ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ThaiVersion   McuVersion   PaliThai   PaliRoman 
First LinkPrevious Linkไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 31 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 23 : Sutta. Khu. Paṭisambhidāmaggo

page244.

Mahāvagge ānāpānakathā -------- [362] Soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato samādhikāni dve ñāṇasatāni uppajjanti aṭṭha paripanthe ñāṇāni aṭṭha ca upakāre ñāṇāni aṭṭhārasa upakkilese ñāṇāni terasa vodāne ñāṇāni battiṃsaṃ satokārīsu 1- ñāṇāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni aṭṭha nibbidāñāṇāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni aṭṭha nibbidāpaṭippassaddhiñāṇāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni. [363] Katamāni aṭṭha paripanthe ñāṇāni aṭṭha ca upakāre ñāṇāni . kāmacchando samādhissa paripantho nekkhammaṃ samādhissa upakāraṃ byāpādo samādhissa paripantho abyāpādo samādhissa upakāraṃ thīnamiddhaṃ samādhissa paripantho ālokasaññā samādhissa upakāraṃ uddhaccaṃ samādhissa paripantho avikkhepo samādhissa upakāraṃ vicikicchā samādhissa paripantho dhammavavatthānaṃ samādhissa upakāraṃ avijjā samādhissa paripantho ñāṇaṃ samādhissa upakāraṃ arati samādhissa paripantho pāmujjaṃ samādhissa upakāraṃ sabbepi akusalā dhammā samādhissa paripantho sabbepi kusalā dhammā samādhissa upakāraṃ imāni aṭṭha @Footnote: 1 Ma. satokārisusa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page245.

Panthe ñāṇāni aṭṭha ca upakāre ñāṇāni imehi soḷasahi ākārehi udupitacittaṃ samudupitacittaṃ 1- ekatte santiṭṭhati nīvaraṇehi visujjhati. [364] Katame te ekattā . nekkhammaṃ ekattaṃ abyāpādo ekattaṃ ālokasaññā ekattaṃ avikkhepo ekattaṃ dhammavavatthānaṃ ekattaṃ ñāṇaṃ ekattaṃ pāmujjaṃ ekattaṃ sabbe kusalā dhammā ekattā . katame te nīvaraṇā . kāmacchando nīvaraṇaṃ byāpādo nīvaraṇaṃ thīnamiddhaṃ nīvaraṇaṃ uddhaccakukkuccaṃ nīvaraṇaṃ vicikicchā nīvaraṇaṃ avijjā nīvaraṇaṃ arati nīvaraṇaṃ sabbe akusalā dhammā nīvaraṇā. [365] Nīvaraṇāti kenatthena nīvaraṇā . niyyānāvaraṇaṭṭhena nīvaraṇā . katame te niyyānā . nekkhammaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ tena ca nekkhammena ariyā nīyanti kāmacchando niyyānāvaraṇaṃ tena ca kāmacchandena nivutattā nekkhammaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ nappajānātīti kāmacchando niyyānāvaraṇaṃ abyāpādo ariyānaṃ niyyānaṃ tena ca abyāpādena ariyā nīyanti byāpādo niyyānāvaraṇaṃ tena ca byāpādena nivutattā abyāpādaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ nappajānātīti byāpādo niyyānāvaraṇaṃ ālokasaññā ariyānaṃ niyyānaṃ tāya ca ālokasaññāya ariyā @Footnote: 1 Sī. uddhataṃ cittaṃ pamuducittaṃ cittaṃ. Ma. uducitaṃ cittaṃ samuducitaṃ @cittaṃ. Yu. uddhataṃ cittaṃ samuducittaṃ cittaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page246.

Nīyanti thīnamiddhaṃ niyyānāvaraṇaṃ tena ca thīnamiddhena nivutattā ālokasaññaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ nappajānātīti thīnamiddhaṃ niyyānāvaraṇaṃ avikkhepo ariyānaṃ niyyānaṃ tena ca avikkhepena ariyā nīyanti uddhaccaṃ niyyānāvaraṇaṃ tena ca uddhaccena nivutattā avikkhepaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ nappajānātīti uddhaccaṃ niyyānāvaraṇaṃ dhammavavatthānaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ tena ca dhammavavatthānena ariyā nīyanti vicikicchā niyyānāvaraṇaṃ tāya ca vicikicchāya nivutattā dhammavavatthānaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ nappajānātīti {365.1} vicikicchā niyyānāvaraṇaṃ ñāṇaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ tena ca ñāṇena ariyā nīyanti avijjā niyyānāvaraṇaṃ tāya ca avijjāya nivutattā ñāṇaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ nappajānātīti avijjā niyyānāvaraṇaṃ pāmujjaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ tena pāmujjena ariyā nīyanti arati niyyānāvaraṇaṃ tāya ca aratiyā nivutattā pāmujjaṃ ariyānaṃ niyyānaṃ nappajānātīti arati niyyānāvaraṇaṃ sabbepi kusalā dhammā ariyānaṃ niyyānaṃ tehi [1]- dhammehi ariyā nīyanti sabbepi akusalā dhammā niyyānāvaraṇā tehi ca akusalehi dhammehi nivutattā kusale dhamme ariyānaṃ niyyānaṃ nappajānātīti sabbepi akusalā dhammā niyyānāvaraṇā imehi ca pana nīvaraṇehi visuddhacittassa soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato khaṇikasamodhānā. @Footnote: 1 Ma. ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page247.

[366] Katame aṭṭhārasa upakkilesā uppajjanti . Assāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato ajjhattavikkhepagataṃ cittaṃ samādhissa paripantho passāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato bahiddhāvikkhepagataṃ cittaṃ samādhissa paripantho assāsapaṭikaṅkhaṇā nikanti taṇhācariyā samādhissa paripantho passāsapaṭikaṅkhaṇā nikanti taṇhācariyā samādhissa paripantho assāsenābhitunnassa passāsapaṭilābhe mucchanā 1- samādhissa paripantho passāsenābhitunnassa assāsapaṭilābhe mucchanā 2- samādhissa paripantho. Anugacchanā ca assāsaṃ passāsaṃ anugacchanā sati ajjhattavikkhepā kaṅkhaṇā bahiddhāvikkhepapanthanā 3- cha [4]- ete upakkilesā ānāpānassatisamādhissa yehi vikampamānassa 5- no ce 6- cittaṃ vimuccati vimokkhaṃ appajānantā te honti parapattiyāti. [367] Nimittaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampati samādhissa paripantho assāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampati samādhissa paripantho nimittaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampati samādhissa paripantho passāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampati samādhissa paripantho assāsaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampati samādhissa paripantho passāsaṃ āvajjato assāse @Footnote: 1-2 Sī. samucchinnā. 3 Ma. Yu. ... patthanā. 4 Ma. Yu. assāse nābhitunnassa, @passāsapaṭilābhe mucchanā passāse nābhitunnassa assāsapaṭilābhe mucchanā. @5 Ma. vikkhippamānassa. Yu. vikkhepamānassa. evamuparipi. @6 Ma. Yu. ca. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page248.

Cittaṃ vikampati samādhissa paripantho. Nimittaṃ āvajjamānassa assāse vikkhippate 1- mano assāsaṃ āvajjamānassa nimitte cittaṃ vikampati nimittaṃ āvajjamānassa passāse vikkhippate mano passāsaṃ āvajjamānassa nimitte cittaṃ vikampati assāsaṃ āvajjamānassa passāse vikkhippate mano passāsaṃ āvajjamānassa assāse cittaṃ vikampati cha ete upakkilesā ānāpānassatisamādhissa yehi vikampamānassa no ce cittaṃ vimuccati vimokkhaṃ appajānantā te honti parapattiyāti. {367.1} Atītānudhāvanaṃ cittaṃ vikkhepānupatitaṃ samādhissa paripantho anāgatapaṭikaṅkhaṇaṃ cittaṃ vikampitaṃ samādhissa paripantho līnaṃ cittaṃ kosajjānupatitaṃ samādhissa paripantho atipaggahitaṃ cittaṃ uddhaccānupatitaṃ samādhissa paripantho abhiññātaṃ 2- cittaṃ rāgānupatitaṃ samādhissa paripantho apaññātaṃ 3- cittaṃ byāpādānupatitaṃ samādhissa paripantho. [368] Atītānudhāvanaṃ cittaṃ anāgatapāṭikaṅkhaṇaṃ līnaṃ atipaggahitaṃ abhiññātaṃ apaññātaṃ cittaṃ na samādhiyati cha ete upakkilesā ānāpānassatisamādhissa @Footnote: 1 Ma. vikkhipate. evamuparipi. 2 Sī. Ma. Yu. abhiṇataṃ. @3 Sī. Ma. Yu. apaṇataṃ. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page249.

Yehi upakkiliṭṭhasaṅkappo adhicittaṃ nappajānātīti. [369] Assāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato ajjhattaṃ vikkhepagatena cittena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca {369.1} passāsādimajjhapariyosānaṃ satiyā anugacchato bahiddhā vikkhepagatena cittena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca assāsapaṭikaṅkhaṇāya nikantiyā taṇhācariyāya kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca passāsapaṭikaṅkhaṇāya nikantiyā taṇhācariyāya kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca assāsenābhitunnassa passāsapaṭilābhe mucchitattā 1- kāyopi {369.2} cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca passāsenābhitunnassa assāsapaṭilābhe mucchitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca {369.3} nimittaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca assāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca nimittaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampitattā 2- kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca passāsaṃ āvajjato nimitte cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti @Footnote: 1 Sī. mucchanattā. 2 Sī. vikkhambhitattā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page250.

Iñjitā ca phanditā ca assāsaṃ āvajjato passāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca passāsaṃ āvajjato assāse cittaṃ vikampitattā kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca atītānudhāvanena cittena vikkhepānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca anāgatapāṭikaṅkhena cittena vikampitena 1- kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca {369.4} līnena cittena kosajjānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca atipaggahitena cittena uddhaccānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca abhiññātena 2- cittena rāgānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca apaññātena 3- cittena byāpādānupatitena kāyopi cittampi sāraddhā ca honti iñjitā ca phanditā ca. Ānāpānassati yassa aparipuṇṇā abhāvitā kāyopi iñjito hoti cittampi hoti iñjitaṃ kāyopi phandito hoti cittampi hoti phanditaṃ ānāpānassati yassa paripuṇṇā subhāvitā kāyopi aniñjito hoti cittampi hoti aniñjitaṃ @Footnote: 1 Sī. Yu. vikkhambhitena. 2 Sī. abhiṇatena. 3 Sī. Ma. apaṇatena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page251.

