Mahahatthipadopamasuttam
[340] Evamme sutam ekam samayam bhagava savatthiyam viharati
jetavane anathapindikassa arame . tatra kho ayasma sariputto
bhikkhu amantesi avuso bhikkhavoti . avusoti kho te bhikkhu
ayasmato sariputtassa paccassosum . ayasma sariputto
etadavoca seyyathapi avuso yanikanici jangalanam pananam
padajatani sabbani tani hatthipade samodhanam gacchanti hatthipadam
tesam aggamakkhayati yadidam mahantattena evameva kho avuso
yekeci kusala dhamma sabbe te catusu ariyasaccesu sangaham gacchanti
katamesu catusu dukkhe ariyasacce dukkhasamudaye ariyasacce dukkhanirodhe
ariyasacce dukkhanirodhagaminiya patipadaya ariyasacce.
[341] Katamancavuso dukkham ariyasaccam jatipi dukkha jarapi
dukkha maranampi dukkham sokaparidevadukkhadomanassupayasapi dukkha
yampiccham na labhati tampi dukkham sankhittena paccupadanakkhandha
dukkha . katame cavuso pancupadanakkhandha seyyathidam
rupupadanakkhandho vedanupadanakkhandho sannupadanakkhandho
sankharupadanakkhandho vinnanupadanakkhandho . katamo cavuso
rupupadanakkhandho cattari ca mahabhutani catunnam ca mahabhutanam
upadarupam . katame cavuso cattaro mahabhuta pathavidhatu
Apodhatu tejodhatu vayodhatu.
[342] Katama cavuso pathavidhatu . pathavidhatu siya ajjhattika
siya bahira . katama cavuso ajjhattika pathavidhatu . yam ajjhattam
paccattam kakkhalam kharigatam upadinnam seyyathidam kesa loma nakha
danta taco mamsam nharu atthi atthiminjam vakkam hadayam yakanam kilomakam
pihakam papphasam antam antagunam udariyam karisam yam va panannampi
kinci ajjhattam paccattam kakkhalam kharigatam upadinnam ayam vuccatavuso
ajjhattika pathavidhatu . ya ceva kho pana ajjhattika pathavidhatu
ya ca bahira pathavidhatu pathavidhaturevesa . tam netam mama
nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya
datthabbam . evametam yathabhutam sammappannaya disva pathavidhatuya
nibbindati pathavidhatuya cittam virajeti.
{342.1} Hoti kho so avuso samayo yam bahira apodhatu pakuppati
antarahita tasmim samaye bahira pathavidhatu hoti. Tassa hi nama avuso
bahiraya pathavidhatuya tava mahallikaya aniccata pannayissati
khayadhammata pannayissati vayadhammata pannayissati viparinamadhammata
pannayissati . kim panimassa mattatthakassa kayassa tanhupadinnassa
ahanti va mamanti va asmiti va atha khvassa no tevettha hoti. Tance
avuso bhikkhum pare akkosanti paribhasanti rosenti vihesenti .
So evam pajanati uppanna kho me ayam sotasamphassaja dukkha
Vedana sa ca kho paticca no appaticca kim paticca phassam paticca.
Sopi kho phasso aniccoti passati vedana aniccati passati sanna
aniccati passati sankhara aniccati passati vinnanam aniccanti
passati tassa dhatarammanameva cittam pakkhandati pasidati santitthati
vimuccati.
{342.2} Tance avuso bhikkhum pare anitthehi akantehi amanapehi
samudacaranti panisamphassenapi leddusamphassenapi dandasamphassenapi
satthasamphassenapi . so evam pajanati tathabhuto kho ayam kayo
yathabhutasmim kaye panisamphassapi kamanti leddusamphassapi kamanti
dandasamphassapi kamanti satthasamphassapi kamanti . vuttam kho panetam
bhagavata kakacupame 1- ovade ubhatodandakena cepi bhikkhave kakacena
cora ocaraka angamangani okkanteyyum tatrapi yo mano padoseyya
na me so tena sasanakaroti . araddham kho pana me viriyam bhavissati
asallinam upatthita sati appammuttha 2- passaddho kayo asaraddho
samahitam cittam ekaggam kamamdani imasmim kaye panisamphassapi
kamantu leddusamphassapi kamantu dandasamphassapi kamantu
satthasamphassapi kamantu kariyati hidam buddhanam sasananti . tassa ce
avuso bhikkhuno evam buddham anussarato evam dhammam anussarato
evam sangham anussarato upekkha kusalanissita na santhati . so
@Footnote: 1 Yu. kakacupamovade. 2 Yu. asammuttha.
