ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

page140.

362. 2. Lakuntakabhaddiyattheragathavannana 1- pare ambatakarametiadika ayasmato lakuntakabhaddiyattherassa gatha. Ka uppatti? ayam kira padumuttarassa bhagavato kale hamsavatinagare mahabhoge kule nibbattitva vayappatto satthu santike dhammam sunanto nisinno tasmim khane sattharam ekam bhikkhum manjussaranam aggatthane thapentam disva sayampi tam thanam patthento buddhappamukhassa bhikkhusamghassa mahadanam datva "aho vatahampi anagate ayam bhikkhu viya ekassa buddhassa sasane manjussaranam aggo bhaveyyan"ti panidhanam akasi. Bhagava ca tassa anantarayatam disva byakaritva pakkami. So tattha yavajivam punnani katva devamanussesu samsaranto phussassa bhagavato kale cittapattakokilo hutva rajuyyanato madhuram ambaphalam tundenadaya gacchanto sattharam disva pasannamanaso "dassami"ti cittam uppadesi. Sattha tassa cittam natva pattam gahetva nisidi. Kokilo dasabalassa patte ambapakkam patitthapesi. Sattha tam paribhunji. So kokilo pasannamanaso teneva pitisukhena sattaham vitinamesi, tena ca punnakammena manjussaro ahosi. Kassapasammasambuddhakale pana cetiye araddhe kim pamanam karoma. Sattayojanappamanam. Atimahantametam. Chayojanappamanam. Etampi atimahantam. Pancayojanam catuyojanam tiyojanam dviyojananti vutte ayam tada jetthavaddhaki hutva "etha bho anagate sukhapatijaggiyam katum vattati"ti vatva rajjuya parikkhipanto gavutamatthake thatva "ekekam mukham gavutam gavutam hotu, cetiyam ekayojanavattam yojanubbedham 2- bhavissati"ti aha. Te tassa vacane atthamsu. Iti appamanassa buddhassa pamanam akasiti. Tena pana kammena nibbattanibbattat- thane annehi nicatarappamano hoti. @Footnote: 1 cha.Ma. lakundakabhaddiyatthera.... 2 Si. hoti cetiyam evam tiyojanam catuyojanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

So amhakam satthu kale savatthiyam mahabhogakule nibbatti, bhaddiyotissa namam ahosi. Atirassataya pana lakuntakabhaddiyoti pannayittha. So satthu santike dhammam sutva patiladdhasaddho pabbajitva bahussuto dhammakathiko hutva madhurena sarena paresam dhammam kathesi. Athekasmim ussavadivase ekena brahmanena saddhim rathena gacchanti annatara ganika theram disva dantavidamsakam 1- hasi. Thero tassa dantatthike nimittam gahetva jhanam uppadetva tam padakam katva vipassanam patthapetva anagami ahosi, so abhinham kayagataya satiya viharanto ekadivasam ayasmata dhammasenapatina ovadiyamano arahatte patitthahi. Tena vuttam apadane 2-:- "padumuttaro nama jino sabbadhammana paragu 3- ito satasahassamhi loke 4- uppajji nayako. Tadaham hamsavatiyam setthiputto mahaddhano janghaviharam vicaram samgharamam agacchaham. Tada so lokapajjoto dhammam desesi nayako madhurassaranam 5- pavaram savakam abhikittayi. Tam sutva mudito hutva karam katva mahesino vanditva satthuno pade tam thanamabhipatthayim. Tada buddho viyakasi samghamajjhe vinayako anagatamhi addhane lacchase tam manoratham. Satasahassito kappe okkakakulasambhavo gotamo nama gottena 6- sattha loke bhavissati. Tassa dhammesu dayado oraso dhammanimmito bhaddiyo nama namena hessati satthu savako. @Footnote: 1 Ma. dantavivaranam 2 khu.apa. 33/131/219 (sya) 3 cha.Ma. sabbadhammesu cakkhuma @4 cha.Ma. kappe 5 cha.Ma. manjussaranam 6 ka. namena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