Kāyopi aphandito hoti cittampi hoti aphanditanti. {369.5} Tehi ca pana nīvaraṇehi visuddhacittassa soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato khaṇikasamodhānā ime aṭṭhārasa upakkilesā uppajjanti. [370] Katamāni terasa vodāne ñāṇāni . atītānudhāvanaṃ cittaṃ vikkhepānupatitaṃ taṃ vivajjayitvā ekaṭṭhāne samādahati evaṃpi cittaṃ na vikkhepaṃ gacchati anāgatapaṭikaṅkhaṇaṃ cittaṃ vikampitaṃ 1- taṃ vivajjayitvā tattheva adhimokkheti evaṃpi cittaṃ na vikkhepaṃ gacchati līnaṃ cittaṃ kosajjānupatitaṃ taṃ paggaṇhitvā kosajjaṃ pajahati evaṃpi cittaṃ na vikkhepaṃ gacchati atipaggahitaṃ cittaṃ uddhaccānupatitaṃ taṃ niggaṇhitvā uddhaccaṃ pajahati evaṃpi cittaṃ na vikkhepaṃ gacchati abhiññātaṃ cittaṃ rāgānupatitaṃ taṃ sampajāno hutvā rāgaṃ pajahati evaṃpi cittaṃ na vikkhepaṃ gacchati apaññātaṃ cittaṃ byāpādānupatitaṃ taṃ sampajāno hutvā byāpādaṃ pajahati evaṃpi cittaṃ na vikkhepaṃ gacchati imehi chahi ṭhānehi parisuddhaṃ cittaṃ pariyodātaṃ ekattagataṃ hoti. [371] Katame te ekattā . dānavossaggupaṭṭhānekattaṃ samathanimittupaṭṭhānekattaṃ vayalakkhaṇupaṭṭhānekattaṃ nirodhupaṭṭhānekattaṃ dānavossaggupaṭṭhānekattaṃ cāgādhimuttānaṃ samathanimittupaṭṭhānekattañca @Footnote: 1 Sī. Yu. vikkhambhitaṃ. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page252.

Adhicittamanuyuttānaṃ vayalakkhaṇupaṭṭhānekattañca vipassakānaṃ nirodhupaṭṭhānekattañca ariyapuggalānaṃ imehi catūhi ṭhānehi ekattagataṃ cittaṃ paṭipadāvisuddhipasannañceva hoti upekkhānubrūhitañca ñāṇena ca sampahaṃsitaṃ. [372] Paṭhamajjhānassa ko ādi kiṃ majjhe kiṃ pariyosānaṃ . Paṭhamajjhānassa paṭipadāvisuddhi ādi upekkhānubrūhanā majjhe sampahaṃsanā pariyosānaṃ. [373] Paṭhamajjhānassa paṭipadāvisuddhi ādi ādissa kati lakkhaṇāni . ādissa tīṇi lakkhaṇāni yo tassa paripantho tato cittaṃ visujjhati visuddhattā cittaṃ majjhimaṃ samathanimittaṃ paṭipajjati paṭipannattā tattha cittaṃ pakkhandati yañca paripanthato cittaṃ visujjhati yañca visuddhattā cittaṃ majjhimaṃ samathanimittaṃ paṭipajjati yañca paṭipannattā tattha cittaṃ pakkhandati paṭhamajjhānassa paṭipadāvisuddhi ādi ādissa imāni tīṇi lakkhaṇāni tena vuccati paṭhamajjhānaṃ ādikalyāṇañceva hoti lakkhaṇasampannañca. [374] Paṭhamajjhānassa upekkhānubrūhanā majjhe majjhassa kati lakkhaṇāni . majjhassa tīṇi lakkhaṇāni visuddhaṃ cittaṃ ajjhupekkhati samathapaṭipannaṃ ajjhupekkhati ekattupaṭṭhānaṃ ajjhupekkhati yañca visuddhaṃ cittaṃ ajjhupekkhati yañca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page253.

Samathapaṭipannaṃ ajjhupekkhati yañca ekattupaṭṭhānaṃ ajjhupekkhati paṭhamajjhānassa upekkhānubrūhanā majjhe majjhassa imāni tīṇi lakkhaṇāni tena vuccati paṭhamajjhānaṃ majjhe kalyāṇañceva hoti lakkhaṇasampannañca. [375] Paṭhamajjhānassa sampahaṃsanā pariyosānaṃ pariyosānassa kati lakkhaṇāni . pariyosānassa cattāri lakkhaṇāni tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena sampahaṃsanā indriyānaṃ ekarasaṭṭhena sampahaṃsanā tadupagaviriyavāhanaṭṭhena sampahaṃsanā āsevanaṭṭhena sampahaṃsanā paṭhamajjhānassa sampahaṃsanā pariyosānaṃ pariyosānassa imāni cattāri lakkhaṇāni tena vuccati paṭhamajjhānaṃ pariyosānakalyāṇañceva hoti lakkhaṇasampannañca evaṃ tivattagataṃ cittaṃ tividhakalyāṇakaṃ dasalakkhaṇasampannaṃ vitakkasampannañceva hoti vicārasampannañca pītisampannañca sukhasampannañca cittassa adhiṭṭhānasampannañca saddhāsampannañca viriyasampannañca satisampannañca samādhisampannañca paññāsampannañca. [376] Dutiyajjhānassa ko ādi kiṃ majjhe kiṃ pariyosānaṃ . Dutiyajjhānassa paṭipadāvisuddhi ādi upekkhānubrūhanā majjhe sampahaṃsanā pariyosānaṃ .pe. evaṃ tivattagataṃ cittaṃ tividhakalyāṇakaṃ dasalakkhaṇasampannaṃ vicārasampannañca pītisampannañceva hoti sukhasampannañca cittassa adhiṭṭhānasampannañca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page254.

Saddhāsampannañca viriyasampannañca satisampannañca samādhisampannañca paññāsampannañca. [377] Tatiyajjhānassa ko ādi kiṃ majjhe kiṃ pariyosānaṃ .pe. evaṃ tivattagataṃ cittaṃ tividhakalyāṇakaṃ dasalakkhaṇasampannaṃ pītisampannañca 1- sukhasampannañceva hoti cittassa adhiṭṭhānasampannañca saddhāsampannañca viriyasampannañca satisampannañca samādhisampannañca paññāsampannañca. [378] Catutthajjhānassa ko ādi kiṃ majjhe kiṃ pariyosānaṃ .pe. evaṃ tivattagataṃ cittaṃ tividhakalyāṇakaṃ dasalakkhaṇasampannaṃ upekkhāsampannañceva hoti cittassa adhiṭṭhānasampannañca saddhāsampannañca viriyasampannañca satisampannañca samādhisampannañca paññāsampannañca. [379] Ākāsānañcāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatana- samāpattiyā ākiñcaññāyatanasamāpattiyā nevasaññā- nāsaññāyatanasamāpattiyā ko ādi kiṃ majjhe kiṃ pariyosānaṃ .pe. Evaṃ tivattagataṃ cittaṃ tividhakalyāṇakaṃ dasalakkhaṇasampannaṃ upekkhāsampannañceva hoti cittassa adhiṭṭhānasampannañca .pe. Paññāsampannañca. [380] Aniccānupassanāya ko ādi kiṃ majjhe kiṃ pariyosānaṃ .pe. evaṃ tivattagataṃ cittaṃ tividhakalyāṇakaṃ @Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page255.

Dasalakkhaṇasampannañceva hoti vicārasampannañca pītisampannañca sukhasampannañca cittassa adhiṭṭhānasampannañca saddhāsampannañca viriyasampannañca satisampannañca samādhisampannañca paññāsampannañca . Dukkhānupassanāya anattānupassanāya nibbidānupassanāya virāgānupassanāya nirodhānupassanāya paṭinissaggānupassanāya khayānupassanāya vayānupassanāya vipariṇāmānupassanāya animittānupassanāya appaṇihitānupassanāya suññatānupassanāya adhipaññādhammavipassanāya yathābhūtañāṇadassanāya ādīnavānupassanāya paṭisaṅkhānupassanāya vivaṭṭanānupassanāya sotāpattimaggassa sakadāgāmimaggassa anāgāmimaggassa .pe. [381] Arahattamaggassa ko ādi kiṃ majjhe kiṃ pariyosānaṃ . Arahattamaggassa paṭipadāvisuddhi ādi upekkhānubrūhanā majjhe sampahaṃsanā pariyosānaṃ . arahattamaggassa paṭipadāvisuddhi ādi ādissa kati lakkhaṇāni . ādissa tīṇi lakkhaṇāni yo tassa paripantho tato cittaṃ visujjhati yañca visuddhattā cittaṃ majjhimaṃ samathanimittaṃ paṭipajjati yañca paṭipannattā tattha cittaṃ pakkhandati yañca paripanthato cittaṃ visujjhati yañca visuddhattā cittaṃ majjhimaṃ samathanimittaṃ paṭipajjati yañca paṭipannattā tattha cittaṃ pakkhandati arahattamaggassa paṭipadāvisuddhi ādi ādissa imāni tīṇi lakkhaṇāni

--------------------------------------------------------------------------------------------- page256.

Tena vuccati arahattamaggo ādikalyāṇo ceva hoti lakkhaṇasampanno ca. [382] Arahattamaggassa upekkhānubrūhanā majjhe majjhassa kati lakkhaṇāni . majjhassa tīṇi lakkhaṇāni visuddhacittaṃ ajjhupekkhati samathapaṭipannaṃ ajjhupekkhati ekattupaṭṭhānaṃ ajjhupekkhati yañca visuddhaṃ cittaṃ ajjhupekkhati yañca samathapaṭipannaṃ ajjhupekkhati yañca ekattupaṭṭhānaṃ ajjhupekkhati tena vuccati arahattamaggo majjhekalyāṇo ceva hoti lakkhaṇasampanno ca. [383] Arahattamaggassa sampahaṃsanā pariyosānaṃ pariyosānassa kati lakkhaṇāni . pariyosānassa cattāri lakkhaṇāni tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena sampahaṃsanā indriyānaṃ ekarasaṭṭhena sampahaṃsanā tadupagaviriyavāhanaṭṭhena sampahaṃsanā āsevanaṭṭhena sampahaṃsanā arahattamaggassa sampahaṃsanā pariyosānaṃ pariyosānassa imāni cattāri lakkhaṇāni tena vuccati arahattamaggo pariyosānakalyāṇo ceva hoti lakkhaṇasampanno ca evaṃ tivattagataṃ cittaṃ tividhakalyāṇakaṃ dasalakkhaṇasampannaṃ vitakkasampannañceva hoti vicārasampannañca pītisampannañca sukhasampannañca cittassa adhiṭṭhānasampannañca saddhāsampannañca viriyasampannañca satisampannañca samādhisampannañca paññāsampannañca .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page257.

