ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 26 : PALI ROMAN U.A. (paramatthadi.)

                        7. Sakkudanasuttavannana
    [27] Sattame sattaham ekapallankena nisinno hoti annataram samadhim
samapajjitvati ettha keci tava ahu "arahattaphalasamadhi idha `annataro
samadhi'ti adhippeto"ti. Tam hi so ayasma bahulam samapajjati ditthadhammasukhaviharattham,
pahoti ca sattahampi phalasamapattiya vitinametum. Tathahi bhagavata:-
           "aham bhikkhave yavadeva 1- akankhami vivicceva kamehi vivicca
        akusalehi dhammehi .pe. Viharami. Kassapopi bhikkhave yavadeva 1-
        akankhati vivicceva kamehi .pe. Viharati"ti. 2-
Adina navanupubbaviharachalabhinnadibhede uttarimanussadhamme attana samasamatthane
thapito, na cettha "yadi evam thero yamakapatihariyampi kareyya"ti vattabbam
savakasadharananamyeva jhanadinam adhippetattati.
@Footnote: 1 cha.Ma. yavade  2 sam.ni. 16/152/202

--------------------------------------------------------------------------------------------- page207.

Porana panahu:- annataram samadhim samapajjitvati nirodhasamapattim 1- samapajjitva. Katham pana nirodhasamapatti samadhiti vutta? samadhanatthena. Ko panayam samadhanattho? sammadeva adhatabbata. Ya hi esa paccanikadhammehi akampaniya balappattiya samathabalam vipassanabalanti imehi dvihi balehi, aniccadukkhanattanibbidaviraganirodhapatinissaggavivattanupassana cattari maggananani cattari ca phalanananiti imesam solasannam nananam vasena solasahi nanacariyahi, pathamajjhanasamadhiadayo attha samadhi ekajjham katva gahito tesam upacarasamadhi cati imesam navannam samadhinam vasena navahi samadhicariyahi kayasankharo vacisankharo cittasankharoti imesam tinnam sankharanam tattha tattha patippassaddhiya tatha viharitukamena yathavuttesu thanesu vasibhavappattena arahata anagamina va yathadhippetam kalam cittacetasikasantanassa sammadeva appavatti adhatabba, tassa tatha samadhatabbata idha samadhanattho, tenayam viharo samadhiti vutto, na avikkhepatthena. Etenassa samapattiatthopi vuttoti veditabbo. Imam hi nirodhasamapattim sandhaya patisambhidamagge:- "katham dvihi balehi samannagatatta tinnam patippassaddhiya solasahi nanacariyahi navahi samadhicariyahi vasibhavataya pannanirodhasamapattiya nanan"ti 2- pucchitva "dvihi balehi"ti dve balani samathabalam vipassanabalanti vittharo. Sayam nirodhasamapattikatha visuddhimagga 3- samvannitava. Kasma panayam thero phalasamapattim asamapajjitva nirodham samapajji? sattesu anukampaya. Ayam hi mahathero sabbapi samapattiyo valanjeti, sattanuggahena pana yebhuyyena @Footnote: 1 ka. nirodham 2 khu.pati. 31/83/102 @3 visuddhi. 3/361 (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page208.

Nirodham samapajjati. Tam hi samapajjitva vutthitassa kato appakopi sakkaro visesato mahapphalo mahanisamso hotiti. Vutthasiti arahattaphalacittuppattiya 1- vutthasi. Nirodham samapanno hi araha ce arahattaphalassa, anagami ce anagamiphalassa uppadena vutthito nama hoti. Tena kho pana samayena sakko devanamindo ayasmato mahakassapassa pindapatam datukamo hotiti katham tassa datukamata jata? yani "tani pancamattani devatasatani"ti vuttani, ta sakkassa devaranno paricarika kakutapadiniyo pubbe "ayyo mahakassapo rajagaham pindaya pavisati, gacchatha therassa danam detha"ti sakkena pesita upagantva dibbaharam datukama thita therena patikkhitta devalokameva gata. Idani purimappatikkhepam cintetva "kadaci ganheyya"ti samapattito vutthitassa therassa danam datukama sakkassa anarocetva sayameva agantva dibbabhojanani 2- upanentiyo purimanayeneva therena patikkhitta devalokam gantva sakkena "kaham gatattha"ti puttha tamattham arocetva "dinno vo therassa pindapato"ti sakkena vutte "ganhitum na icchati"ti. Kim kathesiti, "duggatanam sangaham karissami"ti aha devati. Tumhe kenakarena gatati. Iminava devati. Sakko "tumhadisiyo therassa pindapatam kim dassanti"ti sayam datukamo jarajinno khandadanto palitakeso obhaggasariro mahallako tantavayo hutva sujampi asuradhitaram tatharupimeva mahallikam katva ekam pesakaravithim mapetva tantam pasarento acchi, sujata 3- tasaram pureti. Tena vuttam "tena kho pana samayena sakko devanamindo .pe. Tasaram pureti"ti. @Footnote: 1 Ma. arahatataphalacitpavattiya 2 ka. dibbabhojanam 3 cha.Ma. suja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page209.

