ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ThaiVersion   McuVersion   PaliThai   PaliRoman 
แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 29 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 21 : Sutta. Khu. Mahāniddeso

             Suttantapitake khuddakanikayassa mahaniddeso
                        --------------
           namo tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa.
                       Atthakavaggiko
                   pathamo kamasuttaniddeso
     [1] Kamam kamayamanassa        tassa ce tam samijjhati
            addha pitimano hoti       laddha macco yadicchati.
     [2]   Kamam   kamayamanassati  kamati  uddanato  dve  kama
vatthukama ca kilesakama ca.
     {2.1}  Katame  vatthukama  .  manapika  rupa  manapika sadda
manapika   gandha   manapika   rasa   manapika   photthabba  attharana
papurana   1-   dasidasa   ajelaka   kukkutasukara  hatthigavassavalava
khettam     vatthu    hirannam    suvannam    gamanigamarajadhaniyo    ratthanca
janapado   ca   koso   2-   ca   kotthagaranca   yankinci  rajaniyavatthu
vatthukama   .   apica   atita   kama  anagata  kama  paccuppanna
kama   ajjhatta   kama   bahiddha   kama   ajjhattabahiddha   kama
hina   kama   majjhima   kama   panita   kama   apayika  kama
manusika    kama    dibba   kama   paccupatthita   kama   nimmita
kama   paranimmita   kama   pariggahita   kama   apariggahita  kama
@Footnote: 1 Ma. pavurana .  2 Ma. kottho.
Mamayita   kama   amamayita   kama   sabbepi   kamavacara  dhamma
sabbepi   rupavacara  dhamma  sabbepi  arupavacara  dhamma  tanhavatthuka
tanharammana   kamaniyatthena   rajaniyatthena   madaniyatthena   kama  ime
vuccanti vatthukama.
     {2.2} Katame kilesakama. Chando kamo rago kamo chandarago
kamo   sankappo   kamo   rago   kamo  sankapparago  kamo  yo
kamesu   kamacchando   kamarago   kamanandi   kamatanha  kamasneho
kamaparilaho     kamamuccha    kamajjhosanam    kamogho    kamayogo
kamupadanam kamacchandanivaranam
         addasam kama te mulam          sankappa kama jayasi
         na tam sankappayissami        evam kama na hehisi 1-.
Ime   vuccanti   kilesakama   .   kamam   kamayamanassati  kamam  2-
kamayamanassa       icchamanassa       sadiyamanassa      patthayamanassa
pihayamanassa abhijappamanassati kamam kamayamanassa.
     [3]   Tassa  ce  tam  samijjhatiti  tassa  ceti  tassa  khattiyassa  va
brahmanassa    va   vessassa   va   suddassa   va   gahatthassa   va
pabbajitassa   va   devassa   va   manussassa  va  .  tanti  vatthukama
vuccanti    manapika    rupa    manapika   sadda   manapika   gandha
manapika    rasa    manapika    photthabba    .   samijjhatiti   ijjhati
samijjhati labhati patilabhati adhigacchati vindatiti tassa ce tam samijjhati.
@Footnote: 1 Ma. Yu. na hohisiti .  2 Ma. ayam patho natthi.
     [4]   Addha   pitimano   hotiti  addhati  ekamsavacanam  nissamsayavacanam
nikkankhavacanam    advejjhavacanam   advelhakavacanam   niyogavacanam   apannakavacanam
avatthapanavacanametam   addhati   .   pititi   ya   pancakamagunapatisannutta
piti  pamujjam  amodana  pamodana  haso pahaso vitti tutthi odagyam 1-
attamanata  [2]-  abhipuranata  3-  cittassa  .  manoti  yam  cittam  mano
manasam    hadayam    pandaram    mano    manayatanam    manindriyam    vinnanam
vinnanakkhandho    tajja    manovinnanadhatu   ayam   vuccati   mano  .
Ayam  mano  imaya  pitiya  sahagato  hoti  sahajato  samsattho  sampayutto
ekuppado    ekanirodho   ekavatthuko   ekarammano   .   pitimano
hotiti   4-   tutthamano   hatthamano   pahatthamano   attamano  udaggamano
samuditamano 5- hotiti addha pitimano hoti.
     [5]   Laddha   macco   yadicchatiti   laddhati  laddha  6-  labhitva
patilabhitva   adhigantva   vinditva   .  maccoti  satto  naro  manavo
poso  puggalo  jivo  jatu  7-  jantu  indagu 8- manujo. Yadicchatiti yam
icchati  yam  sadiyati  yam  pattheti  yam  piheti  yam  abhijappati  rupam va saddam
va   gandham  va  rasam  va  photthabbam  vati  laddha  macco  yadicchati .
Tenaha bhagava
         kamam kamayamanassa        tassa ce tam samijjhati
         addha pitimano hoti        laddha macco yadicchatiti.
@Footnote: 1 Ma. Yu. odagayam. 2 Yu. cittassa. 3 Ma. abhipharanata. 4 Ma. Yu.
@itisaddo na dissati. 5 Ma. Yu. muditamano pamoditamano. 6 Ma. ayam patho
@natthi. 7 Ma. jagu. Yu. jagu. 8 hindagutipi patho.
     [6] Tassa ce kamayamanassa 1-   chandajatassa jantuno
         te kama parihayanti             sallaviddhova ruppati.
