ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ThaiVersion   McuVersion   PaliThai   PaliRoman 
First LinkPrevious Linkไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 28 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 20 : Sutta. Khu. Jā.(2): paññāsa-Mahānipātajātakaṃ

                      5 Mahasutasomajatakam
             [315] Kasma tuvam rasaka edisani
                         karosi kammani sudarunani
                         hanasi itthi purise ca mulho
                         mamsassa hetu adu dhanassa karana.
             [316] Na attahetu na dhanassa karana
                         na puttadarassa sahayanatinam
                         bhatta ca me bhagava bhumipalo
                         so khadati mamsam bhadante edisam.
             [317] Sace tuvam bhatturatthe payutto
                         karosi kammani sudarunani
                         patova antepuram papunitva
                         lapeyyasi me rajino sammukhe tam.
             [318] Tatha karissami aham bhadante
                         yatha tuvam 1- bhasasi kalahatthi
                         patova antepuram papunitva
@Footnote: 1 Si. yameva tvam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page131.

Vakkhami te rajino sammukhe tam. [319] |319.1| Tato ratya vivasane 1- suriyassuggamanam 2- pati kalo rasakamadaya rajanam upasankami upasankamitva 3- rajanam idam vacanamabravi. |319.2| Saccam kira maharaja rasako pesito taya hanati itthipurise tuvam mamsani khadasi. [320] Evameva tatha kala rasako pesito maya mama attham karontassa kimetam paribhasasi. [321] |321.1| Anando sabbamacchanam khaditva rasagiddhima parikkhinaya parisaya attanam khadiya mato. |321.2| Evam pamatto rasagarave rato 4- balo yadi ayati navabujjhasi vidhamma putte caji natake ca parivattiya attananneva 5- khadati. |321.3| Idam te sutvana vigetu 6- chando ma bhakkhayi 7- raja manussamamsam ma tvam imam kevalam varijova dvipadadhipa sunnamakasi rattham. [322] Sujato nama namena oraso tassa atrajo jambupesim aladdhana mato so tassa sankhaye @Footnote: 1 Ma. vivasane . 2 Ma. suriyuggamanam . 3 Ma. upasankamma . 4 Ma. ratto. @5 Si. Yu. attanameva . 6 Si. Yu. vihetu . 7 Si. Yu. ma bhakkhasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page132.

Evameva aham kala bhutva bhakkham rasuttamam aladdha manusam mamsam manne hessami 1- jivitam. [323] Manava abhiruposi kule jatosi sotthiye na tvam arahasi tata abhakkham bhakkhayetave. [324] Rasanannataram etam kasma mam tvam nivaraye soham tattha gamissami yattha lacchami edisam. Sovaham nippatissami na te vacchami santike assa me dassanena tvam nabhinandasi brahmana. [325] Addha annepi dayade putte lacchama manava tvanca jamma vinassassu yattha pattam na tam sune. [326] Evameva tuvam raja dipadinda sunohi me pabbajissanti 2- tam rattha sondam manavakam yatha. [327] |327.1| Sujato nama namena bhavitattana savako accharam kamayantova na so bhunji na so pivi. |327.2| Kusaggenudakamadaya 3- samudde udakam mine evam manusika kama dibbakamana santike. |327.3| Evameva aham kala bhutva bhakkham rasuttamam aladdha manusam mamsam manne hessami 5- jivitam. [328] |328.1| Yathapi te dhatarattha hamsa vehayasangama ayuttaparibhogena 4- sabbe abbhatthatam gata. @Footnote: 1-5 Ma. hissami . 2 Ma. pabbajessanti . 3 Si. Yu. kusagge udakamadaya. @4 Ma. abhuttaparibhogena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page133.

|328.2| Evameva tuvam raja dipadinda sunohi me abhakkham raja bhakkhesi tasma pabbajissanti 1- tam. [329] Titthahiti maya vutto so tvam gacchasi pammukho atthito tvam thitomhiti lapasi brahmacarini idam te samanayuttam asinca me mannasi kankhapattam 2-. [330] |330.1| Thitohamasmi sadhammesu raja na namagottam parivattayami coranca loke athitam vadanti apayikam nerayikam ito cutam. |330.2| Sace tvam saddahasi 3- raja sutam ganhahi khattiyam 4- tena yannam yajitvana evam saggam gamissasi. [331] Kismim nu ratthe tava jatibhumi atha kena atthena idhanupatto akkhahi me brahmana etamattham kimicchasi demi tayajja patthitam. [332] Gatha catasso dharanimahissara sugambhiratthavara sagarupama taveva atthaya idhagatosmi sunohi gatha paramatthasanhita. [333] |333.1| Na ve rudanti matimanto sapanna @Footnote: 1 Ma. pabbajayanti . 2 Ma. kankapattam . 3 Si. Yu. sacepi sahasi . 4. Ma. khattiya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page134.

