ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 15 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.2)

                       10. Sangaravasuttavannana
     [61] Dasame sangaravoti evamnamako rajagahanagare jinnapatisankharanakarako
ayuttakabrahmano. Upasankamiti bhuttapataraso hutva mahajanaparivuto upasankami,
mayamassuti ettha assuti nipatamattam, mayam bho gotama brahmana namati
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. ayam patho na dissati                 2 cha.Ma.,i. vosito
@3 ka. yassapi                             4 cha.Ma.,i. databbayuttam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Idameva atthapadam. Yannam yajamati bahirasamaye sabbacatukkena sabbatthakena sabbasolasakena sabbadvattimsaya sabbacatusatthiya sabbasatena sabbapancasatenati ca evam panaghatapatisamyutto yanno nama hoti. Tam sandhayevamaha. Anekasaririkanti anekasarirasambhavam. Yadidanti ya esa. Yannadhikarananti yannakarana ca yajanakarana cati 1- attho. Ekasmim hi bahunnam dadantepi dapentepi bahusupi bahunnam dadantesupi dapentesupi punnapatipada anekasaririka nama hoti. Tam sandhayetam vuttam. Tuyhanca tuyhanca yajamiti vadantassapi tvanca tvanca yajahiti anapentassapi ca anekasaririkayeva hoti. tampi sandhayetam vuttam. Yassa va tassa vati yasma va tasma va. Ekamattanam dametiti attano indriyadamanavasena ekam attanam 2- dameti. Ekamattanam sametiti attano ragadiupasamavasena 3- ekam attanameva sameti. Parinibbapetiti ragadiparinibbaneneva parinibbapeti. Evamassayanti evam santepi ayam. Evamidam brahmanassa katham sutva sattha cintesi "ayam brahmano pasughatakasamyuttamahayannam anekasaririkam punnapatipadam vadeti, pabbajjamulakam pana punnuppattipakipadam 4- ekasaririkanti vadeti, nevayam ekasaririkam janati, na anekasaririkam, handassa ekasaririkanca anekasaririkanca patipadam desessami"ti upari desanam vaddhento tenahi brahmanatiadimaha. Tattha yatha te khameyyati yatha tuyham rucceyya. Idha tathagato loke uppajjatitiadi visuddhimagge 5- vittharita- meva. Etthayam 6- maggoti ettha 7- tumhe, aham anusasami, ayam maggo. Ayam patipadati tasseva vevacanam. Yatha patipannoti yena maggena patipanno. Anuttaram brahmacariyogadhanti arahattamaggasankhatassa brahmacariyassa anuttaram ogadham uttamapatitthabhutam nibbanam. Iccayanti iti ayam. @Footnote: 1 cha.,i. yajanakarana ceva yajanakarana cati 2 cha.Ma.,i. attanameva @3 cha.,i. ragadisamanavasena 4 Ma. punnasampattipatipadam @5 visuddhi. 1/253 6 cha.Ma.,i. ethayam 7 cha.Ma.,i. etha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

Appatthatarati 1- yattha bahuhi veyyavaccakaranehi upakaranehi va attho natthi. Appasamarambhatarati yattha bahunnam kammacchedavasena pilasankhato samarambho natthi. Seyyathapi bhavam gotamo bhavancanando, ete me pujjati yatha bhavam gotamo bhavanca anando, evarupa mama pujita, tumheyeva dve jana mayham pujja ca pasamsa cati imamattham sandhayeva tam vadati. Tassa kira evam ahosi "anandatthero mamyeva imam panham kathapetukamo, attano kho pana vanne vutte atussanako 2- nama natthi"ti. Tasma panham kathetukamo 3- vannabhananena vikkhepam karonto evamaha. Na kho tyahanti na kho te aham. Theropi kira cintesi "ayam brahmano panham kathetukamo parivattati, imam panham etamyeva kathapessami"ti. Tasma nam evamaha. Sahadhammikanti sakaranam. Samsadetiti samsidapeti. No vissajjetiti na katheti. Yannunaham parimoceyyanti yannuna aham ubhopete vihesato parimoceyyam. Brahmano hi anandena pucchitam panham akathento vihesati, 4- anandopi brahmanam akathentam kathapento. Iti ubhopete vihesato mocessamiti cintetva evamaha. Kanujjati ka nu