ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ThaiVersion   McuVersion   PaliThai   PaliRoman 
First LinkPrevious Linkไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 35 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 27 : Abhi. Vibhaṅgo

                       Dhātuvibhaṅgo
     [114]  Cha  dhātuyo  paṭhavīdhātu  āpodhātu  tejodhātu  vāyodhātu
ākāsadhātu viññāṇadhātu.
     [115]   Tattha  katamā  paṭhavīdhātu  paṭhavīdhātudvayaṃ  atthi  ajjhattikā
atthi   bāhirā   .   tattha   katamā  ajjhattikā  paṭhavīdhātu  yaṃ  ajjhattaṃ
paccattaṃ   kakkhaḷaṃ   kharigataṃ   kakkhaḷattaṃ   kakkhaḷabhāvo   ajjhattaṃ  upādinnaṃ
seyyathīdaṃ   kesā   lomā   nakhā   dantā   taco   maṃsaṃ  nhārū  aṭṭhī
aṭṭhimiñjaṃ    vakkaṃ    hadayaṃ    yakanaṃ   kilomakaṃ   pihakaṃ   papphāsaṃ   antaṃ
antaguṇaṃ   udariyaṃ   karīsaṃ   yaṃ   vā   panaññampi  atthi  ajjhattaṃ  paccattaṃ
kakkhaḷaṃ    kharigataṃ    kakkhaḷattaṃ   kakkhaḷabhāvo   ajjhattaṃ   upādinnaṃ   ayaṃ
vuccati   ajjhattikā   paṭhavīdhātu   .   tattha   katamā  bāhirā  paṭhavīdhātu
yaṃ   bāhiraṃ   kakkhaḷaṃ  kharigataṃ  kakkhaḷattaṃ  kakkhaḷabhāvo  bahiddhā  anupādinnaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page102.

Seyyathīdaṃ ayo lohaṃ tipu sīsaṃ sajjhu muttā maṇi veḷuriyo saṅkho silā pavāḷaṃ rajataṃ jātarūpaṃ lohitaṅgo masāragallaṃ tiṇaṃ kaṭṭhaṃ sakkharā kathalā bhūmi pāsāṇo pabbato yaṃ vā panaññampi atthi bāhiraṃ kakkhaḷaṃ kharigataṃ kakkhaḷattaṃ kakkhaḷabhāvo bahiddhā anupādinnaṃ ayaṃ vuccati bāhirā paṭhavīdhātu . yā ca ajjhattikā paṭhavīdhātu yā ca bāhirā paṭhavīdhātu tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā ayaṃ vuccati paṭhavīdhātu. [116] Tattha katamā āpodhātu āpodhātudvayaṃ atthi ajjhattikā atthi bāhirā . tattha katamā ajjhattikā āpodhātu yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ āpo āpogataṃ sneho snehagataṃ bandhanattaṃ rūpassa ajjhattaṃ upādinnaṃ seyyathīdaṃ pittaṃ semhaṃ pubbo lohitaṃ sedo medo assu vasā kheḷo siṅghāṇikā lasikā muttaṃ yaṃ vā panaññampi atthi ajjhattaṃ paccattaṃ āpo āpogataṃ sneho snehagataṃ bandhanattaṃ rūpassa ajjhattaṃ upādinnaṃ ayaṃ vuccati ajjhattikā āpodhātu . tattha katamā bāhirā āpodhātu yaṃ bāhiraṃ āpo āpogataṃ senho snehagataṃ bandhanattaṃ rūpassa bahiddhā anupādinnaṃ seyyathīdaṃ mūlaraso khandharaso tacaraso pattaraso puppharaso phalaraso khīraṃ dadhi sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitaṃ bhummāni vā udakāni antalikkhāni vā yaṃ vā panaññampi atthi bāhiraṃ āpo āpogataṃ sneho snehagataṃ bandhanattaṃ rūpassa bahiddhā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page103.