Tena kammena sukatena cetanapanidhihi ca jahitva manusam deham tavatimsamagacchaham. Dvenavute ito kappe phusso uppajji nayako durasado duppasaho sabbalokuttamo jino. Caranena ca sampanno braha uju patapava hitesi sabbasattanam bahum mocesi bandhana. Nandaramavane tassa ahosim phussakokilo gandhakutisamasanne ambarukkhe vasamaham. Tada pindaya gacchantam dakkhineyyam jinuttamam disva cittam pasadetva manjunabhinikujaham. Rajuyyanam tada gantva supakkam kanakattacam ambapindam gahetvana sambuddhassopanamayim. Tada me cittamannaya mahakaruniko jino upatthakassa hatthato pattam pagganhi nayako. Adasim hatthacittoham ambapindam mahamune patte pakkhippa pakkhehi panjalim katvana manjuna. Sarena rajaniyena savaniyena vagguna vassanto buddhapujattham nilam 1- gantva nipajjaham. Tada muditacittam mam buddhapemagatasayam sakunagghi upagantva ghatayi dutthamanaso. Tato cutoham tusite anubhotva mahasukham manussayonimagacchim tassa kammassa vahasa. Imamhi bhaddake kappe brahmabandhu mahayaso kassapo nama gottena uppajji vadatam varo. @Footnote: 1 pali. niddam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

Sasanam jotayitva so abhibhuyya kutitthiye vinayitvana veneyye nibbuto so sasavako. Nibbute tamhi lokagge pasanna janata bahu pujanatthaya buddhassa thupam kubbanti satthuno. Sattayojanikam thupam sattaratanabhusitam karessama 1- mahesissa iccevam mantayanti te. Kikino kasirajassa tada senaya nayako hutvaham appamanassa pamanam cetiye vadim. Tada te mama vakyena cetiyam yojanuggatam akamsu naravirassa nanaratanabhusitam. Tena kammena sukatena cetanapanidhihi ca jahitva manusam deham tavatimsamagacchaham. Pacchime ca bhave dani jato setthikule aham savatthiyam puravare iddhe phite mahaddhane. Purappavese sugatam disva vimhitamanaso pabbajitvana na ciram arahattamapapunim. Cetiyassa pamanam yam akarim tena kammuna lakuntakasariroham jato paribhavaraho. Sarena madhurenaham pujetva isisattamam manjussaranam bhikkhunam aggattamanupapunim. Phaladanena buddhassa gunanussaranena ca samannaphalasampanno viharami anasavo. Kilesa jhapita mayham .pe. katam buddhassa sasanan"ti. @Footnote: 1 cha.Ma. karissama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page144.

Aparabhage annam byakaronto:- [466] "pare ambatakarame vanasandamhi bhaddiyo samulam tanhamabbuyha tattha bhaddova jhayati. 1- [467] Ramanteke mudingehi vinahi panavehi ca ahanca rukkhamulasmim rato buddhassa sasane. [468] Buddho ce me varam dajja so ca labbhetha me varo ganheham sabbalokassa niccam kayagatasatin"ti ima tisso gatha abhasi. Tattha pareti setthe adhike, visittheti attho. Adhikavaci hi ayam parasaddo "param viya mattaya"tiadisu 2- viya. Ambatakarameti evamnamake arame, so kira chayudakasampanno vanasandamandito ramaniyo hoti, tena "pare"ti visesetva vutto. "ambatakavane 3- ambatakehi abhilakkhitavane"ti ca vadanti. Vanasandamhiti vanagahane, ghananicitarukkhagacchalatasamuhe vaneti attho. Bhaddiyoti evamnamako, attanameva thero annam viya vadati. Samulam tanhamabbuyhati tanhaya mulam nama avijja, tasma savijjam tanham aggamaggena samugghatetvati attho. Tattha bhaddova jhayatiti lokuttarehi siladihi bhaddo sundaro tasmimyeva vanasande katakiccataya ditthadhammasukha- viharavasena aggaphalajhanena jhayati. Phalasukhena ca jhanasamapattihi ca vitinametiti attano vivekaratim dassetva "ramanteke"ti gathayapi byatirekamukhena tamevattham dasseti. Tattha mudingehiti angikadihi murajehi. 4- Vinahiti nandiniadihi vinahi. Panavehiti turiyehi ramanti eke kamabhogino, sa pana 5- tesam rati anariya anatthasamhita. Ahancati aham pana, ekako buddhassa bhagavato sasane rato, tatoeva rukkhamulasmim rato abhirato viharamiti attho. @Footnote: 1 pali. jhiyayati 2 Si. attayatiadisu, i. atta viyatiadisu @3 Si.,i. tena parena visesetva vutte ambatake vane 4 Si.,i. pokkharehi @5 Ma. sasane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page145.