ajja. Antarakatha udapaditi annissa kathaya antarantare katara katha uppajjiti pucchati. Tada kira rajantepure 5- tini patihariyani arabbha katha udapaditi, 6- tam pucchamiti sutva 7- evamaha. Atha brahmano "idani vattum sakkhissami"ti rajantepure uppannam katham aropento ayam khvajja bho gotamati- adimaha. Tattha ayam khvajjati ayam kho ajja. Pubbe sudanti ettha sudanti nipatamattam. Uttarimanussadhammati dasakusalakammapathasankhata manussadhamma uttari. Iddhipatihariyam dassesunti bhikkhacaram gacchanta akaseneva gamimsu ceva agamimsu cati evam pubbe pavattam akasagamanam sandhayevamaha. Etarahi pana bahutara @Footnote: 1 Ma. appatthatarati 2 cha.Ma.,i. padussanako 3 cha.Ma.,i. akathetukamo. @evamuparipi 4 cha.Ma.,i. viheseti 5 Ma. antepure 6 cha.Ma.,i. udapadi @7 cha.Ma.,i. sattha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Ca bhikkhuti idam so brahmano "pubbe bhikkhu `cattaro paccaye uppadessami'ti manne evamakamsu, idani paccayanam uppannabhavam natva mohena 1- ceva pamadena ca vitinamenti"ti laddhiya evamaha. Patihariyaniti paccanikapatiharanavasena patihariyani. Iddhipatihariyanti ijjhanavasena iddhi, patiharanavasena patihariyam, iddhiyeva patihariyam iddhipatihariyam. Itaresupi eseva nayo. Anekavihitam iddhividhantiadinam attho ceva bhavananayo ca visuddhimagge 2- vittharitova. Nimittena adisatiti agatanimittena va gatanimittena va thitanimittena va "idam nama bhavissati"ti katheti. Tatridam vatthu:- eko kira raja tisso mutta gahetva purohitam pucchi "kim me acariya hatthe"ti. So ito cito ca olokesi, tena ca samayena eka sarabu "makkhikam gahessami"ti pakkhanta, 3- gahanakale makkhika palata. So makkhikaya muttatta "mutta maharaja"ti aha. Mutta tava hontu, kati muttati. So puna nimittam olokesi. Avidure 4- kukkuto tikkhattum saddam niccharesi. Brahmano "tisso maharaja"ti aha. Evam ekacco agatanimittena katheti. Etenupayena gatatthitanimittehipi kathanam veditabbam. Evampi te manoti evam tava mano somanassito va domanassito va kamavitakkadisamyutto vati. Dutiyam tasseva vevacanam. Itipi te cittanti itipi tava cittam, imanca imanca attham cintayamanam pavattanti 5- attho. Bahuncepi adisatiti bahuncepi katheti. Tatheva tam hotiti yatha kathitam, tatheva hoti. Amanussananti yakkhapisacadinam. Devatananti catummaharajikadinam. Saddam sutvati annassa cittam natva kathentanam sutva. Vitakkavippharasaddanti 6- @Footnote: 1 cha.Ma.,i. soppena 2 visuddhi. 2/200 iddhividhaniddesa 3 Ma. pakkhanda @4 cha.Ma.,i. athavidure 5 cha.Ma.,i. pavattatiti @6 ka. vitakkavicarasaddanti. evamuparipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Vitakkavippharavasena uppannam 1- vippalapantanam suttappamattadinam saddam. Sutvati tam sutva. Yam vitakkayato tassa so saddo uppanno, tassa vasena uppannam "evampi te mano"ti adisati. Tatrimani vatthuni:- eko kira manusso "attam karissami"ti gamato nagaram gacchanto nikkhantatthanato patthaya "vinicchayasabhayam ranno ca rajamahamattananca idam kathessami idam kathessami"ti vitakkento rajakulam gato viya ranno purato thito viya attakarakena saddhim kathento viya ca ahosi, tassa tam vitakkavippharavasena niccharantam saddam sutva eko puriso "kenatthena agacchasi"ti aha. Attakammenati. Gaccha, jayo te bhavissatiti. So gantva attam katva jayameva papuni. Aparopi thero poliyavasi game 2- pindaya vicari. Atha nam nikkhantam eka darika annavihita na addasa. So gamadvare thatva nivattitva oloketva tam disva vitakkayanto agamasi. Gacchantoyeva ca "kim nu kho kurumana darika na addasa"ti vacibhedam akasi. Passe thito eko puriso sutva "tumhe bhante poliyagame carittha"ti aha. Manosankhara