     [7]  Tassa  ce  kamayamanassati  tassa  ceti  tassa  khattiyassa va
brahmanassa  va  vessassa  va  suddassa  va  gahatthassa  va pabbajitassa
va   devassa   va   manussassa  va  .  kamayamanassati  kamayamanassa
icchamanassa       sadiyamanassa       patthayamanassa       pihayamanassa
abhijappamanassa    .    athava   kamatanhaya   yayati   niyyati   vuyhati
samhariyati   .  yatha  hatthiyanena  va  assayanena  va  goyanena  va
ajayanena  va  mendakayanena  va  otthayanena  va  kharayanena  va
yayati    niyyati    vuyhati   samhariyati   evameva   kamatanhaya   yayati
niyyati vuyhati samhariyatiti tassa ce kamayamanassa.
     [8]   Chandajatassa   jantunoti  chandoti  yo  kamesu  kamacchando
kamarago   kamanandi  kamatanha  kamasneho  kamaparilaho  kamamuccha
kamajjhosanam    kamogho    kamayogo   kamupadanam   kamacchandanivaranam
tassa   so  kamacchando  jato  hoti  sanjato  nibbatto  abhinibbatto
patubhuto   .   jantunoti  sattassa  narassa  manavassa  posassa  puggalassa
jivassa jatussa jantussa indagussa manujassati chandajatassa jantuno.
     [9]   Te   kama   parihayanatiti   te   va  kama  parihayanti
@Footnote: 1 Yu. kamayanassa.
So va kamehi parihayati.
    Katham  te  kama parihayanti. Tassa titthantasseva te bhoge rajano
va  haranti  cora  va  haranti aggi va dahati udakam va vahati appiya va
dayada  haranti  nihitam  va  nadhigacchati  1-  duppayutta  va  kammanta
bhijjanti  2-  kule  va  kulajjhapako  3- uppajjati yo te bhoge vikirati
vidhameti   viddhamseti   aniccatayeva   atthami  evam  te  kama  hayanti
parihayanti pariddhamsenti pariccajanti 4- antaradhayanti vippalujjanti.
     {9.1}  Katham  so  kamehi  parihayati. Titthanteva te bhoga so
cavati   marati   antaradhayati   vippalujjati   evam   so   kamehi  hayati
parihayati pariddhamseti pariccajati antaradhayati vippalujjati.
         Cora haranti rajano        aggi dahati nassati
         atho antena jahati            sariram sapariggaham
         etadannaya medhavi        bhunjetha ca dadetha ca
                 datva ca bhutva ca yathanubhavam
                 anindito saggamupeti thananti.
    Te kama parihayanti.
     [10]  Sallaviddhova  ruppatiti  yatha  ayomayena  va  sallena viddho
atthimayena    va   sallena   dantamayena   va   sallena   visanamayena
@Footnote: 1 Yu. nihitatthana va vigacchati. 2 Yu. bhanjanti. 3 kulangarotipi patho.
@4 Ma. Yu. paripatanti.
Va   sallena  katthamayena  va  sallena  viddho  ruppati  kuppati  ghattiyati
piliyati    byadhito    domanassito    hoti    evameva    vatthukamanam
viparinamannathabhava      uppajjanti     sokaparidevadukkhadomanassupayasa
so  kamasallena  1-  viddho  ruppati  kuppati  ghattiyati  piliyati  byadhito
domanassito hotiti sallaviddhova ruppati. Tenaha bhagava
         tassa ce kamayamanassa     chandajatassa jantuno
         te kama parihayanti        sallaviddhova ruppatiti.
     [11] Yo kame parivajjeti       sappasseva pada siro
         somam visattikam loke           sato samativattati.
     [12]  Yo kame parivajjetiti yoti yo yadiso yathayutto yathavihito
yathapakaro   yanthanappatto  yamdhammasamannagato  khattiyo  va  brahmano
va  vesso  va  suddo va gahattho va pabbajito va devo va manusso
va  .  kame  parivajjetiti  kamati  uddanato  dve kama vatthukama
ca  kilesakama  ca  .pe.  ime  vuccanti vatthukama .pe. Ime vuccanti
kilesakama  .  kame  parivajjetiti  dvihi  karanehi  kame  parivajjeti
vikkhambhanato va samucchedato va.
     {12.1}  Katham  vikkhambhanato  kame  parivajjeti . Atthikankalupama
kama   appassadatthenati   passanto   vikkhambhanato  kame  parivajjeti
@Footnote: 1 Ma. Yu. kamasallena ca sokasallena ca.
Mamsapesupama    kama    bahusadharanatthenati    passanto   vikkhambhanato
kame    parivajjeti   tinukkupama   kama   anudahanatthenati   passanto
vikkhambhanato  kame  parivajjeti angarakasupama kama mahaparilahatthenati
passanto    vikkhambhanato    kame    parivajjeti    supinakupama   kama
ittarapaccupatthanatthenati   passanto   vikkhambhanato   kame   parivajjeti
yacitakupama   kama   tavakalikatthenati  passanto  vikkhambhanato  kame
parivajjeti   rukkhaphalupama   kama   sambhanjanaparibhanjanatthenati   passanto
vikkhambhanato  kame  parivajjeti  asisunupama  kama  adhikantanatthenati 1-
passanto    vikkhambhanato    kame    parivajjeti   sattisulupama   kama
vinivijjhanatthenati     passanto     vikkhambhanato    kame    parivajjeti
sappasirupama     kama    sappatibhayatthenati    passanto    vikkhambhanato
kame   parivajjeti   aggikkhandhupama   kama   mahaggitapanatthenati  2-
passanto vikkhambhanato kame parivajjeti.