[383] Nimittaṃ assāsapassāsā anārammaṇamekacittassa ajānato ca tayo dhamme bhāvanā nupalabbhati nimittaṃ assāsapassāsā anārammaṇamekacittassa jānato ca tayo dhamme bhāvanā upalabbhatīti. [384] Kathaṃ ime ca tayo dhammā ekacittassa ārammaṇā na honti na cime tayo dhammā aviditā honti na ca cittaṃ vikkhepaṃ gacchati padhānañca paññāyati payogañca sādheti visesamadhigacchati . seyyathāpi rukkho same bhūmibhāge nikkhitto tamenaṃ puriso kakacena chindeyya rukkhe phuṭṭhakakacadantānaṃ vasena purisassa sati upaṭṭhitā hoti na āgate vā gate vā kakacadante manasi karoti na āgatā vā gatā vā kakacadantā aviditā honti padhānañca paññāyati payogañca sādheti visesamadhigacchati 1- yathā rukkho same bhūmibhāge nikkhitto evaṃ upanibandhanānimittaṃ yathā kakacadantā evaṃ assāsapassāsā yathā rukkhe phuṭṭhakakacadantānaṃ vasena purisassa sati upaṭṭhitā hoti na āgate vā gate vā kakacadante manasi karoti na āgatā vā gatā vā kakacadantā aviditā honti padhānañca paññāyati payogañca sādheti visesamadhigacchati 1- evameva bhikkhu nāsikagge vā mukhanimitte vā satiṃ upaṭṭhapetvā nisinno hoti na āgate @Footnote: 1 Ma. ime pāṭhā natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page258.

Vā gate vā assāsapassāse manasi karoti na āgatā vā gatā vā assāsapassāsā aviditā honti padhānañca paññāyati payogañca sādheti visesamadhigacchati [1]-. [385] Katamaṃ padhānaṃ . āraddhaviriyassa kāyopi cittampi kammaniyaṃ hoti idaṃ padhānaṃ . katamo payogo . āraddhaviriyassa upakkilesā pahīyanti vitakkā vūpasamanti ayaṃ payogo . katamo viseso . āraddhaviriyassa saññojanāni pahīyanti anusayā byāsanti 2- ayaṃ viseso . evaṃ ime ca tayo dhammā ekacittassa ārammaṇā na honti na cime tayo dhammā aviditā honti na ca cittaṃ vikkhepaṃ gacchati padhānañca paññāyati payogañca sādheti visesamadhigacchati. [386] Ānāpānassati yassa paripuṇṇā subhāvitā anupubbaṃ paricitā yathā buddhena desitā so imaṃ lokaṃ 3- pabhāseti abbhā muttova candimāti. {386.1} Ānanti assāso no passāso. Apānanti passāso no assāso . assāsapassāsavasena upaṭṭhānaṃ sati 4- yo assāsati tassupaṭṭhāti yo passāsati tassupaṭṭhāti . paripuṇṇāti pariggahaṭṭhena paripuṇṇā parivāraṭṭhena paripuṇṇā paripūraṭṭhena @Footnote: 1 Ma. padhānañca. 2 Ma. byantī honti. 3 Sī. ime loke. @4 Sī. assāsavasena upaṭṭhānaṃ sati passāsavasena upaṭṭhānaṃ sati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

Paripuṇṇā. {386.2} Subhāvitāti catasso bhāvanā tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā āsevanaṭṭhena bhāvanā tassime cattāro bhāvanaṭṭhā yānīkatā honti vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā. {386.3} Yānīkatāti yattha yattha ākaṅkhati tattha tattha vasippatto hoti balappatto vesārajjappatto tassa [1]- te dhammā āvajjanapaṭibaddhā honti ākaṅkhaṇapaṭibaddhā 2- manasikārapaṭibaddhā cittuppādapaṭibaddhā tena vuccati yānīkatāti. {386.4} Vatthukatāti yasmiṃ yasmiṃ vatthusmiṃ cittaṃ svādhiṭṭhitaṃ hoti tasmiṃ tasmiṃ vatthusmiṃ sati supatiṭṭhitā 3- hoti yasmiṃ yasmiṃ vā pana vatthusmiṃ sati supatiṭṭhitā hoti tasmiṃ tasmiṃ vatthusmiṃ cittaṃ svādhiṭṭhitaṃ hoti tena vuccati vatthukatāti. {386.5} Anuṭṭhitāti yena yena cittaṃ abhinīharati tena tena sati anuparivattati yena yena vā pana sati anuparivattati tena tena cittaṃ abhinīharati tena vuccati anuṭṭhitāti. {386.6} Paricitāti pariggahaṭṭhena paricitā parivāraṭṭhena paricitā paripūraṭṭhena paricitā satiyā pariggaṇhanto jināti pāpake akusale dhamme tena vuccati paricitāti. @Footnote: 1 Ma. me. 2 Ma. ākaṅkhapaṭibaddhā. 3 Sī. sūpaṭṭhitā. Ma. supaṭṭhitā. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

{386.7} Susamāraddhāti cattāro susamāraddhā tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena susamāraddhā indriyānaṃ ekarasaṭṭhena susamāraddhā tadupagaviriyavāhanaṭṭhena susamāraddhā tappaccanīkānaṃ kilesānaṃ susamugghātattā 1- susamāraddhā. {386.8} Susamanti atthi samaṃ atthi susamaṃ. Katamaṃ samaṃ. Ye tattha jātā anavajjā kusalā bodhipakkhiyā idaṃ samaṃ . katamaṃ susamaṃ . Yaṃ tesaṃ 2- dhammānaṃ ārammaṇaṃ nirodho nibbānaṃ idaṃ susamaṃ . iti idañca samaṃ susamaṃ ñātaṃ hoti diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya āraddhaṃ hoti viriyaṃ asallīnaṃ upaṭṭhitā sati apamuṭṭhā 3- passaddho kāyo āraddho samāhitaṃ cittaṃ ekattaṃ tena vuccati susamāraddhāti. {386.9} Anupubbaṃ paricitāti dīghaṃ assāsavasena purimā purimā paricitā pacchimā pacchimā anuparicitā dīghaṃ passāsavasena purimā purimā paricitā pacchimā pacchimā anuparicitā rassaṃ assāsavasena purimā purimā paricitā pacchimā pacchimā anuparicitā rassaṃ passāsavasena purimā purimā paricitā pacchimā pacchimā anuparicitā .pe. paṭinissaggānupassī assāsavasena purimā purimā paricitā pacchimā pacchimā anuparicitā paṭinissaggānupassī passāsavasena purimā purimā paricitā pacchimā pacchimā anuparicitā sabbāpi soḷasavatthukā ānāpānassatiyo aññamaññaṃ @Footnote: 1 Ma. susamūhatattā. 2 Ma. āmeṇḍitaṃ. 3 Ma. asammuṭṭhā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

Paricitā ceva honti anuparicitā ca tena vuccati anupubbaṃ paricitāti. {386.10} Yathāti dasa yathatthā attadamathaṭṭho yathattho attasamathaṭṭho yathattho attaparinibbāpanaṭṭho yathattho abhiññaṭṭho yathattho pariññaṭṭho yathattho pahānaṭṭho yathattho bhāvanaṭṭho yathattho sacchikiriyaṭṭho yathattho saccābhisamayaṭṭho yathattho nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭho yathattho. {386.11} Buddhoti yo so bhagavā sayambhū anācariyako pubbe ananussutesu dhammesu sāmaṃ saccāni abhisambujjhi tattha ca sabbaññutaṃ patto balesu ca vasībhāvaṃ. {386.12} Buddhoti kenatthena buddho . bujjhitā saccānīti buddho bodhento 1- pajāyāti buddho sabbaññutāya buddho sabbadassāvitāya buddho anaññaneyyatāya buddho visatitāya 2- buddho khīṇāsavasaṅkhātena buddho nirupakkilesasaṅkhātena 3- buddho ekantavītarāgoti buddho ekantavītadosoti buddho ekantavītamohoti buddho ekantanikkilesoti buddho ekāyanamaggaṃ gatoti buddho eko anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti buddho abuddhivihatattā buddhipaṭilābhā buddho. {386.13} Buddhoti netaṃ nāmaṃ mātarā kataṃ na pitarā kataṃ na bhaginiyā kataṃ na mittāmaccehi kataṃ na ñātisālohitehi kataṃ na @Footnote: 1 Ma. Yu. bodhetā. 2 Ma. Yu. visavitāya. 3 Ma. nirupalepasaṅkhātena. @Yu. nirupadhisaṅkhātena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