Bahussuta ye bahuthanacintino dipam hi etam paramam naranam yam pandita sokanuda bhavanti. |333.2| Attana nati udahu puttadaram dhannam dhanam rajatam jatarupam kimeva tvam sutasomanutappe korabyasettha vacanam sunoma te. [334] |334.1| Na cahamattanamanutthunami na puttadaram na dhanam na rattham satanca dhammo carito purano tam sangaram 1- brahmanassanutappe. |334.2| Kato maya sangaro brahmanena ratthe sake issariye thitena tam sangaram brahmanasampadaya saccanurakkhi punaravajissam. [335] |335.1| Na vahametam abhisaddahami sukhi naro maccumukha pamutto amittahattham punaravajeyya korabyasettha na hi mam upesi. |335.2| Mutto tuvam porisadassa hattha @Footnote: 1 Ma. sankaram. ito param idisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page135.

Gantva sakam mandiram kamakami madhuram piyam jivitam laddha raja kuto tuvam ehisi me sakasam. [336] |336.1| Matam vareyya parisuddhasilo na jivitam garahito papadhammo na hi tam naram tayate 1- duggatibhi yassapi hetu alikam bhaneyya. |336.2| Sacepi vato girimavaheyya cando ca suriyo ca chama pateyyum sabba ca najjo patisotam vajeyyum na tvevaham raja musa bhaneyyam. [337] Nabham phaleyya udadhi visusse 2- samvatteyya 3- bhutadhara vasundhara siluccayo meru samulamuppateyya 4- na tvevaham raja musa bhaneyyam. [338] Asinca sattinca paramasami sapathampi te samma aham karomi taya pamutto anano bhavitva saccanurakkhi punaravajissam. [339] Yo te kato sangaro brahmanena @Footnote: 1 Ma. tayati . 2 Ma. udadhipi susse . 3 Ma. samvattaye . 4 Ma. -muppate.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page136.

Ratthe sake issariye thitena tam sangaram brahmanasampadaya saccanurakkhi punaravajassu. [340] Yo me kato sangaro brahmanena ratthe sake issariye thitena tam sangaram brahmanasampadaya saccanurakkhi punaravajissam. [341] Mutto ca so porisadassa hattha gantvana tam brahmanam etadavoca sunomi 1- gathayo satarahayo ya me suta assu hitaya brahme. [342] |342.1| Sakideva sutasoma sabbhi hoti 2- samagamo sa nam sangati paleti nasabbhi bahu sangamo. |342.2| Sabbhireva samasetha sabbhi kubbetha santhavam satam saddhammamannaya seyyo hoti na papiyo. |342.3| Jiranti ve rajaratha sucitta atho sarirampi jaram upeti satanca dhammo na jaram upeti santo have sabbhi pavedayanti. |342.4| Nabhanca dure pathavi ca dure @Footnote: 1 Ma. sunoma . 2 Yu. hotu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page137.

Param samuddassa tadahu dure tato have durataram vadanti satanca dhammo asatanca raja. [343] Sahassiya 1- ima gatha nayima 2- gatha sataraha cattari tvam sahassani khippam ganhahi brahmana. [344] Asitiya navutiya ca gatha sataraha capi bhaveyyu 3- gatha paccattameva sutasoma janahi sahassiya nama ka atthi gatha. [345] |345.1| Icchami voham sutavuddhimattano santo mamam sappurisa bhajeyyum aham savantihi mahodadhiva na hi tata tappami subhasitena. |345.2| Aggi yatha tinakattham dahanto na tappati sagarova nadihi evampi te pandita rajasettha sutva na tappanti subhasitena. |345.3| Sakassa dasassa yada sunomi gatham aham atthavatim 4- janinda tameva sakkacca nisamayami @Footnote: 1 Si. Yu. sahassiyo . 2 Ma. nahima gatha . 3 Ma. bhaveyya . 4 Si. Yu. gatha aham @atthavati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page138.