panihitati cittasankhara sutthapita. Vitakkessatiti vitakkayissati pavattayissatiti pajanati. Pajananto ca agamaneneva pajanati, pubbabhagena janati, antosamapattiyam cittam apaloketva janati. Agamanena janati nama kasinaparikammakaleyeva "yenakareneva 3- kasinabhavanam araddho pathamajjhanam va .pe. Catutthajjhanam va attha va samapattiyo nibbattessati"ti janati. Pubbabhagena janati nama samathavipassanaya 4- araddhayeva janati, "yenakarena esa vipassanam araddho sotapattimaggam va nibbattessati .pe. Arahattamaggam va @Footnote: 1 cha.Ma.,i. ayam patho na dissati 2 cha.Ma.,i. moliyagame @3 cha.Ma.,i. yenakarenesa 4 cha.Ma.,i. pathamavipassanaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Nibbattessati"ti janati. Antosamapattiyam cittam oloketva janati nama "yenakarena imassa manosankhara sutthapita, imassa nama cittassa anantara imam nama vitakkam vitakkessati, ito vutthitassa etassa hanabhagiyo va samadhi bhavissati thitibhagiyo va visesabhagiyo va nibbedhabhagiyo va, abhinnasacchikiriya 1- va nibbattessati"ti janati. Tattha puthujjano cetopariyananalabhi puthujjananamyeva cittam janati, na ariyanam. Ariyesupi hetthimo uparimassa cittam na janati, uparimo pana hetthimassa janati. Etesu ca sotapanno sotapattiphalasamapattim samapajjati. .pe. Araha arahattaphalasamapattim samapajjati. Uparimo hetthimam na samapajjati. Tesanhi hetthima hetthima samapatti tatravattiyeva hoti. Tatheva tam hotiti etam ekamsena tatheva hoti. Cetopariyananavasena natanhi annathabhavam nama natthi. Evam vitakkethati evam nekkhammavitakkadayo pavattenta vitakketha. Ma evam vitakkayitthati evam kamavitakkadayo pavattenta ma vitakkayittha. Evam manasikarothati evam aniccasannameva, dukkhasannadisu va annataram manasikarotha. Ma evanti niccantiadina nayena ma manasa karittha. Idanti idam pancakamagunaragam pajahatha. Idam pana upasampajjati idam catumaggaphalappabhedam lokuttaradhammameva upasampajja papunitva nipphadetva viharatha. Mayasahadhammarupam viya khayatiti mayasamanakaranajatikam viya hutva upatthati. Mayakaropi hi udakam gahetva telam karoti, telam gahetva udakanti evam anekarupam mayam dasseti. Idampi patihariyam tatharupamevati. Idampime bho gotama patihariyam mayasahadhammarupam viya khayatiti cintamanikavijjasarikkhatam sandhaya evamaha. Cintamanikavijjam janantapi hi agacchantameva disva "ayam idam nama vitakkento agacchati"ti jananti. Tatha "idam nama vitakkento thito, idam nama vitakkento nisinno, idam nama vitakkento nipanno"ti jananti. @Footnote: 1 cha.Ma.,i. abhinnayo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

Abhikkantataranti sundarataram. Panitataranti uttamataram. bhavanhi gotamo avitakkam avicaranti idha brahmano avasesam 1- adesanapatihariyam bahirakanti na ganhi. Idanca pana sabbampi so brahmano tathagatassa vannam kathentoyeva aha. Addha kho tyayanti 2- ekamseneva taya ayam. 3- Asajja upaniya vaca bhasitati mama gune ghattetva mameva gunanam santikam upanita vaca bhasita. Apica tyaham byakarissamiti apica te ahameva kathessamiti. Sesam uttanatthamevati. Brahmanavaggo pathamo. -----------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 15 page 167-173. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=3830&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=3830&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=500              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=4426              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=4471              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=4471              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]