsāvitakko . tattha katamo kāmavitakko kāmapaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati kāmavitakko . tattha katamo byāpādavitakko byāpādapaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati byāpādavitakko . Tattha katamo vihiṃsāvitakko vihiṃsāpaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. Micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati vihiṃsāvitakko. Ime tayo akusalavitakkā. [928] Tattha katamā tisso akusalasaññā kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā . tattha katamā kāmasaññā kāmapaṭisaṃyuttā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ ayaṃ vuccati kāmasaññā . tattha katamā byāpādasaññā byāpādapaṭisaṃyuttā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ ayaṃ vuccati byāpādasaññā . Tattha katamā vihiṃsāsaññā vihiṃsāpaṭisaṃyuttā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ ayaṃ vuccati vihiṃsāsaññā. Imā tisso akusalasaññā. [929] Tattha katamā tisso akusaladhātuyo kāmadhātu byāpādadhātu vihiṃsādhātu . tattha katamā kāmadhātu kāmavitakko kāmadhātu . Byāpādavitakko byāpādadhātu . vihiṃsāvitakko vihiṃsādhātu . Tattha katamo kāmavitakko kāmapaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati kāmavitakko . tattha katamo Byāpādavitakko byāpādapaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. Micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati byāpādavitakko . tattha katamo vihiṃsāvitakko vihiṃsāpaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati vihiṃsāvitakko. Imā tisso akusaladhātuyo. [930] Tattha katamāni tīṇi duccaritāni kāyaduccaritaṃ vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ . tattha katamaṃ kāyaduccaritaṃ pāṇātipāto adinnādānaṃ kāmesumicchācāro idaṃ vuccati kāyaduccaritaṃ . Tattha katamaṃ vacīduccaritaṃ musāvādo pisuṇā vācā pharusā vācā samphappalāpo idaṃ vuccati vacīduccaritaṃ . tattha katamaṃ manoduccaritaṃ abhijjhā byāpādo micchādiṭṭhi idaṃ vuccati manoduccaritaṃ . Tattha katamaṃ kāyaduccaritaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ kāyaduccaritaṃ . akusalaṃ vacīkammaṃ vacīduccaritaṃ . akusalaṃ manokammaṃ manoduccaritaṃ . tattha katamaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ akusalā kāyasañcetanā akusalaṃ kāyakammaṃ . Akusalā vacīsañcetanā akusalaṃ vacīkammaṃ . akusalā manosañcetanā akusalaṃ manokammaṃ. Imāni tīṇi duccaritāni. [931] Tattha katame tayo āsavā kāmāsavo bhavāsavo avijjāsavo . tattha katamo kāmāsavo yo kāmesu kāmacchando .pe. kāmajjhosānaṃ ayaṃ vuccati kāmāsavo . tattha katamo bhavāsavo yo bhavesu bhavacchando .pe. bhavajjhosānaṃ ayaṃ vuccati bhavāsavo . tattha katamo avijjāsavo dukkhe aññāṇaṃ .pe. Avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ ayaṃ vuccati avijjāsavo . ime tayo āsavā. [932] Tattha katamāni tīṇi saññojanāni sakkāyadiṭṭhi vicikicchā sīlabbataparāmāso . tattha katamā sakkāyadiṭṭhi idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati rūpavantaṃ vā attānaṃ attani vā rūpaṃ rūpasmiṃ vā attānaṃ vedanaṃ .pe. saññaṃ .pe. saṅkhāre .pe. viññāṇaṃ attato samanupassati viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ .pe. vipariyesaggāho ayaṃ vuccati sakkāyadiṭṭhi. {932.1} Tattha katamā vicikicchā satthari kaṅkhati vicikicchati dhamme kaṅkhati vicikicchati saṅghe kaṅkhati vicikicchati sikkhāya kaṅkhati vicikicchati pubbante kaṅkhati vicikicchati aparante kaṅkhati vicikicchati pubbantāparante kaṅkhati vicikicchati idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhati vicikicchati yā evarūpā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ .pe. Thambhitattaṃ cittassa manovilekho ayaṃ vuccati vicikicchā . tattha katamo sīlabbataparāmāso ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi vatena suddhi sīlabbatena suddhīti yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ .pe. vipariyesaggāho ayaṃ vuccati sīlabbataparāmāso . imāni Tīṇi saññojanāni. [933] Tattha katamā tisso taṇhā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā . tattha katamā bhavataṇhā bhavadiṭṭhisahagato rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati bhavataṇhā . tattha katamā vibhavataṇhā ucchedadiṭṭhisahagato rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati vibhavataṇhā . avasesā taṇhā kāmataṇhā . Tattha katamā kāmataṇhā kāmadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati