ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 34 : PALI ROMAN Theri.A. (paramatthadi.)

                  442. 4. Sundarinandatherigathavannana
      aturam asucintiadika sundarinandaya theriya gatha.
      Ayampi kira padumuttarassa bhagavato kale hamsavatinagare kulagehe nibbattitva
vinnutam patva satthu santike dhammam sunanti sattharam ekam bhikkhunim jhayininam
aggatthane thapentam disva adhikaram 1- katva tam thanantaram patthetva kusalam
upacinanti kappasatasahassam devamanussesu samsaranti imasmim buddhuppade sakyarajakule
nibbatti, nandatissa namam akamsu. Aparabhage rupasampattiya sundarinanda,
janapadakalyaniti ca pannayittha. Bhaddakapilani viya ghanandhakare dvadasahatthe gabbhe
padipakiccam natthi, sarirobhaseneva joteti, etasam satagunena yasodhara sobhati. Sa amhakam
@Footnote: 1 cha.Ma. adhikarakammam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

Bhagavati sabbannutam patva anupubbena kapilavatthum gantva nandakumaranca rahula- kumaranca pabbajetva gate suddhodanamaharaje ca parinibbute mahapajapatiya gotamiya rahulamataya ca pabbajitaya cintesi "mayham jetthabhata cakkavattirajjam pahaya pabbajitva loke aggapuggalo buddho jato, puttopissa rahulakumaropi pabbaji, bhattapi 1- me nandaraja, matapi mahapajapatigotami, bhaginipi rahulamata pabbajita, idanaham gehe kim karissami, pabbajissami"ti sa 2- bhikkhunupassayam gantva natisinehena pabbaji, no saddhaya. Tasma 3- pabbajitvapi rupam nissaya uppannamada. "sattha rupam vivanneti garahati, anekapariyayena rupe adinavam dasseti"ti buddhupatthanam na gacchatitiadi sabbam hettha abhirupanandaya vatthusmim vuttanayeneva veditabbam. Ayam pana viseso:- satthara nimmitam itthirupam anukkamena jarabhibhutam disva aniccato dukkhato anattato manasikarontiya theriya kammatthanabhimukham cittam ahosi. Tam disva sattha tassa sappayavasena dhammam desento:- [82] "aturam asucim 4- putim passa nande samussayam asubhaya cittam bhavehi ekaggam susamahitam. [83] Yatha idam tatha etam yatha etam tatha idam duggandham putikam vati balanam abhinanditam. [84] Evametam avekkhanti rattindivamatandita tato sakaya pannaya abhinibbijjha dakkhisan"ti ima tisso gatha abhasi. Sa desananusarena nanam pesetva sotapattiphale patitthahi. Tassa upari- maggatthaya kammatthanam acikkhanto "nande imasmim sarire appamattakopi saro natthi, mamsalohitalepano jaradinam vasabhuto, atthipunjamatto evayan"ti dassetum:- @Footnote: 1 Ma.,i. bhata 2 cha.Ma. ayam patho na dissati 3 i. yasma 4 kunapam, @khu.apa. 33/212/376

--------------------------------------------------------------------------------------------- page105.

"atthinam nagaram katam mamsalohitalepanam yattha jara ca maccu ca mano makkho ca ohito"ti 1- dhammapade imam gathamaha. Sa desanavasane arahattam papuni. Tena vuttam apadane 2-:- "padumuttaro nama jino sabbadhammana paragu ito satasahassamhi kappe uppajji nayako. Ovadako vinnapako tarako sabbapaninam desanakusalo buddho taresi janatam bahum. Anukampako karuniko hitesi sabbapaninam sampatte titthiye sabbe pancasile patitthapi. Evam nirakulam asi sunnatam titthiyehi ca vicittam arahantehi vasibhutehi tadibhi. Ratananatthapannasam uggato so 3- mahamuni kancanagghiyasankaso dvattimsavaralakkhano. Vassasatasahassani ayu vijjati tavade tavata titthamano so taresi janatam bahum. Tadaham hamsavatiyam jata setthikule ahum nanaratanapajjote mahasukhasamappita. Upetva tam mahaviram assosim dhammadesanam amatam paramassadam paramattham nivedakam. @Footnote: 1 khu.dha. 25/150/43 2 khu.apa. 33/166/371 3 cha.Ma. uggatova