Tena samvijjati samvegam apajjati alabha vata me na vata me labha
dulladdham vata me na vata me suladdham yassa me evam buddham anussarato
evam dhammam anussarato evam sangham anussarato upekkha kusalanissita
na santhatiti . seyyathapi avuso sunisa sassuram disva samvijjati
samvegam apajjati evameva kho avuso tassa ce bhikkhuno evam buddham
anussarato evam dhammam anussarato evam sangham anussarato upekkha
kusalanissita na santhati . so tena samvijjati samvegam apajjati
alabha vata me na vata me labha dulladdham vata me na vata me suladdham
yassa me evam buddham anussarato evam dhammam anussarato evam sangham
anussarato upekkha kusalanissita na santhatiti . tassa ce avuso
bhikkhuno evam buddham anussarato evam dhammam anussarato evam sangham
anussarato upekkha kusalanissita santhati . so tena attamano
hoti. Ettavatapi kho avuso bhikkhuno bahukatam hoti.
[343] Katama cavuso apodhatu . apodhatu siya ajjhattika
siya bahira . katama cavuso ajjhattika apodhatu . Yam ajjhattam
paccattam apo apogatam upadinnam seyyathidam pittam semham
pubbo lohitam sedo medo assu vasa khelo singhanika lasika
muttam yam va panannampi kinci ajjhattam paccattam apo
apogatam upadinnam ayam vuccatavuso ajjhattika apodhatu .
Ya ceva kho pana ajjhattika apodhatu ya ca bahira apodhatu
apodhaturevesa . tam netam mama nesohamasmi na meso attati
evametam yathabhutam sammappannaya datthabbam . evametam yathabhutam
sammappannaya disva apodhatuya nibbindati apodhatuya cittam
virajeti . hoti kho so avuso samayo yam bahira apodhatu pakuppati
sa gamampi vahati nigamampi vahati nagarampi vahati janapadampi vahati
janapadapadesampi vahati . hoti kho so avuso samayo yam mahasamudde
yojanasatikanipi udakani oggacchanti dviyojanasatikanipi udakani
oggacchanti tiyojanasatikanipi udakani oggacchanti catuyojanasatikanipi
udakani oggacchanti pancayojanasatikanipi udakani oggacchanti
chayojanasatikanipi udakani oggacchanti sattayojanasatikanipi udakani
oggacchanti.
{343.1} Hoti kho so avuso samayo yam mahasamudde sattatalampi
udakam santhati chatalampi udakam santhati pancatalampi udakam santhati
catutalampi udakam santhati titalampi udakam santhati dvitalampi
udakam santhati talamattampi udakam santhati . hoti kho so avuso
samayo yam mahasamudde sattaporisampi udakam santhati chaporisampi
udakam santhati pancaporisampi udakam santhati catuporisampi udakam
santhati tiporisampi udakam santhati dviporisampi udakam santhati
porisamattampi udakam santhati . hoti kho so avuso samayo yam
Mahasamudde addhaporisampi udakam santhati katimattampi
udakam santhati jannumattampi udakam santhati goppakamattampi
udakam santhati . hoti kho so avuso samayo yam mahasamudde
angulipabbatemanamattampi udakam na hoti . tassa hi nama avuso
bahiraya apodhatuya tava mahallikaya aniccata pannayissati
khayadhammata pannayissati vayadhammata pannayissati
viparinamadhammata pannayissati . kim panimassa mattatthakassa
kayassa tanhupadinnassa ahanti va mamanti va asmiti va atha
khvassa no tevettha hoti . tassa ce avuso bhikkhuno evam buddham
anussarato evam dhammam anussarato evam sangham anussarato upekkha
kusalanissita santhati . so tena attamano hoti . ettavatapi
kho so avuso bhikkhuno bahukatam hoti.
[344] Katama cavuso tejodhatu . tejodhatu siya ajjhattika
siya bahira . katama cavuso ajjhattika tejodhatu . Yam ajjhattam
paccattam tejo tejogatam upadinnam seyyathidam yena ca santappati yena ca
jirati yena ca paridayhati yena ca asitapitakhayitasayitam samma parinamam
gacchati yam va panannampi kinci ajjhattam paccattam tejo tejogatam
upadinnam ayam vuccatavuso ajjhattika tejodhatu . ya ceva kho pana
ajjhattika tejodhatu ya ca bahira tejodhatu tejodhaturevesa. Tam netam
Mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam sammappannaya
datthabbam . evametam yathabhutam sammappannaya disva tejodhatuya
nibbindati tejodhatuya cittam virajeti . hoti kho so avuso samayo
yam bahira tejodhatu pakuppati sa gamampi dahati nagarampi dahati
nigamampi dahati janapadampi dahati janapadapadesampi dahati . sa
haritantam va panthantam va selantam va udakantam va ramaniyam va
bhumibhagam agamma anahara nibbayati.