Na hi tata dhammesu mamatthi titti. [346] Idante rattham sadhanam sayoggam sakayuram sabbakamupapannam kim kamahetu paribhasase 1- mam gacchamaham porisadassa nante 2-. [347] Attanurakkhaya bhavanti hete hattharoha rathika pattika ca assaroha ye ca dhanuggahase senam payunjama hanama sattum. [348] Sudukkaram porisado akasi jivam gahetvana avassaji mam tam tadisam pubbakiccam saranto dubbhe aham tassa katham janinda. [349] Vanditva so pitaram mataranca anusasetva negamanca balanca saccavadi saccanurakkhamano agamasi so yattha porisado. [350] Kato maya sangaro brahmanena ratthe sake issariye thitena tam sangaram brahmanasampadaya @Footnote: 1 Ma. ...sasimam . 2 Ma. natte. Si. Yu. kante.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page139.

Saccanurakkhi punaragatosmi yajassu yannam khada mam porisada. [351] Na hayate khaditum 1- mayham paccha citaka ayam tava sadhumaka 2- ca niddhumake pacitam sadhu pakkam sunoma gathayo satarahayo. [352] |352.1| Adhammiko tvam purisadakasi rattha ca bhattho udarassa hetu dhammancima abhivadanti gatha dhammo adhammo ca kuhim sameti. |352.2| Adhammikassa luddassa niccam lohitapanino natthi saccam kuto dhammo kim sutena karissasi. [353] Yo mamsahetu migavam careyya yo va hane purisamattahetu ubhopi te pecca sama bhavanti kasma no adhammikam brusi mam tvam. [354] Panca panca na kha bhakkha khattiyena pajanata abhakkham raja bhakkhesi tasma adhammiko tuvam. [355] Mutto tuvam porisadassa hattha gantva sakam mandiram kamakami @Footnote: 1 Ma. khaditam . 2 Ma. sadhumikava.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page140.

Amittahattham punaragatosi na khatyadhamme kusalosi raja. [356] Ye khatyadhamme kusala bhavanti payena te nerayika bhavanti tasma aham khatyadhammam 1- pahaya saccanurakkhi punaragatosmi yajassu yannam khada mam porisada. [357] Pasadavasa pathavigavassa kamitthiyo kasikacandananca sabbam tahim labhasi 2- samitaya saccena kim passati anisamsam. [358] Yekecime atthi rasa pathabya saccam tesam sadhutaram rasanam sacce thita samanabrahmana ca taranti jatimaranassa param. [359] Mutto tuvam porisadassa hattha gantva sakam mandiram kamakami amittahattham punaragatosi nahi nuna te maranabhayam janinda alinacitto casi 3- saccavadi. @Footnote: 1 Ma. khattadhammam . 2 Yu. labbhati . 3 Ma. asi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

[360] |360.1| Kata me kalyana anekarupa yanna yittha ye vipula pasattha visodhito paralokassa maggo dhamme thito ko maranassa bhaye. |360.2| Kata me kalyana anekarupa yanna yittha ye vipula pasattha ananutappam paralokam gamissam yajassu yannam khada 1- mam porisada. |360.3| Pita ca mata ca upatthita me dhammena me issariyam pasattham visodhito paralokassa maggo dhamme thito ko maranassa bhaye. |360.4| Pita ca mata ca upatthita me dhammena me issariyam pasattham ananutappam paralokam gamissam yajassu yannam khada mam porisada. |360.5| Natisu mittesu katupakaro 2- dhammena me issariyam pasattham visodhito paralokassa maggo dhamme thito ko maranassa bhaye. @Footnote: 1 Ma. ada. ito param idisameva . 2 Ma. kata me kara. ito param idisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

|360.6| Natisu mittesu katupakaro dhammena me issariyam pasattham ananutappam paralokam gamissam yajassu yannam khada mam porisada. |360.7| Dinnam me danam bahudha bahunam santappita samanabrahmana ca visodhito paralokassa maggo dhamme thito ko maranassa bhaye. |360.8| Dinnam me danam bahudha bahunam santappita samanabrahmana ca ananutappam paralokam gamissam yajassu yannam khada mam porisada. [361] Visam pajanam puriso adeyya asivisam jalitam uggatejam muddhapi tassa viphaleyya 1- sattadha yo tadisam saccavadim adeyya. [362] Sutva dhammam vijananti nara kalyanapapakam api gatha sunitvana dhamme me ramate mano. [363] |363.1| Sakideva maharaja 2- sabbhi hoti samagamo sa nam sangati paleti nasabbhi bahu sangamo. @Footnote: 1 Si. Yu. vipateyya . 2 Si. Yu. sutasoma.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