Anupādinnaṃ ayaṃ vuccati bāhirā āpodhātu . yā ca ajjhattikā āpodhātu yā ca bāhirā āpodhātu tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā ayaṃ vuccati āpodhātu. [117] Tattha katamā tejodhātu tejodhātudvayaṃ atthi ajjhattikā atthi bāhirā . tattha katamā ajjhattikā tejodhātu yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ tejo tejogataṃ usmā usmāgataṃ usumaṃ usumagataṃ ajjhattaṃ upādinnaṃ seyyathīdaṃ yena ca santappati yena ca jīrati yena ca paridayhati yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ sammā pariṇāmaṃ gacchati yaṃ vā panaññampi atthi ajjhattaṃ paccattaṃ tejo tejogataṃ usmā usmāgataṃ usumaṃ usumagataṃ ajjhattaṃ upādinnaṃ ayaṃ vuccati ajjhattikā tejodhātu. {117.1} Tattha katamā bāhirā tejodhātu yaṃ bāhiraṃ tejo tejogataṃ usmā usmāgataṃ usumaṃ usumagataṃ bahiddhā anupādinnaṃ seyyathīdaṃ kaṭṭhaggi sakalikaggi tiṇaggi gomayaggi thusaggi saṅkāraggi indaggi aggisantāpo suriyasantāpo kaṭṭhasannicayasantāpo tiṇasannicayasantāpo dhaññasannicayasantāpo bhasmāsannicayasantāpo yaṃ vā panaññampi atthi bāhiraṃ tejo tejogataṃ usmā usmāgataṃ usumaṃ usumagataṃ bahiddhā anupādinnaṃ ayaṃ vuccati bāhirā tejodhātu . yā ca ajjhattikā tejodhātu yā ca bāhirā tejodhātu tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā ayaṃ vuccati tejodhātu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

[118] Tattha katamā vāyodhātu vāyodhātudvayaṃ atthi ajjhattikā atthi bāhirā . tattha katamā ajjhattikā vāyodhātu yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ vāyo vāyogataṃ thambhitattaṃ rūpassa ajjhattaṃ upādinnaṃ seyyathīdaṃ uddhaṅgamā vātā adhogamā vātā kucchisayā vātā koṭṭhasayā vātā aṅgamaṅgānusārino vātā satthakavātā khurakavātā uppalakavātā assāso passāso yaṃ vā panaññampi atthi ajjhattaṃ paccattaṃ vāyo vāyogataṃ thambhitattaṃ rūpassa ajjhattaṃ upādinnaṃ ayaṃ vuccati ajjhattikā vāyodhātu. {118.1} Tattha katamā bāhirā vāyodhātu yaṃ bāhiraṃ vāyo vāyogataṃ thambhitattaṃ rūpassa bahiddhā anupādinnaṃ seyyathīdaṃ puratthimā vātā pacchimā vātā uttarā vātā dakkhiṇā vātā sarajā vātā arajā vātā sītā vātā uṇhā vātā parittā vātā adhimattā vātā kāḷā vātā verambhavātā pakkhavātā supaṇṇavātā tālavaṇṭavātā vidhūpanavātā yaṃ vā panaññampi atthi bāhiraṃ vāyo vāyogataṃ thambhitattaṃ rūpassa bahiddhā anupādinnaṃ ayaṃ vuccati bāhirā vāyodhātu . yā ca ajjhattikā vāyodhātu yā ca bāhirā vāyodhātu tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā ayaṃ vuccati vāyodhātu. [119] Tattha katamā ākāsadhātu ākāsadhātudvayaṃ atthi ajjhattikā atthi bāhirā . tattha katamā ajjhattikā ākāsadhātu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page105.

Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ ākāso ākāsagataṃ aghaṃ aghagataṃ vivaro vivaragataṃ asamphuṭṭhaṃ maṃsalohitehi ajjhattaṃ upādinnaṃ seyyathīdaṃ kaṇṇacchiddaṃ nāsacchiddaṃ mukhadvāraṃ yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ ajjhoharati yattha ca asitapītakhāyitasāyitaṃ santiṭṭhati yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ adhobhāgaṃ nikkhamati yaṃ vā panaññampi atthi ajjhattaṃ paccattaṃ ākāso ākāsagataṃ aghaṃ aghagataṃ vivaro vivaragataṃ asamphuṭṭhaṃ maṃsalohitehi ajjhattaṃ upādinnaṃ ayaṃ vuccati ajjhattikā ākāsadhātu . tattha katamā bāhirā ākāsadhātu yaṃ bāhiraṃ ākāso ākāsagataṃ aghaṃ aghagataṃ vivaro vivaragataṃ asamphuṭṭhaṃ catūhi mahābhūtehi bahiddhā anupādinnaṃ ayaṃ vuccati bāhirā ākāsadhātu . Yā ca ajjhattikā ākāsadhātu yā ca bāhirā ākāsadhātu tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā ayaṃ vuccati ākāsadhātu. [120] Tattha katamā viññāṇadhātu cakkhuviññāṇadhātu sotaviññāṇadhātu ghānaviññāṇadhātu jivhāviññāṇadhātu kāyaviññāṇadhātu manoviññāṇadhātu ayaṃ vuccati viññāṇadhātu. Imā cha dhātuyo. [121] Aparāpi cha dhātuyo sukhadhātu dukkhadhātu somanassadhātu domanassadhātu upekkhādhātu avijjādhātu . tattha katamā sukhadhātu yaṃ kāyikaṃ sātaṃ kāyikaṃ sukhaṃ kāyasamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā sātā sukhā vedanā ayaṃ vuccati sukhadhātu . tattha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