Samaṇabrāhmaṇehi kataṃ na devatāhi kataṃ vimokkhantikametaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ bodhiyā mūle saha sabbaññutañāṇassa paṭilābhā sacchikā paññatti yadidaṃ buddhoti. {386.14} Desitāti attadamathaṭṭho yathattho yathā buddhena desito attasamathaṭṭho yathattho yathā buddhena desito attaparinibbāpanaṭṭho yathattho yathā buddhena desito .pe. Nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭho yathattho yathā buddhena desito hoti gahaṭṭho vā hoti pabbajito vā. {386.15} Lokoti khandhaloko dhātuloko āyatanaloko vipattibhavaloko vipattisambhavaloko sampattibhavaloko sampattisambhavaloko eko loko sabbe sattā āhāraṭṭhitikā .pe. Aṭṭhārasa lokā aṭṭhārasa dhātuyo. {386.16} Pabhāsetīti attadamathaṭṭhaṃ yathatthaṃ abhisambuddhattā so imaṃ lokaṃ obhāseti [1]- pabhāseti attasamathaṭṭhaṃ yathatthaṃ abhisambuddhattā so imaṃ lokaṃ obhāseti [1]- pabhāseti attaparinibbāpanaṭṭhaṃ yathatthaṃ abhisambuddhattā so imaṃ lokaṃ obhāseti .pe. nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhaṃ yathatthaṃ abhisambuddhattā so imaṃ lokaṃ obhāseti pabhāseti. {386.17} Abbhā muttova candimāti yathā abbhā evaṃ kilesā yathā cando evaṃ ariyañāṇaṃ yathā candimā devaputto evaṃ bhikkhu @Footnote: 1 Ma. Yu. bhāseti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Yathā cando abbhā mutto mahiyā 1- dhūmarajamutto rāhupāṇā 2- vippamutto bhāsate ca tapate ca virocati 3- ca evameva bhikkhu sabbakilesehi vimutto 4- bhāsate ca tapate ca virocati ca tena vuccati abbhā muttova candimāti imāni terasa vodāne ñāṇāni. Bhāṇavāraṃ. [387] Katamāni battiṃsaṃ satokārīsu ñāṇāni idha bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā so satova assasati .pe. sabbakāyapaṭisaṃvedī assasissāmīti sikkhati sabbakāyapaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmīti sikkhati passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmīti sikkhati pītipaṭisaṃvedī sukhapaṭisaṃvedī cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ cittapaṭisaṃvedī abhippamodayaṃ cittaṃ samādahaṃ cittaṃ vimocayaṃ cittaṃ aniccānupassī virāgānupassī nirodhānupassī paṭinissaggānupassī assasissāmīti sikkhati paṭinissaggānupassī passasissāmīti sikkhati. [388] Idhāti imissā diṭṭhiyā imissā khantiyā imissā ruciyā imasmiṃ ādāye imasmiṃ dhamme imasmiṃ vinaye imasmiṃ dhammavinaye imasmiṃ pāvacane imasmiṃ brahmacariye imasmiṃ satthusāsane tena vuccati idhāti. @Footnote: 1 Ma. mahikā mutto. 2 Ma. Yu. rāhugahaṇā. 3 Ma. virocate. evamuparipi. @4 Ma. Yu. vippamutto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

{388.1} Bhikkhūti puthujjanakalyāṇako vā hoti bhikkhu sekkho vā arahā vā akuppadhammo. {388.2} Araññanti nikkhamitvā bahi indakhīlā sabbametaṃ araññaṃ. {388.3} Rukkhamūlanti tattha bhikkhuno āsanaṃ paññattaṃ hoti mañco vā pīṭhaṃ vā bhisi vā taṭṭikā vā cammakhaṇḍo vā tiṇasaṇṭharo vā paṇṇasaṇṭharo vā palāsasaṇṭharo vā tattha bhikkhu caṅkamati vā tiṭṭhati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti. {388.4} Suññanti kenaci anākiṇṇaṃ hoti gahaṭṭhehi vā pabbajitehi vā. {388.5} Āgāranti vihāro aḍḍhayogo pāsādo hammiyaṃ guhāti. {388.6} Nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvāti nisinno hoti pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya 1- ujuko hoti kāyo panidhito 2- paṇihito. {388.7} Parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvāti parīti pariggahaṭṭho mukhanti niyyānaṭṭho satīti upaṭṭhānaṭṭho tena vuccati parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvāti. [389] Satova assasatīti [3]- battiṃsāya ākārehi satokārī dīghaṃ assāsavasena cittassekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato satiṃ 4- upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena satokārī hoti dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato satiṃ upaṭṭhitā @Footnote: 1 Ma. paṇidhāyāti. 2 Ma. Yu. dhito supaṇihito. 3 Ma. Yu. satova assasati @satova passasatīti. 4 Ma. Yu. sati. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

Ṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena satokārī hoti rassaṃ assāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato satiṃ upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena satokārī hoti rassaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato satiṃ upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena satokārī hoti .pe. Paṭinissaggānupassī assāsavasena paṭinissaggānupassī passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato satiṃ upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena satokārī hoti. [390] Kathaṃ dīghaṃ assasanto dīghaṃ assasāmīti pajānāti dīghaṃ passasanto dīghaṃ passasāmīti pajānāti. {390.1} Dīghaṃ assāsaṃ addhānasaṅkhāte assasati dīghaṃ passāsaṃ addhānasaṅkhāte passasati dīghaṃ assāsapassāsaṃ addhānasaṅkhāte assasatipi passasatipi dīghaṃ assāsapassāsaṃ addhānasaṅkhāte assasatopi passasatopi chando uppajjati chandavasena tato sukhumataraṃ dīghaṃ assāsaṃ addhānasaṅkhāte assasati chandavasena tato sukhumataraṃ dīghaṃ passāsaṃ addhānasaṅkhāte passasati chandavasena tato sukhumataraṃ dīghaṃ assāsapassāsaṃ addhānasaṅkhāte assasatipi passasatipi chandavasena tato sukhumataraṃ dīghaṃ assāsapassāsaṃ addhānasaṅkhāte assasatopi passasatopi pāmujjaṃ uppajjati pāmujjavasena tato sukhumataraṃ dīghaṃ assāsaṃ addhānasaṅkhāte assasati pāmujjavasena tato sukhumataraṃ dīghaṃ passāsaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page266.

Addhānasaṅkhāte passasati pāmujjavasena tato sukhumataraṃ dīghaṃ assāsapassāsaṃ addhānasaṅkhāte assasatipi passasatipi pāmujjavasena tato sukhumataraṃ dīghaṃ assāsapassāsaṃ addhānasaṅkhāte assasatopi passasatopi dīghaṃ assāsapassāsā cittaṃ vivaṭṭati upekkhā saṇṭhāti imehi navahākārehi dīghaṃ assāsapassāsakāyo upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ kāyo upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ kāyaṃ anupassatīti tena vuccati kāye kāyānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. [391] Anupassatīti kathaṃ taṃ kāyaṃ anupassati . aniccato anupassati no niccato dukkhato anupassati no sukhato anattato anupassati no attato nibbindati no nandati virajjati no rajjati nirodheti no samudeti paṭinissajjati no ādiyati aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati nibbindanto nandiṃ pajahati virajjanto rāgaṃ pajahati nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evantaṃ kāyaṃ anupassati. [392] Bhāvanāti catasso bhāvanā tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā āsevanaṭṭhena bhāvanā dīghaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page267.

Assāsapassāsavasena cittassekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato viditā vedanā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti viditā saññā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti viditā vitakkā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti. [393] Kathaṃ viditā vedanā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti. {393.1} Kathaṃ vedanāya uppādo vidito hoti. Avijjāsamudayā vedanāsamudayoti paccayasamudayaṭṭhena vedanāya uppādo vidito hoti taṇhāsamudayā vedanāsamudayoti kammasamudayā vedanāsamudayoti phassasamudayā vedanāsamudayoti paccayasamudayaṭṭhena vedanāya uppādo vidito hoti nibbattilakkhaṇaṃ passatopi vedanāya uppādo vidito hoti evaṃ vedanāya uppādo vidito hoti. {393.2} Kathaṃ vedanāya upaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti . aniccato manasikaroto khayatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti dukkhato manasikaroto bhayatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti anattato manasikaroto suññatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti evaṃ vedanāya upaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti. {393.3} Kathaṃ vedanāya atthaṅgamo vidito hoti. Avijjānirodhā vedanānirodhoti paccayanirodhaṭṭhena vedanāya atthaṅgamo vidito hoti taṇhānirodhā vedanānirodhoti kammanirodhā vedanānirodhoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page268.

Phassanirodhā vedanānirodhoti paccayanirodhaṭṭhena vedanāya atthaṅgamo vidito hoti vipariṇāmalakkhaṇaṃ passatopi vedanāya atthaṅgamo vidito hoti evaṃ vedanāya atthaṅgamo vidito hoti evaṃ viditā vedanā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti. [394] Kathaṃ viditā saññā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti. {394.1} Kathaṃ saññāya uppādo vidito hoti. Avijjāsamudayā saññāsamudayoti paccayasamudayaṭṭhena saññāya uppādo vidito hoti taṇhāsamudayā saññāsamudayoti kammasamudayā saññāsamudayoti phassasamudayā saññāsamudayoti paccayasamudayaṭṭhena saññāya uppādo vidito hoti nibbattilakkhaṇaṃ passatopi saññāya uppādo vidito hoti evaṃ saññāya uppādo vidito hoti. {394.2} Kathaṃ saññāya upaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti . aniccato manasikaroto khayatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti dukkhato manasikaroto bhayatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti anattato manasikaroto suññatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti evaṃ saññāya upaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti. {394.3} Kathaṃ saññāya atthaṅgamo vidito hoti. Avijjānirodhā saññānirodhoti paccayanirodhaṭṭhena saññāya atthaṅgamo vidito hoti taṇhānirodhā saññānirodhoti kammanirodhā saññānirodhoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page269.

Phassanirodhā saññānirodhoti paccayanirodhaṭṭhena saññāya atthaṅgamo vidito hoti vipariṇāmalakkhaṇaṃ passatopi saññāya atthaṅgamo vidito hoti evaṃ saññāya atthaṅgamo vidito hoti evaṃ viditā saññā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti. [395] Kathaṃ viditā vitakkā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti. {395.1} Kathaṃ vitakkānaṃ uppādo vidito hoti. Avijjāsamudayā vitakkasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena vitakkānaṃ uppādo vidito hoti taṇhāsamudayā vitakkasamudayoti kammasamudayā vitakkasamudayoti saññāsamudayā vitakkasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena vitakkānaṃ uppādo vidito hoti nibbattilakkhaṇaṃ passatopi vitakkānaṃ uppādo vidito hoti evaṃ vitakkānaṃ uppādo vidito hoti. {395.2} Kathaṃ vitakkānaṃ upaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti . aniccato manasikaroto khayatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti dukkhato manasikaroto bhayatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti anattato manasikaroto suññatupaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti evaṃ vitakkānaṃ upaṭṭhānaṃ viditaṃ hoti. {395.3} Kathaṃ vitakkānaṃ atthaṅgamo vidito hoti. Avijjānirodhā vitakkanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena vitakkānaṃ atthaṅgamo vidito hoti taṇhānirodhā vitakkanirodhoti kammanirodhā vitakkanirodhoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page270.

