ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

                      Atthasaddajatakam
     idam pure ninnamahuti idam sattha jetavane viharanto kosalaranno
addharattasamaye sutam bhimsanakam avinibbhogasaddam arabbha kathesi. Vatthu
hettha catukkanipate lohakumbhijatake kathitasadisameva.
     Idha pana sattha bhante mayham imesam saddanam sutatta kim
bhavissatiti vutte ma bhayi maharaja na te etesam sutapaccaya
koci antarayo bhavissati na hi maharaja evarupam bhayanakam
avinibbhogasaddam tvameveko suni pubbepi rajano evarupam saddam
sutva brahmananam katham gahetva sabbacatukkayannam yajitukama
panditanam katham sutva yannaharanatthaya gahitasatte vissajjetva
nagare maghatabherincarapesumyevati vatva tena yacito atitam ahari
     atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente bodhisatto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page270.

Asitikotivibhave brahmanakule nibbattetva vayappatto takkasilayam uggahitasippo matapitunam accayena ratanavilokanam katva sabbam vibhavajatam danamukhe vissajjetva kame pahaya himavantam pavisitva isipabbajjam pabbajitva jhanabhinnayo nibbattetva aparabhage lonambilasevanatthaya manussapatham caranto baranasim patva rajuyyane vasi. Tada baranasiraja sirisayane nisinno addharattikasamaye attha sadde assosi. Pathamam rajanivesanasamanta uyyane eko bako saddamakasi. Dutiyam tasmim sadde anupacchinneyeva hatthisalaya torananivasini kaki saddamakasi. Tatiyam rajagehe kannikaya nivutthaghunapanako saddamakasi. Catuttham rajagehe posavaniyakokila saddamakasi. Pancamam tattheva posavaniyakamigo saddamakasi. Chattham tattheva posavaniyakavanaro saddamakasi. Sattamam tattheva posavaniyakakinnaro saddamakasi. Atthamam tasmim sadde anupacchinneyeva rajanivesanamatthakena uyyanam gacchanto paccekabuddho ekam udanam udanento saddamakasi. Baranasiraja ime attha sadde sutva bhitatasito punadivase brahmane pucchi. Brahmana antarayo te maharaja pannayati sabbacatukkayannam yajissamati vatva ranna yatharucim karothati anunnata hatthapahattha rajakulato nikkhamitva yannakammam arabhimsu. Atha nesam jetthakayannakaraka- brahmanassa antevasimanavo pandito byatto acariyam aha acariya evarupam kakkhalam pharusam asatam bahunam vinasakammam ma kariti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page271.

Tata kim tvam janasi sacepi annam kinci na bhavissati macchamamsam tava bahum khaditum labhissamati. Acariya kucchim nissaya niraya- nibbattanakammam ma karothati. Tam sutva sesabrahmana ayam amhakam labhantarayam karotiti tassa kujjhimsu. Manavo tesam bhayena tenahi tumhe macchamamsam khadanupayam karothati nikkhamitva bahinagare rajanam nivaretum samattham dhammikasamanam upadharento rajuyyanam gantva bodhisattam disva vanditva bhante kim tumhakam sattesu anukampako natthi raja bahu satte maretva yannam yajapesi kim vo mahajanassa bandhanamokkham katum na vattatiti. Ama manavaka mayham ettha neva raja amhe janati na mayam rajananti. Janatha pana bhante ranno sutasaddanam nipphattinti. Ama janamiti. Jananta ranno kasma na kathethati. Manavaka kim sakka aham janamiti nalate singam bandhitva caritum sace idhagantva pucchissati kathessamiti. Manavo vegena rajakulam gantva kim tatati vutte maharaja tumhehi sutasaddanam nipphattim jananako eko tapaso tumhakam uyyane mangalasilayam nisinno sace mam pucchissati kathessamiti vadati gantva tam pucchitum vattatiti. Raja vegena tattha gantva tapasam vanditva katapatisantharo nisiditva saccam kira tumhe maya sutasaddanam nipphattim janathati pucchi. Ama maharajati. Tenahi kathetha tam meti. Maharaja tesam sutapaccaya tava koci antarayo natthi puranuyyane pana te eko bako atthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