{344.1} Hoti kho so avuso samayo yam kukkutapattenapi
nharudaddalenapi aggim gavesanti . tasma hi nama avuso bahiraya
tejodhatuya tava mahallikaya aniccata pannayissati khayadhammata
pannayissati vayadhammata pannayissati viparinamadhammata
pannayissati . kim panimassa mattatthakassa kayassa tanhupadinnassa
ahanti va mamanti va asmiti va atha khvassa no tevettha hoti. Tassa
ce avuso bhikkhuno evam buddham anussarato evam dhammam anussarato evam
sangham anussarato upekkha kusalanissita santhati . so tena attamano
hoti. Ettavatapi kho so avuso bhikkhuno bahukatam hoti.
[345] Katama cavuso vayodhatu . vayodhatu siya ajjhattika
siya bahira . katama cavuso ajjhattika vayodhatu . yam
ajjhattam paccattam vayo vayogatam upadinnam seyyathidam uddhangama
vata adhogama vata kucchisaya vata kotthasaya vata
Angamanganusarino vata assaso passaso iti va yam va
panannampi kinci ajjhattam paccattam vayo vayogatam upadinnam
ayam vuccatavuso ajjhattika vayodhatu . ya ceva kho pana
ajjhattika vayodhatu ya ca bahira vayodhatu vayodhaturevesa.
Tam netam mama nesohamasmi na meso attati evametam yathabhutam
sammappannaya datthabbam . evametam yathabhutam sammappannaya
disva vayodhatuya nibbindati vayodhatuya cittam virajeti.
{345.1} Hoti kho so avuso samayo yam bahira vayodhatu
pakuppati sa gamampi vahati nigamampi vahati nagarampi vahati
janapadampi vahati janapadapadesampi vahati . hoti kho so avuso
samayo yam gimhanam pacchime mase talapannenapi vidhupanenapi vatam
pariyesanti ossavanepi tinani na injanti . tassa hi namavuso
bahiraya vayodhatuya tava mahallikaya aniccata pannayissati
khayadhammata pannayissati vayadhammata pannayissati viparinamadhammata
pannayissati . kim panimassa mattatthakassa kayassa tanhupadinnassa
ahanti va mamanti va asmiti va atha khvassa no tevettha hoti.
Tance avuso bhikkhum pare akkosanti paribhasanti rosenti
vihesenti . so evam pajanati uppanna kho me ayam sotasamphassaja
dukkha vedana sa ca kho paticca no appaticca kim paticca phassam
paticca . sopi kho phasso aniccoti passati vedana
Aniccati passati sanna aniccati passati sankhara aniccati
passati vinnanam aniccanti passati tassa dhatarammanameva
cittam pakkhandati pasidati santitthati vimuccati.
{345.2} Tance avuso bhikkhum pare anitthehi akantehi amanapehi
samudacaranti panisamphassenapi leddusamphassenapi dandasamphassenapi
satthasamphassenapi . so evam pajanati tathabhuto kho ayam kayo yathabhutasmim
kaye panisamphassapi kamanti leddusamphassapi kamanti dandasamphassapi
kamanti satthasamphassapi kamanti . vuttam kho panetam bhagavata kakacupame
ovade ubhatodandakena cepi bhikkhave kakacena cora ocaraka angamangani
okkanteyyum tatrapi yo mano padoseyya na me so tena sasanakaroti.
Araddham kho pana me viriyam bhavissati asallinam upatthita sati appammuttha
passaddho kayo asaraddho samahitam cittam ekaggam kamamdani imasmim
kaye panisamphassapi kamantu leddusamphassapi kamantu dandasamphassapi
kamantu satthasamphassapi kamantu kariyati hidam buddhanam sasananti.
{345.3} Tassa ce avuso bhikkhuno evam buddham anussarato evam
dhammam anussarato evam sangham anussarato upekkha kusalanissita na
santhati . so tena samvijjati samvegam apajjati alabha vata me na
vata me labha dulladdham vata me na vata me suladdham yassa me evam buddham
anussarato evam dhammam anussarato evam sangham anussarato upekkha
Kusalanissita na santhatiti . seyyathapi avuso sunisa sassuram
disva samvijjati samvegam apajjati evameva kho avuso tassa
ce bhikkhuno evam buddham anussarato evam dhammam anussarato evam
sangham anussarato upekkha kusalanissita na santhati . so tena
samvijjati samvegam apajjati alabha vata me na vata me labha
dulladdham vata me na vata me suladdham yassa me evam buddham anussarato
evam dhammam anussarato evam sangham anussarato upekkha kusalanissita
na santhatiti . tassa ce avuso bhikkhuno evam buddham anussarato
evam dhammam anussarato evam sangham anussarato upekkha kusalanissita
santhati . so tena attamano hoti . ettavatapi kho avuso
bhikkhuno bahukatam hoti.