     {12.2}  Buddhanussatim  bhaventopi  vikkhambhanato kame parivajjeti
dhammanussatim    bhaventopi    sanghanussatim    bhaventopi    silanussatim
bhaventopi    caganussatim    bhaventopi   devatanussatim   bhaventopi
anapanassatim    bhaventopi   marananussatim   bhaventopi   kayagatasatim
bhaventopi        upasamanussatim       bhaventopi       vikkhambhanato
kame    parivajjeti    .    pathamam   jhanam   bhaventopi   vikkhambhanato
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. adhikuttanatthenati .  2 Ma. Yu. mahabhitapanatthenati.
Kame   parivajjeti   dutiyam  jhanam  bhaventopi  tatiyam  jhanam  bhaventopi
catuttham    jhanam   bhaventopi   akasanancayatanasamapattim   bhaventopi
vinnanancayatanasamapattim       bhaventopi      akincannayatanasamapattim
bhaventopi         nevasannanasannayatanasamapattim        bhaventopi
vikkhambhanato kame parivajjeti. Evam vikkhambhanato kame parivajjeti.
     {12.3}  Katham  samucchedato  kame  parivajjeti . Sotapattimaggam
bhaventopi  apayagamaniye  kame  samucchedato  parivajjeti sakadagamimaggam
bhaventopi   olarike   kame  samucchedato  parivajjeti  anagamimaggam
bhaventopi   anusahagate   kame   samucchedato  parivajjeti  arahattamaggam
bhaventopi  sabbena  sabbam  sabbatha  sabbam  asesam  nissesam  samucchedato
kame parivajjeti. Evam samucchedato kame parivajjetiti yo kame parivajjeti.
     [13]  Sappasseva  pada  siroti  sappo  vuccati  ahi . Kenatthena
sappo  .  samsappanto  gacchatiti  sappo  .  bhujanto  gacchatiti  bhujago .
Urena   gacchatiti   urago   .   pannasiro  gacchatiti  pannago  .  sirena
supatiti   sirisapo   .   vile  sayatiti  vilasayo  1-  .  guhayam  setiti
guhasayo   .   dadha   tassa   avudhoti   dadhavudho   .  visam  tassa
ghoranti   ghoraviso   .   jivha   tassa   duvidhati   dujivha  .  dvihi
@Footnote: 1 vilasayotipi patho.
Jivhahi   rasam   sayatiti   dirasannu   1-   .  yatha  puriso  jivitukamo
amaritukamo    sukhakamo    dukkhapatikulo   padena   sappasiram   vajjeyya
vivajjeyya   parivajjeyya  abhinivajjeyya  evameva  sukhakamo  dukkhapatikulo
kame     vajjeyya     vivajjeyya     parivajjeyya    abhinivajjeyyati
sappasseva pada siro.
     [14]  Somam  visattikam  loke  sato  samativattatiti  soti  yo kame
parivajjeti  .  visattika  vuccati  tanha  yo  rago  sarago  anunayo
anurodho  nandi  nandirago  cittassa  sarago  iccha  muccha ajjhosanam
gedho  paligedho  sango  2-  panko  eja maya janika sanjanani sibbini
jalini   sarita   visattika   suttam   visata  ayuhani  3-  dutiya  panidhi
bhavanetti  vanam  vanatho  santhavo sneho apekkha patibandha asa asimsana
asimsitattam    rupasa    saddasa   gandhasa   rasasa   photthabbasa
labhasa   dhanasa   puttasa   jivitasa   jappa   pajappa  abhijappa
jappa   4-  jappana  jappitattam  loluppa  loluppayana  loluppayitattam
pucchancikata    5-    sadhukamyata    adhammarago   visamalobho   nikanti
nikamana    patthana    pihana    sampatthana    kamatanha    bhavatanha
vibhavatanha      rupatanha     arupatanha     nirodhatanha     rupatanha
saddatanha     gandhatanha     rasatanha    photthabbatanha    dhammatanha
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. dvirasannu. 2 sattotipi patho. 3 Ma. ayuhini. 4 Ma. Yu.
@ayam patho natthi. 5 Ma. Yu. mucchancikata.
Ogho   yogo   gantho   upadanam   avaranam   nivaranam   chadanam   bandhanam
upakkileso  anusayo  pariyutthanam  lata  veviccham  dukkhamulam  dukkhanidanam 1-
dukkhappabhavo   marapaso   marabalisam   maravisayo   tanhanadi  tanhajalam
tanhagaddalam 2- tanhasamuddo abhijjha lobho akusalamulam.
     {14.1}  Visattikati  kenatthena  visattika. Visatati visattika.
Visalati   visattika  .  visatati  visattika  .  visakkatiti  visattika .
Visamharatiti  visattika  .  visamvadikati  visattika  .  visamulati visattika.