|363.2| Sabbhireva samasetha sabbhi kubbetha santhavam satam saddhammamannaya seyyo hoti na papiyo. |363.3| Jiranti ve rajaratha sucitta atho sarirampi jaram upeti satanca dhammo na jaram upeti santo have sabbhi pavedayanti. |363.4| Nabhanca dure pathavi ca dure param samuddassa tadahu dure tato have durataram vadanti satanca dhammo asatanca raja. [364] Gatha ima atthavati subyanjana subhasita tuyha janinda sutva anandi vitto sumano patito cattari te samma vare dadami. [365] |365.1| Yo nattano maranam bujjhase 2- tuvam hitahitam vinipatanca saggam giddho rase duccarite nivittho kim tvam varam dassasi papadhamma. |365.2| Ahanca tam dehi varanti vajjam tvancapi datvana avakareyya @Footnote: 1 Ma. bujjhasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page144.

Sanditthikam kalahamimam vivadam ko pandito janamupabbajeyya. [366] Na tam varam arahati jantu datum yam vapi datvana avakareyya varassu samma avikampamano panam cajitvanapi dassameva. [367] Ariyassa ariyena sameti sakkhi 1- pannassa pannanavata sameti passeyya tam vassasatam arogam etam varanam pathamam varami. [368] Ariyassa ariyena sameti sakkhi 1- pannassa pannanavata sameti passesi mam vassasatam arogam evam varanam pathamam dadami. [369] Ye khattiyase idha bhumipala muddhabhisitta katanamadheyya na tadise bhumipati adesi etam varanam dutiyam varami. [370] Ye khattiyase idha bhumipala muddhabhisitta katanamadheyya @Footnote: 1 Ma. sakhyam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page145.

Na tadise bhumipati ademi etam varanam dutiyam dadami. [371] Parosatam khattiya te gahita talavuta assumukha rudanta sake te ratthe patipadayahi etam varanam tatiyam varami. [372] Parosatam khattiya me gahita talavuta assumukha rudanta sake te ratthe patipadayami 1- etam varanam tatiyam dadami. [373] Chiddam te rattham byathita 2- bhaya hi puthu nara lenamanuppavittha manussamamsam viramahi raja etam varanam catuttham varami. [374] Addha hi so bhakkho mamam manapo etassa hetumhi vanam pavittho soham katham etto uparameyyam annam varanam catuttham varassu. [375] Na ve piyam meti janinda tadiso attam nirankatva 3- piyani sevati @Footnote: 1 Si. sakena ratthe patipadayami te . 2 Si. byathitam. Yu. byadhitam. @3 Ma. nirankacca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page146.

Attava seyyo paramava 1- seyyo labbha piya ocitattena paccha. [376] Piyam me manusam mamsam sutasoma vijanahi namhi sakko nivaretum annam tuvam samma varam varassu. [377] |377.1| Yo ve piyam meti piyanurakkhi attam nirankatva 2- piyani sevati sondova pitva visamissathalam 3- teneva so hoti dukkhi parattha. |377.2| Yo cidha sankhaya piyani hitva kicchenapi sevati ariyadhamme dukkhitova pitvana yathosadhani teneva so hoti sukhi parattha. [378] Ohayaham pitaram mataranca manapike kamagunepi 4- panca etassa hetumhi vanam pavittho tante varam kintimaham dadami. [379] Na pandita digunamahu vakyam saccappatinnava bhavanti santo varassu samma iti mam avoca iccabravi tvam na hi te sameti. @Footnote: 1 Ma. ca . 2 Ma. nirankacca . 3 Ma. visamissapanam . 4 Ma. manapiye kamagune ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page147.

[380] Apunnalabham ayasam akittim papam bahum duccaritam kilesam manussamamsassa bhavo 1- upaga tante varam kintimaham dadeyyam. [381] Na tam varam arahati jantu datum yam vapi datva na avakareyya varassu samma avikampamano panam cajitvanapi dassameva. [382] |382.1| Panam cajanti satanesa dhammo 2- saccappatinnava bhavanti santo datva varam khippamavakarohi etena sampajja surajasettha. |382.2| Caje dhanam 3- angavarassa hetu angam caje jivitam rakkhamano angam dhanam jivitancapi sabbam caje naro dhammamanussaranto. [383] Yasma hi dhammam puriso vijanna ye cassa kankham vinayanti santo tanhissa dipanca parayananca @Footnote: 1 Ma. kate . 2 Ma. panam cajanti santo napi dhammam . 3 Si. dhanam caje.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page148.