Tattha tantam vinatiti pasaritatantam vinanto viya hoti. Tasaram puretiti tasaravattim vaddhenti viya. 1- Yena sakkassa devanamindassa nivesanam tenupasankamiti thero nivasetva pattacivaram adaya "duggatajanasangaham karissami"ti nagarabhimukho gacchanto bahinagare sakkena mapitam pesakaravithim patipajjitva olokento addasa oluggaviluggajinnasalam tattha ca te jayampatike yathavuttarupe tantavayakammam karonte, disva cintesi "ime mahallakakalepi kammam karonti, imasmim nagare imehi duggatatara 2- natthi manne, imehi dinnam sakamattampi gahetva imesam sangaham karissami"ti. So tesam gehabhimukho agamasi. Sakko tam agacchantam disva sujam aha "bhadde mayham ayyo ito agacchati, tam tvam apassanti viya tunhi hutva nisida, khaneneva vancetva pindapatam dassama"ti. Thero gantva gehadvare atthasi, tepi apassanta viya attano kammameva karonta thokam agamayimsu. Atha sakko "gehadvare thito eko thero viya khayati, upadharehi tava"ti aha. Tumhe gantva upadharetha samiti. So geha nikkhamitva theram pancapatitthitena vanditva ubhohi hatthehi jannukani olumbitva nitthunanto utthaya "kataratthero nu kho ayyo"ti thokam osakkitva "akkhini me dhumayanti"ti vatva nalate hattham thapetva uddham ulloketva "aho dukkham ayyo no mahakassapattherova cirassam me kutidvaram agato, atthi nu kho kinci gehe"ti aha. Sujata 3- thokam akula viya hutva "atthi sami"ti pativacanam adasi. Sakko "bhante lukham va panitam vati acintetva sangaham no karotha"ti pattam ganhi. Thero pattam dento "imesam eva duggatanam jarajinnanam maya sangaho katabbo"ti cintesi. So anto pavisitva ghatiodanam nama ghatito uddharitva pattam puretva therassa hatthe thapesi. Tena vuttam "addasa kho sakko devanamindo .pe. Adasi"ti @Footnote: 1 Ma. tasaram bandhenti viya 2 ka. duggatataro 3 cha.Ma. suja, evamuparipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page210.

Tattha ghatiyati bhattaghatito. "ghatiodanan"tipi patho, tassa ghatiodanam nama devanam koci aharavisesoti attham vadanti. Uddharitvati kutoci bhajanato uddharitva. Anekasupo so eva aharo patte pakkhipitva therassa hatthe thapanakale kapananam upakappanakalukhaharo viya pannayittha, hatthe thapitamatte pana attano dibbasabhaveneva atthasi. Anekasupoti muggamasadisupehi ceva khajjavikatihi ca anekavidhasuPo. Anekabyanjanoti nanavidhauttaribhango. Anekarasasupabyanjanoti anekehi supehi ceva byanjanehi ca madhuradimularasananceva sambhinnarasananca abhibyanjako, nanaggarasasupabyanjanoti attho. So kira pindapato therassa hatthe thapitakale rajagahanagaram attano dibbagandhena ajjhotthari, tato thero cintesi "ayam puriso appesakkho, pindapato ativiya panito sakkassa bhojanasadiso, ko nu kho eso"ti. Atha nam "sakko"ti natva aha "bhariyante kosiya kammam katam duggatanam sampattim vilumpantena, ajja mayham danam datva kocideva duggato senapatitthanam va setthitthanam va labheyya"ti. Ko maya duggatataro atthi bhanteti. Katham tvam duggato devarajjasirim anubhavantoti. Bhante evam nametam, maya pana anuppanne buddhe kalyanakammam katam buddhuppade katam, buddhuppade pana vattamane punnakammam katva cularathadevaputto maharathadevaputto anekavannadevaputtoti ime tayo devaputta mama asannatthane nibbatta mahatejavantataRa. Aham tesu devaputtesu "nakkhattam kilissama"ti paricarikayo gahetva antaravithim otinnesu palayitva geham pavisami. Tesam hi sarirato tejo mama sariram ottharati, mama sarirato tejo tesam sariram na ottharati, ko maya duggatataro bhanteti. Evam santepi ito patthaya mayham ma evam vancetva danamadasiti. Vancetva tumhakam dane dinne mayham kusalam atthi natthiti. Atthi avusoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page211.