Saññānirodhā vitakkanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena vitakkānaṃ atthaṅgamo vidito hoti vipariṇāmalakkhaṇaṃ passatopi vitakkānaṃ atthaṅgamo vidito hoti evaṃ vitakkānaṃ atthaṅgamo vidito hoti evaṃ viditā vitakkā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti viditā abbhatthaṃ gacchanti. [396] Dīghaṃ assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānanto indriyāni samodhāneti gocarañca pajānāti samatthañca paṭivijjhati .pe. dhamme samodhāneti gocarañca pajānāti samatthañca paṭivijjhati. {396.1} Indriyāni samodhānetīti kathaṃ indriyāni samodhāneti. Adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ samodhāneti paggahaṭṭhena viriyindriyaṃ samodhāneti upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ samodhāneti avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ samodhāneti dassanaṭṭhena paññindriyaṃ samodhāneti ayaṃ puggalo imāni indriyāni imasmiṃ ārammaṇe samodhānetīti tena vuccati indriyāni samodhāneti. {396.2} Gocarañca pajānātīti yantassa ārammaṇaṃ taṃ tassa gocaraṃ yaṃ tassa gocaraṃ taṃ tassa ārammaṇaṃ pajānātīti puggalo pajānanā paññā. {396.3} Samanti ārammaṇassa upaṭṭhānaṃ samaṃ cittassa avikkhepo samaṃ cittassa adhiṭṭhānaṃ samaṃ cittassa vodānaṃ samaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page271.

{396.4} Atthoti anavajjaṭṭho nikkilesaṭṭho vodānaṭṭho paramaṭṭho. {396.5} Paṭivijjhatīti ārammaṇassa upaṭṭhānaṭṭhaṃ paṭivijjhati cittassa avikkhepaṭṭhaṃ paṭivijjhati cittassa adhiṭṭhānaṭṭhaṃ paṭivijjhati cittassa vodānaṭṭhaṃ paṭivijjhati tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [397] Balāni samodhānetīti kathaṃ balāni samodhāneti . Assaddhiye akappiyaṭṭhena saddhābalaṃ samodhāneti kosajje akampiyaṭṭhena viriyabalaṃ samodhāneti pamāde akampiyaṭṭhena satibalaṃ samodhāneti uddhacce akampiyaṭṭhena samādhibalaṃ samodhāneti avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ samodhāneti ayaṃ puggalo imāni balāni imasmiṃ ārammaṇe samodhānetīti tena vuccati balāni samodhāneti. {397.1} Gocarañca pajānātīti .pe. tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [398] Bojjhaṅge samodhānetīti kathaṃ bojjhaṅge samodhāneti. Upaṭṭhānaṭṭhena satisambojjhaṅgaṃ samodhāneti pavicayaṭṭhena dhammavicayasambojjhaṅgaṃ samodhāneti paggahaṭṭhena viriyasambojjhaṅgaṃ samodhāneti pharaṇaṭṭhena pītisambojjhaṅgaṃ samodhāneti upasamaṭṭhena passaddhisambojjhaṅgaṃ samodhāneti avikkhepaṭṭhena samādhisambojjhaṅgaṃ samodhāneti paṭisaṅkhānaṭṭhena upekkhāsambojjhaṅgaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

Samodhāneti ayaṃ puggalo ime bojjhaṅge imasmiṃ ārammaṇe samodhānetīti tena vuccati bojjhaṅge samodhāneti. {398.1} Gocarañca pajānātīti .pe. tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [399] Maggaṃ samodhānetīti kathaṃ maggaṃ samodhāneti. Dassanaṭṭhena sammādiṭṭhiṃ samodhāneti abhiniropanaṭṭhena sammāsaṅkappaṃ samodhāneti pariggahaṭṭhena sammāvācaṃ samodhāneti samuṭṭhānaṭṭhena sammākammantaṃ samodhāneti vodānaṭṭhena sammāājīvaṃ samodhāneti paggahaṭṭhena sammāvāyāmaṃ samodhāneti upaṭṭhānaṭṭhena sammāsatiṃ samodhāneti avikkhepaṭṭhena sammāsamādhiṃ samodhāneti ayaṃ puggalo imaṃ maggaṃ imasmiṃ ārammaṇe samodhānetīti tena vuccati maggaṃ samodhāneti. {399.1} Gocarañca pajānātīti .pe. tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [400] Dhamme samodhānetīti kathaṃ dhamme samodhāneti . Ādhipateyyaṭṭhena indriyāni samodhāneti akampiyaṭṭhena balāni samodhāneti niyyānaṭṭhena bojjhaṅge samodhāneti hetaṭṭhena maggaṃ samodhāneti upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānaṃ samodhāneti padahanaṭṭhena sammappadhānaṃ samodhāneti ijjhanaṭṭhena iddhipādaṃ samodhāneti tathaṭṭhena saccaṃ samodhāneti avikkhepaṭṭhena samathaṃ samodhāneti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page273.

Anupassanaṭṭhena vipassanaṃ samodhāneti ekarasaṭṭhena samathavipassanaṃ samodhāneti anativattanaṭṭhena yuganaddhaṃ samodhāneti saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhiṃ samodhāneti avikkhepaṭṭhena cittavisuddhiṃ samodhāneti dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhiṃ samodhāneti muttaṭṭhena vimokkhaṃ samodhāneti paṭivedhaṭṭhena vijjaṃ samodhāneti pariccāgaṭṭhena vimuttiṃ samodhāneti samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ samodhāneti paṭippassaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ samodhāneti chandaṃ mūlaṭṭhena samodhāneti manasikāraṃ samuṭṭhānaṭṭhena samodhāneti phassaṃ samodhānaṭṭhena samodhāneti vedanaṃ samosaraṇaṭṭhena samodhāneti samādhiṃ pamukhaṭṭhena samodhāneti satiṃ ādhipateyyaṭṭhena samodhāneti satisampajaññaṃ 1- tatuttaraṭṭhena samodhāneti vimuttiṃ sāraṭṭhena samodhāneti amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena samodhāneti ayaṃ puggalo ime dhamme imasmiṃ ārammaṇe samodhānetīti tena vuccati dhamme samodhāneti. {400.1} Gocarañca pajānātīti yantassa ārammaṇaṃ taṃ tassa gocaraṃ yantassa gocaraṃ taṃ tassa ārammaṇaṃ pajānātīti puggalo pajānanā paññā. {400.2} Samanti ārammaṇassa upaṭṭhānaṃ samaṃ cittassa avikkhepo samaṃ cittassa adhiṭṭhānaṃ samaṃ cittassa vodānaṃ samaṃ. {400.3} Atthoti anavajjaṭṭho nikkilesaṭṭho vodānaṭṭho paramaṭṭho. @Footnote: 1 Ma. Yu. paññaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

{400.4} Paṭivijjhatīti ārammaṇassa upaṭṭhānaṭṭhaṃ paṭivijjhati cittassa avikkhepaṭṭhaṃ paṭivijjhati cittassa adhiṭṭhānaṭṭhaṃ paṭivijjhati cittassa vodānaṭṭhaṃ paṭivijjhati tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [401] Kathaṃ rassaṃ assasanto rassaṃ assasāmīti pajānāti rassaṃ passasanto rassaṃ passasāmīti pajānāti . rassaṃ assāsaṃ ittarasaṅkhāte assasati rassaṃ passāsaṃ ittarasaṅkhāte passasati rassaṃ assāsapassāsaṃ ittarasaṅkhāte assasatipi passasatipi rassaṃ assāsapassāsaṃ ittarasaṅkhāte assasatopi passasatopi chando uppajjati chandavasena tato sukhumataraṃ rassaṃ assāsaṃ ittarasaṅkhāte assasati chandavasena tato sukhumataraṃ rassaṃ passāsaṃ ittarasaṅkhāte passasati chandavasena tato sukhumataraṃ rassaṃ assāsapassāsaṃ ittarasaṅkhāte assasatipi passasatipi chandavasena tato sukhumataraṃ rassaṃ assāsapassāsaṃ ittarasaṅkhāte assasatopi passasatopi pāmujjaṃ uppajjati pāmujjavasena tato sukhumataraṃ rassaṃ assāsaṃ ittarasaṅkhāte assasati pāmujjavasena tato sukhumataraṃ rassaṃ passāsaṃ ittarasaṅkhāte passasati pāmujjavasena tato sukhumataraṃ rassaṃ assāsapassāsaṃ ittarasaṅkhāte assasatipi passasatipi pāmujjavasena tato sukhumataraṃ rassaṃ assāsapassāsaṃ ittarasaṅkhāte assasatopi passasatopi rassaṃ assāsapassāsā cittaṃ vivaṭṭati upekkhā saṇṭhāti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

Imehi navahākārehi rassaṃ assāsapassāsakāyo upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ kāyo upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ kāyaṃ anupassatīti tena vuccati kāye kāyānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. [402] Anupassatīti kathaṃ taṃ kāyaṃ anupassati .pe. evantaṃ kāyaṃ anupassati. {402.1} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā rassaṃ assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato viditā vedanā uppajjanti .pe. rassaṃ assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānanto indriyānaṃ samodhāneti .pe. tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [403] Kathaṃ sabbakāyapaṭisaṃvedī assasissāmīti sikkhati sabbakāyapaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati. {403.1} Kāyoti dve kāyā nāmakāyo ca rūpakāyo ca. Katamo nāmakāyo . vedanā saññā cetanā phasso manasikāro nāmañca nāmakāyo ca ye ca vuccanti cittasaṅkhārā ayaṃ nāmakāyo . Katamo rūpakāyo . cattāro ca mahābhūtā catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpaṃ assāso ca passāso ca nimittañca upanibandhanā ye ca vuccanti kāyasaṅkhārā ayaṃ rūpakāyo. [404] Kathante kāyā paṭividitā honti dīghaṃ assāsavasena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

Cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena te kāyā paṭividitā honti dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena te kāyā paṭividitā honti rassaṃ assāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena te kāyā paṭividitā honti rassaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena te kāyā paṭividitā honti āvajjato te kāyā paṭividitā honti {404.1} jānato te kāyā paṭividitā honti passato te kāyā paṭividitā honti paccavekkhato te kāyā paṭividitā honti cittaṃ adhiṭṭhahato te kāyā paṭividitā honti saddhāya adhimuccato te kāyā paṭividitā honti viriyaṃ paggaṇhato te kāyā paṭividitā honti satiṃ upaṭṭhāpayato te kāyā paṭividitā honti cittaṃ samādahato te kāyā paṭividitā honti paññāya pajānato te kāyā paṭividitā honti abhiññeyyaṃ abhijānato te kāyā paṭividitā honti pariññeyyaṃ parijānato te kāyā paṭividitā honti pahātabbaṃ pajahato te kāyā paṭividitā honti bhāvetabbaṃ bhāvayato te kāyā paṭividitā honti sacchikātabbaṃ sacchikaroto te kāyā paṭividitā honti evante kāyā paṭividitā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page277.