Visaphalati   visattika  .  visaparibhogati  visattika  .  visala  va  pana
sa  rupe  tanha  sadde  gandhe  rase  photthabbe  kule gane avase
labhe  yase  pasamsaya  sukhe  civare  pindapate  senasane gilanapaccaya-
bhesajjaparikkhare    kamadhatuya   rupadhatuya   arupadhatuya   kamabhave
rupabhave    arupabhave   sannabhave   asannabhave   nevasannanasannabhave
ekavokarabhave catuvokarabhave pancavokarabhave atite anagate paccuppanne
ditthasutamutavinnatabbesu dhammesu visata vitthatati visattika.
     {14.2}  Loketi  apayaloke  manussaloke devaloke khandhaloke
dhatuloke ayatanaloke.
     {14.3} Satoti catuhi karanehi sato kaye kayanupassanasatipatthanam
@Footnote: 1 dukkhanidhanantipi patho .  2 Ma. Yu. tanhagaddulam.
Bhavento   sato   vedanasu   citte  dhammesu  dhammanupassanasatipatthanam
bhavento sato.
     {14.4}  Aparehipi  catuhi  karanehi  sato  asatiparivajjanaya sato
satikaraniyanam   1-   dhammanam  katatta  sato  satipatipakkhanam  2-  dhammanam
hatatta sato satinimittanam dhammanam appamutthatta 3- sato.
     {14.5}  Aparehipi catuhi karanehi sato satiya samannagatatta sato
satiya  vasitatta  sato  satiya  pagunnataya sato satiya apaccorohanataya
sato.
     {14.6}  Aparehipi  catuhi  karanehi  sato satatta sato santatta
sato   samitatta  sato  santadhammasamannagatatta  sato  .  buddhanussatiya
sato   dhammanussatiya   sato  sanghanussatiya  sato  silanussatiya  sato
caganussatiya    sato    devatanussatiya    sato    anapanassatiya
sato   marananussatiya   sato   kayagatasatiya   sato   upasamanussatiya
sato  .  ya  sati  anussati  patissati  sati  saranata dharanata apilapanata
assammussanata    sati   satindriyam   satibalam   sammasati   satisambojjhango
ekayanamaggo  ayam  vuccati  sati  .  imaya satiya upeto hoti samupeto
upagato samupagato upapanno samupapanno samannagato so vuccati sato.
     {14.7}  Somam  visattikam  loke  sato samativattatiti ya 4- loke
visattika  imam  loke  visattikam  sato  tarati  uttarati  patarati  samatikkamati
vitivattatiti somam visattikam loke sato samativattati. Tenaha bhagava
@Footnote: 1 Po. Yu. satikaraniyananca. 2 Ma. satiparipandhanam. 3 Ma. asammutthatta.
@4 Ma. loke va sa visattika loke va tam visattikam ....
         Yo kame parivajjeti             sappasseva pada siro
         somam visattikam loke              sato samativattatiti.
     [15] Khettam vatthum hirannam va     gavassam dasaporisam
         thiyo bandhu puthu kame            yo naro anugijjhati.
     [16]  Khettam  vatthum  hirannam  vati  khettanti salikkhettam vihikkhettam
muggakkhettam   masakkhettam   yavakkhettam   godhumakkhettam   tilakkhettam  .
Vatthunti    gharavatthu    kotthavatthu   purevatthu   pacchavatthu   aramavatthu
viharavatthu   .   hirannanti   hirannam   vuccati   kahapanoti  khettam  vatthum
hirannam va.
     [17]  Gavassam  dasaporisanti  gavanti gavo 1- vuccanti. Assati
pasukadayo  vuccanti  .  dasati  cattaro  dasa  antojatako  daso
dhanakkitako daso samam va dasaviyam 2- upeti akamako 3- va dasaviyam 4-
upeti.
                 Amaya dasapi bhavanti heke
                 dhanena kitapi bhavanti dasa
                 samanca eke upayanti dasam 5-
                 bhayapanunnapi bhavanti dasa 6-.
Porisanti tayo purisa bhajaka kammakara upajivinoti gavassam dasaporisam.
     [18]  Thiyo  bandhu  puthu  kameti  thiyoti  itthipariggaho  vuccati .
@Footnote: 1 Ma. gava. 2 Ma. dasabyam. 3 Po. karamako. 4 Ma. Yu. dasavisayam.
@5 Ma. dasayam. 6 Ma. dasati.
Bandhuti    cattaro    bandhu    natibandhavapi    bandhu    gottabandhavapi
bandhu   mantabandhavapi   bandhu   sippabandhavapi   bandhu   .   puthu  kameti
bahu   kame  .  ete  puthu  kama  manapika  rupa  .pe.  manapika
photthabbati thiyo bandhu puthu kame.
     [19]   Yo   naro   anugijjhatiti  yoti  yo  yadiso  yathayutto
yathavihito      yathapakaro      yanthanappatto      yamdhammasamannagato
khattiyo   va  brahmano  va  vesso  va  suddo  va  gahattho  va
pabbajito  va  devo  va  manusso  va  .  naroti satto naro manavo
poso   puggalo   jivo   jatu   jantu   indagu  manujo  .  anugijjhatiti
kilesakamena      vatthukamesu      gijjhati     anugijjhati     paligijjhati
palibajjhatiti yo naro anugijjhati. Tenaha bhagava
         khettam vatthum hirannam va       gavassam dasaporisam
         thiyo bandhu puthu kame          yo naro anugijjhatiti.