"evam sante kusalakaranam nama mayham bharo bhante"ti vatva theram vanditva sujam adaya theram padakkhinam katva vehasam abbhuggantva "aho danam paramadanam, kassape suppatitthitan"ti tikkhattum udanam udanesi. Tena vuttam "atha kho ayasmato mahakassapassa etadahosi"ti. Tattha kosiyati sakkam devanamindam gottena alapati. Punnena atthoti punnena payojanam. Atthiti vacanaseso. Vehasam abbhuggantvati pathavito vehasam abhiuggantva. Akase antalikkheti akasameva pariyayasaddena antalikkheti vadanti. Atha va antalikkhasankhate akase, na kasinugghatimadiakaseti visesento vadati. Aho dananti ettha ahoti acchariyatthe nipato. Sakko hi devanamindo "yasma nirodha vutthitassa ayyassa mahakassapattherassa sakkaccam sahatthena cittikatva anapaviddham kalena paresam anupahacca sammaditthim purakkhatva idamidisam maya dibbabhojanadanam dinnam, tasma khettasampatti deyyadhammasampatti cittasampattiti tividhayapi sampattiya samannagatatta sabbangasampannam vata maya danam pavattitan"ti acchariyabbhutacittajato tada attano hadayabbhantaragatam pitisomanassam samuggiranto "aho danan"ti vatva tassa danassa vuttanayena uttamadanabhavam khettangatabhavanca pakasento "paramadanam kassape suppatitthitan"ti udanam udanesi. Evam pana sakkassa udanentassa bhagava vihare thitoyeva dibbasotena saddam sutva "passatha bhikkhave sakkam devanamindam udanam udanetva akasena gacchantan"ti bhikkhunam vatva tehi "kim pana bhante tena katan"ti puttho "mama puttassa kassapassa vancetva danam adasi, tena ca attamano udanesi"ti aha. Tena vuttam "assosi kho bhagava dibbaya sotadhatuya"tiadi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page212.

Tattha dibbaya sotadhatuyati dibbasadisatta dibba. Devatanam hi sucaritakammanibbatta pittasemharudhiradihi apalibuddha upakkilesavinimuttataya durepi arammanam gahetum samattha dibbapasadasotadhatu hoti, ayancapi bhagavato viriyabhavanabalanibbatta nanamaya sotadhatu tadisa evati dibbasadisatta dibba. Apica dibbaviharavasena patiladdhatta attana ca dibbavihara- sannissitattapi dibba. Savanatthena ca sabhavadharanatthena ca sotadhatu, sotadhatuyapi kiccakaranena sotadhatu viyati sotadhatu, taya dibbaya sotadhatuya. Visuddhayati parisuddhaya nirupakkilesaya. Atikkantamanusikayati manussupacaram atikkamitva saddassavanena manusikamamsasotadhatum atikkamitva thitaya. Etamattham viditvati "sammapatipattiya gunavisese patitthitam purisatisayam devapi manussapi adarajata ativiya pihayanti"ti imamattham viditva tadatthadipanam imam udanam udanesi. Tatra pindapatikangasankhatam dhutangam samadaya tassa paripuranena pindapatikassa. Nanu cayam gatha ayasmantam mahakassapam nimittam katva bhasita, thero ca sabbesam dhutavadanam aggo terasadhutangadharo, so kasma ekeneva dhutangena kittitoti? atthuppattivasenayam niddeso. Atha va desanamattametam, imina desanasisena sabbepissa dhutanga vuttati veditabba. Atha va "yathapi bhamaro pupphan"ti 1- gathaya vuttanayena paramappicchataya kulanuddayataya cassa sabbam pindapatikavattam akhandetva tattha satisayam patipattiya pakasanattham "pindapatikassa"ti vuttam. Pindapatikassati ca pihayantiti padam apekkhitva sampadanavacanam, tam upayogatthe datthabbam. Attabharassati "appani ca tani sulabhani @Footnote: 1 khu.dha. 25/49/25

--------------------------------------------------------------------------------------------- page213.

Anavajjani"ti 1- evam vuttehi appanavajjasulabharupehi catuhi paccayehi attanameva bharantassa. Anannaposinoti amisasanganhanena 2- anne sissadike posetum anussukkataya anannaposino. Padadvayenassa kayapariharike civarena kucchipariharikena pindapatena vicaranato sallahukavuttitam subharatam paramanca santutthim dasseti. Atha va attabharassati ekavacanicchaya attabhavasankhatam ekamyeva imam attanam bharati, na ito param annanti attabharo, tato eva attana annassa posetabbassa abhavato anannaposi, tassa attabharassa anannaposino. Padadvayenapi khinasavabhavena ayatim anadanatam 3- dasseti. Deva pihayanti .pe. Satimatoti tam aggaphaladhigamena sabbakilesadarathaparilahanam vupasamena patippassaddhiya upasantam, sativepullappattiya niccakalam satokaritaya satimantam, tato eva itthanitthadisu tadilakkhanappattam khinasavam sakkadayo deva pihayanti patthenti, tassa siladigunavisesesu bahumanam uppadenta adaram janenti, pageva manussati. Sattamasuttavannana nitthita. ----------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 206-213. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=4622&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=4622&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=79              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=2307              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=2327              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=2327              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]