kāmataṇhā . rūpadhātu- arūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati bhavataṇhā . ucchedadiṭṭhisahagato rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati vibhavataṇhā . imā tisso taṇhā. [934] Tattha katamā aparāpi tisso taṇhā kāmataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā . tattha katamā kāmataṇhā kāmadhātu- paṭisaṃyutto rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati kāmataṇhā . tattha katamā rūpataṇhā rūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati rūpataṇhā . Tattha katamā arūpataṇhā arūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati arūpataṇhā . imā tisso taṇhā. [935] Tattha katamā aparāpi tisso taṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā . tattha katamā rūpataṇhā rūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati rūpataṇhā . Tattha katamā arūpataṇhā arūpadhātupaṭisaṃyutto rāgo sārāgo .pe. cittassa sārāgo ayaṃ vuccati arūpataṇhā . tattha katamā nirodhataṇhā ucchedadiṭṭhisahagato rāgo sārāgo .pe. Cittassa sārāgo ayaṃ vuccati nirodhataṇhā. Imā tisso taṇhā. [936] Tattha katamā tisso esanā kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā . tattha katamā kāmesanā yo kāmesu kāmacchando .pe. kāmajjhosānaṃ ayaṃ vuccati kāmesanā . tattha katamā bhavesanā yo bhavesu bhavacchando .pe. bhavajjhosānaṃ ayaṃ vuccati bhavesanā . tattha katamā brahmacariyesanā sassato lokoti vā asassato lokoti vā .pe. neva hoti na na hoti tathāgato parammaraṇāti vā yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ .pe. vipariyesaggāho ayaṃ vuccati brahmacariyesanā . tattha katamā kāmesanā kāmarāgo tadekaṭṭhaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ ayaṃ vuccati kāmesanā . tattha katamā bhavesanā bhavarāgo tadekaṭṭhaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ ayaṃ vuccati bhavesanā . antaggāhikā diṭṭhi tadekaṭṭhaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ ayaṃ vuccati brahmacariyesanā. Imā tisso esanā. [937] Tattha katamā tisso vidhā seyyohamasmīti vidhā sadisohamasmīti vidhā hīnohamasmīti vidhā imā tisso vidhā. [938] Tattha katamāni tīṇi bhayāni jātibhayaṃ jarābhayaṃ maraṇabhayaṃ. Tattha katamaṃ jātibhayaṃ jātiṃ paṭicca bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso idaṃ vuccati jātibhayaṃ . tattha katamaṃ jarābhayaṃ jaraṃ paṭicca bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso idaṃ vuccati jarābhayaṃ . tattha katamaṃ maraṇabhayaṃ maraṇaṃ paṭicca bhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso utrāso idaṃ vuccati maraṇabhayaṃ. Imāni tīṇi bhayāni. [939] Tattha katamāni tīṇi tamāni atītaṃ addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati anāgataṃ addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati paccuppannaṃ addhānaṃ ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati imāni tīṇi tamāni. [940] Tattha katamāni tīṇi titthāyatanāni idhekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi yaṅkiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā sabbantaṃ pubbe katahetūti idha panekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi yaṅkiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā sabbantaṃ issaranimmānahetūti idha panekacco Samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃvādī hoti evaṃdiṭṭhi yaṅkiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā sabbantaṃ ahetuappaccayāti imāni tīṇi titthāyatanāni. [941] Tattha katame tayo kiñcanā rāgo kiñcanaṃ doso kiñcanaṃ moho kiñcanaṃ ime tayo kiñcanā. [942] Tattha katamāni tīṇi aṅgaṇāni rāgo aṅgaṇaṃ doso aṅgaṇaṃ moho aṅgaṇaṃ imāni tīṇi aṅgaṇāni. [943] Tattha katamāni tīṇi malāni rāgo malaṃ doso malaṃ moho malaṃ imāni tīṇi malāni.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 35 page 489-497. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=35&item=926&items=18 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=35&item=926&items=18&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=35&item=926&items=18 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=35&item=926&items=18 Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=926 Contents of The Tipitaka Volume 35 https://84000.org/tipitaka/read/?index_35 https://84000.org/tipitaka/english/?index_35
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]