     [20] Abala nam baliyanti         maddante nam parissaya
         tato nam dukkhamanveti           navam bhinnamivodakam.
     [21]   Abala   nam  baliyantiti  abalati  abala  kilesa  dubbala
appabala  appathamaka  hina  nihina  parihina  omaka  lamaka  jatukka
paritta   .   te   kilesa   tam   puggalam  sahanti  parisahanti  abhibhavanti
ajjhottharanti     pariyadiyanti     maddantiti    evampi    abala    nam
baliyanti    .   athava   abalam   puggalam   dubbalam   appabalam   appathamakam
Hinam  nihinam  parihinam  omakam  lamakam  jatukkam  parittam  yassa  natthi  saddhabalam
viriyabalam     satibalam     samadhibalam    pannabalam    hiribalam    ottappabalam
te   kilesa   tam   puggalam   sahanti  parisahanti  abhibhavanti  ajjhottharanti
pariyadiyanti maddantiti evampi abala nam baliyanti.
     [22]  Maddante  nam  parissayati  parissayati  1-  dve  parissaya
pakataparissaya ca paticchannaparissaya ca.
     {22.1}  Katame  pakataparissaya . Siha byaggha dipi acchataraccha
koka  gomahisa  hatthi  ahi  vicchika  satapadi  cora  va  assu manava
katakamma   va   akatakamma   va   cakkhurogo   sotarogo  ghanarogo
jivharogo   kayarogo   sisarogo   kannarogo   mukharogo  dantarogo
kaso  saso  pinaso  daho  2-  jaro  kucchirogo  muccha  pakkhandika
sula   visucika   kuttham   gando  kilaso  soso  apamaro  daddu  kandu
kacchu  rakhasa  vitacchika  lohitam  pittam  madhumeho  amsa  pilaka  bhagandala
pittasamutthana   abadha   semhasamutthana   abadha   vatasamutthana
abadha  sannipatika  abadha  utuparinamaja  abadha  visamapariharaja
abadha   opakkamika   abadha   kammavipakaja  abadha  sitam  unham
jighaccha   pipasa   uccaro   passavo   damsamakasavatatapasirimsapasamphassa
iti va ime vuccanti pakataparissaya.
     {22.2} Katame paticchannaparissaya. Kayaduccaritam vaciduccaritam manoduccaritam
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ime patha natthi. 2 Ma. sabbatka dahoti dissati.
Kamacchandanivaranam    byapadanivaranam    thinamiddhanivaranam   uddhaccakukkuccanivaranam
vicikicchanivaranam  rago  doso  moho  kodho  upanaho  makkho  palaso
issa  macchariyam  maya  satheyyam  thambho  sarambho mano atimano mado
pamado  sabbe  kilesa  sabbe  duccarita  sabbe daratha sabbe parilaha
sabbe santapa sabbakusalabhisankhara ime vuccanti paticchannaparissaya.
     {22.3}  Parissayati kenatthena parissaya. Parisahantiti parissaya.
Parihanaya samvattantiti parissaya. Tatrasayati parissaya.
     {22.4}  Katham parisahantiti parissaya. Te parissaya tam puggalam sahanti
parisahanti   abhibhavanti   ajjhottharanti   pariyadiyanti   maddanti   .  evam
parisahantiti parissaya.
     {22.5}  Katham  parihanaya  samvattantiti  parissaya . Te parissaya
kusalanam   dhammanam   parihanaya   antarayaya   samvattanti   .   katamesam
kusalanam   dhammanam  .  sammapatipadaya  anulomapatipadaya  apaccanikapatipadaya
anvatthapatipadaya      dhammanudhammapatipadaya     silesu     paripurikaritaya
indriyesu    guttadvarataya   bhojane   mattannutaya   jagariyanuyogassa
satisampajannassa       catunnam       satipatthananam       bhavananuyogassa
catunnam     sammappadhananam    bhavananuyogassa    catunnam    iddhippadanam
bhavananuyogassa       pancannam       indriyanam       bhavananuyogassa
pancannam      balanam      bhavananuyogassa     sattannam     bojjhanganam
Bhavananuyogassa    ariyassa    atthangikassa    maggassa   bhavananuyogassa
imesam   kusalanam   dhammanam  parihanaya  antarayaya  samvattanti  .  evam
parihanaya samvattantiti parissaya.
     {22.6}  Katham  tatrasayati  parissaya. Tatthete papaka akusala
dhamma  uppajjanti  attabhavasannissaya  .  yatha  bile  bilasaya  pana
sayanti  dake  dakasaya  pana  sayanti vane vanasaya pana sayanti rukkhe
rukkhasaya  pana  sayanti  evameva  tatthete  papaka  akusala  dhamma
uppajjanti attabhavasannissayati evampi tatrasayati parissaya.
     {22.7} Vuttam hetam bhagavata santevasiko bhikkhave bhikkhu sacariyako
dukkham  na  phasu  viharati  kathanca  bhikkhave  bhikkhu  santevasiko sacariyako
dukkham na phasu viharati idha bhikkhave bhikkhuno cakkhuna rupam disva uppajjanti [1]-
papaka   akusala   dhamma   sarasankappa   sannojaniya   tyassa  anto
vasanti  anvassavanti  papaka  akusala  dhammati  tasma  santevasikoti
vuccati   te   nam   samudacaranti  2-  papaka  akusala  dhammati  tasma
sacariyakoti  vuccati  puna  caparam  bhikkhave  bhikkhuno  sotena  saddam  sutva
ghanena   gandham   ghayitva   jivhaya  rasam  sayitva  kayena  photthabbam
phusitva   manasa   dhammam   vinnaya  uppajjanti  [3]-  papaka  akusala
dhamma   sarasankappa   sannojaniya  tyassa  anto  vasanti  anvassavanti
@Footnote: 1-3 Ma. ye .  2 Ma. samudacaranti nam.