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

Tada nimantayitvana sasamgham lokanayakam datva tassa mahadanam pasanna sehi panibhi. Jhayininam bhikkhuninam aggatthanam apatthayim nipacca sirasa viram sasamgham lokanayakam. Tada adantadamako tilokasarano pabhu byakasi narasundharo 1- lacchase tam supatthitam. Satasahassito kappe okkakakulasambhavo gotamo nama gottena sattha loke bhavissati. Tassa dhammesu dayada orasa dhammanimmita nandati nama namena hessati satthusavika. Tam sutva mudita hutva yavajivam tada jinam mettacitta paricarim paccayehi vinayakam. Tena kammena sukatena cetanapanidhihi ca jahitva manusam deham tavatimsam aganchaham. Tato cuta yamamagam tatoham tusitam gata tato ca nimmanaratim vasavattipuram tato. Yattha yatthupapajjami tassa kammassa vahasa tattha tattheva rajunam mahesittamakarayim. Tato cuta manussatte rajanam cakkavattinam mandalinanca rajunam mahesittamakarayim. @Footnote: 1 cha.Ma. narasarathi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Sampattim anubhotvana devesu manujesu ca sabbattha sukhita hutva nekakappesu samsarim. Pacchime bhave sampatte purasmim 1- kapilavhaye ranno suddhodanassaham dhita asim anindita. Ramsiriva 2- rupinim disva nanditam asi tam kulam tena nandati me namam sundara pavara aham. 3- Yuvatinanca sabbasam kalyaniti ca vissuta tasmimpi nagare ramme thapetva tam yasodharam. Jettho bhata tilokaggo pacchimo araha tatha ekakini gahatthaham matuya paricodita. Sakiyamhi kule jata putte buddhanuja tuvam nandenapi vina bhuta agare kim nu lacchasi. Jaravasanam yobbannam rupam asucisammatam rogantamapicarogyam jivitam maranantikam. Idampi te subham rupam sasikantam manoharam bhusananam alankaram sirisanketasannibham. 4- Pujitam lokasaramva nayananam rasayanam punnanam kittijananam okkakakulanandanam. Nacireneva kalena jara samabhibhossati 5- 6- pahaya geham garayham 6- cara dhammamanindite. @Footnote: 1 cha.Ma. suramme 2 cha.Ma. siriya 3 cha.Ma. sundaram pavaram ahu @4 cha.Ma. sirisanghatasamnibham 5 cha.Ma. samadhisessati 6-6 cha.Ma.,i. vihaya geham karunne

--------------------------------------------------------------------------------------------- page108.

Sutvaham matu vacanam pabbajim anagariyam dehena na tu cittena rupayobbanalolita. 1- Mahata ca payattena jhanajjhena saram mamam 2- katunca vadate mata na caham tattha ussuka. Tato mahakaruniko disva mam kamalananam 3- nibbindanattham rupasmim mama cakkhupathe jino. Sakena anubhavena itthim mapesi sobhanam 4- dassaniyam suruciram mamatopi surupinim. Tamaham vimhita disva ativimhitadehinim cintayim saphalam meti nettalabhanca manusam. Tamaham ehi subhane 5- yenattho tam vadehi me kulante namagottanca vada me yadi te piyam. Na panhakalo 6- subhane ucchange mam nivesaya 7- sidantiva mamangani pasuppaya muhuttakam. Tato sisam mamanke sa katva sayi susobhana 8- tassa lalate patita luddha paramadaruna. Saha tassa nipatena pilaka upapajjatha paggharimsu pabhinna ca kunapa pubbalohita. Sambhinnam 9- vadanancapi kunapaputigandhikam 10- uddhumatam vinilanca sabbancapi 11- sarirakam. @Footnote: 1 cha.Ma....lalita 2 cha.Ma. param mama 3 cha.Ma. kamalalasam 4 cha.Ma. sobhinim 5 cha.Ma. subhage @6 cha.Ma. na vancakalo 7 cha.Ma. nivasaya 8 cha.Ma. sulocana 9 cha.Ma. pabhinnam 10 cha.Ma. kunapam @putigandhanam 11 cha.Ma. pubbancapi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page109.

