ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

                      Mahamangalajatakam
     kimsu naroti idam sattha jetavane viharanto mahamangalasuttam
arabbha kathesi.
     Rajagahanagarasmim hi kenacideva karaniyena santhagare sannipatitassa
mahajanassa majjhe eko puriso ajja me mangalakiriya atthiti
utthaya agamasi. Aparo tassa sutva ayam mangalanti vatvava
gato kim etam mangalannamati aha. Tamanno abhimangalarupadassanam
mangalannama ekacco hi kalasseva utthaya sabbasetam usabham va
sayantam gabbhinitthim va rohitamaccham va punnaghatam va navanitam va
gosappim va ahatavattham va payasam va passati ito uttarim
mangalam nama natthiti aha. Tena kathitampi ekacce sukathitanti abhinandimsu.
Aparo na etam mangalam sutamangalam nama mangalam ekacco punnati
vadantanam sunati tatha vaddhamanati sukhanti bhunjati khadati
vadantanam sunati tato uttarim mangalam nama natthiti aha. Tenapi
kathitam ekacce sukathitanti abhinandimsu. Aparo na etam mangala
Mutamangalam nama mangalam ekacco hi kalasseva utthaya pathavim
amasati haritatinam allagomayam parisuddhasatakam rohitamaccham suvannarajatam
bhojanam amasati ito uttarim mangalam nama natthiti aha. Tenapi kathitam
ekacce sukathitanti abhinandimsu. Evam ditthamangalika sutamangalika
mutamangalikati tayo visadisa hutva annamannam sannapetum
nasakkhimsu. Bhummadevata adim katva yava brahmaloka idam
mangalanti tathato na janimsu. Sakko cintesi imam mangalapanham
sadevake loke annatra bhagavata anno kathetum samattho nama
natthi bhagavantam upasankamitva imam panham pucchissamiti so
rattibhage sattharam upasankamitva vanditva anjalim paggayha bahu
deva manussa cati panham pucchi. Athassa sattha dvadasahi
gathahi atthatimsa mahamangalani kathesi. Mangalasutte vinivattante
kotisatasahassamatta devata arahattam papunimsu sotapannadinam
gananapatho natthi. Sakko mangalam sutva sakatthanameva gato.
Satthara mangale kathite sadevako loko sukathitanti abhinandi.
Tada dhammasabhayam tathagatassa gunakatham samutthapesum avuso sattha
annesam avisayam mangalapanham sadevakassa lokassa cittam gahetva
kukkuccam bhinditva gaganatale candam utthapento viya kathesi
evam mahapanno avuso tathagatoti. Sattha agantva kaya
nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imaya
namati vutte anacchariyam bhikkhave idani sambodhipattassa mama
Mangalapanhakathanam svaham bodhisattakale cariyam carantopi devamanussanam
kankham chinditva mangalapanham kathesinti vatva atitam ahari
     atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente bodhisatto
ekasmim nigame vibhavasampannassa brahmanassa kule nibbatti.
Rakkhitakumarotissa namam akamsu. So vayappatto takkasilayam
uggahitasippo katadarapariggaho matapitunam accayena dhanavilokanam
katva samviggamanaso mahadanam pavattetva kame pahaya himavantap-
padese pabbajitva jhanabhinnam nibbattetva vanamulaphalaharo ekasmim
padese vasam kappesi. Anupubbenassa parivaro maha ahosi
panca antevasikasatani. Athekadivasam te tapasa bodhisattam
upasankamitva vanditva acariya vassarattasamaye himavantato
otaritva lonambilasevanatthaya janapadacarikam gacchama evam no
sariranca thiram bhavissati janghaviharo ca kato bhavissatiti ahamsu.