Honti sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsapassāsakāyo upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ kāyo upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ kāyaṃ anupassatīti tena vuccati kāye kāyānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. [405] Anupassatīti .pe. sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsapassāsā 1- saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi yo tattha saṃvaraṭṭho ayaṃ adhisīlasikkhā yo tattha avikkhepaṭṭho ayaṃ adhicittasikkhā yo tattha dassanaṭṭho ayaṃ adhipaññāsikkhā imā tisso sikkhāyo āvajjanto sikkhati jānanto sikkhati passanto sikkhati paccavekkhanto sikkhati cittaṃ adhiṭṭhahanto sikkhati saddhāya adhimuccanto sikakhati viriyaṃ paggaṇhanto sikkhati satiṃ upaṭṭhāpento sikkhati cittaṃ samādahanto sikkhati paññāya pajānanto sikkhati abhiññeyyaṃ abhijānanto sikkhati pariññeyyaṃ parijānanto sikkhati pahātabbaṃ pajahanto sikkhati bhāvetabbaṃ bhāvento sikkhati sacchikātabbaṃ sacchikaronto sikkhati sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato viditā vedanā uppajjanti .pe. sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsa- passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānanto indriyāni samodhāneti .pe. Tena vuccati samatthañca paṭivijjhatīti. @Footnote: 1 Ma. Yu. assāsapassāsānaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page278.

[406] Kathaṃ passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmīti sikkhati passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmīti sikkhati. {406.1} Katamo kāyasaṅkhāro . dīghaṃ assāsā kāyikā ete dhammā kāyapaṭibaddhā kāyasaṅkhārā te kāyasaṅkhāre passambhento nirodhento vūpasamento sikkhati dīghaṃ passāsā kāyikā ete dhammā kāyapaṭibaddhā kāyasaṅkhārā te kāyasaṅkhāre passambhento nirodhento vūpasamento sikkhati rassaṃ assāsā rassaṃ passāsā sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsā kāyikā ete dhammā kāyapaṭibaddhā kāyasaṅkhārā te kāyasaṅkhāre passambhento nirodhento vūpasamento sikkhati {406.2} yathārūpehi kāyasaṅkhārehi yā kāyassa ānamanā vinamanā sannamanā paṇamanā iñjanā phandanā calanā kampanā passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmīti sikkhati passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmīti sikkhati yathārūpehi kāyasaṅkhārehi yā kāyassa naānamanā navinamanā nasannamanā nappaṇamanā aniñjanā naphandanā acalanā akampanā santaṃ sukhumaṃ passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmīti sikkhati passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmīti sikkhati {406.3} iti kira passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmīti sikkhati passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmīti sikkhati evaṃ sante vātūpaladdhiyā ca pabhāvanā na hoti assāsapassāsānañca pabhāvanā na hoti ānāpānassatiyā ca pabhāvanā na hoti ānāpānassatisamādhissa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page279.

Ca pabhāvanā na hoti na ca taṃ samāpattiṃ paṇḍitā samāpajjantipi vuṭṭhahantipi {406.4} iti kira passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmīti sikkhati passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmīti sikkhati evaṃ sante vātūpaladdhiyā ca pabhāvanā hoti assāsapassāsānañca pabhāvanā hoti ānāpānassatiyā ca pabhāvanā hoti ānāpānassatisamādhissa ca pabhāvanā hoti tañca naṃ samāpattiṃ paṇḍitā samāpajjantipi vuṭṭhahantipi yathākathaṃ viya seyyathāpi kaṃse ākoṭite paṭhamaṃ oḷārikā saddā pavattanti oḷārikānaṃ saddānaṃ nimittaṃ suggahitattā sumanasikatattā sūpadhāritattā niruddhepi oḷārike sadde {406.5} atha pacchā sukhumakā saddā pavattanti sukhumakānaṃ saddānaṃ nimittaṃ suggahitattā sumanasikatattā sūpadhāritattā niruddhepi sukhumake sadde atha pacchā sukhumanimittārammaṇattāpi cittaṃ pavattati evameva paṭhamaṃ oḷārikā assāsapassāsā pavattanti oḷārikānaṃ assāsapassāsānaṃ nimittaṃ suggahitattā sumanasikatattā sūpadhāritattā niruddhepi oḷārike assāsapassāse atha pacchā sukhumakā assāsapassāsā pavattanti sukhumakānaṃ assāsapassāsānaṃ nimittaṃ suggahitattā sumanasikatattā sūpadhāritattā niruddhepi sukhumake assāsapassāse atha pacchā sukhumakānaṃ assāsapassāsānaṃ nimittārammaṇattāpi cittaṃ na vikkhepaṃ gacchati evaṃ sante vātūpaladdhiyā ca pabhāvanā hoti assāsapassāsānañca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page280.

Pabhāvanā hoti ānāpānassatiyā ca pabhāvanā hoti ānāpānassatisamādhissa ca pabhāvanā hoti tañca naṃ samāpattiṃ paṇḍitā samāpajjantipi vuṭṭhahantipi passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsapassāsakāyo upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ kāyo upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ kāyaṃ anupassati tena vuccati kāye kāyānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. [407] Anupassatīti kathaṃ taṃ kāyaṃ anupassati .pe. Evantaṃ kāyaṃ anupassati. {407.1} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā. Passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsapassāsā 1- saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi yo tattha saṃvaraṭṭho ayaṃ adhisīlasikkhā yo tattha avikkhepaṭṭho ayaṃ adhicittasikkhā yo tattha dassanaṭṭho ayaṃ adhipaññāsikkhā imā tisso sikkhāyo āvajjanto sikkhati .pe. sacchikātabbaṃ sacchikaronto sikkhati passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato viditā vedanā uppajjanti .pe. passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato indriyāni samodhāneti .pe. tena vuccati samatthañca paṭivijjhati 2- aṭṭha anupassane ñāṇāni aṭṭha ca @Footnote: 1 Ma. Yu. assāsapassāsānaṃ. evamuparipi. 2 Ma. Yu. paṭivijjhatīti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page281.

Upaṭṭhānānussatiyo cattāri suttantikavatthūni kāye kāyānupassanāya. Bhāṇavāraṃ. [408] Kathaṃ pītipaṭisaṃvedī assasissāmīti sikkhati pītipaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati. {408.1} Katamā pīti . dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato uppajjati pītipāmujjaṃ .pe. dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato uppajjati pītipāmujjaṃ .pe. Rassaṃ assāsavasena rassaṃ passāsavasena sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsavasena sabbakāyapaṭisaṃvedī passāsavasena passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsavasena passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato uppajjati pītipāmujjaṃ yā pītipāmujjaṃ āmodanā pamodanā hāso pahāso cittassa odagyaṃ attamanatā cittassa ayaṃ pīti [1]- paṭividitā hoti dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti {408.2} tāya satiyā tena ñāṇena sā pīti paṭividitā hoti dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena sā pīti paṭividitā hoti rassaṃ assāsavasena rassaṃ passāsavasena sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsavasena passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsavasena passambhayaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pīti. kathaṃ sā pīti ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

Kāyasaṅkhāraṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena sā pīti paṭividitā hoti āvajjato sā pīti paṭividitā hoti jānato ... passato paccavekkhato cittaṃ adhiṭṭhahato saddhāya adhimuccato viriyaṃ paggaṇhato satiṃ upaṭṭhāpayato cittaṃ samādahato paññāya pajānato abhiññeyyaṃ abhijānato pariññeyyaṃ parijānato pahātabbaṃ pajahato bhāvetabbaṃ bhāvayato sacchikātabbaṃ sacchikaroto sā pīti paṭividitā hoti evaṃ sā [1]- pītipaṭisaṃvedī assāsapassāsavasena vedanā upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ vedanā upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ vedanaṃ anupassatīti tena vuccati vedanāsu vedanānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā 2-. {408.3} Anupassatīti kathaṃ taṃ vedanaṃ anupassati .pe. Evantaṃ vedanaṃ anupassati. {408.4} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. āsevanaṭṭhena bhāvanā . pītipaṭisaṃvedī assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. pītipaṭisaṃvedī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [409] Kathaṃ sukhapaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati. @Footnote: 1 Ma. Yu. pīti paṭividitā hoti. 2 Ma. Yu. ... bhāvanāti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page283.

{409.1} Sukhanti dve sukhāni kāyikañca sukhaṃ cetasikañca sukhaṃ. {409.2} Katamaṃ kāyikaṃ sukhaṃ. Yaṃ kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ vedayitaṃ 1- kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā idaṃ kāyikaṃ sukhaṃ . katamaṃ cetasikaṃ sukhaṃ . yaṃ [2]- cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā idaṃ cetasikaṃ sukhaṃ. {409.3} Kathaṃ te sukhā paṭividitā honti . Dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena te sukhā paṭividitā honti dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena te sukhā paṭividitā honti .pe. sacchikātabbaṃ sacchikaroto te sukhā paṭividitā honti evante sukhā paṭividitā honti sukhapaṭisaṃvedī assāsapassāsavasena vedanā upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ vedanā upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ vedanaṃ anupassatīti tena vuccati vedanāsu vedanānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. {409.4} Anupassatīti kathaṃ vedanaṃ anupassati . aniccato anupassati .pe. Evantaṃ vedanaṃ anupassati. {409.5} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā. Sukhapaṭisaṃvedī assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. sukhapaṭisaṃvedī @Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho natthi. 2 Ma. Yu. cetasikaṃ sātaṃ ...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page284.

Assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [410] Kathaṃ cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assasissāmīti sikkhati cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati. {410.1} Katamo cittasaṅkhāro . dīghaṃ assāsavasena saññā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaṭibaddhā cittasaṅkhārā dīghaṃ passāsavasena saññā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaṭibaddhā cittasaṅkhārā .pe. sukhapaṭisaṃvedī assāsavasena sukhapaṭisaṃvedī passāsavasena saññā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaṭibaddhā cittasaṅkhārā ayaṃ cittasaṅkhāro. {410.2} Kathaṃ te cittasaṅkhārā paṭividitā honti . dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena te cittasaṅkhārā paṭividitā honti dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena te cittasaṅkhārā paṭividitā honti .pe. sacchikātabbaṃ sacchikaroto te cittasaṅkhārā paṭividitā honti evante cittasaṅkhārā paṭividitā honti cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assāsapassāsavasena vedanā upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ vedanā upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page285.

Sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ vedanaṃ anupassatīti tena vuccati vedanāsu vedanānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. {410.3} Anupassatīti kathaṃ taṃ vedanaṃ anupassati . aniccato anupassati .pe. Evantaṃ vedanaṃ anupassati. {410.4} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. āsevanaṭṭhena bhāvanā . cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [411] Kathaṃ passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assasissāmīti sikkhati passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passasissāmīti sikkhati. {411.1} Katamo cittasaṅkhāro . dīghaṃ assāsavasena saññā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaṭibaddhā cittasaṅkhārā te cittasaṅkhāre passambhento nirodhento vūpasamento sikkhati dīghaṃ passāsavasena saññā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaṭibaddhā cittasaṅkhārā te cittasaṅkhāre passambhento nirodhento vūpasamento sikkhati cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assāsavasena cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī passāsavasena saññā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaṭibaddhā cittasaṅkhārā te cittasaṅkhāre passambhento nirodhento vūpasamento sikkhati passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page286.

Assāsapassāsavasena vedanā upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ vedanā upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ vedanaṃ anupassatīti tena vuccati vedanāsu vedanānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. {411.2} Anupassatīti kathaṃ taṃ vedanaṃ anupassati .pe. Evantaṃ vedanaṃ anupassati. {411.3} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. āsevanaṭṭhena bhāvanā . passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati aṭṭha anupassane ñāṇāni aṭṭha ca upaṭṭhānānussatiyo cattāri suttantikavatthūni vedanāsu vedanānupassanāya. Bhāṇavāraṃ. [412] Kathaṃ cittapaṭisaṃvedī assasissāmīti sikkhati cittapaṭisaṃvedī passasissāmīti sikkhati. {412.1} Katamaṃ taṃ cittaṃ . dīghaṃ assāsavasena viññāṇacittaṃ yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ [1]- manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjā manoviññāṇadhātu dīghaṃ passāsavasena @Footnote: 1 Ma. Yu. mano. evamuparipi. 2 Sī. Yu. tajjamāno. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page287.

.pe. Passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assāsavasena viññāṇacittaṃ yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjā manoviññāṇadhātu idaṃ cittaṃ. {412.2} Kathaṃ cittaṃ paṭividitaṃ hoti . Dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena taṃ cittaṃ paṭividitaṃ hoti dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato sati upaṭṭhitā hoti tāya satiyā tena ñāṇena cittaṃ paṭividitaṃ hoti .pe. sacchikātabbaṃ sacchikaroto taṃ cittaṃ paṭividitaṃ hoti evantaṃ cittaṃ paṭividitaṃ hoti cittapaṭisaṃvedī assāsavasena viññāṇacittaṃ upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ cittaṃ upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ cittaṃ anupassatīti tena vuccati citte cittānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. {412.3} Anupassatīti kathaṃ taṃ cittaṃ anupassati .pe. evantaṃ cittaṃ anupassati. {412.4} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā. Cittapaṭisaṃvedī assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. Cittapaṭisaṃvedī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page288.

[413] Kathaṃ abhippamodayaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati abhippamodayaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati. {413.1} Katamo ca 1- cittassa abhippamodo. Dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato uppajjati cittassa abhippamodo yā cittassa āmodanā pamodanā hāso pahāso cittassa odagyaṃ attamanatā cittassa dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato uppajjati cittassa abhippamodo yā cittassa āmodanā pamodanā hāso pahāso cittassa 2- odagyaṃ attamanatā cittassa .pe. cittapaṭisaṃvedī assāsavasena cittapaṭisaṃvedī passāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato uppajjati cittassa abhippamodo yā cittassa āmodanā pamodanā hāso pahāso cittassa odagyaṃ attamanatā cittassa ayaṃ cittassa abhippamodo . abhippamodayaṃ cittaṃ assāsapassāsavasena viññāṇacittaṃ upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ cittaṃ upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ cittaṃ anupassatīti tena vuccati citte cittānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. {413.2} Anupassatīti kathaṃ taṃ cittaṃ anupassati .pe. Evantaṃ cittaṃ anupassati. {413.3} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā. @Footnote: 1 Ma. Yu. casaddo natthi. 2 Ma. Yu. vitti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page289.

Abhippamodayaṃ cittaṃ assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. Abhippamodayaṃ cittaṃ assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [414] Kathaṃ samādahaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati samādahaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati. {414.1} Katamañca samādhindriyaṃ 1-. Dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi [2]- dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi [2]- samādahaṃ cittaṃ assāsavasena [3]- cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi yā cittassa ṭhiti saṇṭhiti adhiṭṭhiti 4- avisāhāro avikkhepo ca 5- avisāhatamānasatā samatho samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi ayaṃ [6]- samādahaṃ cittaṃ assāsavasena 7- viññāṇacittaṃ upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ cittaṃ upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena taṃ cittaṃ anupassatīti tena vuccati citte cittānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. {414.2} Anupassatīti kathaṃ taṃ cittaṃ anupassati .pe. Evantaṃ cittaṃ anupassati. {414.3} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā. Samādahaṃ cittaṃ assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. @Footnote: 1 Ma. Yu. katamo samādhi. 2 Ma. yā cittassa ṭhiti .pe. samādhibalaṃ sammāsamādhi. @3 Ma. samādahaṃ cittaṃ passāsavasena .... 4 Ma. Yu. avaṭṭhiti. 5 Ma. Yu. casaddo @natthi. 6 Ma. samādhi. 7 Ma. assāsapassāsavasena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page290.

Samādahaṃ cittaṃ assāsavasena 1- cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [415] Kathaṃ vimocayaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati vimocayaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati . rāgato vimocayaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati rāgato vimocayaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati dosato vimocayaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati dosato vimocayaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati mohato vimocayaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati mohato vimocayaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati .pe. mānato vimocayaṃ cittaṃ diṭṭhiyā vimocayaṃ cittaṃ vicikicchāya vimocayaṃ cittaṃ thīnamiddhato vimocayaṃ cittaṃ uddhaccato vimocayaṃ cittaṃ ahirikato vimocayaṃ cittaṃ anottappato vimocayaṃ cittaṃ assasissāmīti sikkhati anottappato vimocayaṃ cittaṃ passasissāmīti sikkhati vimocayaṃ cittaṃ assāsapassāsavasena viññāṇacittaṃ upaṭṭhānaṃ sati .pe.. {415.1} Anupassatīti kathaṃ taṃ cittaṃ anupassati .pe. evantaṃ cittaṃ anupassati. {415.2} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. āsevanaṭṭhena bhāvanā . vimocayaṃ cittaṃ assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. Vimocayaṃ cittaṃ assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ @Footnote: 1 Ma. assāsapassāsavasena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page291.

Pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati . aṭṭha anupassane ñāṇāni aṭṭha ca upaṭṭhānānussatiyo cattāri sutantikavatthūni citte cittānupassanāya. [416] Kathaṃ aniccānupassī assasissāmīti sikkhati aniccānupassī passasissāmīti sikkhati. {416.1} Aniccanti kiṃ aniccaṃ. Pañcakkhandhā aniccā. Kenatthena aniccā . uppādavayaṭṭhena aniccā . pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati . pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto pañcavīsati lakkhaṇāni passati .pe. Pañcannaṃ khandhānaṃ udayabbayaṃ passanto imāni paññāsaṃ lakkhaṇāni passati rūpe aniccānupassī assasissāmīti sikkhati rūpe aniccānupassī passasissāmīti sikkhati vedanāya saññāya saṅkhāresu viññāṇe cakkhusmiṃ .pe. jarāmaraṇe aniccānupassī assasissāmīti sikkhati jarāmaraṇe aniccānupassī passasissāmīti sikkhati aniccānupassī assāsapassāsavasena dhammā upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ dhammā upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena te dhamme anupassatīti tena vuccati dhammesu dhammānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page292.

{416.2} Anupassatīti kathaṃ te dhamme anupassati .pe. Evante dhamme anupassati. {416.3} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā. Aniccānupassī assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. Aniccānupassī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [417] Kathaṃ virāgānupassī assasissāmīti sikkhati virāgānupassī passasissāmīti sikkhati . rūpe ādīnavaṃ disvā rūpavirāge chandajāto hoti saddhādhimutto cittaṃ cassa svādhiṭṭhitaṃ rūpe virāgānupassī assasissāmīti sikkhati rūpe virāgānupassī passasissāmīti sikkhati vedanāya saññāya saṅkhāresu viññāṇe cakkhusmiṃ .pe. jarāmaraṇe ādīnavaṃ disvā jarāmaraṇavirāge chandajāto hoti saddhādhimutto cittaṃ cassa svādhiṭṭhitaṃ jarāmaraṇe virāgānupassī assasissāmīti sikkhati jarāmaraṇe virāgānupassī passasissāmīti sikkhati virāgānupassī assāsapassāsavasena dhammā upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ dhammā upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena te dhamme anupassatīti tena vuccati dhammesu dhammānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page293.

{417.1} Anupassatīti kathaṃ te dhamme anupassati .pe. Evante dhamme anupassati. {417.2} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā. Virāgānupassī assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. Virāgānupassī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [418] Kathaṃ nirodhānupassī assasissāmīti sikkhati nirodhānupassī passasissāmīti sikkhati . rūpe ādīnavaṃ disvā rūpanirodhe chandajāto hoti saddhādhimutto cittaṃ cassa svādhiṭṭhitaṃ rūpe nirodhānupassī assasissāmīti sikkhati rūpe nirodhānupassī passasissāmīti sikkhati vedanāya saññāya saṅkhāresu viññāṇe cakkhusmiṃ .pe. jarāmaraṇe ādīnavaṃ disvā jarāmaraṇanirodhe chandajāto hoti saddhādhimutto cittaṃ cassa svādhiṭṭhitaṃ jarāmaraṇe nirodhānupassī assasissāmīti sikkhati jarāmaraṇe nirodhānupassī passasissāmīti sikkhati. [419] Katihākārehi avijjāya ādīnavo hoti katihākārehi avijjā nirujjhati . pañcahākārehi avijjāya ādīnavo hoti aṭṭhahākārehi avijjā nirujjhati. {419.1} Katamehi pañcahākārehi avijjāya ādīnavo hoti. Aniccaṭṭhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page294.