Sa pavedhitasabbangi nissasanti muhum muhum vedayanti sakam dukkham karunam paridevayi. Dukkhena dukkhita homi phusayanti ca vedana mahadukkhe nimuggamhi saranam hohi me sakhi. Kuhim vadanasobhante kuhinte tunganasika tambabimbavarotthante vadanante kuhim gatam. Kuhim sasinibham 1- vannam kambugiva kuhim gata 2- damamalanca te kannam vevannam samupagatam. 2- Makulapadumakara 3- kalasava 4- payodhara pabhinna putikunapa dutthagandhajamagata. 5- Vedimajjha puthussoni sunava 6- nitakibbisa jata amajjhabharita aho rupam asassatam. Sabbam sarirasanjatam putigandham bhayanakam susanamiva jeguccham 7- ramante yattha baliya. 8- Tada mahakaruniko bhata me lokanayako disva samviggacittam mam ima gatha abhasatha. Aturam kunapam 9- putim passa nande samussayam asubhaya cittam bhavehi ekaggam susamahitam. Yatha idam tatha etam yatha etam tatha idam duggandham putikam vati balanam abhinanditam. @Footnote: 1 cha.Ma. sasinibham 2-2 cha.Ma. dola lolava te kanna vevannam samupagata @3 cha.Ma. makulakharakakara 4 cha.Ma. kalikava 5 cha.Ma. dutthagandhittamagata @6 cha.Ma. vedimajjhava sussoni sunava 7 cha.Ma. bibhaccham 8 cha.Ma. balisa 9 asucim, @khu.theri. 26/82/444

--------------------------------------------------------------------------------------------- page110.

Evametam avekkhanti rattindivamatandita tato sakaya pannaya abhinibbijjha dakkhisam. Tatoham asi samvigga 1- sutva gatha subhasita tatratthitavaham santi arahattam apapunim. Yattha yattha nisinnaham tada jhanaparayana jino tasmim gune tuttho etadagge thapesi mam. Kilesa jhapita mayham bhava sabbe samuhata nagiva bandhanam chetva viharami anasava. Svagatam vata me asi buddhasetthassa santike tisso vijja anuppatta katam buddhassa sasanam. Patisambhida catasso vimokkhapi ca atthime chalabhinna sacchikata katam buddhassa sasanan"ti. Arahattam pana patva attano patipattim paccavekkhitva udanavasena "aturam asucim putin"tiadina satthara desitahi tihi gathahi saddhim:- [85] "tassa me appamattaya vicinantiya yoniso yathabhutam ayam kayo dittho santarabahiro. [86] Atha nibbindaham kaye ajjhattanca virajjaham appamatta visamyutta upasantamhi nibbuta"ti ima dve gatha abhasi. @Footnote: 1 cha.Ma. atisamvigga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page111.

Tattha evametam avekkhanti, rattindivamatandita, tato sakaya pannaya, abhinibbijjha dakkhisanti etam aturadisabhavam kayam evam "yatha idam tatha etan"ti- adina vuttappakarena rattindivam sabbakalam atandita hutva paratoghosahetukam suttamayananam muncitva tato tam nimittam attani sambhutatta sakaya bhavanamayaya pannaya yathavato ghanavinibbhogakaranena abhinibbijjha katham nu kho dakkhisam passissanti abhogapurecarikena pubbabhagananacakkhuna avekkhanti vicinantiti attho. Tenaha "tassa me appamattaya"tiadim. Tassa attho:- tassa me sati avippavasena appamattaya yoniso upayena aniccadivasena vipassanapannaya vicinantiya vimamsantiya ayam khandhapancakasankhato kayo sasantanaparasantanavibhagato santarabahiro yathabhutam dittho. Atha tatha dassanato paccha nibbindaham kaye vipassanapannasahitaya aggapannaya attabhave nibbindim, visesatova ajjhattasantane virajji viragam apajjim, aham yathabhutaya appamadapatipattiya matthakappattiya appamatta sabbaso samyojananam samucchinnatta visamyutta upasanta ca nibbuta ca amhiti. Sundarinandatherigathavannana nitthita. -------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 103-111. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=2193&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=2193&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=442              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9175              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9220              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9220              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]