[346] Seyyathapi avuso katthanca paticca vallinca paticca
mattikanca paticca tinanca paticca akaso parivarito agarantveva
sankhyam gacchati evameva kho avuso atthinca paticca nharunca
paticca mamsanca paticca cammanca paticca akaso parivarito
rupantveva sankhyam gacchati . ajjhattikance avuso cakkhum aparibhinnam
hoti bahira ca rupa na apatham agacchanti no ca tajjo
samannaharo hoti neva tava tajjassa vinnanabhagassa patubhavo
hoti . ajjhattikanca avuso cakkhum aparibhinnam hoti bahira
ca rupa apatham agacchanti no ca tajjo samannaharo hoti
Neva tava tajjassa vinnanabhagassa patubhavo hoti . yato ca kho
avuso ajjhattikanceva cakkhum aparibhinnam hoti bahira ca rupa
apatham agacchanti tajjo ca samannaharo hoti . evam
tajjassa vinnanabhagassa patubhavo hoti . yam tathabhutassa rupam
tam rupupadanakkhandhe sangaham gacchati . ya tathabhutassa vedana
sa vedanupadanakkhandhe sangaham gacchati . ya tathabhutassa sanna
sa sannupadanakkhandhe sangaham gacchati . ye tathabhutassa sankhara
te sankharupadanakkhandhe sangaham gacchanti . yam tathabhutassa vinnanam
tam vinnanupadanakkhandhe sangaham gacchati.
{346.1} So evam pajanati evam kirimesam pancannam upadanakkhandhanam
sangaho sannipato samavayo hoti . vuttam kho panetam bhagavata yo
paticcasamuppadam passati so dhammam passati yo dhammam passati so
paticcasamuppadam passatiti . paticcasamuppanna kho panime yadidam
pancupadanakkhandha yo imesu pancasu upadanakkhandhesu chando
alayo anunayo ajjhosanam so dukkhasamudayo yo imesu pancasu
upadanakkhandhesu chandaragavinayo chandaragappahanam so dukkhanirodhoti .
Ettavatapi kho avuso bhikkhuno bahukatam hoti.
{346.2} Ajjhattikance avuso sotam aparibhinnam hoti ... Ghanam
aparibhinnam hoti ... Jivha aparibhinna hoti ... Kayo aparibhinno hoti ...
Ajjhattiko ce avuso mano aparibhinno hoti bahira ca dhamma na apatham
Agacchanti no ca tajjo samannaharo hoti neva tava
tajjassa vinnanabhagassa patubhavo hoti . ajjhattiko ce
avuso mano aparibhinno hoti bahira ca dhamma apatham
agacchanti no ca tajjo samannaharo hoti neva tava tajjassa
vinnanabhagassa patubhavo hoti . yato ca kho avuso ajjhattiko
ceva mano aparibhinno hoti bahira ca dhamma apatham agacchanti
tajjo ca samannaharo hoti . evam tajjassa vinnanabhagassa
patubhavo hoti . yam tathabhutassa rupam tam rupupadanakkhandhe
sangaham gacchati . ya tathabhutassa vedana sa vedanupadanakkhandhe
sangaham gacchati . ya tathabhutassa sanna sa sannupadanakkhandhe
sangaham gacchati . ye tathabhutassa sankhara te sankharupadanakkhandhe
sangaham gacchanti . yam tathabhutassa vinnanam tam vinnanupadanakkhandhe
sangaham gacchati.
{346.3} So evam pajanati evam kirimesam pancannam upadanakkhandhanam
sangaho sannipato samavayo hoti . vuttam kho panetam bhagavata
yo paticcasamuppadam passati so dhammam passati yo dhammam passati
so paticcasamuppadam passatiti . paticcasamuppanna kho panime
yadidam pancupadanakkhandha yo imesu pancasu upadanakkhandhesu
chando alayo anunayo ajjhosanam so dukkhasamudayo yo imesu
pancasu upadanakkhandhesu chandaragavinayo chandaragappahanam so
dukkhanirodhoti. Ettavatapi kho avuso bhikkhuno bahukatam hotiti.
Idamavoca ayasma sariputto attamana te bhikkhu ayasmato
sariputtassa bhasitam abhinandunti.
Mahahatthipadopamasuttam nitthitam atthamam.
------------
The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 12 page 349-361.
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=12&item=340&items=7&modeTY=2
Classified by [Item Number] :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=12&item=340&items=7&modeTY=2&mode=bracket
Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=12&item=340&items=7&modeTY=2
Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=12&item=340&items=7&modeTY=2
Study Atthakatha :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=340
The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=8&A=3212
The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=8&A=3212
Contents of The Tipitaka Volume 12
http://84000.org/tipitaka/read/?index_12
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ DhammaPerfect@yahoo.com