So gocaram alabhanto jighacchaya pareto pathamam saddamakasiti tassa kiriyam attano nanena paricchinditva pathamam gathamaha idam pure ninnamahu bahumaccham mahodakam avaso bakarajassa pettikam bhavanam mama tyajja bhekena yapema okam na vijjahamhaseti. Tattha idanti mangalapokkharanim sandhaya vadati. Sa hi pubbe udakagumbena udake pavisante mahodaka bahumaccha idani pana udakassa pacchinnatta na mahodaka jata. Tyajja bhekenati te mayam ajja macche alabhanta mandukamattena yapema. Okanti evam jighacchaya pilitapi vasanatthanam na jahama. Iti maharaja so bako jighacchaya pilito saddamakasi. Sacepi tam jighacchato mocetukamo tam uyyanam sodhapetva pokkharanim udakassa purehiti. Raja tatha katum ekam amaccam anapesi. Hatthisalatorane pana te maharaja eka kaki vasamana attano puttasokena dutiyam saddamakasi tatopi te bhayam natthiti vatva dutiyam gathamaha ko dutiyam asiliyassa bandhurassa akkhi bhecchati ko me putte kulavakam manca sotthim karissatiti vatva ca pana ko nama te maharaja hatthisalaya hatthimendoti pucchi. Bandhuro nama bhanteti. Ekakkhikano so maharajati. Ama bhanteti. Maharaja hatthisalaya te dvaratorane eka

--------------------------------------------------------------------------------------------- page273.

Kaki kulavakam katva andakani nikkhipi tani parinatani kakapotaka nikkhanta hatthimendo hatthim aruyha salato nikkhamanto ca pavisanto ca ankusakena kakimpi puttakepissa paharati kulavakampi viddhamseti sa tena dukkhena pilita tassa akkhibhedam ayacanti evamaha sace te kakiya mettacittam atthi etam bandhuram pakkosapetva kulavakaviddhamsanato varehiti. Raja tam pakkosapetva paribhasetva haretva annassa tam hatthim adasi. Pasadakannikaya pana te maharaja eko ghunapanako vasati so tattha pheggum khaditva tasmim khine saram khaditum nasakkhi so bhakkham alabhitva nikkhamitum asakkonto paridevamano tatiyam saddamakasi tatopi te bhayam natthiti vatva tassa kiriyam attano nanena paricchinditva tatiyam gathamaha sabba parikkhata pheggu yava tassa gati ahu khinabhakkho maharaja sare na ramati ghunoti. Tattha yava tassa gati ahuti yavata tassa phegguya nipphatti ahu ahosi sa sabba khadita. Na ramatiti maharaja so panako tato nikkhamitva gamanatthanampi apassanto paridevati niharapehi nanti aha. Raja ekam purisam anapetva upayena niharapesi. Nivesane pana te maharaja eka posavaniyaka kokila atthiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

Atthi bhanteti. Maharaja sa attana nivutthapubbam vanasandam saritva ukkanthitva kada nu kho imamha panjara muncitva ramaniyam vanasandam gacchissamiti catuttham saddamakasi tatopi te bhayam natthiti vatva catuttham gathamaha sa nunaham ito gantva ranno mutta nivesana attanam ramayissami dumasakhaniketiniti. Tattha dumasakhaniketiniti pupphitasu rukkhasakhasu kataniketa hutva. Evanca pana vatva ukkanthita maharaja sa kokila vissajjehi nanti aha. Raja tatha karesi. Nivesane pana te maharaja eko posavaniyakamigo atthiti. Atthi bhanteti. Maharaja so eko yuthapati attano migim anussaritva kilesavasena ukkanthito pancamam saddamakasi tatopi te bhayam natthiti vatva pancamam gathamaha so nunaham ito gantva ranno mutto nivesana aggodakani pivissami yuthassa purato vajanti. Tattha aggodakaniti aggaudakani annehi migehi pathamataram apitani anucchitthodakani yuthassa purato gacchanto kada nu kho bhavissamiti. Mahasatto tampi migam vissajjapetva nivesane pana te maharaja posavaniyako makkato atthiti ama bhanteti vutte