Katamā dukkhadhātu yaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyikaṃ dukkhaṃ kāyasamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā asātā dukkhā vedanā ayaṃ vuccati dukkhadhātu . tattha katamā somanassadhātu yaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā ayaṃ vuccati somanassadhātu. {121.1} Tattha katamā domanassadhātu yaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā ayaṃ vuccati domanassadhātu . tattha katamā upekkhādhātu yaṃ cetasikaṃ neva sātaṃ nāsātaṃ cetosamphassajaṃ adukkhamasukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā adukkhamasukhā vedanā ayaṃ vuccati upekkhādhātu . Tattha katamā avijjādhātu yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ .pe. 1- avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ ayaṃ vuccati avijjādhātu. Imā cha dhātuyo. [122] Aparāpi cha dhātuyo kāmadhātu byāpādadhātu vihiṃsādhātu nekkhammadhātu abyāpādadhātu avihiṃsādhātu . tattha katamā kāmadhātu kāmapaṭisaṃyutto takko vitakko saṅkappo appanā byappanā cetaso abhiniropanā micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati kāmadhātu heṭṭhato avīcinirayaṃ pariyantaṃ karitvā uparito paranimmitavasavattī deve anto karitvā yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā khandhadhātuāyatanā rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ ayaṃ @Footnote: 1 [300] dhammasaṅgaṇiyaṃ oloketabbaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Vuccati kāmadhātu . tattha katamā byāpādadhātu byāpādapaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati byāpādadhātu dasasu vā āghātavatthūsu cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dūsanā dūsitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa ayaṃ vuccati byāpādadhātu. {122.1} Tattha katamā vihiṃsādhātu vihiṃsāpaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. micchāsaṅkappo ayaṃ vuccati vihiṃsādhātu idhekacco pāṇinā vā leḍḍunā vā daṇḍena vā satthena vā rajjuyā vā aññataraññatarena satte viheṭheti yā evarūpā heṭhanā viheṭhanā hiṃsanā vihiṃsanā rosanā virosanā parūpaghāto ayaṃ vuccati vihiṃsādhātu. {122.2} Tattha katamā nekkhammadhātu nekkhammapaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. sammāsaṅkappo ayaṃ vuccati nekkhammadhātu sabbepi kusalā dhammā nekkhammadhātu . tattha katamā abyāpādadhātu abyāpādapaṭisaṃyutto takko vitakko .pe. sammāsaṅkappo ayaṃ vuccati abyāpādadhātu yā sattesu metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti ayaṃ vuccati abyāpādadhātu . tattha katamā avihiṃsādhātu avihiṃsāpaṭisaṃyutto takko vitakko saṅkappo appanā byappanā cetaso abhiniropanā sammāsaṅkappo ayaṃ vuccati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page108.

Avihiṃsādhātu yā sattesu karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti ayaṃ vuccati avihiṃsādhātu. Imā cha dhātuyo. [123] Iti imāni tīṇi chakkāni tadekajjhaṃ abhisaññūhitvā abhisaṅkhipitvā aṭṭhārasa dhātuyo honti. Suttantabhājanīyaṃ.


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 35 page 101-108. https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=2068&pagebreak=1              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=2068&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=35&item=114&items=10              Compare with The MCU Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=35&siri=11              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=114              The Pali Atthakatha in Thai :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=1401              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=1401              Contents of The Tipitaka Volume 35 https://84000.org/tipitaka/read/?index_35 https://84000.org/tipitaka/english/?index_35

First LinkPrevious Linkไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]