Avijjāya ādīnavo hoti dukkhaṭṭhena avijjāya ādīnavo hoti anattaṭṭhena avijjāya ādīnavo hoti santāpaṭṭhena avijjāya ādīnavo hoti vipariṇāmaṭṭhena avijjāya ādīnavo hoti imehi pañcahākārehi avijjāya ādīnavo hoti. {419.2} Katamehi aṭṭhahākārehi avijjā nirujjhati. Nidānanirodhena avijjā nirujjhati samudayanirodhena avijjā nirujjhati jātinirodhena avijjā nirujjhati āhāranirodhena 1- avijjā nirujjhati hetunirodhena avijjā nirujjhati paccayanirodhena avijjā nirujjhati ñāṇuppādena avijjā nirujjhati nirodhupaṭṭhānena avijjā nirujjhati imehi aṭṭhahākārehi avijjā nirujjhati imehi pañcahākārehi avijjāya ādīnavaṃ disvā imehi aṭṭhahākārehi avijjānirodhena chandajāto hoti saddhādhimutto cittaṃ cassa svādhiṭṭhitaṃ avijjāya nirodhānupassī assasissāmīti sikkhati avijjāya nirodhānupassī passasissāmīti sikkhati. [420] Katihākārehi saṅkhāresu ādīnavo hoti katihākārehi saṅkhārā nirujjhanti .pe. katihākārehi viññāṇe ādīnavo hoti katihākārehi viññāṇaṃ nirujjhati katihākārehi nāmarūpe ādīnavo hoti katihākārehi nāmarūpaṃ nirujjhati katihākārehi saḷāyatane ādīnavo hoti katihākārehi saḷāyatanaṃ nirujjhati katihākārehi phasse ādīnavo hoti katihākārehi phasso nirujjhati katihākārehi @Footnote: 1 Ma. Yu. bhavanirodhena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page295.

Vedanāya ādīnavo hoti katihākārehi vedanā nirujjhati katihākārehi taṇhāya ādīnavo hoti katihākārehi taṇhā nirujjhati katihākārehi upādāne ādīnavo hoti katihākārehi upādānaṃ nirujjhati katihākārehi bhave ādīnavo hoti katihākārehi bhavo nirujjhati katihākārehi jātiyā ādīnavo hoti katihākārehi jāti nirujjhati katihākārehi jarāmaraṇe ādīnavo hoti katihākārehi jarāmaraṇaṃ nirujjhati . pañcahākārehi jarāmaraṇe ādīnavo hoti aṭṭhahākārehi jarāmaraṇaṃ nirujjhati. {420.1} Katamehi pañcahākārehi jarāmaraṇe ādīnavo hoti. Aniccaṭṭhena jarāmaraṇe ādīnavo hoti dukkhaṭṭhena anattaṭṭhena santāpaṭṭhena vipariṇāmaṭṭhena jarāmaraṇe ādīnavo hoti imehi pañcahākārehi jarāmaraṇe ādīnavo hoti. {420.2} Katamehi aṭṭhahākārehi jarāmaraṇaṃ nirujjhati . Nidānanirodhena jarāmaraṇaṃ nirujjhati samudayanirodhena jātinirodhena bhavanirodhena 1- hetunirodhena paccayanirodhena ñāṇuppādena nirodhupaṭṭhānena jarāmaraṇaṃ nirujjhati imehi aṭṭhahākārehi jarāmaraṇaṃ nirujjhati imehi pañcahākārehi jarāmaraṇe ādīnavaṃ disvā imehi aṭṭhahākārehi jarāmaraṇanirodhe chandajāto hoti saddhādhimutto cittaṃ cassa svādhiṭṭhitaṃ jarāmaraṇe nirodhānupassī assasissāmīti sikkhati jarāmaraṇe nirodhānupassī passasissāmīti sikkhati nirodhānupassī @Footnote: 1 Ma. Yu. pabhavanirodhena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page296.

Assāsapassāsavasena dhammā upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ dhammā upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena te dhamme anupassatīti tena vuccati dhammesu dhammānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. {420.3} Anupassatīti kathante dhamme anupassati .pe. Evante dhamme anupassati. {420.4} Bhāvanāti catasso bhāvanā .pe. Āsevanaṭṭhena bhāvanā. Nirodhānupassī assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi .pe. Nirodhānupassī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti tena vuccati samatthañca paṭivijjhati. [421] Kathaṃ paṭinissaggānupassī assasissāmīti sikkhati paṭinissaggānupassī passasissāmīti sikkhati . dve paṭinissaggā pariccāgapaṭinissaggo ca pakkhandanapaṭinissaggo ca . rūpaṃ pariccajatīti paṭiccāgapaṭinissaggo rūpanirodhe nibbāne cittaṃ pakkhandatīti pakkhandanapaṭinissaggo . rūpe paṭinissaggānupassī assasissāmīti sikkhati rūpe paṭinissaggānupassī passasissāmīti sikkhati vedanaṃ saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ pariccajatīti pariccāgapaṭinissaggo jarāmaraṇanirodhe nibbāne cittaṃ pakkhandatīti pakkhandanapaṭinissaggo . jarāmaraṇe paṭinissaggānupassī

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

Assasissāmīti sikkhati jarāmaraṇe paṭinissaggānupassī passasissāmīti sikkhati paṭinissaggānupassī assāsapassāsavasena dhammā upaṭṭhānaṃ sati anupassanāñāṇaṃ dhammā upaṭṭhānaṃ no sati sati upaṭṭhānaṃ ceva sati ca tāya satiyā tena ñāṇena te dhamme anupassatīti tena vuccati dhammesu dhammānupassanā satipaṭṭhānabhāvanā. {421.1} Anupassatīti kathante dhamme anupassati . aniccato anupassati no niccato .pe. paṭinissajjati no ādiyati aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati .pe. paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evante dhamme anupassati. {421.2} Bhāvanāti catasso bhāvanā tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā .pe. āsevanaṭṭhena bhāvanā . Paṭinissaggānupassī assāsapassāsā saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi yo tattha saṃvaraṭṭho ayaṃ adhisīlasikkhā yo tattha avikkhepaṭṭho ayaṃ adhicittasikkhā yo tattha dassanaṭṭho ayaṃ adhipaññāsikkhā imā tisso sikkhāyo āvajjanto sikkhati jānanto sikkhati .pe. sacchikātabbaṃ sacchikaronto sikkhati paṭinissaggānupassī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato viditā vedanā uppajjanti viditā upaṭṭhahanti [1]- abbhatthaṃ gacchanti .pe. @Footnote: 1 Ma. Yu. viditā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

Paṭinissaggānupassī assāsapassāsavasena cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānato .pe. pajānanto indriyāni samodhāneti gocarañca pajānāti samatthañca paṭivijjhati balāni samodhāneti bojjhaṅge samodhāneti maggaṃ samodhāneti dhamme samodhāneti gocarañca pajānāti samatthañca paṭivijjhati. {421.3} Indriyāni samodhānetīti kathaṃ indriyāni samodhāneti. Adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ samodhāneti .pe. tena vuccati samatthañca paṭivijjhati aṭṭha anupassane ñāṇāni aṭṭha ca upaṭṭhānānussatiyo cattāri suttantikavatthūni dhammesu dhammānupassanāya imāni battiṃsaṃ satokārīsu ñāṇāni. [422] Katamāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni . dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi .pe. Vimocayaṃ cittaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi imāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni. {422.1} Katamāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni . dīghaṃ assāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā anattato anupassanaṭṭhena vipassanā dīghaṃ passāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā anattato anupassanaṭṭhena vipassanā .pe. vimocayaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page299.

Cittaṃ assāsaṃ vimocayaṃ cittaṃ passāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā anattato anupassanaṭṭhena vipassanā imāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni. {422.2} Katamāni aṭṭha nibbidāñāṇāni. Aniccānupassī assāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti nibbidāñāṇaṃ aniccānupassī passāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti nibbidāñāṇaṃ .pe. paṭinissaggānupassī assāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti nibbidāñāṇaṃ paṭinissaggānupassī passāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti nibbidāñāṇaṃ imāni aṭṭha nibbidāñāṇāni. {422.3} Katamāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni. Aniccānupassī assāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ aniccānupassī passāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ .pe. Paṭinissaggānupassī assāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ paṭinissaggānupassī passāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ imāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni. {422.4} Katamāni aṭṭha nibbidāpaṭippassaddhiñāṇāni . Aniccānupassī assāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidā- paṭippassaddhiñāṇaṃ aniccānupassī passāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ .pe. imāni aṭṭha nibbidā- paṭippassaddhiñāṇāni. {422.5} Katamāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni. Sotāpattimaggena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page300.

Sakkāyadiṭṭhiyā pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ vicikicchāya pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ sīlabbataparāmāsassa diṭṭhānusayassa vicikicchānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ sakadāgāmimaggena oḷārikassa kāmarāgasaññojanassa paṭighasaññojanassa oḷārikassa kāmarāgānusayassa paṭighānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ anāgāmimaggena aṇusahagatassa kāmarāgasaññojanassa paṭighasaññojanassa aṇusahagatassa kāmarāgānusayassa paṭighānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ arahattamaggena rūparāgassa arūparāgassa mānassa uddhaccassa avijjāya mānānusayassa ca bhavarāgānusayassa avijjānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ imāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato samādhikāni imāni dve ñāṇasatāni uppajjanti. Ānāpānakathā samattā 1-. ----------


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 31 page 244-300. https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=4888&pagebreak=1              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=4888&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=31&item=362&items=61              Compare with The MCU Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=31&siri=62              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=362              The Pali Atthakatha in Thai :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=48&A=1781              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=48&A=1781              Contents of The Tipitaka Volume 31 https://84000.org/tipitaka/read/?index_31 https://84000.org/tipitaka/english/?index_31

First LinkPrevious Linkไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]