Papaka   akusala   dhammati   tasma   santevasikoti  vuccati  te  nam
samudacaranti   papaka   akusala   dhammati   tasma  sacariyakoti  vuccati
evam  kho  bhikkhave bhikkhu santevasiko sacariyako dukkham na phasu viharatiti.
Evampi tatrasayati parissaya.
     {22.8}   Vuttam   hetam  bhagavata  tayome  bhikkhave  antaramala
antaraamitta     antarasapatta     antaravadhaka    antarapaccatthika
katame  tayo  lobho bhikkhave antaramalo 1- antaraamitto antarasapatto
antaravadhako   antarapaccatthiko   doso   bhikkhave   antaramalo   2-
antaraamitto     antarasapatto     antaravadhako    antarapaccatthiko
moho    bhikkhave   antaramalo   3-   antaraamitto   antarasapatto
antaravadhako   antarapaccatthiko  ime  kho  bhikkhave  tayo  antaramala
antaraamitta antarasapatta antaravadhaka antarapaccatthikati.
         Anatthajanano lobho         lobho cittappakopano
         bhayamantarato jatam           tam jano navabujjhati
         luddho attham na janati     luddho dhammam na passati
         andhatamam tada hoti          yam lobho sahate naram
         anatthajanano doso          doso cittappakopano
         bhayamantarato jatam            tam jano navabujjhati
         kuddho attham na janati     kuddho dhammam na passati
@Footnote:1-2-3 Ma. Yu. antaramalam. sabbattha idisameva.
         Andhatamam tada hoti          yam kodho 1- sahate naram
         anatthajanano moho          moho cittappakopano
         bhayamantarato jatam            tam jano navabujjhati
         mulho attham na janati     mulho dhammam na passati
         andhatamam tada hoti          yam moho sahate naranti.
Evampi tatrasayati parissaya.
     {22.9}  Vuttam  hetam  bhagavata  tayo kho maharaja purisassa dhamma
ajjhattam   uppajjamana   uppajjanti   ahitaya   dukkhaya  aphasuviharaya
katame  tayo  lobho  kho  maharaja  purisassa dhammo ajjhattam uppajjamano
uppajjati  ahitaya  dukkhaya  aphasuviharaya  doso  kho maharaja purisassa
dhammo  ajjhattam  uppajjamano  uppajjati  ahitaya  dukkhaya aphasuviharaya
moho  kho  maharaja  purisassa  dhammo  ajjhattam  uppajjamano  uppajjati
ahitaya  dukkhaya  aphasuviharaya  ime  kho maharaja tayo purisassa dhamma
ajjhattam uppajjamana uppajjanti ahitaya dukkhaya aphasuviharayati.
         Lobho doso ca moho ca     purisam papacetasam
         himsanti attasambhuta        tacasaramva samphalanti.
Evampi tatrasayati parissaya.
@Footnote: 1 Ma. doso.
     {22.10} Vuttam hetam bhagavata
                     rago ca doso ca itonidana
                     arati rati lomahamso ito jato
                     ito samutthaya manovitakka
                     kumaraka dhankamivossajjantiti.
Evampi tatrasayati parissaya.
     {22.11}  Maddante  nam  parissayati te parissaya tam puggalam sahanti
parisahanti   abhibhavanti   ajjhottharanti   pariyadiyanti   maddantiti  maddante
nam parissaya.
     [23]  Tato  nam dukkhamanvetiti [1]- tato tato parissayato tam puggalam
dukkham   anveti  anugacchati  anvayikam  hoti  jatidukkham  anveti  anugacchati
anvayikam  hoti  jaradukkham  anveti  anugacchati  anvayikam  hoti byadhidukkham
anveti   anugacchati   anvayikam   hoti   maranadukkham   anveti   anugacchati
anvayikam      hoti     sokaparidevadukkhadomanassupayasadukkham     anveti
anugacchati     anvayikam      hoti    nerayikadukkham    tiracchanayonikadukkham
pittivisayikadukkham    anveti    anugacchati   anvayikam   hoti   manusakadukkham
gabbhokkantimulakadukkham       gabbhe      thitimulakadukkham       gabbhavutthana-
mulakadukkham      jatassupanibandhikadukkham     2-     jatassaparadheyyakadukkham
attupakkamadukkham     parupakkamadukkham     anveti     anugacchati    anvayikam
hoti   dukkhadukkham   anveti   anugacchati   anvayikam   hoti   sankharadukkham
@Footnote: 1 Ma. Yu. tatoti .  2 Ma. jatassupanibandhakam dukkham.