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

So hi maharaja himavantappadese yuthamakkatihi saddhim kamagiddho hutva vicaranto bharatena nama luddhena idhanito idani ukkanthitva tattheva gantukamo chattham saddamakasi tatopi te bhayam natthiti vatva chattham gathamaha gammam kamehi sammattam rattam kamesu mucchitam anayi bharato luddho bahiko bhaddamatthu teti. Tattha bahikoti bahikaratthavasi. Bhaddamatthu teti imamattham so banaro aha tuyham pana bhaddamatthu vissajjehi manti. Mahasatto tam banaram vissajjapetva nivesane pana te maharaja posavanikakinnaro atthiti pucchitva atthiti vutte so maharaja attano kinnariya katagunam anussaritva kilesaturo sattamam saddamakasi so hi taya saddhim ekadivasam tungapabbatasikharam aruhi te tattha vannagandharasasampannani nanapupphani ocinanta pilandhanta suriyam atthangamentam na sallakkhesum atthangate suriye otarantanam andhakaro ahosi tattha nam kinnari sami andhakaro vattati apakkhalanto appamadena otarahiti vatva hatthe gahetva otaresi so taya tam vacanam anussaritva saddamakasi tatopi te natthi bhayanti tam karanam attano nanena paricchinditva pakatam karonto sattamam gathamaha andhakaratimissaya tunge upari pabbate sa mam sanhena muduna ma padam khaniyasminiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

Tattha andhakaratimissayati andhabhavakarake tame. Tungeti tikhine. Sanhena mudunati matthena mudukena vacanena. Ma padam khaniyasminiti yakaro byanjanasandhivasena gahito. Idam vuttam hoti sa mam kinnari sanhena muduna vacanena sami appamatto hohi ma padam khani asmini yatha te upakkhalitva pado pasanasmim na khannati tatha otarahiti vatva hatthena gahetva otaresiti. Iti mahasatto kinnarena katasaddakaranam kathetva tam vissajjetva maharaja atthamo udanasaddo ahosi nandamulakapabbharasmim hi eko paccekabuddho attano ayusankharaparikkhayam natva manussapatham gantva baranasiranno uyyane parinibbayissami tassa me manussa sariranikkhepam katva sadhukilam kilitva dhatupujam katva saggapadam puressantiti iddhanubhavena akasena agacchanto tava pasadamatthakam pattakale khandhabharam otaretva nibbanapuranivesanadipanam udanam udanesiti paccekabuddhavuttagathamaha asamsayam jatikhayantadassi na gabbhaseyyam punaravatissam ayamantima pacchima gabbhaseyya khino me samsaro punabbhavayati. Tassattho jatikhayanasankhatassa nibbanassa ditthatta jatikhayantadassi aham asamsayam puna gabbhaseyyam na avattissam ayam hi me antima jati pacchima gabbhaseyya khino me punabbhavaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page277.

Khandhapatipatisankhato samsaroti. Idanca pana so udanavasena vatva imam uyyanam agamma ekassa supupphitassa salassa mule parinibbuto ehi maharaja sarirakiccamassa karohiti. Mahasatto rajanam gahetva paccekabuddhassa parinibbutatthanam gantva tam sariram dassesi. Raja tassa sariram disva saddhim balanikayehi gandhamaladihi pujetva bodhisattassa vacanam nissaya yannam haretva sabbasattanam jivitadanam datva nagare maghatabherincarapetva sattaham sadhukilam karetva sabbagandha- cittake mahantena sakkarena paccekabuddhassa sariram jhapetva catummahapathe thupam karesi. Bodhisattopi ranno dhammam desetva appamatto hohiti ovaditva himavantameva pavisitva brahmaviharesu kammam katva aparihinajjhano brahmalokaparayano ahosi. Sattha imam dhammadesanam aharitva maharaja tassa saddassa sutakarana tava koci antarayo natthiti yannam harapetva mahajanassa jivitam dehiti jivitadanam dapetva nagare dhammabherincarapetva dhammam desetva jatakam samodhanesi tada raja anando ahosi manavo sariputto tapaso ahamevati. Atthasaddajatakam dutiyam.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 269-277. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=5398&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=5398&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1129              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=4825              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=4877              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=4877              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]