Te tenahi tumhe gacchatha aham idheva vasissamiti vutte tam
vanditva himavanta otaritva carikancaramana baranasim patva
rajuyyane vasimsu. Tesam mahasakkarasammano ahosi. Athekadivasam
baranasiyam santhagare sannipatite mahajanakaye mangalapanho
samutthati. Sabbam paccuppannanayeneva veditabbam. Tada pana
manussanam kankham chinditva mangalapanham kathetum samattham apassanto
mahajano uyyanam gantva isiganam mangalapanham pucchi. Isayo
rajanam amantetva maharaja mayam etam kathetum na sakkhissama
Apica kho amhakam pana acariyo rakkhitatapaso nama mahapanno
himavante vasati so sadevakassa lokassa cittam gahetva etam
mangalapanham kathessatiti vadimsu. Raja bhante himavanto nama
dure duggamo na sakkhissama mayam tattha gantum sadhu vata tumheyeva
acariyassa santikam gantva panham pucchitva ugganhitva punagantva
amhakam kathethati aha. Te sadhuti sampaticchitva acariyassa
santikam gantva vanditva katapatisanthara acariyena ranno
dhammikabhave janapadacarike ca pucchite tam ditthamangalikadinam uppattim
adito patthaya kathetva ranno yacanaya ca attano panhaya
napanattham tassa agatabhavam pakasetva sadhu no bhante mangalapanham
pakatam katva kathethati yacimsu. Tato jetthantevasiko acariyam
pucchanto pathamam gathamaha
                kimsu naro jappamadhicca kale
                kam va vijjam katamam va sutanam
                so macco asmim ca paramhi loke
                katham karoti sotthanena guttoti.
     Tattha kaleti mangalapatthanakale. Vijjanti vedam. Sutananti
sikkhitabbayuttakapariyattinam. Asmim cati ettha cati nipatamattam.
Sotthanenati sotthibhavavahena mangalena. Idam vuttam hoti
acariya puriso mangalam icchanto mangalakale kimsu nama jappanto
Tisu vedesu kataram vedam kataram va sutanam antare suttapariyattim
adhigacchayitva so macco imasminca loke paramhi ca katham karoti
etesu jappadisu kim kena niyamena karonto sotthanena niraparadha-
mangalena gutto rakkhito hoti tam ubhayalokahitam gahetva adhimangalam
amhakam kathehiti.
     Evam jetthantevasina mangalapanham puttho mahasatto
devamanussanam kankham chindanto idancidanca mangalanti buddhalilaya mangalam
kathento aha
                yassa deva pitaro ca sabbe
                sirimsapa sabbabhutani capi
                mettaya niccam apacitani honti
                bhutesu ve sotthanam tadahuti.
     Tattha yassati yassa puggalassa. Devati bhummadeve adim
katva sabbepi kamavacaradeva. Pitaro cati taduttarirupavacara-
brahmano. Sirimsapati dighajatika. Sabbabhutani capiti vuttavasesani
ca sabbanipi bhutani. Mettaya niccam apacitani hontiti ete
sabbe satta dasadisapharanavasena pavattaya appanappattaya metta-
bhavanaya apacitani honti manitani. Bhutesu veti tam tassa
puggalassa sabbasattesu sotthanam nirantaram pavattam niraparadhamangalam
ahu. Mettavihari hi puggalo sabbesam piyo hoti parakkamena
avikopiyo. Iti so imina mangalena rakkhito gopiyo hotiti.
Iti mahasatto pathamam mangalam kathetva dutiyadini kathento
                yo sabbalokassa nivatavutti
                itthipumanam sahadarakanam
                khanta duruttanam appatikulavadi
                adhivasanam sotthanam tadahu.
                Yo navajanati sahayamitte
                sippena kulyahi dhanena jacca
                rucipanno atthakale matima
                sahayesu ve sotthanam tadahu.
                Mittani ve yassa bhavanti santo
                samvissattha avisamvadakassa
                na mittadubbhi samvibhagi dhanena
                mittesu ve sotthanam tadahu.
                Yassa bhariya tulyavaya samagga
                anubbata dhammakama pajata
                koliniya silavati patibbata
                daresu ve sotthanam tadahu.
                Yassa raja bhutapati yasassi
                janati soceyyam parakkamanca
                advejjhata suhadayam mamanti
                rajusu ve sotthanam tadaha.
                Annanca pananca dadati saddho
                malanca gandhanca vilepananca
                pasannacitto anumodamano
                saggesu ve sotthanam tadahu.
                Yamariyadhammena punanti vaddha
                aradhita samacariyaya santo
                bahussuta isayo silavanto
                arahantamajjhe sotthanam tadahuti
ima gatha aha.
     Tattha nivatavuttiti muducittataya sabbalokassa nicavutti hoti.
Khanta duruttananti parehi vuttanam dutthavacananam adhivasako hoti.