Viparinamadukkham  cakkhurogo  sotarogo  ghanarogo  jivharogo  kayarogo
sisarogo  kannarogo  mukharogo  dantarogo  kaso  saso  pinaso daho
jaro   kucchirogo  muccha  pakkhandika  sula  1-  visucika  kuttham  gando
kilaso   soso  apamaro  daddu  kandu  kacchu  rakhasa  vitacchika  lohitam
pittam   madhumeho   amsa   pilaka   bhagandala   pittasamutthana  abadha
semhasamutthana    abadha    vatasamutthana   abadha   sannipatika
abadha  utuparinamaja  abadha  visamapariharaja  abadha  opakkamika
abadha  kammavipakaja  abadha  sitam  unham  jighaccha  pipasa uccaro
passavo         damsamakasavatatapasirimsapasamphassadukkham        matumaranadukkham
pitumaranadukkham       bhatumaranadukkham       bhaginimaranadukkham      puttamaranadukkham
dhitumaranadukkham      natibyasanadukkham      bhogabyasanadukkham     rogabyasanadukkham
silabyasanadukkham   ditthibyasanadukkham   anveti   anugacchati   anvayikam   hotiti
tato nam dukkhamanveti.
     [24]  Navam  bhinnamivodakanti yatha bhinnam navam udakam 2- anvayikam 3-
tato  tato  udakam  anveti  anugacchati anvayikam hoti puratopi udakam anveti
anugacchati  anvayikam  hoti  pacchatopi  hetthatopi  passatopi  udakam anveti
anugacchati  anvayikam  hoti  evameva  tato tato parissayato tam puggalam dukkham
anveti  anugacchati  anvayikam  hoti  jatidukkham  anveti anugacchati anvayikam
hoti   .pe.   ditthibyasanadukkham   anveti   anugacchati   anvayikam  hotiti
@Footnote: 1 Ma. Yu. sula.. 2 Ma. dakamesi tato tato .... 3 Yu. anvayikanti pathapadam
@natthi.
Navam bhinnamivodakam. Tenaha bhagava
         abala nam baliyanti                maddante nam parissaya
         tato nam dukkhamanveti              navam bhinnamivodakanti.
     [25] Tasma jantu sada sato      kamani parivajjaye
         te pahaya tare ogham              navam sitvava paragu.
     [26]  Tasma  jantu  sada  satoti  tasmati tasma tamkarana tamhetu
tappaccaya   tamnidana   1-   etam   adinavam   sampassamano  kamesuti
tasma   .  jantuti  satto  naro  manavo  poso  puggalo  jivo  jatu
jantu   indagu   manujo   .  sadati  sada  sabbada  sabbakalam  niccakalam
dhuvakalam   satatam   samitam   abbokinnam   pokhanupokham   2-   udakummikajatam
avici  santati  sahitam  phusitam  3-  purebhattam  pacchabhattam purimayamam majjhimayamam
pacchimayamam   kale  junhe  vasse  hemante  gimhe  purime  vayokhandhe
majjhime   vayokhandhe   pacchime   vayokhandhe  .  satoti  catuhi  karanehi
sato   kaye   kayanupassanasatipatthanam   bhavento   sato   vedanasu
citte    dhammesu    dhammanupassanasatipatthanam    bhavento   sato  .
Aparehipi  4-  catuhi  karanehi  sato  .pe.  so  vuccati  satoti tasma
jantu sada sato.
     [27]   Kamani  parivajjayeti  kamaniti  uddanato  dve  kama
vatthukama  ca  kilesakama  ca  .pe.  ime  vuccanti  vatthukama .pe.
@Footnote: 1 tamnidanantipi patho. 2 Ma. Yu. ponkhanuponkham. 3 Ma. phassitam. Po. Yu.
@phussitam. ito param evam natabbam. 4 ma pisaddo natthi.
Ime   vuccanti   kilesakama  .  kamani  parivajjayeti  dvihi  karanehi
kame  parivajjeyya  vikkhambhanato  va  samucchedato va. Katham vikkhambhanato
kame   parivajjeyya   .   atthikankalupama   kama   appassadatthenati
passanto    vikkhambhanato    kame   parivajjeyya   mamsapesupama   kama
bahusadharanatthenati    passanto    vikkhambhanato    kame   parivajjeyya
tinukkupama   kama   anudahanatthenati   passanto   vikkhambhanato   kame
parivajjeyya   .pe.   nevasannanasannayatanasamapattim   bhaventopi  1-
vikkhambhanato  kame  parivajjeyya  .  evam vikkhambhanato kame parivajjeyya
.pe. Evam samucchedato kame parivajjeyyati kamani parivajjaye.
     [28] Te pahaya tare oghanti teti vatthukame parijanitva kilesakame
pahaya     pajahitva     vinoditva    byantikaritva    anabhavangamitva
kamacchandanivaranam     pahaya     pajahitva    vinoditva    byantikaritva
anabhavangamitva     byapadanivaranam     thinamiddhanivaranam    uddhaccakukkucca-
nivaranam   vicikicchanivaranam   pahaya   pajahitva   vinoditva  byantikaritva
anabhavangamitva  kamogham  bhavogham  ditthogham  avijjogham  tareyya  uttareyya
patareyya samatikkameyya vitivatteyyati te pahaya tare ogham.
     [29]   Navam  sitvava  paraguti  yatha  garukam  navam  bharikam  udakam
sincitva   2-   osincitva   chaddetva  lahukaya  navaya  khippam  lahum
@Footnote: 1 Ma. pisaddo natthi .  2 Ma. Yu. sitva.