Na tena mettim jirayetha panno. [384] Addha hi so bhakkho mama manapo etassa hetumhi vanam pavittho sace ca mam yacasi etamattham etampi te samma varam dadami. [385] Sattha ca me hosi sakha ca mesi vacanampi te samma aham akasim tvampi me samma karohi vakyam ubhopi gantvana pamocayama. [386] Sattha ca te homi sakha ca tyamhi vacanampi me samma tuvam akasi ahampi te samma karomi vakyam ubhopi gantvana pamocayama. [387] Kammasapadena vihethitattha talavuta assumukha rudanta na jatu dubbhetha imassa ranno saccappatinnam me patisunatha. [388] Kammasapadena vihethitamha talavuta assumukha rudanta na jatu dubbhema imassa ranno

--------------------------------------------------------------------------------------------- page149.

Saccappatinnam te patisunoma. [389] Yatha pita va athavapi mata anukampaka atthakama pajanam evampi 1- vo hotu ayanca raja tumhe ca vo hotha yatheva putta. [390] Yatha pita va athavapi mata anukampaka atthakama pajanam evampi 1- no hotu ayanca raja mayampi hessama yatheva putta. [391] |391.1| Catuppadam sakunancapi mamsam sudehi randham sukatam sunitthitam sudhamva indo paribhunjiyano hitva katheko ramasi aranne. |391.2| Ta khattiya vellivilakamajjha alankata samparivarayitva indamva devesu pamodayimsu hitva katheko ramasi aranne. |391.3| Tambupadhane bahugonakamhi subhamhi 2- sabbassayanamhilankate sayanassa 3- majjhamhi sukham sayitva @Footnote: 1 Ma. evameva . 2 Si. Yu. sucimhi . 3 Ma. seyyassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page150.

Hitva katheko ramasi aranne. |391.4| Panissaram kumbhathunam niside 1- athopi ve nippurisampi turiyam bahum sugitanca suvaditanca hitva katheko ramasi aranne. |391.5| Uyyana sampannapahutamalyam migajinupetapuram 2- surammam hayehi nagehi rathehupetam hitva katheko ramasi aranne. [392] |392.1| Kalapakkhe yatha cando hayateva suve suve kalapakkhupamo raja asatam hoti samagamo. |392.2| Yathaham rasakamagamma sudam kapurisadhamam 3- akasim papakam dhammam yena gacchami duggatim. |392.3| Sukkapakkhe yatha cando vaddhateva suve suve sukkapakkhupamo raja satam hoti samagamo. |392.4| Yathaham tuvamagamma sutasoma vijanahi kahami kusalam kammam yena gacchami suggatim. |392.5| Thale yatha vari janinda vuttham anaddhaneyyam na ciratthitikam @Footnote: 1 nissivetipi . 2 Si. Yu. migacirupetapuram . 3 Si. Yu. sudakam purisadhamam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page151.

Evam me hoti asatam samagamo anaddhaneyyo udakam thaleva. |392.6| Sare yatha vari janinda vuttham ciratthitikam naravirasettha evampi me 1- hoti satam samagamo ciratthitiko udakam sareva. |392.7| Abyayiko hoti satam samagamo yavampi tittheyya tatheva hoti khippam hi veti asatam samagamo tasma satam dhammo asabbhi araka. [393] |393.1| Na so raja yo ajeyyam jinati na so sakha yo sakharam jinati na sa bhariya ya patino na vibheti na te putta ye na bharanti jinnam. |393.2| Na sa sabha yattha na santi santo na te santo ye na bhananti dhammam raganca dosanca pahaya moham dhammam bhanantava bhavanti santo. |393.3| Nabhasamanam jananti missam balehi panditam bhasamananca jananti desentam amatampadam. @Footnote: 1 Ma. ve.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page152.

|393.4| Bhasaye jotaye dhammam pagganhe isinam dhajam subhasitaddhaja isayo dhammo hi isinam dhajoti sutasomajatakam pancamam. -------- Tassuddanam. Sumukho pana hamsavaro ca maha sudhabhojaniko ca paro pavaro sakunaladijadhipativhayano sutasomavaruttamasavhayano. Asitinipatam nitthitam. ----------


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 28 page 130-152. https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=2687&modeTY=2&pagebreak=1              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=2687&modeTY=2&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=28&item=315&items=79              Compare with The MCU Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=28&siri=12              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=315              The Pali Atthakatha in Thai :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=42&A=8275              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=42&A=8275              Contents of The Tipitaka Volume 28 https://84000.org/tipitaka/read/?index_28 https://84000.org/tipitaka/english/?index_28

First LinkPrevious Linkไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]