Appatikulavaditi akkocchi mam avadhi manti yugaggaham akaronto
anukulameva vadati. Adhivasananti idam adhivasanantassa sotthanam
niraparadhamangalam pandita vadantiti. Sahayamitteti sahaye ca
sahayamitte ca. Tattha sahapamsukilita sahaya nama dasadvadasa
vassani ekato vuttha sahayamitta nama te sabbepi aham sippava
ime nisippati evam sippena va aham kulino ime akulinati evam
kulasampattisankhatahi kulyahi va aham addho ime duggatati evam
dhanena va aham jatisampanno ime dujjatati evam jacca va
navajanati. Rucipannoti sadhupanno sundarapanno. Atthakaleti
kassacideva atthassa karanassa uppannakale. Matimati hitam attham
Paricchinditva vicaranasamatthataya matima hutva te sahaye
navajanati. Sahayesuti tassa anavajananam sahayesu sotthanam namati
poranakapandita ahu. Tenahi so niraparadhamangalena idha loke
ca paraloke ca gutto hoti. Tattha pandite sahaye nissaya
sotthibhavo kusanalikajatakena kathetabbo. Santoti pandita
sappurisa yassa mittani bhavanti. Samvissatthati gharam pavisitva icchita-
icchitassa gahanavasena vissasamapanna. Avisamvadakassati
avisamvadanasilissa. Na mittadubbhiti yo ca mittadubbhi na hoti. Samvibhagi
dhanenati attano dhanena mittanam samvibhagam karoti. Mittesuti mitte
nissaya laddhattham tassa tam mittesu sotthanam nama hoti. So hi
evarupehi mittehi rakkhito sotthanam papunati. Tattha mitte
nissaya sotthibhavo mahaukkusajatakadihi kathetabbo. Tulyavayati
samanavaya. Samaggati samaggavasa. Anubbatati anuvattika.
Dhammakamati tividhasucaritadhammam roceti. Pajatati vijayini na vanjha.
Daresuti etehi gunehi samannagato matugamo gehe vasanto
samikassa sotthi hotiti pandita kathenti. Tattha silavantam
matugamam nissaya sotthibhavo manicorajatakasambulajatakakhandahala-
jatakehi kathetabbo. Soceyyanti sucibhavam. Advejjhatati
advejjhataya na esa maya saddhim bhinditva dvidha bhavissatiti evam
advejjhabhavena yam janati. Suhadayam mamanti suhado ayam mamanti ca
yam janati. Rajusu veti evam rajusu sevakanam sotthanam
Namati pandita kathenti. Dadati saddhoti kammanca phalanca
saddahitva dadati. Saggesu veti evam sagge devaloke sotthanam
niraparadhamangalanti pandita kathenti. Tam petavatthuvimanavatthuhi
vittharetva kathetabbam. Punanti vaddhati yam puggalam nanavaddha
ariyadhammena punanti parisodhenti. Samacariyayati sammapatipattiya.
Bahussutati pativedhabahussuta. Isayoti esitaguna. Silavantoti
ariyasilena samannagata. Arahantamajjheti arahantanam majjhe
patilabhitabbam sotthanam pandita kathenti. Arahanto hi attano
patiladdhamaggam acikkhitva patipadenta aradhakam puggalam ariyadhammena
punanti sopi arahava hotiti.
     Evam mahasatto arahattena desanaya kutam ganhanto atthahi
gathahi attha mangalani kathetva tesanneva mangalanam thutim
karonto osanagathamaha
                etani kho sotthanani loke
                vinnupasatthani sukhudrayani
                tanidha sevetha naro sapanno
                na hi mangale kinci namatthi saccanti.
     Tattha na hi mangaleti tasmim pana ditthasutamutappabhede mangale
kanci etam mangalampi saccam nama natthi nibbanameva panekam
paramatthasaccanti.
     Isayo tani managalani sutva sattatthadivasaccayena acariyam
Apucchitva tattheva agamamsu. Raja tesam santikam gantva
pucchi. Te tassa acariyena kathitaniyameneva mangalapanham kathetva
himavantameva agamimsu. Tato patthaya loke mangalam pakatam
ahosi. Mangalesu vattitva mata saggapuram puresum. Bodhisatto
cattaro brahmavihare bhavetva isiganam adaya brahmaloke
nibbatti.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva na bhikkhave idaneva
pubbepaham mangalapanham kathesinti vatva jatakam samodhanesi tada
isigana buddhaparisa ahesum mangalapanham pucchanto jetthantevasiko
sariputto acariyo pana ahamevati.
                 Mahamangalajatakam pannarasamam.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 518-527. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=10478&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=10478&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1473              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5939              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=6089              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=6089              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]