Appakasireneva   param   gaccheyya   evameva   vatthukame   parijanitva
kilesakame  pahaya  pajahitva  vinoditva  byantikaritva  anabhavangamitva
kamacchandanivaranam       byapadanivaranam      thinamiddhanivaranam      uddhacca-
kukkuccanivaranam     vicikicchanivaranam     pahaya    pajahitva    vinoditva
byantikaritva    anabhavangamitva    khippam   lahum   appakasireneva   param
gaccheyya   .  param  vuccati  amatam  nibbanam  yo  so  sabbasankharasamatho
sabbupadhipatinissaggo    tanhakkhayo    virago   nirodho   nibbanam   param
gaccheyya   param   adhigaccheyya   param   phuseyya  param  sacchikareyya .
Paraguti  yopi  param  gantukamo  sopi  paragu  yopi  param  gacchati sopi
paragu yopi param gato sopi paragu.
     {29.1}   Vuttam  hetam  bhagavata  tinno  paragato  thale  titthati
brahmanoti  .  brahmanoti  kho  bhikkhave  arahato  etam  adhivacanam  so
abhinnaparagu       parinnaparagu       pahanaparagu      bhavanaparagu
sacchikiriyaparagu      samapattiparagu      abhinnaparagu     sabbadhammanam
parinnaparagu   sabbadukkhanam   pahanaparagu   sabbakilesanam   bhavanaparagu
catunnam    ariyamagganam    sacchikiriyaparagu    nirodhassa    samapattiparagu
sabbasamapattinam    so    vasippatto    paramippatto   ariyasmim   silasmim
vasippatto      paramippatto     ariyasmim     samadhismim     vasippatto
paramippatto   ariyaya   pannaya   vasippatto   paramippatto   ariyaya
vimuttiya    so    paragato    parappatto    antagato   antappatto
Kotigato    kotippatto    pariyantagato    pariyantappatto   vosanagato
vosanappatto     tanagato    tanappatto    lenagato    lenappatto
saranagato     saranappatto     abhayagato     abhayappatto     accutagato
accutappatto    amatagato    amatappatto   nibbanagato   nibbanappatto
so     vutthavaso     cinnacarano    gataddho    gatadiso    gatakotiko
palitabrahmacariyo     uttamaditthippatto     bhavitamaggo     pahinakileso
patividdhakuppo    sacchikatanirodho    dukkham    tassa   parinnatam   samudayo
pahino   maggo   bhavito   nirodho   sacchikato   abhinneyyam   abhinnatam
parinneyyam     parinnatam     pahatabbam    pahinam    bhavetabbam    bhavitam
sacchikatabbam sacchikatam
     {29.2}    so   ukkhittapaligho   sankinnaparikkho   abbulhesiko
niraggalo   ariyo   pannaddhajo   pannabharo  visannutto  pancangavippahino
chalangasamannagato    ekarakkho    caturapasseno    panunnapaccekasacco
samavayasatthesano    anavilasankappo   passaddhakayasankharo   suvimuttacitto
suvimuttapanno kevali vusitava uttamapuriso paramapuriso paramappattippatto
     {29.3}  so neva acinati 1- na apacinati apacinitva thito neva
pajahati  na upadiyati pajahitva thito neva visineti 2- na ussineti visinetva
thito  neva  vidhupeti  na  sandhupeti vidhupetva thito asekkhena silakkhandhena
samannagatatta  thito  asekkhena  samadhikkhandhena asekkhena pannakkhandhena
asekkhena     vimuttikkhandhena     asekkhena    vimuttinanadassanakkhandhena
@Footnote: 1 Po. neva acinnati na apacinati apaviditva. Ma. nevacinati. 2 Ma. neva
@samsibbati.
Samannagatatta  thito  saccam  patipadayitva  thito  evam  1- samatikkamitva
thito  kilesaggim  pariyadayitva  thito  aparigamanataya thito kutam 2- samadaya
thito   muttipatisevanataya   thito   mettaya  parisuddhiya  thito  karunaya
muditaya    upekkhaya   parisuddhiya   thito   accantaparisuddhiya   thito
akammannataya   3-   parisuddhiya   thito  vimuttatta  thito  santusitatta
thito   khandhapariyante   thito  dhatupariyante  thito  ayatanapariyante  thito
gatipariyante    thito   upapattipariyante   thito   patisandhipariyante   thito
bhavapariyante  thito  samsarapariyante  thito  vattapariyante  thito  antimabhave
thito antimasamussaye thito antimadehadharo araha.
         Tassayam pacchimako bhavo      carimoyam samussayo
         jatimaranasamsaro               natthi tassa punabbhavoti.
Navam sitvava paragu. Tenaha bhagava
         tasma jantu sada sato      kamani parivajjaye
         te pahaya tare ogham           navam sitvava paraguti.
               Pathamo kamasuttaniddeso nitthito.
                    --------------
@Footnote: 1 Ma. Yu. ejam. 2 Ma. Yu. katam. 3 Ma. akamyataya.



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 29 page 1-25. https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=29&A=1&modeTY=2              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=29&A=1&modeTY=2              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=29&item=1&items=29              Compare with The MCU Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=29&siri=1              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=1              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=1              Contents of The Tipitaka Volume 29 https://84000.org/tipitaka/read/?index_29 https://84000.org/tipitaka/english/?index_29

แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]