Evam attano vivekabhiratim kittetva idani yam kayagatasatikammatthanam bhavetva arahattam patto, tassa pasamsanattham "buddho ce me"ti gathamaha. Tassattho:- sace buddho bhagava "ekaham bhante bhagavantam varam yacami"ti maya yacito "atikkantavara kho bhikkhu tathagata"ti apatikkhipitva mayham yathayacitam varam dadeyya, so ca varo mamadhippayapurako labbhetha mayham manoratham matthakam papeyyati thero parikappa- vasena vadati. "bhante sabbo loko sabbakalam kayagatasatikammatthanam bhavetu"ti, "sabbalokassa niccam kayagatasati bhavetabba"ti katva varam ganhe ahanti dassento aha "ganheham sabbalokassa, niccam kayagatasatin"ti. Idani aparikkhanagarahamukhena 1- parikkhanam pasamsanto:- [469] "ye mam rupena pamimsu ye ca ghosena anvagu chandaragavasupeta na mam jananti te jana. [470] Ajjhattanca na janati bahiddha ca na passati samantavarano balo sa ve ghosena vuyhati. [471] Ajjhattanca na janati bahiddha ca vipassati bahiddha phaladassavi sopi ghosena vuyhati. [472] Ajjhattanca pajanati bahiddha ca vipassati anavaranadassavi na so ghosena vuyhati"ti ima catasso gatha abhasi. Tattha ye mam rupena pamimsuti ye jana aviddasu mama rupena apasadikena nihinena "akarasadisi panna"ti dhammasarirena ca mam nihinam pamimsu, "orako ayan"ti hilenta paricchindanavasena mannimsuti attho. Ye ca ghosena anvaguti ye ca satta ghosena manjuna mam sambhavanavasena anugata bahu mannimsu, @Footnote: 1 Si.,i. aparikkhakagarahamukhena parikkhake

--------------------------------------------------------------------------------------------- page146.

Tam tesam miccha, na hi aham rupamattena avamantabbo, ghosamattena va na bahum mantabbo, tasma chandaragavasupeta, na mam jananti te janati te duvidhapi jana 1- chandaragassa vasam upeta appahinachandaraga sabbaso pahinachandaragam mam na jananti. Avisayo tesam madiso ajjhattam bahiddha ca aparinnatavatthutayati dassetum "ajjhattan"tiadi vuttam. Ajjhattanti attano santane khandhayatanadidhammam. Bahiddhati parasantane. Athava ajjhattanti mama abbhantare asekkhasilakkhandhadim. Bahiddhati mameva akappasampattiyadiyuttam bahiddha rupadhammappavattim cakkhuvinnana- dippavattim ca. Samantavaranoti evam ajjhattanca bahiddha ca ajananena samantato avaranayutto avatananagatiko. Sa ve ghosena vuyhatiti so paraneyyabuddhiko balo ghosena paresam vacanena vuyhati niyyati akaddhiyati. Bahiddha ca vipassatiti yo ca vuttanayena ajjhattam na janati, bahiddha pana sutanusarena akappasampattiadiupadharanena va visesato passati. "gunavisesayutto siya"ti mannati, sopi bahiddha phaladassavi nayaggahena phalamattam ganhanto vuttanayena ghosena vuyhati, sopi madise na janatiti attho. Yo pana ajjhattanca khinasavassa abbhantare asekkhasilakkhandhadigunam janati, bahiddha cassa patipattisallakkhanena visesato gunavisesayogam passati. Anavaranadassavi kenaci anavato hutva ariyanam gune datthum natum samattho, na so ghosamattena vuyhati yathavato dassanatoti lakuntakabhaddiyattheragathavannana nitthita. @Footnote: 1 Si.,i. mam janantiti te duvidhapi


             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 140-146. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=3199&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=3199&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=362              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6728              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6865              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6865              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]